Người hành khất và con chó

Lão Chột trở mình thức giấc, trên trán còn ướt đẫm mồ hôi. Trong giấc chiêm bao vừa rồi lão thấy lại hình ảnh người vợ hiền năm xưa đang ẵm đứa con từ xa giơ tay vẫy vẫy. Lão thấy rõ ràng vợ con ngay trước mặt mà sao chạy hoài không tới và cuối cùng hình ảnh vợ con lão nhạt nhoà dần. Lão vừa chạy vừa cất tiếng gọi tên vợ con thảm thiết nhưng hình như bà ta không nghe và tiếp tục mờ nhạt dần cho đến khi biến mất, cũng vừa đúng lúc lão giật mình thức dậy. Không biết đây là lần thứ mấy trong giấc chiêm bao lão mơ thấy vợ con. Nằm thêm một lúc không thể nào ngủ lại được, lão chống tay ngồi dậy nhìn bâng quơ ra ngoài đường, đầu óc cố nhớ lại hình ảnh thân yêu của vợ con trong giấc mơ khi nãy, con mắt còn lại của lão hình như còn đọng một giọt nước mắt. Giơ tay dụi mắt lão ngửa người dựa lưng vào bờ tường cửa hàng bách hoá, nơi lão chọn làm chỗ ngủ mỗi đêm. Hình ảnh vợ con thỉnh thoảng cứ hay về quấy phá trong giấc ngủ và chỉ có điều này mới có thể làm sống lại tình cảm trong con người khô cằn của lão.



*****



Sau những giấc mơ như vậy, hình ảnh trong quá khứ lại quay về khuấy động tâm tư và làm đau lại vết thương lòng đã liền da từ lâu của người ăn mày khốn khổ này. Lão Chột trước đây cũng là một người lành lặn và có vợ con như mọi người khác. Thời VNCH, lão đi lính địa phương quân cấp bậc binh nhất, đóng ở một quận lỵ thuộc tỉnh Chương Thiện. Ngoại trừ những bữa phải trực đêm, còn lại thì ngày ngày tới giờ xách súng đi gác ở trước quận. Nhiệm vụ mở cổng cho xe chạy ra chạy vô, gặp ông nào đeo lon sĩ quan thì giơ tay chào kính cho đúng điệu nhà binh, thế thôi. Hết giờ thì đổi gác đi về. Nói chung chỉ là một thứ lính làm kiễng. Tại đây lão quen và lập gia đình với một cô gái bán rau cải ở chợ. Cuộc sống của hai vợ chồng thật bình dị nhưng rất hạnh phúc, nhất là sau khi đứa con trai kháu khỉnh của họ chào đời. Tuy nhiên sống ở thời chiến tranh, mọi chuyện không ai có thể biết trước được. Con trai vừa mới ra đời không bao lâu thì một đêm cả nhà đang say ngủ, đạn pháo kích rót vào ngay khu vợ chồng lão đang ở. Kết quả tất cả người thân của lão: Cha mẹ già, vợ và đứa bé sơ sinh chết ngay tại chỗ. Còn riêng lão bị phỏng nặng và nhiều thương tật khác trên cơ thể. Người ta đưa lão vào bệnh viện cấp cứu sau một đêm bị kẹt dưới căn nhà đổ nát. Các bác sĩ đã tận tình cứu chữa và cứu sống được mạng lão, nhưng thân người bị co rút nhiều chỗ vì phỏng. Mắt trái bị mù và chân phải tuy được lắp vào một thanh sắt nhưng cũng bị khập khiểng suốt đời. Lão đã như một người điên loạn sau tai nạn thảm khốc và sự mất mát lớn lao này. Suốt ngày cứ kêu gào nguyền rủa đất trời và chưởi bới cả những người đã cứu mình rằng tại sao cứu sống lão làm gì, không để lão chết theo gia đình vợ con… Ai nhìn thấy cảnh đó cũng thương tâm.



Sau khi rời bệnh viện với thân thể tàn tật, sức khoẻ yếu đuối. Không còn ai là thân nhân. Số tiền chính phủ trợ cấp tuy cũng đủ cho lão có thể làm vốn sinh sống bằng cách mua bán tạp hóa nhỏ. Nhưng về lại chốn cũ, nhìn đâu cũng thấy hình ảnh cha mẹ, vợ con đã chết thảm thiết, càng khiến lão đau lòng thêm nên sinh tật uống rượu say sưa suốt ngày… Dần dần tiền bạc hết sạch, lão bán luôn nền nhà, rời bỏ quận lỵ hiền hoà, bỏ lại sau lưng những hình ảnh hạnh phúc gia đình xa xưa... Hành trang mang theo bên mình đơn giản chỉ là nỗi đau thương chất ngất .



Lý do dẫn dắt lão vào con đường ăn xin kế tiếp đó, không khó đoán cho lắm. Tiền bạc tiêu xài hết, thân thể lại tật nguyền không ai muốn thuê mướn… Lão lang thang khắp nơi. Người ta thường thấy lão la cà xin ăn ở các chợ búa, rồi trôi dạt đến bắc Cần Thơ, bắc Mỹ Thuận… cuối cùng lưu lạc lên tận Saigon. Không ai biết tên lão là gì. Nói cho cùng thì đâu ai để ý tới tên tuổi một người ăn xin? Chỉ có mấy đứa con nít thấy lão tật nguyền thỉnh thoảng trêu chọc gọi là "Lão Chột". Riết rồi danh xưng này nghiễm nhiên trở thành như một cái tên thực thụ của lão. Nhiều khi đi xin cả ngày không ai cho gì cả. Bụng đói meo, lão phải đến những quán ăn chờ người ta ăn xong, vào chộp vội những tô bát trên bàn vét chút thức ăn thừa mứa cho đỡ đói, bị chủ quán thẳng tay xua đuổi, đánh đập. Mỗi khi nhớ tới những lúc khốn khó đó, nước mắt tự nhiên ứa ra trên con mắt còn lại của lão.



Biến cố 30 tháng 4 năm 1975 xảy ra ảnh hưởng đến toàn miền Nam nhưng hình như không ảnh hưởng đến lão Chột nhiều cho lắm. Đã là một người đi ăn xin thì dù ở chế độ nào cũng có gì khác biệt nhiều đâu?? Lúc thiên hạ ở khắp nơi bồng bế nhau chạy nạn súng đạn, lão cũng vẫn dửng dưng không lo lắng gì cả. Lão chỉ theo đoàn dân tị nạn mục đích để xin ăn thôi… rồi cũng được cho vào khu tạm trú do chính quyền VNCH dựng lên. Thật tình nói, mấy ngày giặc giả này đâm ra lão lại được no đủ hơn những ngày thường. Ngoài thực phẩm được phát, lão còn được cả quần áo và những đồ dùng khác nữa. Cho nên mặc ai lo âu gì thì lo, lão cứ tỉnh bơ.

Cuộc đổi đời xảy ra. Cộng Sản lên nắm chính quyền. Đối với lão cũng chẳng có gì thay đổi. Ngày ngày lão cũng vẫn phải đi ăn xin. Chế độ mới cũng chẳng giúp được gì cho những người như lão hết. Đối với bọn ăn xin như lão, mấy chữ Độc Lập, Tự Do, Hạnh Phúc… gì gì đi nữa thì cũng chỉ là những danh từ rỗng tuếch và hoàn toàn vô nghĩa. Cuộc sống của lão dù ở chế độ nào thì cũng thế. Thời VNCH lão cũng đi ăn xin. Bây giờ Cộng Sản lên nắm chính quyền thì lão cũng đi ăn xin chứ có khác gì đâu? Chế độ nào cũng hô hào cho dữ, la cho to…nhưng những chuyện đó dành cho ai khác chứ không phải cho bọn khốn khổ ăn mày như lão. Bởi vậy mỗi ngày lão đi dưới cờ xí rộn ràng và những biểu ngữ thật kêu nhưng lòng lão thật dửng dưng. Đối với lão tất cả những thứ đó đều là vô nghĩa!

Tuy nhiên đi ăn xin cũng đâu phải là yên. Bọn hành khất như lão cứ bị đuổi lên đuổi xuống hoài. Nhiều biểu ngữ hô hào cho chiến dịch "Quyết tâm làm sạch đường phố" treo khắp nơi và bọn công an được lệnh thẳng tay xua đuổi những người được coi như đang làm dơ bẩn đường phố: Trong đó có những người bán hàng rong bị xem là lấn chiếm lòng lề đường, những kẻ tật nguyền ăn xin như lão thì bị xem như là thành phần cặn bã, ăn bám xã hội… chỉ làm xấu bộ mặt thành phố chứ chẳng ích lợi gì!. Như vậy hóa ra bọn ăn mày như lão đồng nghĩa với một thứ rác rưới nào đó không hơn không kém.

Có lúc bị xua đuổi quá, bụng thì đói meo. Lão đã không còn dằn được lên tiếng chưởi lại bọn công an, không sợ gì cả:

- "Tổ mẹ tụi bây. Tao đi ăn mày lòng thương hại của bá tánh chứ có mắc mớ gì tới mả mẹ tụi bây mà tụi bây xua đuổi. Cấm không cho tao đi ăn xin thì phải cho tao ăn cái gì chứ . Tụi bây chỉ biết đuổi tao đi khơi khơi thì lấy gì tao ăn. Sao không bắn một phát vô đầu cho tao chết mẹ luôn cho rồi. Tổ mẹ tụi bây. "

Bọn công an thấy lão già ăn mày liều mạng quá nên cũng giả vờ không nghe thấy. Chỉ hù dọa cho lão bỏ đi. Những cảnh như thế diễn đi diễn lại hoài. Hễ bị công an đuổi đầu này, lão lại trốn chạy đi đầu khác xin ăn tiếp. Cứ thế lão và những người hành khất khác sống lây lất hết ngày này qua ngày khác với một kiếp sống cơ cực đáng thương.



******



Trời bỗng đổ mưa. Một vài hạt mưa lất phất theo gió lùa vào tận nơi lão chọn nằm ngủ như trêu chọc người hành khất khốn khổ. Phía ngoài đường vẫn vắng teo. Lão Chột ngoác miệng ra ngáp rồi ngó mông mênh ra bên ngoài. Giờ này chắc cũng gần sáng rồi chứ không ít. Ngồi lâu cảm thấy mỏi mệt, lão lại nằm xuống lắng nghe tiếng mưa tí tách êm tai, cố ngủ thêm một chút. Bỗng đâu đó có tiếng kêu của một con chó con. Ban đầu lão không để ý, nhưng càng lúc tiếng kêu của con chó càng thảm thiết quá.

- "Chó nhà ai mà đi lạc vào giờ này vậy??"

Lão Chột vừa lẩm bẩm vừa ngồi dậy nhìn dáo dác hai bên vỉa hè. Không thấy gì cả! Qua ánh đèn đường, hai dãy phố hoàn toàn vắng vẻ. Lão đứng dậy, lấy cái nón rách trong túi vải đội lên đầu và bước dọc theo vỉa hè nơi có tiếng kêu của con vật vọng tới. Lão chậm rải đi tìm cẩn thận từng chỗ, thì phát hiện một con chó con đứng nép vào góc tường dưới mái hiên của một cửa hàng. Con vật ướt mem đang run rẩy kêu rên những tiếng bi thảm. Lão Chột vội ẵm con vật về, lau khô lông và quấn vào người nó một miếng giẻ rách. Sau đó lấy trong túi vải ra một mẩu bánh mì nhỏ mà lão để dành lúc tối, nhai từng miếng nát nhừ hết rồi đút cho con vật. Tội nghiệp! Có lẽ nó đói lắm nên ăn ngon lành. Lão thì thầm nói với con chó:

- "Con đi đâu mà bị lạc cho khổ vầy hả?".

Con vật ăn xong liếm liếm vào tay lão ra chiều thân thiết và biết ơn lão đã săn sóc cho nó.

Tự nhiên một cảm giác ấm áp vô hình dâng lên trong lòng người hành khất già.Từ bấy lâu nay lão chỉ thui thủi một mình. Ai nấy đều tránh né lão như tránh né một người bị bệnh truyền nhiểm. Một vài đứa trẻ và thậm chí đôi khi có cả người lớn thường hay trêu chọc hoặc ném đá vào lão. Do thế mỗi ngày ngoài việc phải lên tiếng xin xỏ lòng thương hại của những người qua đường, còn lại thì gần như lão không nói chuyện với ai, kể cả những người hành khất khác. Những đêm khuya trăn trở không ngủ được, đôi lúc lão cảm thấy cô đơn vô cùng. Thà là có người nào đó ghét bỏ, thù hận lão… ít ra như vậy người đó vẫn còn "nhớ", còn "nghĩ" tới lão để mà ghét bỏ, thù hận. Đàng này mọi người ai nấy đều "thờ ơ" với lão. Sự hiện hữu hay không hiện hữu của lão trên cõi đời này không ai thèm quan tâm. Chao ôi! Cái cảm giác cô đơn đó mới đáng sợ làm sao!!



Bỗng dưng bây giờ khi ẵm con chó nhỏ vào lòng và nhìn nó liếm bàn tay của mình ra chiều thân thiết, lão thấy an ủi và xúc động lắm. Lâu lắm rồi lão không có được cảm giác thân thiết này. Trong một thoáng, con vật nhỏ bé trong lòng lão không còn là một con vật nữa. Mà đó là một "con người", một sinh vật huyền dịu ơn trên vừa ban xuống để an ủi lão. Con mắt còn lại của lão nhấp nháy, rơi xuống một giọt nước mắt hồi nào không hay. Lão nhìn con vật bằng ánh mắt tràn đầy yêu thương, trong đó đang lóe lên một tia lửa đủ sưởi ấm tâm hồn từ lâu đã giá lạnh của lão.

- "Con ngoan, từ nay Ba sẽ săn sóc cho con. Cha con mình có gì ăn nấy nghe con."

Lão vuốt ve trên đầu con chó một cách trìu mến và thì thầm nói với con vật như đang nói với đứa con bạc phước đã sớm qua đời của lão. Con vật như cảm nhận được sự thương yêu đùm bọc và cảm thấy an toàn trong lòng của người hành khất già, nên sau khi ăn no nó tựa cái đầu nhỏ xíu lên bàn tay của lão và ngủ ngon lành. Nhìn con chó ngủ say sưa, lòng lão thấy ấm áp hẳn lên:

- "Ngủ ngoan đi con. Từ nay sẽ không ai ăn hiếp được con đâu. Ba sẽ nuôi con đàng hoàng nghe."

Đặt nhẹ con vật lên tấm giẻ rách, lão Chột ngồi yên lặng ngắm nhìn nó ngủ. Từ lâu lắm rồi lão chưa hề thấy lòng mình vui như vậy. Cơn mưa chấm dứt hồi nào không biết. Bên ngoài trời đang sáng dần và trong lòng lão Chột cũng đang hé lên ánh bình minh.



*******



Lão Chột về tới khu phố quen thuộc nơi lão chọn làm chỗ ngủ qua đêm thì trời đã khuya lắm rồi. Hai bên đường, những quán tiệm hầu như đã đóng cửa hết. Lẽo đẽo theo sau là con chó Vàng trung thành. Nhìn dáng đi xiêu vẹo của người hành khất và điệu bộ của con chó, người ta cũng có thể đoán được cả hai chủ tớ đều mệt mỏi lắm. Mấy lúc gần đây lão Chột đã tìm được một chỗ trú ẩn mới khá hơn ở những vỉa hè trước đây. Đó là một công trường xây cất lớn đang bị tạm đình chỉ vì nghe đâu có sự tranh chấp gì đó giữa chủ công trường và chính phủ. Đối với Lão Chột thì có cần gì biết đến những chuyện tranh chấp đó. Miễn kiếm được chỗ an toàn tạm trú qua đêm là tốt lắm rồi. Để vào được chỗ này mà không bị ai phát giác lão phải về thật tối, vạch một lổ hổng ở hàng rào chui vào, lão chọn một góc khuất và kín đáo nhất của một toà nhà đang xây cất dở dang làm chỗ ngủ mỗi đêm để tránh mưa gió. Chỗ ở này quả thật lý tưởng cho những người vô gia cư như lão. Lại có cả vòi nước đặt sẵn nên lão và con chó có thể lén tắm rửa mà không ai biết. Thật là tiện lợi.



Lão Chột cảm thấy khoan khoái khi ngồi xuống dựa lưng vào vách tường toà nhà. Con chó đến nằm sát bên chủ ngước đầu lên chờ đợi. Lão lấy trong túi vải ra một ổ bánh mì thịt đã mua trên đường về. Đây là buổi ăn tối của người hành khất già và con vật. Lão Chột vừa chậm rãi ăn, vừa thỉnh thoảng bẻ một miếng đưa cho con chó. Ánh sáng hiu hắt từ đèn đường bên ngoài hắt vào, soi bóng lão Chột và con chó lên trên nền tường với những cử động trông giống hệt như một đoạn phim hoạt họa! Một người và một vật lặng lẽ ăn. Thỉnh thoảng có tiếng lão Chột nói chuyện với con chó như nói chuyện với một người thật: "Xuỵt! xuỵt! Từ từ con… Nè ăn đi…Giỏi! Giỏi! Mai có nhiều Ba cho con nhiều hơn nghe… Ngon không con… Thôi! Hết rồi, mai ăn tiếp. Bây giờ chuẩn bị đi ngủ nghe..."

Lão với lấy cái bình nhựa đựng nước trong góc, đổ một ít vào cái bát cho con chó, rồi ngửa cổ uống mấy ngụm.

- "Thôi! No đủ rồi. Bây giờ ngủ đi. Ba cũng mệt quá rồi!"

Lão xoa xoa đầu con chó rồi ngả người nằm lên miếng carton lớn được xé ra từ một thùng giấy. Sau một ngày lang thang ngoài đường. Lão Chột cảm thấy khoan khoái vô cùng khi nằm dài trên miếng carton. Con chó nằm bên cạnh liếm liếm vào mặt chủ trong khi lão vỗ vỗ nhẹ vào mình nó. Được một lúc cả hai rơi và giấc ngủ.



Mới đó mà đã hơn một năm rồi. Con chó nhỏ ngày nào bây giờ đã to lớn với bộ lông vàng mượt mà rất đẹp. Cũng vì màu lông của con chó mà lão Chột đặt tên con vật là "Vàng". Kể từ hôm bắt gặp nó đi lạc, lạnh cóng trong mưa. Mỗi ngày lão Chột dẫn nó theo ăn xin. Những lúc xin được tiền hoặc thức ăn đầy đủ thì “hai cha con” ăn no. Còn hôm nào đi xin không được nhiều lão vẫn để cho con vật ăn trước, còn dư lại thì lão mới ăn, không thì lão chịu nhịn đói, uống nước lạnh cho qua bữa đó, chứ không để cho con vật bị đói. Lúc chưa tìm được chỗ mới này, dù ở trong điều kiện khó khăn, ngay cả lão ít khi có dịp được tắm rửa, nhưng thỉnh thoảng lão dẫn con chó đi quanh khu chợ Saigon, tìm đến những nơi có vòi nước xin mấy thau nước tắm cho con chó.



Từ lúc có con Vàng, cuộc sống của lão Chột hoàn toàn khác hẳn. Lão không còn cảm thấy cô đơn và ít khi tỏ ra cáu kỉnh, bực dọc như trước đây nữa. Những lúc không đi xin, lão vừa chơi đùa với con chó vừa tập cho nó nghe theo những mệnh lệnh làm nhiều trò để tiêu khiển. Con vật rất thông minh nên chẳng bao lâu nó đã biết nghe theo lời chủ làm được nhiều trò ngoạn mục. Ban đầu lão chỉ nghĩ tập con chó Vàng như là một thú tiêu khiển lúc rảnh rỗi. Nhưng không ngờ với sự thông minh của con chó và những màn nhào lộn, làm đủ trò của nó đã giúp cho việc ăn xin của lão dễ dàng hơn nhiều. Trên đường phố bây giờ lão không còn phải lê la đi khắp nơi ngửa tay van xin tiền khách qua đường nữa, mà chỉ cần kiếm một chỗ đông người qua lại ngồi xuống đó điều khiển con chó. Với những màn biểu diễn của con vật khôn ngoan, người đi đường thích thú đứng lại xem rất nhiều. Sau khi diễn trò, con chó theo lệnh chủ đứng lên bằng hai chân sau, hai chân trước bê một cái thau nhỏ đi vòng vòng. Người đứng xem vỗ tay tán thưởng và bỏ tiền vào cái thau khi con chó đến gần. Con Vàng thậm chí còn biết sủa lên hai tiếng nhỏ như cám ơn khi người ta bỏ tiền thưởng vào thau nhựa càng làm cho mọi người thích thú thêm. Nhất là những du khách ngoại quốc. Nhờ thế cuộc sống của hai cha con lão Chột trở nên thoải mái hơn nhiều so với lúc trước. Giờ đây mỗi ngày lão Chột đã có thể mua được thức ăn đầy đủ cho lão và con chó. Không còn phải chịu cảnh đói khổ như trước nữa. Đối với lão Chột, con Vàng giống như một món quà quí báu do ơn trên ban xuống, vừa an ủi tinh thần vừa giúp cho cuộc sống vật chất của lão dễ thở hơn. Trước đây, lão đã từng ước mơ chỉ cần làm sao ngày hai buổi có chút thực phẩm ăn để không phải chịu đói nữa và có một người nào đó nói chuyện an ủi lão những khi cô đơn. Nếu được như vậy là đủ rồi. Sự xuất hiện của con chó đã biến ước mơ của lão thành sự thật. Đúng là Trời Phật đã thương xót nên cuối cùng đã ban cho lão con vật trung thành quí báu này.



Tuy vậy việc ăn xin không phải lúc nào cũng thuận lợi mãi như ước mơ nhỏ bé của người hành khất già khốn khổ. Càng ngày chiến dịch làm đẹp thành phố của nhà nước càng tỏ ra gắt gao hơn trước, nhất là từ khi có những dịch vụ khai thác về nguồn lợi du lịch. Hình ảnh những người ăn xin rách rưới như lão Chột là hình ảnh xấu của chính quyền đối với người ngoại quốc và làm mất đi vẻ mỹ quan của thành phố. Chính quyền cương quyết tống khứ hết những hình ảnh xấu này ra khỏi đường phố có người ngoại quốc thường hay lui tới. Công an được lệnh xua đuổi thẳng tay việc buôn bán hàng rong lấn chiếm lòng lề đường và tống khứ hết đám hành khất dơ bẩn ra khỏi thành phố. Nhưng khổ thay chính quyền chỉ biết xua đuổi mà không có kế hoạch giúp cho họ tự sinh sống được, cho nên chuyện đâu rồi cũng hoàn lại đấy. Công an cứ bắt, cứ xua đuổi. Người bán hàng rong, người ăn xin vẫn trở về lại những đường phố cũ để kiếm sống.

Ngay cả ban đêm, công an có những chiến dịch đột xuất lùng soát các đường phố, bắt hết người vô gia cư ngủ ở vỉa hè chở đi ra khỏi thành phố. Được một thời gian, không có cách gì khác để sinh sống, những người hành khất vô gia cư bị đuổi bắt … lần hồi rồi cũng tìm cách trở về thành phố Saigon nơi họ còn có thể đi xin kiếm miếng ăn qua ngày được.

Mới tuần trước nửa đêm đang ngủ, nhờ con chó đánh hơi báo động nên lão Chột thoát được một cuộc ruồng bố của công an. Lão và con Vàng phải trốn chui nhủi ở mấy ngõ hẻm khác nhau, đợi đến khi trời sáng mới dám đi ra. Lão không lo gì cho bản thân mà chỉ lo cho con chó. Hôm trước mấy tay công an đã hăm dọa nếu bắt được lão và con chó ngủ lang thang ở vỉa hè thì sẽ bắt nhốt lão, còn con chó thì sẽ bị đưa đi sở thú y, nơi con chó chắc chắn sẽ bị giết chết.



******



- "Nhảy! Nhảy! Nhảy đi Vàng"

- "Lăn! Lăn! Cho Ba coi. Vàng! Con giỏi quá! Lăn! Lăn đi con!"

- "Đứng lên! Đứng lên! Vàng. Giỏi. Giỏi!" …

Lão Chột ra lệnh và con chó làm theo những mệnh lệnh đó một cách khéo léo. Khi thì nó lăn tròn qua phải, rồi qua trái. Khi thì nó nhảy lên. Những người đi đường đứng xem vỗ tay tán thưởng. Một vài du khách ngoại quốc chụp hình và quay phim con chó. Lão Chột hứng chí ra lệnh thêm cho con vật làm trò. Khi diễn xong hết mọi trò, lão ra lệnh:

- " Đứng lên! Đứng lên đi Vàng . Giỏi! Giỏi! "

- " Đi chào bà con đi con. Đi chào bà con đi. Giỏi! Giỏi! "

Con chó nghe lệnh, đứng thẳng người bằng hai chân sau, hai chân trước bê một cái thau nhựa nhỏ đi vòng vòng. Khán giả vỗ tay khen ngợi con vật thông minh và bỏ tiền vào thau nhựa. Con chó sủa lên hai tiếng:"Gâu! Gâu!" nhỏ như cám ơn càng làm cho khán giả đang xem thích thú. Nhiều đứa con nít reo lên:

- "Con chó này khôn quá!"



Trong khi người đi đường còn đang xem con chó làm trò và một vài du khách ngoại quốc tiếp tục chụp hình thì hai tên công an bỗng từ đâu rẽ đám đông tiến vào. Một tên chỉ vào mặt lão Chột mắng:

- "Tại sao nói hoài mà mày cũng còn đến đây ăn xin vậy! Mày muốn tao bắt không?"

Lão Chột cũng không vừa, sừng sộ lại:

- "Tui đi xin chứ có phạm luật lệ gì mà đòi bắt? Ỷ làm công an rồi muốn bắt ai thì bắt hả? Thằng này hỏng có ngán đâu."

Tên Công an còn lại chỉ vào mặt lão hầm hừ:

- "Mày còn muốn nói ngang phải không? Muốn thì tao bắt liền cho coi."

Hắn quay qua chỉ con chó, nói tiếp:

- "Còn con chó này, sao mày không xiềng nó lại? Tao kêu xe bắt chó tới bắt liền bây giờ? Mày thả lỏng nó như vậy, rủi nó cắn người ta sao mậy?

Gã công an quát vào mặt lão Chột:

- "Dẹp chỗ này đi liền! Tao nói lần này là lần chót đó nghe. Tụi tao còn bắt gặp mày ở khu này là đứng có trách là tao không nói trước đó."

Lão Chột bực tức lắm khi thấy đám đông giải tán dần trước sự xuất hiện của hai tên Công an. Ai mà không bực khi nồi cơm của mình đang ăn bị người khác tới đá đổ. Lão cự lại hai tên công an:

- "Tụi mày có giỏi thì bắn vô đầu tao một viên chết mẹ cho rồi. Tao đói khổ đi ăn xin chứ có làm gì mà tụi bây cứ xua đuổi hoài…"

Con Vàng nhìn hai tên công an, nhe răng lên tiếng gầm gừ trong cổ họng. Chỉ cần hai tên công an đụng tới lão Chột hoặc lão ra dấu hiệu là nó nhào vào "độp" hai tên này liền. Sợ con chó làm ẩu sinh chuyện lớn, nên cuối cùng lão Chột phải lên tiếng la nó và nhặt vội cái thau nhựa nhỏ rồi ra lệnh con chó đi theo mình.

Hai tên công an còn nói vói theo:

- "Khôn hồn thì đừng ăn xin ở đây nữa nghe mậy. Lần tới không có chuyện để cho tụi bây đi dễ dàng vậy đâu. Cái đồ gì đâu lì lợm không chịu được."

Những chuyện bị đuổi như thế này xảy ra gần như mỗi ngày. Có hôm đang ăn xin thì có xe chở đầy công an bố ráp và bắt những người buôn bán hàng rong, hành khất trên lòng lề đường gây nên một cảnh náo nhiệt cả một đoạn đường. Cũng may những lần như vậy nhờ náo động ở phía trên và mấy chị em gánh hàng rong chạy trốn công an thông báo lẫn nhau, nên hai thấy trò lão nhanh chân trốn thoát được hết.



Cả tuần vừa qua chiến dịch đuổi bắt những người buôn bán hàng rong và hành khất trên khắp đường phố quanh trung tâm Saigon lại càng xiết chặt hơn nhiều. Công an đi tuần liên tục, nên lão Chột không kiếm ăn được như trước. Khổ nỗi những con đường chính này là nơi lão Chột dễ xin được tiền vì nhiều người qua lại và nhất là có nhiều du khách ngoại quốc. Ba ngày nay hai cha con lão đói đến nỗi phải lục tìm trong những đống rác chút ít thực phẩm thừa mứa người ta đã vứt bỏ. Trước đây người hành khất khốn khổ này đã từng làm như vậy nhiều lần rồi. Lão chẳng màng lắm đến bản thân lão. Nhưng bây giờ ngoài lão ra còn có con Vàng nữa. Nhìn con vật thương yêu của mình đói, lão đau lòng lắm nhưng không biết phải làm sao. Lão đã thử đi xin ở những con đường khác nhưng cả ngày chẳng kiếm chác gì khá cả!! Chỉ có ở khu Nguyễn Huệ, Lê Lợi hoặc chung quanh chợ Saigon là nơi dễ xin ăn nhất thì lại bị cấm đoán, xua đuổi! Thiệt là bực bội!



Sáng hôm nay thức dậy. Lão vuốt ve con vật và thầm thì với nó:

- "Con ráng nghe Vàng. Hôm nay cha con mình ráng kiếm tiền rồi Ba sẽ mua cho con ăn no nghe. Ba biết con đói mấy bữa nay rồi. Ba cũng vậy. Thôi ráng nghe con."

Con vật ngoắc đuôi, liếm liếm lên tay chủ và kêu lên những tiếng khe khẽ như cảm thông với người chủ nghèo nàn của mình. Lão Chột nhủ thầm:

- "Hôm nay bằng mọi giá mình phải ra Saigon kiếm tiền. Bữa nay phải mua cái gì cho con Vàng ăn no. Không thể để nó đói hoài như vầy được."

Con mắt còn lại của lão sáng lên biểu lộ sự cương quyết. Lão vỗ nhẹ vào đầu con vật:

- "Bữa nay con ráng diễn trò cho hay nghe con. Kiếm vừa đủ tiền là Ba sẽ mua đồ ăn cho con ăn liền. Thôi bây giờ cha con mình đi nghe."

Con vật kêu lên "ư ử" khe khẽ và vẫy đuôi như dấu hiệu đã sẵn sàng.



*****



Lão Chột khập khiểng đang đi sau con Vàng nhận tiền cho của khách bộ hành sau một màn biểu diễn của con vật thì nghe tiếng còi tu huýt vang lên và tiếng chân người rượt đuổi nhau chạy thình thịch ở hai đầu đường.

- Công an bố ráp. Chạy đi ! Chạy đi. Có xe tới xúc nữa kìa.

Mấy người gánh hàng rong vừa gánh hàng chạy vừa la lên báo động cho những người khác. Lão Chột cũng hoảng hồn lên tiếng gọi con Vàng chạy theo mình. Lần bố ráp này, công an đã sắp đặt từ nhiều đoạn khác nhau trên đường Lê Lợi cùng một lúc lùa vào chính giữa nên những người mua gánh bán bưng ở vỉa hè và những người hành khất trên con đường này đa số đều bị kẹt hết. Một số hành khất và người bán hàng rong đã bị công an bắt được vứt lên xe cùng những thúng gánh ngổn ngang. Nhiều món bánh trái của người bán bị xô đẩy rơi vãi đầy đường. Tiếng la hét, chưởi rủa ầm ỉ… náo động cả một khoảng đường Lê Lợi, khiến người dân đi đường và du khách ngoại quốc cũng phải sợ hãi tránh né đi hết. Lão Chột lúng túng không biết chạy ngả nào vì hai đầu đường đều bị chặn hết. Có hai tên công an đang chạy tới phía lão, tay chỉ trỏ la hét. Lão Chột lính quính gọi con chó rồi chạy băng ngang qua bên kia đường. Con chó phóng ngay theo sau.

- Rầm! kkéttt.

- Ối! Chết tôi rồi.

- Oẳng … Oẳng…Oẳng.

Tiếng kêu đau đớn của lão Chột và con chó hòa theo tiếng la gọi thất thanh của nhiều người đi đường cùng một lúc:

- Chết rồi! Xe đụng ông già ăn mày và con chó rồi.

Sự việc xảy ra nhanh quá. Ngay sau khi một chiếc xe vận tải đụng lão Chột và con chó văng ra. Mấy chiếc xe gắn máy chạy gần đó tránh không kịp nên cũng cán lên mình lão hành khất và con vật đáng thương. Một vài người dừng xe chạy lại. Có người la lên:

- "Ai có điện thoại gọi dùm xe cứu thương đi."

Miệng lão Chột ứa đầy máu. Lão nằm yên, không nhúc nhích gì được:

- "Vàng! Vàng! Con tôi đâu rồi"

Một người cúi sát xuống hỏi:

- "Ông nói gì? Tôi không nghe rõ."

Lão nắm tay người đi đường, giọng thều thào ngắt quãng:

- "Con tôi… đâu rồi? Làm ơn.. đưa dùm… con Vàng đến… với tôi"

- "Con ông là ai. Tên gì? Nó ở đâu?"

- "Nó là… con Vàng. Con… chó… của tôi" - Miệng lão tiếp tục ứa máu trong khi nói –



Con chó bị thương nặng nằm dãy dụa cách đó khoảng chừng hai, ba bước nhưng lão Chột không thể xoay người được để nhìn nó. Lão nằm yên bất động, con mắt còn lại mở trừng trừng như cố tìm kiếm đâu đó hình ảnh con vật thân yêu. Lão nghe tiếng con vật kêu la "Oẳng… Oẳng… " gần đó mà lòng đau như cắt. Tiếng kêu của con vật càng lúc càng yếu dần làm lão càng bấn loạn thêm lên. Tuy không nhúc nhích được và miệng trào đầy máu, nhưng lão Chột không cảm thấy đau đớn. Đầu óc lão chỉ quan tâm tới con chó. Với một giọng khàn đục, lần đầu tiên người hành khất già cất tiếng van xin người đi đường một điều không phải là tiền bạc hoặc thức ăn:

- "Xin ông bà... làm ơn làm phước… cho tôi gặp con tôi... Tôi biết… nó ở gần đây... Làm ơn… bế nó... lại dùm… tôi. Xin ông bà…"

Lão vừa van xin, vừa mếu máo khóc. Máu từ trong khoé miệng vẫn trào ra không ngớt.

Có tiếng một người nào đó la lên:

- "Có ai gọi xe cứu thương chưa? Trời ơi! Ông già bị thương nặng quá!".

- "Rồi! Tôi đã gọi rồi. Xe cấp cứu đang trên đường tới ngay bây giờ."

Mấy gã công an bên kia đường lúc này cũng đã chạy tới giải tán đám đông. Một gã là công an khu vực ở đây và thường hay xua đuổi đám bán hàng rong, hành khất… cúi xuống nhìn lão Chột. Trong ánh mắt gã công an lúc đó toát ra một tia thương xót khác hẳn mọi ngày: Ánh mắt của một con người đang nhìn đồng loại của mình đang dãy chết! Gã ân hận lắm khi nhìn thấy người hành khất đang nằm bất động trong vũng máu. Lão Chột rên rỉ khi nhìn thấy gã công an cúi xuống trước mặt mình:

- "Xin đừng… đuổi tôi! Để tôi… gặp con tôi. Xin làm ơn… đừng đuổi cha con tôi nữa." Lão lại khóc. Giọt nước mắt trào ra pha lẫn chút máu làm con mắt còn lại nhạt nhòa.

Gã công an cúi xuống nói với lão Chột, giọng pha chút nghẹn ngào đầy thành tâm:

- "Ông nằm yên đi. Xe cứu thương sắp đến. Tôi xin lỗi. Ông chạy làm chi cho khổ vậy. Tôi chỉ đuổi ông đi thôi, cứ từ từ đi cũng đâu có sao. Chạy làm chi vậy. Chẳng qua tôi chỉ làm bổn phận thôi... Xin ông tha lỗi cho tôi."

Không để ý gì tới lời của gã công an, lão Chột cứ tiếp tục thều thào, van xin:

- "Con Vàng… của tôi đâu. Cho tôi… gặp con chó… của tôi. Xin ông làm ơn…"



Con chó đang nằm hấp hối gần đó, miệng trào máu, lưỡi thè dài ra. Nó không còn kêu la " Oẳng Oẳng" được nữa mà chỉ nằm yên đó, thỉnh thoảng toàn thân co giật lên như bị điện giật. Đầu nó hướng về lão Chột đang nằm. Nó nhìn thấy chủ, muốn lết tới mà không làm được. Gã công an cúi xuống bế con chó lên, đặt vào cánh tay người hành khất khốn khổ. Con chó cố gắng rướn người lên liếm liếm vào mặt chủ của mình. Trên thân thể ỉu xìu của con vật sắp chết, người ta thấy cái đuôi nó ve vẩy nhẹ như mừng rỡ đã đến được bên chủ. Tuy không cử động được, nhưng lão biết là gã công an đã giúp đặt con chó vào lòng mình. Lão nhìn gã công an với ánh mắt biết ơn. Mấy ngón tay vuốt nhẹ trên lưng con vật:

- "Vàng… Con ngoan... Con yêu quí… của ba. Con có… sao không?"

Con chó rên ư ử trong cổ họng như cố trả lời chủ, tiếng rên yếu dần… yếu dần… và cuối cùng đầu nó ngả qua một bên. Nó đã chết! Lão Chột vẫn tiếp tục thì thầm những câu gì không rõ. Con mắt còn lại mở trừng trừng nhìn lên khoảng không trên cao như cố níu kéo một bóng hình xa xôi nào đó. Bỗng lão thấy dáng vợ lão đang ôm đứa con trai từ trên không giơ tay vẫy vẫy. Hình ảnh giống như trong những giấc mơ lão thường thấy. Lão cố gọi tên vợ con mà sao không gọi được. Cổ họng bị nghẹn cứng như có vật gì bít lại. Rồi lão thấy hình ảnh của vợ con cứ khi ẩn khi hiện qua những vật gì đang phe phẩy trên cao. Nước mắt lão lại trào ra pha lẫn máu trong con mắt còn lại khiến mọi vật trở thành đỏ dần, đỏ dần… trước khi tất cả thình lình phủ xuống một màu đen sẩm…



Trên cao những lá cờ đỏ vẫn vô tư phe phẩy trong gió mát buổi sáng, xen lẫn mấy tấm biểu ngữ với những giòng chữ thật đẹp, kêu gọi mọi người thi đua thực hiện Chiến Dịch Xóa Đói Giảm Nghèo!



Vĩnh Khanh

Phố Đá Tròn, tháng 6 năm 2007