Chương 1

Trong ánh sáng yếu ớt của buổi chiều, Olivier lần bước tiến đến gần trong khi Anne vẫn không hay biết, và anh dừng chân lại cách cô vài bước, nén lại hơi thở. Cô chợt quay đầu lại; anh lướt sau một thân cây sồi. Anh chỉ thấy khuôn mặt cô nhợt nhạt trong bóng râm - và màu xanh thẫm của hoa lá lốm đốm xung quanh. Anh cầm chiếc bật lửa, giơ thẳng tay ra phía trước thân cây: ngọn lửa chập chờn trong giây lát rồi tắt phụt

- Ai đó? ... cô khẽ lên tiếng

Anh đứng lặng im với chiếc bật lửa trong tay, không dám thở nữa. Nhưng khi cô em gái nhón chân đi về phía thân cây, đầu nghiêng nghiêng (mái tóc đen xổ tung, rơi dài xuống lưng), anh mỉm cười

- Anne

- Anne ơi!

Trong cùng một lúc, tiếng gọi vang lên từ phía nhà, nhưng Anne chỉ nghe tiếng gọi của Olivier. Cô dừng bước, khẽ lắc đầu như không nhận ra anh, và rồi tức thì cô đã rơi gọn vào tay anh và không nói năng gì, anh vừa ôm cô vào lòng vừa ngửi mùi hương tóc cô, một mùi hạnh nhân

- Em sợ, anh dịu dàng hỏi, em sợ hả Anne?

Một con chim cú vỗ cánh bay đi, một vật gì chuyền hết cành cây này tới cành cây khác nhưng không chạm tới mặt đất. Olivier khẽ rùng mình. Họ buông nhau ra

- Anh đến bằng gì? Em không nghe tiếng xe

- Anh để xe bên ngoài đường cái

Họ bước khẽ trên lối đi cát mịn ở đầu một hàng rào trắng với cánh cửa rung rinh

Lối đi giữa những thân cây. Mô đất bên ngã tư đường. Một cánh cửa xe hãy còn mở

- Mẹ tưởng mai anh mới về

- Còn em?

- Em không biết nữa

Anh bật ngọn đèn trên trần xe, nghiêng người về phía Anne, nhìn cô bằng cái nhìn kín đáo và lạnh lùng

- Chắc anh mệt. Cô nói. Anh rời Paris sáng nay phải không?

- Anh thấy khỏe mà

Anh nhìn Anne không chớp mắt. Cô chợt ngoảnh đầu đi

- Anh vẫn không có gì thay đổi

- Còn em?

- Anh Pierre sẽ đến đây trong vòng ba hôm nữa. Chắc anh ấy có viết thư cho anh?

Olivier không đáp, lẳng lặng mở máy. Một nụ cười bồn chồn khẽ lay động đôi môi anh trong khi dưới mắt anh hiện lên cái giếng cũ, chiếc lồng bồ câu phủ đầy dây trường xuân, chiếc chòi nhỏ lẩn khuất dưới giàn nho hoang và trước nhà, một bóng đen thoáng hiện ra, lớn dần, rõ dần, bóng đen của một người đang đứng khoanh tay trên những bậc thềm, dưới ánh sáng đèn pha

- Chắc mẹ hài lòng lắm

Olivier vuốt lại mái tóc nâu của mình bằng một cử chỉ uể oải, đoạn bước xuống xe. Bà Androuze đứng lặng trên bậc thềm, trước mặt anh. Cơn gió nhẹ làm tà áo mặc trong phòng gợn nhẹ quanh tấm thân gầy yếu của bà và làm dao động bóng tối phía sau, nơi tiền sảnh. Cao hơn một chút, ngay phía trên cánh cửa, lũ côn trùng, bươm bướm đổ xô vào bóng đèn có chiếc chụp bằng sành. Anh ngước nhìn lên tầng lầu thứ nhất. Berthe vừa thụt đầu vào trong, giữ hai cánh cửa sổ. Bây giờ thì với hai tay giơ thẳng ra sau (chìa khóa công tắc lủng lẳng nơi bàn tay phải), anh hít lấy một mùi hương của bụi bặm, của mồ hôi lạnh; một làn da nhăn nhúm lướt nhẹ dưới đôi môi của anh, và khi mẹ anh hôn trả lại, anh nhận ra cảm giác nhoi nhói từ những sợi lông nơi nốt ruồi trên mặt bà

- Bất ngờ thật!

Olivier lướt qua người đàn bà để bước vào, anh cảm thấy người bà khẽ rung rinh. Anh đứng ở tiền sảnh, đảo mắt nhìn lên mấy bức tường, ngọn đèn lồng bằng sắt luyện, cái giá mắc gậy lúc nào cũng trống trơn, bức tượng Saint Jacques de Compostelle bằng gỗ, uy nghi với chiếc mũ dạ và chiếc gậy đi lễ. Tất cả những đồ vật này vẫn đợi anh trong sự bất động, mãi mãi trong sự bất động ... "Con đi bình yên chứ, ông con, con đi bình yên chứ ...?" Chính nơi đó, dưới cầu thang bằng đá, trong xó tối, trong cái hốc đầy bụi giăng mắc đủ thứ mạng nhện của ngôi biệt thự, anh vẫn bắt gặp Anne trong mỗi lần chơi ú tim, và trải qua suốt thời thơ ấu của cô, cô vẫn không hề thay đổi chỗ núp: cô rất đỗi sợ rằng anh sẽ không tìm thấy mình. Nhiều lần anh đi qua trước mặt cô mà không trông thấy cô, nghe tiếng cô thở mạnh, bước nhẹ ra xa, lên tiếng gọi cô ơi ới, rồi bước trở về cầu thang, cúi xuống phía dưới lan can ... và bất thình lình cô đã ở sát bên anh, cô lại tiếp tục trốn, nhưng trốn trong vòng tay anh

- Kìa, em mới về đấy à?

- Berthe, bà Androuze nói, con hãy mặc áo săng - đai vào kẻo lạnh đó

- Chị không nghe tiếng xe em à?

- Không, chị mắc lo may đồ

- Lạ chưa, em thấy chị thò đầu ra cửa sổ mà

Đứng im ở khúc quanh của cầu thang, đôi môi mím chặt, kéo thẳng ra, Berthe nhìn xuống cậu em trai, mặt đỏ rần. Chị bước xuống những bậc thang sau cùng và dừng lại cách anh hai bước:

- Chị không để ý ... Bao giờ em lại đi?

- Nhưng mà em đâu có đi

Anh mỉm cười nhìn Berthe "Con Anne đang dọn cơm cho con đó" bà Androuze nói

- Em trông sắc diện chị tươi tốt đó, chị Berthe ạ!

- Ba đêm rồi chị không ngủ

- Em trông sắc diện chị tươi tốt đó, chị Berth ạ! Anh lặp lại câu nói và khẽ chạm vào trán chị bằng mấy đầu ngón tay

Berthe hất khuôn mặt phúng phính ra phía sau, và liếc nhìn Olivier rất nhanh:

- Bây giờ em để mẹ xách va - li cho em à?

Anh đến bên mẹ trong cầu thang, xách lấy những chiếc va - li. Khi đến trước cửa phòng mình, anh quay lại, nói giọng dịu dàng:

- Đợi con chút, con muốn được một mình trong chốc lát

Và anh đóng cửa phòng lại trước mắt bà

- Mẹ! Berthe kêu từ phía dưới. Mẹ không trở xuống à?

Olivier đặt va - li xuống dưới chân giường, băng qua giang phòng và mở toang cửa sổ. Anh thoáng thấy một ánh phản chiếu trên tường, phía trên lò sưởi, nhưng không để tâm chú ý tới - hoặc có thể anh chỉ nhận ra nó trong một thoáng ngắn ngủi để quên bẵng nó tức thì. Đêm thoảng mùi nước biển. Hàng rào phủ bóng những dây bìm bìm. Những hàng răng cưa đen thẫm của những cây tùng. Bầu trời trong sáng ở phía trên ngọn đồi. Mái nhà của một nông trại bỗng sáng choang. Anh nghe những cây phu danh rùng mình. Hất mái tóc lên, anh thấy những ngọn tùng lắc lư. Sau đó tất cả đều tan biến. Cũng ở khung cửa sổ này, trải qua nhiều vụ hè trước, anh đã từng rình rập hàng giờ, vào buổi chiều, khi những cánh chim chợt nín bặt, từng cơn gió lùa xuống, mùi hoa nghe thơm ngát hơn bao giờ ... Một thoáng chốc sau đó, Anne lần bước trở về, cô đi giữa những cây sồi, anh không thể trông thấy cô bởi phòng anh nhìn ra phía khác của khu vườn, nhưng anh nghe rõ tiếng rít của hàng rào và, mỗi lúc một gần hơn, tiếng leng keng của chiếc hộp đựng sữa. Cô lại rẽ bước nơi đầu kia của ngôi nhà, đầu nghiêng nghiêng xuống đất, dáng đơn côi, bím tóc khẽ chạm sau gáy, anh không nhìn thấy được ... - cô đến từ một biển nước im lìm với bóng một con tàu có ống khói đỏ đậu nơi chân trời; trong lúc anh đứng lặng người bên cửa sổ, đối diện với cảnh vật phía sau, lắng nghe từng động tĩnh, và khuôn mặt lạnh như tiền. Một buổi chiều, anh hoài công đợi mà không nghe thấy gì, anh liền chạy xuống nhà; thì ra cô mang sữa về trong những cái chai

Olivier xoay người, vuốt ve lưng một chiếc ghế dựa màu lục. Ngày nhỏ, thỉnh thoảng anh vẫn vùi đầu trong chiếc gối, hai tay ghì chặt lấy nó cho đến khi nghẹt thở. Trong chiếc hộp kẹo bằng sứ kia, ngày xưa, thỉnh thoảng có những viên kẹo màu đỏ người ta gọi là kẹo mỹ nhân. Và bây giờ trong đó có một cái còi, một ống thuốc aspirin trống, một điếu thuốc đã ngả sang màu vàng, một đồng năm quan. Anh đưa điếu thuốc lên môi, bật lửa, ngẩng đầu lên. Một khuôn mặt nhìn anh

Anh nhảy lùi ra phía sau, tấm màn cửa sổ lay động, khuôn mặt biến mất tức thì

- Sao lại để tấm gương này trong phòng con?

Lúc anh mở cửa, mẹ anh xoay mạnh người lại, đến nỗi chiếc áo choàng của mẹ bật nút ra

- Không phải mẹ đâu , Olivier. Con có thể tin chắc như vậy, mẹ biết ý con mà

- Vậy chính là chị Berthe chứ còn ai

- Olivier! Anne kêu lên. Bữa ăn tối của anh dọn xong rồi

- Trời, con lại không sắp sửa khởi sự ...

- Khởi sự cái gì?

Họ bước chậm rãi xuống những bậc thềm và lần theo lối đi đưa tới hàng rào trắng, bóng họ nhỏ lại dần trong mỗi bước đi - những cây sồi già như càng lớn hơn lên khi họ càng bước ra xa, đêm dày đặc, trộn lẫn họ vào nhau, sau cùng vây kín lấy họ. Họ nắm tay nhau. Họ không nói với nhau một lời nào nhưng khuôn mặt họ dường như lắng nghe - và có thể chính ánh trăng phản chiếu trên mặt họ đã gây nên nụ cười mỉm kia, biểu lộ một trạng thái chờ đợi hớn hở. Đêm rình rập họ với những tiếng động của nó - hơi thở xa xôi mơ hồ của biển, tiếng gãy của một cành cây, tiếng một loài chim vụt vỗ cánh bay về phía đồng hoang dưới kia, và nhất là tiếng gáy ngột ngạt chập chờn của những con dế mèn

Anne chợt trượt chân trên một hòn đá, anh nắm lấy bàn tay thon nhỏ, trơn tru vì dang nắng, để yên nó trong tay mình, như người ta nắm lấy bàn tay một đứa trẻ; bàn tay lướt êm trong lòng bàn tay anh

Đầu óc anh không nghĩ tới Anne: cô ở đó, cô lần bước bên anh trong bóng đêm, cô là bóng đêm. Anh nhớ lại những đêm nào - những đêm thời chiến với những mùi hầm rượu, với những khoảng hành lang chật hẹp chống đỡ bằng những thanh ván giống như những lối đi trong hầm mỏ, với tiếng chuột sột soạt liên hồi; những đêm mà anh đã từng bước xuống với cô, nắm lấy tay cô như đêm nay, cả hai lặng lẽ đi cách xa ở sau lưng mẹ và nỗi sợ hãi của Berthe, trong khi hồi còi báo động vọng xuống và ngân dài phía sau họ; Anne nép sát vào anh, họ không nghe thấy những tiếng nổ - chỉ có ngọn đèn bão tiếp tục cho đến khi họ bước lên những chiếc giường lạnh giá

Họ đi ngang qua mô đất: ánh trăng hắt lên lớp đá hoa cương của cây thập tự. Và họ bước vào con đường nhỏ và lướt qua những hàng cây kim tước, bước dọc theo những cụm hoa sáng và tiến về phía bờ biển

- Chị Berthe không chủ tâm trong việc đó đâu, Anne nói bằng một giọng buồn bã đến nỗi Olivier phải trố mắt nhìn cô (nhưng cô không quay đầu đi). Lẽ ra em không nên nói với anh điều đó ... khi mọi người biết ngày anh về, chị ấy đã mua một cuốn lịch - chị vốn không bao giờ dùng nhật ký, ngay cả đồng hồ cũng không - và em biết mỗi ngày, mỗi chiều, chị đều gỡ một tờ lịch trước khi đi ngủ ...

- Dĩ nhiên ... chị ấy không có việc gì làm

Anh tưởng chừng cô đang thở dài. Đến khúc quanh nhìn xuống bãi, biển chợt hiện ra. "Anh chỉ thích ai làm vừa lòng anh" cô nói nhỏ. Cũng trong lúc đó, cô buông tay anh ra, dừng bước lại hẳn, quay nhìn về phía anh, đón nhận gió biển thổi ập vào mặt cô. Tóc cô tung lên, rũ xuống trong khi cô nhìn thẳng vào mặt anh, chiếc cằm thanh tú ngẩng về phía anh:

- Olivier, em sắp lấy chồng

Một đợt sóng đập mạnh vào bãi. Anh khẽ mỉm cười, đầu cúi thấp xuống. Những vụn đá li ti ánh lên từ lớp hắc ín của con đường, anh nghe rõ tiếng lạo xạo cuả những viên đá cuội trôi theo lượt sóng rút đi, và anh lên tiếng hỏi, đánh tan niềm im lặng:

- Ai?

- Pierre

- Pierre à?

- Dạ, Pierre

- A!

Olivier ngước mắt nhìn lên: những vì sao lần lượt tắt dần, hai ánh lửa cách khoảng nhau, xanh và đỏ, lần lượt thắp lên trong bầu trời. Trong giây phút, anh tưởng tượng những cái đầu ngả trên ghế, những mí mắt lim dim dưới ngọn đèn khuya, những thân thể chuyển dịch trong đêm tối về một thành phố nào đó ở phía Nam. Có thể là Madrid, hay Beoyrouth ... Anne sắp sửa lên đường ... Đó là một người đàn bà ... Anh không bao giờ mơ tưởng đến cô như một người đàn bà, cũng như một đứa con gái, đúng hơn cô là một đứa trẻ đời đời còn bé bỏng ...

Tiếng phi cơ rì rầm còn vang vọng bên tai anh trong khi anh lên tiếng hỏi bằng một giọng lơ đãng và đứt quãng như thể anh đang châm một điếu thuốc trong lúc nói chuyện:

- Và hắn yêu em chứ?

- Em không biết nữa ... Anh ấy cho rằng anh ấy yêu em. Anh ấy buồn quá đỗi mỗi lúc gần em ...

- Hắn buồn với tất cả mọi người, em biết mà.

- Em chỉ biết một điều là anh ấy cần tới em.

- Đó là người bạn thân nhất của anh, người bạn duy nhất của anh ... Em không thể chọn khéo hơn.

Anne chợt chắp hai tay, đôi môi như toát lên một lời cầu xin thơ dại, rồi đôi mắt dịu dàng, như đôi mắt cô gái Việt Nam, chợt khẽ nhìn từ ngực Olivier xuống rồi nhắm lại.

- Anh không chịu hiểu ...

Anh không đáp và bước ra xa, tự nhiên như một kẻ đang tiếp tục đi trên con đường của mình, dửng dưng, với bước chân lang thang của mình; đoạn anh quay lai, liếc nhìn Anne, trong khi vẫn đứng trông nghiêng bên góc đường, mắt nhìn chăm chăm và tư lự, giống như cậu bé ngày nào bà Androuze vẫn thỉnh thoảng dẫn đi thăm công trường vào những ngày thứ năm (với hy vọng một ngày nào đó, đến lượt anh điều khiển xí nghiệp của gia đình) và đã từng đứng trên tấm ván cao, theo dõi từng cử động của từng người một với một vẻ chăm chú đầy giận dữ - cho đến ngày viên đốc công thú nhận rằng điều đó làm bọn thợ khó chịu trong lúc họ làm việc. Anh quày bước trở lại, đi về phía cô, điếu thuốc trên môi, dáng điệu ơ thờ. Anh không nhìn vào mặt cô mà nhìn vào chiếc váy lay động quanh đôi chân trần của cô.

- Kể cũng lạ, hắn không nói gì về điều đó trong những bức thư của hắn ... Mới đây thôi à?

- Em không muốn anh ấy nói điều đó với anh.

- Tại sao?

- Anh hỏi thật chứ anh?

- Em biết hắn sắp được bổ nhiệm đi Beyrout chứ?

- Kìa! Anh Olivier ...

Cô lắc đầu, anh tiến đến gần hơn nữa, đặt một bàn tay lên cổ cô, vuốt ve sợi dây chuyền mạ vàng của miếng mề đay cô đeo.

Trời lạnh rồi, ta về đi.