VƯỢT QUA SINH TỬ

Có một học tăng tên Đào Tự, tuy đã dốc lòng tu trì nhưng không thể nào chứng ngộ cho đặng. Đạo Tự buồn lòng quyết chí đi xa. Lúc lâm hành, đến pháp đường chào sư phụ Quảng Ngữ.



Đạo Tự: “Con đã phụ lòng sư phụ, mười năm quy y với sư phụ mà đến nay con không hiểu gì về Thiền! Rõ ràng là con không có duyên với cội Thiền nơi đây. Vậy con xin từ biệt thầy, vân du đến nơi khác”.



Sư Quảng Ngữ rất ngạc nhiên hỏi: “Ồ, tại sao không ngộ lại phải đi? Chẳng lẽ đến nơi khác thì có thể ngộ sao?”.



Đạo Tự thành thực: “Trừ khi ăn và ngủ ra, thời gian còn lại mỗi ngày con đều gắng công tu trì, nhưng không kết quả gì. Trong khi đó các huynh đệ con đều có sở ngộ. Giờ đây, từ đáy lòng con đã sinh mầm chán nản, con muốn đến một nơi nào đó để khổ tu”.



Sư Quảng Ngữ bèn khai thị: “Ngộ, là một thứ thể hiện bản tính bên trong, cơ bản là không thể hình dung được, cũng không thể truyền đạt cho người khác được, lại càng không thể nôn nóng học cho nhanh mà được. Người khác có cảnh giới trình độ của người ta, nó cùng với đường Thiền của con là hai sự khác nhau, tại sao phải trộn lẫn làm một?”.



Đạo Tự: “Nhưng con so với các huynh đệ như chim sẻ so với đại bàng, con lấy làm hổ thẹn lắm!”.



Sư Quảng Ngữ làm như không hiểu hỏi: “Thế nào là lớn, thế nào là nhỏ?”.



Đạo Tự: “Đại bàng cất cánh thì có thể vượt qua mấy trăm dặm, còn con chỉ quanh quẩn mấy thước trên cành cây ngọn cỏ mà thôi!”.



Sư Quảng Ngữ: “Đại bàng cất cánh thì có thể bay qua hàng trăm dặm, vậy nó đã bay qua sinh tử chưa?”.





Người ta nói:



So sánh, phân bì là nguồn gốc của phiền não, như vậy làm sao có thể mượn Thiền mà ngộ đạo cho được. Đại bàng có thể vượt qua hàng trăm dặm, nhưng không thể vượt qua biển sinh tử. Đem đại bàng so sánh với chim sẻ cũng như so sánh nhanh với chậm, song Thiền lại là thứ đi ra từ trong tự tính bình đẳng. Bởi vậy, ngày nào Đạo Tự loại trừ được tâm phân biệt, so sánh mà trở về với tự tính bình đẳng thì lúc đó mới có sở ngộ.





(Theo Chan Gushi )