Dính Chàm

Tràng điên đầu với mấy tờ giấy bổ túc, ngày chạy đôn chạy đáo, đêm mất ngủ cả tháng nay nhưng vẫn chưa đi vào đâu. Hồ sơ xuất cảnh theo diện HO vẫn gặp khó khăn về phía chính quyền Việt Nam. Các bạn cùng cấp bậc cũ và cùng chung thời gian "nín thở qua sông" đã có đủ giấy tờ, đang hân hoan tiệc tùng từ giã bạn bè người thân để lên đường định cư sang Mỹ. Thủ tục đầu tiên, Tràng không biết lý do gì, đã làm đi làm lại đến lần thứ ba, đúng nguyên tắc và đường đi nước bước yêu cầu từ phường quận cho đến thành phố, nhưng các giấy tờ cần thiết để bổ túc cho phía chính phủ Mỹ vẫn bị làm khó dễ, công an yêu cầu Tràng làm lại cả chục lần.
Thiếu tá, cấp bậc cũ trong quân đội miền Nam cộng thêm tám năm đi tù từ Nam chí Bắc, như vậy quá đủ điều kiện để ra đi dễ dàng theo chương trình nhân đạo, nhưng không hiểu lý do gì Việt Nam làm khó trong việc chuyển hồ sơ qua cơ quan thẩm quyền của Mỹ để cấp chiếu khán nhập cảnh. Đồ đạc trong nhà đã bán sạch, từ chiếc máy truyền hình cũ, tủ giường bàn ghế, áo quần cho đến những vật dụng cần thiết nhà bếp cũng ra chợ trời để gom góp tiền bạc lo tiếp hai đợt tiền giữa và tiền cuối, mới hy vọng được nhận giấy xuất cảnh. Những người đi trước cho biết, bình thường không dễ dàng gì để xin giấy tờ một cách nhanh chóng mà phải qua ba lần cửa ải. Việt nam đứng hàng đầu thế giới với nghệ thuật móc tiền của những người sắp bỏ nước ra đi. Một HO trước khi lên máy bay thường bị lột sạch những gì trên người, may mắn lắm, giữ lại được bộ áo quần che thân. Ba giai đoạn trong quá trình, từ cung cấp giấy tờ khai báo, bổ túc những thiếu sót giữa chừng, đến lúc hoàn chỉnh hồ sơ, chặng nào cũng phải làm lại bằng những thủ tục đầu tiên. Các cựu sĩ quan cũ muốn ra đi nhanh chóng, ai cũng đành nhắm mắt đóng góp để thoát sớm được ngày nào hay ngày đó.
Một hôm được công an thành phố kêu lên làm việc, Tràng cứ yên chí rằng hồ sơ đã được thông qua, nhưng không ngờ sau khi ngồi xuống, viên công an đẩy chồng hồ sơ đến trước mặt Tràng:
- Hồ sơ ông có sự cố! Chúng tôi đã nghiên cứu kỹ và không thể chuyển qua chính quyền Mỹ.
Tràng tái mặt, run người hỏi lại:
- Dạ thưa ông... vì lý do gì?
Viên công an cười khỉnh:
- Ông nhớ lại trong thời gian cải tạo ông đã viết những lời khai thế nào?
- Dạ thưa ông, cách mạng biểu khai gì thì tôi khai cái đó.
Viên công an nhìn thẳng vào Tràng:
- Biết vậy, nhưng nếu người Mỹ đọc hồ sơ của ông thì...
- Thưa thì sao ạ?
- Dù có lòng nhân đạo cao độ nhưng chẳng một ai muốn chứa chấp một người phản bội ăn cháo đá bát như ông. Hãy về đi và nhớ lại những gì ông đã viết tự thú cả chục lần trong thời gian cải tạo thì ông sẽ rõ.
Chân tay bủn rủn, đâu óc quay cuồng, thế là hết mộng ra đi, Tràng không can đảm về nhà nhìn cảnh vợ con đang nóng lòng ngồi chờ tin. Tràng vào một quán ăn nhỏ kêu chai bia, uống một hơi rồi ôm đầu suy nghĩ.


***


Mang cấp bậc thiếu tá, Tràng đâu còn ngây thơ tin vào miệng lưỡi cộng sản khi chúng cam kết mười lăm ngày học tập cải tạo. Khăn gói lên đường, Tràng cũng đoán lờ mờ ít nhất vài ba năm trở lên so với một sĩ quan cấp tá. Với chính sách nhồi sọ, quản giáo và chính trị viên trại tù ngày đêm nhét riết vào lỗ tai rằng, phải thành tâm với cách mạng, khai báo thật tình tội lỗi của mình và biết ăn năn hối cải sẽ được cách mạng ân xá trở về đoàn tụ với gia đình. Thời gian học tập lâu hay mau đều do các anh tự định đoạt. Nghe mãi nhập tâm, trong bản khai lý lịch đầu tiên Tràng đã tự buộc mình đủ thứ tội, ăn bám, mù quáng, cúi mình làm tay sai cho đế quốc, bắn phá và giết hại cách mạng. Tràng cũng không quên moi trong đầu, tìm xem trong họ hàng nội ngoại cũng như bên gia đình vợ, ai đã có công với cách mạng để kê khai vào mục đích đánh bóng cho tấm thân tù tội của mình, hy vọng sẽ lọt vào mắt quan tòa xét xử. Tràng đã ghi một dọc từ trên xuống dưới những liên hệ của gia đình với Việt Minh trước kia, các phong trào cứu quốc cũng như Mặt trận giải phóng sau này. Nhưng chờ mãi chẳng thấy kết quả, Tràng đổi kế hoạch, làm việc cho các quản giáo bằng cách theo dõi tất cả hành động, lời ăn tiếng nói của bạn tù trong trại để báo cáo lên trên. Ban giám thị trại giam nhiều lần gọi riêng lên khen thưởng và động viên tinh thần hăng say của Tràng. Về đoàn tụ đâu chưa thấy, Tràng được chuyển trại liên tục với những chỉ thị rõ ràng, đến các trại mới phải thi hành bổn phận hăng say hơn để khám phá thành phần lười biếng lao động, đầu óc ngoan cố và có ý đồ trốn trại cũng như chống đối cách mạng. Sau nhiều năm thi hành chỉ thị của quản giáo, âm thầm tố giác hành động đồng đội nhưng Tràng vẫn không thấy gì sáng sủa.
Ngược lại các quản giáo vẫn thường xuyên nhắc nhở Tràng nên thành khẩn khai báo với cách mạng để được khoan hồng sớm. Không còn con đường nào để rút ngắn giai đoạn tù tội của mình, Tràng đánh bạo dựng lên nhiều chuyện với đầy đủ chi tiết trong các đợt làm lại lý lịch và khai báo trong năm. Tràng hy vọng đây là lá bài chót lập công với cách mạng với hy vọng sẽ được cứu xét cho về đoàn tụ với gia đình sớm.
Tràng nhớ lại rõ những lời khai đã viết liên quan đến người Mỹ rằng, Tràng trong lúc hành quân hỗn hợp, đã âm thầm liên lạc với cách mạng, cung cấp chính xác tọa độ nghỉ đêm của một tiểu đoàn bộ binh Mỹ đang tham dự hành quân với quân cộng hòa, để cách mạng quay các họng pháo tiêu diệt nguyên đơn vị này. Sau lần khai báo nặng ký, Tràng ngày đêm trông đợi cách mạng cứu xét nhưng chuyện ân xá lại càng kéo xa thêm. Kết quả, sau tám năm đi tù mới được phóng thích cùng một lượt với những đồng đội đã bị Tràng bán đứng nhiều lần.
Đêm nằm không chợp mắt, nếu đúng như lời viên công an cho biết, Tràng không còn một hy vọng mỏng manh để nắm trong tay tờ hộ chiếu nhập cảnh của Mỹ. Tràng ân hận đã đánh sai con bài, bây giờ dưới mắt người Mỹ, nếu chuyện có thật, Tràng là một người phản bội đồng đội, phản bội người bạn đồng minh đã đem xương máu để bảo vệ vùng đất tự do. Trong trường hợp người Mỹ kiểm chứng lại và khám phá ra rằng đây chỉ là chuyện bịa đặt, thì dưới mắt họ, Tràng là một người láu cá tráo trở không thể xứng đáng hưởng những ân huệ của chính phủ Mỹ đã ưu ái dành cho sĩ quan thuộc chế độ cũ.
Đang thất vọng nằm nhà, Tràng nhận được giấy gọi lên làm việc. Lần này viên công an yêu cầu Tràng đọc lại những lời khai đã viết nhiều lần cách đây vài năm. Tràng không ngờ ngày trước đã phịa ra những chuyện động trời. Bây giờ bút sa gà chết, làm cách nào để tẩy xóa vết những chứng tích phản bội do mình đã dựng lên lập công với cách mạng.
Đang phân vân, viên công an nhìn Tràng lắc đầu:
- Như vậy ông chẳng còn hy vọng gì ra đi.
Trả lời thế nào bây giờ, đàng nào cũng kẹt, nếu thú thật ra, không mang tội phản bội với người Mỹ thì cũng bị ghép vào tội khai gian với cộng sản. Im lặng là cách tốt nhất, thà không được Mỹ chấp thuận hồ sơ vẫn còn nhẹ hơn khi bị cộng sản khép tội lừa dối cách mạng. Nếu bị đưa vào trại cải tạo một lần nữa xem đi tù lãnh án chung thân khổ sai. Tràng gục đầu ngồi chết trân trên ghế.
Viên công an từ từ đọc lại các lời khai của Tràng, gật đầu thích chí, hỏi thẳng Tràng:
- Gia tài ông còn gì nữa không?
Tràng nhìn lên thành thật trả lời:
- Thưa anh, đâu còn gì, đồ đạc trong nhà đã bán sạch, bây giờ ăn bốc nằm đất đợi ngày lên đường...
Viên công an cười lớn tiếng:
- Lên đường đi đâu? Chỉ còn cách đi xuống âm phủ, ông biết không?
Tràng năn nỉ:
- Dạ thưa anh, còn cách gì cứu vớt được không?
- Nếu anh còn tiền còn vàng thì có thể kiếm được đường chạy.
Tràng phân trần:
- Anh nghĩ xem, tám năm trong trại cải tạo, vợ bắt ốc hái rau nuôi con, nhà cửa bán hết. …
Viên công an nói nhỏ với Tràng:
- Ông về chạy một số tiền, may ra hồ sơ của anh mới được thông qua. Ngoài ra không còn phương cách nào khác.
- Thưa anh, tôi muốn đi nhưng thú thật, tiền của thì chẳng còn đồng nào. Ngay chiếc xe đạp cũng mượn của anh em để chạy lo giấy tờ.
Viên công an đứng dậy khoát tay:
- Ông về đi, suy tính, lúc nào có tiền hãy trở lại gặp tôi. Đừng nói nhiều.
Tràng cố vớt vát hỏi thêm:
- Thưa anh cho biết chừng bao nhiêu tiền thì tôi có thể gặp được anh?
- Lấy rẻ, năm cây!
Không còn gì để hỏi thêm Tràng đứng dậy ra về.
Tràng đem chuyện này hỏi một người bạn thân cũng đi tù mới về, hồ sơ anh ta đã được thông qua, chỉ còn chờ khám sức khỏe và lên máy bay. Tuy kể hết ngọn ngành câu chuyện nhưng Tràng vẫn giấu kỹ làm mật báo viên cho quản giáo trong tù:
- Tôi vô tình bịa chuyện ra khai bậy có liên hệ với người Mỹ, bây giờ công an chúng nó đem chuyện này ra làm tiền tôi.
Thuận, người bạn hỏi lại:
- Sao anh dại thế, đi tù đúng là nín thở qua sông cho qua ngày, chỉ cần khai vớ vẩn nhưng đầu đuôi phải ăn khớp, trước sau như một cho qua chuyện. Chúng nó chẳng biết gì ngoài việc hù dọa, anh nào yếu bóng vía khai bậy ra là chết.
- Đâu biết trước chương trình nhân đạo của Mỹ đối với anh em sĩ quan chế độ cũ. Cứ tưởng vào tù là xong cuộc đời. Nếu được thả về cũng phải nhắm đường kinh tế mới mà bước. Nghĩ đến vợ con, tôi đã khai liều để kiếm điểm, mong được lọt sổ tù tội sớm, ai ngờ phút chót Mỹ quay trở lại cứu vớt chúng ta thế mới kẹt. Nếu biết trước thì nín thở qua sông cho yên thân, đâu tin được tụi nó. Bây giờ bể chuyện ra, mới thấy được cái thâm độc của cộng sản, tôi hối hận việc đã làm, nhưng làm được gì bây giờ?
- Nhưng anh khai chuyện gì?
- Thì khai ghét cay ghét đắng tụi Mỹ, trong cuộc hành quân hỗn hợp tôi thông báo mục tiêu để chúng nó tấn công bằng pháo tiêu diệt trọn một tiểu đoàn bộ binh Mỹ.
- Ồ, chuyện đó quan trọng chứ không phải đùa đâu. Bây giờ mấy tên công an muốn sao ?
- Đòi năm cây vàng để chạy chọt.
- Chạy cái gì, Mỹ đâu ăn hối lộ. Chỉ có bọn công an bày vẽ ra để ăn của anh.
Tràng gải đầu:
- Nhưng cũng kẹt khi chúng chuyển hồ sơ này đến tay người Mỹ.
- Kể ra năm cây vẫn còn nhẹ để gỡ rối hồ sơ của anh.
- Nhưng đào đâu ra vàng bây giờ!
- Anh xem lại có ai ứng trước cho anh, qua Mỹ lãnh tiền trợ cấp hay làm việc trả lại sau.
- Tôi cũng đang nghĩ đến chuyện đó.
Tràng không thể nói quanh, dối vợ con năm cây vàng đút lót để thông qua hồ sơ, nên buộc lòng nói hết sự thật. Bà Tràng mau mắn đứng ra mượn trước bên gia đình vợ và bắt Tràng viết giấy nợ hứa trả trong vòng một năm sau khi đặt chân đến đất Mỹ.
Cầm năm lượng vàng trong tay, ngày hôm sau Tràng hân hoan xin gặp nhân viên phụ trách hồ sơ. Viên công an vui vẻ bắt tay và đặt câu hỏi ngay:
- Ông đã đem đến số vàng theo yêu cầu của tôi ?
- Thưa anh vâng.
- Như vậy tốt. Bây giờ ngồi xuống đây chúng ta làm việc.
Đếm đủ năm lượng vàng, gói lại cẩn thận, kéo hộc bàn để vào xong viên công an nhìn Tràng:
- Như ông đã biết, lời khai của ông trong thời gian cải tạo trước sau gì người Mỹ cũng từ chối việc nhập cảnh.
Tràng hốt hoảng:
- Thế làm sao bây giờ?
- Phải ngụy tạo lại hồ sơ của ông bằng cách xóa bỏ các phần liên quan đến việc ông khai báo là đã bán đứng một tiểu đoàn bộ binh Mỹ.
- Dạ, cũng nhờ anh giúp đỡ xóa bỏ hẳn tì vết này.
Viên công an mở tròn đôi mắt:
- Đâu có dễ dàng vậy.
Tràng lo lắng:
- Thế, thưa anh phải làm sao.
- Ở đây không có quyền xóa bỏ vết tích trong hồ sơ, việc này phải do trung ương.
- Vậy xin anh chuyển lên dùm.
Viên công an cười:
- Anh tưởng chuyện động trời như vậy chỉ đáng giá có năm cây?
Tràng tái mặt, năm cây vàng đã vào túi nó bây giờ trở mặt đòi thêm, Tràng ngập ngừng:
- Bây giờ phải thế nào thưa...
- Đưa lên trung ương thì cả trăm cây chứ vài ba cây ăn nhằm gì.
Không còn bình tĩnh, Tràng đáp liều:
- Sao lúc đầu anh cho biết chỉ cần năm cây? Bây giờ tôi không còn cách nào khác. Anh giúp được thì giữ số vàng tôi đã đưa, nếu anh không giúp được thì anh vui lòng trả lại vàng cho tôi. Tôi chán nản quá, chẳng còn ham muốn chuyện ra đi nữa.
Viên công an mở hộc tủ lấy gói vàng ra đút vào túi quần, đứng dậy:
- Ông ngồi chờ, tôi vào thỉnh ý cấp của trên tôi.
Năm phút sau viên công an trở ra mang theo một xấp hồ sơ khác, trước khi ngồi vào bàn anh ta không quên khép kín cửa phòng. Vừa để xấp hồ sơ xuống, viên công an cười thật tươi:
- Ông phải thưởng tôi cái gì mới được, tôi đã đề nghị cho ông một giải pháp rất tốt.
Tràng sung sướng ra mặt :
- Bây giờ chẳng có gì đáng giá, tôi hứa một khi qua được bên đó, tôi không bao giờ quên ơn anh.
- Nhớ đấy nhé !
Viên công an xoa hai tay vào nhau, tiếp tục :
- Cấp trên sẽ chấp thuận làm lại toàn bộ lời khai của anh với một điều kiện.
- Dạ thưa điều kiện gì ?
- Ông phải hợp tác với chúng tôi hay nói rõ hơn hợp tác với chính phủ.
Tràng bối rối hỏi lại :
- Hợp tác như thế nào ?
Viên công an cười :
- Thì đại loại cũng như hồi ông làm lúc còn trong các trại cải tạo !
Tràng ngây thơ hỏi lại :
- Anh nói làm "ăng ten" bên Mỹ ?
- Đâu có thể nói như vậy.
- Xin anh cho biết rõ.
- Chính phủ sẽ giao cho anh công tác đặc biệt và quan trọng chứ đâu vớ vẩn như trong thời gian qua.
Không đợi Tràng thắc mắc, viên công an tiếp :
- Nghĩa là anh làm việc cho chính phủ, len lỏi vào các tổ chức chống đối, thừa cơ hội gây rối, phá hoại, ly gián, gây cho cộng đồng chúng rối loạn lên.
Nghe qua đây Tràng lắc đầu :
- Thưa anh tôi không thể làm những việc đó.
- Trước đây ông đã thi hành nhiệt tình lệnh các quản giáo.
- Trước khác bây giờ khác.
- Vết tích ông vẫn còn đây, nếu không chấp thuận làm việc cho nhà nước, chúng tôi sẽ bạch hóa vấn đề này chẳng những đối với người Mỹ mà còn phổ biến sâu rộng trong cộng đồng các ông ở nước ngoài. Lúc đó các bạn tù của ông ngày trước sẽ xẻ thịt ông ra.
Tràng giật mình, nếu cộng sản phổ biến rộng rãi việc phản bội của mình trong các trại tù đã đi qua. Chưa biết trả lời thế nào, viên công an đứng dậy :
- Tôi cho ông suy nghĩ. Trong ba ngày sau trở lại đây để ký giấy hợp tác, nếu không đến xem như ông từ chối, chúng tôi sẽ làm việc theo chỉ thị của cấp trên.
Cứ mỗi lần tiếp xúc với công an Tràng càng đau đầu thêm, kế hoạch làm việc của chúng như vết dầu loang, Tràng càng ngày càng bị bủa vây trong kế hoạch thâm độc của chúng. Tràng biết rằng, với cộng sản một khi đã dính vào thì không còn cách nào tách ra mà phải cúi đầu làm việc cho chúng. Với những thủ đoạn bắt chẹt, hù dọa để biến những người nhẹ dạ trở thành những công cụ nằm vùng, tuyên truyền, phá hoại và phục vụ theo chỉ thị đưa ra. Bây giờ năm lượng vàng và hồ sơ đen đã nằm trong tay chúng nó, Tràng chưa tìm được cách giải thích với vợ con nhưng đàng nào cũng phải bàn bạc với gia đình để đi đến một quyết định chung.
Tràng đem sự việc kể rõ đầu đuôi, vợ Tràng ngẫm nghĩ một lúc, gật đầu :
- Anh phải đi nước đôi, vì không còn con đường nào khác.
Tràng chưa có ý kiến thì bà vợ nói thêm :
- Đó là con đường tốt nhất của anh. Muốn sống phải theo thời, trong lúc Việt Nam đang hô hào hòa giải hòa hợp dân tộc, một vài thành phần đón gió ở nước ngoài đang trở cờ hy vọng trở về hợp tác với cộng sản qua chương trình đổi mới. Anh chỉ là một cựu tù cải tạo, không tài cán gì, không tiếng tăm nhưng anh sẽ thành công bằng con đường tắt. Trong một sáng một chiều có thể nổi tiếng rùm beng, bằng cách nhảy ra làm chính trị như đa số Việt kiều bên Mỹ, đang mượn con đường này để đánh bóng cho bản thân mình. Biết đâu thời cơ đến, khi chính phủ hòa hợp hòa giải thành lập, anh trở nên nhà lãnh đạo nằm vùng, sẽ trở về trong vinh quang. Cũng ông này ông nọ với chính phủ mới chứ đâu phải tứ vô danh tiểu tốt.
Nghe vợ nói nực cười trong bụng, Tràng đã sáng mắt trước xảo quyệt của cộng sản nhưng làm gì bây giờ, trong thế chẳng đặng đừng chưa có lối thoát, Tràng lặng thinh. Bà vợ say sưa tiếp :
- Anh xem như thằng Vách, chỉ có nghề bán chạp phô bên Cali, nổi danh như cồn trong nháy mắt bằng cách treo cờ đỏ và hình ông Hồ trong tiệm. Để rồi xem, mai kia nó cũng "ngựa chàng đi trước võng nàng theo sau" vinh quang trở lại quê hương. Đó là những người biết thời biết thế, anh không nghe người ta thường nói "đi với Bụt thì mặc áo cà sa, đi với ma thì mặc áo giấy". Hay nhất trong thời buổi bây giờ phải bắt cả hai tay, vuột tay này còn tay kia chứ đứng hẳn một bên coi chừng sa lầy đấy anh ! Anh có thấy con đường tiến thân của anh được chính phủ bên này đề nghị ngắn và gọn không ? Phải chấp nhận làm bất cứ gì để được nổi tiếng vang danh. Anh xem các minh tinh màn bạc, muốn nổi danh, phải chịu cởi truồng hoặc đóng phim con heo trước khi leo lên đỉnh danh vọng. Anh đâu phải làm gì cực khổ. Tiền trợ cấp của Mỹ, tiền lương, tiền bồi dưỡng của chính phủ bên này anh cất đầy túi, ăn xong đi uống café, lâu lâu nhảy ra phá thối, thọt gậy bánh xe một vài lần, tiếng tăm sẽ nổi như cồn mà còn lập được công trạng lớn với cộng sản bên này, anh còn đòi gì nữa !
Tràng cười mỉm :
- Anh đã sai lầm trong lúc đầu, bây giờ mắc nghẹn rút chân ra không được. Em xem chẳng những không có cách gỡ mà còn ngậm đáng nuốt cay tuân theo mệnh lệnh của chúng nó. Còn em, đã trắng mắt gần mười năm nay mà vẫn chưa tỉnh. Lúc này vẫn còn mơ tưởng viển vông vào cái bánh vẽ của chúng đưa ra, nào là sửa đổi chủ trương đường lối cộng sản, thành lập chính phủ hòa hợp trong nay mai, mở rộng vòng tay đón anh em ruột thịt về xây dựng quê nhà...
Bà Tràng vẫn cố cãi :
- Chính quyền Việt Nam thường lặp đi lặp lại hàng trăm hàng ngàn lần, họ đâu có thể đơn phương nuốt lời.
Quá bực mình nhưng Tràng vẫn nói ra để khỏi ấm ức trong lòng :
- Em hãy nhớ lại, các hiệp ước quốc tế về đình chiến, ngưng bắn, toàn vẹn lãnh thổ, chúng có tôn trọng không ? Các anh cường quốc to đầu đóng vai sen đầm quốc tế cũng vòng tay đứng ngoài xem cộng sản xua quân qua biên giới nuốt trọn miền Nam và đô hộ còn tàn bạo hơn cả trăm năm của Tây và ngàm năm của Tàu. Có ai phản ứng lên tiếng gì đâu ? Huống hồ gì những lời láo khoét mới đây để bịp quốc tế và moi tiền của "đồng bào ruột thịt". Biết quá nhiều nhưng bây giờ anh phải nhắm mắt chấp nhận tiếp tục làm tay sai, trước tiên để được qua Mỹ, sau đó cũng cầu may, tương lai giữ được cái lon thiếu tá trên cổ áo như em mong muốn. Bây giờ nghe anh hỏi, chấp nhận hay không là việc quan trọng, cho anh biết ý kiến của em để quyết định.
Bà vợ Tràng xuống nước nhỏ nhẹ :
- Thôi đã lỡ mất năm lượng vàng, mình cần qua Mỹ sớm kiếm tiền trả nợ. Cứ âm thầm làm việc theo chỉ thị bên này. Biết đâu gặp vận may, mai kia trở về nếu không được ông này bà nọ thì cái lon thiếu tá của anh cũng còn trên vai. Ráng lên, nghe lời em.


***


Trở lại xác nhận việc hợp tác, ký một số giấy tờ cam kết xem như phó thác cho số mệnh đẩy đưa, Tràng được đối đãi ân cần bằng nước ngọt, thuốc lá và những cái bắt tay nồng nhiệt :
- Hồ sơ của ông chúng tôi sẽ chuyển gấp qua tổ chức của người Mỹ. Trong thời gian chờ đợi khám sức khỏe, ông sẽ được theo học một khóa huấn luyện trong một thời gian ngắn.
- Địa điểm ở đâu anh ?
- Ngay trong thành phố.
Thoát được những khó khăn kéo dài từ lâu về hồ sơ HO và kết quả ngày hôm nay sẽ đem lại nguồn vui cho gia đình, nhưng Tràng vẫn bận tâm về những suy tư lo lắng đang bắt đầu chớm nở. Ngày đến trình diện theo khóa học đặc biệt, Tràng ngạc nhiên khi lớp học tổ chức cho một người độc nhất. Thầy là một cán bộ chính trị, niềm nở bắt tay khi vừa gặp Tràng :
- Thân chào anh. Theo chỉ thị cấp trên, anh sẽ theo học với tôi trong một thời gian vài tháng để anh thông suốt đường lối, chính sách của chính phủ ta, địa bàn hoạt động, đánh giá đối phương, phương pháp làm việc, tình hình của từng thời điểm một và nguyên tắc báo cáo đột xuất cũng như định kỳ lên cấp chỉ huy trực tiếp của anh.
- Thưa anh, tôi sẽ làm việc đơn độc một mình hay tập hợp thành nhóm ?
- Độc lập một mình, chung quanh còn nhiều đồng nghiệp hoạt động song song nhưng anh không có quyền biết hoặc liên lạc trực tiếp với họ. Sẽ có người chỉ huy và ra lệnh cho anh. Khi qua đến Mỹ anh sẽ gặp cấp chỉ huy trực tiếp.
- Thưa, tôi muốn biết môi trường và địa bàn hoạt động.
- Trong chương trình học, anh sẽ thông suốt tất cả các vấn đề, nhưng tôi có thể vắn tắt cho anh hay một cách tổng quát. Địa bàn hoạt động là nơi định cư đông nhất của người Việt trên đất Mỹ, còn thành phố nào trong tiểu bang California thì do cấp chỉ huy của anh phối trí.
- Còn môi trường ?
- Anh đâu phải là một người tầm thường để sắp anh vào trong đám buôn bán kinh doanh cò mồi như anh Vách. Một cựu tù cải tạo rất có uy tín với nhóm người chống đối chế độ ta. Dĩ nhiên bên ngoài anh sẽ nhân danh một người chống cộng, len lỏi vào trong hàng ngũ cựu tù nhân, giựt dây, ném đá dấu tay rồi một lúc nào cần thiết, sẽ ra mặt lôi kéo các anh em đồng đội cũ.
Tràng gật đầu tỏ vẻ thông suốt những lời hướng dẫn căn bản của anh chính trị viên trung ương.
- Anh phải len lỏi và gia nhập nhiều các đoàn thể đồng thời hoạt động thật đắc lực, nhất là những tổ chức có phương tiện truyền thông trong tay.
- Xin anh cho biết rõ mục này.
- Truyền thông chính là phương tiện hữu hiệu nhất để thông tin quảng bá trong đại chúng. Chỉ một hành động nhỏ trên các phương tiện này nhưng có hiệu lực gấp trăm lần những biến cố khác. Anh không thấy chính phủ ta luôn luôn cảnh giác bọn làm báo, làm thơ, viết văn, dù cho chúng viết thật hay lếu láo đi nữa cũng ảnh hưởng rất lớn đối với quần chúng. Hiện nay nhà nước đăng chú trọng đến bọn này. Bây giờ anh phải khắc phục tìm cách xâm nhập vào cơ sở có phương tiện truyền thông để tuyên truyền, bôi nhọ, phá thối chúng nó. Hành động phải khôn khéo như con cắc kè, tùy cơ ứng biến, đổi màu sắc thật nhanh chóng cho thích hợp với hoàn cảnh, môi trường...
Trong buổi học cuối cùng, chính trị viên vui vẻ bắt tay hứa hẹn :
- Anh phải phấn đấu thật nhiều trong nhiệm vụ giao phó, lập thật nhiều thành quả tốt. Chính phủ lúc nào cũng tưởng thưởng xứng đáng. Quân hàm cũ trên vai chắc chắn vẫn nằm trong tay anh khi bọn Ngụy chống cộng yếu thế, chấp nhận một chính phủ liên hiệp do ta giàn dựng ra như Mặt trận giải phóng miền Nam ngày trước. Biết đâu với khả năng của anh, ngày anh trở về quê huơng trong vinh quang như một người hùng có chức phận có công với nhân dân, với chính phủ và đất nước!


***



Vừa nhận giấy tờ nhập cảnh, Tràng được công an thông báo, một tổ chức bảo trợ sẵn sàng đón tiếp và giúp đỡ ngay sau khi gia đình Tràng đặt chân đến phi trường Los Angeles và tổ chức này đã lên kế hoạch đưa gia đình Tràng về định cư tại quận Cam.



Đinh Lâm Thanh