Bố cục hoàn hảo
Tác giả: Tạ Duy Anh
Không hề có một chút chủ định nhỏ nào khi bước về phía khu kí túc xá. Ngay cả việc bước về phía khu kí túc xá cũng không hề là chủ định của gã. Ví thử nó là một khu nhốt ngựa hay bệnh viện phụ sản thì cũng thế. Nhưng rồi nói lên ở đâu đó trong chiếc đầu âm u của gã một kỉ niệm nhỏ. Một lần, giữa cái đêm rét khủng khiếp, như con thú mệt mỏi vì lang thang và cô đơn, gã đã chui vào gầm cầu thang kí túc xá, cuộn mình trong đống tăng bạt cáu bẩn, đánh một giấc.
Nhưng cái kỉ niệm ấy không đủ ngọt ngào, lại cũng không quá cay đắng khiến gã có thể nhớ. Và bây giờ thì gã không nhớ ngay cả chính gã. Sự trống rỗng tuyệt đối là cái duy nhất còn lại trong tâm hồn gã.
Toàn bộ hành lang tầng một tối om. Mùi ẩm mốc, mùi tường vôi ghẻ lở, mùi ban đêm, mùi thời gian tù đọng, mùi phả ra từ những vũng nước đen ngòm, mùi chuột... trộn lẫn vào nhau thành thứ mùi chỉ có thể gọi là mùi kí túc xá. Gã hít căng lồng ngực cái thứ mùi đó và thấy nó đặc quánh. Nhưng gã không có cảm giác ghê sợ hay kinh tởm. Gã chỉ kịp nghĩ nếu thở hết ra thì ngay lập tức lại phải hít vào, đúng cái loại không khí ấy, đúng cảm giác quánh sền sệt ấy.
Cơ man nào là chuột.
Dừng lại ở một lối rẽ, nheo mắt nhìn về phía có quầng sáng tỏa ra từ một ngọn nến, ngay lập tức gã phát hiện ra gã vừa chui từ cổng hậu vào. Vào ban đêm, đặc biệt là những hôm mất điện, nó trở thành nguy hiểm cho bất cứ ai từ nơi khác đến. Ngay như lúc này trông gã chẳng khác mấy với một tên ăn trộm. Nhưng gã lại thấy thú vị về điều đó. Được lắm! Một tên ăn trộm có lương tâm trong sạch. Tự dưng gã thèm có cái cảm giác bị cả đám đông rượt theo trong đêm tối. Gã sẽ được chạy thục mạng trong khi miệng cũng hô hoán như mọi người.
Đứng im hồi lâu trong bóng tối. Chợt phía quầng sáng có một bóng đen động đậy. Gã nhìn bằng ánh mắt của con thú rình mồi. Bóng đen ngồi khuất sau chiếc cột nên rất khó thấy. Nhưng bằng bản năng của con thú cô đơn, gã ngửi thấy mùi hương của kẻ khác giới. Điều đó kích thích gã phiêu lưu. Gã tự tin bước đến như một kẻ chinh phục ngạo mạn.
Một thiếu phụ, mặt như tạc, tóc phía sau bỏ xoã, tóc phía trước ôm gọn bởi chiếc bờm, ngồi trên chiếc đôn, một chân co lên, tay bó gối. Một khuôn mặt tràn trề nữ tính và dịu dàng. Nàng nhìn sâu thẳm vào khoảng tối trước mặt. Nàng đang nghĩ ngợi hoặc chẳng nghĩ gì cả. Có thể nàng đang chờ để hoá đá, hoặc đơn giản hơn nhưng bất hạnh hơn cho gã, nàng đang chờ một gã đàn ông nào đó, người bất kể là ai, đều là kẻ thù của gã lúc này. Gã bước chậm lại, không nỡ phá tan sự yên tĩnh ngay cả gã cũng thèm thuồng. Vả, gã sợ nàng như con chim có thể bay vù đi khi thấy động. Và như thế cũng đáng là một trừng phạt.
“Nàng đang nghĩ gì nhỉ?” - Câu hỏi ấy xoáy vào nỗi tò mò của gã. Trong tâm trí nàng, ngoài gã ra, đều có thể có tất cả: Một thế giới hoang vu, một miền kỉ niệm ngọt ngào, một hình ảnh khiến nàng hiến dâng đắm đuối... “Và trừ ta ra”. Tự dưng gã thấy hằn học. “Và trừ ta ra, trừ ta ra...”. Một ý nghĩ không kiểm soát được vụt lên trong đầu gã: “Trừ tất cả ra. Thế mới phải”. Gã quyết định bước tới.
Thiếu phụ ngẩng lên và khẽ rùng mình khi bóng gã hiện to tướng trên tường. Gã nhận ra nàng rùng mình không chỉ vì sợ nguy hiểm mà còn như kẻ vụng trộm bị bắt quả tang.
- Anh làm tôi sợ quá. Anh hỏi ai?
Gã nhìn nàng, mỉm cười:
- Ồ, xin lỗi!
- Anh hỏi ai? - Nàng máy móc nhắc lại.
- Trước đây một phút thì hình như tôi có định tìm ai đó...
Nàng khẽ đỏ mặt.
- Vậy thì lát nữa ông trực ban đến đấy.
- Kể cả quỷ sứ đến tôi cũng bất chấp.
Nàng hơi nhìn xuống.
- Tôi làm em sợ phải không? - Gã hỏi.
- Hết hồn thì có. - Nàng cười cởi mở hơn.
- Nhưng - gã nhìn thẳng vào mặt thiếu phụ - thực chất cái mặt tôi có đáng sợ không?
Nàng bị bắt buộc phải ngẩng lên. Gã chiếu vào nàng cái nhìn như gắn xi khiến môi nàng cắn vào răng và lại cúi xuống.
Ông trực ban đột ngột hiện ra từ khoảng tối mênh mông. Ông ta có bộ râu quai nón khá dữ tợn, ôm lấy khuôn mặt vuông. Ông trực ban, ngay lập tức khó chịu nhìn gã. Nhưng nỗi sợ tuột mất thiếu phụ khiến gã trịch thượng hỏi:
- Ông tìm ai?
- Câu hỏi ấy tôi đang muốn dành cho anh đấy - tay ông trực ban vo lại. Đúng lúc ấy nàng phá lên cười:
- Các anh làm quen nhau đi thì hơn. Em giới thiệu nhé, - nàng chỉ vào gã, - đây là bạn học cũ của em. Anh ấy đang làm luận án... Còn đây, - nàng chỉ vào ông trực ban, - bác bảo vệ mát tính của tụi em.
Bất ngờ trong trạng thái khoan khoái chìa tay ra. ông trực ban nắm tay gã cười ha hả:
- Chắc anh đến đây lần đầu? Tôi có chút việc bận phải đảo qua nhà chốc lát...
Gã không sao nặn thêm ra được sự thân tình đành cứ mỉm cười gật đầu. Nàng tinh tế giải thoát cho gã:
- Lên phòng em đi anh!
Gã lại gật đầu xã giao với ông trực ban rồi cả quyết đi theo thiếu phụ. Đến chân cầu thang nàng hơi tỏ vẻ lưỡng lự nhưng bị gã át đi:
- Em ở tầng mấy?
- Tầng ba anh ạ.
Họ lặng lẽ bước trong đêm tối. Gã luôn luôn ở phía sau, mũi gần chạm vào tóc nàng để tận hưởng một thứ hương thơm bí ẩn. Gã thấy rõ nhịp thở của nàng không bình thường. Bản thân gã cũng không sao trấn tĩnh được. Tất cả dường như không có thật, trừ đêm đen. Thật là một cuộc phiêu lưu kì lạ.
Đến tầng ba, họ rẽ vào hành lang. Nàng vẫn đi trước với một chút khó xử hiện rõ trong những bước chân đầy lưỡng lự. Chợt nàng dừng lại, đứng áp ngực vào lan can. Gã lặng lẽ làm theo. Cả hai chỉ còn duy nhất một việc là nhìn vào khoảng tối trước mặt và phía dưới.
- Đêm đẹp quá! - Nàng xuýt xoa.
- Đêm tuyệt đẹp, quả có thế. - Gã phụ họa.
- Có đúng thế không? - Nàng hỏi, thảng thốt.
- Một phát hiện kì lạ về bóng đêm.
- Trong đêm anh sẽ là người như thế nào?
- Anh không biết. - Gã cố nén xuống một cái gì đó không thể nào hiểu nổi.
- Trong đêm con người được tự do hơn. Có thể im lặng, có thể mơ ước, chờ đợi, suy nghĩ... mà không phải cảnh giác.
Nàng trở nên sôi nổi trong khi gã im lặng khẽ xoay người lại. Khuôn hình nàng được viền một đường uốn lượn, hiện rõ trên chiếc phông đêm, như một niềm bí ẩn vĩnh viễn. Gã bị kích thích mạnh bởi ý muốn khám phá và chinh phục thuộc về bản năng nhưng gã lo sợ điều đó sẽ phá vỡ bố cục hoàn hảo của đêm.
- Anh đang nghĩ gì thế? - Nàng hỏi, không biểu lộ mảy may sự thăm dò.
- Anh đang chẳng biết làm gì, nghĩ gì. Đêm đẹp quá!
- Anh thử một lần như em nhìn sâu vào bóng đêm xem.
Gã cố gắng chứng tỏ mình đang nhìn rất sâu vào bóng đêm.
- Rồi sao nữa? - Gã chờ mệnh lệnh tiếp theo.
- Anh phải thấy một cái gì chứ?
Gã phá lên cười trong khi nàng đang đắm chìm vào một tưởng tượng siêu thực: nàng, với bộ cánh trong suốt đang bay liệng trong khoảng không đen ngòm. Nàng cảm thấy bóng đêm trôi đi, vuốt ve, bao bọc cơ thể nàng. Bỗng nàng bừng tỉnh:
- Chết thật, sao em lại đứng trong đêm với một người không hề quen biết, ngay cả điều tối thiểu là cái tên.
- Nhưng như thế thì sao nào? - Gã cao giọng. - Anh có phải là một kẻ đáng sợ đâu! Còn em, nói đi chứ, em đang chờ ai?
Nàng thấy mặt và ngực nóng ran.
- Sẽ không ai biết được điều đó.
- Có đấy! - Gã nói nhỏ nhưng đầy tính khẳng định. Một kẻ hiện ra từ bóng đêm, bất chấp hiểm nguy, có thể nhìn rất sâu vào bóng đêm để thấy ở đó cuộn chặt một ước muốn của em. Bởi vì hằng đêm em đứng đây một mình chờ người ấy, như chờ được một lần bay liệng vào khoảng không đen ngòm kia xem cảm giác nó ra sao? Anh nói cho em bí mật ấy nhé: Nó rất tuyệt vời em ạ.
Nàng hoàn toàn phó mặc cho đêm. Gã đón bắt được tín hiệu đó, như kẻ đi trong rừng giữa mênh mông đêm tối nhận ra đốm lửa lóe lên ở đâu đó.
- Nó rất tuyệt vời em ạ! - Gã thì thầm nhắc lại.
- Chẳng lẽ mọi sự có thể đơn giản đến thế này sao? - Nàng bật khóc bởi sự bất lực. Ngay lập tức nàng thấy mình bồng bềnh trôi đi, đúng như điều nàng tưởng tượng khi một mình, hằng đêm, nàng khao khát thả mình vào khoảng không đen đặc.
*
* *
Chiều hôm ấy gã trở lại kí túc xá, mệt mỏi và đầy miễn cưỡng. Ngay lập tức gã trở thành một kẻ nhạt nhẽo, không hề có trong kí ức ai, không khiến ai chú ý. Gã không sao xác định được vị trí chiếc cổng hậu mà đêm qua gã đã chui qua để vào kí túc xá. Có tới bốn khu kí túc xá giống hệt nhau với khoảng hai chục hàng rào bị phá để trở thành cổng hâụ. Gã trống rỗng nhìn lên các ô ban công ở tầng ba, nơi đủ thứ quần áo giăng ra như cửa hiệu bán đồ cũ. Thực ra gã không định tìm kiếm cái điều không thể có nữa. Bởi vì bản thân gã cũng đã vĩnh viễn là người khác.
Nàng cũng biến mất luôn cùng với bóng đêm. - Gã cầu mong và tin tuyệt đối vào điều đó bởi mọi tồn tại sau đó với gã, chỉ giống như sự sao chép. Gã ghê sợ sự sao chép, ngay cả khi nó giống như thật:
Không bao giờ gã biết rằng gã hoàn toàn bị loại ra khỏi đoạn cuối của câu chuyện! Trước khi gã trở lại kí túc xá thì ngay sáng hôm ấy chồng nàng, một trang nam nhi hơn gã mọi mặt: đẹp trai, giàu có, địa vị cao sang... đưa xe đến đón nàng để kịp cùng với hắn ra nước ngoài. Nàng hôn chồng thắm thiết khiến mặt anh ta tràn trề hạnh phúc.
- Đêm qua, trong cảm giác chờ anh, em thấy thế nào?
Nàng hôn chồng một lần nữa rồi mới trả lời:
- Rất tuyệt anh ạ!
Hà Nội, 1 - 2000