Chương 3: Dân số và kế hoạch gia đình
Tác giả: Lê Khắc Linh - Hoàng Thị Sơn
Quan hệ sinh lý vợ chồng
Quan hệ sinh lý vợ chồng đi đôi với việc tránh thai. Chỉ có quan hệ để thụ thai, sinh đẻ thì mới không phải tránh thai. Trong cuộc sống hạnh phúc trăm năm của cặp vợ chồng, chỉ một vài lần gặp nhau
có mục đích thụ thai, những lần khác là vấn đề sinh lý vợ chồng.
Sau khi thụ thai, y học khuyên ba tháng đầu và tháng cuối không nên giao hợp vì sợ ảnh hưởng tới thai. Các tháng khác gặp nhau bình thường (không cần tránh thai). Vấn đề đặt ra là làm thế nào để giải quyết một cách hài hòa trong quan hệ sinh lý vợ chồng để không những không ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm cho vợ chồng thoải mái (giao hợp ít lần nhưng cả hai đều cảm thấy thỏa mãn về tâm - sinh lý).
Vì vậy, cần phối hợp ăn ý giữa hai người, phải xây dựng ý thức bình đẳng trong quan hệ sinh lý. Phải biết kiềm chế khi thấy một trong hai người bị bệnh, đau yếu, nếu quan hệ sinh lý thì ảnh hưởng tới sức khỏe. Như vậy, cần tùy theo sức khỏe của từng người để điều hòa tình dục.
Có nhiều sách nói về sinh lý nam nữ. Nếu vợ chồng chỉ nhất trí trên quan điểm tư tưởng mà vấn đề tình dục không được giải quyết hợp lý thì có thể ảnh hưởng đến tình cảm, thậm chí làm cho quan hệ hôn nhân tan vỡ. Cho nên, một mặt phải sửa chữa cách nhìn nhận sai lầm là xây dựng quan hệ hôn nhân không cần tình yêu; mặt khác, vấn đề sinh lý vợ chồng cũng phải đặt ra nghiêm túc và giải quyết hài hòa.
Nhiều cặp vợ chồng thiếu sự hiểu biết thực tế, khoa học về bộ máy sinh dục của nam và nữ, về các hoạt động sinh lý phức tạp của cơ thể. Về vấn đề này, các bạn nên tìm đọc quyển "Thường thức nam nữ sinh lý", qua đó sẽ giải quyết được một cách hài hòa và hợp lý quan hệ sinh lý vợ chồng.
Các phương pháp tránh thai
Y học trong nước và nước ngoài đã giới thiệu nhiều phương pháp tránh thai. Các cặp vợ chồng nên tùy theo hoàn cảnh, điều kiện từng gia đình mà áp dụng, có thể phối hợp vài phương pháp. Chúng tôi xin điểm qua và giới thiệu sâu một vài phương pháp dùng kết hợp ba giai đoạn giao hợp để tránh thụ thai:
- Túi cao su cho nam.
- Màng ngăn âm đạo cho nữ.
- Thuốc diệt tinh trùng: Có thể dùng viên Vitamin C thông thường đưa vào âm đạo 10-20 phút trước khi giao hợp. Tác dụng kéo dài từ 2-3 giờ, hiệu quả 90-95%.
- Nút bằng bọt biển có tẩm chất diệt tinh trùng.
- Viên tránh thai tạo nên những vòng kinh không có trứng rụng. Thuốc dạng viên có nhiều loại.
- Vacxin tránh thụ thai do bác sĩ G.P.Thiva (Ấn Độ) sáng chế. Kết quả thử nghiệm cho thấy có thể tránh thai được 2-3 năm mà không có những ảnh hưởng xấu về sinh lý.
- Thắt ống dẫn trứng.
- Thắt ống dẫn tinh. Người được thắt sau 2 giờ theo dõi ở bệnh viện có thể về nhà. Sau hai tháng, có thể giao hợp và xuất tinh bình thường như trước, chỉ khác là tinh dịch không có tinh trùng mà thôi.
- Xuất tinh ngoài, có người còn gọi là "đổ bờ". Phương pháp này phù hợp với người có thần kinh vững; có thể kéo dài thời gian giao hợp bằng cách "phân luồng suy nghĩ", chờ vợ đạt hứng thú cao thì "rút
lui" để xuất tinh ra ngoài. Phương pháp này đạt hiệu quả khá cao. Điều quan trọng là vợ chồng, nhất là chồng, thực hiện thật tốt ba giai đoạn giao hợp. Có như vậy, vợ mới đồng tình. Những người bị lãnh tinh (xuất tinh vào trong làm cho vợ buốt), nên áp dụng cách này.
- Xuất tinh nông rồi ngay sau đó, người vợ dậy vặn mình, dội nước ấm vào âm đạo để rửa. Các bạn đừng lo nhỡ sót một số tinh trùng thì nguy. Y học đã cho biết, muốn công phá được màng trứng thì phải có 8 triệu tinh trùng để tiết ra đủ men Hyaluronidada cần thiết. Nếu giội rửa thì không thể sót nhiều như vậy.
Để thực hiện nhanh gọn, hai vợ chồng cần chuẩn bị tốt giai đoạn một (khởi động), giai đoạn hai cũng kéo dài. Vợ chồng cần phối hợp chặt chẽ theo các giai đoạn giao hợp, chồng thông báo cho vợ biết
thời điểm xuất tinh.
- Tránh thụ thai theo vòng kinh: Phương pháp này tự nhiên, vô hại, đạt hiệu quả khá cao. Trứng rụng và rụng đều đặn, thường là trước ngày hành kinh 14 ngày. Một số ít trường hợp trứng rụng đột xuất, sớm hơn một vài ngày hoặc muộn hơn vài ngày. Trứng rụng sống được (tồn tại và có thể gặp tinh trùng thụ tinh) 24 giờ hoặc lâu hơn một chút tùy theo nhiệt độ và môi trường.
Tinh trùng phóng vào tử cung tồn tại 3 ngày tùy theo môi trường của âm đạo và tử cung. Tinh trùng X sống dai hơn tinh trùng T. Trong trường hợp đặc biệt, trứng rụng cả hai bên, thời gian trước sau lệch
nhau (sinh nhiều con khác trứng). Trong những năm 1925-1930, các bác sĩ Ogino và Knauss tìm ra định luật: Trứng chín rụng mà không thụ tinh thì chỉ sau khoảng 12 đến 16 ngày sẽ hoàn kinh.
Theo tài liệu của bác sĩ Bùi Trọng Hoàn, Lã Vĩnh Quyên và một số bác sĩ khác, chúng ta thấy rằng dù vòng kinh dài hay ngắn, giai đoạn hai là cố định (từ ngày trứng rụng đến ngày bắt đầu có kinh) còn giai đoạn một thay đổi dài ngắn khác nhau. Nếu vòng kinh ngắn và những ngày hành kinh kéo dài thì số ngày an toàn ở giai đoạn một sẽ ít hoặc không có. Hơn nữa, khi vòng kinh không đều, việc tính toán sẽ khó khăn, ngay cả dùng nhiệt kế cũng khó đoán được trước ngày trứng rụng chính xác. Vì vậy, việc tránh thai theo ngày an toàn ở giai đoạn một là khó bảo đảm.
Còn những ngày an toàn ở giai đoạn hai là chắc chắn 100% vì trứng đã rụng, không thể thụ tinh được. Để xác định ngày trứng rụng, cách duy nhất là theo dõi thân nhiệt. Bảy ngày sau khi trứng rụng, vợ chồng có thể gặp nhau cho đến khi có kinh. Có người nói rằng đã sử dụng nhiệt kế thì chỉ cần bỏ hai ngày sau trứng rụng; nhưng như vậy không đảm bảo, vì có trường hợp trứng rụng lần thứ hai vào các ngày sau đó (mặc dù rất hiếm khi xảy ra). Hiện nay ta đang dùng nhiệt kế ngậm miệng hoặc cặp nách 5 phút. Ở Pháp, có loại nhiệt kế Ten-padex bằng nhựa chỉ cần ngậm dưới lưỡi một phút, rơi không vỡ.
Dựa vào quy luật thân nhiệt, một số nước tiên tiến đã sản xuất ra máy tính điện tử loại mới cho phép ... hạn chế sinh đẻ. Tỉnh dậy vào buổi sáng, người phụ nữ đo nhiệt độ ở miệng. Chỉ cần bấm nút là một cái máy tính nhỏ xíu sẽ cho biết những "ngày an toàn", không phải dùng thuốc và các phương tiện ngăn thai khác.
- Dụng cụ tử cung: Dụng cụ này thường được gọi là vòng vì trước đây nó có hình vòng tròn hay hình bánh xe. Nó có tác dụng không cho trứng đã thụ tinh làm tổ. Hiệu quả chống thụ thai đạt 95-97%. Trước khi đặt dụng cụ tử cung, cần đo buồng tử cung để chọn cỡ vòng vừa khít. Vòng quá to sẽ bị tống ra do tử cung co bóp, gây đau bụng, rong kinh. Vòng quá nhỏ có thể rơi ra ngoài hoặc tụt xuống, không chạm đáy tử cung, dẫn đến thụ thai.
Trước khi đặt vòng, người phụ nữ cần chữa lành các viêm nhiễm hoặc u tử cung. Sau khi sạch kinh 2-3 ngày, sau khi đẻ sáu tuần mới được đặt. Sau đó, cần kiêng giao hợp trong hai tuần, tránh ngâm mình xuống nước, hàng ngày làm vệ sinh đầy đủ. Có như vậy mới ít bị tai biến.
- Thuốc không cho trứng đã thụ tinh làm tổ: Đó là viên thuốc "buổi sáng ngày hôm sau", uống sau khi giao hợp, uống ba ngày liền. Thuốc làm cho vòi trứng co bóp mạnh, trứng đã thụ tinh được đẩy nhanh vào buồng tử cung; trong lúc đó
buồng tử cung chưa kịp chuẩn bị làm tổ nên không thụ thai.
- Nạo hút thai: Phương pháp này nhằm xử lý thai ngoài kế hoạch, vợ chồng không có ý thức chuẩn bị để thụ thai, không chuẩn bị các điều kiện tối thiểu để dưỡng thai và nuôi con. Hút điều hòa kinh nguyệt là một phương pháp nhẹ nhàng, không gây đau đớn, không tốn kém.
Vì vậy, chị em cần chú ý, nếu thấy chậm kinh một tuần lễ (cả trong trường hợp vẫn thấy một vài giọt máu) và chưa xuất hiện triệu chứng thai nghén, nên đi khám ngay. Viện Bảo vệ bà mẹ và trẻ sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản... có thể hút điều hòa kinh nguyệt khi chậm kinh dưới hai tuần. Thai 1-2 tháng tuổi cũng dễ nạo hút, mất máu ít và tránh được nhiều tai biến. Nhưng tốt hơn cả là chị em cần theo dõi sớm để hút điều hòa kinh nguyệt.
Thanh niên với vấn đề dân số
Trong dân gian lưu truyền câu: "Giỏ nhà ai, quai nhà nấy", "Cha mẹ nào, con nấy"; ông cha ta còn dạy: "Lấy vợ chọn tông, lấy chồng chọn giống"... Môn di truyền học đã chứng minh, cha mẹ di truyền các tính trạng và nhiều bệnh tật cho con cái với nhiều mức độ khác nhau. Để xác định những bệnh có thể di truyền, vợ chồng phải nhờ y học giúp đỡ. Có những nước quy định là khi đăng ký kết hôn, hai người đều phải xuất trình giấy tờ chứng nhận sức khỏe.
Ngoài ra đôi bên khi lấy nhau còn phải tìm hiểu nhau nhiều mặt như tính tình, trí thông minh, tài sáng tạo, bản lĩnh, nghề nghiệp, năng khiếu sở trường, hình thể, chiều cao cân nặng xem có dễ coi không? Hai người có cùng chí hướng, quan điểm không? Có người ra điều kiện là bạn trai phải hạn chế hoặc bỏ rượu, thuốc lá thì mới chấp nhận.
Những điều nêu trên nhằm đảm bảo cho cặp vợ chồng sống hòa thuận, hạnh phúc lâu bền, giúp nhau trong cuộc sống gia đình và xã hội, đảm bảo tạo ra thế hệ con cháu tốt đẹp hơn.
Ở nước ta, theo cách nhìn chung hiện nay thì nam có chiều cao 1,65 m, cân nặng 50-55 kg; nữ cao 1,55 m, cân nặng 45-50 kg là vừa phải, đẹp đôi. Nếu hai người đều thấp hơn "chuẩn mực" đó xây dựng với nhau thì các con thường thấp bé. Trong thực tế, có một số người (nhất là đàn ông) thuộc loại thấp bé nhưng lại muốn cao hơn vợ cho đẹp đôi. Trong trường hợp này, bạn trai nên chọn bạn gái bằng hoặc cao hơn mình để con cái được cao hơn bố. Thời gian đầu khi cần sóng đôi, bạn gái đi giầy dép đế thấp, bạn trai đi giày dép có đế. Nếu bạn gái thuộc loại cao lại muốn chọn bạn trai cao hơn mình một đầu cho đẹp đôi để tiện khi sánh bước thì chắc rằng các con bạn sẽ cao vống lên đấy.
Các bạn trẻ có thể tham khảo công thức của J. Havlicek để đoán
chiều cao lúc trưởng thành của các con theo chiều cao bố mẹ. Từ đó, bạn tính ngược lại để tìm chiều cao cần thiết của người vợ hoặc chồng mình để con cái có chiều cao mà mình mong muốn.
- Chiều cao của con gái lúc trưởng thành bằng: Chiều cao của bố (cm) x 0,923 + chiều cao của mẹ (cm), tất cả chia đôi.
- Chiều cao của con trai lúc trưởng thành bằng: Chiều cao của mẹ (cm) x 1,08 + chiều cao của bố (cm), tất cả chia đôi.
Theo điều tra, phân tích, người ta nhận thấy nếu bố mẹ cùng năng khiếu và sở trường, cùng gene chuyên môn nhất định thì đời con sẽ ảnh hưởng năng khiếu và sở trường đó, có nhiều khả năng được nhân lên, chẳng hạn như tài âm nhạc, toán học, điền kinh, quản lý, ngoại giao... Thực tế cho thấy một số người xuất chúng trong lĩnh vực âm nhạc, toán học đã thừa hưởng gene của bố mẹ; tất nhiên gene đó phải được môi trường chắp cánh. Có thể nói gene đóng vai trò quyết định nhưng môi trường cũng không kém phần quan trọng.
Với ý thức đầy đủ và rõ ràng nhằm xây dựng, chọn lọc nòi giống,
chắc rằng nam nữ thanh niên sẽ đồng tình với các thầy thuốc sử dụng những kỹ thuật hiện đại để xác định chính xác bệnh di truyền và chỉ định không được thụ thai, sinh đẻ. Chúng ta biết rằng chỉ cần một trong hai người bị bệnh di truyền, con sẽ sinh ra không bình thường. Việc xác định này không phải giản đơn, nó phụ thuộc vào kỹ thuật hiện đại vào khả năng hợp tác quốc tế, phụ thuộc vào lương tâm và trách nhiệm của thầy thuốc.
Mỗi chỉ định là một y lệnh mà đương sự chỉ biết chấp hành: được hay không được thụ thai. Nếu vợ bị bệnh di truyền thì không thụ thai. Nếu chồng bị bệnh, có thể bàn bạc thống nhất, nhờ bệnh viện thực hiện thụ tinh nhân tạo. Vợ chồng cần trình bày nguyện vọng với bệnh viện, đề nghị chọn tinh trùng của một người khỏe mạnh, đẹp về cá thể lẫn tinh thần, nếu có cùng gene chuyên môn với vợ (để thai được thừa hưởng năng khiếu và sở trường của cả hai người) càng tốt.
Có một số bệnh di truyền liên kết với giới tính như bệnh mù màu, bệnh máu không đông. Thường chỉ nam giới mắc bệnh này. Trường hợp trên chỉ đẻ con gái là tốt nhất.
Cuối cùng, còn một bài toán lớn, chung nhất, phổ biến nhất và khó nhất, cần được giải quyết trong chương trình xây dựng và chọn lọc nòi giống. Đó là tình hình suy dinh dưỡng trong ở nước ta nói riêng và các nước đang phát triển nói chung.