1.

YEHONALA
Bắc Kinh, năm đó, vào tháng tư dương lịch 1852, tức là tháng ba năm nhâm tuất, năm thứ 208 triều đại nhà Mãn Thanh, xuân đã qua, về tháng này, tiết trời như mùa đông, ngọn gió thổi theo thứ cát vàng, mịn như phấn, ở sa mạc Gobi. Cát phủ một lớp đầy trên đường phố, ngọn gió thổi, các bốc cao, xoáy ốc, lọt vào các nhà, phủ đầy trên mặt bàn ghế, tủ, giường, lọt vào các nấp quần áo, chỗ nào cũng đầy cát, bụi bậm. Cát như thấm khô nước mắt trẻ con, lọt vào các nếp nhăn người già.
Ở phố Hàng Thiếc, trong ngôi nhà người ký thủ (người quản cầm cờ) Muyanga, người Mãn Châu, cát lọt vào trong nhà, nhiều hơn mọi nhà, vì những cánh cửa sổ hở hếch, hai cánh cửa ra vào, chốt cửa bằng gỗ đóng không được kín.
Sáng hôm đó, gió thổi rít từng hồi, cánh cửa cọt kẹt, đánh thức Lan dậy. Lan là con gái đầu lòng, cha mất sớm, nàng ở với chú ruột là Muyanga. Nàng ngủ chung một chiếc giường rộng với người em gái. Cát rắc trên đầu, trên mặt, gối đệm, chiếc chăn màu đỏ, phủ đầy cát vàng, ngã sang màu nâu. Nàng sẽ sàng tụt xuống giường, để yên cho em ngủ, hai bàn chân nàng dẫm lớp nhớp trên cát, nàng thấy bực mình khó chịu, lẩm bẩm nói: “Mới hôm qua nhà cửa quét dọn sạch sẽ, lau chùi, hom nay lại đầy cát bụi, mất công lau quét.”
Lan, một thiếu nữ có sắc đẹp phi thường, lộng lẫy, yêu kiều, người nàng mảnh dẻ, lưng ngay ngắn, nom ra có vẻ cao lớn. Gương mặt nàng lồng lộng, sáng như gương Thợ Tạo khéo tô điểm, vẻ những nét rất điều đặn, mũi dọc dừa, miệng tươi như hoa, chúm chím thật hợp với khuôn mặt. Mắt nàng trông thật đẹp, cặp mắt nhung, to và sáng, lòng đen lánh trên nền trắng trong sáng.
Trong sắc đẹp kiều diểm đó, trời lại phú cho nàng một tài trí thông minh khiến Lan càng đẹp bội phần. Với điệu nghiêm trang, vững vàng, lại quả cảm, người ta nhận thấy trong cử chỉ, ngôn ngữ nàng như có nội lực thu hút.
Trong ánh sáng bình minh vẫn đục, đầy cát bụi, nàng sẽ sàng thay xiêm áo rất nhanh, vén tấm màng vải bông xanh che cửa, đi ngang gian phòng khách vào trong nhà bếp. Trên lò đất, một chiếc nồi sắc lớn đang bốc hơi ngùn ngụt. Lan bảo u già:
- Lư Mã hôm nay dậy sớm thế?
Giọng nói nhỏ nhẹ, đầm ấm, chưa bao giờ nàng nói lớn tiếng, nàng có tinh thần tự chủ. Đứng sau bếp lò, một giọng nói run run, vọng ra:
- Đêm qua, con khắc khoải không sao ngủ được, nghĩ mai Lan mỉn cười:
- U đừng lo, không ai thèm chấm đến tôi đâu. Sakota người chị họ tôi còn đẹp gấp mấy tôi. Ngồi xuống sau bếp lò, Lư Mã vơ vét từng cọng rơm, ngọn cỏ, tiếp củi khô vào bếp, giữ ngọn lửu cho cháy đều, ở đây nhiên liệu rất hiếm.
Cô yên chí, tôi chắc thế nào cô cũng được trúng tuyển. Lư Mã, người đàn bà già, nét mặt tuy buồn tẻ, song lời nói có vẻ chắc chắn, cả quyết. Một người đàn bà Tàu, thấp, nhỏ, lưng gù, mặt bộ quần áo, vải lông xanh, vá chằng, vá đụp hai bàn chân bé, cát bụi bám vào khe các vết nhăn trên khuôn mặt cằn cổi, nhăn nhúm. Mái tóc hoa râm, cũng đầy cát, đôi lông mày, vành môi trên cũng dính đầy cát.
Nhà này vắng bóng cô một ngày cũng không được. Công việc gì của cô Hai, cô cũng ôm đồm làm hết cả. Cô hai thế mà đoảng, đời thủa con gái chưa biết cầm chiếc kim thế nào. Lại còn hai ông anh cô, đi giày gì mà hư phá, mỗi tháng một đôi. À này, người anh họ cô, Nhung lữ (Jung Lu), thế nào nhỉ? Tôi nghe như cô đã đính hôn với cậu ta từ hồi còn nhỏ?
Phải rồi, hai đứa chúng tôi đã định ước từ khi chúng tôi còn nhỏ. Nàng nói rất nhỏ nhẹ nhàng, êm ái. Nàng bưng chiếc chậu thau, đặt lên bàn, lấy chiếc gáo sắc múc nước nóng trong nồi trên bếp lò, đổ vào chậu. Nàng rút chiếc khăn mặt màu xám, móc trên chiếc đinh đóng ở từng, nhúng vào chậu nước. Nàng vò khăn, vắt nước, lau mặt, cổ kỳ cọ hai bàn tay. Một mảnh gương treo trên tường, nàng ngắm nhìn khuôn mặt trái xoan ửng hồng, nước da mịn màng, đôi mắt tuyệt đẹp, to, đen lánh. Chị em bạn gái thường nhật vẫn tấm tắc khen nàng có đôi lông mày cong vuốt, đôi mắt nhung bồ câu. Nàng làm như không để ý nghe nhưng trong lòng nàng chăm chú, nghe không sót một câu những lời người ngoài trầm trồ khen ngợi.
Mụ vú giàvẫn chăm chú nhìn nàng, mụ nói, giọng khàn khàn như người rên:
- Tôi thường vẫn nói số cô khác người lắm, cả gầm trời không ai có cái số đó. Cứ nhìn hai con mắt cô cũng thấy. Số trời đã định, phải tuân lệnh thiên tử. Bao giờ cô lên ngôi hoàng hậu, cô hãy nhớ giúp đỡ chúng tôi nhé? Nàng mỉn cười, nói:
- Tốt số, bất quá cũng chỉ là một cung phi như trăm ngàn người khác.
Ông Trời đã xắp đặt rồi, cô ơi. Mụ nói giong cả quyết, chắc nịch, mụ móc chiếc khăn mặt vào chiếc đinh ở tường, bưng chậu nước đem đổ ra ngoài.
Cô trang điểm, sửa soạn đi thì vừa, cậu Nhung Lữ sáng nay đến sớm. Nghe như cậu ra nói, hôm nay đến nhà mình sớm đem sắc chỉ triệu thỉnh của cô.
Lan khôn nói gì, trở về phòng. Em nàng còn ngủ, ngưới bé nhỏ, nằm gọn trong chăn, chiếc chăn chỉ hơi phồng lên một chút. Sẽ sàng, giũ mớ tóc dài đen lánh, lấy mảnh lược gỗ chải đầu, xức dầu thơm, quấn tròn hai mớ tóc dài, để rũ trên vừng trán, mỗi một mớ tóc, nàng gài một chiếc bông hạt trai có mấy chiếc lá nhỏ bằng cẩm thạch.
Vừa trang điểm xong, nàng nghe có tiếng chân Nhung Lữ ở phòng bên và có tiếng gọi tên nàng. Lần thứ nhất, nghe tiếng gọi, nàng làm thinh không trả lời ngay. Cà hai là người Mãn Châu, không theo tục lệ cổ của người Hán, trái gái từ mười lăm tuổi trở lên không được giao du, tiếp xúc. Lúc nhỏ hai người chơi đùa cùng nhau, lâu dần thân thiết đến đính ước hôn nhân. Bây giờ Nhung lỮ làm chưởng quản vệ lâm quân canh gác ở cẩm thành; vì bận công vụ, ít khi lui tới nhà Muyanga. Tuy vậy những ngày tết nhất, giỗ chạp, Nhung Lữ vẫn có đến. Hôm đầu năm Tết Nguyên Đán ngưới Hán (người Trung Quốc) hắn có nhắc với nàng về cuộc hôn nhân giữa hai người.
Không nhận lời mà cũng không từ chối, nàng cười trả lời:
- Việc đó, anh phải thưa với chú êm.
Nhưng chúng mình có phai ai xa lạ, cùng trong quyền tộc.
Vẫn Hay thế, nhưng việc gì cũng phải giữ lễ, có tôn ty mới được. Mấy câu đàm thoại, nàng thường vẫn hồi tưởng đến.
Nàng vên bức tèm nom thấy chàng đứng giữa nhà, vóc người cao lớn, vạm vỡm đường bệ. Vào lúc khác, chàng bỏ chiếc mũ tròn, bộ quân phục, có gắn huy hiệu miếng thiêu hình con cáo màu đỏ xẫm, có khi chàng cởi cả chiếc áo mặc ngoài, nhưng hôm any, chàng làm như một người khách lạ, vẫn giữ bộ nhung phục, cầm ở tay một gói nhỏ bọc lụa vàng.
Thoáng nhìn, nàng nhận ra ngay gói sắc chỉ. Chàng bắc được mắt nàng nhìn cáo gói đó. Cũng như thường lệ, cả hai cảm thông ý nghĩ của nhau. Nhung Lữ nói:
- Em có nhận ra tờ sắc chỉ không?
Có ngu mới không biết. Hai người nói năng rất tự nhiên, vì đã quen biết nhau từ lâu, không cần phải giữ ý tứ, khách sáo. Hắn nhìn thẳng vào hai mắt Lan hỏi:
- Ông Muyanya đã giậy chưa, em?
Anh còn lạ gì, ông ngủ đến trưa mới dậy.
Nhưng hôm nay, ôn gphải dậy sớm, ông làm giảm hộ, thay mặt cha em, ký nhận lãnh sắc chỉ. Nàng quay đầu vào trong nhà, gọi:
-Lư Mã ơi, chị đánh thức chú tôi dậy nói Nhung Lữ đem sắc chỉ đến, ông ký nhận. Nhung Lữ còn còn phải trở về dinh. Mụ già thở dài: Ôi Chà! Lan giơ tay nói:
- Đưa sắc chỉ em coi nào! Nhung Lữ lắc đầu nói:
- Sắc chỉ gởi lên ông Muyaga có phải gởi cho em đâu mà đòi xem. Nàng buông tay xuống, nói:
- Em chẳng cần phải xem cũng biết. Chín hôm nữa, em phải đến trình diện ở hoàng cung, cùng với chị Sakota. Dưới đôi lông mày đậm, hai con mắt đen lánh của Nhung Lữ chớp chớp loé sáng như tia chớp giữa trời đêm.
Người nào đã “xớt” với em sớm thế? Nàng xoay hai con mắt đên tròn, nữa khuất bởi hai hàng mi dài và cong.
Người Hán không có gì là họ không biết. Hôm qua, em không ra phố gặp một bọn hát rong. Họ điễn vở tuồng” Nàng phi của hoàng đế”, vỡ tuồng cổ, họ sữa đổi lại đôi chút. Trong vỡ tuồng nói ngày 20 tháng 06, thiên tử sẽ tuyển chọn tất cả trinh nữ. Không biết năm nay, bọn chúng em có bao nhiêu người tất cả.
Sáu chục Nàng gương to cặp mắt như hai viên ngọc mã não, dưới hàng mi dài, đen:
- Em chắc thế nào em cũng chiến thủ khoa. Giọng Nhung Lữ trầm trầm, bình tĩnh, tự nhiên. Mấy lời nói đó như thấm vào tâm hồn Lan, như có một mảnh lực tiên tri.
Mà, ví dù em có được như thế, anh lúc nào cũng phải ở cạnh bên em đó.
Anh chẳng phải là em họ của anh là gì? Hai người nhỉn nhau một lúc, như quên hết cả hiện tại, ngoại cảnh. Với giọng nói chân thành, hắn nói:
- Anh định đến đây xin ông giám hộ cho em làm vợ anh. Gời đây, sự thể thế này, anh không biết nghĩ thế nào.
Có thể nào cưỡng được lệnh của vua không, hở anh?
Nàng quay mặt nhìn chỗ khác, dáng điệu mền mại, uyển chuyển; nàng bước lại phái chiếc bàn lớn bằng gỗ mun, kê sát tường. Trên tường treo bứt tranh vẽ núi Vu Sơn, trên mặt bàn, hai bên có hai cây nến đồng, ở giữa bày một lọ hoa lan vàng tươi. Nàng khẽ nói:
- Sáng nay lan vàng nở, là một điềm cát tường, rất tốt. Nhưng Lữ nói, có ý không bằng lòng, nói:
- Lúc này, đối với em, cái gì cũng là điềm tốt cả.
Nàng quay mặt về chàng, hai con mắt đen lóng lánh, quýt chàng, nói:
- Nếu em được tuyển trạch, được phục vụ hoàng thượng chẳng phải là một bổn phận sao? Nàng đưa mắt nhìn xuống, nói tiếp, giọng rất em dịu:
- Nếu không được tuyển lựa, em sẽ là vợ anh, phải không anh? Lư mã trở ra, liếc nhìn hai khuôn mặt trẻ đứng đó, mụ nói:
- Thưa cô, ông đã dậy rồi. Ông nói ông ăn sáng ở trong phòng, xin mời ông Nhung Lữ vào chơi, ông còn chờ.
Mụ nói xong đi trỡ vào, trong bếp đã có tiếng động nồi nêu, cả nhà đã thức dậy. Hai dứa trẻ nô đùa, cãi cọ ở sân ngoài. Lan nghe tiếng em ở trong phòng gọi ra, giọng nhõng nhẽo:
- Chị Lan ơi! Chị Lan. Em thấy người khó chịu. Em nhức đầu, chị Lan ơi Nhưng Lữ nói, có ý châm chọc:
- Tên gì tên là Lan, nghe con nít hết sức. Nàng giẫm chân, mắt nguýt dài, nói:
- Lan cũng là một tên chứ sao? Còn đứng đấylàm gì? Thôi anh đi cho được việc, em cũng còn lo phân sự của em. Nói song, nàng quay phét người đi liền. Nhung Lữ nhìn theo, tấm màn cửa vén lên, nàng đi khuất vào trong nhà. Hồi nãy, trong lúc nàng tức Nhung Lữ, lòng nàng đã quyết định. Nàng sẽ đến hoàng thành dự cuộc tuyển trạch. Suốt bao nhiêu ngày, nàng suy nghĩ, lưỡng lự, một là làm vợ Nhung Lữ, rồi làm mẹ một đàn trẻ, chắn là nhiều lắm, vì hai người yêu nhau tha thiết, lòng xuân phơi phới; hai là một cung phi ở lầu son, gác tía, gấm vóc phủ phê, ăn toàn cao lương, mỹ vị. Nàng biết chàng thiết tha yêu nàng, nhưng càng ôm một hoài bão, một mộng tưởng, muốn có một địa vị cao sang, quyền uy, hơn là làm vợ, làm mẹ, thế gian thường tình. Nàng mơ ước cái gì? Nàng đã biết hôm nay có sắc chỉ, triệu thỉnh dự cuộc tuyển trạch vào cung.
Sáng ngày 21 tháng 06, nàng bừng mắt tỉnh dậy, ngơ ngác thấy mình nằm trong hoàng cung ở cẩm thành. Cái ý nghĩ đầu tiên xuất hiện trong óc cũng như chiều hôm qua trước khi đi ngủ:
“Hiện nay ta ở trong hoàng thành”
Đêm đã qua, ngày đã sáng, một ngày trọng đại nàng thầm mong ước, từ khi còn nhỏ, từ ngày nàng thấy người chị lớn của Sakota ở nhà bước chân đi, không thấy trở về, để làm một cung tần. Đào hoa bạc mệnh, nàng đã chết yểu khi được lên ngôi hoàng hậu. Cha mẹ nàng, và cả ho hàng cũng không nhìn thấy mặt cho đến ngày nàng kìa bỏ cuộc đời. Trong khi dó Lan vẫn sống, sống cho đến ngày nay.
Chiều hôm qua, ở nhà ra đi, mẹ nàng đã ân cần, đặn bảo, khuyên nhủ con: “Khi tuyển trạch, con đứng riêng rẽ. Con là một trinh nữ như bao nhiêu người khác. Sakota, chị con, người bé nhỏ mảnh khảnh, Sakota là em ruột của cố hoàng hậu, thế nào chị ấy cũng được ưu đãi hơn con.” Lúc chia tay, mẹ con đáng lẽ hàn huyên, nhưng mẹ nàng nét mặt nghiêm nghị chỉ căn dặn có mấy lời, nàng nghe lời mẹ, ăn sâu vào tâm khảm.
Đến hôm đó, nàng không khóc, không như bao nhiêu người khác, thút thít khóc, chỉ sợ được chấm đậu. Nàng cũng biết, như mẹ nàng đã nói, nếu được tuyển lựa, không bao giờ được trở về với gia đình. Trường hợp trúng tuyển, trước tuổi thành niên, nàng không có quyền trở về thăm nhà. Từ 17 đến 21 tuổi, bốn năm dài dằn dặc, phải xa nhà, xa cha mẹ, họ hàng sống thui thủi, cô đơn. Nhưng, đối với nàng, sao lại cô đơn? Cô đơn hoạ chăng nàng nghĩ đến ý trung nhân Nhung Lữ. Nhưng nàng còn phải nghĩ đến hoàng đế, nàng có bổn phận phải phụng sự.
Đêm cuối cùng ở nhà, nàng bồn chồn không sao ngủ được. Sakota cũng vậy, không sao chợp mắt được. Trong đêm tối thanh vắng, Lan nghe có tiếng chân người đi, nàng đoắn chắc là chi Sakota.
Lan ơi! Chị thấy sợ quá, cho chị nằm chung mấy. Lan đẩy em vào trong, em nàng ngủ mê mệt, lấy chỗ cho Sakota năm. Sokota chui vào trong chăn, người nàng rét run, chân, tay lạnh ngắt.
Sakota nằm co quắp, sát người cạnh Lan, mền mại ấm áp, mồn lẩm bẩm hỏi:
- Em không sợ à?
Không. Có gì mà lo. Em không hiểu chị lo cái gì? Chị có nhớ không, chị Cả ngày trước cũng được trúng tuyển. Sakota xì xào nói:
- Nghe nói chị ấychết ở trong cung. Chị ấy sung sướng gì đâu. Những nhớ nhà cũng đủ chết. Rồi cả chúng mình cũng vậy.
Chị khỏi lo, bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu, em cũng ở bên cạnh chị.
Nói rồi, nàng vòng hai cánh tay mạnh mẽ, ôm Sakota gọn vào lòng. Sakota băn khoăn, hỏi:
- Thế ngộ hai chi em mình không được lựa cùng một hạng thì sao? Sự thắc mắc đó đã đúng như vậy. Hai chi em bị phân tách, không cùng chung một hạng. Khi các trinh nữ diện trình trước hoàng thái hậu, trong số sáu chục người, bà tuyển lựa được 28 người. Sakota, vì là em ruột của cố hoàng hậu, được đứng hàng nhất, đệ nhất đẳng, còn Lan tụt xuống hàng ba, đệ tam đẳng.
Hoàng thái hậu đã nhận xét, phán quyết rất công minh: “Ta xem con nhỏ (Yehonala) có tư cách, nếu không có gì trở ngại ta có thể xếp vào đệ nhị hạng, vì không thể xếp vào đồng hạng, đệ nhất hạng với người chị họ hắn, là con dâu ta hiện nay ở dưới suối vàng. Ta tạm xếp vào đệ tam hạng để hoàng thượng không để ý đến nó.”
Lan nghe mấy lời phán quyết của hoàng thái hậu, nàng làm ra vẻ nhũn nhặn, phục tòng. Nàng được xếp cùng các trinh nữ khác thuộc đệ tam hạng, lúc này nàng nhớ lại lời khuyên nhủ của mẹ khi ở nhà ra đi. Mẹ nàng là một người khôn ngoan, có chí khí, nghị lực.
Có tiếng oang oang trong gian phòng rộng lớn của các thiếu nữ đang ngủ, tiếng nói của tổng giám thị có trong trách trông nom, trang điểm cho các thí sinh được trúng tuyển:
- Các cô dậy đi thì vừa, để sửa soạn, trang điểm. Chúc các cô gặp nhiều may mắn. Nghe tiếng gọi, mọi người tuân theo răm rắp, duy có Lan vẫn nằm yên như không nghe thấy gì, nàng định tâm không làm theo như mọi người. Nàng nhất định đứng riêng biệt. Nàng trùm chăn kín, hé mắt nhìn, thấy bọn thiếu nữ rét run, bọn nữ tuỳ đến săn sóc. Ở về mạn bắc, mới hết xuânsang hạ, buổi sáng trời còn rét. Những chiếc chậu gỗ đầy nước nóng hơi bốc ngùn ngụt.
Bà tổng giám thị ngồi chểm chệ trên chiếc ghế bằng tre, người có vẻ nặng nề, nét mặt nghiêm khắc, vẫn quen cách xua nay: Nhất hô, bách ứng. Bà dõng dạt, ra lệnh:
- Mọi người đi tắm. Tất cả thiếu nữ trút hết xiêm y, vào nhà tắm. Bọn nữ tỳ phục vụ, tắm rửa, kỳ cọ, xát xà bông thơm… tắm xong, họ lấy khăn bông mền, lau người cho thật khô. Bà tổng giám thị khám xét rất kỹ, hết người này đến người khác. Đột nhiên, bà la lớn:
- Ô hay! Trong số sáu chục có 28 người được tuyển lựa, sao tôi thấy có 27. Bà đọc to tên từng người trong bản danh sách cầm ở tay. Người nào thấy xướng tên mình, vội vả trả lời. Đến tên người cuối cùng không thấy có tiếng thưa.
Bà lại gọi to một lần nữa”Yehonala”. Đó là tên đảng tộc của Lan. Trước khi Lan đi, chú nàng cũng là người giám hộ, gọi nàng vào văn phòng, lấy tư cách thay cha nàng, ông nhắn nhủ, khuyên bảo.
Nàng đứng trước mặt ông, ông ngồi trong chiếc ghế bành, người ông to, béo, ngồi chật cả chiếc ghế, ông mặt chiếc áo màu thanh thiên. Ông khuyên răn, dạy bảo nàng kỹ năng càng. Ông rất tốt, tính dễ dãi, tuy vậy nàng không thích vì ông rất ghét người nào lười biếng.
Giờ đây cháu sắp lên đường vào trong hoàng thành phục vụ quân vương, cháu phải bỏ cái tên Lan ở nhà. Cháu lấy cái tên tộc đảng Yehonala.
Bà tổng giám thi hét to:
- Yehonal đã trốn rồi hay sao? Một nữ tỳ thưa:
- Thưa bà, cô ta vẫn còn nằm trên giường. Bà giám thị, nét mặt hầm hầm, rít răng, nói:
- Nó hãy còn ườn xác trên giường à? Nó vẫn còng ngủ à? Người nữ tỳ đến giường nàng, nhìn rồi thưa:
- Vâng, cô ấy hãy còn ngủ. Bà giám thị hét lên:
- Con này to gan thiệt. Lôi nó dậy. Tung chăn lên. Véo cho nó một cái thật đau. Người nữ tỳ tuân lệnh “thi hành” đúng “chỉ thị”, Yehonala giả đò như mới thức dậy, mở mắt ngơ ngát nhìn. Nàng nói giọng còn ngái ngủ:
- Cái gì thế, véo người ta đau quá. Nàng ngồi bó gối trên giường, hai tay ô má. Nàng húng hắng ho, cất giọng còn ngái ngủ:
- Cái gì thế, véo người ta đau quá. Nàng ngồi bó chiếc gối trên giường, hai tay ôm má. Nàng húng hắng ho, cất giọng nói rất êm dịu như tiếng chim bố câu non:
- Ta quên làm sao được. Câu nói vớ vẩn như chọc gan bà giám thị, bà tức quá, nói to:
- Tôi hỏi cô có biết lệnh của hoàng thượng không? Hai giờ nữa, các cô phải có mặt ờ hành lai điện Thái Hoà. Các cô liệu mà phấn son, trang điểm. Hết ngày giờ rồi, phải nhanh nhẩu lên. Yehonala phải đi tắm rửa sạch sẽ, xức dầu thơm, mặc xiêm y chải chuốt, chải đầu, quấn tóc…
Yehonala nghe bà nói, làm ra vẻ hững hờ, không để ý, ngồi yên không nhúc nhích, lấy bàn tay che mồn ngáp, lẩm bẩm nói một mình:
“Ngủ đã quá. Giường, đệmở đây êm ái thật, có phần ấm áp hơn ở nhà.” Bà giám thị cười khẩy, nói:
- Kể chị nhận xét giỏi thật, nằm êm ái thích nhỉ. Nàng tụt xuống giường, đặt hai bàn chân mạnh mẽ, rắn rỏi xuống nền gạch. Tất cả thiếu nữ là người Mãn Châu nên hai bàn chân không bị bó như người đàn bà Hán.
Bà giám thị thúc giục:
- Các cô liệu mau mau lên thì vừa. Trể rồi. Yehonala trả lời, kéo dài giọng:
- Vââng. Tuy mòm nói vâng nhưng nàng vẫn làm ra vẻ uể oải, đủng đỉnh, không có vẻ gì vội vàng, nhanh nhẹn. Khi người nữ tỳ đến cởi xiêm y cho nàng, nàng mặc nhiên không chịu nhúc nhích. Khi vào bồn nước nóng tắm, hai bàn tay nàng buông thông không chịu kỳ cọ mặt cho con nữ tỳ làm hết.
Con nữ tỳ khẻ bảo nàng:
- Cô cũng phải giúp tôi để tắm rửa, sửa soạn cho cô chứ? Yehonala giương to đôi mắt đen lánh nhìn người nữ tỳ, nói rất ngây thơ:
- Ý chi muốn bảo tôi làm gì? Không ai có thể biết, nhà nàng làm gì có con hầu, đầy tớ, chỉ có một mụ Lư Mã nấu cơm; việc lớn, việc nhỏ nàng phải làm lấy hết.
Yehonala phải tự tắm lấy, không những thể còn phải tắm rửa cho hai em trai và một em gái. Nàng phải giặc giũ quần áo cho các em. Khi em còn nhỏ, phải đỡ me, nàng địu em, buộc sau lưng, đi chợ mua dầu, mua rau… đỡ mẹ.
Hồi ở nhà, nàng thích nhất đi đâu gặp gánh hát chèo rong, đứng lại coi, họ diễn những tích tuồng đó. Ông Muyanga cũng cho nàng học với các con ông, ông nuôi một ông đồ ở nhà. Tiền ông cấp dưỡng cho mẹ con nàng chỉ đủ ăn tiêu, may vá.
Ở đây, trong hoàng cung, hết thảy mọi thứ đều lộng lẫy, nguy nga. Nàng đưa mắt nhìn gian phòng rộng lớn. Aùnh nắng ban mai xuyên qua những khuôn cửa sổ chiếu vào óng ánh nhưng rui rầm trên trần nhà sơn son thiếp vàng, lại thêm những xiêm y của các mỹ nữ cung tần, thật muôn màu với màn cửa. Trên tường treo những tấm tranh thuỷ mặc, những bức liền viết những châm ngôn trên lụa bạch. Mùi dầu xức, mùi xà phòng thơm, làm không khí trong phòng ngột ngạt.
Yehonala, đột nhiên, cảm thấy những sự lộng lẫy, xa hoa rất hợp với tính nàng.
Bà tổng giám thị nói:
- Bây giờ nên cho họ ăn uống trước, còn thừa thời giờ mới chải đầu, vấn tóc. Ngần ấy cái đầu cũng mất ít nhất một giờ mới chải chuốt xong.

Bọn nữ tỳ trong bếp bưng ra các món ăn. Bọn trinh nữ ít người đụng đũa đến. Các cô hồi hộp, trống ngực đánh như trống làng hộ đê, nhiều cô đã rơm rớm nước mắt muốn khóc. Bà giám thị giận lắm, mặt bà hầm hầm bà hét to:
- Làm sao mà khóc. May ra được thiên tử chấm đến, có làm sao mà phải sụt sịt khóc.
Bọn thiếu nữ vẫn than thân, trách phậm. Một cô vừa khóc, vừa nói. “Tôi không muốn được ở nhà”. Cô khác thở dài, nghẹn ngào nói: “Tôi không mong được trúng tuyển.”
Bọn con gái không biết kiêng nể, sợ hãi, nói năng bừa bãi, làm bà giám thị tức quá, hai hàm răng nghiến ken két, bà nói:
- Thật phỉ nhổ! Xấu hổ quá! Xấu hổ quá! Trong tất cả bọn, chỉ có một mình Yehonala vẫn ung dung bình tĩnh như thường, nàng đi đứng rất uyển chuyển, tự nhiên. Khi nhà bếp bưng ăn lên, nàng ngồi vào bàn ăn uống rất ngon lành. Bà giám thị thấy thế cũng phải ngạc nhiên, bà không hiểu nó có ý chọc tức bà hay nó thật tình. Bà nói to: Thực tình tôi chưa thấy một người nào lại gớm ghê, “chì” như nhà cô này. Nghe bà bình phẩm mình, Yehonala mỉm cười, tay phải cầm đũa, chống khuỷu tay lên mặt bàn, nói rất tự nhiên, ngây thơ như một đứa trẻ nhỏ: Món ăn nấu khéo, ngon. Nhà mình nấu dở “ẹt” không được như thế này. Bà giám thị muốn tỏ ra hài lòng, bà nói:
- Ít nhất cũng được một người biết điều như nhà cô này. Tuy bà khen thế, nhưng một lúc sau bà quay đầu bảo con nữ tỳ:
- Mày nhìn con mắt của con nhỏ đó kìa, con này độc dữ lắm không phải thứ hiền. Người nữ tỳ nhìn Yehonala một lúc, quay mặt, nheo mắt gật gù bảo bà giám thị:
- Bà nhận xét đúng, lòng dạ cô này ghê lắm, một thứ cọp cái.
Đúng ngọ, bọn thái giám đến dẫn cả bọn đi, đi đầu là thái giám chưởng quản An Đắc Hải. An Đắc Hải, người cao ráo “bảnh trai”, còn trẻ, mặt chiếc áo dài màu xanh nhạt, chiếc dây lưng bắng lụa đỏ thắt ngang ở bụng, mặt nhẵn thín, mũi quặp xuống như mũi điều hâu, hai mắt đen.
Với vẻ rất tự nhiên, hắn ra lệnh cho bọn con gái đi diễu qua trước mặt hắn. Hắn làm như một ông vua con, ngồi chễm chệ trên chiếc ghế bành bằng ghỗ mun, chạm trổ. Hắn ngồi ngắm bọn người diễu qua trước mặt, không lộ một vẻ gì thích thú mà còn có vẻ khinh khỉnh. Cạnh hắn trên mặt chiếc bàn lớn có bản danh sách, một ngọn bút lông và một nghiên mực.
Đứng nép sau bức màn cửa màu đỏ, Yehonala để ý quan sát người thái giám. An Đắc Hải chấm một vết son vào bảng danh sách tên những người đã được gợi và đi diễu qua. Người thái giám hô to:
- Thiếu một người. Yehonala vội vàng trả lời:
- Có tôi đây. Nàng đủng đỉnh tiến ra, đầu cúi, mặt ngoảnh đi chổ khác nói rất khẻ, cố lắng nghe tai nghe cũng vị tất nghe được. Bà tổng giám thị nói lớn:
- Người này nói kỳ khôi nhất, ả có thái độ lạ lắm. Sáng nay mọi người dậy cả, ả vẫn yên chí ngủ. Giục giã bảo hắn tắm rửa, mặt quần áo, ả không chịu mó tay làm một việc gì. Giục mãi ả mới hơi nhúc nhích. Aên thì lại nhất, xơi hết ba chén cơm đầy, ăn uống thô tục như một mụ nhà quê. Tôi e con này trí lực kém lắm, ngu si, đần độn. An Đắc Hải, dõng dạc, đọc thật to bản lý lịch, đính kèm theo bản danh sách: “Yehonala, con gái lớn của viên cố Kỳ thủ (Port Etendard) tên Thiệu, ở với người chú ruột Muyanga cũng làm chức Kỳ thủ. Nàng được ghi danh ở Bắc cung từ hai năm nay khi mới 15 tuổi. Bây giờ tuổi 17.” Hắn đọc xong, ngửng đầu lên nhìn Yehonala đứng trước mặt, đầu cúi, mắt nhìn xuống chân. Hắn hỏi:
- Có phải đúng cô không?
Phải, đúng. Viên chưởng quản thái giám ra lịnh:
- Tiến lên.
Hắn ngoảnh cổ, bảo bọn này đến hành lang, đứng chờ ở đó. KHi nào thiên tử cho vào bệ kiến, tôi sẽ thân thích đưa bọn đó vào trước thềm rồng.
Bọn thiếu nữ đứng chờ ở đó xuốt bốn tiếng đồng hồ. Có bọn nữ tỳ đi kèm theo, họ cằn nhằn, gắt gỏng các cô làm nát nhầu xiêm y hay làm rối mớ tóc quấn. Thỉnh thoảng có cô xoa lại phấn ở mặt hay tô lại đôi môi cho đỏ. Rong bốn tiếng đồng hồ chầu chực, các cô được phép ra ngoài và uống nước hai lần.
Đồng hồ điểm ngọ, nghe có tiếng lao xao ở xa vọng lại làm mọi người giậc mình, rồi tiếng chiêng như đánh nhịp tiếng chân người đi, tiến lại gần. An Đắc Hải vào trong hành lang có các thái giám thuộc hạ đi sau. Trong số thái giám tuỳ tùng, có một người gầy ốm, mặt rất xấu, hình thù như con chim ưng. Yehonala, bất giác nom thấy người đó, để ý nhìn. Người kia bất chợt có người nhìn mình, hắn nhìn lại có vẻ xấc láo, hổn xược. Nàng quay đầu đi, viên thái giám chưởng quản nhìn thấy, hắn quát:
- Lý Liên Anh … Mi có phận sự gì ở đây? Tao đã ra lịnh bảo ai đón chờ các trinh nữ thuộc địa tứ hạng. Không cãi lại một lời, Lý Liênanh lủi thủi đi ra. Viên chưởng quản quay lại bảo mọi người:
- Tất cả chờ khi nghe tiếng loa gọi, đệ nhất hạng được gọi trước nhất, rồi đến hạng bình thứ. Cả hai hạng này do hoàng thái hậu giới thiệu lên hoàng thượng duyệt lãm. Sau đến hạng “quý nhân” mới được gọi đến bệ kiến trước thềm rồng. Cấm chỉ tuyệt đối, không ai được ngước mắt nhìn long thể.
Mọi người đứng yên, không ai nói gì, đầu cuối gầm. Viên thái giám bắt đầu xứng danh.
Đọc tên bao nhiêu người mãi mới đến tên Yehonala. Nàng làm ra vẻ ngạc nhiên, kiêm tốn, nhưng thực tế nàng rất bồn chồn, trống ngực đánh như trống làng. Trong vài giờ nữa, có khi một giờ mà cũng có thể không đến một giờ tuỳ theo sự hứng thích của hoàng thượng, lúc đó là lúc quyết định hên xui, vận mệnh cả một đời người con gái.
Đức sẽ nhìn thấy nàng, sẽ có một ý thức về hình hài, thể chất; trong lúc đóù nàng sẽ làm sao để vị quân vương có một cảm quan mảnh liệt về nàng.
Nàng nghĩ đến người chi họ Sakota. Lúc này đang được ra trình diện trước long nhan. Sakota, một thiếu nữ nhỏ bé, hình vóc ốm yếu. Tầm thường nom có vẻ còn con nít. Vì nàng là em ruột cố hoàng hậu mà đức vua đã yêu nàng từ khi ngài còn là Đông cung thái tử, như thế chắc chắn nàng cũng được trúng tuyển ngay vòng đầu sơ khảo. Hai chị em vẫn ở chung một nhà từ hồi còn nhỏ. Năm cha nàng mất, nàng mới lên ba, hai me con nàng đến ở đậu ngôi nhà tổ phụ. Sakota tính rất hiền hoà, nhường nhịn em, cái gì cũng trông cậy vào em, tin cẩn em. Rất có thể, Sakota sẽ tâu lên đức vua:
- “Em của thần kiếp rất diểm lệ và thông minh đĩnh ngộ khác người.” Đêm hôm qua, hai chị em ngủ chung một giường, chuyện trò suốt đêm, chuyện gần, chuyện xa, suýt nữa Yehonala bảo chị “nếu có dịp chị tiến cử cho em”, Vì lìng tự ái bảo nàng lại thôi không nói.
Có tiếng xì xào trong bọn thiếu nữ, họ nói hạng đầu đã tuyển xong rồi, Sakota được trúng tuyển vào đệ nhất cung nga. Hạng nhì có ít người. Phải một giờ nữa cuộc tuyển trạch mới xong.
Một giờ sau, viên thái giám chưởng quản xuất hiện, nói: Bây giờ đến hạng “ quý nhân”. Cá người sửa soạn lại dần chót mau lên. Đức vua ngồi lâu, có vẻ mệt lắm rồi.
Các thiếu nữ, lần lượt, được bà tổng giám thị, sửa sang vuốt ve lại mái tóc, tô lại đôi môi, kẻ lại lông mày. Mọi người yên lặng, không một tiếng cười, tiếng nói. Một thiếu nữ người yếu, đứng từ sáng, mệt quá, ngất xỉu, nữ tỳ phải véo vào đùi, bấm tai để cho hồi tỉnh.
Trong hành lang, viên thái giám chưởng quản xướng danh từng người, nêu rõ danh tánh, niên tuế. Những người được gọi lần lượt đi vào trình diện trước bệ rồng, có hoàng thượng và hoàng thái hậu ngự lãm. Yehonala bao giờ cũng đứng hàng chót, nàng làm như không để ý, không biết đang đứng ở đâu, lúc nào cũng làm như mãi mê vuốt ve con chó nuôi ở trong cung. Con chó giống Mãn Châu, bé tý tẹo, người ta nuôi hãm không cho nó lớn. Các thể nữ đi đâu vẫn đêm theo bỏ trong ống tay áo thiêu. Viên thái giám xướng danh:
- Yehonala
Các thể nữ, a hoàn đi tản mát, chỉ còn một minh Yehonala đang vuốt ve, chơi với con chó con. Nàng làm như không biết hiện giờ đang ở đâu và tại sao lại đến đây? Nàng đứng chơi với con chó, kéo tai nó, thấy cái mũi nó nhăn, rộ lên cười, cái mõn nó không bắng lòng bàn tay nàng. Nàng nghe nói có những con chó nhỏ, hình dáng giống như con sư tử, nuôi trong cung nhà vua, dân dã không ai có thứ chó này. Lần đầu nàng thấy một con chó như vậy.
An Đắc Hải kéo gân cổ, hét lên:
- Yehonala. Nàng vội vàng ngửng đầu lên. Viên thái giám chay lại nắm cánh tay nàng:
- Điên hả? Ngài ngự đang ngồi chờ. Tôi đánh mất đầu. Nàng buông con chó ra, An Đắc Hải đẩy nàng về phía cửa, xướng tên nàng một lần nữa: “Yehonala, con viên cố kỳ thủ Thiệu, cháu của tên Muyanga, nhà ở phố Hàng Thiết. Tuổi: 17 năm, 5 tháng, 2 ngày”.
Nàng đủng đỉnh, bước vào chính điện, chiếc áo vóc hồng, dài chấm gót, đôi giày thiêu kiểu Mãn Châu, gót cao và trắng ở giữa đế. Hai bàn tay nhỏ nhắn, rất đẹp, chắp lại, buông thõng dưới bụng. Đi qua thiên tử không nhìn lên ngai rồng, quay mặt nhìn chỗ khác. Hoàng thượng truyền:
- Đứng đó. Hoàng thái hậu để ý ngắm nhìn Yehonala rồi nói nhỏ với hoàng thượng: “Mẹ xem, con nhỏ này được lắm. Mặt mày nở nang, có tướng cách, hai mắt sáng, thông minh, đĩnh ngộ. Đàn bàø con gái, tướng mạo này hiếm có”. Hoàng thượng nói:
- Nom cũng diễm lệ. Yehonala vẫn quay đầu đi chỗ khác. Nàng nghe tiếng nói không nom thấy người, người đó sẽ là chủ nhân ông của nàng. Có tiếng ngài ngự nói: “Dù nó có cứng đầu, cái đó cũng không ngại. Hờn dỗi bướng bỉnh đối với ai chứ chắc không dám với con.” Nàng nhìn thấy tiếng nói trong trẻo, nhưng giọng vó vẻ yếu ớt, không được gọn gàng, mạnh mẽ.
Mẹ nghĩ khó có thể kiếm được một người được cả người lẫn nết, sắc đức lưỡng toàn. Mẹ để ý một người như con đã nom thấy, nàng Tuyết Vân, trong hạng bình thứ, con nhỏ đó mẹ xem ý tính nết ngoan, mặt mũi cũng khôi ngô. Hoàng thượng nói:
- Mẹ không thấy sao, da dẻ nó xấu ơi là xấu. Con này chắc hồi nhỏ lên đậu, tuy có lớp phấn son không thể che kín những vết rổ trên mặt. Yehonala đứng trước ngai rồng. Ngài ngụ phán:
- Đứng yên đó. Nàng đứng lại, người chênh chếch, mặt ngửng lên, hai mắt nhìn ra xa, như không chú trọng vào hiện tại, tâm hồn ở tân đâu đâu. Hoàng thượng phán:
- Quay mặt về trẫm:
-Nàng thủng thẳng, vẻ ngửng đầu về ngai rồng. Vì thẹn thò, vì rụt rè e lệ và vì lễ giáo theo gia pháp, người con gái không được nhìn người đàn ông cao quá ngực. Hoàng thượng ngự trên ngai cao chót vót, người đứng đứng ở dưới chỉ nom thấy đến đầu gối. Nàng mạnh dạn, ngửng cao đầu, nhìn thẳng vào mặt rồng, nhìn một cách chăm chú. Nàng thấy hai con mắt ngài dẹt, nhỏ dưới hàng lông mi thưa thớt. Cái nhìn sâucủa nàng như thôi miên, truyền cảm tất cả ý chí, mảnh lực vào người nàng chú mục. Ngài ngự ngồi yên một lúc rồi truyền:
- Trẫm chọn người này. Khi còn ở nhà, trước khi được triệu thỉnh vào cung, mẹ nàng đã ân cần dặn bảo: “Nếu con được thiên tử tuyển trạch con phải để ý, chú trọng vào mẹ người là bà hoàng thái hậu. Con phải làm thế nào để bà có cảm tưởng ngày đêm con chăm nom, lúc nào cũng nghĩ đến bà. Con phải thăm dò tính nết bà, xem bà thích gì, phải hết sức chiều chuộng, săn sóc, nhất là đừng làm điều gì trái ý bà. Bà ta cũng chẵn còn sống được bao nhiêu năm mà đời con còn dài. Đó là tất cả bí quyết thành công được thiên tử sủng ái”. Yehonala nhớ lới mẹ đặn.
Yehonala được chính thức trúng tuyển vào cung. Một người nhà dành riêng cho nàng. Một bà giám thị già được cử đến chăm nom nàng. Nàng ở riêng biệt một mình chờ khi nào đức vua cho vời đến. Được vua vời đến có khi có luôn luôn mà cũng không bao giờ có. Đã có biết bao phi tần sông cố đơn trong bốn bức tường thành, còn trinh tiết cho đến lúc già, lúc chết, nếu không có tiền nong lo lót cho bọn hoạn quan để được ghi tên lên hàng đầu tiến cử lên vua. Yehonala không chịu bỏ rơi. Khi đức vua đã chán Sakota, ngài sẽ nghĩ đến ai nếu không phải là nàng. Nhưng liêu ngài có nhớ đến nàng không. Thường nhật ngài thấy bao nhiêu bông hoa, tuy ngài đã thấy nàng một lần nhưng óc nhớ đến không?
Giường nàng nằm là một bục gạch, trãi ba lớp đệm dày rất mền. Nàng phải lo liệu, xếp đặt cho cuộc đời, cho tương lai, vì ngày qua, tháng trọn, rất có thể nàng cũng chung một số phận với biết bao nhiêu cung phi khác bị bỏ quên, sống âm thầm, cô đơn ở trong lãnh cung. Phải khôn ngoan, tài trí, thủ đoạn, nàng dùng bà hoàng thái hậu làm chiếc thang để treo lên địa vị cao sang, quyền quý. Nàng sẽ hết sức săn sóc trông nom, săn sóc bà già. Đối với bà, nàng phải chăm lo từng ly, từng tý, cốt sao được bà tin cẩn, cảm mến. Nàng sẽ xin một vị giảng sư để học hỏi thêm. Ở nhà, chú có đi học, nàng đã biết đọc, biết viết, nhưng tính hiếu học, nàng muốn biết nhiều hơn. Nàng xin học về sử ký, thi văn, âm nhạc, hội hoạ, nàng thích nhất về hai môn thi, hoạ. Từ khi lớn lên, lần này nàng mới được nhàn hạ, có thời giờ để trau dồi tâm trí … Nàng giữ gìn thân thể, sắc đẹp, ăn những món cầu kỳ, nang xoa mỡ cừu vào hai bàn tay cho da dẻ mền mại, hai bàn tay ống mượt, xức dầu thơm vỏ cam hay xạ hương, sai nữ tỳ chải đầu một ngày hai lần mỗi khi tắm xong. Nàng giữ gìn sức khoẻ, sạch sẽ, thơm tho để làm đẹp lòng hoàng thượng khi ngài cho vời lên. Về thể chất đã vây về trí tuệ, nàng muốn rằng luyện, học hỏi, sao cho biết rộng, hiểu nhiều, khảo luận các sách kim cổ, về hội hoạ, âm nhạc, nàng muốn như những nhà nghệ thuật trứ danh.
Tầm vóc bọc chăn bị hoen ố, nàng nghĩ:
“Quần áo, chăn, mùng đã có người giặc giu, từ nay ta khỏi phải nấu cơm, đun nước, không phải xoay bột. Như thế cũng đã xướng rồi, ”
Nàng ngủ cho lại mắt. Sakota và nàng đêm hôm qua nói chuyện gần đến sáng. Tuy thức, nàng mơ màng, xây những giấc mộng đẹp. Hôm sau vào đây gặp bao nhiêu người cùng một tình trạng đói ngủ. Chiều hôm qua không còn phải lo lắng, thắc mắt gí hết, nàng đã được tuyển trạch; ngôi nhà ba gian từ nay là nhà nàng.
Căn nhà tuy hẹp nhưng gọn gàng, xinh xắn, lịch sự, trên tường treo những tấm tranh lụa, ghế có trải đệm bọc vóc đỏ, những chiếc bàn bằng gỗ mun, trên trần nhà, rầm, rui, sơn son thiếp vàng chói lọi. Nền nhà lát gạch, cửa sổ có mành che trông ra một chiếc sân nhỏ, trong sân có một chiếc hồ tròn, đàn cá vàng tung tăng bơi lội dưới ánh nắng. Người nữ tỳ nằm một chiếc giường tre ở cạnh cửa. Nàng sống ung dung nhàn hạ không có gì phải thắc mắt, lo sợ.
Thình lình thấy thoáng trong bóng tối đi đến một người, có khuôn mặt xương xương, tên thái giám trẻ Lý Liên Anh.
Bọn hoạn quan này, mẹ nàng đã nhắc nhỡ, nên phải đề phòng. Bọn người này, đàn ông không ra đàn ông, đàn bà không ra đàn bà. Bọn họ tự huỷ duyệt bộ phân sinh dục để được làm chức quan trong cầm thành. Họ tự thiến hay làm bộ sinh dục bi khô héo không thể phát triển, tính nết thiên nhiên của họ biến đổi khác hẳn, tính tình hung dữ, ác độc, thích làm những việc đê tiện, hèn hạ. Con phải tránh xa tụi nó từ thằng đầu xỏ đến thằng cùng tột. Có cần đến chúng, phài duùng tiền bạc để sai bảo. Định làm gì hay muốn cho chúng cái gì, không nên cho chúng biết trước.
Nàng định bụng sẽ nói thẳng vào mặt tối om om Lý Liên Anh rằng:”Tao không sợ mày”.
Bây giờ, tự nhiên cảm thấy sợ sợ, nàng nghĩ đến người anh Họ Nhung Lữ. Từ ngày bước chân vào đây, nàng chưa lần nào gặp hắn. Ở nhà ra đi, khi gần bước chân qua cổng thành, nàng đã đánh bạo vén tấm rèm ở song loan, nhìn ra ngoài. Trước cổng thành có đội ngự lâm quân, mặt áo dài màu vàng, tay cầm mã tấu, đứng dàn chào. Về phía tay phải cạnh đó, gần cổng vào, nàng thấy Nhung Lữ đứng đó, cao lớn hơn mọi người. Nhung Lữ lơ đãng nhìn ra ngoài đường phố, như không để ý người ngồi trong song loan đi ngang qua. Nàng không sao gọi hay làm một dấu hiệu gì để hai người nhận ra nhau. Nàng cảm thấy bẽn lẽn, nghĩ từ nay chấm dứt không bao giờ nghĩ đến chàng nữa.
Ngay chiều hôm đó, lúc vào ở trong căn nhà riêng này, nàng cũng không nghĩ đến chàng. Cả chàng lẫn nàng, không ai biết bao giờ lại gặp được nhau. Trong bốn bức tường ở cẩm thành, một người đàn ông và một người đàn bà có thể suốt đời không nhìn được nhau.
Nhưng không hiểu sao, khi nhìn thấy khuôn mặt tối om của tên hoạn quan này, nàng lại hồi tưởng đến chàng. Nàng thở dài, nước mắt ràn rụa, nàng tự thấy lạ, làm sao mình lại có cảm xúc như vậy? Nàng nằm thổn thức một lúc, đêm hôm qua thức gần đến sáng, ngày nay bao nhiêu chuyện thắc mắc, hồi hộp, nàng mệt quá; ngủ thiếp đi.
Đại thư viện ở trong cẩm thành, giữa mùa hè nóng bức này, ấy vậy mà trong thư viện lúc nào cũng mát rượi. Về trưa các cửa được đóng kín để giữ cho mát, những chiếc màn sáo chỉ lọt qua vài tia nắng. Ở đấy hoàn toàn yên tĩnh. Không có một tiếng động ngoài ngoài tiếng Yehonala đọc sách trước một viên thái giám già làm giảng sư.
Nàng đọc cuốn Kinh Dịch, nàng mãi mê đọc những bài thơ không để ý đến viên giảng sư ngồi yên ngủ gật trên ghế. Khi nàng ngửng đầu để giở trang sách, nàng thấy viên giảng sư ngủ, đầu gục xuống ngực, chiếc quạt rớt xuống đất. Yehonala nhìn thấy thế mỉn cười, rồi lại tiếp tục đọc sách. Dưới chân nàng, con chó con nằm ngủ. Nàng sai con nữ tỳ xin được con chó này để chơi đùa cho đỡ buồn.
Nàng ở trong hoàng thành đã hai tháng, chưa được hoàng thượng vời đến lần nào. Nàng không được gặp cha, mẹ, họ hàng cả đến Sakota và Nhung Lữ. Nàng chưa có dịp nào đi ngang qua chòi canh của hắn. Sống cô đơn như thế, đáng lẽ nàng thấy khổ lắm, song lúc nào nàng cũng mơ mộng xây những mộng đẹp sau này. Khi nào nàng lên ngôi hoàng hậu, nàng sẽ có quyền làm gì tuỳ ý muốn. Nàng có quyền cho gọi Nhung Lữ, lấy cớ sai chàng đem mộ phong thơ về cho mẹ nàng. Nàng sẽ bảo chàng: “ Tôi giao tận tay anh lá thơ này đem về cho mẹ tôi và anh đem đến cho tôi thơ phúc đáp”. Ngoài hai người ra, ai có thể được lá thơ đó nói gì, có thật gởi cho mẹ nàng không? Những giấc mộng của nàng phần nhiều nhắm vào hoàng thượng; trong khi chờ đợi thực hiện, nàng lo sửa soạn, xếp đặt. Giờ đây, trong thư viện, nàng học tập với viên thái giám giảng sư, mỗi ngày năm giờ, viêb thái giám này là một đại khoa, học lực uyên bác. Ngày xưa khi còn ở ngoài, ông thường làm thơ ngâm vịnh, những bài thơ của ông phần nhiều làm theo lối thơ lục bát, niêm luật thể thơ nhà Tống. Lừng danh của một Thi bá, một túc nho, tiếng đó đến tai vua. Nhà vua xuống chiếu, cho phép tự thiến, được bổ nhiệm vào chức thái giám giảng sư dạy thái tử học hiện nay là đức kim thượng, và các cung tần ở trong cung. Trong số các cung phi, có nhiều người học ông, nhưng ông không thấy ai sáng dạ, hiếu học bằng Yehonala học rất giỏi và rất chăm, hoàng thái hậu cũng ngỏ lời ban khen. Có hôm hoàng thái hậu đã bảo nàng:
“Con chăm chỉ học hành, rất tốt, hợp ý ta. Con ta, đức kim thượng cái gì cúng chóng chán. Khi ngài se mình hay có điều gì bực dọc, con có thể làm khây khoả người bằng thi văn hay hội hoạ.”
Nghe mấy lời khuyến dụ của hoàng thái hậu, nàng cung kinh cúi đầu để tỏ sự tuyệt đối phục tòng. Nàng đang ngồi đọc sách, đột nhiên, thấy có cài gì đụng ở vai, nàng quay đầu lại thấy có một chiếc quạt gấp và một bàn tay, nàng biết, bàn tay mạnh mẽ, da nhẵn thín đó là của tên thái giám trẻ tuổi Lý Liên Anh. Đã mấy tuần nay, nàng nhận thấy người này muốn được phục vụ, hầu hạ nàng.
Công việc đó không thuộc phạm vị của hắn, hắn là một tên thái giám cấp thuộc hạ, nhưng nàng cũng cần đấn hắn về vài công việc lặt vặt. Khi nào nàng muốn ăn trái cây hay kẹo là hắn đém đến và cũng nhờ cho hắn, nàng được biết tất cả những thầm kín, éo le trong chốn thâm cung. Nàng chăm chỉ đọc sách vẫn thấy chưa đủ, nàng cần phải biết sự sinh hoạt, những âm mưu, thủ đoạn, những cuộc tình ái mờ ám trong bốn bức tường thành. Biết hết được nội tình, tức là tạo lập cho mình được một tư thế, một sức mạnh.
Nàng ngửng đầu cao, ngón tay đặt trước môi, đôi lông mày giương cao như thầm hỏi chuyên gì. Hắn làm hiệu đi theo hắn đến một tiều đình gần thư viện. Hai người đi rất sẽ sàng, đế giày bằng vải nên không có một tiếng động. Người thái giám đi trước, nàng và con chó con lặng lẽ theo sau. Trong khi đó viên thái giám vẫn ngồi ngủ yên trên ghế.
Lý Liên Anh nói: “ Tôi đem tin tức cho cô.” Người thái giám, hai vai rộng, đầu vuông, hình thù xấu xí, thô kệch. Nom tướng mạo, hình thù hắn, đáng lý nàng phải ngại ngùng kinh tởm, nhưng nàng đã quyết, nhất định không sợ bất cứ hạng người nào. Nàng hỏi:
- Tin gì?
Hoàng hậu đã thụ thai.
Từ khi vào ở trong này, nàng chưa bao giờ gặp người chi họ. Sakota được phong làm hoàng hậu, thay thế cho người chi ruột (cố hoàng hậu) đã qua đời. Yehonala chỉ là một cung phi. Nếu Sakota sanh hoàng nam, con nàng sẽ là động cungthái tử sau này sẽ lên ngôi báu, kế vị phụ vương, nàng nghiễm nhiên là hoàng thái hậu. Yehonala lúc nào cũng chỉ là một cung tần vô danh. Với chức phận nhỏ nhen, vô nghĩa đó, nàng đã phí phạm cả cuộc đời, từ bỏ một cuộc tình thơ mộng, gắn bó từ lúc ấu thời. Nghĩ đến ố phận hẩm hiu, tim nàng như muốn vỡ tung ra từng mảnh. Nàng hỏi viên thái giám:
- Có chứng cứ nào biết được nàng đã thụ thai?
Có chứ! Con a hoàn riêng của nàng đã tiết lộ, tháng này là tháng thứ hai nàng không có kinh nguyệt.
Yehonala lấy lại sự bình tĩnh, nghĩ thầm: Tuy nhiên cũng chưa có gì là chắc. Việc này cũng còn ở lòng trời, ở số phận, biết đâu nàng sẽ sanh con gái. Phải xanh được hoàng nam mới có đông cung thái tử mà sau này Đông cung có lên được ngôi báu nàng mới được làm hoàng thái hậu. Sao ta lại không sanh được một đứa con trai? Lý luận và hy vọng đó làm nàng vững tâm.
Người thái giám nói: Thế là hoàng thượng đã làm tròn phận đối với cố hoàng hậu đã thất lộc. Bây giờ ngài sẽ tha hồ phóng túng tuỳ theo sở thích.
Yehonala đứng yên không nói, nghĩ thầm biết đâu ngài sẽ vời đến mình. Người thái giám nói:
- Lúc nào cô cũng phải sẵn sàng. Theo tôi biệt ngài ngự không thể ở không trong sáu, bảy hôm, thế nào cũng có cung phi vào hầu.
Làm sao anh biết rõ thế?
Chuyện gì chứ chuyện ấy, bọn hoạn quan chúng tôi biết rõ hơn ai hết.
Hắn nói hai con mắt tít lên nom rất khả ố. Dáng điệu nàng rất đường hoàng bệ vệ, nàng nghiêm mặt bảo người thái giám:
- Anh đừng có quên anh đang đứng trước mặt ai đây nhé. Lý Liên Anh vội vàng xin lỗi:
- Nếu có xúc phạm vào tôn uy, xin cô đại xá cho kẻ tớ. Nàng tự cảm thấy cô đơn, không biết nương tựa vào ai thấy người thái giám này có vẻ bất lương, song nàng tự trấn tĩnh được ngay. Nàng hỏi:
- Ta xem ý nhà ngươi muốn phục vụ ta. Ta không có tiền bạc gì để thưởng công cho nhà ngươi.
Đúng vậy, nàng không có một xu nhỏ. Tuy nhiên, hàng ngày được ăn những món cao lương mỹ vị, những món hoàng thái hậu dùng còn dư đêm phân phát cho các cung tần, mỹ nữ. Ở trong phòng nàng, chỉ có mấy chiếc rương đầy ắp quần áo, tư trang. Giường nàng nằm có chăn đệm bắng gấm vóc, nàng có riêng một nữ tỳ để hầu hạ. Tuy vậy nàng không có tiền mua được một chiếc khăn tay hay một gói kẹo. Từ khi vào ở trong hoàng cung, nàng chưa được coi hát. Hoàng thái hậu còn đang tang chế đức Tiên đế Đạo Quang, thân phụ đức kim thượng. Bà cấm tất cả các cung phi không được dự các cuỗc du hý. Ở đây Yehonala còn bị ngặt hơn cả khi ở nhà. Lúc còn ở nhà tuy bận bịu công việc, bị mẹ rầy la, sông những ngày buồn tẻ, thế mà thỉnh thoảng cũng lén được đi coi hát rong hoặc ở ngoài phố hay ở trong một ngôi chùa. Không có tiền nàng chen chúc đi coi, khi người ta quyên tiền nàng tìm cách lẫn trốn.
Người thái giám nghe nàng nói không óc tiền nong để cho, hắn có vẻ bị chạm lòng tự ái.
Cô tưởng tôi có dụng ý cầu lợi, xin gì cô ư, như thế là cô nghĩ nhầm. Tôi biết coi tướng, tướng cô tốt lắm, cô như có một mãnh lực thu hút được người khác, trong thiên hạ ít ai có được tướng cách đó. Lần đầu tôi nhìn thấy cô đã nhận ra ngay. Khi nào cô lên được ngôi báu, cô nhớ đến tôi. Tôi bao giờ cũng một gia nô tuyệt đối trung thanh với cô.

Nàng rất nhanh trí, thoáng nghe hắn nói, nàng hiểu ngay dụng ý của hắn. Người này muốn lợi dụng sắ đẹp, tài trí của nàng để đạt mưu lợi riêng tư. Nếu một ngày nào nàng leo lên được tột đỉnh cao sang, hắn sẽ nhắc lại công lao của hắn. Với một giọng thản nhiên, nàng hỏi:
- Anh giúp đỡ tôi mà không cần được gì à, lạ thật. Ở đời không ai cho không ai cái gì bao giờ.
Người thái giám mỉn cười, nói:
- Sự thắc mắc của cô thời gian sẽ trả lời. Nàng quay mặt đi, nói:
- Biết mai sau thế nào,
Vâng. Người thái giám nghiêng đầu chào, quay gót đi. Nàng trở về thư viện, lòng da bâng khuân, suy nghĩ. Con cho nằm dưới chân, người giảng sư vẫn ngồi ngủ gật trên ghế. Nàng tiếp tục đọc sách, mọi vật vẫn như khi trước, tuy trong lòng đã thay đổi, nàng như không còn một trinh nữ ngây thơ mà đã là một đàn bà chín chắn, thao lược, mưu trí. Nàng không còn trí óc đâu để mà thưởng thức những bài cổ thi nữa.
Nàng nghĩ đến lúc được nhà vua sủng ái, vời đến. Không biết ngài vời cách thức thế nào? Ai đêm lệnh đó đến? Khi được lện triệu thỉnh, không biết có đủ htời giờ tắm rửa, xức dầu thơm không? Hay phải vôi vả đi ngay? Các cung tần thường kháo nhau, chuyện trò như bất tận, khi một người vua vời đến, hôm sau cả bọn nhào nhau hỏi đêm hôm đó ngự trên long sàng thế nào? Yehonala không bao giờ hỏi han, thăm dò, nàng chỉ để tai nghe cho biết.
Một nàng phi đã nói:
- Ngài ngự không sủng ai riêng ai được lâu bao giờ.
Nàng này, lúc đầu cũng được vua yêu dấu, nhưng chẳng được bao lâu, vua chán nàng cho như đồ phế thải. Bây giờ, nàng ở cùng với bọn người cùng hội đồng thuyền với mấy mụ mệ già của Tiên đề ngày xưa. Nàng được tuyển vào cung năm 24 tuổi, được vua vời đến lúc đầu r6òi cũng bị bỏ quên. Quảng đời còn lại sống cô đơn, không ra vợ mà cũng không ra goá phụ, không sanh đẻ lần nào, không chồng, không con sống vất vưởng, phấn nhạt, son phai, lúc nào cũng mơ màng luyến tiếc nhớ lại cái ngày sung sướng nhất, hãnh diện nhất trong cái đêm được hầu hạ bên long sàng. Kỷ niệm duy nhất, huy hoàng đó, mỗi lần có những cung phi mới “nhập ngũ” thì nàng lại nhắc đến, nói hoài như khoe khoang, như luyền tiếc. Yehonala ngồi làm thinh nghe người cung phi kể chuyện, trong lòng nghĩ thầm ta có nghệ thuất làm Người được vừa ý, biết kích thích lòng dục vọng, những khoé mắt những lời ca tiếng hát, kể những chuyện dí dỏm tâm tình, chăng một màn lời lười thu hút hết cả thể chất lẫn tinh thần vào trong lòng bàn tay ta. Nàng gấp cuốn kinh dịch, đẩy xa ra góc bàn. Còn rất nhiều các loại sách khác như: “ Giấc mộng trong phòng màu hồng”, “Bông hoa mai cắm trong lọ vàng”, “Con bạch xà”. Nàng sẽ đọc hết những cuốn sách đó. Nến ở thư viện không có, nàng sẽ sai Lý Liên Anh mua ở các tiệm sách ngoài phố.
Viên giảng sư choàng thức dậy, Kiểu các cụ già, lúc ngủ, lúc thức không khác nhau, khi ngủ dậy trí óc vẫn tỉnh táo. Ông ngồi yên, đưa mắt quan sát. Ông hỏi:
- Thế nào, bài vở hôm nay học song hết rồi chứ?
Vâng, tôi muốn đọc những loại sách khác, những truyện ngắn, về ma thuất, những loại sách giải trí… Nét mặt ông già nghiêm lại, vuốt chiếc cằm nhẵn thín, bàn tay gầy nhăn nheo như một chiết lá khô.
Những loại sách đó là những sách đầu độc, nhất là đối với phụ nữ. Ở trong thư viện hoàng gia không có. Trong thư viện có tất cả ba mươi sáu ngàn cuốn, không có một nào về loại tạp thư. Người đàn bà có đức hạnh không bao giờ đọc những loại sách đó.
Nàng vui vẻ trả lời:
- Như thế, tôi không nghĩ đến những tạp thư đó nữa. Nàng cúi xuống, ôm con chó vào trong ống tay áo, trở về tư phòng.
Tin hoàng hậu Sakota đã thụ thai, Yehonala biệt được trưa hôm đó, ngày hôm sau tất cả môi người, ai ai cũng biết. Người này nói với người kia, tin đó loan truyền rất nhanh như luống gió; chỗ nào cũng xầm xì bàn tán nhỏ to. Hiên giờ hoàng hậu và các cung phi, hoàng thượng chưa có hoàng nam hay hoàng nữ. Các tộc phái Mãn Châu xôn xao bàn tán, nếu trường hợp không có Đông cung thái tử chính thống, phải chọn một người trong hoàng tộc để kế vị sau này.
Các tộc phái đã phải để ý đến những đứa con trai, họ đã có vẻ tranh giành, ghen tức nhau từ bấy giờ về vấn đề lựa chọn. Bây giờ bà hoàng hậu Sakota có tin mừng, tất cả còn phải chờ đến ngày khai hoa nỡ nhuỵ. Nếu hoàng hậu sanh hạ công chúa, cuộc tranh giành sẽ lại tiếp tục tái phát.
Yehonala thu6ọc về một tộc phái có thế lực mạnh nhất, tộc phái đó đã có tới ba hoàng hậu có lịch triều, rất có thể Yehonala sẽ là người thứ tư.
Nếu số nàng tốt, được vua vời đến “ nhất phát, nhất trúng” nàng thụ thai ngay, Sakota lại sanh con gái thì số nàng có hồng loan chiếu mệnh, lòng trời đã định, bước thang mây thênh thang rộng mở. Nàng có thể lên cao hơn thế nữa, bước đầu đã qua, bước sau cũng dể. Biết đâu mọi việc sẽ diễn tiến như lòng ảo vọng.
Nàng phải rnè luyện từ bây giờ, đọc những tài liệu, công văn, nghiên cứu từng chữ những sắc chỉ, chiếu chỉ. Nàng lại cần tìm hiểu những công việc về quốc sự, nội trí, ngoại giao để nếu Trời, Phật giúp cho được như ước vọng, mọi việc nàng đều htông thạo, không bị bở ngỡ. Dần dần, nàng học hỏi tìm hiểu, lãnh thổ trong nước bao la, có hàng mấy trăm triệu dân. Từ nhỏ đến giờ vũ trụ của nàng chỉ có bắc kinh nơi nàng sinh trưởng. Nàng biết nàng thuộc về một giống đi chinh phục, nòi giống của người Mãn Châu đã chinh phục Trung Hoa và lập nền đô hộ dân tộc đó. Đã 200 năm nay, triều đại người phương Bắc đóng đô ở Bắc Kinh, xây đắp hoàng thành vô cùng kiên cố ở trong tỉnh này.
Người ta gọi thành phố của hoàng đế là cấm thành, vì trong đó của vua ngự trị, ngài là người đàn ông duy nhất, đêm được ở trong đó. Đến chiều, chiêng, trông khua lắp nơi để mọi người đàn ông ở trong đó phải ra ngoài. Chỉ có hoàng thượng và các tần mỹ nữ và bọn hoạn quan. Bây giờ nàng đã biết rõ hoàng thành, cấm thành, đại nội là thế nào. Tất cả công việc hành chánh đều tập trung ở đó, cai trị một nước bao la, rộng lớn, sông ngòi, núi non trùng điệp, có biết bao nhiêu đô thị, làng mạc, dân số hàng mấy trăm triệu người, rải rác khắp mọi nơi, những nhà buôn, nông dân, học giả, nghệ sĩ, cao lâu, tửu quán, đàn ông, đàn bà đủ các laọi người làm hàng trăm vạn nghề khác nhau.
Trí tưởng tượng Yehonala bay bổng ra ngoài ngục tù vương giả theo những trang sách. Các sách chỉ ghi một cách tổng quát. Sơ lược không bằng những các sắc chỉ có những chi tiết rất xác đáng cho sự nghiên cứu học hỏi, hiểu hiết. Nàng được biết hiện nay có một cuộc phiến loạn làm chắn động miền Nam. Đáng ghét nhât 1là một sự cổ võ, tuyên truyền cho một đạo giáo ngoại lai. Quân phiến loạn là người Hán, thành lập một đảng gọi là Thái Bình Thiên Quốc. Đảng trướng là một người có đạo Gia tô tên là Hùng tự xưng là bào đệ tái xanh của một vị thần ngoại quốc và một mụ nhà quê. Xét cuộc hạ xanh này và dòng dõi của Christ không có gì là lạ, vì trong nhiều sách có ghi chép nhiều chuyện tương tự như thế. Như một chuyện một ngườu đàn bà nông phu đang cày ruộng thấy một vị thần xuất hiện trên mây, do phép thần thông đã cấy được tinh trùng vào người đàn bà đó nên sáu tháng sau người đàn bà đó sanh hạ một người con trai, là con của vị thiên thần. Lại còn một chuyện cổ tích có một người con gái, con một người thuyền chài, đang ngồi vá lưới cho cha, một vị thần ở dười nước nhô lên dùng phép thần đã cấy được tinh trùng vào người con gái đó. Có một điều đáng quan tâm là đảng Thái Bình, dười hiệu cờ tôn giáo đã quy tụ một số rất đông những bọn người bất hảo, bất mãn.
Nếu người ta coi thường, không đêm quân tiễu trừ, đẳng Thái Bình này có thể lật đổ được triều đại Mãn Thanh. Dưới triều vua Đạo Quang trị vì, cũng không hơn gì cha. Bà hoàng thái hậu coi vua Hàm Phong như một đáu trẻ nít.
Yehonala nghĩ chỉ có hoàng thái hậu đương kim là một cái thang cho nàng leo lên đài vinh quang. Nàng phải biết sử dụng chiếc thang đó. Nàng tận tâm phục vụ bà già, đêm hết sự khôn ngoan, để chiều chuộng, hầu hạ làm sao cho bà đẹp ý, vừa lòng mến yêu, quyến luyến nàng. Có hôm nàng hái một bông hoa thật đẹp, hôm khác một trái cây thật chín, ngon, mà đẹp, àng lựa chon trong vườn ngự uyển, hai tay kính cẩn đêm dâng lên cho bà.
Bây giờ đang mùa dưa chín, bà hoàng thái hậu thích những trái dưa xinh xinh, bở tơi, thịt vàng, thơm phức. Loại dưa này ưa mọc ở tên đống rác; người ta gieo hột về đầu xuân. Ngày nào Yehonal cũng ra xem các luống dưa, tìm những trái dưa chín, có khi bị lá che khuất. Những trái nào còn xanh, chưa được chín đều, nàng dán một mảnh giấy đề hai chữ “Ngự dụng” để bọn thái giám nô tỳ khỏi ngắt trộm.
Có một hôm, đúng một tuần sau khi được Lý Liên Anh báo tin cho nàng biết về hoàng hậu Sakota, nàng thấy mộït trái dưa, lấy tay gõ vào kêu như chuông. Trái này đã chín mùi, nàng cắt, dem vào hoàng cung, hai tay dâng lên hoàng thái hậu.
Khi nàng vào trong cung thái hậu, con nữ tỳ ngồi hầu quạt, bảo nàng: “Tái hậu đang ngủ”. Con nữ tỳ này có vẻ nghen tức với nàng ví biết nàng được thái hậu mến yêu.
Yehonal nói lớn:
- Giờ này thái hậu cón ngủ sao? Chắc ngài khiếm an. Thường nhật ngài dậy sớm lắm mà. Khi nào nàng muốn nói to, tiếng nàng trong treo, lanh lảnh như tiếng chim hoạ mi, cách mấy gian phòng cũng nghe thấy. Tiếng nàng lọt vào tai thái hậu. Ngài đang ngồi thiêu một con rồng vàng vào chiếc đai của hoàng thượng. Địa vị của ngài đáng lẻ không phải làm những việc đó, song ngài không biết đọc sách, không có việc gì làm, ngài ngồi buồn, thiêu thùa cho vui. Nghe thấy tiếng Yehonala, nhân lúc đó ngài thiêu đã chán tay, ngài đặt miếng thiêu xuống bàn, gọi Yehonal.
Vào đây con. Người ta nói dối con, bảo mẹ ngủ. Yehonala nhìn con nữ tỳ một cách đắc thắng, mỉm cười, con này tức quá, cau mày. Nàng nói lớn:
- Thưa thái hậu, không có ai nói thái hậu ngủ, con nghe nhầm. Nàng trí trá nói mấy câu đó để không buột tội con nữ tý đã nói dối, định gạt nàng.
Nàng đi qua mấy gian phòng rộng lớn rồi đến phòng hoàng thái hậu. Vì trời nóng bức, bà bận quần áo mát, bằng lụa mỏng, cắt ngắn. Yehonalaquỳ xuống, hai bàn tay dâng lên trái dưa chín.
Bà hoàng thái hậu reo lên:
- Con đêm dưa đến vừa đúng lúc mẹ đang nghĩ đến dưa muốn có một trái chín.
Thưa thái hậu, để con sai thái giám buộc trái dưa treo trong lòng giếng ở phía tây, cho mát. Bà không nghe lời nàng đề nghị:
- Không được, nếu trái dưa vào tay bọn thái giám. Chúng lén lút ăn hết, khi nào mẹ sai đem về, chúng sẽ đem cho mẹ một trái còn xanh, hay chúng nói chuột tha mất, hay trái dưa tuột dây rớt xuống giếng. Bọn thái giám trí trá, hỗn lắm, mẹ biết. Mẹ muốn bổ ra ăn ngay, cắt ở trong bụng là chắc nhất. Bà quay đầu ra ngoài, gọi to:
- Lấy cho tao con dao lớn vào đây.
Ba, bốn con nữ tỳ vội vàng lấy dao đem vao. Khi bọn nữ tỳ đi ra, Yehonala bổ trái dưa, cắt ra từng miếng đưa thái hậu. Hết miếng này đến miếng khác, bà ăn nhôm nhoàm gần hết nữa quả dưa. Bà ăn như một đứa trẻ nít, nức dưa chảy ròng ròng xuống dưới cằm.
Nàng kêu nữ tỳ lầy chiếc khăn. Nàng quấn chiếc khăn quanh cổ bà già để nước dưa khỏi làm hoen ố chiếc lụa bà mặc. Khi bà ăn đã chán, bà bảo:
- Còn một nữa, lấy cái gì úp lại, cất đi. Chiếu nay, lúc nào hoàng thượng đến thỉnh an ta, ta sẽ cho nữa trái dưa. Để ở đây, đừng đem đi đâu, không bị mất cắp.
Yehonal vôi vàng nói:
- Vâng, xin tuân lệnh. Nàng không cho bọn nữ tỳ mó tay vào nữa trái dưa, tự nàng làm lấy. Nàng kêu đem vào một chiếc đĩa lớn để trái dưa, lấy chiếc bát sứ úp lên trên, rồi để vào trong một chậu nước lạnh.
Nàng cố làm rất cẩn thận, cầu kỳ, cốt để bà nhắc tên nàng trước hoàng thượng khi ngài đến vấn an. Trong khi nàng hầu hạ, chiều chuộng bà già để ý nhắc nhở tên nàng với đức kim thượng. Lý Liên Anh cũng sốt sắng không kém để tiến cử nàng. Hắn đút lót tiền nong quà bánh bọn cận vệ chờ lúc nào ngài ngự bồn chồn muốn có một người đàn bà đẹp vừa mắt để cho vào hầu, bọn này sẽ tâu lên tên nàng Yehonala.
Phương pháp tấn công lưỡng diện đó đã đem lại kết quả. Sua hôm đem trái dưa vào dâng mẫu hậu, nàng ngồi trong thư viện, giở một cuốn sách, thấy có mọt mảnh giấy gấp tư. Nàng mở ra coi, thấy có hai dòng chữ viết nguệch ngoạc:
“Rồng vừa tỉnh giấc Phượng hoàng bay cao”
(Long tỉnh, phượng phi) Nàng biết ngay ai đã viết mầy dòng chữ này. Nhưng làm sao Lý Liên Anh lại biết được thâm ý của nàng? Nàng có thổ lộ nói gì cho hắn biết đâu. Nàng bình tĩnh ngồi đọc sách trong khi ông giảng sư già, lúc thức, lúc ngủ, gật gù trên ghế. Thời gian trôi qua. Hôm đó như thường lệ, quá trưa, nàng còn phải học hội hoạ. Nàng rất thích học ông già này vì ông buông thả không chấp nệ bắt phải suy luận, chăm chú những lời của cố nhân. Học về hội hoạ lại khác hẳn, trong giờ học không được phép giải trí, suy nghĩ, làm một việc gì khác ngoài việc học. Giáo sư là ột thiếu phụ rất khó tính. Cô này tên là Miện, gốc người Hán, chồng chết khi còn ít tuổi. Theo luật lệ triều đình nhà Mãn Thanh, những đàn bà người Hán không được phép nhập đại nội, nên người ta cho phép cô này không phải bó chân, tóc phải uốn bồng lên cao, y phục người Mãn Thanh. Sao người ta lại cần một người Hán bắt phải cải trang như vậy? Vì cô này là một hoạ sĩ, một mỹ thuật gia danh tiếng, dùng để giảng dạy các cung tần trong hoàng cung. Cô này thuộc một gia đìnhnghệ sĩ người hán, cô sở trường về vẽ (kê cúc) những cây cúc và đàn bà, cô vẽ rất tuyệt xảo, vượt cả cha lẫn anh cô. Cô có tài nhưng không kiên nhẫn, những người nào không có khiếu về hội hoạ hay có vẻ chậm hiểu, cô từ chối không day. Yehonala vừa thông minh vừa có hoa tay, nàng lại nhiệt tâm học hỏi. Khi nhận thức ở nàng những đặc điểm đó, viên giáo sư hết sức chăm chú giảng dạy cho nàng. Cô giáo sư rất nghiêm nghị và khó tính, nên Yehonala chưa được phép vẽ theo thiên nhiên, phải học bắt đầu những mẫu vẻ cổ khắc vào gỗ và những ấn hạ của những hoạ sĩ danh tiếng ngày xưa. Học như thế để cho tâm trí thấm nhuần đường lối, cách thức, mẫu mực, màu sắc. Nàng phải sao lại những bản mẫu và bị cấm tuyệt đối không được tự tayvẽ lấy.
Theo như thường lệ, ngày hôm đó, cô giáo dạy vẽ đúng 4 giờ đến. Ở trong cung đó rất nhiều đồng hồ treo của các nhân vật Tây phương đem cống hiến nhà vua, qua các triều đại suốt một thế kỷ. Ba người thái giám được chỉ định chuyên môn suốt ngày lên giây cót đồng hồ. Cô giáo ghét những chiếc đồng hồ chay lạch cạch, kêu kinh coong suốt ngày làm mất sự yên tĩnh thích hợp cho việc học. Cô chỉ nhìn chiếc đồng hồ nước (lâu khắc)
Cô giáo sư cũng khá đẹp song hai con mắt hơi nhỏ. Hôm ấy cô mặc chiếc áo màu mận. Tóc bới cao, gài chiếc lược, có gắn hạt trai… Người thái giám tuỳ tùng, ở chiếc hộp lớn lấy ra một nắm bút vẽ, những chiếc dĩa nhỏ để hoà phẩm và các thức đồ dùng khác để vẽ. Yehonala đứng trước mặt giáo sư. Cô giáo nói:
- Mời ngồi… ngồi… Yehonala giữ lễ chưa dám ngồi. Cô giáo phải ngồi trước để nàng bắt chước ngồi xuống ghế. Bây giờ, Yehonala lại nhìn thấy dưới khía cạch khác về nước trung hoa rộng mênh mông với dân số vĩ đại, nghệ thuật phong phú tích luỹ từ ngàn xưa, những danh hoạ từ thế kỷ trước như Quang khải Chính.
Nàng thích những bức hoa cổ, vẽ những cách thần tiên, huyền thoại, như các tiên nga ngự trong xe loanđi trên mây có rồng kéo. Quang Khải Chính còn vẽ trên một cuốn lụa bạch những phong cảnh, nhân vật ở chốn triều chung, vua Càn Long đã tự tay châu phê và đóng dấu tỷ vào tấm tranh “Một danh hoạ bất hủ”. Cuốn tranh lụa này dài hơn ba thước, bề ngang 25 phân. Tấm tranh vẽ chính cảnh ở hoàng cung, có một cảnh Yehonala thích nhất, là danh hoạ diễn tả một cảnh con gấu xổng chuồng, con vật này nhảy chổm định vồ thiên tử. Một thể nữ trong triều đã liều mình lăn xả vào con gấu để cứu giá. Yehonala nghĩ bụng người đàn bà đó cũng giống như mình, có phí phách, can trường. Người đàn bà trong tranh cao lớn, rất đẹp, hiên ngang, hai tay khoang trước ngực, dáng diệu dũng cảm. Yehonala cũng thích tấm tranh có hoàng đế, hoàng hậu, hai thế tế xử, xung quang có các quan phụ đạo. Bức tranh là cảnh rất linh động, một gia đình quân vương đầm ấm.
Lại còn một cảnh nữa nàng cũng thích lắm. Cảnh một chú bé, nét mặt hóm hỉnh, người thợ cạo đang cạo đầu cho chú. Lạy Trời phù hộ, nàng muốn có một đứa con trai như ở trong tranh.
Bài học hôm nay về Vương Vệ, cách đây 15 thế kỷ. Ông này nguyên là một danh y, đã từ bỏ nghề của tổ phụ để nghiên cứa về thi văn hội hoạ.
Với giọng nói trong như tiếng hạc, cô gioá sư nói:
- Bài học hôm nay là nghiên cứu những tấm hoạ của vương Vệ. Để ý nhận xét những nét vẽ, lá tre rụng lả tả trên tấm đá màu sẫm, và những cánh mai, những bông mai xen lẫn với bông cúc.
Cô giáo tính rất nghiêm nghị, cô không nói gí khác trong giờ học, Yehonala ngoan ngoãn ngồi nghe cô giáo giảng dạy, tai nghe mắt nhìn những tấm tranh mẫu. Tuy vậy nàng cũng nêu lên một thắc mắc, phát biểu một nhận xét:
- Tôi thấy lạ, làm sao trong một tấm tranh có cả hoaa mai lẫn hoa cúc. Vẽ như vậy, thời tiết đảo lộn?
Cô giáo có ý không bằng lòng, cô nói:
- Với một bức danh hoạ của Vương Vệ, không thể nói hoạ sĩ nhầm lẫn. Phải biết trong một bức hoạ của Vương Vệ có bức vẽ những tàu chối dưới làn mưa tuyết. Có ai có thể tưởng tượng những tàu lá chuối trong tuyết không? Thế mà Vương vệ lại vẽ những việc trái khoái như vậy. Cô phải suy luận một bài thơ về bức hoạ đó. Người ta nói Vương Vệ là một thi hàohơn là một danh hoạ. Theo tôi nhận xét, những bài thơ của ông là những bức hoạ mà những bức hoạ của ông là một bài Đường thi. Vẽ theo nguồn hứng tâm trạng chứ không vẽ theo thức tại, như thế là đem lý tưởng vào nghệ thuật.
Cô giáo vừa nói vừa pha màu sắc, chọn những ngọn bút lông, để ý quan sát Yehonala, cô nói:
- Tôi chắc cô thắc mắc muốn biết làm sao tôi bảo cô chép lại những tác phẩm của Vương Vệ? Tôi có ý đó để cô nhận xét những nét vẽ rất tinh xảo của nhà danh hoạ. Tôi xem ý cô cũng nhẫn nại, kiên tâm. Nhưng sự kiên tâm, nhẫn nại phải được hướng dẫn và giám sát trong nội tâm. Có như thế sự nhẫn nại mới không uổng và trở thành một kỳ tài.
Ý tôi muốn chấn vấn giáo sư.
Tôi nghe, xin cô phát biểu ý kiến. Giáo sư tay cầm ngọn bút lông vẽ những nét rất mảnh nhưng rất cứng cáp, mạnh mẽ trên một tờ giấy trải trên mặt bàn vuông. Yehonala hỏi:
- Thưa giáo sư, bao giờ tôi tự ý vẽ được một mình? Giáo sư ngừng bút, lắng nghe tai nghe, ngồi im, mắt lơ đãng nhìn chỗ khác, một lúc sau trả lời:
- Cô sử dụng ngòi bút một mình không cần phải hỏi tôi chỉ dẫn nữa. Yehonala không nói gì; câu trả lời đó đã rõ ràng, đầy đủ ý nghĩa. Nếu nàng được hoàng thượng vời đến, không ai có quyền sai khiến, chỉ bảo được nàng, nàng leo lên một địa vị tuyệt đỉnh cao sang. Nàng cầm ngọn bút lông, nắn nót, phóng lại những bông hoa mai xen lẫn hoa cúc.
Đêm hôm đó, nàng đang ngủ, không biết lúc đó vào khoảng mấy giờ, có người lay vai nàng gọi dậy. Nàng không ngủ sớm nhưng khi đã ngủ thì ngủ rất say. Khi người ta lay nàng dậy, nàng mơ màng màng như ở trong hang tối chui ra, cố mở mắt, tai nghe con nữ tý nói:
- Dậy đi cô Yehonal
dây đi cô
Có lệnh hoàng thượng triệu thỉnh
thiên tử gọi, cô hiểu chưa? Nghe nói thế, nàng hết buồn ngủ, vùng trở dậy, tỉnh táo, đẩy chăn, đêm ra xa, nhảy xuống giường. Người nữ tý nói:
- Nước tắm đã pha sẵn rồi, mời cô vào tắm ngay đi, trong bồn nước tắm, con có pha sẵn đầu thơm. Con đã lấy sẵn cho cô chiếc áo đẹp nhất màu hoa cà.
Không, đừng lấy màu hoa cà, lấy cho tôi chiếc áo màu hoa đào. Một bọn đàn bà kéo vào trong buồng, người nào cũng ngáp, còn ngái ngủ: Nào bà tổng giám thị, người làm đầu, gnười coi về nữ trang. Các cung phi chưa được nữ trang trừ phi có lệnh cua vời đến mới có quyền đeo. Yehonala quỳ trong bồn nước tắm, một nữ tỳ xát xà phòng thơm khắp người nàng, kỳ cọ. Người nữ tỳ nói:
- Bây giờ cô đứng lên, tôi lấy chiếc khăn bông lau ráo người cho cô, phải xức dầu thơm vào bảy lỗ khiếu, nhất là hai tai. Hoàng htượng thích tai đàn bà. Tai cô nhỏ nhắn, vành tai xinh. Cô nhớ ngoáy hai lỗ mũi cho thật sạch, còn những nơi kín, cô để đấy, phần tôi đảm nhiệm.
Yehonala đứng yên cho người nữ tỳ lau chúi tắm rửa phải làm gấp. Lý Liên Anh đứng chờ ngoài cửa, giục giã, đếm từng giây, từng phút. Hoàng thượng vừa thức dậy, ngài đang uống rượi và ăn bánh nhân thịt.
Người thái giám ghé mồn nói qua tấm màn cửa:
- Phải gấp gấp lên, nếu chềnh chàng lâu quá, gnài ngự cho gọi người khác. Tôi biết tính ngài nóng lắm., không chờ được lâu. Người nữ tỳ trả lời:
- Xong rồi.
Nó đeo vội đôi vòng tay vào hai tay Yehonala rồi đấy nàng ra mở cửa.
Thôi đi đi, cô nàng.
Yehonala kêu lên:
- Con chó vẫn quẩn dưới chân nàng. Lý Liên Anh nói:
- Không được, không được. Không được dắt chó đi theo. Yehonal đột nhiên sợ, vội cúi ôm con chó vào lòng. Nàng giẫm chân, nói:
- Tôi muốn con chó đi theo. Lý Liên Anh hét lên:
- Không thể được. Con nữ tỳ chạy ra, hét lên như sấm:
- Trời đất quỷ thần ơi! Để mặt người ta đem theo con chó. Cái đó tuỳ thích, có làm gì anh phải làm ầm lên. Nếu cấm đoán, bắt buột người ta quá, người ta không đi, liệu bọn mình có được yên không? Yehonala đi vào tạm biệt điện lúc đó vào nữa đêm, tay khư khư ôm con chó bé tí tẹo. Trước khi vào làm hoạn quan Lý Liên Anh học làm giày, nên ở trong cấm thành, người ta châm biếm, gọi hắn là “Đồ xi đánh giày”. Trong đêm hôm tối tăm giữa mùa hạ, yehonala đi theo Lý Liên Anh trên những đường nhỏ hẹp ở trong cấm thành. Người thái giám đem một chiếc lồng soi đường, đi trước. Aùnh sáng ngọn đèn chỉ vừa chiếu sáng bàn chân đi. Con nữ tỳ lẽo đẽo theo sau.
Những hòn đá ở đường ẩm ước, những giọt sương đọng trên ngọn cỏ trắng như tuyết. Trong đêm hôm tĩnh mịch, không có một tiếng động, xa xa, thỉnh thoảng có tiếng đàn bà rên rỉ, thở dài nghe rất não nuột.
Tuy chưa được đến biệt điện bao giờ, Yehonala cũng như cũng như các cung phi khác, biết ngôi biệt điện trong cung thành, xung quanh là vườn Ngự Uyển bao bọc, nấp bóng dưới một ngọn tháp lớn “Vũ Hoa tháp”. Tháp có một hàng cột sơn son thiếp vàng, có chạm trổ rồng cuốn. Trong tháp thiết lập ba bàn thờ đạt bài vị của các chư thần. Từ đời Khang hy, tất cả các vua, chúa đều đến đây hành hương, cầu bách thần ửng hộ.
Nàng đi qua ngôi đền đó rồi đến cổng biệt nơi hoàng thượng ngự. Cánh cổng nặng trịch từ từ mở, người thái giám đưa nàng đi ngang qua một gian phòng rộng bát ngát, rồi qua những hành lang phăng lặng không có một bóng người ngoài mấy thái giám ngồi gác. Đi hết gian phòng rộng đến khuôn cửa khép, chạm những con rồng mạ vàng. An Đắc Hải người chưởng quản thái giám đã hứng chờ ở đó. Người này cao lớn, nét mặt lầm lì, hai tay khoang trước ngực, mặc chiếc áo vóc hoa màu đỏ sẫm, dây lưng mạ vàng ống ánh dưới náh sáng của mấy ngọn nến thắp trên giá đèn bằng gô4 chạm trổ. Hắn không nói gì với Yehonal, lờ như không biết nàng là ai, bàn tay phải phất ra hiệu cho Lý Liên Anh lui ra ngoài.
Đột nhiên, người thái giám chưởng quản nom thấy đầu con chó nhô ra khỏi ống tay áo nàng.
Yehonala, cô không được phép đem theo chú chó vào phòng đức vua. Yehonala ngửng đầu, giương to mắt nhìn thẳng vào mặt An Đác Hải, lạnh lùng bảo:;
nếu không được đem nó theo, tôi không vào. Nàng nói mấy câu đó rất dõng dạt mạnh bạo, vẻ mặt thản nhiên, như việc vào hay không trong phòng vua là một vấn đề không đáng kể. An Đắc Hải nghe và thấy thái độ kỳ khôi đó, hắn sửng dốt:
- Cô to gan thực, dám ngạo mạn, thách đố thiên tử á? Nàng làm thinh không nói nữa lời, lấy tay vuốt ve con chó. Lý liên Anh đến gần bảo An Đắc Hải:
- Anh Hai, con chó này ương nghạch lắm, nó ăn nói như con nít không ra thể htống gì, nó liều mạng lắm, dữ như con cọp cái. Tất cả chúng em, ai cũng phải gờm nó. Nếu nó không chịu vào tống cổ nó vô. Em nghĩ không nên ép buột nó, nó đấu bò, đầu bưới bực mình lắm.
Cách màn cửa đột nhiên hé mở sau lưng An Đắc Hải, một thái giám ở trong thò đầu ra nói:
- Sao trì chậm quá thế. Có cần hoàng thượng ra đây phân xử vụ lộn này không?
Lý Liên Anh muốn chấm dứt câu chuyện lằng nhằng, bảo An Đắc Hải:
- Anh Hai nên nghe em cho nó vào, nó giấu con chó thế nào kệ nó. Nếu nó không giấu được rồi, nó thả con chó ra, giao cho nữ tỳ ngồi chờ sẵn ở ngoài cửa.
Viên thái giám chưởng quản làm nét mặt rất nghiêm nghị, nhưng không sao khắc phục được, Yehonala vẫn trừng trừng nhìn thẳng vào mặt không chút e dè.
An Đắc Hải phải nhượng bộ. Hắn cằn nhằn, rầy la, nhưng cuối cùng phải chịu thua. Hắn dẫn Yehonala qua một phòng khác có những tấm màng cửa rất đầy, bọc vóc vàng, thêu rồng đỏ. Đằng sau tấm màng cửa là một khuôn gỗ nặng trịch, chạm trỗ rồng, phượng.
An Đắc Hải vén tấm màn cửa, mở hé, ra hiệu bảo nàng bước vào. Lần này có một mình nàng vào, mọi người ở ngoài. Nàng đến trước mặt thiên tử, ngự trên long sàng rất sớm, đặt trên một chiếc bục cao. Long sàn bằng đồng, bốn chân bằng gỗ mun, chạm rồng cuốn. Xung quanh bốn thành giường, có một hàng lang can bằng đồng mạ vàng, trên hàng lang can, chạm trỗ những bông hoa, lá cây. Những chân rồng năm móng (ngũ trảo) đỡ những tấm lưới đó. Ngài mặc một chiếc áo lót bằng lụa đỏ, ống tay rộng, gài kín cổ, hai bàn tay nhỏ nhắn, nõn nà khoang trước ngực. Yehonala đã nom thấy ngài một lần vào hôm tuyển trạch, hôm đó ngài đội vương miện, hôm nay ngài để đầu trần, tóc đen, cắt ngắn. Mặt ngài dài và hẹp, trán lồi. Một người đứng ở dưới, một người ngồi trên giường, bốn mắt nhìn nhau. Ngài ra hiệu nàng đến gần, Khoan thai, nàng tiến gần lại nàng, hai con mắt nàng vẫn nhìn thẳng vào mặt ngài. Gần đến nơi, nàng đứng lại.
Giọng mảnh dẻ, cao vào trong, ngài nói:
- Mi là người đàn bà thứ nhất vào đây dám ngửng cao đầu nhìn trẫm, những người khác đều sợ không giám nhìn trẫm. Nàng nghe nói nghĩ bụng: “Chắc Sakota vào đây, mặt cúi gầm”, Sakota hiện giờ ở một gian phòng nào gần đây, Sakota tính nhút nhát, chắc khiếp sợ lắm. Ta chẳng sợ ai, ta đem cả con chó đi theo. Bọn cung phi bbị bỏ rơi đã dạy nàng cách xưng hô, thế nào cho đúng lễ nghi chốn thêin đường. Nói với thiên tử không như nói với người thường, phải dùng những từ ngữ riêng như: “Muôn tâu đức vạn tế” hay “Muôn tâu thánh thượng”. Yehonala bất chấp, nàng nói với vua như nói với mọi người, chẳng cần những sáo ngữ, những câu hoa mỹ.
Nàng vừa xoa đầu con chó vừa nói:
- Trước khi vào trong này, thiếp chưa được biết, chưa nghe thấy ai nói đến laọi chó nhỏ này. Nay thiếp được một con thích quá. Hoàng thượng hai mắt nhìn nàng, sửng sốt, thấy nàng nói năng rất tự nhiên, ngây thơ như một đứa trẻ nhỏ.
đến đây ngồi cạnh trẫm, nói cho trẫm biết sao mi không sợ trẫm?
Nàng leo lên bục ngồi ở mép giường, đối diện với vua, vẫn ôm kkhư khư ở tay con chó. Con chó con ngửi mùi nước bông, nó bị sặc, hắt hơi. Nàng nói: “Không biết mùi gì hắc quá làm con chó bị sặc? ”
Vua trả lời:
- Mùi long não, nói cho trẫm biết sao mi không sợ trẫm? Nàng cảm thấy trên mặt, trên môi, hai bàn tay vuốt ve con chó, hai con mắt một người đàn bà đang bị theo dõi từng lời nói, từng cử chỉ. Nàng rùng mình tuy đang giữa mùa hạ, không có gió lạnh; nàng cúi đầu nhìn con chó. Một lúc sau nàng ngửng đầu nhìn người đàn ông ngồi đối diện, nàng thỏ thẻ nói như một đứa trẻ:
- Thiếp biết số lý của thiếp.
Mi biết số mi thế nào? Tại sao mi biết? Tấn kịc nàng đã soạn thảo, bây giờ nàng đem ra diễn làm vua say mê, thích thú, để cả tâm trí nghe tiếng oanh thỏ thẻ. Nàng hé mở một nụ cười rất tươi, cong đôi vành môi mỏng, hai mắt long lanh tình tứ, không lạnh nhạt như hồi nảy. Giọng nói mền mại, ngân vang, như cung đàn muôn điệu lúc bổng, lúc trầm khiến người nghe phải say mê, thích thú.
Từ khi cha thiếp qua đời, thiếp ở nhà người chú ruột cũng vừa là giám hộ. Hôm nhận được sắc chỉ triệu thỉnh để tuyển trạch, thiếp có đem vàng hương đến lễ ở đền thờ Đức Quan Aâm. Thần thiếp đốt hương, khấn vái và…
Nàng nói đến đó ngừng lại, hai môi run run, cố mở một nụ cười, nửa tình tứ, nửa thẹn thó.
Nhìn khuôn mặt dễ thương, măn mà, duyên dáng, đôi mắt tình tứ, giọng nói ỏn ẻn, ngọt ngào, ý tứ chất phát, ngây thơ vua ngây người ngồi nghê, thấy nàng ngưng lại, vội hỏi:
- Rồi thế nào nữa, hở em?
Hai mắt rất tình tứ, liếc nhìn mặt rồng, nàng nói tiếp:
- Hôm ấy trời không vcó gió, khói hương bốc thẳng lên cao. Mùi hương ngào ngạt, khói hương cuộn tròn trên bát hương, trong đám mây khói đó thiếp nhìn thấy một khuôn mặt. Vua nghe nói, lạ quá, ngắt lời hỏi:
- Một khuôn mặt? Nàng làm như một đứa trẻ, rụt rè, bẽn lẽn, không nói, chỉ gật đầu. Vua hỏi:
- Khuôn mặt có phải khuôn mặt trẫm không? Nàng không trảlời, nhìn vua, gật đầu. Hoàng thượng muốn được nàng xác nhận, hỏi:
- Phải không?
Muôn tâu bệ hạ, khuôn mặt đỏ đúng là khuôn mặt của hoàng thượng. Suốt hai ngày, hai đêm… nàng vẫn ở trong phòng vua. Ba lần vua nằm ngủ thiếp, mỗi lần vua ngủ nàng chay ra cửa phòng bảo khẻ con nữ tỳ vẫn ngồi túc trực ở đó, đưa nàng sang phòng bên. Bọn thái giám lúc nào cũng nấu sẵn nồi nư¬c1 sôi, người nữ tỳ chỉ việc lấy gáo múc nước nóng pha vào bồn sứ để tắm táp, rửa ráy cho cô chủ. Nữ tỳ thay quần áo cho cô, chải đầu lại cho cô. Cần gì, nàng chỉ bảo khẻ con ở, con này tuyệt đối không được nói năng, hỏi han gì. Khi tắm rửa, thay quần áo xong, nàng lại trở vào phòng vua, người ta lại đóng kín cửa lại.
Nàng ngồi trong chiếc nghế bành, gần cửa sổ, chờ vua ngủ dậy. Mọi việc đã được hoàn toàn, mãn nguyện. Bây giờ nàng đã biết con người được cả thiên hạ tôn xưng là người thế nào? Một người hèn kém, yết ớt cả tinh thần lẫn thể chất, một người tính nết bất nhất, thất thường, dâm đãng kinh khủng. Khi biết sức mình yếu không thoả mãn được lòng dục vọng, người đó nằm khóc thút thít trên ngực Yehonala. Đó là chân tướng của vị nguyên thủ quốc gia, của con người mệnh danh là con trời.
Tuy biết rõ thực chất con người như thế, nhưng khi gần người đó, àng rất ngoan ngoãn, tuyệt đối phục tùng. Khi nào thấy ngài đói bụng, nàng sai thái giám chưởng quản mảng đên đến những món ăn ngài ưa thích. Nàng ăn cùng với vua và nuôi luôn con chó trong phòng, gắp thịt, trôn cơm cho con chó ăn. Thỉnh thoảng nàng mở cửa sổ, thả con chó ra ngoài sân một lúc. Aên uống xong, hoàng thượng sai viên thái giám kéo rèm xuống đẻ che nắng khỏi lọt qua cửa sổ, để yên cho ngài nghỉ, không được ai vào trừ phi có lệnh gọi đến.
Ngài cho cac 1uan miễn thị triều ngày hôm đó và những ngày sau, cho đến khi có lệnh mới.
An Đắc Hải, nét mặt nghiêm nghị, trịnh trọng tâu:
- Muôn tâu bệ hạ, miền Nam cấp báo những tin tức vô cùng quan trọng. Quân phiến loạn Thái Bình đã chiếm thêm nữa tỉnh nữa. Tình thế vô cùng nguy kịch, cấp bách. Đình thân và các thân vương mong chờ được vào bệ kiến.
Ta mệt không thể thiết triều được. Thiên tử cau mặt, tỏ vẻ khó chịu. Ngài nằm xuống đệm. Viên thái giám chưởng quản cáo lui. Vua bảo Yehonala:
- Gài then cửa không hco ai vô. Nàng gài then cửa, trở vào, thấy hai con mắt ngài nhìn nàng một cách kinh khủng, dục tình đang bốc cháy ngùn ngụt. Ngài chưa được htoả mãn hay còn thềm thuồng mây mưa. Ngài nói khẻ, bảo nàng:
- Lại đây em. Ta thấy trong người đã khoẻ. Bữa ăn vừa rồi đã phục hồi nguyên khí.
Nàng alị một lần nữa, chiều theo ý muốn. Đúng thật, lần này ngài “nhiều phông” hơn lúc trước, dẻo dai hơn, nàng sực nhớ lời cung phi bị bỏ quên thường nói với nàng: Họ thì thào nói nếu hoàng thượng thấy năng lực sút kém, không đủ cường độ để thoả mãn tình dục, người ta trộng lẫn vào các món ăn những vị thuốc kích thích, chỉ một lúc sau khi thuốc ngấm, năng lực lại trở lại dồi dào sung mãn. Nhưng lối bá đạo đó rất nguy hiểm, không nên dùng nhiều hay năng dùng, rất hai cho cơ thể. Dùng kích thích nhiều uqá sẽ kiệt sức, hậu quả rất tai hại không thể lường được.
Sáng đến ngày thứ ba, hoàng thượng ở trong tình trạng bị kiệt sức. Ông nằm bẹp trên nệm, gần như hôn mê, không còn gì biết gì, hai môi tím nhợt, hai mắt lờ đờ, hé mở, không cựa quậy, mặt tái nhợt, xanh như tàu lá, nước da vàng nghệch, nom như một cáì xác không hồn. Yehonala nom thấy thế, sợ quá, chạy vội ra cửa để cầu cứu. Nàng chưa kịp gọi, thì viên thái giám chưởng quản đã đến, hắn như đã tiên đoán thế nào cũng sảy ra như vậy.
Nàng truyền lệnh:
- Cấp tốc triệu thỉnh ngự y. Nàng một dáng điệu đường hoàng, bệ vệ, hai mắt đên sáng quắc, long lanh. An đác Hải như một cái máy, vâng lời. Yehonala trở vào phòng vua. Ông đã ngủ, khuôn mặt bạc nhược mất hết thần sắc, nàng nghẹn ngào muốn khóc. Nàng rùng mình, phát lạnh, tâm thần mỏi mệt, ròng rã suốt ba ngày, hai đêm phục vụ vua. Nàng rón rén ra phía cửa, hé mở, vừa đủ, lọt người, lách ra ngoài. Con nữ tỳ bắt chiếc ghế, ngồi ở cửa, con này thức suốt mấy đêm túc trực, mỏi mệt, ngồi ngủ gật trên ghế. Yehonala lắc vai nó goi dậy, khẽ bảo nó:
- Ta muốn trở về phòng.
Con chó của cô đâu? Yehonala lơ đảng nhìn con nữ tỳ, nói:
- Đêm qua ta thả nó ra ngoài sân, không biết nó đâu.
Thôi cũng được, kệ nó. Người nữ tỳ như có vẻ ái ngại bảo nàng:
- Cô đi theo tôi, tôi đưa cô trở về phòng. Yehonala theo người nữ tỳ đi dọc suốt các hành lang hẹp. Trời vừa sáng, ánh nắng nhạt lúc rang đông chiếu lên những bức tường màu hồng, nàng trở về gian nhà cô đơn, hiu quạng. Vừa đi, người nữ tỳ vừa nói chuyện với cô chủ cho vui.
Lý Liên Anh nói:
- Cô là người được sủng ái nhất, như thế cô mặc nhiện đã có địa vị. Quyền thế, không cần phải e dè, sợ sệt gì hết. Không một cung phi nào ở gần thiên tử lâu như cô, kể cả bà hoàng hậu cũng ở được một đêm.
Yehonala mỉm cười, hai môi nàng rung rung:
- Thật thế à? Dáng diệu nàng vẫn duyên dáng, uyên chuyển, vẫn nhưtrước không có gí thay đổi. Khi nàng tắm rửa xong, mặt chiếc áo lụa toàn tơ đi ngủ, buông rèm che kín cửa, nghĩ lại thấy rùng mình. Những chuyện buông the đó, nàng giữ kín trong lòng, không thể thổ lộ, giải bày tâm sự với ai được. Nàng chưa có ai là người tâm phúc, nàng sống cô quạng một mình. Chưa bao giờ nàng cảm thấy cô đơn như lúc này. Không có ai là Lữ, Chàng chẳng phải là ngườu trong gia tộc nàng sao? Đồi với chàng, nàng là người cùng một huyết thống, không ai có thể phủ nhận được điều đó. Nàng ngồi nhỏm dậy trên giường, vỗ tay gọi con nữ tỳ.
Người nữ tỳ mơ cửa vào hỏi:
- Cô cần gì?
Gọi thái giám Lý Liên Anh cho tôi. Con nữ tỳ có vẻ lưỡng lự. Nhìn nét mặt béo phị, tòn xoe của nó, cũng biết nó ngập ngừng không muốn đi. Thưa cô, con thiết tưởng cô không nên úa tin vào tên thái giám đó. Hắn giúp gì được cho cô? Yehonala không nghe.
Ta muốn sai hắn một việc mà việc đó chỉ có hắn mới làm được. Con nữ tỳ lui ra trong lòng vẫn do dự, bất đồ gặp tên thái giám chạy đến. Hắn hỏi:
- Phượng hoàng muốn gì?
Yehonala vén tấn màn cửa. Nàng mặc một chiếc áo dài màu sẫm. Nét mặt nàng nghiêm nghị. Nước da xanh, hai mắt thâm quầng, nàng nói rất dõng dạc:
- Mi đi mời người anh họ ta Nhung Lữ, đưa hắn đến đây. Lý Liên Anh thấy lạ hỏi lớn:
- Có phải ông quản kỳ thủ, ở đội ngự lâm quân không ạ?
Phải. Lý Liên Anh ra đi, lấy ông tay áo che miệng, mỉm cười. Nàng buông màn cửa xuống, nghe tiếng chân tên thái giám đi ra xa. Nàng nghỉ khi nào chấp chánh, nàng sẽ cất nhắc Nhung Lữ lên một địa vị rất cao sang, không ai có thể khinh htường chàng là một tên ngự lâm quân. Nàng sẽ phong hco hắn tước công hay có thể hơn nữa: Cơ mật đại thần. Nàng ước vọng, mưa đồ như vây, lòng đa nở nang, sung sướng đến cực độ, song nàng lại cảm thấy sợ sợ.
Nàng muốn nói, bảo gì người anh họ hay lời khuyến dụ của chàng để nàng phấn khởi, tin tưởng vào tương lai.
Nàng ngồi nghĩ lại thấy cho gọi Nhung Lữ đến thật dại, vì nàng không nên nói cho hắn biết câu chuyện hai ngày, ba đêm ở trong phòng vua, nói cho chàng biết nàng đã hoàn toán thay đổi, khác trước. Nàng cũng không thể nói cho hắn biết nàng không muốn làm một con chim nhốt trong lồng son, cống sứ. Nàng nghĩ thấy cay đắng, tuột xuống ngế ngồi, úp mặt vào tường. Nàng cảm thấy lòng đau cắt, nỗi lòng biết ngỏ cùng ai. Nàng hy vọng hắn đừng đến. Nhưng sự đã rồi, đã nghe thấy tiếng chân chàng ở xa đi đến.
Chàng thấy cho gọi không biết chuyện gì, vôi vàng đến ngay. Chàng đã đứng ngoài cửa, tiếng Lý Liên Anh nói qua bức màn:
- Thưa cô, người anh họ Nhung Lữ đã đến. Nàng vội vàng đứng dậy, không kịp nhìn lại khuôn mặt trong giương. Đối với hắn, nàng không cần phải trang điểm, sửa sang. Nàng đến vén tấm màn cửa, chàng đã đứng đó:
- Mời anh vào.
Không được! Không được! Em ra ngoài này, anh không tiện vào phòng me. Lý Liên Anh vẫn đứng đó, vểnh tai lên nghe.
Em cần muốn nói với anh một việc. Nhung Lữ nhất định không chịu vào, nàng phải ra khỏi phòng. Nom thấy khuôn mặt xanh xao, ngơ ngác, đôi môi nhợt nhạt, hai mắt thâm quầng của nàng, Nhung Lữ lo ngại, không biết chuyệân gì, hắn đi theo nàng ra sân. Nàng không cho thái giám đi theo. Con ở đứng trên bực thềm để tránh những người xấu mồn, đơn đặt nàng đi với một người đàn ông, dù người đá là người anh họ.
Nàng không muốn đụng vào tay chàng tuy trong lòng muốn được va chạm; Nhung Lữ cũng giữ giữ ý, đi đứng rất nghiêm trang. Nàng đi ra tận xa ở cuối sân, đến ngồi trên một chiếc đôn sứ dưới bóng một chiếc cây cọ chà là. Nàng nói:
- Anh ngồi xuống. Nhung lữ vẫn đứng trước mặt nàng, người thẳng tắp như khi đứng gán ở trước cổng nhà vua. Nàng ngưng mặt lên nhìn Nhung Lữ, nói co vẻ thiết tha:
- Anh không chịu ngồi à?
Không. Anh đến đến đây là lệnh của em. Nàng nói rất khẽ, dù con chim đậu ở trên cành, ngay tr6n đầu nàng cũng không nghe thấy tiếng nàng nói:
- Anh có biết việc gì không?
Nhung Lữ mắt vẫn nhìn chổ khác, trả lời:
- Anh biết.
Em được sủng ái.
Phải rồi, anh được nghe nói. Hai người nói chuyện với nhau nhát gừng, nàng hỏi câu gì chàng mới nói, nên nàng không biết nói gì thêm. Nàng nhìn nét mặt Nhung Lữ không rời mắt, khuôn mặt quen thuộc nàng biết từ lâu, nàng so sánh trong óc với khuôn mặt của vua, một khuôn mặt mỏng, dẹt, non choẹt, gầy còm, bệnh tật, thâm sì; khuôn mặt Nhung Lữ vừa trẻ vừa đẹp. Hai con mắt Nhung Lữ tinh lanh, sắc sảo, cằm vuông, một khuôn mặt đàn ông hùng dũng, nghị lực. Nàng nói:
- Anh ngốc quá. Chàng không nói gì, không biết trả lời làm sao.
Em muốn trở về nhà. Nàng cắn chặt môi, nói thêm:
- Em muốn anh giúp em trốn thoát chốn này. Nhung Lữ vẫn đứng yên không nhúc nhích. Nếu có một người nào nom thấy, biết ngay Nhung Lữ là một thuộc hạ, đứng trước mặt cô chủ ngồi dưới gốc cây.
Ô! Nếu anh có thể giúp được em trốn thoát. Nhung không thể được, không có có cách gì cả. Nghe thấy câu chàng nói, nàng cảm thấy nỗi đau lòng vời vợi đi được phần nào.
Nhưng không bao giờ anh quên em chứ?
Không bao giờ. Ngày đêm lúc nào cũng nghĩ đến em.
Em biết làm thế nào?
Em đã biết duyên phận của em. Con đường em đi, chính em đã tự chọn lấy. Môi dưới nàng run run, nước mắt rạt rào, nàng lẩm bẩm nói:
- Em không biết sau đời em sẽ ra sao?
Sự thành bất thuyết, không thể nào đi trở lại được. Làm sao có thể trở lại như lúc trước? Nàng nghen ngào không sao nói được, cúi đầu để hai dòng nước mắt khỏi chảy xuống hai bên má. Nàng không dám lau nước mắt, sợ thái giám rình mò trông thấy.
Em đã chọn con đường giàu sang, quyền quý, vậy cứ con đướng đó mà theo. Nàng cố cầm lại nước mắt nhưng vẫn không dám ngửng đầu lên. Giọng nàng run run, nghẹn ngào nàng nói:
- em còn nhớ lới anh hứa với em.
Anh hứa gì?
Khi nào em cần, anh sẽ đến với em. Em cần lời hứa đó được chắc chắn, đó là nguồn an ủi của em. Nếu không được thế, em không sao sống nổi cảnh cô đơn này. Dưới tia nắng xiên qua kẽ lá, nàng nhìn thấy trán chàng mồ hôi ướt đẫm.
Được rồi, bao giờ em gọi anh, anh sẽ đến. Khi nào cần, em cho người kiếm anh. À anh cũng phải đút lót thằng thái giám. Đút lót thái giám, anh không hề nghĩ đến bao giờ nhưng bây giờ cũng cần phải lo lót cho nó.
Nàng đứng dậy:
- Anh giữ lời hứa thì em yên chí rồi. Nàng nhìn Nhung Lữ một lúc, hai tay xoa vào nhau để tránh nắm tay chàng.
Anh hiểu em chứ?
Hiểu.
Thế đủ rồi. Nàng đi qua trước mặt hắn, về phòng, còn mình chàng đứng trong vườn. Chiếc màn cửa lại rủ xuống.
Suốt trong bảy ngày, bảy đêm liền, Yehonala nằm liệt trên giường. Trong cấm thành chỗ nào cũng nghe người ta xì xào bàn tán: Nào là nàng đau, nào nàng bực tức, định nuột mấy bông tai vàng để tự tử, nàng không muốn vào hầu vua. Khi các ngự y đã chữa cho hoàng thượng được bình phục, nhà vua có cho vời nàng vào hầu. Nàng đã thoái thác không chịu phụng chỉ. Trong lịch sử vương triều, lần đầu tiên, một cung phi từ chối không chịu vào hầu vua khi vua vời. Tính nàng ương nghạch, bọn thái giám đành thúc thủ. Nàng nằm trên trên giường, đắp chiếc chăn màu hồng, không nói năng một lời bất luận là ai trừ nữ tỳ. Lý Liên Anh cuống cuồng như điên, boa nhiêu dự tính của hắn đều sai lạc hết. Nàng cầm hắn không được vén t6m1 màn che cửa ở phòng nàng.
Nàng bảo con nữ tỳ:
- Cứ để yên cho bọn nó tưởng tao sắp chết hay ít nhất tỏ cho chúng biết tao không thích sống ở đây.
Con nữ tỳ ra nói với người thái giám, nàng nhất định không chịu đi. Lý Liên Anh nghiến răng nói:
-Nếu hoàng thượng không thích nó, việc đó dễ lắm, nó muốn tự tử tuỳ ý, nhảy xuống giếng hay uống thước độc dược. Nhưng vua lại muốn nó sống, đợi nó lên hầu. Viên thái giám chưởng quản đến tận nơi dỗ dành nhưng cũng vô hiệu. Yehonala nhất quyết không đi, Nàng để đôi bông tai trên mặt bàn cạnh giường nằm với một chén nước trà bằng đất có đai bằng bạc.
Nàng bảo con nữ tỳ, nàng nói thật to cho bọn thái giám ở ngoài nghe thấy:
- Nếu người thái giám bước qua ngưỡng cửa phòng ta, vào đây, ta liều mạng nuốt đôi bông tai. Một ngày trôi qua, rồi một ngày nữa, rồi lại một ngày nữa. Vua chờ Yehonal lâu quá, nóng ruột hay cáu gắt, ngờ bọn thái giám mưu mô làm trì hoãn, cốt để lấy thưởng, vua xác nhận: “Đối với trẫm, nàng rất ngoan, tuyệt đối phục tòng, Trẫm muốn gì nàng làm theo ý trẫm.”
Không ai dám nói sự thật với ngài, người cung phi đó rất khả ố. Ngài quen sống trong nhung lụa, nhất hô vạn ứng chắc ngài không tưởng nghĩ sao lại người dám khinh mạn xúc phạm đến tôn ty đến thế. Ngài đang lúc sung sức, lòng đầy ham muốn, không muốn vung phí sức lực với một cung phi tầm thường, ngài muốn để dành trọn vẹn cho Yehonala yêu dấu và có kinh nghiệm với ngài. Đối với người khác, ngài chóng chán. Ngài nhận thấy mới xa nàng có bảy hôm mà ngài tưởng như đã lâu lắm. Sự chậm trễ làm ngài càng bồn chồn nóng ruột.
Sáng đến ngày thứ ba, An Đắc Hải cuống cuồng không biết làm thế nào. Hắn định đến cầu cứu bà hoàng thái hậu, kể hết tự sự nhờ uy quyền của bà, bắt Yehonala phải vào hầu vua.
Bà hoàng thái hậu nghe An Đắc Hải tâu trình, bà nghĩ: “Suốt trong lịch sữ vương triều, ta chưa nghe thấy nói một người đàn bà nào như thế bao giờ. Cho phép bọn thái giám dùng vô lực, ôm đại nó vào với con ta”.
Viên thái giám chưởng quản, nghe thế sợ quá thưa:
- Muôn tâu thái hậu, thái hậu cho phép dùng vô lực, cưỡng chế hắn không được. Mụ này khoẻ lắm, khoẻ gấp mấy làn thiên hạ, tuy dáng diệu liễu yếu đào tơ. Hắn dám cào cấu sứt mặt, sứt mày.
Bà già nghen nói khiếp quá, thốt lên: Ghê quá. Bà già này đau gan, đau mật gì, suốt ngày nằm trên giường. Dưới một chiếc tàn lớn che trên giường, người bà nhỏtý tẹo, co rúm như một con sâu ở trong một cái hầm.
Ở trong này không có người nào nói phải, trái, giảng dụ cho nó hiểu? Viên thái giám nêu lên một ý kiến:
- Tâu thái hậu, hoàng hậu là chị em thúc bá với hắn. Bà hoàng thái hậu nghe câu chướng tai, bà nói:
- Mi nói nghe không được. Bà hoàng hậu không bao giờ ép một cung phi đến với vua, là chồng mình. Viên thái giám cũng tán đồng ý kiến đó.
Thái hậu dạy rất chí lý. Bà già nằm yên không nói gì, ai cũng tưởng bà ngủ. Tuy mắt nhắm nhưng bà vẫân thức, suy nghĩ. Một lúc lâu, bà mở mắt nói:
- Phải để con Yehonala thân chính đến với hoàng hậu.
Tâu thái hậu, nếu hắn không chịu đi thì sao?
Sao lại có thế như thế?
Tâu thái hậu, ngay đối với thiên tử, hắn còn không chịu đi. Bà hoàng thái hậu nói như rên:
- ta đã nói ta chưa từng thấy một người đàn bà quái ác như thế. Thế mới biết hoàng hậu nhũn nhặn, hiền thật. Mi đến nói với hoàng hậu, Yehonala đau, nhắc khéo hoàng hậu đến thăm, lấy tình chi em thúc bá.
Xin phụng chỉ. Viên thái giám chưởng quản được lệnh đúng như ý mình nghĩ. Hắn đứng dậy để đi thi hành mệnh lệnh:
- Thái hậu an nghỉ.
Thôi đi cho được việc. Ta ngần này tuôi đầu không muốn dính dáng vào những chuyện vợ hcồng xích mích. Viên thái giám rón rén đi ra, bà già lại ngủ. Hắn đến thẳng cung hoàng hậu, thấy Sakota (hoàng hậu) đang ngồi thêu mõm hổ vào chiếc hài bé tý teo cho đứa con sắp chào đời. Thấy hoàng hậu đang cặm cụi làm, viên thái giám nói to:
- Hoàng hậu không có ai thêu sao, hoàng hậu làm chi cho nhọc.
Có người làm chứ. Nhưng ta ngồi không cũng buồn. Ta lại không được như Yehonala học văn thơ, hội hạo… Người thái giám vẫn đứng trước mặt hoàng hậu, chỉ tay bảo hắn ngồi.
Ngón tay thứ ba, bàn tay phải, nàng đeo chiếc “đê”, đốt thứ hai ngàng đeo chiếc nhẫn vàng. Người thái giám thưa:
- Về vấn đề Yehonala, nên con đến hầu lệnh bà và cũng là phụng chỉ hoàng thái hậu.
Nàng ngước đôi mắt rất đẹp nhìn viên thái giám, thốt lên, tỏ vẻ ngạc nhiên:
- Ô! Viên thái giám húng hắng ho mấy tiếng rồi thưa:
- Người chi em thúc bá với lệnh bà làm chúng con khổ quá.
Thật ư? Hắn làm gì?
Thưa lệnh bà, nàng không phụng chỉ hoàng thượng. Sakota ngồi đầu gục xuống miếng thêu, mặt ửng hồng như cánh hoa đào.
Sao ta nghe nói… Bọn nữ tỳ đến mách cới ta…
Tâu lệnh bà, người ta nói đúng, nàng được sủng ái nhưng bây giờ không chịu vào hầu nữa. Hai má Sakota càng đỏ gắt, nàng nói:
- Việc đó can dự gì đến ta.
Tâu lệnh bà, rất có thể nàng chịu nghe lời khuyên bảo của lệnh bà. Sakota ngồi trầm ngâm suy nghĩ, vưa thiêu hai con mắt vàng con hổ trên mũi giày tí hon, nàng thủng thắng nói:
- Việc này bảo ta can thiệp liệu có hợp lý không?
Tâu lệnh bà, thiên tử không phải là một người thường, lệnh thiên tử ra không ai dám nghịch lý. Nàng lẩm bẩm nói một mình:
- Nàng được hoàng thượng sủng ái đến như thế ư? Người thái giám nói khẽ:
- Nhưng ai dám can được ngài. Người thiếu phụ mảnh mai, thở dài, xếp miếng thêu, đặt trên mặt bàn cẩm ngà, gần chỗ nàng ngồi. Nàng ngồi, hai bàn tay chắp vào nhau, nói nhỏ nhẹ, như than van:
- Chúng ta lúc nào cũng vẫn là chi em một nhà. Nếu em ta thực sự cần đến ta, ta sẽ đến, cái đó cũng chẳng có gí lạ. Ngày hôm đó, Yehonala vẫn nằm trên giường, hai con mắt ráo hoảnh, tư lự, chán nản, thất vọng, chợt thấy người chị họ bước ở ngưỡng cửa. Yehonala bắt đầu cảm thấy chán ngán cuộc đời, nghĩ thấy dại, vàng son loé mắt, chui đầu vào, bây giờ nàng mới biết chân giá trị cái mà mình tưởng là ghê gớm, uy nghi, lẫm liệt, thật hối không kịp. Trót vì tay đã dúng chàm, dại rồi còn biết khôn làm sao đây. Nom thấy Sakota, nàng giơ cnáh tay nói:
- Chị Sakota. Sakota vội vàng chạy đến với nàng, nghe thấy em kêu tên mình, nàng cảm động quá. Hai người thiếu phụ ôm choàng lấy nhau, nói không ra lời, cả hai nức nở khóc. Cả hai cùng một tâm trạng, không ai muốn nhắc lại chuyện xưa, nhất là Yehonala muốn chôn sâu vào dĩ vãng. Yehonala khóc nức nở, thở dài, tâm sự với chi:
- Suốt ba đêm liền, em chỉ được có một lần… Nhất định em không đến với hắn nữa. Nàng ôm ghì Sakota đến nghẹt thở, sakota nằm vật xuống giường bên cạnh em. Sợ bọn thái giám ở ngoài nghe trộm, tai vách mạch rừng, Yehonala thì thào mở hết tâm ca, nói vào tai chi.
Sakota, thật nhục nhã cho em cả chị nữa. Như chị, chị chưa từng biết một người đàn ông nào, chưa yêu ao bao giờ, phải không? Chao ôi! Như em, em biết thế nào al2 tình yêu chân thật. Em nghĩ mà thương cho số phận em. Nếu em không yêu, em phớt tỉnh. Chi có biết thể xác một người đàn bà là thế nào không? Có phải là một món đồ để người ta khư khư giữ lấy làm của riêng, để dày vò. Chị nghĩ, nếu chỉ có nhục dục không có tình yêu, hai trái tim không cùng đập theo một nhịp. Thì có gì là sung sướng, là hạnh phúc? Aùi tình chỉ có nghĩa khi mình yêu ai, mình cũng được yêu lại tương xứng. Yehonala không cần nói rõ tên người àng yêu, sakota cũng thừa hiểu người đó là Nhung Lữ. Sakota vuốt những giọt nước mắt đọng trên má Yehonala dịu dàng bảo em:
- việc đã rồi, em nghĩ lại làm chi? Yehonala khẽ đẩy chị sang một bên. Nàng ôm mặt, nức nở khóc, tiếng nói nghẹn ngào, thổn thức:
- Chị ơi, như thế em phải chết, em không thiết gì sống nữa. Nàng gục đầu vào vai sakota, khóc nức nở, rất não nuột. Sakota vô cùng súc động, nàng cũng rơm rớm nước mắt, hai mắt đỏ hoe, cô dỗ dành em, vuốt trán, xoa má, trong lòng bồn chồn, nghĩ xem có phương thức gì khả dĩ giúp được em. Thoát ra ngoài hoàng cung, trốn ra ngoài cấm thành, điều đó nàng không dám nghỉ đến vì không thể nào thực hiện nổi. Một cung phi trốn ra ngoài, không ai dám chứa chấp. Nếu Yehonala trở về nhà, chú ruột, cha Sakota, gia tộc ông sẽ bị tru di. Một người đàn bà, con gái còn biết đi đâu nếu không về về với gia đình. Đến nơi xa lạ, người ta sẽ hỏi nhau nàng là ai? Ở đâu đến? Nếu một cung phi trốn khỏi hoàng thành, tin đó sẽ loang truyền rất nhanh, bất cứ ở đâu, ai ai cũng biết. Cái kế “Tẩu vi thượng sách” không thể áp dụng được. Đành lẻ phải sống trong bốn bức tường thành, tự tìm cách khuyên giải cho cuỗc đời đỡ tẻ nhạt. Ở trong này, thiếu gì chuyện mờ ám, âm mưu, gian kế. Về đêm chỉ có thiên tử là người đàn ông độc nhất ngủ trong hoàng thành, vậy bọn đàn bà, người nào có “bồ” tìm cách tiếp “bồ” ban ngày.
Sakota đường đường là đương kim hoàng hậu, nàng không thể tự hạ đút lót bọn thái giám để được hce chở làm những chuyện mờ ám. Không những sợ chuyện vỡ lở mà địa vị nàng không cho phép. Những ý nghĩ, tư tưởng thầm kín, sakota không nói cho em biết. Với một giọng ngọt ngào, khuyên nhủ, nàng dỗ dành em:
- Em nên nói cho Nhung Lữ biết ý của em. Em bảo hắn đến nới với chú em không muốn ở trong này. May ra chú có cách gì chuôïc em ra, tìm một người khác vào đây thay em, hay nói đối với chú, em hoá khùng. Nhưng hãy thong thả, chớ nên nói vội, lúc này thiên tử đang say mê em, em hiểu chưa? Thủng thẳng, phải kiên tâm mới được, chờ khi nào hoàng thượng có ý lơi là, chán em, chờ có một người khác thay thế em, lúc đó may ra mới có thể thực hiện được.
Sakota thực tình nói mấy lời tâm huyết đó, từ nhỏ đến lớn, àng không “bồ bịch” với ai mà nàng cũng không có máu ghen. Nghe chị nói, Yehonala thấy chạm lòng tự ái, càng thêm đau khổ. Nàng nghĩ rồi một ngày nào kia nàng sẽ bị hắt hủi bị bỏ rơi? Nếu sakota nói thấy câu đó là nàng nghe lỏm bọn nữ tỳ kháo nhau, và bọn thái giám thỉnh thoảng nói vua yêu ai chỉ nhất thời không bao giờ được bền vững, lâu dài.
Yehonala ngồi nhỏm dậy, hất mớ tóc rối ra sau lưng.
Em không khi nào gọi người anh họ em đến đây, chị hiểu chưa? Người ta sẽ bàn tán, lắm chuyện, họ bia ra nhiều thứ, đồn đãi nhanh lắm như ngòi thuốc súng, chị có thể gọi hắn đến được, hắn cũng là anh em với chị. Chị cho gọi hắn đến bảo cho hắn biết em muốn tự vẫn. Không ai ngăn cản được em nếu em muốn tìm con đường giải thoát. Đây là ngục tù vương giả, chúng ta đều bị nhốt ở trong tù sơn son thiếp vàng.
Sakota thản nhiên bảo em:
- Chị không thấy gì là khổ. Chị thấy cũng được vui vẻ sung sướng. Yehonala nguýt Sakota nói:
- Phải rồi, ở đây chị chẳng sung sướng miễn là người ta cho chị ngồi yên một chổ, tự do thêu thùa. Sakota mắt nhìn xuống, hai môi run run, nàng nói giọng rất buồn:
- Nếu chị không thiêu thì chi làm gì? Mái tóc Yehonala loà xoà, nàng hất đầu thật mạnh, hất mớ tóc về đằng sau, hai tay nắm mớ tóc xoắn lại thành một nắm to.
Đó, chị thấy không, đúng như lời em nói, đầu óc chị không nghĩ gì hết, ung dung ngồi thiêu, thích thật. Em như con chim bị nhốt trong lồng, em không sao thò đầu ra ngoài cửa lồng, đi ra ngoài phố xem gánh tuồng rong. Từ khi em đút đầu vào đây, em không được xem một vở tuồng nào, chị cũng biết tính em thích coi hát. Văn chương, thi phú, hôi hoạ em học để cho ai? Cho em. Như thể đối với em chưa đủ cho lẽ sống. Còn gì nữa chứ. Rồi ban đêm… em khắc khoải biết cùng ai tâm sự…
Nàng rùng mình, co hai cẳng lên ngồi bó tròn, ấp mặt xuống hai đầu gối. Sakota ngồi lặng thinh nmột lúc lâu. Biết nói thêm cũng vô ích, lòng dạ con này nghê lắm, không phải người biết điều ngồi thêm cũng không làm gì, nàng đứng dậy. Nàng nói rất ôn tồn, thân mật:
- Thôi chị về để em tắm táp, thay quần áo, ăn uống. Chị cho gọi Nhung Lữ, chị bảo hắn đến đây thăm em. Em đừng từ chối, phải tiếp hắn, chị lo liệu như thế đỡ em đỡ buồn phiền. Nếu có ai thắc mắc, thêu dệt gì chi sẽ nói, hắn đến là theo lệnh của chị. Nàng sẽ sàng đặt bàn tay lên đầu Yehonala, bàn tay nhẹ nhàng như một chiếc lá. Nàng ra về. Khi sakota đi rồi, nàng vật mình nằm xuống, người thẳng đờ như một pho tượng, hai con mắt tháo láo nhìn lên chiếc tàn treo trên giường. Trong óc nàng đột nhiên nảy ra một ý nghĩ kỳ khôi, một mộng tưởng, một mưu đồ, một hoài vọng, có thể thực hiện được dưới sự phù trở của Sakota. Sakota, hiện nay là hoàng hậu, danh vị tối thượng, ở vào địa vị đó nàng trở nên bất khả xâm phạm; công việc, mệnh lệnh của hoàng hậu, không ai có quyền thắc mắc, hoài nghi.
Con nữ tỳ đứng ở ngoài cửa, thò đầu vào trong phòng nàng bảo:
- bây giờ ta muốn tắm và thay chiếc áo mới, chiếc áo màu da táo. Tắm xong đêm bánh điểm tâm.
Vâng, con đi pha nước để cô tắm. Con nữ tý vội vàng đi ra, tấm màn cửa phòng lại buông xuống.
Về gần chiều, hai giờ trước giờ giới nghiêm, giờ mà mọi người đàn ông phải rời khỏi cấm thành, ngoại trừ có thiên tử, nàng nghe nói có tiếng chân người mà nàng mong đợi. Từ lúc sakota đi khỏi, nàng ở một nình trong phòng, cấm không cho ai vào. Con nữ tỳ bắc ghế ngồi sát ở cửa phía ngoài. Yehonala nói thật, bảo con ở: “Ta đang trải một thời kỳ khó khăn nhất chỉ có bà hoàng hậu biệt được nỗi thống khổ của ta. Bà có lệnh cho người anh họ ta đến đây thăm ta, ta sẽ nói cho anh ta biết nỗi lòng của ta để anh ta nói lại với chú ta và cũng là giám hộ của ta. Trong khi hắn đến đây, mi ngồi gác cửa. Mi không được vào và cấm không cho ai lai vãng dòm ngó phòng ta, nhớ không? Mi cũng biết hắn đến đây là thừa lệnh hoàng hậu đấy.”
Thưa cô, con đã nhớ và làm theo lời cô bảo. Thời gian trôi qua, con nữ tỳ ngồi ở ngoài gác cửu, Yehonala ngồi sau bức màn cửa, chờ. Nom bề ngoài nàng ngồinhư không làm gì, nhưng trong lòng, suy nghĩ, xếp đặt, tim đập mạnh, phập phồng, mong đợi.
Nàng có thể làm mê hoặc, cảm hoá được Nhung Lữ không? Anh chàng này tính cương trực, thẳng thắng, chưa làm một việc gì trái với kỷ cương. Nàng quyết phải đánh “bạt” cái tính đó, nàng phải thẳng thắng, nàng phải được như ý, toại nguyện. Chàng đã đến, lúc đó vào quãng hai giờ trước giờ giới nghiêm. Nàng nghe thấy tiếng chân chàng, tiếng chân hùng dũng, mạnh bạo, một người khoẻ mạnh, sức lực, đang độ cường tráng. Nàng nghe thấy tiếng chàng hỏi con ở nàng ngủ hay thức, tiếng con ở nói cô chủ đang đợi chàng.
Cánh cửa mở rồi đóng lại ngay, Yehonala nhìn thấy một bàn tay, một bàn tay quen thuộcnhư rụt rè mó vào tấm màn cửa. Nàng ngồi yên không nhúc nhích trong chiếc ghế bành. Chàng yên tấm màn cửa đứng đối diện với nàng, hai người nhìn nhau một lúc lâu. Nàng cảm thấy như trái tim muốn lọt ra ngoài lồng ngực. Đột nhiên hai mắt nàng rưng rưng đầy lệ, hai môi rung rung. Nàng nghĩ không có cách gì hiệu nghiệm hơn để lung lạc được chàng. Chàng đã nom thấy nàng khóc như chưa lần nào âm thầm nhỏ lệ, ủ rũ trong trạng huống tuyệt vọng cho cả một cuộc đời bị tan nát.
Chàng vô cùng xúc động, thở dài, giơ hai cánh tay tiến lại gần nàng. Không để ý nhìn hai cánh tay chàng giơ ra, nàng vội vàng đứng dậy, không nghĩ gì, chạy đến với chàng. Nàng thấy hai cánh tay khép chặt lại ôm nàng. Quấn chặc nhau, cả hai lặng thinh, má ấp má, tâm thần đê mê, thác loạn đưa hồn vào cõi mộng. Cả hai không nghĩ đến giờ giấc lúc đó. Rồi bốn môi gặp nhau, hai mồn gắn chặt nhau… Một lúc sau, chàng buông nàng ra, nói, giọngnói như rên rỉ.
Em không thể nào trống thoát được đây. Em phải tìm đường sống, phải tìm hạnh phúc ở đây. Ngoài ra, em không có một cách nào khác. Nàng nghe, thấy tiếng chàng văng vẳng như ở xa vọng lại. Nàng chỉ biết lúc đó nàng đang ở trong vòng tay chàng.
Em càng có địa vị cao bao nhiêu, em càng có tự do bấy nhiêu. Nếu em khôn ngoan, có quyền bính, hạnh phúc ở trong tay em; em ở trong này chỉ có bà hoàng thái hậu, có quyền hành to nhất. Nàng thổn thức hỏi:
- Anh có yêu em thật tình không?
Làm sao anh có thể không yêu em được? Yêu em là lẽ sống của anh. Anh muốn sống để được yêu em.
Như thế, anh chứng minh cho em biết, mối tình của chúng ta. Nàng nói mấy câu đó rất khẽ, có thể chàng không nghe thấy. Hắn thở dài. Nàng thấy hàng run, những bắp thịt của nàng như mềm nhũn, sẵn sàng hiến dâng. Nàng mạnh bạo nói:
- Nếu được anh chiều em một lần thôi, em vui lòng sống dù phải ở đây. Chàng không biết nói làm sao, không trả lời. Lòng chàng thì muốn, trí còn lưỡng lự.
Nàng ngửng đầu nhìn thẳng vào mặt chàng.
Em ở đâu cũng được nếu anh chiu chiều em. Em biết anh nói thật, thoát vòng tay kiềm toả này ngoài việc nhớ đến tử thần không còn cách gì khác. Như thế em chỉ còn một con đường duy nhất là sang một kiếp khác. Ở trong này việc đó rất dễ. Em có thể uống thuốc phiện với giấm thanh hay nuốt đôi bông tai bằng vàng, hay cắt gân mạnh máu. Ai có thể canh chừng em suốt đêm ngày. Em thề với anh nếu anh không chiều em, em sẽ chết. Nếu anh nghe em, em sẽ làm hết những gì anh đã bảo, suốt cả đời em lúc nào em cũng để tai nghe anh nếu sau này em làm hoàng thái hậu.
Tiếng nàng ỏn ẻn như có sức me hoặc, lúc mạnh bạo, lúc vuốt ve, mơn trớn, ngọt như mật ong, ấp áp như ánh nắng bình minh. Cả hai điều là những tù nhân, bị những tục lệ ngàn xưa ràng buộc, dù ở trong lầuson, gác tía gấm vóc phủ phê. Chính thân phận chàng cũng chẳng hơn gì nàng, nàng càng có cơ hội bay bổng lên cao, còn chàng có cho đến mãn đời vẫn đứng nguyên một chỗ. Nếu nàng muốn được làm hoàng thái hậu, biết đâu ai có thể cản ngăn, ai có thể biết trước mà nếu bị dồn vào đường cùng, àng dám huỷ hoại thân thể. Chàng biết rõ tính nàng rất quả cảm, không phải lời nói suông, doạ nạt mà là sự thật. Chàng có bổn phận, trên con đường đời, cứu nguy cho nàng gặp phải lúc chông gai, hiểm nghèo. Sakota không bao giờ tưởng một cách đãi ngộ nghĩnh như thế, khi sai chàng đến đây. Sakota đã đặt bàn tay lên cánh tay chàng, ân cần khuyên nhủ, nên chiều theo ý Yehonala, Sakota đã bảo chàng: “Nên chiều theo, làm theo ý hắn”. Mấy lời nói đó từ trong mồm sakota thốt ra.
Nghe lời nàng ỏn thót bên tai lại nhớ lời sakota đạn bảo, Nhung lữ cũng định theo ý nàng. Tân trí chàng như tỉnh như mê, đán đo suy nghĩ. Chàng nhấc bổng nàng lên trên hai cánh tay, sẽ sàng đạt nàng lên giường. ….
Tiếng trống tường thành giục giã giòn vang trong tất cả các nơi trong cấm thành của thiên tử. Đã đến giờ mà mọi người thuộc nam giới đã đi ra ngoài. Tiếng trốâng khua, chiêng đánh, tiếng người hò reo đã vang dội vào tận tai hai người ở trong phòng kín. Yehonala nằm trên giường thoả mãn, mỉm cười, Nhung Lữ đứng dậy, mặc lại quần áo. Chàng cúi sát xuống mặt nàng, nói:
- Chúng ta đã thật sự liên kết chưa? Nàng giơ hai cánh tay ôm cổ chàng, kéo sát vào mặt, khẽ nói:
- Rồi.
Tiếng trống im, chàng vội vàng đi ra. Nàng ngồi dậy, vuốt ve quần áo cho phẳng phiu, vuốt lại mái tóc. Khi nghe thấy con nữ tỳ ở ngoài cửa húgn hắng ho, nàng đã ngồi bệ vệ trong chiếc ghế bành, thản nhiên như không. Nàng bảo con nữ tý vào.
Khi con nữ tỳ vào thấy nàng ngồi trên ghế đang giụi mắt.
Cô còn khác nữa à?
Yehonala lắc đầu, nói giọng sẽ sàng, yếu ớt:
- Thôi ta không khóc nữa. Anh ta đã khuyên nhủ, dạy bảo, ta biết bổn phận của ta. Con nữ tỳ đứng nghe nàng nói, nghẹo đầu về một bên, như kiểu con chim.
Bổn phận của cô là bổn phận gì?
Bổn phận là khi nào thiên tử vời đến ta, ta phải tuân lệnh đi ngay.
Mùa hè, trời nóng bức oi ả. Ngày nào trời cũng nắng chang chang, đã lâu không mưa. Về trưa trời nóng lắm, các thể nữ, cung nga, mỹ nữ ra ngồi trong hang đá nhân tạo ở vườn Ngự Uyển để hóng mát. Những chiếc hang đá xây bằng những tản đá ở phương Nam chở lên, bằng ghe thuyền. Người ta làm rất khéo nom như những hang thiên thiên. Những cây thông cằn cỗi vắt ngang cành lá trước cửa hang. Ở trong hang, trên các vách đá, nước chảy róc rách. Có những suối nước giả tạo, nước chảy vào các hồ nuôi cá vàng. Trong bầu không khí mát rượi, bọn đàn bà thiêu thùa, thổi sáo, đánh đàn hay chơi bài lá.
Yehonala không theo bọn đàn bà vào nghỉ mát trong hang; nàng không rời sách vở, tính nàng rất hiếu học. Lúc này nàng có một thái độ khác hẳn lúc trước, mặt mày tươi tỉnh, vui vẻ. Nàng làm như quên hết những chuyên cũ, bướng bỉnh, ương ngạch. Mỗi khi hoàng thượng cho vời đến nàng, nàng vui vẻ để cho nữ tỳ tắm rửa, trang điểm để lên hầu vua. Hoàng thượng vẫn say mê nàng, nàng phải khônngoan thận trọng vì các cung phi khác bồn chồn, nóng ruột mong chờ đến lượt mình được gần gủi mặt rồng. Lý Liên Anh thấy mình được đạc biệt sủng ái, muốn được cất nhắc, kiếm chát sau này, nên tự giành quyền hầu hạ, phục vụ nàng, làm một gia tô tâm phúc. Dù Yehonala có biết rõ những đợt sóng ngầm, những sự ghen tức lồng lộn của các cung phi, nàng làm như không biết. Đối với tất cả mọi người, nàng rất bật thiệp, xã giao nhất là đối với bà già hoàng thái hậu, một ngày hai lần “thần hôn, định tỉnh”, sắc thuốc để ngài dùng khỏi đau xương, đau mình; khi nàng thấy bà vật vã, tứ chi mỏi mệt, nàng xoa bóp, hai cẳng chân và hai cánh tay khô đét, nàng lấy lược chải nắm tóc bạc, nhổ tóc xâu cho bà. Nàng ân cần phục vụ bà sao cho bà vừa ý, đẹp lòng, nàng không quản ngại, không cho một việc gì là ti tiện, không đáng làm. Nàng tự tay làm hết mọi việc.
Chẳng mấy lúc, mọi người ai cũng nhận thấy, không những đức vua sủng ái mà cả hoàng hậu cũng yêu dấu mến chuộng. Yehonala biết bà cụ nóng lòng chờ Sakota sanh hạ hoàng nam. Ngày nào nàng cũng đưa bà cụ đến một ngôi chùa cổ lễ Trời, Lễ Phật cầu xin một mụn cháu nội để nối dõi tông đường. Nàng thắp hương, bà cụ lễ trước Tam Bảo cầu khấn. Nàng chờ cụ lễ xong, nàng trỡ về thư viện, đọc sách dưới sự hướng dẫn viên thái giám có học lực uyên thâm. Nàng còn học cả âm nhạc, tập viết luyện gân tay viết chữ cho thật tốt, nét chữ bay bướm như những nhà viết chữ đẹp thời xưa.
nàng chôn sâu kín trong lòng sự tà khuất mà chỉ có riêng mình nàng biết cho đến một ngày người nữ tỳ nhắc đến. Một ngày mùa hạ, buổi sáng, buổi chiều trời mát hơn mọi ngày nhưng về trưa trời còn nóng lắm. Sáng hôm đó, Yehonala ngủ trưa vì mấy đêm trước nàng phải lân hầu hoàng thượng ở ngự phòng.
Con nữ tỳ vào trong phòng nàng, quay lại đóng cửa cẩn thận, tươi cười nói:
- Không biết cô đó để ý không nhỉ? Hết tuần trăng tròn, cô không có kinh nguyệt? Nàng thản nhiên trả lời; một sự thản nhiên cố ý, vì ngày nào nàng cũng tự xem xét lấy người nàng, có gí khác lạ nàng biết liền.
Thế à? Con nữ tỳ có vẻ tự đắc.
Đúng cô ạ. Trứng không ở trong người cô rồi, cô ơi. À này, có nên báo tin mừng cho thái hậu không nhỉ?
Thong thả đã nào… Làm gì mà rộn lên thế. Để chờ xem hoàng hậu ở cữ thế nào đã. Nếu hoàng hậu hạ sanh hạ hoàng nam, dẫu ta có sanh con trai cũng bằng thừa.
Con nữ tỳ nheo mắt, có vẻ hóm hỉnh:
- Biết đâu đấy, hoàng hậu lại sanh một “thị mẹt” không chừng. Yehonala nghe nó nói hợp ý với mình, nguýt dài con ở có vẻ như tán đồng.
Để xem thế nào đã, trường hợp hoàng hậu sanh con gái chuyện của ta để chính ta thân chinh tâu lên mẫu hậu. Tao ra hẹn cho mày biết, nếu mày bép xép hở một tí gì với ai, cả với tên thái giám thân tín của ta, ta sẽ cho xé xác mày ra làm từng mảnh, tao cho chó ăn. Nàng nghiêm nét mặt, giọng nói dữ tợn, con nữ tý lạnh cả xương sống. Con nữ tỳ cố giượng cuời nói:
- Con thề độc với cô, không khi nào con làm một việc điên rồ như vậy. Mặt con ở tái xanh, tái xám, nó nghĩ, biết đâu câu chuyện nó vỡ lở, người cung phi này dám làm thật chứ không phải chuyện nói đùa.
Đình thần, các thân vương mong d8ợi tin mừng về Đông cung thái tử. Sáng mới ngủ dậy, bọn cung phi đã xì xào hỏi thăm nhau về tin tức hoàng nam. Viên cơ mật vụ đại thần Hoàng Sâm trước khi vào chầu cũng thăm dò tin tức. Nhưng thế tử chậm chạp chưa chịu chào đời. Đức vua thấy lâu cũng nóng lòng truyền cho Toà khâm khiêm giám tính các vì tinh tú, giết gà làm lễ cúng sao, lấy chân và ruột gà, bói chất vấn quỷ thần xem hoàng sanh nam hay nữ? Các quan Toà khâm khiêm giám hợp với các ngự bốc, gieo quẻ; quẻ không ứng rõ rệt, lờ mờ. Cũng có thể hoàng nam … mà có khi song thai, một nam một nam, một nữ. Trong trường song thai bắt buộc phải hy sinh đứa con gái để bảo toàn cho đứa trai.
Lập thu đã lâu, các ngự y lo lắng về tình trang sức khoẻ của hoàng hậu. Nóng lòng chờ đợi, hoàng hậu như kiệt sức, không ăn, không ngủ được. Yehonala đến thăm nhưng hoàng hậu không tiếp, Yehonala trở về trong lòng bâng khuâng. Có thật nàng đau nhiều mà không muốn tiếp người em họ không? Lần đầu, bây giờ Yehonala nghĩ thấy trong lòng lo sợ về chuyện Nhung Lữ đã bí mật đến với nàng, chuyện này Sakota biết. Nàng biết nhưng cũng chỉ biết Nhung Lữ đến thăm còn ngoài ra không biết gì hơn. Như thế cũng đủ, như có một lưỡi kiếm trong tay một bàn tay yếu đuối; nếu lưỡi kiếm đó lọt vào một bàn tay mạnh mẽ, vững vàng, có thể làm nên chuyện.
Nàng biết ở trong này, có rât nhiều chuyện mờ ám thầm kín, mưu mô, xảo trá, nàng phải khôn ngoan lắm ới có thể phá được màn lưới bao quang, rính rập nàng: Ngày này qua ngày khác, chuỗi ngày dài lê thê, những hung tin khắp nước tới tấp cấp báo triều đình. Quân phiến loạn buông xoã tóc, sau những cuộc tàn sát đẫm máu rất dã man, khinh khủng đã chiếm cứ kinh đô miền Nam. Quân đội hoàng gia không đủ sức đàn áp bọn người hung tàn, đã liên tiếp thua hết trận này sang trận khác. Những hiện tượng bất tường xuất hiện, những trận cuồng phong quáy gở thổi trong thành phố, sao chổi xuất hiện, ở đâu cũng nghe thấy người ta nói đàn bà đẻ sinh đôi, sinh ba hay những quáy thai.
Một ngày về tháng tám âm lịch, giữa trưa đang nắng ráo, đột khởi một trận cuồng phong. Hiện tượng này xảy ra rất thường ở viên biển miền Nam; lần này là lần đầu thấy đột khởi ở miền Bắc giữa thành phố Bắc Kinh là thủ phủ hoàng triều.
Theo những người già nói, chưa bao giờ có giông tố ở Bắc Kinh, những ngọn gió nóng ở phương Nam thổi lên, nom lên trên mây thấy những hình thù quái đản.
Một cơn mưa đổ xuống, không phải một trận mưa thường cho nhà nông hay ở tỉnh cho mát mẻ, sạch sẽ, mà những thác nước ở trên cao đổ xuống làm long đất, tróc mái, đổ nhà.
Không biết vì thất vọng hay vì sợ, ngay hôm đó Sakota thấy đau xoắn ở bụng. Nàng chưa kêu lên một tiếng nào, thì tin đó nhanh như một điện loan truyền khắp hoàng thành, mọi công việc ngừng hết lại, ai cũng ngong ngóng chờ đón tin tức.
Lúc đó Yehonala, như thường lệ ở trong thư viện. Trời tối xầm lại, bọn thái giám phải đốt nến. Nàng đang viết ám tả, một bài cổ văn do một giảng sư đọc.
Bài cổ văn ở trong Luận ngữ:
“Trần Cung làm quan nước Yên, một hôm hỏi đức Khổng Tử về phép trị dân. Phu tử nói:
“Phải biết sử dụng những kẻ thuộc hạ, không nên nhắc đến tật hư, nết xấu của họ.”
“Phải biết người hiền tài và cân nhắc họ lên cho đúng chỗ…”
Lúc đó Lý Liên Anh xuất hiện, đứng sau lưng viên giảng sư; người thái giám ngoắt tay, Yehonala hiểu liền. Nàng đặt bút xuống bàn, đứng dậy, nói với viên giảng sư:
- Thưa tôn sư, thái hậu có lệnh triệu thỉnh, tôi phải lâu hầu gấp. Từ lâu, nàng đã biết nàng sẽ phải làm gì khi nào khởi sự những công việc liên quan Sakota. Nàng đến để làm khuây khoả bà già cho đến lúc Sakota khai hoa nở nhuỵ. Viên giảng sư chưa kịp nói câu gì, nàng đã thoăn thoát đi theo viên thái giám đến cung bà hoàng thái hậu, Trên bầu trời, chớp loang loáng, chiếu xuống sân một ánh sáng xanh nhợt.
Ở nóc hành lang, gió thổi mạnh lảm tạt mưa, nước văng tung toé như ở giữa biền khơi sóng vỗ, nước bay. Yehonala rảo bước đi, Lý Liên Anh theo sau… Khi đến cung thái hậu, nàng đi thẳng vào không nói gì với bọn a hoàn ở ngoài cửa. Cũng như mọi lần, mỗi khi có giông tố, bà già nằm trùm chăn kín. Hai tay nắm chặt chuỗi tràng, mặt bà tái nhợt như bạch ngọc. Nhìn thấy Yehonala, mắt bà lơ láo khôn gnhư mọi lúc. Với một giọng sợ sệt, lo ngại bà nói:
- Một đứa trẻ chào đời, sao lại có những hiện tượng kỳlạ thế này. Trời gầm, thời thét, phong ba bão táp. Yehonala chạy đến quỳ dưới chân giường, tìm lời trấn an bà thái hậu;
Kính xin thái hậu an tâm, thiên binh ra uy để trấn an thiên hạ, quở phạt bọn người phương Nam hung tàn, bạo thiên nghịch địa, sát hại lương dân muốn chiếm đoạt ngôi báu và cũng đánh dấu một vĩ nhân ra đời, cái thế an bang. Sự phẫn nộ của thiên triều để cứu giá trừ nguy.
Con tin chắc như thế à?
Vâng, con nghĩ đúng như vậy. Yehonala vẫn quỳ dưới chân giường, tìm lời hoa mỹ, dịu dàng trấn an bà già cho hết sợ, thỉnh thoảng đi lấy nước trà nóng, cháo nóng đem đến để bà dùng. Nàng kể chuyện cổ tích để bà nghe, có lúc nàng vừa hát vừa gẩy đàn tý bà; có lúc lại nhắc nhở những câu kinh để bà tụng và lần tràng.
Thời giờ trôi qua.
Đến chiều, cơn gió đã ngớt, một ánh sáng màu vàng kỳ lạ lọt qua những tấm màn sáo vào trong cung. Yehonala vội vàng kéo màn che xuống, thắp nến, ngồi chờ. Nàng biết nhưng không nói với thái hậu. Giờ này hoàng hậu sắp xổ. Một lúc sau ánh sáng màu vàng tan biến, trời tối sầm. Người thái giám chưởng quản An Đắc Hải vào trong cung hoàng thái hậu. Yehonala vội vàng chạy đến trước người thái giám, chặn hắn lại, nàng biết trước hắn đến tin tức không được tốt.
Thế nào, hài nhi chết rồi hả? Viên thái giám nét mặt rầu rầu, trả lời:
- Không hcết… nhưng một hài nhi con gái ẽo ợt.
Yehonala lấy khăn tay úp lên mặt, nói:
- Ối trời già độc địa.
Cô tâu lên thái hậu nhé. Tôi vội phải đến ngay với hoàng thượng. Ngài buồn bực quá, phát bệnh.
Được rồi, tôi sẽ tâu.
Cón cô, liệu sử soạn, đêm nay chắc chắn thế nào cũng được vời lên. Hoàng thượng chắc cần đến cô để giải khuây.
Tôi lúc nào cũng sẵn sàng để phụng chỉ. Nàng thủng thẳng quay gót về phòng thái hậu, không để ý đến bọn a hoàn đứng dẹp sang hai bên. Nàng đi đầu cúi xuống, hai mắt ướt đẩm lệ. Nàng vào phòng thái hậu, bà này nom nét mặt nàng, hiểu ngay cơ sự. Bà nói giọng uể oải, buồn chán, suốt bao nhiêu năm mong đợi, hy vọng tiêu tan.
Thế nào không sanh trai phải không? Yehonala nói rất khẽ, trong mồm:
- Gái.
Nàng quỳ xuống chân giường, bà mẫu hậu nắm, vuốt ve mấy ngón tay nõn nà, cứng cáp của nàng.
Bà cụ nói giọng thảm thiết:
- Ta nghĩ ta sống thêm cũng bằng thừa, vô ích. Nàng ỏn ẻn, giọng nói rất mềm mại mà nghiêm nghị:
- Thái hậu còn trường thọ … thái hậu sẽ chưng 1kiến ngày con sanh hoàng nam. Mối hy vọng, lòng mong ước của nàng đến nay nàng mới bộc lộ. Hoài bão đó, hy vọng đó, như một cống phẩm đăït vào lòng bàn tay bà hoàng thái hậu.
Khuôn mặt già nua của bà run run, một nụ cười hé mở trên những vết nhăn nhúm.
Thật ư con? Nếu thế cũng lo lắng do lòng trời. Mà phải, con khoẻ mạnh, đứa trẻ con sanh ra phải mạnh mẻ và chắc chắn là trai. Cúi xin chư Phật gia hộ cho cầu được ước thấy. Phải thế chứ, mẹ lễ bái, kêu cầu, Trời, Phật cũng chứng giám. Mẹ thấy con mạnh mẽ, sung sức. Mẹ nắm tay con thấy tay con nóng lắm.
Bà cúi nhìn khuôn mặt trẻ măng, nét mặt duyên dáng, hai con mắt đen lánh long lanh, bà tỏ ra vô cùng trìu mến.
Muốn tâu thái hậu, bàn tay con lúc nào cũng nóng ran. Con còn trẻ, khí huyết sung mãn. Thế nào con cũng sanh một cháu trai, để thái hậu vui thú lúc tuổi già.
Bà cụ nghe nàng “nỉ non” mấy câu, sướng quá, nhảy phắt trên giường xuống đấ, làm mọi người kinh hoảng.Yehonala lalên:
- Xin thái hậu thận trọng. Nàng đến gần bà cụ để đỡ sợ bà cụ té, bà cụ đẩy nàng ra. Bà nói to, giọng thều thào, run run:
- Cho gọi ngay thái giám lên ngay báo tin mừng cho con. Bỏn thể nữ đứng đó, mặt hớn hở, nhìn nahu, nhưng còn do dự chưa ai đi gọi thái giám. Một lát sau, bọn thái giám đến lao xao, thái hậu truyền đem hỷ tín cấp báo lân hoàng thượng. Thái hậu truyền lệnh cho bọn a hoàn:
- Pha nước, ta tắm. Thái hậu quay mặt về Yehonala nói:
- Con này là tâm huyết của ta, ngoài con ta ra, ta quý nó hơn ai hết. Thật do lòng Trời đã run rủi con đến với mẹ. Mẹ nhìn thấy tâm can con, hạnh phúc ở trong hai con mắt con. Đôi mắt thật nhân từ, phúc hậu, không thể có một tai ương nào có thể xảy đến. Con về tư phòng nghỉ ngơi. Mẹ sẽ cho dọn dẹp, sửa sang ở Tây cung, chỗ đó khoáng đãng, nửa hạ thì nát, mùa đông thì ấm. Ai đi kêu ngự y đến ngay đêy cho ta.
Yehonalacười và nói to:
- Thưa thái hậu, con có đau ốm gì đâu. Nàng giơ thẳng hai cánh tay, ngửng cao đầu, hai má ửng hồng, hai con mắt sáng quắc.
Bà cụ nhìn nàng, tấm tắc khen:
- Con đẹp, đẹp thật, hai mắt sáng, mày ngài, da mịn màng trắng hồng. Ta biết từ trước, như có linh tính, hoàng hậu sanh con gái. Các người con nhớ không, ta đã nói người đàn bà gầy còm, ốm yếu, da thịt héo hon, chỉ sanh được con gái, có sức lực đâu mà đẻ con trai.
Các thể nữ a hoàn đồng thanh nói:
- Muôn tâu thái hậu, thái hậu có dạy câu đó. Chúng con còn nhớ.
Yehonala nói thêm:
- Con xin tuyệt đối phụng mệnh thái hậu. Nói xong nàng khấu đầu, trở ra, lui về tư thất. Con a hoàn và Lý Liên Anh đừng chờ nàng ở ngoài cửa. Người thái giám, hai tay xoa vào nhau, bẻ khục. Hắn nói nửa nạc, nữa mở:
- Xin phượng hoàng ban lệnh, kẻ hạ thần xin phụng mệnh. Nàng quay lại, nhịp cặp lông mày, mắng:
- Câm mồm, hay bép xép.
Con đã đoán trúng đúng. Con nói câu gì đúng câu đó. Cái gì đích xác, chắc chắn, con mới nói.
Câm họng. Nàng rảo bước thoăn thoắt đi rất nhanh, dáng điệu mềm mại, uyển chuyển, a hoàn đi sau. Đang đi nàng dừng lại quay bảo tên thái giám:
- À, có một việc này, mi có thể làm được. Mi đi kiếm người anh họ ta, bảo cho hắn biết những gì mi đã biết. Người thái giám vương dài chiếc cổ như chiếc rổ rùa để nghe Yehonala nói. Hắn hỏi:
- Có ra lệnh cho hắn vào hầu lệnh bà không ạ? Yehonala nói to chomọi người nghe thấy:
- Không. Không tiện cho ta khi nói chuyện với một người đàn ông nào khác ngoài đức vua. Nàng đặït tay lên vai a hoàn, tiếp tục đi. Về đến phòng, nàng chờ lệnh vua vời đến, tong khi bọn nữ tỳ tíu tít tắm rửa, thay quần áo cho nàng: Người chải đầu, người búi tóc. Một a hoàn âu yếm hỏi nàng:
- Lệnh bà muốn dùng thư áo màu gì?
Lấy cho ta chiếc áo màu lam nhạt, thiêu hoa đào và chiếc xiêm vàng thêu mấy cành trúc xanh. Bọn a hoàn đem xiêm y đến. Yehonala chưa kịp mặc nghe thấy tiếng ồn ào ở ngoài sân, có tiếng người rên rỉ than van. Con nữ tỳ kêu lên:
- Khổ chưa, lại chuyện gì rồi. Con nữ tỳ vội chạy ra ngoài, đến cổng sân ngoài đụng vào tên thái giám Lý Liên Anh, mặt anh này tái nhợt như một trái cam xanh, hai chiếc môi đầy thông xuống. Hắn hổn hển noi:
- Hoàng thái hậu băng hà rồi. Con nữ tỳ kêu thét lên:
- Băng hà! Cô tôi vừa ngồi chơi với bà, cách đây chưa đầy hai giờ.
Đúng, bà cụ mất rồi. Bà cụ đi vịn vai mấy người thể nữ ra điện Thái Hoà. Thiên tử trông thấy vội chay đến, bà cụ mở mồm nói, nhưng như kiệt sức, đức hơi. Bà cụ chỉ nói được một câu: Hoàng thượng sẽ có một hoàng nam, rồi gục người trong cánh tay bọn thể nữ. Bây giờ bà cụ đã ngao du dưới suối vàng.
Con nữ tỳ nghe nói, kêu lên:
- Ôi Diên Vương, địa ngục! Anh chỉ đem những tin hung dữ đến.
Nói vội vàng chay về báo tin cho cô chủ biết, nhưng nàng đã nghe thấy hết. Nàng thở dài, nói:
- Cũng lỗi tại ta, bà cụ mừng quá mới ra nông nổi thế. Con nữ tý nói:
- Bà cụ đang buồn quá rồi đột nhiên lại mừng quá. Hai trạng thái buồn vui cùng một lúc, xúc cảm quá mạnh. Yehonala không nói gì, nhìn xiêm y trải trên mặt giường, nàng nói:
- Thôi đem cất hết đi, hoàng thượng không cho vời ta nữa đâu, phải chờ đoạn tang. Người nữ tỳ già khóc nức nở thương tiếc bà cụ, gập xiêm y lại cất vào trong chiếc rươm sơn son.
Ngày tháng êm đềm trôi qua, thấm thoát đã sang đông, giá lạnh đã vi vu htổi, cấm thành như chìm đắm trong lang chế. Thiên tử mặc xiêm y trắng và khiêng cữ đàn bà. Yehonala thương tiếc bà cụ, lúc sinh thời, bà cụ rất mến nàng. Nàng được hoàn toàn tự do, theo lệnh ngầm của thiên tử, người ta mật giám thị, để ý hành vi nàng. Nàng được nông chiều, muốn ăn gì, làm gì cũng được như ý, nhưng nàng có bổn phận phải tuyệt đối phục tùng. Ngự trù (đầu bếp của vua) nấu những món sơn hào hải vị, những món rất cầu lỳ, những thứ cá qú câu ở những hồ các miền xa xôi, phải ướp lạnh đêm về kinh đô, những cá chép vàng, lương da nhẵn bóng… nàng thích ăn cá, nên bữa cơm nào cũng có món cá, nàng thích món canh nấu bằng xương cá tán nhỏ như bột. Nàng thích những món bánh kẹo trong dân dã, nhớ lại lúc ấu thời vẫn mua các hàng bán rong, những chiếc bánh mật, bánh rán bằng dầu vừng, bánh gạo nếp, nhân ngọt… Nàng ưa thích những món tầm thường trong dân chúng hơn những món thịt heo béo ngậy, thịt cừu quay, áp chảo, vịt bỏ lò, những món cầu kỳ ở trong hoàng cung. Ngày nào nàng cũng phải uống thuốc dưỡng thai của các quan ngự y trong triều. Các ngự y lo lắng vì trách nhiệm không phải là nhỏ, nếu nàng đẻ non, hay hài nhi không được mạnh khoẻ, thân thể đều đặn, toàn vẹn, hay có điều gì trắc trở lúc lâm bồn.
Sáng nào cũng vậy, khi nàng tắm rửa xong, trước khi ăn sáng lót lòng, các quan ngự y đến chẩn mạch, vạch mi coi mắt, xem lưỡi. Các ngự y bàn luận trong hai giờ, khi nào đã hoàn toàn đồng ý, thảo đơn, tự tay sắc thuốc đem vào để nàng uống. Nàng ghét những thứ lá cây, rễ cây pha chế lẫn lộn, sắc lên nước đen sì, khó uống quá.
Yehonala nhắm mắt, uống liều, vì nàng biết đứa hài nhi trong bụng nàng không phải là đứa hài nhi tầm thường, mai sau lớn lên cai trị muôn dân. Nàng ăn được ngủ được, và khó chịu uống thuốc dưỡng thai. Thân thể nàng cường tráng, mỗi ngày mỗi nở nang. Tất cả mọi người trong cấm thành mừng rỡ, sự vui mừng lan tràn ra khắp nước. Thiên hạ bàn tán: Qua cơn bĩ cực tới tuần thái lai. Quốc gia trên con đường hưng thịnh.
Tình hình Yehonala cũng hoàn toàn biến cải. Xưa kia, trước khi chưa biết đã thụ thai, tính nàng nóngnảy, bất nhất, sắc mắc khinh mạn tuy tính hiếu học, thích sách vỡ. Bây giờ tuy thích vẫn thích văn chương thi phú, những bài cổ văn, thích tập viết, nhưng nàng có quan niệm khác trước. Sự trau giồi tư tưởng thánh hiền là để áp dụng cho mình và cho con mình sau này. Có một câu của Lão Tử nàng để ý nhất, suy nghị thấy câu đó rất chí lý:
“Khinh thường cừu địch, đánh giá quá thấp cừu địch là một nguy cơ lớn nhất.”
Nhà hiền triết sống cách đây hàng mấy trăm năm. Lời nói vẫn còn sống động, vẫn có thể áp dụng vào cuộc đời hiện tại. Quốc gia mà mai sau con nàng lên ngôi thiên tử, hiện nay đang bị quân cừu địch giầy xéo. Hiện giờ quân cừu địch không can dự gì đến nàng, nhưng sau này khi con nàng chấp chính sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Nàng ngửng đầu lên hỏi viên giảng sư:
- Thưa giảng sư, hiệân nay quân thù nghịch của quốc gia là ai? Viên giảng sư lắc đầu, nói:
- Thưa lệnh bà, hạ thần không biết nột tí gì về chính trị. Hạ thần chỉ chuyên chú về kinh sách, những lời dạy của thánh hiền. Yehonala gấp sách lại, hỏi:
- ông giới thiệu cho tôi người nào quán thông về chính trị khả dĩ cho tôi biết hiện giờ ao là quân thù của quốc gia ta? Ông giảng sư già nghe nàng hỏi, lúng túng sợ quá, không biết trả lời như thế nào mà cũng không dám từ chối, ông nhờ lại viên thái giám chưởng quản An Đắc Hải lo giùm hộ. Người thái giám vội vàng đi tìm Cung thân vương, con thứ sáu của tiên đế với một cung nga, đồng phụ dị mẫu với đức kim thượng. Lúc ấu thời, Cung thân vương với đức kim thượng cùng học một thầy, sống bên nhau, tình huynh đệ nghĩa đồng song. Cung thân vương rất thông minh, người có quả cảm, nghị lực, tính nết dễ thương, vui vẻ, hoà nhã. Thông minh lại thêm khôn ngoan, sắc sảo, tính trầm tĩnh, nên các quan trong triều, các thân vương và bọn thái giám hay bàn luận, hỏi han ông hơn là với vua. Oâng rất trung chính, khôn glàm việc gì mờ ám, không phản bội, nên mọi người rất tin cẩn.
Viên thái giám chưởng quản đến tư dinh ông ở ngoại thành khẩn cầu ông đến chỉ giáo bổ túc sự học hỏi của một cung nga được vua ân sủng. Người cung nga này, sức lực cường tráng, khác hẳn mọi nữ nhi thường tình, hùng tâm hùng đảm, nếu sanh hoàng nam sẽ là hoàng thượng mai sau. Nghe viên thái giám trình bày, Cung thân vương đắn đo, suy nghĩ. Ông còn trẻ gần gủi một cung nga, biết có nên không, có tiện không? Song ông nghĩ lại, nàng là vợ thứ của hoàng huynh mà hoàng huynh đối với ông là huynh đệ cốt nhục. Vậy không nên câu nệ quá, vả chăng ông là người Mãn Châu khôn gphải người Hán; tục lệ người hán chặt chẽ hơn, gò bó hơn. Oâng hiểu rõ hiện thời, tình hình trong nước rất bấp bênh. Nội bộ lủng củng, trên thì ông vua nhu nhược, theo đuổi một cuộc đời phóng đãng, triều thần toàn một bọn ươn hèn, làm sao cứu vãn được tình thế. Lãnh thổ như một miếng bánh bị gặm nhấm, nội loạn, ngoại xâm, kho liễm rỗng tuếch, mùa màng thất thu, mất mùa, đói kém hoành hành tại nhiều vùng, nhân dân điêu linh, đồ thán, phát sinh ra loạn lạc, cướp bóc. Quân phiến lạon âm mưu lật đổ ngai vàng, bọn người Hán a tòng muốn truất phế nhà Mãn Thanh đã đè đầu, cưỡi cổ họ suốt trong 200 năm.
Quân phiến loạn tập họp lại thành một đảng, đứng đầu là tên Hùng, tóc dài, tự xưng là Chúa Christ của người Hán tộc. Không những thế lại còn bọn người ngoại lai cũng nhân danh vị Christ, hô hào, cổ võ, kết nạp thanh, thiếu niên, đình công, bãi thị, bỏ việc thờ cúng tổ tiên để theo một tà giáo ngoại lai. Có cách gì, có hy vọng nào để haòng triều đứng vững đến ngày Đông cung thái tử ra chào đời, một hài nhi hấp thụ những tinh hoa của một người mẹ thông minh, cương nghị. Ông ngồi suy luận một lúc lâu rồi nói:
- Tôi chấp thuận đến giảng huấn bổ túc với điều kiện có sự hiện diện của viên giảng sư. Ngày hôm sau, theo thường lệ Yehonala đến thư viện, nàng thấy đứng cạnh viên giảng sư già, người đàn ông, cao, lớn, trẻ, đẹp. An Đắc Hải giới thiệu với nàng hoàng đệ Cung thân vương.
Yehonala lấy ống tay áo che mặt, nghiêng dầu chào. Thân vương đứng sang một bên, ngoảnh đầu nhìn chổ khác. Yehonala kéo chiếc ghế, giọng nói rất dịu dàng:
- Mời tôn huynh an toạ. Viên giảng sư già đứng ở góc bàn, chưởng quản thái giám đứng sau lưng thân vương, bốn bể nữ đứng sau Yehonala. Khi đã phân ngôi chủ khác, mọi người an toạ, cuộc giảng huấn bắt đầu.
Không nhìn thẳng vào nàng, đầu quay sang một bên, thân vương nói:
- Cuộc giảng này mỗi tuần một lần và sẽ kéo dài trong nhiều tháng. Ông khái quát tình hình hiện tại trong nước, sự yếu kém của triều đình đã phát sinh ra nội loạn và nạn ngoại xâm ở cánh đồng rộng lớn miền bắc và ven hồ biển miền Đông. Cách nghĩa xin thông thương, xâm nhập lãnh thổ của ta. Họ vơ vét, một cách bất hợp pháp, tài nguyên của ta rất nhiều. Các dân Ban Nha, người Hoà Lan đem chiến thuyền đến, rồi đến người hồng mao. Họ cường chế quân, dân ta bằng vũ lực đòi thông thương, bám nha phiến. Sau cùng đến người Phú Lang Sa và người Đức.
Yehonala ngồi nghe, lòng uất hận phừng phừng bốc cháy, nàng giương to đôi mắt đen lánh, da mặt lúc tái nhợt, lúc đỏ bừng, hai bàn tay nắm chặt để trên đầu gối.
Nàng kêu to:
- Thế mình chịu khoang tay ngồi nhìn sao?
Tức giận nhưng làm gì được. Dân tộc mình có hải một dân tộc thiện về thuỷ chiến như quân hồng mao đâu. Nước họ là một mảnh đất nghèo nàn, bốn bể biển cả bao bọc nên bắt buộc họ phải ra ngoài kiếm ăn, ngồi ở nhà chết đói. Vì lẽ đó họ rất thạo về hàng hải, thiện về thuỷ chiến.
Tuy vậy, theo ý tôi… Thân vương giơ tay không để nàng nói.
Tôi mới nói sơ qua, còn nữa, chưa hết. Oâng nói nhưng thất trận liên tiếp khi quân đội hoàng gia giao tranh với hồng mao.
Nhưng họ lấy cớ gì tuyên chiến với mình?
Chẳng lẻ gì hết, sức mạnh trên hết. Họ thu nhập nhân lực, vật lực, ngày đêm làm chiến cụ. Ông nói thêm còn nhiều quân cừu địch ở phương Bắc kéo xuống.
Từ lâu chúng ta biết nước Nga La Tư. Cách đây vào năm, đại thế Kublal Khan, Nga La Tư đô hộ xứ ta, dùng người mình làm vệ lâm quân, các vua chúa họ sau này cũng theo làm như thế. Hai trăm năm về sau, có một người Nga tên là Yermark, một tên cướp lợi hại, một tên du thủ, du thực, bị chính phủ họ truy nã rất gắt, ai bắt được người đó, sống hay chết đều có trọng thưởng. Người đ1o đi ngang qua dãy núi Oural để bán lông thú. Hắn đánh bại những thổ dân miền Bắc sống trong thung lũng. Nhân danh Nga hoàng, hắn xâm chiếm một vùng rộng lớn, bây giờ là Tây Bá Lợi Á. Vì có công to mở mang bờ cõi, tôi trạng của hắn được xoá bỏ. Yehonala cắt lời, nói:
- Tôi cũng được nghe nói nhiều về chuyện đó. Thân vương với một giọng rất lịch sự, mỉm cười, noi:
- Xin quý cô hãy thong thả, câu chuyện còn dài, chưa hết. Nói về quân hồng mao, họ không để chúng mình yên. Dưới triều vua Nhân tôn, kế vị vua Càn Long, chính phủ hống mao có cử một người tên là Amhorst đến xứ ta. Khi người đó được mới vào triều kiến hoàng thượng, hắn từ chối không đến, thoái thác đau và quần áo triều phục chưa kịp gởi sang. Thiên tử có truyền cho ngự y đến chuẩn mạch cho y, ngự y trở về tâu hắn rất mạnh khoẻ. Thiên tử giận lắm, ra lệnh cho người đó phải lập tức hồi hương. Chắc quý cô cũng biết, dân bạch chủng cứng đầu lắm, họ không chịu cúi đầu, quỳ trước thềm rồng. Họ nói họ chỉ quỳ trước các vị thần của họ và trước mặt đàn bà mới chịu quỳ. Yehonala nhắc lại:
- Quỳ trước đàn bà? Nàng nghĩ buồn cười quá, cho người da trắng xuẩn ngốc, quỳ trước bọn đàn bà. Nàng không nhịn được cười. Lấy ống tay che mồm. Cung thân vương cúi mặt xuống, nhìn thấy nàng đang cười, hai mắt long lanh. Ông thấy nàng cười cũng phì cười. Viên thái giám híp mắt lại cười, bọn thể nữ rúc rích cười, lấy tay che mồm. Khi đã cười chán, Yehonala hỏi:
- Bây giờ người da trắng đã chịu quỳ trước ngai rồng chưa? Cung thân vương lắc đầu:
- Họ vẫn không chịu. Yehonala ngồi yên, một lúc, nàng nghĩ:
- Khi con ta la lên ngồi thiên tử, tụi nó phải quỳ. Nếu giờ bướng không quỳ, không cúi đầu ta cho beng chém hết. Nàng hỏi: Hiện giờ chúng ta đã mạnh chưa?
Chúng ta phải chống lại nhưng không bằng vũ lực vì mình không có. Chứng ta chống lại một cách thụ động. Hiện giờ người mỹ yêu sách chứng ta, bọn này mới vào lãnh thổ của ta. Họ là đồ đệ bọn Anh Cát Lợi. Họ yêu sách mình phải cho họ quyền lợi như mình đã nhường cho dân tộc Châu Aâu. Chứng ta bắt buộc chính phủ họ không có quyền tài phán dung túng, che chở cho dân họ buôn bán thuốc phiện trong lãnh thổ ta. Họ đã chịu nhượng bộ về vấn đề đó.
Thế đã hết chưa, hya được đằng chân lên đằng đầu. Họ còn những nhiễu gì nữa không?
Cái đó không chừng. Làm sao biết được.
Thân vương thở dài, mặt ông xám lại. Tuy ông còn trẻ song nét mặt buồn buồn, những vết nhăn đã thấy xuất hiện quang mồm và trên trán. Ông đứng dậy, nghiêng mình.
Hôm nay như thế cũng tạm đủ. Tôi nói tổng quát lịch sử cận đại nước mình. Nếu quý nương muốn biết hơn, tôi sẽ tôi sẽ trình bày những chi tiết tỉ mỉ để cô có một quan niệm đích thực về hiện tình đất nước.
Vâng, xin cảm tạ thân vương chỉ giáo. Nàng đứng dậy, nghiên đầu, cảm chào. Thế là hết một ngày. Đến đêm nàng thao thức không sao ngủ được. Bước đường sau này ra sao? Có đánh đuổi hết quân ngoại xâm ra khỏi bờ cõi không? Yehonala không còn cảm thấy mình là một tên tội nhân bị cầm tù trong hoàng cung nữa. Nàng tập trung ý chí, tư tưởng, hy vọng vào những việc quốc gia đại sự. Nàng lúc nào cũng nghĩ đến dân, đến nước, sự ăn, sự ngủ…như cảm thông với dân, dân vui nàng vui, dân buồn nàng buồn, dân khổ nàng khổ… Mấy tháng mùa đông êm đềm trôi qua, một ngày đẹp trời, ánh nắng chan hoà trong kinh thành. Nàng hy vọng dân được an vui, việc buôn bán được phồn thịnh. Quân phiến loạn, tóc dài chiếm Nam Kinh, đạt bản doanh ở đó. Tiếng đồn đãi về bọn người này lên tận miền Bắc. Người cầm đầu bọn phiến loạn có nhiều vợ, suốt ngày ăn uống, rượi chè. Nghe tin đó, Yehonala vẫn dè dặt không mừng lắm, vì mối nguy cơ chính không phải bọn phiến loạn mà là người Hán. Bọn người ngoại lai, bọn bạch chủng mới là quân thù lợi hại đáng lo ngại. Bọn này là gốc rễ, còn bọn thảo khấu người Hán là ngọn, đánh bật được rễ, ngôn phải héo. Nếu bọn da trắng chịu trở về nước họ, loạn tự nhiên hết. Giữ toàn vẹn lãnh thổ, đó là hoài bảo của ta.
Nàng lúc nào cũng nghĩ đến dân, đến nước, sự ăn, sự ngủ... Như cảm thông với dân, dân vui nàng vui, dân buồn nàng buồn, dân khổ nàng khổ..
Mấy tháng mùa đông êm đềm trôi qua, một ngày đẹp trời, ánh nắng chan hoà trong kinh thành. Nàng hy vọng dân được an vui, việc buôn bán được phồn thịnh.
Quân phiến loạn, tóc dài chiếm Nam Kinh, đặt bản doanh ở đó. Tiếng đồn đãi về bọn người này lên tận miền bắc. Người cầm đầu bọn phiến loạn có nhiều vợ, suốt ngày ăn uống, rượu chè. Nghe tin đó, Yehonala vẫn dè dặt không mừng lắm, vì mối nguy cơ chính không phải bọn phiến loạn mà là người Hán. Bọn người ngoại lai, bọn bạch chủng mới là quân thù lợi hại đáng lo ngại. Bọn này là gốc rể, còn bọn thảo khấu người Hán là ngọn, đánh bật được rễ, ngon phải héo. Nếu bọn da trắng chịu trở về nước họ, loạn tự nhiên hết. Giữ toàn vẹn lãnh thổ, đó là hoài bão của ta.
Ít lâu sau, nàng rất vui vẻ, bặt thiệp, mạnh khoẻ, da dẻ hồng hào. Nàng không hiểu có phải vì nhờ thuốc hay khi có bầu khí huyết dồi dào, mạnh hơn. Nàng cũng tự thấy lạ là không ghét thiên tử như lúc trước. Thực tâm ra nàng không yêu gì hắn nhưng thương hại hắn, một anh ngốc, si tình. Thiên tử mà người ta khoác cho cái danh sinh to như thế, thực sự là cái gì? Một cái bong bóng trâu rỗng tuếch, ngoài phủ gấm vóc, nhung lụa. Ban đêm nàng bế thiên tử vào hai cánh tay như ẵm một đứa trẻ, ban ngày nàng phải làm ra vẻ hết sức cung kính theo lễ quân thần, mà cũng là cha đứa nhỏ nằm trong bụng nàng. Nhưng hắn có phải là tác giả cái bào thai đó không? Việc đó một mình nàng biết, nàng chôn sâu trong tâm khảm. Bề ngoài có ai có thể ngờ được không? Còn nàng, cái bào thai nằm trong bụng nàng lẽ tất nhiên phải có tác giả, mà tác giả phải là đương kim hoàng thượng. Từ trong đáy lòng nàng nghĩ đến kỷ niệm sung sướng, ngây ngất, cái ngày hôm nào, Nhung Lữ đã chiều theo ý nàng.
Suốt trong đời nàng có hai mối cảm tình đặc thù trước hết là sự vinh dự mỗi ngày một cao vì nàng đã tạo ra một người để kế vị ngôi báu sau này và một ái tình thầm kín. Cái ý nghĩ thứ nhất khuyến khích nàng học hỏi lịch sử quốc gia để truyền lại cho con, sau này sẽ lên ngôi báu cai trị muôn dân. Nàng cần phải học hỏi, suy cổ, luận kim, những lý thuyết của các bậc thành hiền xa xưa, về tình thế biến chuyển trong nước, nội trị, ngoại giao, học hỏi ở Cung thân vương.
Nhờ có mối tình "Thầm vụng éo le" nàng đã tìm thấy lẽ sống ở đời, trau dồi trí tuệ, quán thông mọi việc để truyền lại cho con.
Nhiều khi về chiều, đáng lẽ ngồi trong thư viện đọc sách, nàng nhàn du bách bộ trong vườn có viến thái giám Lý Liên Anh và bọn thể nữ tháp tùng theo hầu. Nàng không bao giờ ra khỏi vòng thành mà chỉ ở trong một thành rất rộng phong cảnh tuyệt đẹp. Khi mặt trời lên cao, đứng gió nàng tha thẫn đi chơi trong vườn, các hành lang giữa những bức tường cao màu hông nối liền cung, điện, đình, tạ. Đại nội có ba lớp trường thành, mỗi một lớp tướng có bốn cửa theo bốn phương đống, tây, nam, bắc. Phía trong có vườn Ngự Uyễn Vạn Hoa viên, cung điện nguy nga, đồ sộ, tất cả quay về hướng nam, được sơn màu tượng trưng cho ngũ hành: Kim, mộc, thuỷ, hoả, thổ. Giữa mùa đông rét mướt, ở trong này, cây cỏ tốt tươi, cành lá sum xuê xanh mướt, những trái cây đỏ chót dưới làn tuyết trắng.
Thiên An môn có hai chiếc cột xây bằng đá hoa trắng chạm hai con rồng cuốn, tuyệt đẹp. Yehonala thích nhất hai chiếc cột này.
Đi hết lâu đài này đến lâu đài khác, hết cung đến điện, đình, tạ nguy nga, tráng lệ, nàng biết trong thành nội, trung tâm của Trái Đất nay như sao Bắc Đẩu ở giữa vòm trời, các sao nhỏ châu vào. (Bằc thần cư kỳ sở, nhi chúng tinh cũng chi).
Nàng thủng thẳng đi dạo chơi trong cảnh cô đơn, tịch mịch, có các a hoàn, thể nữ tháp tùng. Nàng nghĩ thấy vô cùng sung sướng được ở nơi lầu son, gác tía để sinh hạ hoàng nam.
Sang tuần trăng thư ba, đầu xuân, tân niên, một ngày do thiên định đã định, Yehonala sinh hạ hoàng nam.
Trước sự chứng kiến của các lão bà trong triều, thay thế hoàng thái hậu đã quy tiên, các bà hậu sản, xàc nhận nàng sanh hạ hoàng nam Đông cung thái tử. Nàng ngồi xuống chiếc gỗ trong khi đó các bà hộ sản đỡ xong, tắm rửa đứa trẻ, nhất cao trước mặt các lão bà.
Người hộ sản báo tin nàng biết:
- Tâu lệnh bà, con trai kháu khỉnh, mạnh mẽ, chân tay đều đặn.
Nàng mệt quá muốn xỉu, cố ngửng đầu nhìn đứa hài nhi cọ quậy trên tay người hộ sản. Đứa trẻ đã oe oe những tiếng khóc đầu tiên.
Khi màn đêm buông xuống, một đêm mát mẻ của tiết xuân, những ngọn đèn lồng đã thắp lên sáng rực, một ban thờ được thiết lập trong sân, làm lễ cảm tạ thiên, địa.
Nhìn ra ngoài quá tấm màn lưới khung cửa sổ thấp, nàng thấy các hoàng thân, quốc thích, mệnh phụ, phu nhân, văn võ bá quan tề tụ trước bàn thờ. Dưới ánh nến chập chờn, khi tỏ khi mờ, chiếu vào các khuôn mặt, những quần áo muôn hồng nghìn tia, thêu kim tuyến, ngân tuyến óng ánh. Cuộc hành lễ vô cùng trang nghiêm, hoàng thượng mặc long cổn, đội mũ bình thiên, đứng bình thân trước ban thờ, cáo cùng thiên địa sinh hạ hoàng nam. Trên ban thờ bày lễ tam sinh: Một chiếc đầu heo luộc, trắng hếu; một con gà sống luộc, vặt lông, vàng nghệch trừ chiếc đầu và đuôi con để nguyên, còn lông, còn mào; ở giữa heo và gà, trong chiếc lưới bằng lụa nhuộm đỏ, một con cá sống còn quẫy.
Nghi lễ cổ điển rất phiền toái. Ngoài thiên tử, không ai có thể thay thế ngài để làm mệnh bái chủ lễ. Con cá dùng làm phẩm vật lấy ở hồ sen, khi lễ tất, con cá phải thả lại trong hồ, cần nhất cá còn sống nếu không thế tử không đến được tuổi thành nhân. Lễ tạ ơn cử hành vô cùng trang nghiêm, trọng thể, thiên tử và một vị cao tăng hành lễ phải hết sức cung kính, chí thiết, chí thành, không được hấp tấp vội vàng. Nếu lòng không thành, Trời Phật không chứng giám, không cảm ứng. Trong khung cảnh uy nghi, phẳng lặng, thiên tử chắp hai tay, giơ cao quỳ xuống ban thờ, rồi mật khấn. (Nhà vua chỉ quỳ trước ban thờ Trời). Lễ hai lễ nhà vua lấy con cá trên ban thờ đưa cho viên trưởng quản thái giám; thái giám đem cá thả vào hồ sen, nơi đã vớt con cá lên. Một cánh tay giơ cao chiếc đèn lồng, người thái giám thả con cá xuống hồ. Trong khi thả, tất cả mọi người đứng yên chờ. Thiên tử vẫn đứng bình thân tại vị. Đột nhiên dưới ánh sáng cây đèn, mặt nước rung động, người thái giám vội vàng tâu:
- Muôn tâu bệ hạ, mọi việc tốt đẹp, cá còn sống.
Nghe báo tin mừng, tiếng nói, tiếng cười nổi lên trong đám đông. Người ta đốt pháo, mở các lồng chim để phóng sinh, những cây pháo bông, muôn màu nghìn sắc sáng rực trên vòm trời đen thẳm.
Yehonala nằm nghỉ, tay chống trên gối tựa, nhìn trên vòm trơi tối đen, những bông lửa toé sáng, nàng thấy như một bông hoa đang lớn vàng rực, cánh hoa ửng hồng.
Con nữ tỳ vui mừng reo lên:
- Tâu lệnh bà, tất cả như chào mừng lệnh bà và thế tử.
Dân ngoài phố reo mừng, Yehonala nằm xuống, cười thầm. Từ nhỏ vẫn mong ước giá được làm đàn ông, bây giờ nàng biết đàn bà như nàng còn bằng mấy đàn ông. Có người đàn ông nào được như nàng không? Nàng đã "Kiếm" cho thiên tử một người con trai để sau này kế vị.
Nàng hỏi con nữ tỳ:
- Chị họ ta, bà hoàng hậu có ở ngoài sân dự lễ không?
Người nữ tỳ để ý nhìn một lúc ra đám đông lố nhố ngoài sân, thưa:
- Tâu lệnh bà, có, bà hoàng hậu đứng cùng với các thể nữ.
Ra tâu với bà, mời bà vào chơi với ta. Mi nói ta muốn tiếp chuyện bà.
Người nữ tỳ ra sân, đến nói với hoàng hậu như nàng đã dặn, khẩn khoản nói:
- Muôn tâu hoàng hậu, lệnh bà con muốn được thừa tiếp hoàng hậu.
Sakota lắc đầu, nói:
- Ta bắt buộc phải đến dự lễ. Lễ xong, ta muốn trở về ngay, ta thấy trong người không được khoẻ.
Nói xong, nàng vịn vai hai con nữ tỳ quay gót đi. Một thái giám cầm đèn lồng soi đường đi trước. Nàng bước qua ngưỡng cửa, hình bán nguyệt. Nàng từ chối không đến chơi với Yehonala làm mọi người ngạc nhiên. Người nữ tỳ về thưa lại với nàng:
- Thưa lệnh bà, hoàng hậu không muốn đến. Hoàng hậu cáo đau nhưng con đoán chắc không phải.
Thế tại sao bà không đến?
Con làm sao biết được lòng bà. Bà sanh con gái, lệnh bà sanh con trai.
Sakota không có lý lại tiểu nhân như thế, nhưng hẳn coi chừng, ta nắm chiếc kiếm trên đầu nàng.
Người nữ tỳ thở dài nói:
- Đo bể đo sông, ai đo được lòng người. Yehonala nằm yên không nói gì.
Ngoài sân, mọi người giải tán, trở lại vắng hoe. Hoàng thượng và văn võ bá quan, các thân vương dự dạ yến.
Đêm hôm đó, trong toàn quốc, từ Nam chí Bắc, từ Đông sang Tây, dân gian ăn uống, mừng rỡ. Người ta mở lồng phóng sinh chim, người ta cũng mở các cửa ngục, giải thoát tất cả các tôi phạm, khinh hay trọng. Các tỉnh các làng mạc, các cửa hàng đóng cửa bảy hôm, giới sát không giết một con vật hay câu một con cá... Những con cá ở trong chậu đem ra chợ bán được đem thả hết xuống sông. Càc cụ thần phạm lỗi, bị phát vãng được trở về kinh thành, phục hồi nguyên chức và tài sản được bồi hoàn. Người ta làm các việc từ thiện đó để cầu phúc cho đứa trẻ mới sanh. Cả nước vui mừng như thế, Yehonala nằm trên giường cảm thấy hiu quạnh, cô đơn. Sakota không thèm đoái hoài đến thăm nàng và con nàng. Sakota, tính nết rất hiền hoà, sao lại có thái độ lạ như vậy? Chắc bọn thái giám đến tâu hót, gièm pha, nàng tưởng người em lên mặt có ý khinh rẻ nàng vì hôm nàng có đứa con traị.. Viên cơ mật đại thần Tải Thản, một viên quan tham lam với hoàng hậu túc thuận, cháu vua, cả hai người này ghen ghét Yehonala, đó là đầu mối tỵ hiềm Sakota và nàng. Lý Liên Anh đã nói với nàng, trước khi nàng được sủng ái, nhà vua tin cẩn nhất hai người đó.
Viên quan cơ mật này tính nết hống hách, tham lam, ty tiện, tiểu nhân, tuy biết vây Yehonala cũng cho con gái hắn 16 tuổi tên là Mai vào làm thể nữ. Nàng nghĩ đến gương mặt khả ái của Cung thân vương, môt người bạn mới quen, nàng muốn kết nạp làm bạn tâm giao. Trên chiếc giường rộng lớn phía trên có chiềc tấm che, đứa con nàng nắm co ro trong cánh tay nàng. Yehonala ẵm con, nghĩ đến số phận hai mẹ con, nàng cảm thấy cố đơn, chỉ có hai mẹ con phải đương đầu với thiên hạ, đối phó với vạn sự. Người nàng thật tình yêu, oái ăm thay không thể nào là chồng nàng. Nếu có một mình nàng, nàng có thể tìm được con đường giải thoát, nhưng sự chết, không bao giờ dám nghĩ đến, con nàng chỉ có nàng che chở, đối phó với bao nhiêu âm mưu, gian kế ở trong này. Thời buỏi rối ren điềm trời bức tường ông vua hèn kém, nhuh nhược, không có ai ngoài nàng ra để bảo toàn ngôi báu cho con nàng.
Đêm hôm đó và còn bao nhiêu đêm khác nữa, có lẽ suốt đời nàng, sáng ngủ dậy, bàng hoàng, hai mắt lơ láo, nghĩ đến số phận, con đướng đời bao nhiêu chông gai, cạm bẫy, trong lòng thây hồi hộp, lo sợ. Một mình nàng phải đối phó với tất cả mọi người bạn cũng như thù, cả dến Sakota đã biết tất cả những gì bí mật của nàng. Đứa trẻ, con nàng, ôm trong tay phải nhận là con vua Hàm Phong. Nàng không thể gọi tiếng nào khác: Hoàng nam hay thế tử.
Đời nàng là cả một chiến đấu cam go khởi sự từ đây.