Chương 3

Màn Ba

(Người Mộng Du đứng sững giữa sân khấu, ánh sáng chiếu thẳng tập trung trên anh ta, khung cảnh chung quanh chìm vào bóng tối, chỉ có chiếc va-li kia là còn trong vòng ánh sáng.)
Người Mộng Du: Mi không tìm ra được con đường đưa mi đến đây.
Quên mất đến như thế nào, làm sao còn trở lại được?
Mi vốn vô tội, nhưng mà có thật sự vô tội hay không, mi đương nhiên cũng không nói rõ được.
Nói tóm lại, mi ở giữa tội ác, càng vùng vẫy, càng chìm đắm, không cách chi tự cứu mình. Bất cứ lúc nào bất cứ ở đâu, chỗ nào cũng có những con mắt rình rập, mi trở thành con thú bị săn, bốn chung quanh đều là bẫy rập, mi không còn đường để thoát thân nữa.
Thà là đợi phán quyết còn hơn là trốn chạy, mi lại đang chờ đợi một tiếng súng từ trong bóng tối kia, vào bất cứ lúc nào, không rõ phương hướng---đó chính là một thủ đoạn, như lưỡi kiếm treo trên đầu. (Cúi đầu, đứng lại trước cái va-li.) Đây có phải là một bẫy rập khéo bày? (Ngẩng đầu.) Kể từ thuở bé mi đã có cái sở thích này, chỉ thích mở những cái không được phép mở: hộp, tủ, cửa, rình mò những bí mật không nên xem không được phép xem. Một khi mở ra, kỳ thực, thường thì chẳng là cái gì cả. Cái sở dĩ là thần bí, chính là khoảng giữa thời gian chưa mở và đã mở, cái hồi hộp trong lòng, cái thần bí không ở trong hộp mà là ở trong lòng mi.
(Dè dặt bước chung quanh, rồi lại dừng chân không ngớt quay đầu lại.) Không phải là mi chưa từng rình qua khe cửa hay đằng sau màn, lén nhìn bí mật của đàn bà, một cô gái bừng tỉnh theo dục vọng, cái dục vọng cũng đày đọa mi không kém.... sau đó, càng dần mi càng thầy nhàm đi, thỏa mãn dục vọng, cùng lắm chỉ giống như ăn một bữa cơm ngon. Hiện giờ, chỉ khi giáp mặt với tội ác, cái tội ác trong lòng mi, mới đủ kích thích, mi ở biên giới của tử vong, chơi đùa với tử vong. Mi cũng biết rõ, bên kia của tử vong, không có gì cà, mi chỉ bất quá chơi đùa với tử vong, ở biên giới của tử vong không ít thì nhiều có gì đó làm lòng mi sợ hãi... (Trở lại cạnh va-li, hết sức dè dặt, mở ra.)
(Một cái đầu đàn bà lăn ra. Người Mộng Du lui vội lại, dừng bước, cúi đầu.
Bên sau cánh cửa mở rộng ánh sáng dần dần sáng lên, trời đêm tịch mịch, ánh trăng vằng vặc, nhưng không thấy mặt trăng, cũng không một đám mây, có thể thấp thoáng nghe tiếng hải âu.)
Người Mộng Du: (Quay đầu nhìn cửa.) Rồi thì mi nghe thấy tiếng hải triều, tiếng sóng ì ầm, trông thấy ánh trăng trên mặt biển, lăn tăn nhảy nhót, trước khi vầng trăng tròn kia mọc, ánh sáng lam đậm lấp lánh trên từng giải sóng trong nước biển đen ngòm, thấp thoáng ẩn hiện, rồi biến mất trong nước biển lạnh băng trước gót chân trần của mi, khiến cái mi xa vời của thời niên thiếu kia, vô cùng kinh hãi, không thể từng bước một bước sâu vào dòng nước...
(Đi về phía cánh cửa lớn.) Lần đầu tiên mi thể nghiệm cái dụ hoặc của sự chết.
(Dừng bước.) Kể từ thuở bé mi đã sợ chết, sợ có ngày nào đó mi đột nhiên biến mất khỏi mặt đất này.
Có lần mi bắn chết một con chim nhỏ có lông cánh dài, khiến con chim ruột gan bê bết máu, chỉ còn giữ lại một sợi lông cánh xanh lam mà mi vẫn chưa vứt đi...
(Tiếp tục đi.) Cuộc đời này của mi kỳ thực vẫn bí hiểm, cũng bao gồm cả việc ngủ với đàn bà, kết hôn và ly dị, đều không lìa bỏ được dục vọng. Mi vẫn còn sợ chết, có điều không còn sợ như trước nữa, nếu như một ngày nào đó nó đến, sinh mệnh kết thúc là kết thúc, không cần phải suy nghĩ nhiều, nhưng mà mi vẫn hết sức cố tránh nó, ngoại trừ bản năng ham sống ra, mi không nghĩ ra được ý nghĩa nào khác, dù cho mi la hét ầm ĩ, hoặc hết sức huýt một tiếng sáo, cái hoang đường như hiện giờ không tránh khỏi đáng cười.
(Đi đến trước cánh cửa.) Mi không bước vào trong cánh cửa này được, nhầt định là không vào được, một khi bước qua ngưỡng cửa, tất cả lập tức biến mất hết.
Mi thừa biết là không có gì đằng sau cánh cửa này, tất cả đều là huyễn tưởng của mi, ngay cả ký ức thời thơ ầu của mi, cũng không thể nắm bắt được, mi nỗ lực tìm kiếm, nó mới từ từ hiển hiện, song vẫn cứ mơ hồ, cái phân minh chỉ là cái nỗ lực của mi, mi vẫn cứ nỗ lực vạch ra cái hình dáng cho ký ức của mi, nhưng cũng như khung cửa này, mi không nói rõ được có gì ở bên trong...
(Quay lại.) Mi không cách chi phân biệt được giới tuyến giữa hồi ức và tưởng tượng, phải chăng hồi ức là thực tại, còn tưởng tượng thì thuộc về hư vọng, cũng như làm sao biết được cái hồi ức đã được gia công bởi tưởng tượng có bao nhiêu phần thực tại mà lại không thuộc về hư vọng, rốt cuộc mi không cách chi trở lại được với cái thực tại đã đi qua, mi bị chủ định phải sống trong cái giờ khắc hiện tại này.
(Đi khỏi cánh cửa.) Mi biết vào giây phút này mi đang mộng du, ở giữa mộng cảnh và thế giới thực tại, nhưng chính mi lại cũng chẳng phân biệt rõ ràng được phải chăng cái thực tại của mi cũng là ký ức hay tưởng tượng mà thôi. Thậm chí mi cũng không dám náo động cái mộng cảnh của mi, có phải là đả phá cái mộng cảnh này cũng đồng nghĩa với sự tử vong của mi? Ngay mi cũng không cảm giác được chính mi là thực tại hay là hư vọng? Mi mơ hồ thấp thoáng, có lẽ vì thế mà mi muốn có một người đàn bà, một nhục thể có thực của một người đàn bà, để chứng thực cái hiện hữu của mi, còn như người đàn bà kia là ai thì không hề quan trọng. Vào giờ này phút này, mi chỉ cần một người đàn bà, có thể cùng mi hưởng thụ nhục dục---đại khái như thế. (Cúi đầu.)
(Gái Điếm xuất hiện từ sau cánh cửa với ánh trăng trên lưng, sắc mặt nhợt nhạt lạnh lẽo.)
Gái Điếm: Chỉ thuận theo dục vọng của anh, có phải chỉ như thế không?
Người Mộng Du: (Quay lại.) Mi nói không phải là ả đã chết rồi sao?
Gái Điếm: Bị chính anh giết chết.
Người Mộng Du: Mi nói ngưởi giết ả rõ rệt là Chúa Trùm, hay là, biết đâu lại chẳng là một thằng khốn nạn nào khác. Viên đạn lạc có thể đến từ trước hay sau, bọn chúng giết lẫn nhau, ả vô cớ bị kẹt ở giữa, biến thành con vật hi sinh, rơi vào tay bọn găng-tơ, còn số mạng nào khá hơn được?
(Gái Điếm cười khảy.)
Người Mộng Du: Mi hỏi ả cười cái gì vậy?
Gái Điếm: (Di động theo ánh trăng, đi vào bên trong cửa, từng bước một đi về phía anh ta.) Nhưng mà chính là anh đẩy cô ta vào trong, anh chóng quên thật!
(Người Mộng Du vội vã nhét cái đầu người vào trong va-li.)
Gái Điếm: Cô ta bị trí tưởng tượng của anh giết chết, trong trí tưởng tượng trước tiên anh chơi đùa cô ta, rồi mới giết chết cô ta, đàn ông các anh là như vậy đấy.
Người Mộng Du: Mi nói mi không hề có liên can gì đến bọn họ, hoàn toàn khác hẳn nhau!
Gái Điếm: Nhưng mà vẫn cứ là đàn ông, đàn ông tự xem mình là quan trọng, đàn ông nào cũng thế cả.
Người Mộng Du: Mi nói mi rốt cuộc cũng có ít nhiều có chút ... (Giấu va-li ra sau lưng.)
Gái Điếm: Có chút gì cơ?
Người Mộng Du: Có chút thương xót... có chút sợ hãi,... có chút lương tâm...
Gái Điếm: Đừng có nói đến lương tâm!
Người Mộng Du: Vậy thì nói cái gì bây giờ?
Gái Điếm: Một chút lương tâm anh có đã biến mất hết rồi, đúng thế, chỉ còn lại một chút nhu nhược mà thôi, đó chính là sự dị biệt giữa anh và bọn họ, anh đương nhiên hiểu bọn họ có nghĩa là ai, chỉ có điều anh không dám hạ thủ, chỉ giới hạn trong trí tưởng tượng của mình, chỉ có trong vọng tưởng anh mới dám ngang tàng bất chấp, thật ra thì lại nhu nhược vô cùng.
(Cánh cửa sau lưng Gái Điếm từ từ đóng lại một nửa.)
Người Mộng Du: Mi nói mi có thể chấp nhận sự dị biệt này, nhưng mà mi không chấp nhận là mi nhu nhược.
Gái Điếm: Đừng lo, đâu có nói anh bất lực, chỉ là nói về cái gọi là tư tưởng của anh thôi, anh chỉ biết tự nói với chính mình, dùng óc não quá nhiều đến mức không biết làm tình với đàn bà, cho nên anh mới không có được đàn bà, loại đàn bà mà anh đêm ngày tơ tưởng.
Người Mộng Du: Loại đàn bà nào?
Gái Điếm: Cái đó anh còn phải hỏi, một con điếm, có thể tận tình thỏa mãn các huyễn tưởng tính dục của anh.
Người Mộng Du: (Tần ngần.) Có chứ, nhưng mà vấn đề là có thỏa mãn được hay không?
Gái Điếm: Đương nhiên là anh không tìm ra được.
Người Mộng Du: Tại sao vậy?
Gái Điếm: Dù cho là gái điếm, cũng cứ là người, chỉ có điều họ dùng tính dục làm phương tiện mưu sinh, không phải anh cũng như thế sao? Cũng cần phải có một nghề nghiệp dù thích hay không, cũng cứ phải làm, không phải anh cũng tự bán mình hay sao?
Người Mộng Du: (Trả đũa.) Mi nói mi muốn hỏi ả, ả có thích cái nghề đó hay không?
Gái Điếm: Anh muốn hỏi cái nghề buôn bán thân xác kia? Hay là cái thân thể mà cô ta dùng để mưu sinh? Đàn bà nào thì cũng như nhau cả, vị tất bản tính đã lãnh đạm, cũng vị tất không phóng đãng, điều then chốt là anh có khiêu động được cái thần kinh đó không?
Người Mộng Du: Mi hỏi ả xem có phải là theo đuổi bản năng vật dục hay không?
Gái Điếm: Cũng có thể là trái ngược lại.
Người Mộng Du: Mi hỏi chả lẽ cái ả muốn là cảm tình còn cái mi muốn là cảm quan?
Gái Điếm: Anh nói sai rồi.
Người Mộng Du: Mi nói ả cũng cần tinh thần, không phải chỉ cần tiền?
Gái Điếm: Anh lại sai nữa rồi.
Người Mộng Du: Mi nói như thế thì mi không cách chi hiểu nổi.
Gái Điếm: Anh đáng thương thật.
Người Mộng Du: Vậy thì, đối với đàn bà tính dục là tiền bạc hay là bạo lực?
Gái Điếm: Anh thật là nản quá, nói chuyện với anh mệt quá. Anh không biết nghe đàn bà, không biết nghe tiếng nói của đàn bà, anh mãi mãi không bao giờ hiểu được đàn bà.
Người Mộng Du: Đại khái là thế đấy. (Tiu nghỉu.)
Gái Điếm: (Ve vuốt đầu anh ta.) Thực ra thì cô ta vẫn còn thích anh, một đứa bé to xác.
Người Mộng Du: Người không khơi dậy được dục vọng của ả.
Gái Điếm: Đối với đàn bà thì đó tuyệt nhiên không quan trọng.
Người Mộng Du: Vậy thì cái gì là quan trọng?
Gái Điếm: Đừng làm họ phiền não.
Người Mộng Du: Nịnh nọt họ, bảo là họ đẹp, khiêu gợi, hấp dẫn, bảo là họ phóng đãng, bê tha, hạ tiện, rẻ tiền, giống như một con điếm sẵn sàng bán mình cho bất cứ ai?
Gái Điếm: Nếu như có khách chơi, tại sao không?
Người Mộng Du: (Ngạc nhiên ú ớ.) Có phải... mi hỏi... mi nói mi... cũng có thể bỏ tiền...
Gái Điếm: (Tránh xa anh ta.) Tùy theo, xem cô ta có chấp nhận hay không.
Người Mộng Du: Mi hỏi ả tại sao ả cũng chấp nhận cái thằng khốn nạn kia?
Gái Điếm: Không liên quan gì đến anh, giá sử như cô ta chấp nhận cũng là việc của cô ta, thân thể của cô ta! Anh không xía vô được!
Người Mộng Du: Mi bỏ tiền! Mi nói mi bỏ tiền!
Gái Điếm: Nhưng cũng phải có sự đồng ý của cô ta. (Bỏ đi.)
Người Mộng Du: (Đuổi theo.) Mi hỏi ả cũng đồng ý thằng du côn kia sao? Mi muốn ả nói!
Gái Điếm: (Lui lại.) Nói cái gì?
Người Mộng Du: Nói, mi muốn ả nói ra---(Sấn đến.)
Gái Điếm: Đâu có gì để nói.
Người Mộng Du: Mi nhất định muốn ả nói! Lúc thằng lưu manh kia chơi ả, ả có khoái cảm hay không?
Gái Điếm: (Ngẩng đầu.) Thì đã sao?
(Người Mộng Du ngây người ra.
Gái Điếm gập mình rũ ra cười.
Người Mộng Du bước tới, Gái Điếm đưa tay ra chặn anh ta lại.)
Người Mộng Du: Mi hỏi ả như vầy là vì sao?
Gái Điếm: Bởi vì anh không hề lưu manh. (Quay lại bỏ đi.)
Người Mộng Du: Mi nói ả cần ma quỉ!
Gái Điếm: Anh còn cách xa ma quỉ nhiều lắm.
Người Mộng Du: Mi nói ma quỉ ở trong tâm mọi người, vấn đề chỉ ở chỗ có thả nó ra được hay không?
Gái Điếm: Vấn đề của anh không phải là anh không muốn, không chịu, mà là anh không thể.
Người Mộng Du: Mi nói ả chỉ đi tìm phóng đãng.
Gái Điếm: Anh cũng không muốn nổi loạn hay sao?
Người Mộng Du: Mi nói ả đúng là một chiếc giầy cũ.
(Gái Điếm lập tức cởi chiếc giầy còn lại ra, dơ cao giầy lên, tránh xa dần anh ta.)
Gái Điếm: Anh còn có gì để nói không? Cô ta không chịu nổi đàn ông mà còn mang áo lót.
(Người Mộng Du cởi áo lót ra, sấn đến gần cô ta.)
Người Mộng Du: Con đĩ thối!
(Người Mộng Du nhào đến. Gái Điếm quay lưng bỏ chạy.
Du Côn sắc mặt lạnh tanh, không mặc áo, lưng đeo bao súng, xuất hiện trong bóng tối, gã ôm chắn ngang lưng Gái Điếm, giật lấy chiếc giầy trên tay cô ta, đẩy cô ta ngã nhoài, ném chiếc giầy xuống đất, hất đầu ra hiệu cho Gái Điếm nhặt giầy lên. Cô ta nhặt giầy, Du Côn một chân dẵm lên tay cô ta, dùng gót giầy đạp nát ngón tay cô ta. Gái Điếm ngã quị.)
Người Mộng Du: Mi nói đó chả lẽ là cái tự do ả theo đuổi sao?
Gái Điếm: Cô ta hỏi anh tự do có nghĩa là gì?
Người Mộng Du: Mi nói tự do có nghĩa là lý do tại sao ả không chạy trốn? Lại vẫn cứ chịu đựng, cũng không kêu la?
Gái Điếm: Cô ta hỏi trốn đi đâu?
Người Mộng Du: Trốn khỏi bàn tay của người khác! Cùng chạy theo cô thôi!
Gái Điếm: Đi theo anh có đạt được tự do không?
Người Mộng Du: Tự do có nghĩa là không nằm trong tay người khác!
Gái Điếm: Cô ta hỏi, nằm trong tay người khác với lại nằm trong tay anh thì có gì khác biệt?
Người Mộng Du: Mi nói ít nhất mi cũng không cưỡng bách ả! Thấy ả bị đầy đọa như thế, mi không cách chi chịu nổi---
Gái Điếm: Cô ta nói cô không cần ai thương hại!
Người Mộng Du: Mi nói mi quả thực không hiểu---
Gái Điếm: Cô ta bảo anh cút đi!
(Cửa từ từ khép lại, để lộ một khe hở.
Người Mộng Du ngơ ngác, nhặt áo lót lên.
Chúa Trùm đầu sói mặc áo tây đi giầy da không áo gió, xuất hiện trong bóng tối, nắm tay Gái Điếm, không hề đếm xỉa đến Du Côn, nhảy múa với Gái Điếm.
Du Côn lui lại biến mất.
Người Mộng Du quay đi mặc áo lót vào.)
Gái Điếm: Một người đàn ông đáng thương.
Chúa Trùm: Ai cơ?
Gái Điếm: Phía đàng kia.
Chúa Trùm: (Liếc nhìn Người Mộng Du.) Ồ, cái anh chàng cầm va-li.
Gái Điếm: Trong va-li có gì vậy? Không thể là bí mật được.
Chúa Trùm: Một cái đầu.
Gái Điếm: Cái gì?
Chúa Trùm: Cái món đồ chơi, gọi là tư tưởng.
Gái Điếm: A, cái đó gớm thật, tại sao lại còn bỏ vào va-li?
Chúa Trùm: Nếu không, rầt khó mà xử lý, cái thứ ấy lăn loạn khắp mọi nơi.
Gái Điếm: Không vất nó đi đâu được sao?
Chúa Trùm: Này cưng, em nói xem, vất ở đâu bây giờ?
Gái Điếm: Thôi thì đừng nên ném cưng của anh vậy.
Chúa Trùm: Ồ, làm sao mà vất được? Ngay đây này! Rờ rờ trước mắt đó. (Ôm chặt lấy cô ta.)
Người Mộng Du: (Lảng ra xa.) Mi không cách chi hiểu được liên hệ giữa mi và ả, ả bán thiên hạ mua, ả tiêu phí thiên hạ hay là thiên hạ tiêu phí ả, hay là ả tiêu phí chính mình, hay là thiên hạ tiêu phí ả và tự tiêu phí chính mình, những thứ đó thì nhằm nhò gì đến mi? Hay là vì thiên hạ tiêu phí ả và tự tiêu phí chính mình cho nên mi mới có dục vọng? Hay là mi bởi vì à mãi dâm mà nảy sinh phẫn nộ hay nảy sinh dâm dục cũng bởi vì ả bị ngược đãi hay tự ngược đãi mà cảm thấy đau đớn hay là thỏa mãn tất cả đều là tự ngược đãi, những thứ này thì có quan hệ gì với ả?
Gái Điếm: Hắn vẫn còn ở đó à?
Chúa Trùm: Sợ hắn hay sao?
Gái Điếm: Không phải là sợ mà chán ngấy.
Chúa Trùm: Hay là trừ quách hắn đi cho xong!
Gái Điếm: Đừng, kệ xác hắn. (Ôm chặt gã.) Anh sướng không?
Chúa Trùm: Sướng.
Gái Điếm: Anh sướng, em cũng sướng.
Chúa Trùm: Cưng ơi, vậy là được rồi.
(Chúa Trùm nhắc tay Gái Điếm lên, để cô ta xoay vòng.)
Chúa Trùm: Hắn nói ả là một con mèo giảo hoạt.
Gái Điếm: Cô ta nói không đúng, mà là một con mèo lười biếng, vừa lười vừa tham. (Cười khanh khách.)
(Chúa Trùm để cô ta quay vòng vòng, rồi vung một tay ra, Gái Điếm biến mất trong bóng tối.)
Người Mộng Du: Đây là một thế giới chán ngắt. Mi nghĩ, cũng vì mi tự ngược đãi. Mi cũng chán ngắt không kém, mi thừa biết như thế, mi biết mi đã kể như hết thuốc chữa!
(Bỏ đi.) Mi nói mi không thích ăn dâu, vừa nhạt nhẽo vừa vô vị. Mi thà thích nhìn người khác ăn, nhất là một cô gái trẻ, bỏ từng trái dâu đỏ tươi vào cái miệng còn đỏ tươi hơn cả trái dâu, mi thấy xem còn thú vị hơn là ăn nhiều.
(Lớn tiếng.) Mi thấy một con dơi rơi xuống---(duỗi tay ra, mở rộng bàn tay, để lộ một con dơi.) Đúng thế, một con dơi! Mi chưa từng thấy dơi trong thành thị, cũng chưa thấy rít, cũng không có chim én, chỉ toàn chó và mèo, ngay cả chuột cũng rất hiếm, đường sá toàn là cứt chó!
(Chúa Trùm lạnh lùng nhìn Người Mộng Du.)
Người Mộng Du: Mi hỏi hắn còn muốn cái gì nữa?
Chúa Trùm: Gã nói mày là nô bộc của gã.
Người Mộng Du: Mi nói mi không để cho gã mướn.
Chúa Trùm: Gã nói mày là một con trùng.
Người Mộng Du: Mi nói cút mẹ nó đi. (Ném con dơi về phía gã.)
Chúa Trùm: Gã nói mày là một thứ gia súc để người ta sai sử.
Người Mộng Du: (Người Mộng Du nhặt va-li lên.) Mi nói gã không còn cưỡng bách mi được nữa.
Chúa Trùm: (Nơi khoé miệng Chúa Trùm từ từ nở nụ cười.) Gã nói mày là con chó của gã.
Người Mộng Du: (Nhặt va-li lên.) Mi nói gã đã chết rồi.
Chúa Trùm: (Lộ vẻ khinh miệt.) Gã nói mày vẫn nằm trong vòng cương tỏa của gã.
Người Mộng Du: (Nhấc bổng chiếc va-li lên.) Mi nói gã không còn sức mạnh gì đối với mi nữa, không còn thao túng được nữa!
Chúa Trùm: (Làm một thủ thế lạ lùng.) Gã nói tất cả những gì gã muốn mày làm, mày đã làm cả rồi.
(Người Mộng Du nhấc chiếc va-li lên, ra sức ném về phía gã.
Chúa Trùm bất động thanh sắc, nhặt chiếc va-li lên. Khe cửa đồng thời khép chặt, ánh trăng hoàn toàn tắt hẳn, Chúa Trùm cũng theo đó biến mất.
Trên sân khấu chỉ còn ánh sáng yếu ớt màu trắng bạc.)
Người Mộng Du:
Mi nói mi không có thương xót lại cũng chẳng cảm thông.
Thấy người khác chịu khổ, mi lại thấy sung sướng.
Mi nói mi muốn hủy diệt tất cả,
Mi nói mi biết mi hết sức tàn nhẫn,
Mi có thể giết người mà không hề động thanh sắc.
Mi nói mi thấy ác kích thích hơn là thiện,
So với người khác chưa chắc mi đã ít ác hơn.
Mi nói chỉ vì mi không có quyền lực vô thượng,
Nếu không, thế giới hẳn đã bị hủy diệt từ lâu.
Mi nói mi muốn la hét ầm lên---
Nhưng mà không còn thanh âm.
Mi nói thiên hạ giống như sâu bọ,
Nhung nhúc khắp thế giới, để làm gì, lại hoàn toàn không biết,
Giống như đáy biển tịch tĩnh,
Bóp chết và nuốt chửng
Đều không một tiếng động.
Lửa lan khắp tứ phía... (Nhìn chân.)
(Đèn đường sáng dần, thành màu đỏ thẫm.)
Người Mộng Du: Một mặt trời
Chỉ có ánh sáng mà không sức nóng,
Rơi trên cây khô. (Ngước nhìn cột đèn.)
Thời gian đã đình trệ
Tại sao mi còn cần trốn chạy?
Ki-tô, một hành giả cô độc,
Không ai cứu được ai cả. (Đứng lại dưới cột đèn.)
Ngài không phải là chúa cứu thế, cũng không phải là sứ đồ,
Ngay cả cái trò chơi tử vong, ngài cũng đã chán ngấy.
(Gái Điếm chân không cầm va-li, ngồi xuống xếp chân, hai chân kẹp va-li, mở nắp va-li, bắt đầu chăm chú trang điểm.)
Người Mộng Du: Mi nói đủ rồi.
Gái Điếm: (Đối diện với nắp va-li mở ra, như thể tấm gương, dùng những viên bông gòn lau mặt.) Cô ta hỏi anh đủ rồi có nghĩa là gì?
Người Mộng Du: Mi nói đủ rồi tức là đủ rồi, đủ rồi là một từ.
Gái Điếm: Cô ta hỏi, (lau lông mày) một từ có nghĩa là gì?
Người Mộng Du: Mi nói từ tức là từ, vốn không có ý nghĩa gì cả, nhưng mà chúng ta cũng có thể áp đặt cho nó vô số ý nghĩa, toàn do nơi chúng ta, tùy theo cách mình giải thích, nhưng tự nền tảng, từ vẫn cứ là từ, không hề có ý nghĩa. Chúng ta tha hồ dùng trắng, đen, ăn, làm tình, chúa cứu thế, thụ nạn, phi lý, gom lại một hơi, hay là tổ hợp thành nguyên tắc hoặc thứ tự, hay là phá nát chúng, rồi lại đảo lộn lên, rồi nối kết lại, rồi lại chấn chỉnh lại, rốt cuộc tất cả cũng chỉ là lập lại những lời vô nghĩa lý.
Gái Điếm: Vậy thì, cô ta hỏi, (nhắm mắt trái lại.) Tất cả những gì anh nói đều toàn là lời thừa? (Lau vòng mắt phải.)
Người Mộng Du: Cũng có thể, cũng không thể.
Gái Điếm: (Đổ dầu trên tay.) Có thể cái gì? (Nhắm hai mắt lại.) Cũng có thể không cái gì? (Lau mặt.)
Người Mộng Du: Chẳng là gì cả!
Gái Điếm: Thế là xong. (Buông viên bông gòn dùng để lau mặt trên tay xuống.)
Người Mộng Du: Xong cái gì?
Gái Điếm: Xong tức là xong. (Dùng một tờ giấy vệ sinh lau tay.)
(Gái Điếm ngẩng đầu lên, trên mặt chỉ thấy cái miệng đỏ tươi.
Người Mộng Du nhìn đăm đăm.
Gái Điếm móc từ trong va-li ra một cái đầu đàn ông giống hệt Người Mộng Du, nâng trên tay, quan sát kỹ một lần, sau đó, nhè nhẹ buông tay, cái đầu lăn xuống đất. Cô ta uể oải đứng dậy, đèn đường tăt ngúm. Gái Điếm biến mất.
Người Mộng Du đến trước cái đầu, cúi xuống quan sát, dùng chân dọ dẫm một hồi.
Lãng Tử cầm chai rượu bước vào.)
Lãng Tử: Trời sắp sáng đến nơi rồi, còn luẩn quẩn ở đây làm gì vậy?
Người Mộng Du: Ồ! (Vội vã đạp một cái, nghiền nát cái đầu, quay lại.) Xin lỗi. Mi hỏi gã xem cái đầu còn ở đây không?
Lãng Tử: (Khinh bạc.) Cái đầu? Sớm muộn gì rồi ai cũng mất, cũng có lúc để mất đầu, hơn nữa cũng không có cái đầu nào mà mãi mãi không mất cả.
Người Mộng Du: Đúng như thế, nhưng mà mi hỏi là cái đầu mi có còn không?
Lãng Tử: (Dương mi.) Chú có muốn uống thêm chút nữa không?
Người Mộng Du: (Tiếp lấy chai rượu rồi tu một hớp, cười.) Mi nói mi đã không còn phân biệt được rõ ràng là mi uống hay là cái đầu của mi uống.
Lãng Tử: Cũng như nhau thôi. (Dơ chai lên xem rượu.) Cái gì uống hết đều là rượu cả. (Ném chai đi.)
(Cả hai đều cười khoái chí.)
Người Mộng Du: Tất cả đều là do đàn bà gây ra, nếu không vì cái con đượi kia giữa thời tiết lạnh lẽo như vầy để lộ đùi chỉ mang có một đôi vớ ni-lông dài, nửa đêm mời mọc thiên hạ, thì giấc ngủ của bác đâu có bị phá đám? Mi nói mi thực có lỗi hết sức.
Lãng Tử: Đàn bà rốt cuộc cũng cứ là đàn bà.
Người Mộng Du: Câu ấy không sai! Sai là ở chỗ, mi nói, thiên vạn không bao giờ nên bao đồng chuyện đàn bà.
Nhưng mà ả nói là trên vớ của ả có một lỗ lủng---
(Lãng Tử bật cười ha hả.)
Người Mộng Du: Mi nói cái sai lầm của mi là ở chỗ lẽ ra không nên để ả băt chuyện!
(Lãng Tử lại bật cười ha hả.)
Người Mộng Du: Mi nói đều tại mi tự nhiên còn hỏi. Bớt nói càng nhiều bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu!
(Lãng Tử vẫn còn cười ha hả.)
Người Mộng Du: (Tự cười.) Mi nói nhưng mà mi vẫn hỏi.
(Lãng Tử lại cười nữa.)
Người Mộng Du: Mi nói mi không ngờ, lại bị lôi thôi đến như vầy...
(Lãng Tử vẫn còn cười.)
Người Mộng Du: Mi hỏi phải chăng gã cười mi?
(Lãng Tử lại cười nữa.)
Người Mộng Du: Điều này thì có cái gì đáng cười?
(Lãng Tử vẫn cứ cười.)
Người Mộng Du: Mi hỏi gã cười mi hay là cười cái lỗ lủng trên vớ?
(Lãng Tử lại cười nữa.)
Người Mộng Du: Mi hỏi gã có thể không cười được không?
(Lãng Tử vẫn nheo mắt cười.)
Người Mộng Du: Mi hỏi gã ngụ ý gì vậy?
(Lãng Tử vẫn cười không thôi.)
Người Mộng Du: Chẳng có ý nghĩa gì cả!
(Lãng Tử vẫn cứ cười.)
Người Mộng Du: Chính vì nhàn rỗi mà mới cười như điên như thế.
(Lãng Tử vẫn há miệng ra mà cười.)
Người Mộng Du: Bác không còn nói gì nữa. (Bỏ đi.)
(Lãng Tử vẫn cứ nhìn anh ta cười.)
Người Mộng Du: (Quay lại đối diện gã.) Mi hỏi gã có thể ngưng cái cười ngu xuẩn này được không?
(Lãng Tử miệng vẫn toang hoác.)
Người Mộng Du: (Hét lên.) Được rồi, khứa lão này! (Sấn đến, hai tay nắm lấy cổ Lãng Tử.) Mi không còn chịu đựng được sự châm chọc này, phải cho gã biết là mi không hề bạc nhược như thế, mi tràn đầy khí huyết, không phải là cái bóng của người khác, mi thực sự tồn tại, trên cái thế giới vô ý nghĩa này, ngay cả mi cũng vô ý nghĩa không kém, dùng sự phản kháng vô ý nghĩa ra đối phó với cái thế giới vô ý nghĩa này, cũng ít nhiều chứng minh được sự hiện hữu vô ý nghĩa của mi! (Thõng tay.)
(Lãng Tử ngã xuống đất, nụ cười vẫn ngưng đọng trên khuôn mặt.)
Người Mộng Du: (Ngạc nhiên.) Mi bóp cổ gã chết? Chuyện này không thể xảy ra được!
(Lay gã.) Đừng rỡn nữa, ông già! (Tát vào mặt gã cũng không thấy phản ứng.) Mi không cố ý dồn gã vào tử địa, chỉ bất quá không chịu nổi thứ châm chọc này... (Lui lại.) Mi nói---(Nhìn quanh.) Mi không có ai để giãi bày. Cho dù mi biết là bốn chung quanh có từng cặp mắt lớn không ngớt theo rõi mi, mi không tránh khỏi cái bẫy rập này, nếu như không do người ta đẩy mi xuống, thì cũng do mi tự sa vào, mi có phản kháng đi nữa, lấy ác trả ác, lấy phẫn nộ đối lại bạo lực, để hủy diệt người khác và tự cứu mình, để khỏi bị người khác hủy diệt, mi vẫn cứ rơi vào bẫy rập của họ như thường. Không, trong hoàn cảnh nguy hiểm như vầy, mi phải giả bộ như không có gì, làm cho xong cái việc này, đừng quan tâm là người ta quấy rầy mi trước hay mi quấy rầy người ta trước, còn như ai trước ai sau cái thứ tranh tụng này đừng có mong bao giờ phân minh được, tóm lại, mi phải xóa hết tang chứng vết tích, bất chấp mi có tội hay vô tội, song cái vụ này mi làm sao mà vô tội được, thế nhưng quyết định có tội hay không lại hoàn toàn không phải do mi.
(Ôm ông già lên, bỏ vào va-li, nhét tay chân ông vào trong, rasức ấn mạnh nắp, cuối cùng đóng lại được, ngồi trên va-li thở dốc.) Mi ở trên tội ác, không, mi ở ngoài tội ác, không, tội ác ở trong tâm mi, cái mi phải tiêu diệt chính là cái cảm giác tội ác ở trong tâm mi!
(Đứng dậy dậm chân, phát ra tiếng lộp cộp, rồi lập tức dừng lại, cởi giầy ra, cầm trong tay.) Mi không cách chi tiêu diệt cái cảm giác bẩm sinh này được, ai ai cũng có mi không hề vô tội, mi chỉ đừng nghĩ đến là được rồi!
(Trên cầu treo ánh bình minh le lói.)
Người Mộng Du: Trước khi trời sáng, trước khi xe rác đến mi phải trở về nhà, chỉ cần đừng đụng mặt các hàng xóm cùng lầu của mi trên hành lang đang lũ lượt đón chuyến xe buổi sáng, lặng lẽ lủi vào phòng, khe khẽ khóa lại, là mi an tâm, sảng khoái tắm một trận nước nóng, sau đó, sạch sẽ, thoải mái, nằm dài trên giường, tuyệt nhiên không cần phải âu lo gì nữa, cơn ác mộng này kể như qua luôn.
(Một người bịt mặt mặc áo lót giống y như Người Mộng Du xuất hiện trên cầu treo chặn đường anh ta trên cầu.)
Người Mộng Du: Ông là ai? Ông muốn gì? Mi muốn ông tránh qua một bên! Mi hỏi ông là ai? Mi hỏi ông rốt cuộc muốn làm gì? Mi muốn ông---để mi đi---qua---!
(Cả hai không ai nhường ai, lặng lẽ giằng co.
Tiếng xe điện ngầm lướt đến gần, hai người vẫn giằng co.
Xe phóng qua, đèn trên sân khấu tối đi. Có tiếng hét ú ớ khàn khàn.
Góc trái sân khấu phía trước sáng lên, trong toa xe trống vắng không người, chỉ có cuốn sách mở ra nằm trên sàn.
Người Soát Vé bước vào, nhặt sách dưới đất lên, bước ra.)
Màn hạ.
Paris, ngày 18 tháng 11, 1999.
(Vở kịch này được viết và diễn dưới sự bảo trợ của Beaumardais Foundation, Pháp Quốc.)
------------------------------------------------------------------
Vài đề nghị và thuyết minh về việc diễn vở "Người Đi Đêm":
1. Chủ đề của vở kịch này là ác mộng, đương nhiên là phải tránh mô phỏng cảnh huống của đời sống hiện thực hay cách trình bày tự nhiên, nhưng mà cũng tuyệt nhiên đừng cố làm ra vẻ quái đản. Sự truy cầu thực tại tâm lý và việc nhấn mạnh hình thức trình diễn kịch tính, phải nói là có thể đi đôi chứ không tương phản nhau. Trái lại, cái cường độ của vở kịch nằm ở chỗ đối ứng của hai bên. Diễn viên cần phải thiết lập trung tính của vai trò diễn viên trên sân khấu, sau đó mới lắng nghe, tường thuật và đóng vai của mình. Cái trung tính của vai trò diễn viên này giúp cho diễn viên thể nghiệm được nội tâm của các nhân vật cũng như bảo trì được cái quân bình của cảm giác trình diễn.
2. Các đồ vật trong kịch cũng là những đồng diễn giao lưu của các nhân vật, một khi diễn viên đã làm sống động được chiếc giầy, va-li, hộp giấy, đầu người và cánh cửa lớn, là có thể làm vở kịch sống động ra, cũng tránh làm cho những đoạn độc thoại khá dài biến thành tuyên đọc. Người dàn cảnh sân khấu cần phải làm nổi bật các đồ vật này, đừng để chúng bị chìm mất trong bối cảnh.
3. Vở kịch này dùng một số thủ pháp ảo thuật, cái chế tạo biến hóa kỳ dị của ảo thuật làm thành hiệu quả của vở kịch, đồng thời cũng dễ thích dụng với cách thiết kế bối cảnh và ánh sáng. Lúc sử dụng các biện pháp này cần phải linh lợi trong sáng, không cần phải quan tâm là khán giả có thấy hợp lý hay không.
4. Vở kịch này dùng hình thức kịch diễn nhắm thử giải thích một số chủ đề cổ xưa như Thượng Đế và ma quỉ, đàn ông và đàn bà, thiện và ác, cứu thế và thụ nạn, cũng như ưu tâm của người hiện đại về tha nhân và tự ngã, ý thức và ngôn ngữ. Nếu diễn kịch bằng Hoa ngữ, Lãng Tử trong vở kịch bất tất phải tương tự với hình ảnh Thượng Đế trong văn hóa truyền thống Tây phương, mà có thể tham chiếu Phật Sống Tế Công trong văn hóa dân gian Trung Quốc. Các nhân vật khác cũng thế: Chúa Trùm có thể là Lão Đại của một bang hội, Du Côn có thể trở thành sát thủ, nhưng mà Gái Điếm thì đừng bao giờ mặc "kỳ bào," Người Mộng Du cũng như các nhân vật tương tự, đều mặc y phục thông thường của người hiện đại, chỉ đừng cần đeo cà-vạt hay nơ. Nếu diễn băng ngôn ngữ Tây phương, cách thiết kế y phục có thể tùy tiện.
Những ý kiến trên chỉ là để tham khảo.
----------------------------
Như Hạnh dịch từ nguyên tác Hoa ngữ Dạ Du Thần (Yeyoushen) của Cao Hành Kiện, trong Gao Xingjian, Yeyoushen: Gao Xingjian xijuji, 010. (Taiwan: Unitas Publishing Co., Ltd., 2001) .