Chương 10

Theo đời kim-tiền, thì tiền bạc là quí hơn các hạnh tốt, nằm trên các tánh cao hết thảy. Dẫu hồi trước mình làm những chuyện bất nhơn, bất nghĩa, hay là mình làm những điều xủ-tiết, ô-danh hễ mình có nhiều tiền rồi, mình ở nhà cao, mình ngồi xe tốt, thì thiên-hạ bái quị, bợ-đỡ, kính trọng, phục tùng, người ta không cần xét tra cái phương-chước của mình dùng mà làm ra tiền, mà người ta cũng không cần dòm ngó cái tâm tánh của mình coi cao hay là thấp.

Nhờ sanh nhằm cái đời như vậy, nhờ gặp dân-trí như vậy, nên cô Hai Phục làm bạn với Mái Chín Ngánh hơn một năm rồi, bây giờ cô có cà rá hột xoàn, cô có bông tai hột xoàn, cô có dây chuyền hột xoàn, cô có vòng nhận hột xoàn, trong nhà đồ đạc hực-hỡ, tủ sắt thường cất bạc ngàn, hễ bước ra khỏi cửa thì leo lên xe hơi, chẳng có cuộc vui nào mà cô thiếu mặt, tự nhiên hết thảy thiên-hạ từ sang chí hèn đều kính trọng cô, chẳng có người nào tính tìm lai lịch của cô, hay là dám xét coi cô làm thế nào mà cô có xe hơi, có hột xoàn, có bạc ngàn, có đồ tốt như vậy. Mà người ta sao không kính trọng cô cho được. Cô đã có tiền bạc nhiều, lại vì tiền bạc cô làm ra không mệt, bởi vậy cô xài tiền bạc rộng rãi lắm. Hễ ai đến quyên tiền đặng cúng hay giúp dân bị thủy thiên tai hay là hỏa hoạn, thì cô vui lòng đậu luôn luôn, khi cô giúp 5 đồng, khi cô giúp 10 đồng nếu có mấy “Bà lớn” bổn thân đi quyên, thì cô giúp năm bảy chục hoặc một trăm cô không tiếc. Cách cô cư xử như vậy tự nhiên kẻ nghèo hèn đều kính mến cô, còn người sang trọng thì khen ngợi cô, từ trên cho tới dưới, đồng cho cô Hai Phục là người nhơn đức.

Đã vậy mà cô còn mua tất cả các thứ nhựt-báo tuần báo đủ hết, mua mà bỏ đống, chớ không coi. Ba Có có cằn-rằn, thì cô nói mua đặng giúp cho nhà học-thức khai thông dân trí dần dần tốn hao chút ít cũng chẳng hại gì, mà cô lại có lợi nhiều, mỗi việc cô làm như vậy đều khen ngợi cô, phẩm-giá của cô càng thêm cao, lại được quen với bậc có học thức nữa.

Một đêm có Hội Tương Tế tổ chức cuộc hát tại Thành phố hí viện Saigon để lấy tiền cho hội mua đất làm nghĩa địa, Cô Hai Phục được thiệp mời đi coi hát, nên ăn cơm tối rồi, cô cùng Ba Có trang điểm hẳn hoi, mặc áo quần thiệt đẹp, đeo hột xoàn đủ thứ, rồi lên xe hơi mà đi xuống rạp hát.

Tuy còn hơn nửa giờ đồng hồ nữa mới khai diễn, nhưng mà trước rạp hát xe hơi, xe kéo chen nhau đậu chật, nam thanh nữ tú đua nhau mua giấy vô cữa dập-dều(#1) .

Xe hơi của cô Hai Phục vừa ngừng, sớp phơ nhảy xuống mở cửa xe, cô Hai Phục thủng thẳng leo xuống, ai thấy đi xe tốt, bận áo màu, hột xoàn nhiều, mặt có duyên, sắc thì đẹp thì cũng chong mắt, day đầu mà ngó. Ba Có mua hai cái giấy thượng hạng, rồi chị em dắt nhau vô cửa, đi tới đâu đàn ông con trai thảy đều ngó Cô Hai Phục mà trầm trồ. Chị em ngồi yên chỗ rồi mới ngó thiên-hạ chơi, người thì xấu-hoắc mà lại dồi phấn thoa son, kẻ thì già chát mà còn ăn mặc lòe-loẹt, coi bộ vúc-vắc tưởng ai cũng muốn mình, rà mắt láo liên dòm mấy chỗ phụ nữ.

Hai chị em đương coi thiên hạ mà bàn-luận thế tình, thình lình cô Hai Phục kéo tay Ba Có mà nói rằng: “Ý! Chị Ba, có thím tôi đi coi hát kìa”.
Ba Có hỏi “đâu? Thím nào?“
- Thím của tôi là bà Phủ đó.
- Đâu?
- Đó, thím đương đi vô kìa, thím đi với ba đứa con của thím đó.
Cô Hai lấy tay mà chỉ. Thiệt quả bà Phủ Hàm Phạm Gia Tăng thủng thẳng đi vô với ba đứa con, Liên Hoa đi trước, Gia Tường và Gia Trinh đi giữa, bà đi sau chót hết. Có một thầy xâm-xâm đi ngay lại chỗ cô Hai Phục ngồi, rồi kêu bà Phủ chỉ 3 cái ghế đó và nói rằng: “Thưa bà, ba cái ghế nầy của bà mua đây.”
Cô Hai Phục ngó Ba Có và cười mà rằng : “Mua giấy ngồi gần mình nữa chớ! Làm sao?” Ba Có đáp rằng: “Ngồi gần thì nói chuyện chơi, có sao đâu mà ngại”.
Liên Hoa tới trước, dòm thấy cô Hai Phục chưng hửng nên đứng khựng lại. Cô Hai Phục cười và nói rằng: “Chào cô Hai, cô đi coi hát nữa sao? Có chú đi hay không?” Bà Phủ Tăng đi tới. Cô Hai Phục đứng dậy, chấp tay xá bà mà chào rằng: “Bẩm, thím đi coi hát. Bẩm, có chú tôi đi hay không?”
Bà Phủ bị đèn khí chóa mắt, lại bị cô Hai Phục điểm trang theo bực sang trọng, nên bà không nhìn được, bà đứng dụ dự mà không biết ai mà trả lời.
Cô Hai Phục cười mà nói rằng: “Cháu là con Phục đây, thím quên cháu hay sao?”
Bà Phủ chưng-hửng, không kịp kiếm một lời khôn khéo mà đáp, lại nói rằng : “Trời ơi, vậy hay sao? Bây giờ coi lạ hoắc, có dè đâu”.
Cô Hai Phục cười mà nói rằng: “Mời thím ngồi. Mấy năm nay chú thím mạnh giỏi há? Năm nay cô hai lớn đại, hai cậu cũng vậy”. Cô lại vỗ vai Gia Trinh mà hỏi rằng: “Cậu nhớ tôi hôn, cậu ba?” Gia Trinh gặc đầu mà đáp: “Tôi nhớ lắm chớ. Hồi mới vô tôi thấy thì tôi biết liền”.
Bà Phủ ngồi cái ghế dựa bên cô Hai Phục, Liên Hoa ngồi kế đó, còn hai cậu nhỏ ngồi chung một cái kế đó nữa. Bây giờ bà Phủ đã định tâm lại được rồi, nên bà hỏi cô Hai Phục rằng:
- Bây giờ cháu ở đâu?
- Bẩm, ở Saigon đây, cháu ở miệt trên kho đạn.
- Ở nhà ai trển?
- Bẩm, cháu ở nhà cháu, chớ nhà ai.
- Cháu có chồng hay chưa?
- Bẩm, cháu có chồng hơn một năm rồi.
- Vậy hay sao, thím có hay đâu. Có chồng ở gần đây, sao không xuống thím mà chơi? Chồng của cháu làm việc ở sở nào vậy?
- Bẩm, chồng của cháu làm việc nhà, chớ không có làm sở nào hết. Thẩy có tiệm cưa, tiệm gỗ, có lò gạch, ảnh làm nghề thầu khóan, đi đấu giá lãnh cất nhà, hoặc bắt cầu vậy thôi.
- Cha chả, giàu lắm mới làm nghề thầu khóan được chớ.
- Bẩm, có vốn đủ làm ăn vậy thôi, chớ không giàu gì lắm.
- Có lò gạch, có tiệm cưa thì giàu rồi, còn đợi giống gì nữa. Bất nhơn quá, ở gần đây mà không xuống thăm chơi chớ. Quan Phủ ở nhà nhắc nhở cháu hoài. Bữa nào xuống chơi nghe hôn.
- Dạ, cháu xuống sợ chú rầy quá.
- Giống gì mà rầy?
- Hồi trước chú đánh chú đuổi cháu, nếu cháu léo hánh tới nữa, cháu sợ chú rầy chớ.
- Ối chuyện xưa nhắc lại làm gì. Hồi trước ổng giận ổng rầy vậy thôi, ổng không có cố chấp đâu.
- Bẩm thím, mấy năm nay chú tôi mạnh giỏi thể nào?
- Ờ, ổng mạnh.
- Sao, chú tôi không đi coi hát chơi?
- Ổng ít ưa hát xướng lắm. Cháu không biết ý ổng hay sao? Ổng vui với cái đèn mâm thuốc, chớ ổng không biết vui việc chi nữa hết.
Bà Phủ ngó đôi bông tai, ngó bộ cà rá, ngó cái mề đay đồng của cô Hai Phục, thấy xoàn hột nào hột nấy trưư-trứu nhứt là bộ hột nhận đôi bông tai lớn và chiếu hơn hột của bà thì bà kiêng nể trong lòng, nên bà muốn hỏi tại duyên cớ làm sao cô gặp chồng giàu như vậy, mà rồi bà không dám mở miệng.
Cô Hai Phục day qua hỏi Ba Có rằng:
- Người ta vô chật rạp rồi, mà họ còn đợi giống gì nữa, nên không chịu khởi sự hát, chị Ba há.
- Bộ chưa tới giờ, nên họ chưa hát chớ.

Có hai vợ chồng của ông Hội đồng Thành phố vô, gặp cô hai Phục thì chào hỏi mừng rỡ, bộ coi thân thiết lắm. Bà Phủ thấy cô Hai Phục quen biết với bực thân-hào, thì bà lại càng thêm kiêng nể hơn nữa, Bà Phủ hỏi nhỏ cô Hai rằng:
- Cháu có quen với bà Hội đồng đó hay sao?
- Bẩm, bà hội đồng đó là chị em bạn của cháu, đi hội với nhau hoài.
- Hội gì?
- Bẩm, mấy hội phước thiện.
- Cha! Cháu có vô mấy hội đó hay sao?
- Bẩm, mấy bà theo rủ hoài, nên cháu vô hội đặng lo giúp mấy kẻ nghèo nàn, tàn tật, làm phước chút đỉnh vậy mà.
- Nếu vậy thì bây giờ cháu sang trọng lắm.
- Bẩm, thiên hạ làm sao, mình cũng làm bậy theo với họ cho vui, chớ không sang trọng gì.
- Còn cô nào ngồi một bên cháu đó, mà nãy giờ cháu nói chuyện hoài vậy?
- Thím hỏi chị Ba cháu đây phải hôn? Bẩm, chị của cháu?
- Hả? Chị của cháu hay sao? Cháu không có chị mà.
- Chị em bạn dì.
- Cổ ở đâu?
- Cũng ở Saigon đây. Hồi chú thím đuổi cháu đó, nhờ chỉ đem cháu về chỉ nuôi, rồi sau mới gả cháu lấy chồng. Cháu mang ơn chỉ lung lắm.
- Vậy hay sao?
Bà Phủ nghe chuyện như vậy, mà bà không hổ thẹn, bà lại muốn làm quen với Ba Có, nên ngó Ba Có mà chào rằng: “Chào cô. Té ra cô là chị của cháu tôi đây, mà tôi không biết chớ”.
Ba Có gặc đầu và cười, chớ không nói chi hết.
Cô Hai Phục nói với Ba Có rằng: “Bà đây là Bà Phủ ở trong Cầu Kho, thím dâu của em”.
Ba Có cười mà nói rằng: “Bẩm bà lớn, em có nghe danh tiếng của bà từ lâu, tiếc vì em không có dịp gặp được bà lớn, nên nãy giờ em không biết mà chào bà lớn. Vậy xin bà lớn tha lỗi cho em.”
Bà Phủ đáp rằng: “Không. Cô có lỗi gì đâu. Không biết mà chào hỏi sao được. Thôi, té ra cũng là bà con, chớ chẳng phải xa lạ chi. Bữa nào rảnh đi với con Hai đây vào nhà tôi chơi”.
Bà nói tới đó thì bạn hát kéo màn khai diễn.
Đêm nay hát tuồng Phụng Kiều-Lý Đáng, hát lớp mẹ con Phụng Kiều đùm đậu tại nhà Hồ-Phát gặp Lý Đáng bị đòn, hai bên tỏ tình cùng nhau rồi thề nguyền vàng đá. Cô Hai Phục thấy thân phận của Phụng Kiều hèn hạ chẳng khác nào thân phận của cô ngày trước, thì cô mủi lòng, nên rưng rưng nước mắt. Cô liếc coi thì thấy Bà Phủ, Liên Hoa với Gia Tường hớn hở như thường, duy có một mình Gia Trinh không vui, nó thấy vợ chồng Hồ Phát khinh bạc mẹ con Phụng Kiều thì nó kêu bà Phủ mà nói rằng: “Vợ chồng Hồ Phát xấu quá má há, Phụng Kiều là cháu mà coi bộ nó không thương chớ”. Bà Phủ đã không biết hổ mà bà lại nói rằng: “Ừ, hai vợ chồng thằng cha đó bậy quá. Sau con Phụng Kiều nó làm hoàng hậu đây rồi mới biết mắc cỡ chớ”.

Đến khuya vãn hát, cô Hai Phục với Ba Có đi với mấy mẹ con bà Phủ mà ra cửa một lượt. Bà Phủ kêu xe kéo mà về Cầu Kho. Cô Hai Phục bèn thấy vậy hỏi rằng:
- Ủa ! Thím không có xe hơi hay sao?
- Có xe ở nhà, mà không có sớp phơ. Hôm trước thằng sớp phơ phá xe, ổng giận ổng đuổi nó, rồi hổm nay chưa mướn đứa khác cầm bánh, nên đi đâu phải đi xe kéo bất tiện hết sức.
- Cháu có xe sẵn đây. Thôi thím với mấy cậu và cô lên xe cháu rồi cháu đưa về. Xe cháu lớn, tới 7 chỗ ngồi nên đi đủ.
- Cháu có xe hơi hay sao?
- Dạ có.
- Cháu đưa mất công cháu lắm.
Ba Có hớt mà đáp rằng: “Bẩm bà lớn có mất công đâu. Đưa bà một chút rồi chị em tôi về không trễ gì. Để bà lớn đi xe kéo bất tiện lắm”.
Chị ta và nói và ngoắc sớp phơ đem xe lại. Bà Phủ thấy cái xe thùng kiếng lớn đại mà lại mới tinh, thì bà khen thầm và càng kiêng nể cô Hai Phục thêm nữa. Sớp phơ nhảy xuống mở cửa, vặn đèn trong mui sáng trưng. Cô Hai Phục và Ba Có mời mẹ con bà Phủ lên xe, bốn người lớn ngồi phía sau, Hai đứa nhỏ ngồi phía trước.
Bà Phủ thấy niệm(#2) xe bao nỉ xám, chỗ để chưn lót nỉ đỏ, có bình cấm bông thường tươi, coi ra có vẻ sang trọng vô cùng thì bà hỏi cô Hai Phục rằng:
- Xe nầy của chồng cháu hay là của ai?
- Bẩm, không. Xe riêng của cháu đi chơi chớ. Chồng cháu đi làm công việc, thẩy có hai ba cái xe khác nữa.
- Cha chả! Sắm xe hơi nhiều dữ vậy hay sao?
- Phải sắm mà đi chớ sao.
- Nếu vậy thì chồng cháu giàu lớn lắm.
Cô Hai cười và chỉ chỗ cho sớp phơ ngừng.
Mấy mẹ con bà Phủ leo xuống, rồi bà mời chị em cô Hai Phục ghé uống nước chơi một chút rồi sẽ về. Cô Hai Phục đáp rằng:
- Bẩm khuya rồi; nếu cháu ghé sợ nói chuyện làm mất giấc ngủ của chú.
- Ổng chưa ngủ đâu. Bây giờ ổng thức ổng hút hà rầm, chớ phải ngủ sớm như hồi trước. Bữa nay tôi đi coi hát đây, ổng lại phải thức coi nhà mà chờ chớ.
Đương nói lan can(#3) thì thấy trong nhà phựt đèn khí sáng lòa, cửa mở rộng ra, ông phủ Tăng đi ra sân và hỏi rằng: “Chả! Xe hơi đâu mà về đó vậy!”
Bà Phủ không trả lời với ông, bà lại nói với Hai Phục và Ba Có rằng: “Kia kìa, ổng còn thức đó thấy hôn? Đi vô uống nước chơi một chút rồi sẻ về.”
Ba Có thấy bà ân cần, bèn nói với cô Hai Phục rằng: “Không nên để cho bà lớn biểu lâu. Sẵn có quan lớn thức kia, vậy em nên vô mà thăm quan lớn một chút”
Mấy người dắt nhau đi vô, gặp ông Phủ đi ra, ông hỏi rằng: “Xe của ai đưa bà về đó?”
Bà Phủ đáp rằng:
- Xe của con Hai.
- Con Hai nào?
- Con Hai Phục.
- Con Hai Phục nào?
- Con Hai Phục là cháu của mình, ông quên rồi hay sao?
Ông Phủ còn ú ớ, thì cô Hai bước tới chấp tay xá ông và nói rằng: “Bẩm chú mạnh giỏi. Cháu đây, chú quên hay sao?”
Ông Phủ chưng-hửng, không biết lời chi mà nói.

Bà Phủ mời vô nhà. Đèn khí chói sáng, ông Phủ thấy rõ cô Hai Phục, thấy cô y phục đàng hoàng, trang-điểm đẹp-đẽ, không phải như con Phục bần tiện hồi trước, thì ông ngẩn ngơ, chỉ lấy con mắt ngó cô, chớ không nói được.
Bà Phủ cười mà đáp rằng:
- Ông coi cháu bây giờ tử tế quá thấy hôn?
- Ờ…
- Nó có chồng giàu có lớn, có lò gạch, có tiệm cưa, có xe hơi năm ba cái, sung sướng biết chừng nào.
- Ờ… vậy hả.
- Chớ sao. Nó chơi bời với bà nầy bà kia, sang trọng đúng bực.
- Vậy hả?
Bà Phủ mời khách ngồi rồi kêu đứa ở biểu đem nước uống. Bây giờ ông Phủ định tâm lại, ông mới hỏi cô Hai Phục rằng:
- Cháu có chồng ở đâu bây giờ?
- Bẩm, cháu ở bên trên phía Kho đạn.
- Cháu có chồng giàu có tử tế, ấy là nhờ phước đức của ông bà. Vậy cháu phải tiện tặn, đừng có bắt chước thiên hạ lãng phí không tốt.
- Cháu cám ơn chú.
- Cháu có con hay chưa?
- Bẩm chưa.
Ông Phủ chau mày không dám hỏi thêm nữa.
Ba Có với Hai Phục uống nước rồi bèn từ giả mà về.
Vợ chồng ông Phủ đưa ra xe và căn dặn hễ có rảnh là chạy xuống thăm chơi.
Xe chạy rồi, vợ chồng ông Phủ trở vô nhà, bà nói rằng: “Ngày mình đánh đuổi nó đi, mình có dè bây giờ nó được như vầy đâu. Nó gặp tôi trong rạp hát, nó hỏi tôi, thiệt tôi mắc cỡ hết sức”.
Ông Phủ đáp rằng: “Mắc cỡ nỗi gì? Nếu nó biết suy xét thì nó mang ơn mình lắm. Nhờ mình đuổi nó nên ngày nay nó mới được như vậy đó”.
Bà gặc đầu nói rằng: “Ông nói phải lắm. Có lẽ nó nghĩ như vậy đó, nên coi bộ nó không phiền mình”.

Chú thích:

(1-) dập dìu
(2-) nệm
(3-) lang bang