Tháng tư

Chào tháng tư! Chào những ngày hứa hẹn ít vui, nhiê`u buô`n, lä''m nhớ. chào tháng tư bä`ng mô.t buô?i sáng thử thách quan trọng. Phượng vä''ng mä.t sáng naỵ Mâ''y lớp dưới được nghỉ, nhường bàn ghê'', chô~ ngô`i cho những con gà nòi của trường sửa soạn trâ.n đâ''u quyê''t định tương laị Ôi, tương lai! Chưa bao giờ nghe hai tiê''ng này phát ghét đê''n thê''. Tương lai: Anh nào đô~ trung học phô? thông, nê''u gia đình khá giả, lên Hà Nô.i tiê''p tục học thi tú tàị Anh nào gia đình túng quâ~n, xin làm giáo viên tiê?u học sẽ được tuyê?n dụng ngay không câ`n học sư phạm. Anh nào thích đời sô''ng quân ngũ, tình nguyê.n thi vào trường võ bị ở Ðà Lạt hay Thủ Ðức. Những anh bâ''t hạnh đạp vỏ chuô''i, vô` hụt cái tương lai đẹp thì bỏ trường mà đi, hoä.c vê` làm ruô.ng, ngâm bài "Vän chương phú lục chä?ng hay, Trở vê` làng cũ học cày cho xong", hoä.c đi buôn bán, hoä.c xin học nghê` mưu sinh. Ðâ''y, tương lai của mảnh bä`ng trung học phô? thông, chán như cơm nê''p nát.
Nhưng vâ~n quan trọng. Ðê''n nô~i,thi thử gay go hơn thi thâ.t. Mô~i anh học trò ngô`i mô.t bàn. Anh này ngô`i đâ`u bàn, anh kia ngô`i giữa bàn, khó lòng hỏi han nhaụ Thâ`y dä.n: Bình tĩnh, đừng run, đừng vô.i vàng, đọc kỹ đâ`u bài, chưa hiê?u thì đọc lại, tâm niê.m "tôi phải đô~"! Các thâ`y vừa làm giám khảo vừa làm giám thị. Bài thi viê''t lên bảng. Mä''t thâ`y chiê''u rõi từng học trò. Hai giờ mô.t môn thị Ngày bô''n môn. Thâ`y châ''m bài suô''t đêm. Hôm sau đọc kê''t quả thi viê''t. Rụng như sung. Lớp bô''n mươi học trò chỉ mười läm anh được vào vâ''n đáp. Tôi may mä''n đợt ... thi thử. Thâ`y Viê.t vän quay vê` Nguyê~n Công Trứ. Thâ`y cho näm điê?m, mä''ng mỏ tàn tê.. Mười anh đô~. Näm anh thi vâ''n đáp kỳ haị Có tôị Thâ`y hẹn tuâ`n lê~ nữa thì thi vâ''n đáp cho näm thí sinh trượt vâ''n đáp.
Phượng đê''n trường hôm công bô'' kê''t quả thi vâ''n đáp thử. Nàng đả nghe thâ`y Viê.t vän hê''t lời mạt sát tôị Tan học, Phượng bảo tôi đưa nàng vê` tâ.n nhà. Trên đường vê`, Phượng nói :
--Anh chỉ câ`n "yêú cụ Nguyê~n Công Trứ mô.t chút thôị Mình học cụ có mâ''y bài thơ, mâ''y đoạn phú mà ....
Tôi nói :
--Không hiê?i tại sao tôi không thuô.c nô?i thơ Nguyê~n Công Trứ .
Phượng nói :
--Vì anh thiê''u ... chí nam nhi!
Phượng cười khúc khích. Nàng hỏi tôi :
--Chiê`u nay anh có bâ.n viê.c gì không ?
Tôi đáp :
--Không .
--Thê'' thì chiê`u Phượng cùng anh học thơ Nguyê~n Công Trứ nhé !
--Ở đâu ?
--Chúng mình ra bờ sông. Phượng học thi với anh, ai thuô.c trước và thuô.c trơn làu làu, lại hiê?u rõ ý nghĩa, người â''y thä''ng cuô.c .
--Ðê? làm chi đây ?
--Tuâ`n sau thi vâ''n đáp thử. Anh không thích làm Phượng vui lòng à? Anh phụ lòng thánh à ?
--Tôi xin lô~i Phượng.
--Mô~i câu thơ Nguyê~n Công Trứ là mô.t trái ô mai gói bä`ng thứ giâ''y thường đä.t trong ngän bài của Phượng.
--Phượng treo giải ?
--Vâng.
--Vâ.y chiê`u nay mang thâ.t nhiê`u ô mai nhé !
Chúng tôi chia tay nhau giữa đường. Phượng bảo đê? Phượng vê` nhà mô.t mình cũng được. Trưa hôm đó, tôi dở cuô''n Viê.t Nam Thi Vän Hợp Tuyê?n, tìm kiê''m cụ Nguyê~n Công Trứ. Tôi mơ hô` thâ''y Uy Viê~n tướng công hiê.n ra, râu dài quá rô''n, nụ cười đô. lượng. Ngài vuô''t đâ`u tôi, nhẹ nhàng và âu yê''m chuyê.n trò .
--Cháu chán thơ phú của ta phải không ?
--Bâ?m phải ạ !
--Ta biê''t lä''m. Ở tuô?i cháu và trình đô. kiê''n thức của cháu, đọc thơ phú của ta đã không thích thì học sao hiê?ụ Cháu chỉ nên học những gì gâ`n gũi cháụ Lên bâ.c đại học hãy nghiên cứu tư tưởng của tạ Bây giờ học ta, cháu sẽ giô''ng loài vẹt.
--Nhưng cháu câ`n học đê? thi đô~.
--Vẹt, loài vẹt đángo biê''t "Vòng trời đâ''t dọc ngang ngang dọc?" Thôi, ta chiê`u mày kẻo mày thi trượt, loài vẹt nhỏ ...
Uy Viê~n tướng công nói tới đó, mô.t con hạc trä''ng đáp xuô''ng cạnh ngài và ngài cưỡi hạc bay đê''n vùng trời dinh điê`n Tiê`n Hảị Tôi dụi mä''t. Thâ''y chữ nghĩa quyê''n rũ quá. Tôi học thuô.c lòng thơ phú của Nguyê~n Công Trứ thâ.t dê~ dàng. Chiê`u nay, tôi sẽ än no ô maị Tôi sẽ nuô''t cả hô.t ô maị Hô.t ô mai sẽ hóa thành hô.t mợ Và sẽ mọc ở lòng tôi mô.t cánh rừng mơ.
oOo
Thâ`y Viê.t vän bä''t tôi đọc mô.t bài hát hói của Nguyê~n Công Trứ. Tôi đọc trôi châ?ỵ Thâ`y bä''t bình giảị Tôi bình giải đâ`y đủ. Thâ`y ngạc nhiên. Thâ`y khen. Thưa thâ`y, nê''u Phượng ngô`i bên con xem con học, con có thê? học thuô.c lòng cả cuô''n Viê.t Nam Thi Vän Hợp Tuyê?n của cụ Dương Quảng Hàm như học giả Nguyê~n Vän Tô'' thuô.c lòng tự điê?n laroussẹ Tôi không sợ trượt nỏ chuô''ị Phượng hai lòng lä''m. Tôi vui là chuyê.n đã đành. Nhưng nô~i buô`n mới đang đe dọa tôị Ngày mai chúng tôi nghỉ học. Lớp đi thi nghỉ học sớm. Tôi không hiê?u Phượng có giữ đúng lời hứa, mô~i buô?i sáng, đi qua con phô'' thä?ng tä''p hai hàng hô`i đê?, từ mô.t chô~ nào đó ở nhà Ðịnh, tôi nhìn thâ''y Phượng tha thướt trong chiê''c áo lụa mâ`u mỡ gà. Mùa đông đã hê''t. Mùa xuân sä''p tàn. Áo lục Phượng mä.c sẽ làm cho mùa hè mát rượị Phượng bảo Phượng không hê` nói dô''i tôị Nhưng Phượng còn giâ''u tôi mô.t chuyê.n. Phượng did tìm người Phượng nhớ. Người â''y là ai nhỉ? Tôi nhớ buô?i chiê`u mâ''y hôm trước, chúng tôi ra bờ sông hóng gió. Hóng gió vì tôi đã thuô.c mô.t sô'' thơ phú của Nguyê~n Công Trứ đủ đê? làm bài thi lâ''y điê?m trung bình. Hôm â''y, Phượng cảm đô.ng khôn tả. Tôi đọc rõ niê`m cảm đô.ng trong mä''t Phượng. Tôi đã hỏi, đã giải thích mà vâ~n chä?ng hiê?u tại sao Phượng lo lä''ng chuyê.n thi cử của tôi ghê thê''. Tôi suy diê~n như chứng minh hình học. Yêu nhau là câ`u nguyê.n cho nhaụ Phượng câ`u nguyê.n cho tôi, vâ.y Phượng đã yêu tôị Tại sao Phượng không nói Phượng yêu tôị Tình yêu chỉ cảm thâ''y, không nghe rõ, không nói được chäng? Dâ~u sao, tôi vâ~n buô`n vì ngày mai lớp học của tôi đã khép kín.
Khung cửa sô? cũng bị khép kín. Tôi không còn ngô`i dưới bàn Phượng, thả hô`n lãng du trên suô''i tóc Phượng, thả mä''t nhìn khoảng trời quen thuô.c đủ sä''c mây của tôi nữạ Khoảng trời â''y, thiê''u PhưƠ.ng, sä''c mây chä''c chä''n là đi giang hô`. Thiê''u tôi nữa, khoảng trời sẽ u ám và khung cửa trở nên tâ`m thường. Tôi sä''p thâ.t sự xa hä?n những hình ảnh quen thuô.c, những hình ảnh, từ tháng chín, đã làm tôi bô`i hô`i, xúc cảm. Tôi tự hỏi, mai sau - chä?ng xa lä''m mà cũng phải thành chuyê.n mai sau - đê''n mô.t ngôi trường nào đó, còn Phượng ngô`i bàn trên, còn khung cửa nhỏ với khoảng trời quen thuô.c? Không gì buô`n hơn nô~i buô`n chia ly trường cũ. Sự chia ly đã đùn lên như tiê''ng côn trùng đùn lên khi chiê`u xuô''ng. Buô?i học cuô''i cùng là buô?i học đê? học trò hàn huyên và gửi nhau những dòng lưu bút. Ôi, những dòng lưu bút. Tôi đã viê''t trên hàng chục trang lưu bút của bạn bè. Mô~i mô.t ý: Xa trường lớp, xa bạn bè thì buô`n lä''m. Phượng cũng viê''t lưu bút cho nhiê`u ngườị Tôi không biê''t PhưƠng đã viê''t gì cho Tùng, cho Thức, cho Tảỉ .... Nhưng Phượng không xin những dòng lưu bút của họ. Và cả của tôi.
Phượng dä.n tôi, tan học , ngô`i lại ở lớp học mô.t lát. Tôi ngoan ngoãn tuân lê.nh. Ðã bảo Phượng đâ`y quyê`n uy mà. Khi đàn ong vỡ tô? , tản mạn ra đường phô'', trường lớp mang mô.t vẻ quạnh hiu rờn rợn. Tôi nhìn sân trường qua khung cửạ Nä''ng nhâ?y múa trên những cây phượng lá đã xanh. Cuô''i tháng sau, mâ`u đỏ của hoa sẽ lâ''n át mâ`u xanh. Ðó là lúc cô?ng trường khóa chä.t và loài ve sâ`u tự do hát những điê.u nhạc buô`n phiê`n. Nä''ng mời gọi hè sang. Nä''ng rủ rê biê.t ly đê''n. Và nä''ng hứa hẹn làm hoa hô`i nở. Tôi chỉ còn trông đợi hoa hô`i như niê`m an ủi .
--Anh Chường !
--Hở ?
--Mai chúng mình không đi học nữa .
--Vâng.
--Phượng sẽ mâ''t vô sô'' ô mai.
--Và giâ''y gói .
--Phượng viê''t trong cuô''n lưu bút của anh Tùnh mô.t câu chúc â''y â''y thi đô~. Các anh khác, Phượng cũng viê''t thê'' và cám ơn họ đã quý mê''n Phượng. Viê.t xong, Phượng bô~n buô`n quá. Phượng có cảm tưởng như đã vĩnh viê~n xa họ.
--Mô.t người nói Phượng là bóng mát giữa sân trường.
--Anh â''y nói quá chäng ?
--Nói thâ.t .
Phượng nhìn tôị Mä''t nàng thâ.t xa vä''ng. Như thê? Phượng đang nhìn xa phương trời nào có người nàng nhớ. Giây lát, Phượng hỏi :
--Mai anh tới nhà anh Ðịnh học chưa ?
Tôi gâ.t đâ`u :
--Mai, buô?i sáng .
--Phượng sẽ qua đó mô~i sáng, những hôm Phượng không phải đi xa.
--Phượng đi đâu ?
--Bây giờ khó nóị Rô`i Phượng sẽ nói với anh. Nê''u đời sô''ng giản dị, Phượng vê` Thái chỉ đê? học, những ngày chờ thi, hai chúng mình tới lớp học chung, hä?n là vui anh Chương nhỉ?
--Vâng.
--Nhưng đời sô''ng đã không giản dị. Và Phượng đành đê''m những cây hô`i hai bên hè phô'' Trưng Trä''c.
--Phượng só nghĩ hay có cảm tưởng như Phượng sä''p xa tôi mãi mãi ?
Phượng chớp mä''t. Chớp mä''t hoàị Tôi chợt nhớ, có lâ`n, Phượng đã chớp mä''t và bảo mô.t gợn bụi vướng vào mä''t nàng. Gợi bụi ? Tôi không tin đó là gợn bụị Chỉ là gợi buô`n. Chỉ là khói buô`n. Tự nhiên, tôi thàm hút mô.t điê''u thuô''c lá. Giọng nói của Phượng không giô''ng giọng nói nàng thường nói với tôị Nó đượm chút gì u hoài, nuô''i tiê''c .
--Phượng không dám có cảm tưởng â''y .
--Tại sao ?
--Vì Phượng không coi anh giô''ng những người bạn cùng lớp. Chúng mình thân nhau hơn, anh Chương ạ! Khi ta có bạn thân, ta râ''t sợ xa cách bạn của tạ Bởi thê'', Phượng ít thích thân ai .
--Phượng đả thân tôi ?
--Vâng, thân anh nên Phượng sợ xa anh .
Bô~ng Phượng mỉm cười . Giọng nói hô`n nhiên, vui vẻ :
--Ta còn cái hẹn với những cây hô`i .
Tôi nói :
--Và mô.t đêm đi xem hoa hô`i nở .
--Phượng cũng còn hẹn mời anh än bánh tôm ở Cô? Ngư .
--Tôi sẽ đô~ !
Phượng mở cä.p sách lâ''y ra mô.t nhánh lô.c đã khô cứng ép trong cuô''n sách và mô.t quẻ thẻ - mô.t mảnh giâ''y màu đỏ in đâ`y chữ nho và chữ quô''c ngữ - đưa cho tôi :
--Quà Tê''t của anh .
Tôi đưa tay nhâ.n. Và , không thê? nói tôi cảm đô.ng dường nàọ Ông tùy phái đi ngang qua lớp. O6ng đứng lại, ngó vào , hỏi :
--Cô, câ.u chưa vê` sao, muô.n rô`i ?
Tôi giục Phượng vê` trước. Nàng đứng dâ.y, cä''p cä.p sách dời khỏi lớp. Tôi trông theo Phượng thướt tha bước qua sân trường. Tôi gục mä.t xuô''ng bàn tưởng tiê''c. Tháng tư chán nản. Tháng Näm liê.u tôi có được đi bên Phượng dưới những hàng hô`i tỉnh lỵ ngát hương? Tôi thèm trở vê` tháng chín. Tôi thèm đi lại từ tháng chín. Ông tùy phái hô''i thúc :
--Câ.u Chương vê` cho tôi khóa cửa lớp .
Tôi lững thững bước ra, đứng giữa sân ngoái lại nhìn gian lớp. Hô`i tưởng mô.t niên học, niên học cuô''i cùng của trung học đê. nhâ''t câ''p, niên học làm chứng cho tuô?i vừa lớn, mà bùi ngùi, xúc đô.ng. Ông tùy phái đóng cửa sô?. Ông tùy phái đóng cửa ra vàọ Ông tra chìa vô ô? khóạ Kỷ niê.m của tôi bị nhô''t kín trong gian lớp. Ôi, tháng tư, sao buô`n vâ.y !
Những trang nhâ.t ký trong tháng tư ghi đê`u từ hôm nghỉ học ở nhà ôn bài vở chờ ngày đi thị Viê''t cho Phượng. Nói chuyê.n với Phượng. Nhưng chä''c không bao giờ dám đưa Phượng đọc.
Phượng thân ái ,
Tôi biê''t tháng tư thâ.t dài, từ hôm naỵ Buô?i sáng, trước khi tới nhà Ðịnh ôn bài vở, tôi đã ghé vào trường. Lúc â"y, các lớp đã vào học. Tôi đứng nhìn gian lớp của mình kín cửạ Tôi hình dung ra bóng tô''i trong đó. Và sự lạnh lẽọ Tôi biê''t bàn ghê'', bảng đen, tranh ảnh cũng ngâ.m ngùi như tôi bên ngoàị Niê`m vui tuô?i vừa lớn tôi bị nhô''t trong gian lớp tô''i täm, lạnh lẽọ Ý chừng kỷ niê.m mô.t đoạn đâ`u đời của tôi bị nhô''t kín. Tôi gửi gian lớp giữ cho tôị An ủi mình thê'' mà vâ~n buô`n. Phượng thân ái, tháng tư Phượng mới bảo tôi là bạn thân của Phượng. Vâ.y tôi gọi Phượng thân ái, được chứ ? Từ tháng chín, từ có Phượng, tôi quên tâ''t cả những gì chung quanh tôị Tôi chỉ còn nhớ mô~i khung trời quê ngoại, nôi â''y, tôi đã ước ao có lâ`n cùng Phượng vê` nghỉ hè. Chúng mình sẽ giô''ng hai cánh bướm bay lượn trên cỏ nô.i hoa ngàn. Bao giờ ước ao thành sự thâ.t? Ước ao giô''ng chiêm baọ Ta mờ mä''t, chiêm bao lä.n mâ''t. Và ta thâ~n thờ tiê''c rẻ. Tôi râ''t yêu cô? tích. Ðôi khi, tôi tưởng tôi và Phượng là nhân vâ.t trong cô? tích. Cô? tích râ''t ít nhân vâ.t. Cô? tích đẹp mà buô`n. Nô~i buô`n cô? tích không bä''t ta nghen ngào, khóc tủị Những nhân vâ.t cô? tích yêu nhau thâ.t hiê`n hoà. Cô? tích luôn luôn có đoạn kê''t tuyê.t vờị Ðoạn kê''t của chúng mình có giô''ng đoạn kê''t mô.t cô? tích hoàng tử gä.p công chúa không hở, Phượng ? Tôi nói thê'' này Phượng tin không nhé! Là, tôi chỉ mới mơ hô` thâ''y những hàng hô`i tỉnh lỵ của tôi đẹp thôị Ðê''n tháng Näm, hoa hô`i nở và mô.t buô?i tôi, mô.t đêm khuya, Phượng và tôi đi dưới những hàng hô`i, đi trong mùi thơm của hoa hô`i thì những hàng hô`i mới thâ.t sự đẹp, thâ.t sự khó quên. Bởi kỷ niê.m của chúng ta đã quyê.n lâ''y hương thơm của hoa hô`ị Nhưng chúng ta đã hứa sẽ nói với nhau chuyê.n gì đó vào buô?i sáng tháng Näm. Chúng ta sẽ nói chuyê.n gì ? Tôi mơ ước được nghe Phượng nói câu ngä''n ngủi " Em yêu anh". Mô.t câu đó thôị Là thừa rô`ị Chúng ta không câ`n nói thêm câu nào khác. Mô.t câu đó là đủ cho mô.t khúc nhạc ngàn đời: Ngày đó, khi ta còn niên thiê''u, em nói em yêu anh vào buô?i sáng tháng Näm ....
Phượng thân ái,
Tôi vê` nhà Ðịnh đâỵ Sáng mai, tôi không đê''n trường nữa đâụ Ðê''n trườngt tôi sẽ buô`n lä''m, tôi sẽ nhớ từ mái tóc Phượng đê''n nụ cười Phượng. Và chä''c là tôi trượt thị Tôi hy vọng thâ''y Phượng ngang qua nhà Ðịnh , Phượng thướt tha dưới hàng hô`i xanh tươị Song Phượng đã không ngang qua nhà Ðịnh sáng naỵ Tôi hiê?u Phượng bâ.n viê.c, Phượng phải đi tìm người Phượng mong nhớ. Tôi cũng có quyê`n ghen với người â''y chứ, Phượng nhỉ? Tôi ngô`i , thả mä''t ra đường phô''. Tôi chä?ng học hành gì cả. tôi chờ Phượng, chờ đê"n khi nä''ng ngâ.p lá hô`ị Tôi bỏ cái tô? học thi, quên lời hứa với Phượng, quên lời thánh đê`n Ngọc Sơn, cuô.n tròn cuô''n vở nhét vào túi quâ`n sau, lâ`n ra bờ sông ngô`i ủ rũ như mô.t kẻ thâ''t tình. Giá có vò rượu, chiê''c câ`n câu, tôi sẽ giô''ng anh chàng Phạm Thái trong tiê?u thuyê''t Tiêu Sơn Tráng Sĩ. Tôi bä''t đâ`u trách Phượng đâ''y , Phượng ạ! Nê''u Phượng đừng vê` Thái hay nê''u Phượng đừng học ở trường tôi, lớp tôi, tháng chín thâ.t bình yên cơ hô` mä.t nước cuô''i thụ Tôi sẽ không biê''t mùi hương tóc, không biê''t khoảng trời nhiê`u sä''c mây qua khung cửa sô?; không biê''t hút thuô''c lá, không biê''t làm thơ ... Tôi sẽ học hành xuâ''t sä''t, sẽ thuô.c lòng thơ phú Nguyê~n Công Trứ và sẽ đô~ hạng bình. Có phải khi ta yêu ta chịu thiê.t thòi đời đủ thứ? Có phải khi ta yêu ta quê n cả đời tả Tại sao tôi không được quên chuyê.n thi cử, tôi không được cùng Phượng đi tìm người Phượng nhớ ? Rô`i sau đó, tôi thiê.t thòị Thánh đê`n Ngọc Sơn ban phúc hay phán mô.t lời nguyê`n ? Phượng hãy giâ.n tôi đi, hãy ghét bỏ tôi đi vì sáng nay tôi thâ''y cuô.c đời tẻ nhạt, vô~ nghĩạ Có lẽ cả ngày hôm nay, cả đêm hôm nay tẻ nhạt, vô nghĩa luôn. Cả những giâ''c chiêm bao nữa.
.......
Phượng thân ái ,
Ðiê`u này lạ lä"m, tôi câ`n nói với Phượng. Là , không hiê?u tại sao mô~i lâ`n gä.p Phượng tâm hô`n tôi cứ xô''ng xang khó tả. Tim tôi đâ.p mạnh và tay tôi run râ?ỵ Trông thâ''y Phượng từ đä`ng xa, tôi đã hô`i hô.p, sung sướng. Thê'' là yêu chäng? Sáng nay Phượng ngang qua nhà Ðịnh. Tôi muô''n nhâ?y bô? ra đường gọi Phượng. Tôi sợ hãi gì aỉ Hoä.c tôi bình tĩnh bước khỏi cửa nhà Ðịnh, theo Phượng sẽ không trách tôị Dê~ dàng quá mà tôi không dám. Tôi đã đi tìm sự câ`u kỳ, vâ''t vả. Nghĩa là, tôi kiê''m mô.t cái cớ, thoát ra tô? học thi, chạy nhanh theo con phô'' Lê Lợi cùng chiê`u với con phô'' Trưng Trä''c. Ðê''n cuô''i phô'', tôi vòng sang con phô'' Phượng đang thả bước. Tôi đi ngược chiê`u với Phượng. Tôi đi thản nhiên dù mô` hô`i đã toát ra cùng nô~i hô`i hô.p của tôi dâng tràn. Tôi làm như tình cờ gä.p Phượng . Nhưng tôi biê''t Phượng không cho đó là sự tình cờ. Phượng tin rä`ng tôi nói dô''ị Phượng đúng rô`ị Tôi nói dô''i Phượng suô''t đờị Chừng nào không được nói dô''i Phượng, chừng đó tôi hê''t là tôị Mà là thứ rong rêu, gô~ đá. Tôi cũng hiê?u sự tình cờ gä.p gỡ làm Phượng cau màỵ Tôi yêu cái cau mày của Phượng. Nó vẽ thành bức tranh nửa sung sướng nửa giâ.n hờn - giâ.n hờn râ''t nhẹ - Chúng ta chỉ chào nhau lâ`n gä.p gỡ tình cờ ngä''n ngủị Thê'' mà tôi đã có buô?i sáng thâ`n tiên, học bài như có thánh ô''p, trí óc sáng suô''t, chứng minh hàng chục bài toán không vâ''p váp mảy maỵ Ðó, Phượng thâ''y chưa, thiê''u Phượng, tôi chä?ng làm được gì nên thân. Tôi muô''n mô~i buô?i sáng được tình cờ gä.p Phượng mô.t lâ`n.
Phượng thân ái ,
Vì buô?i sáng hôm nay là buô?i sáng thâ`n tiên cả ngày, cả đêm nay cũng thâ`n tiên. Và những giâ''c chiêm bao lung linh mâ`u sä''c. Tôi đã hút mô.t điê''u thuô''c lá, nhìn lên bâ`u trời đâ`y sao và ngä''m chiê''c räng khê?nh của Phượng. Tôi muô''n viê''t mô.t bài thợ Không, tôi khó lòng viê''t nô?i mô.t bài thơ haỵ Ðã có hàng ngàn thi sĩ làm thơ haỵ Ðã có hàng ngàn thi sĩ làm thơ cho tôi học thuô.c, tôi câ`n gì phải làm thơ nhỉ? Vâ.y thì tôi đọc mô.t đoạn thơ và tưởng mình cùng người yêu bước nhẹ lên những câu thơ â''ỵ Mô.t đêm nào, Phượng thân ái, ta đi bên nhau trên lô''i sỏi trong khu vườn đâ`y träng, ta sẽ thâ''y cảnh tượng như thơ: "Trong vườn đêm â''y träng nhiê`u quá, Ánh sáng tuôn đâ`y các lô''i đị Tôi với người yêu cùng nhè nhẹ, Âm thâ`m không biê''t nói näng chị .... ". ....Chúng ta sẽ chä?ng nói gì với nhau cả. Chúng ta, hai người, râ''t bơ vợ "Trä`ng sáng träng soi träng đẹp quá, Hai người nhưng chä?ng bới bơ vờ ". Những người yêu nhau thường bơ vơ ... nên thơ thê'' đó. Yêu là bơ vợ Yêu là biê''t cảm nô~i bơ vơ hơn. Phượng ơi, đã chä''c gì tháng Näm hoa hô`i nở. Tôi sợ lä''m nê''u hoa hô`i tháng Näm thiê''u mùi hương.
.....
Phượng thân ái ,
Hai hôm liê`n, Phượng không ngang qua nhà Ðịnh. Và tôi không được tạo ra chuyê.n gä.p gỡ tình cờ. Tôi lại phải đê''n trường, tìm cách mở mô.t cánh cửa sô? nhìn vào gian lớp. Tôi nhä''m mä''t hô`i tưởng. Thâ''y Phượng ngô`i ngoan. Tóc Phượng ngâ.p hương và mä''t Phượng ngâ.p buô`n. Tôi thương hại Phượng quá. Gian lớp mới là vùng trời tự do của tôi, bây giờ. Tôi đứng bên ngoài, đứng trong ngục tù thương nhớ. Tôi là tô.i đô` của tình yêụ Tôi bám châ''n sông cửa ngỡ bám châ''n song sä''t giá lạnh. Tôi thèm mô.t chô~ ngô`i trong â''y, mô.t chô~ ngô`i tôi vừa giã từ đã tiê''c nuô''ị Nê''u mai này - chữ của Phượng đó - chúng ta xa nhau mãi mãi, tôi không được đứng bên ngoài nhìn kỷ niê.m của mình bên trong , tôi sẽ ra sao, Phượng biê''t không? Ðang làm học trò tôi đã nhớ tôi tháng chín. Tháng chín đẹp và tháng chín khởi sụ mô.t nô~i buô`n.
Phượng thân ái,
Tôi không hiê?u hai hôm nay Phượng đi đâu, đê''n đâu và Phượng có mô.t phút nào nghĩ đê''n tôị Tôi chä''c là Phượng đã nghĩ đê''n tôị Tôi phải an ủi tôi chứ. Tôi vừa đọc được mô.t câu tư tưởng in trên tờ nhâ.t báo cũ : "Yêu nhau không phải đê? ngô`i nhìn nhau mà đê? nhìn chung vê` mô.t hướng". Yêu nhau không nhìn nhau họa là thánh nhân vĩ nhân luâ.n vê` tình yêu thê'' ! Tôi thích thi sĩ luâ.n vê` tình yêu thê''! Tôi thích thi sĩ luâ.n vê` tình yêụ Thi sĩ mới biê''t yêụ Thánh nhân , vĩ nhân không biê''t yêụ Yêu mà ngô`i nhìn vê` mô.t hướng thì chán quá. Yêu là phải đi bên nhau dưới những hàng hô`i, trong mùi hương thơm ngát trên đường khuay vä''ng. Và không dám câ`m tay nhaụ Phải thê'' không , Phượng? Nê''u phải thê'', sẽ chä?ng bao giờ tôi dám câ`m tay Phượng mô.t lâ`n. Mô.t lâ`n cho mãi mãị Có lẽ, hoa hô`i cũng chỉ ngát thơm mô.t lâ`n vào mô.t lâ`n tôi dám câ`m tay Phượng. Và chỉ riêng chúng mình biê''t hoa hô`i có mùi thơm như chỉ riêng chúng mình yêu nhau.
.........
Phượng thân ái,
Ðã mâ''y hôm rô`i, Phượng không đi qua nhà Ðịnh. Ðã mâ''y hôm rô`i, tôi chä?ng thiê''t học hành. Tôi quên lời Phương dä.n, quên niê`m vui trông đợi của Phượng, quên cả ông thánh đê` Ngọc Sơn, tôi hút thuô''c lá râ''t nhiê`ụ Tôi thường dựa lưng vào thân cây hô`i cuô''i phô'' Trưng Trä''c - cây hô`i đã đôi lâ`n thâ''y Phượng ngang qua - châm thuô''c và ngửa mä.t nhả khói nhìn khói bay lên , lan tỏa vào nhữa đám lá hô`ị Như thê'' không vơi nô~i nhớ. Như thê'' chỉ nhớ thêm và buô`n vô tả. Tháng tư sä''p hê''t cho tháng Näm sä''p sang. Tôi bä''t đâ`u lo ngại tháng Näm. Có thê? nào tháng Näm, vào mô.t buô?i sáng, Phượng phải nói với tôi nhưng chuyê.n mà Phượng đã hy vọng không phải nói ? Vâ.y sẽ không có mô.t lâ`n chúng ta đi dưới hàng hô`i, đi trong mùi hương thơm ngát trên đường khuya đê? tôi dám câ`m tay Phượng xem tâm hô`n tôi ngỡ ngàng đê''n đô. nàọ Tháng Näm, với tôi, không là ngày nghe tên mình trúng tuyê?n kỳ thi Trung Học Phô? Thông đâụ Tháng Näm, với tôi, chỉ là con phô'' vä''ng, hàng hô`i, mùi thơm và Phượng.
Phượng thân ái ,
Ðêm qua , tôi thức giâ''c và ra đứng ở bờ giê''ng sau nhà. Tôi tìm chiê''c räng khê?nh của Phượng dưới mä.t giê''ng nước. Mä.t giê''ng nhỏ quá, làm sao đủ chứa mô.t chuô~i sao ? Tôi cứ tưởng tôi là thi sĩ ca dao đứng ở bờ ao mô.t đêm buô`n.
Ðêm qua ra đứng bờ ao
Trông cá, cá lä.n , trông sao, sao mờ
Buô`n trông con nhên giäng tơ
Nhê.n ơi nhê.n hỡi nhên chờ mô''i ai
Buô`n trông chênh chê''ch sao mai
Sao ơi sao hỡi nhớ ai sao mờ
Ðêm đêm tưởng dải Ngân Hà
Chuôi sao tinh đâ?u đã ba näm tròn
Ðá mòn nhưng dạ chä?ng mòn
Tào Khê nước chảy vâ~n còn trơ trơ
Ðêm buô`n , buô`n ghê gớm, thi sĩ ca dao trông rõ cả con nhê.n cũng buô`n. Con nhê.n không ngủ. Con nhê.n mải nhớ mô.t ngườị Tôi là con nhê.n, Phượng ạ! Con nhê.n giäng lưới tương tự Cái lưới chụp kín hô`n tôị Tôi sợ cái lưới â''ỵ Tôi sợ tháng Näm. Hình như, điê`u ta mơ ước không bao giờ đê''n với ta như ta đã ước mợ Tôi đã mơ ước thâ.t nhiê`ụ Tháng Näm, lại giời, tôi không phải nghe chuyê.n Phượng không muô''n kê?. Tôi sợ tháng Näm và tôi vâ~n mong đợi tháng Näm. Tôi, tôi chả nên viê''t nữạ Viê''t thì phải nghĩ. Nghĩ thì phải nhớ. Nhớ thì phải buô`n. Tôi ép nhánh lô.c khô và quẻ thẻ của Phượng cho ở trang nàỵ Tháng Näm, ta đợi mi đâ''y .



Chào tháng tư! Chào những ngày hứa hẹn ít vui, nhiê`u buô`n, lä''m nhớ. chào tháng tư bä`ng mô.t buô?i sáng thử thách quan trọng. Phượng vä''ng mä.t sáng naỵ Mâ''y lớp dưới được nghỉ, nhường bàn ghê'', chô~ ngô`i cho những con gà nòi của trường sửa soạn trâ.n đâ''u quyê''t định tương laị Ôi, tương lai! Chưa bao giờ nghe hai tiê''ng này phát ghét đê''n thê''. Tương lai: Anh nào đô~ trung học phô? thông, nê''u gia đình khá giả, lên Hà Nô.i tiê''p tục học thi tú tàị Anh nào gia đình túng quâ~n, xin làm giáo viên tiê?u học sẽ được tuyê?n dụng ngay không câ`n học sư phạm. Anh nào thích đời sô''ng quân ngũ, tình nguyê.n thi vào trường võ bị ở Ðà Lạt hay Thủ Ðức. Những anh bâ''t hạnh đạp vỏ chuô''i, vô` hụt cái tương lai đẹp thì bỏ trường mà đi, hoä.c vê` làm ruô.ng, ngâm bài "Vän chương phú lục chä?ng hay, Trở vê` làng cũ học cày cho xong", hoä.c đi buôn bán, hoä.c xin học nghê` mưu sinh. Ðâ''y, tương lai của mảnh bä`ng trung học phô? thông, chán như cơm nê''p nát.

Nhưng vâ~n quan trọng. Ðê''n nô~i,thi thử gay go hơn thi thâ.t. Mô~i anh học trò ngô`i mô.t bàn. Anh này ngô`i đâ`u bàn, anh kia ngô`i giữa bàn, khó lòng hỏi han nhaụ Thâ`y dä.n: Bình tĩnh, đừng run, đừng vô.i vàng, đọc kỹ đâ`u bài, chưa hiê?u thì đọc lại, tâm niê.m "tôi phải đô~"! Các thâ`y vừa làm giám khảo vừa làm giám thị. Bài thi viê''t lên bảng. Mä''t thâ`y chiê''u rõi từng học trò. Hai giờ mô.t môn thị Ngày bô''n môn. Thâ`y châ''m bài suô''t đêm. Hôm sau đọc kê''t quả thi viê''t. Rụng như sung. Lớp bô''n mươi học trò chỉ mười läm anh được vào vâ''n đáp. Tôi may mä''n đợt ... thi thử. Thâ`y Viê.t vän quay vê` Nguyê~n Công Trứ. Thâ`y cho näm điê?m, mä''ng mỏ tàn tê.. Mười anh đô~. Näm anh thi vâ''n đáp kỳ haị Có tôị Thâ`y hẹn tuâ`n lê~ nữa thì thi vâ''n đáp cho näm thí sinh trượt vâ''n đáp.

Phượng đê''n trường hôm công bô'' kê''t quả thi vâ''n đáp thử. Nàng đả nghe thâ`y Viê.t vän hê''t lời mạt sát tôị Tan học, Phượng bảo tôi đưa nàng vê` tâ.n nhà. Trên đường vê`, Phượng nói :

--Anh chỉ câ`n "yêú cụ Nguyê~n Công Trứ mô.t chút thôị Mình học cụ có mâ''y bài thơ, mâ''y đoạn phú mà ....

Tôi nói :

--Không hiê?i tại sao tôi không thuô.c nô?i thơ Nguyê~n Công Trứ .

Phượng nói :

--Vì anh thiê''u ... chí nam nhi!

Phượng cười khúc khích. Nàng hỏi tôi :

--Chiê`u nay anh có bâ.n viê.c gì không ?

Tôi đáp :

--Không .

--Thê'' thì chiê`u Phượng cùng anh học thơ Nguyê~n Công Trứ nhé !

--Ở đâu ?

--Chúng mình ra bờ sông. Phượng học thi với anh, ai thuô.c trước và thuô.c trơn làu làu, lại hiê?u rõ ý nghĩa, người â''y thä''ng cuô.c .

--Ðê? làm chi đây ?

--Tuâ`n sau thi vâ''n đáp thử. Anh không thích làm Phượng vui lòng à? Anh phụ lòng thánh à ?

--Tôi xin lô~i Phượng.

--Mô~i câu thơ Nguyê~n Công Trứ là mô.t trái ô mai gói bä`ng thứ giâ''y thường đä.t trong ngän bài của Phượng.

--Phượng treo giải ?

--Vâng.

--Vâ.y chiê`u nay mang thâ.t nhiê`u ô mai nhé !

Chúng tôi chia tay nhau giữa đường. Phượng bảo đê? Phượng vê` nhà mô.t mình cũng được. Trưa hôm đó, tôi dở cuô''n Viê.t Nam Thi Vän Hợp Tuyê?n, tìm kiê''m cụ Nguyê~n Công Trứ. Tôi mơ hô` thâ''y Uy Viê~n tướng công hiê.n ra, râu dài quá rô''n, nụ cười đô. lượng. Ngài vuô''t đâ`u tôi, nhẹ nhàng và âu yê''m chuyê.n trò .

--Cháu chán thơ phú của ta phải không ?

--Bâ?m phải ạ !

--Ta biê''t lä''m. Ở tuô?i cháu và trình đô. kiê''n thức của cháu, đọc thơ phú của ta đã không thích thì học sao hiê?ụ Cháu chỉ nên học những gì gâ`n gũi cháụ Lên bâ.c đại học hãy nghiên cứu tư tưởng của tạ Bây giờ học ta, cháu sẽ giô''ng loài vẹt.

--Nhưng cháu câ`n học đê? thi đô~.

--Vẹt, loài vẹt đángo biê''t "Vòng trời đâ''t dọc ngang ngang dọc?" Thôi, ta chiê`u mày kẻo mày thi trượt, loài vẹt nhỏ ...

Uy Viê~n tướng công nói tới đó, mô.t con hạc trä''ng đáp xuô''ng cạnh ngài và ngài cưỡi hạc bay đê''n vùng trời dinh điê`n Tiê`n Hảị Tôi dụi mä''t. Thâ''y chữ nghĩa quyê''n rũ quá. Tôi học thuô.c lòng thơ phú của Nguyê~n Công Trứ thâ.t dê~ dàng. Chiê`u nay, tôi sẽ än no ô maị Tôi sẽ nuô''t cả hô.t ô maị Hô.t ô mai sẽ hóa thành hô.t mợ Và sẽ mọc ở lòng tôi mô.t cánh rừng mơ.

oOo

Thâ`y Viê.t vän bä''t tôi đọc mô.t bài hát hói của Nguyê~n Công Trứ. Tôi đọc trôi châ?ỵ Thâ`y bä''t bình giảị Tôi bình giải đâ`y đủ. Thâ`y ngạc nhiên. Thâ`y khen. Thưa thâ`y, nê''u Phượng ngô`i bên con xem con học, con có thê? học thuô.c lòng cả cuô''n Viê.t Nam Thi Vän Hợp Tuyê?n của cụ Dương Quảng Hàm như học giả Nguyê~n Vän Tô'' thuô.c lòng tự điê?n laroussẹ Tôi không sợ trượt nỏ chuô''ị Phượng hai lòng lä''m. Tôi vui là chuyê.n đã đành. Nhưng nô~i buô`n mới đang đe dọa tôị Ngày mai chúng tôi nghỉ học. Lớp đi thi nghỉ học sớm. Tôi không hiê?u Phượng có giữ đúng lời hứa, mô~i buô?i sáng, đi qua con phô'' thä?ng tä''p hai hàng hô`i đê?, từ mô.t chô~ nào đó ở nhà Ðịnh, tôi nhìn thâ''y Phượng tha thướt trong chiê''c áo lụa mâ`u mỡ gà. Mùa đông đã hê''t. Mùa xuân sä''p tàn. Áo lục Phượng mä.c sẽ làm cho mùa hè mát rượị Phượng bảo Phượng không hê` nói dô''i tôị Nhưng Phượng còn giâ''u tôi mô.t chuyê.n. Phượng did tìm người Phượng nhớ. Người â''y là ai nhỉ? Tôi nhớ buô?i chiê`u mâ''y hôm trước, chúng tôi ra bờ sông hóng gió. Hóng gió vì tôi đã thuô.c mô.t sô'' thơ phú của Nguyê~n Công Trứ đủ đê? làm bài thi lâ''y điê?m trung bình. Hôm â''y, Phượng cảm đô.ng khôn tả. Tôi đọc rõ niê`m cảm đô.ng trong mä''t Phượng. Tôi đã hỏi, đã giải thích mà vâ~n chä?ng hiê?u tại sao Phượng lo lä''ng chuyê.n thi cử của tôi ghê thê''. Tôi suy diê~n như chứng minh hình học. Yêu nhau là câ`u nguyê.n cho nhaụ Phượng câ`u nguyê.n cho tôi, vâ.y Phượng đã yêu tôị Tại sao Phượng không nói Phượng yêu tôị Tình yêu chỉ cảm thâ''y, không nghe rõ, không nói được chäng? Dâ~u sao, tôi vâ~n buô`n vì ngày mai lớp học của tôi đã khép kín.

Khung cửa sô? cũng bị khép kín. Tôi không còn ngô`i dưới bàn Phượng, thả hô`n lãng du trên suô''i tóc Phượng, thả mä''t nhìn khoảng trời quen thuô.c đủ sä''c mây của tôi nữạ Khoảng trời â''y, thiê''u PhưƠ.ng, sä''c mây chä''c chä''n là đi giang hô`. Thiê''u tôi nữa, khoảng trời sẽ u ám và khung cửa trở nên tâ`m thường. Tôi sä''p thâ.t sự xa hä?n những hình ảnh quen thuô.c, những hình ảnh, từ tháng chín, đã làm tôi bô`i hô`i, xúc cảm. Tôi tự hỏi, mai sau - chä?ng xa lä''m mà cũng phải thành chuyê.n mai sau - đê''n mô.t ngôi trường nào đó, còn Phượng ngô`i bàn trên, còn khung cửa nhỏ với khoảng trời quen thuô.c? Không gì buô`n hơn nô~i buô`n chia ly trường cũ. Sự chia ly đã đùn lên như tiê''ng côn trùng đùn lên khi chiê`u xuô''ng. Buô?i học cuô''i cùng là buô?i học đê? học trò hàn huyên và gửi nhau những dòng lưu bút. Ôi, những dòng lưu bút. Tôi đã viê''t trên hàng chục trang lưu bút của bạn bè. Mô~i mô.t ý: Xa trường lớp, xa bạn bè thì buô`n lä''m. Phượng cũng viê''t lưu bút cho nhiê`u ngườị Tôi không biê''t PhưƠng đã viê''t gì cho Tùng, cho Thức, cho Tảỉ .... Nhưng Phượng không xin những dòng lưu bút của họ. Và cả của tôi.

Phượng dä.n tôi, tan học , ngô`i lại ở lớp học mô.t lát. Tôi ngoan ngoãn tuân lê.nh. Ðã bảo Phượng đâ`y quyê`n uy mà. Khi đàn ong vỡ tô? , tản mạn ra đường phô'', trường lớp mang mô.t vẻ quạnh hiu rờn rợn. Tôi nhìn sân trường qua khung cửạ Nä''ng nhâ?y múa trên những cây phượng lá đã xanh. Cuô''i tháng sau, mâ`u đỏ của hoa sẽ lâ''n át mâ`u xanh. Ðó là lúc cô?ng trường khóa chä.t và loài ve sâ`u tự do hát những điê.u nhạc buô`n phiê`n. Nä''ng mời gọi hè sang. Nä''ng rủ rê biê.t ly đê''n. Và nä''ng hứa hẹn làm hoa hô`i nở. Tôi chỉ còn trông đợi hoa hô`i như niê`m an ủi .

--Anh Chường !

--Hở ?

--Mai chúng mình không đi học nữa .

--Vâng.

--Phượng sẽ mâ''t vô sô'' ô mai.

--Và giâ''y gói .

--Phượng viê''t trong cuô''n lưu bút của anh Tùnh mô.t câu chúc â''y â''y thi đô~. Các anh khác, Phượng cũng viê''t thê'' và cám ơn họ đã quý mê''n Phượng. Viê.t xong, Phượng bô~n buô`n quá. Phượng có cảm tưởng như đã vĩnh viê~n xa họ.

--Mô.t người nói Phượng là bóng mát giữa sân trường.

--Anh â''y nói quá chäng ?

--Nói thâ.t .

Phượng nhìn tôị Mä''t nàng thâ.t xa vä''ng. Như thê? Phượng đang nhìn xa phương trời nào có người nàng nhớ. Giây lát, Phượng hỏi :

--Mai anh tới nhà anh Ðịnh học chưa ?

Tôi gâ.t đâ`u :

--Mai, buô?i sáng .

--Phượng sẽ qua đó mô~i sáng, những hôm Phượng không phải đi xa.

--Phượng đi đâu ?

--Bây giờ khó nóị Rô`i Phượng sẽ nói với anh. Nê''u đời sô''ng giản dị, Phượng vê` Thái chỉ đê? học, những ngày chờ thi, hai chúng mình tới lớp học chung, hä?n là vui anh Chương nhỉ?

--Vâng.

--Nhưng đời sô''ng đã không giản dị. Và Phượng đành đê''m những cây hô`i hai bên hè phô'' Trưng Trä''c.

--Phượng só nghĩ hay có cảm tưởng như Phượng sä''p xa tôi mãi mãi ?

Phượng chớp mä''t. Chớp mä''t hoàị Tôi chợt nhớ, có lâ`n, Phượng đã chớp mä''t và bảo mô.t gợn bụi vướng vào mä''t nàng. Gợi bụi ? Tôi không tin đó là gợn bụị Chỉ là gợi buô`n. Chỉ là khói buô`n. Tự nhiên, tôi thàm hút mô.t điê''u thuô''c lá. Giọng nói của Phượng không giô''ng giọng nói nàng thường nói với tôị Nó đượm chút gì u hoài, nuô''i tiê''c .

--Phượng không dám có cảm tưởng â''y .

--Tại sao ?

--Vì Phượng không coi anh giô''ng những người bạn cùng lớp. Chúng mình thân nhau hơn, anh Chương ạ! Khi ta có bạn thân, ta râ''t sợ xa cách bạn của tạ Bởi thê'', Phượng ít thích thân ai .

--Phượng đả thân tôi ?

--Vâng, thân anh nên Phượng sợ xa anh .

Bô~ng Phượng mỉm cười . Giọng nói hô`n nhiên, vui vẻ :

--Ta còn cái hẹn với những cây hô`i .

Tôi nói :

--Và mô.t đêm đi xem hoa hô`i nở .

--Phượng cũng còn hẹn mời anh än bánh tôm ở Cô? Ngư .

--Tôi sẽ đô~ !

Phượng mở cä.p sách lâ''y ra mô.t nhánh lô.c đã khô cứng ép trong cuô''n sách và mô.t quẻ thẻ - mô.t mảnh giâ''y màu đỏ in đâ`y chữ nho và chữ quô''c ngữ - đưa cho tôi :

--Quà Tê''t của anh .

Tôi đưa tay nhâ.n. Và , không thê? nói tôi cảm đô.ng dường nàọ Ông tùy phái đi ngang qua lớp. O6ng đứng lại, ngó vào , hỏi :

--Cô, câ.u chưa vê` sao, muô.n rô`i ?

Tôi giục Phượng vê` trước. Nàng đứng dâ.y, cä''p cä.p sách dời khỏi lớp. Tôi trông theo Phượng thướt tha bước qua sân trường. Tôi gục mä.t xuô''ng bàn tưởng tiê''c. Tháng tư chán nản. Tháng Näm liê.u tôi có được đi bên Phượng dưới những hàng hô`i tỉnh lỵ ngát hương? Tôi thèm trở vê` tháng chín. Tôi thèm đi lại từ tháng chín. Ông tùy phái hô''i thúc :

--Câ.u Chương vê` cho tôi khóa cửa lớp .

Tôi lững thững bước ra, đứng giữa sân ngoái lại nhìn gian lớp. Hô`i tưởng mô.t niên học, niên học cuô''i cùng của trung học đê. nhâ''t câ''p, niên học làm chứng cho tuô?i vừa lớn, mà bùi ngùi, xúc đô.ng. Ông tùy phái đóng cửa sô?. Ông tùy phái đóng cửa ra vàọ Ông tra chìa vô ô? khóạ Kỷ niê.m của tôi bị nhô''t kín trong gian lớp. Ôi, tháng tư, sao buô`n vâ.y !
Những trang nhâ.t ký trong tháng tư ghi đê`u từ hôm nghỉ học ở nhà ôn bài vở chờ ngày đi thị Viê''t cho Phượng. Nói chuyê.n với Phượng. Nhưng chä''c không bao giờ dám đưa Phượng đọc.
Phượng thân ái ,

Tôi biê''t tháng tư thâ.t dài, từ hôm naỵ Buô?i sáng, trước khi tới nhà Ðịnh ôn bài vở, tôi đã ghé vào trường. Lúc â"y, các lớp đã vào học. Tôi đứng nhìn gian lớp của mình kín cửạ Tôi hình dung ra bóng tô''i trong đó. Và sự lạnh lẽọ Tôi biê''t bàn ghê'', bảng đen, tranh ảnh cũng ngâ.m ngùi như tôi bên ngoàị Niê`m vui tuô?i vừa lớn tôi bị nhô''t trong gian lớp tô''i täm, lạnh lẽọ Ý chừng kỷ niê.m mô.t đoạn đâ`u đời của tôi bị nhô''t kín. Tôi gửi gian lớp giữ cho tôị An ủi mình thê'' mà vâ~n buô`n. Phượng thân ái, tháng tư Phượng mới bảo tôi là bạn thân của Phượng. Vâ.y tôi gọi Phượng thân ái, được chứ ? Từ tháng chín, từ có Phượng, tôi quên tâ''t cả những gì chung quanh tôị Tôi chỉ còn nhớ mô~i khung trời quê ngoại, nôi â''y, tôi đã ước ao có lâ`n cùng Phượng vê` nghỉ hè. Chúng mình sẽ giô''ng hai cánh bướm bay lượn trên cỏ nô.i hoa ngàn. Bao giờ ước ao thành sự thâ.t? Ước ao giô''ng chiêm baọ Ta mờ mä''t, chiêm bao lä.n mâ''t. Và ta thâ~n thờ tiê''c rẻ. Tôi râ''t yêu cô? tích. Ðôi khi, tôi tưởng tôi và Phượng là nhân vâ.t trong cô? tích. Cô? tích râ''t ít nhân vâ.t. Cô? tích đẹp mà buô`n. Nô~i buô`n cô? tích không bä''t ta nghen ngào, khóc tủị Những nhân vâ.t cô? tích yêu nhau thâ.t hiê`n hoà. Cô? tích luôn luôn có đoạn kê''t tuyê.t vờị Ðoạn kê''t của chúng mình có giô''ng đoạn kê''t mô.t cô? tích hoàng tử gä.p công chúa không hở, Phượng ? Tôi nói thê'' này Phượng tin không nhé! Là, tôi chỉ mới mơ hô` thâ''y những hàng hô`i tỉnh lỵ của tôi đẹp thôị Ðê''n tháng Näm, hoa hô`i nở và mô.t buô?i tôi, mô.t đêm khuya, Phượng và tôi đi dưới những hàng hô`i, đi trong mùi thơm của hoa hô`i thì những hàng hô`i mới thâ.t sự đẹp, thâ.t sự khó quên. Bởi kỷ niê.m của chúng ta đã quyê.n lâ''y hương thơm của hoa hô`ị Nhưng chúng ta đã hứa sẽ nói với nhau chuyê.n gì đó vào buô?i sáng tháng Näm. Chúng ta sẽ nói chuyê.n gì ? Tôi mơ ước được nghe Phượng nói câu ngä''n ngủi " Em yêu anh". Mô.t câu đó thôị Là thừa rô`ị Chúng ta không câ`n nói thêm câu nào khác. Mô.t câu đó là đủ cho mô.t khúc nhạc ngàn đời: Ngày đó, khi ta còn niên thiê''u, em nói em yêu anh vào buô?i sáng tháng Näm ....

Phượng thân ái,

Tôi vê` nhà Ðịnh đâỵ Sáng mai, tôi không đê''n trường nữa đâụ Ðê''n trườngt tôi sẽ buô`n lä''m, tôi sẽ nhớ từ mái tóc Phượng đê''n nụ cười Phượng. Và chä''c là tôi trượt thị Tôi hy vọng thâ''y Phượng ngang qua nhà Ðịnh , Phượng thướt tha dưới hàng hô`i xanh tươị Song Phượng đã không ngang qua nhà Ðịnh sáng naỵ Tôi hiê?u Phượng bâ.n viê.c, Phượng phải đi tìm người Phượng mong nhớ. Tôi cũng có quyê`n ghen với người â''y chứ, Phượng nhỉ? Tôi ngô`i , thả mä''t ra đường phô''. Tôi chä?ng học hành gì cả. tôi chờ Phượng, chờ đê"n khi nä''ng ngâ.p lá hô`ị Tôi bỏ cái tô? học thi, quên lời hứa với Phượng, quên lời thánh đê`n Ngọc Sơn, cuô.n tròn cuô''n vở nhét vào túi quâ`n sau, lâ`n ra bờ sông ngô`i ủ rũ như mô.t kẻ thâ''t tình. Giá có vò rượu, chiê''c câ`n câu, tôi sẽ giô''ng anh chàng Phạm Thái trong tiê?u thuyê''t Tiêu Sơn Tráng Sĩ. Tôi bä''t đâ`u trách Phượng đâ''y , Phượng ạ! Nê''u Phượng đừng vê` Thái hay nê''u Phượng đừng học ở trường tôi, lớp tôi, tháng chín thâ.t bình yên cơ hô` mä.t nước cuô''i thụ Tôi sẽ không biê''t mùi hương tóc, không biê''t khoảng trời nhiê`u sä''c mây qua khung cửa sô?; không biê''t hút thuô''c lá, không biê''t làm thơ ... Tôi sẽ học hành xuâ''t sä''t, sẽ thuô.c lòng thơ phú Nguyê~n Công Trứ và sẽ đô~ hạng bình. Có phải khi ta yêu ta chịu thiê.t thòi đời đủ thứ? Có phải khi ta yêu ta quê n cả đời tả Tại sao tôi không được quên chuyê.n thi cử, tôi không được cùng Phượng đi tìm người Phượng nhớ ? Rô`i sau đó, tôi thiê.t thòị Thánh đê`n Ngọc Sơn ban phúc hay phán mô.t lời nguyê`n ? Phượng hãy giâ.n tôi đi, hãy ghét bỏ tôi đi vì sáng nay tôi thâ''y cuô.c đời tẻ nhạt, vô~ nghĩạ Có lẽ cả ngày hôm nay, cả đêm hôm nay tẻ nhạt, vô nghĩa luôn. Cả những giâ''c chiêm bao nữa.

.......

Phượng thân ái ,

Ðiê`u này lạ lä"m, tôi câ`n nói với Phượng. Là , không hiê?u tại sao mô~i lâ`n gä.p Phượng tâm hô`n tôi cứ xô''ng xang khó tả. Tim tôi đâ.p mạnh và tay tôi run râ?ỵ Trông thâ''y Phượng từ đä`ng xa, tôi đã hô`i hô.p, sung sướng. Thê'' là yêu chäng? Sáng nay Phượng ngang qua nhà Ðịnh. Tôi muô''n nhâ?y bô? ra đường gọi Phượng. Tôi sợ hãi gì aỉ Hoä.c tôi bình tĩnh bước khỏi cửa nhà Ðịnh, theo Phượng sẽ không trách tôị Dê~ dàng quá mà tôi không dám. Tôi đã đi tìm sự câ`u kỳ, vâ''t vả. Nghĩa là, tôi kiê''m mô.t cái cớ, thoát ra tô? học thi, chạy nhanh theo con phô'' Lê Lợi cùng chiê`u với con phô'' Trưng Trä''c. Ðê''n cuô''i phô'', tôi vòng sang con phô'' Phượng đang thả bước. Tôi đi ngược chiê`u với Phượng. Tôi đi thản nhiên dù mô` hô`i đã toát ra cùng nô~i hô`i hô.p của tôi dâng tràn. Tôi làm như tình cờ gä.p Phượng . Nhưng tôi biê''t Phượng không cho đó là sự tình cờ. Phượng tin rä`ng tôi nói dô''ị Phượng đúng rô`ị Tôi nói dô''i Phượng suô''t đờị Chừng nào không được nói dô''i Phượng, chừng đó tôi hê''t là tôị Mà là thứ rong rêu, gô~ đá. Tôi cũng hiê?u sự tình cờ gä.p gỡ làm Phượng cau màỵ Tôi yêu cái cau mày của Phượng. Nó vẽ thành bức tranh nửa sung sướng nửa giâ.n hờn - giâ.n hờn râ''t nhẹ - Chúng ta chỉ chào nhau lâ`n gä.p gỡ tình cờ ngä''n ngủị Thê'' mà tôi đã có buô?i sáng thâ`n tiên, học bài như có thánh ô''p, trí óc sáng suô''t, chứng minh hàng chục bài toán không vâ''p váp mảy maỵ Ðó, Phượng thâ''y chưa, thiê''u Phượng, tôi chä?ng làm được gì nên thân. Tôi muô''n mô~i buô?i sáng được tình cờ gä.p Phượng mô.t lâ`n.

Phượng thân ái ,

Vì buô?i sáng hôm nay là buô?i sáng thâ`n tiên cả ngày, cả đêm nay cũng thâ`n tiên. Và những giâ''c chiêm bao lung linh mâ`u sä''c. Tôi đã hút mô.t điê''u thuô''c lá, nhìn lên bâ`u trời đâ`y sao và ngä''m chiê''c räng khê?nh của Phượng. Tôi muô''n viê''t mô.t bài thợ Không, tôi khó lòng viê''t nô?i mô.t bài thơ haỵ Ðã có hàng ngàn thi sĩ làm thơ haỵ Ðã có hàng ngàn thi sĩ làm thơ cho tôi học thuô.c, tôi câ`n gì phải làm thơ nhỉ? Vâ.y thì tôi đọc mô.t đoạn thơ và tưởng mình cùng người yêu bước nhẹ lên những câu thơ â''ỵ Mô.t đêm nào, Phượng thân ái, ta đi bên nhau trên lô''i sỏi trong khu vườn đâ`y träng, ta sẽ thâ''y cảnh tượng như thơ: "Trong vườn đêm â''y träng nhiê`u quá, Ánh sáng tuôn đâ`y các lô''i đị Tôi với người yêu cùng nhè nhẹ, Âm thâ`m không biê''t nói näng chị .... ". ....Chúng ta sẽ chä?ng nói gì với nhau cả. Chúng ta, hai người, râ''t bơ vợ "Trä`ng sáng träng soi träng đẹp quá, Hai người nhưng chä?ng bới bơ vờ ". Những người yêu nhau thường bơ vơ ... nên thơ thê'' đó. Yêu là bơ vợ Yêu là biê''t cảm nô~i bơ vơ hơn. Phượng ơi, đã chä''c gì tháng Näm hoa hô`i nở. Tôi sợ lä''m nê''u hoa hô`i tháng Näm thiê''u mùi hương.

.....

Phượng thân ái ,

Hai hôm liê`n, Phượng không ngang qua nhà Ðịnh. Và tôi không được tạo ra chuyê.n gä.p gỡ tình cờ. Tôi lại phải đê''n trường, tìm cách mở mô.t cánh cửa sô? nhìn vào gian lớp. Tôi nhä''m mä''t hô`i tưởng. Thâ''y Phượng ngô`i ngoan. Tóc Phượng ngâ.p hương và mä''t Phượng ngâ.p buô`n. Tôi thương hại Phượng quá. Gian lớp mới là vùng trời tự do của tôi, bây giờ. Tôi đứng bên ngoài, đứng trong ngục tù thương nhớ. Tôi là tô.i đô` của tình yêụ Tôi bám châ''n sông cửa ngỡ bám châ''n song sä''t giá lạnh. Tôi thèm mô.t chô~ ngô`i trong â''y, mô.t chô~ ngô`i tôi vừa giã từ đã tiê''c nuô''ị Nê''u mai này - chữ của Phượng đó - chúng ta xa nhau mãi mãi, tôi không được đứng bên ngoài nhìn kỷ niê.m của mình bên trong , tôi sẽ ra sao, Phượng biê''t không? Ðang làm học trò tôi đã nhớ tôi tháng chín. Tháng chín đẹp và tháng chín khởi sụ mô.t nô~i buô`n.

Phượng thân ái,

Tôi không hiê?u hai hôm nay Phượng đi đâu, đê''n đâu và Phượng có mô.t phút nào nghĩ đê''n tôị Tôi chä''c là Phượng đã nghĩ đê''n tôị Tôi phải an ủi tôi chứ. Tôi vừa đọc được mô.t câu tư tưởng in trên tờ nhâ.t báo cũ : "Yêu nhau không phải đê? ngô`i nhìn nhau mà đê? nhìn chung vê` mô.t hướng". Yêu nhau không nhìn nhau họa là thánh nhân vĩ nhân luâ.n vê` tình yêu thê'' ! Tôi thích thi sĩ luâ.n vê` tình yêu thê''! Tôi thích thi sĩ luâ.n vê` tình yêụ Thi sĩ mới biê''t yêụ Thánh nhân , vĩ nhân không biê''t yêụ Yêu mà ngô`i nhìn vê` mô.t hướng thì chán quá. Yêu là phải đi bên nhau dưới những hàng hô`i, trong mùi hương thơm ngát trên đường khuay vä''ng. Và không dám câ`m tay nhaụ Phải thê'' không , Phượng? Nê''u phải thê'', sẽ chä?ng bao giờ tôi dám câ`m tay Phượng mô.t lâ`n. Mô.t lâ`n cho mãi mãị Có lẽ, hoa hô`i cũng chỉ ngát thơm mô.t lâ`n vào mô.t lâ`n tôi dám câ`m tay Phượng. Và chỉ riêng chúng mình biê''t hoa hô`i có mùi thơm như chỉ riêng chúng mình yêu nhau.

.........

Phượng thân ái,

Ðã mâ''y hôm rô`i, Phượng không đi qua nhà Ðịnh. Ðã mâ''y hôm rô`i, tôi chä?ng thiê''t học hành. Tôi quên lời Phương dä.n, quên niê`m vui trông đợi của Phượng, quên cả ông thánh đê` Ngọc Sơn, tôi hút thuô''c lá râ''t nhiê`ụ Tôi thường dựa lưng vào thân cây hô`i cuô''i phô'' Trưng Trä''c - cây hô`i đã đôi lâ`n thâ''y Phượng ngang qua - châm thuô''c và ngửa mä.t nhả khói nhìn khói bay lên , lan tỏa vào nhữa đám lá hô`ị Như thê'' không vơi nô~i nhớ. Như thê'' chỉ nhớ thêm và buô`n vô tả. Tháng tư sä''p hê''t cho tháng Näm sä''p sang. Tôi bä''t đâ`u lo ngại tháng Näm. Có thê? nào tháng Näm, vào mô.t buô?i sáng, Phượng phải nói với tôi nhưng chuyê.n mà Phượng đã hy vọng không phải nói ? Vâ.y sẽ không có mô.t lâ`n chúng ta đi dưới hàng hô`i, đi trong mùi hương thơm ngát trên đường khuya đê? tôi dám câ`m tay Phượng xem tâm hô`n tôi ngỡ ngàng đê''n đô. nàọ Tháng Näm, với tôi, không là ngày nghe tên mình trúng tuyê?n kỳ thi Trung Học Phô? Thông đâụ Tháng Näm, với tôi, chỉ là con phô'' vä''ng, hàng hô`i, mùi thơm và Phượng.

Phượng thân ái ,

Ðêm qua , tôi thức giâ''c và ra đứng ở bờ giê''ng sau nhà. Tôi tìm chiê''c räng khê?nh của Phượng dưới mä.t giê''ng nước. Mä.t giê''ng nhỏ quá, làm sao đủ chứa mô.t chuô~i sao ? Tôi cứ tưởng tôi là thi sĩ ca dao đứng ở bờ ao mô.t đêm buô`n.

Ðêm qua ra đứng bờ ao
Trông cá, cá lä.n , trông sao, sao mờ
Buô`n trông con nhên giäng tơ
Nhê.n ơi nhê.n hỡi nhên chờ mô''i ai
Buô`n trông chênh chê''ch sao mai
Sao ơi sao hỡi nhớ ai sao mờ
Ðêm đêm tưởng dải Ngân Hà
Chuôi sao tinh đâ?u đã ba näm tròn
Ðá mòn nhưng dạ chä?ng mòn
Tào Khê nước chảy vâ~n còn trơ trơ

Ðêm buô`n , buô`n ghê gớm, thi sĩ ca dao trông rõ cả con nhê.n cũng buô`n. Con nhê.n không ngủ. Con nhê.n mải nhớ mô.t ngườị Tôi là con nhê.n, Phượng ạ! Con nhê.n giäng lưới tương tự Cái lưới chụp kín hô`n tôị Tôi sợ cái lưới â''ỵ Tôi sợ tháng Näm. Hình như, điê`u ta mơ ước không bao giờ đê''n với ta như ta đã ước mợ Tôi đã mơ ước thâ.t nhiê`ụ Tháng Näm, lại giời, tôi không phải nghe chuyê.n Phượng không muô''n kê?. Tôi sợ tháng Näm và tôi vâ~n mong đợi tháng Näm. Tôi, tôi chả nên viê''t nữạ Viê''t thì phải nghĩ. Nghĩ thì phải nhớ. Nhớ thì phải buô`n. Tôi ép nhánh lô.c khô và quẻ thẻ của Phượng cho ở trang nàỵ Tháng Näm, ta đợi mi đâ''y .