Chương 1
Tác giả: Comtesse de Ségur
- Vú ơi, vú! - Một ngày nọ Sophie vừa kêu to vừa chạy ào vào phòng chị vú. - Vú hãy tới mau mở cái hộp ba con gởi về cho con từ Paris.
Con tin rằng đây là một con búp bê bằng sáp, vì ba đã hứa cho con.
Chị vú - Cái hộp ở đâu?
Sophie - Trong phòng đợi. Vú tới ngay đi, vú, con van vú mà.
Chị vú đặt mớ đồ khâu xuống và theo chân Sophie. Một cái hộp bằng gỗ màu trắng đặt trên chiếc ghế dựa. Chị vú mở nó ra. Sophie thấy một cái đầu tóc vàng và xoăn của con búp bê xinh đẹp bằng sáp. Cô bé reo lên mừng rỡ và muốn chụp lấy con búp bê còn bọc trong tờ giấy bao.
Chị vú - Hãy coi chừng đó! Cô đừng lấy ra, chưa được đâu. Cô sẽ làm bể con búp bê vẫn còn dây cột đó.
Sophie - Vú cởi dây đi, vú hãy bứt chúng ra, mau lên đi vú, để con được bế con búp bê của con.
Chị vú cầm cây kéo của mình, cắt dây, bóc ra những lớp giấy và Sophie có thể cầm lên con búp bê xinh đẹp nhất cô chưa trông thấy bao giờ. Má nó màu hồng có lúm đồng tiền, mắt xanh và sáng, cổ, ngực, tay bằng sáp, xinh xắn và mũm mĩm.
Trang phục thật giản dị: một chiếc áo dài bằng vải bông mịn thêu đường viền, một dây thắt lưng xanh, vớ vải bông và giày ống đen bằng da đánh vécni.
Sophie hôn nó hơn hai mươi lần, và ôm nó trong tay, cô bắt đầu nhảy múa. Anh họ cô, Paul, năm tuổi, vừa đến thăm cô, cũng chạy ào tới theo tiếng reo mừng của Sophie.
- Paul, hãy nhìn con búp bê xinh đẹp cha em gởi về nè! - Sophie kêu lên.
Paul - Đưa nó cho anh, anh phải trông thấy nó rõ hơn.
Sophie - Không, anh sẽ làm nó bể thôi..Paul - Anh cam đoan với em là anh sẽ giữ gìn nó. Anh sẽ trả nó cho em ngay mà.
Sophie đưa con búp bê cho anh họ, dặn dò cậu phải ráng cẩn thận đừng đánh rơi nó. Paul xoay nó, ngắm nghía mọi phía, rồi vừa trả nó lại cho Sophie, vừa lắc đầu.
Sophie - Tại sao anh lắc đầu?
Paul - Bởi vì con búp bê này không được chắc chắn. Anh sợ em sẽ làm nó bể thôi.
Sophie - ồ! Anh yên tâm đi, em sẽ giữ gìn nó cẩn thận, sẽ không bao giờ nó bể được. Em sẽ nói mẹ mời Camille và Madeleine tới ăn trưa với chúng ta, để cho họ thấy con búp bê xinh đẹp của em.
Paul - Họ sẽ làm nó bể thôi.
Sophie - Không, họ rất tốt bụng nên sẽ không làm em buồn bằng cách làm bể con búp bê tội nghiệp của em đâu.
Ngày hôm sau, Sophie chải gỡ tóc và mặc quần áo cho búp bê của cô bởi các bạn chắc hẳn sẽ tới. Khi mặc quần áo cho nó, cô thấy nó nhợt nhạt.
- Có thể nó lạnh, - cô nói, - hai bàn chân nó lạnh cứng. Mình sẽ cho nó sưởi chút nắng để các bạn thấy mình chăm sóc nó chu đáo.
Sophie chuẩn bị mang con búp bê ra chỗ có ánh nắng mặt trời trên cửa sổ phòng khách.
- Con làm gì bên cửa sổ đó, Sophie? - Mẹ cô hỏi.
Sophie - Con muốn sưởi ấm con búp bê của con, mẹ à. Nó lạnh quá.
Bà de Réan - Coi chừng, con sẽ làm nó chảy ra đó.
Sophie - ồ không đâu mẹ, không có gì nguy hiểm, nó cứng như gỗ ấy mà.
Bà de Réan - Nhưng sức nóng sẽ làm nó mềm đi, chuyện không may sẽ tới với nó cho mà xem.
Sophie không muốn tin lời mẹ, cô đặt con búp bê nằm sóng soài dưới ánh mặt trời nóng như thiêu.
Vừa lúc đó, cô nghe có tiếng xe: các bạn cô tới. Cô chạy ra đón, Paul đang đợi họ trên bậc thềm. Họ chạy ào vào phòng khách và cùng nói một lúc. Dù nóng lòng muốn thấy con búp bê, đầu tiên họ phải chào bà de Réan, mẹ của Sophie, rồi sau đó mới tới gặp Sophie đang vừa ôm con búp bê vừa nhìn nó vẻ lo lắng..Madeleine, nhìn con búp bê. - Con búp bê mù, nó không có mắt.
Camille - Tiếc làm sao! Nó xinh quá!
Madeleine - Nhưng làm sao nó bị mù vậy? Nó phải có mắt chớ.
Sophie không nói gì. Cô nhìn con búp bê và khóc.
Bà de Réan - Sophie, mẹ đã nói với con là chuyện không may có thể tới với con búp bê của con nếu con khăng khăng để nó dưới ánh mặt trời. May mắn sao mặt và tay nó chưa kịp chảy ra. Nào, đừng khóc nữa. Mẹ là thầy thuốc rất khéo tay, mẹ có thể trả lại cho nó đôi mắt.
Sophie, khóc. - Không được đâu, mẹ, chúng không còn ở đó nữa.
Bà de Réan cầm lấy con búp bê vừa mỉm cười vừa lắc lắc nó. Nghe như có một cái gì đang lăn trong đầu nó.
- Chính đôi mắt gây ra tiếng động con đang nghe đó. - Bà de Réan nói. - Sáp đã chảy quanh hai con mắt và chúng rơi xuống. Nhưng mẹ sẽ thử chữa để búp bê lại có mắt. Các con hãy cởi quần áo cho nó để mẹ đi chuẩn bị dụng cụ.
Paul và ba cô bé xúm vào con búp bê, cởi quần áo cho nó. Sophie không khóc nữa, cô nóng lòng chờ đợi chuyện gì sẽ xảy ra.
Người mẹ trở lại, cầm kéo, tách phần thân thể ghép với đầu ở ngực. Hai con mắt trong cái đầu rơi xuống đầu gối của bà, bà gắp chúng bằng kẹp, đặt chúng lại đúng chỗ, và để nó không rơi ra nữa, bà đổ vào đầu và hai hốc mắt chất sáp nấu chảy bà vừa mang lại trong cái xoong nhỏ. Đợi một lúc cho sáp nguội, rồi bà lại ghép phần thân vào đầu.
Các cô bé không nhúc nhích. Sophie nơm nớp nhìn tất cả những thao tác của mẹ, bởi cô lo sợ công việc không được êm đẹp. Nhưng khi thấy con búp bê của mình sửa chữa xong vẫn xinh đẹp như trước, cô nhảy lên ôm cổ mẹ và hôn bà mười lần.
- Cám ơn, mẹ yêu, - cô nói, - cám ơn mẹ.
Chắc chắn lần sau con sẽ nghe lời mẹ.
Bọn trẻ vội mặc lại quần áo cho búp bê, đặt nó trên một chiếc ghế bành nho nhỏ và vừa dìu nó đi dạo trong tiếng hoan hô vang dậy vừa hát:
Hoan hô mẹ!
Con mài mòn mẹ bằng những nụ hôn.
Hoan hô mẹ!
Mẹ là thiên thần của chúng con..Con búp bê sống thật lâu trong sự chăm sóc chu đáo, trong tình yêu thương đậm đà của bọn trẻ, nhưng dần dà nó mất đi những nét quyến rũ.
Đây là lý do tại sao mọi chuyện lại diễn ra như thế:
Một bữa nọ, Sophie nghĩ cần phải tắm gội cho búp bê, vì người ta vẫn tắm gội cho trẻ con.
Cô lấy nước, bọt biển, xà phòng và bắt đầu lau rửa con búp bê. Cô lau rửa nó kỹ lưỡng tới độ đã bóc đi tất cả những màu sắc của nó: má và môi nó trở nên nhợt nhạt như thể bị bệnh và không còn màu sắc gì. Sophie tấm tức khóc, nhưng con búp bê trông vẫn nhợt nhạt.
Một bữa khác, Sophie nghĩ cần phải làm cho tóc nó xoăn, thế là cô dùng giấy cuốn để làm xoăn tóc nó, cô hơ gần sắt nóng để tóc xoắn hơn. Khi cô tháo giấy cuốn tóc vẫn còn ở trong, sắt quá nóng, và Sophie đã đốt cháy tóc con búp bê của cô. Sophie khóc, nhưng con búp bê vẫn trọc đầu.
Một bữa khác nữa, vì quá bận tâm tới việc giáo dục con búp bê của mình, Sophie muốn dạy nó làm những chuyện phi thường. Cô treo nó lên bằng một sợi dây cột ở hai cánh tay. Con búp bê không dính chắc nên rơi xuống và gãy một cánh tay. Bà mẹ cố gắng sửa chữa nó nhưng vì thiếu những mảnh cần thiết, bà phải đốt sáp, nên cánh tay trở nên ngắn hơn.
Một lần khác, Sophie nghĩ rằng việc ngâm đôi bàn chân có thể rất có ích cho búp bê của cô bởi người lớn vẫn thường dùng cách đó. Cô đổ nước sôi vào một cái xô nhỏ, nhúng hai bàn chân búp bê vào đó, nhưng khi cô nhấc nó ra, hai bàn chân đã chảy và rơi vào trong nước. Sophie khóc, nhưng con búp bê vẫn không có chân.
Sau tất cả những chuyện không may đó, So-phie không còn yêu con búp bê của cô nữa. Nó đã trở nên gớm guốc và bị bạn cô chế giễu. Cuối cùng, một bữa chót, Sophie muốn dạy nó trèo cây, cô giúp nó leo lên một cành cây, đặt nó ngồi xuống, nhưng nó không ngồi vững nên đã rơi xuống, đầu va vào đá và vỡ thành trăm mảnh. So-phie không khóc, nhưng cô mời các bạn đến mai táng cho búp bê của cô..