Nội các Mỹ chia rẽ

Cheney không lưỡng lự tiến hành chiến tranh. Căng thẳng giữa Phó tổng thống và Ngoại trưởng - 2 thành viên quan trọng trong nội các - hết sức trầm trọng và cả 2 cố gắng tác động đến quyết định của Tổng thống Bush.
Hôm 10/4/2003, Ken Adelman, một quan chức chính quyền Reagan và ủng hộ chiến tranh Iraq, viết bài báo trên tờ Washington Post với tựa đề "Xem lại Điệu nhảy thưởng bánh", hả hê với chiến thắng có vẻ nhanh chóng ở Iraq, nhắc độc giả rằng 14 tháng trước đó, ông đã nhận định chiến tranh sẽ là một "điệu nhảy thưởng bánh". Ông chỉ trích những người dự đoán sẽ có thảm hoạ. "Những người dự báo điều kinh khủng hàng đầu là cố vấn an ninh quốc gia thời chính quyền Bush cha (tức Brent Scowcroft)", Adelman viết. "Niềm tin của tôi có được từ kinh nghiệm làm việc với Donald Rumsfeld 3 lần và quen biết Dick Cheney, Paul Wolfowitz nhiều năm".
Phó tổng thống Cheney gọi cho Adelman, khi đó đang ở Paris cùng vợ, Carol. "Thật là một bài báo thông minh, ông đã thật sự đánh đổ họ", Phó tổng thống Mỹ nói. Ông cùng vợ, bà Lynne, sẽ mời cựu quan chức thời Reagan tới ăn tối vào chủ nhật, ngày 13/4, để nói chuyện và ăn mừng. Những người khác khác là trưởng trợ lý của phó tổng thống, I. Lewis "Scooter" Libby, và Wolfowitz, giờ là thứ trưởng quốc phòng. Adelman nhận ra rằng đó là cách cảm ơn của Cheney. Ông cùng vợ rời Paris sớm một ngày để dự bữa tối.
Khi Adelman bước vào tư dinh phó tổng thống tối chủ nhật đó, ông vui mừng tới mức trào nước mắt. Lần đầu tiên sau 30 năm quen biết, ông được ôm Cheney. Những ngày gần đây, các hãng thông tấn đưa tin về những nấm mộ tập thể, rồi bằng chứng rõ ràng về những cuộc tra tấn của chính phủ Saddam, và có cảm giác Mỹ sẽ giải phóng cho 25 triệu dân Iraq.
"Tất cả chúng ta đã ở đây. Chúng ta sẽ không dùng rượu. Chỉ nói chuyện thôi", Cheney nói khi tất cả ngồi xuống bàn.
Wolfowitz nhắc lại bản báo cáo dài về Chiến tranh vùng Vịnh 1991 và sai lầm khi cho người Iraq bay trực thăng sau khi đình chiến. Saddam đã lợi dụng để đàn áp các cuộc nổi dậy.
Cheney thừa nhận khi đó đã không nhận ra tổn thương với người Iraq, đặc biệt là cộng đồng Shiite, những người cảm thấy bị Mỹ bỏ rơi. Kinh nghiệm làm người Iraq lo ngại rằng lần này, chiến tranh sẽ không chấm dứt quyền lực của Saddam Hussein.
"Hãy nói về chiến tranh vùng Vịnh lần này đi", Adelman nói xen vào. "Tôi chỉ là một cố vấn ngoài cuộc, một người tăng sức ép trên diễn đàn công chúng. Rất dễ cho tôi viết bài báo đề nghị Làm điều này đi. Paul sẽ gặp nhiều khó khăn hơn nhiều khi chủ trương như vậy. Paul và Scooter, các ông đưa ra cố vấn trong nội bộ và tổng thống lắng nghe. Dick, tư vấn của ông là quan trọng nhất. Cố vấn của ông sẽ nghiêm túc hơn nhiều. Nhưng cuối cùng, tất cả những gì chúng ta nói vẫn chỉ là tư vấn. Tổng thống là người đưa ra quyết định. Tôi biết ông ấy quyết tâm đến mức nào. Chiến tranh thật đáng sợ. Vì vậy tôi muốn làm chiếc bánh mỳ nướng, mà không cho quá nhiều pho mát. Gửi tới Tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kỳ".
Tất cả nâng cốc.
Adelman cho biết rất lo lắng rằng chiến tranh không được tiến hành mà thời gian cứ trôi đi, ủng hộ thì giảm sút.
Sau vụ 11/9/2001, Cheney nói, tổng thống hiểu phải làm gì. Ông phải giải quyết Afghanistan trước, nhưng sau Afghanistan - "ngay sau đó" - tổng thống biết ông phải giải quyết Iraq. Cheney tự tin rằng sau vụ 11/9, mọi chuyện sẽ ổn thoả.
Adelman cho rằng đó vẫn là một động thái dũng cảm. Khi John F. Kennedy đắc cử với chiến thắng sít sao, ông nói với các thành viên trong chính quyền rằng, những vấn đề lớn trong chương trình nghị sự như các quyền dân sự phải chờ cho tới nhiệm kỳ 2. Điều này trái ngược hẳn với Bush.
"Vâng", Cheney nói. Và đây là biên bản đầu tiên cho ghế tổng thống, khi Bush khẳng định chính quyền sắp hoạt động "hết công suất". Theo Cheney, có xu hướng giữ bí mật khi có cuộc bầu cử sít sao, có xu hướng làm những gì mà tờ New York Times và các nhà bình luận khác đề xuất và dự đoán. "Tổng thống hoàn toàn khác biệt", Cheney nói. "Ông vừa quyết định tôi phải làm gì, và tôi sẽ làm điều đó. Ông ấy luôn đi theo một xu hướng, ông ấy rất tập trung".
"Tôi muốn cả 3 người ngừng lời", Lynne Cheney nói, nhằm vào Cheney, Wolfowitz và Adelman. "Hãy nghe xem Scooter nghĩ gì".
Libby, cười mỉm, cho biết ông nghĩ những gì đã xảy ra thật "tuyệt vời".
Tất cả đều nhất trí đây là một việc làm khá ngoạn mục, đặc biệt là trong tình trạng phản chiến. Phe đối lập có Scowcroft, trụ cột trong hoạch định chính sách đối ngoại, trước đây luôn đại diện cho Bush cha. Còn James A. Baker III, cựu ngoại trưởng, luôn khẳng định phải có một liên minh gồm nhiều quốc gia hơn. Và Lawrence Eagleburger, người kế nhiệm Baker trong nửa năm cuối cùng của chính quyền Bush cha, khi xuất hiện trên truyền hình luôn nói chiến tranh chỉ có thể tiến hành khi có bằng chứng Saddam sắp tấn công Mỹ.
Tất cả bàn đến đương kim ngoại trưởng Colin Powell. Những người ngồi bên bàn ăn cười thầm.
Cheney và Wolfowitz cho rằng Powell là người luôn đi theo kết quả thăm dò dư luận và khoe khoang danh tiếng. Vài tuần trước, trả lời phỏng vấn National Public Radio, ông nói, "Nếu bạn theo dõi kết quả bất kỳ cuộc thăm dò gần đây của Gallup, người Mỹ có vẻ hoàn toàn hài lòng với những gì tôi đang làm, với tư cách ngoại trưởng".
"Chắc chắn ông ta thích nổi tiếng", Cheney nói.
Wolfowitz khẳng định Powell đã đem lại danh tiếng và bài phát biểu về thông tin tình báo liên quan đến vũ khí huỷ diệt tại Liên Hợp Quốc của ông là quan trọng. Thứ trưởng Quốc phòng cho rằng, khi hiểu ra tổng thống muốn gì, ông sẽ trở thành một thành viên tốt, trung thành trong đội ngũ.
Cheney lắc đầu, không có chuyện đó. Powell là một vấn đề. "Colin luôn có lý do để thay đổi những gì chúng ta đang cố gắng thực hiện".
Cheney cho biết ông vừa ăn trưa với tổng thống. "Dân chủ ở Trung Đông là một ván cờ lớn với ông. Đó là nhân tố đưa ông đến quyết định".
"Cho tôi nói nhé", Adelman lên tiếng. "Tôi choáng váng vì chúng ta chưa tìm ra vũ khí huỷ diệt. Hàng trăm nghìn binh lính đang ở quanh Iraq".
"Chúng ta sẽ tìm thấy vũ khí huỷ diệt", Wolfowitz khẳng định.
"Mới có 4 ngày", Cheney nói. "Chúng ta sẽ tìm thấy".