Chương 2

"Có chổ trọ cho tôi, cho hai đứa trẻ và con chó của tôi không?" Moutier hỏi nguời chủ quán ở đầu làng.
- Có, mời anh vào nhà, có đủ chổ cho cả đoàn - Chủ quán trả lời, giọng phấn khởi.
Một phụ nữ có nét mặt tươi cười xuất hiện ở ngưỡng cửa.
"Mời anh vào! - để tôi giải phóng cho anh chàng kỵ sỹ này! - chị vừa nói vừa cười và bế thằng Jacques từ trên vai anh Moutier xuống. Lại còn thằng Cún đang ngủ trên lưng con chó nữa! Thằng bé kháu khỉnh quá, con chó cũng xinh! Nó cứ ngay ra như một con chó bằng chì, sợ làm thằng bé thức dậy!"
Nhưng nghe tiếng lào xào xung quanh thằng Paul cũng thức dậy. Nó mở mắt nhìn. Không thấy anh đâu, nó mếu và gọi, giọng run run:
"Anh Jacques! Anh Jacques đâu rồi?"
Jacques: Anh đây Paul ạ, anh đây. Chúng ta gặp may. Em có nhìn thấy chú này không? Chú ấy tốt quá, đưa chúng ta đến đây. Em sắp đuợc ăn đấy. Có phải không chú? Paul sắp được ăn phải không chú?
Moutier: Đúng cháu ạ. Bánh và cả thức ăn nữa.
Bà chủ quán lắng nghe, vẻ ngạc nhiên.
Moutier: Bà chưa hiểu gì cả. Có đúng thế không, bà chủ quán? Chuyện này, tôi sẽ kể cho bà nghe. Tôi nhặt được hai đứa trẻ này ở trong rừng và đưa về đây. Thằng bé này - anh nói và âu yếm xóa tay lên đầu Jacques, - là một đứa trẻ ngoan và tốt bụng. Tôi sẽ kể về nó. Nhưng bà hãy cho bọn tôi ăn đã, hai đứa bé này đói lắm rồi. Cho chúng tôi món gì ngon ấy. Con chó này thì cứ để tôi phục vụ, người bạn lâu năm của tôi đấy, phải không Capitaine?
Con Capitaine khỏa đuôi và liếm tay Moutier để xác nhận lời nói của chủ. Moutier tháo chiếc áo đang đắp cho Paul và đặt nó xuống đất. Paul nhìn mọi người, mỉm cười với Jacques, với Moutier và ôm chầm lấy con Capitaine. Bà chủ quán dọn bàn ăn. Bà để hai đứa trẻ ngồi lên ghế, đặt trước mỗi đứa trẻ một đỉa xúp, một lát bánh, rồi bày lên bàn nào là phó-mát, nào là bơ, củ cải xà và rau xà lách.
"Nào, mời anh. hãy ăn trước những món này - bà chủ quán nói với Moutier - Phó mát ngon đấy, bơ cũng thế. Củ cải vừa mới đào, còn xà lách thì trôn kỹ rồi."
Moutier ngồi vào bàn. Paul và Jacques đang đói lao vội vào món xúp. Jacques nhìn em ăn vài thìa, thấy Paul ăn một mình được, mới yên trí và bắt đầu ăn. Ăn súp xong, Jacques đưa em bánh và bơ, và nước ngọt. Rồi đến món thịt cừu hầm đỗ và khoai. Nét mặt Jacques rạng rỡ hẳn lên. Paul chốc chốc lại nắm tay anh nó mà hôn. Jacques chăm sóc em chu đáo đến cảm động. Không một lúc nào rời em. Cái gì cũng dành cho em trước, còn nó thì sau. Moutier để ý theo dõi anh cũng thấy sung sướng.
"Tội nghiệp hai đứa trẻ! - Anh nghĩ thầm - Nếu con Capitaine không phát hiện được, chúng sẽ như thế nào. Thằng bé Jacques này ngoan quá, yêu em, chăm sóc em rất mực; không biết giải quyết cho chúng thế nào đây? Lạy Chúa, hãy chỉ bảo cho con."
Bà chủ quán cũng quan sát sự chăm sóc của Jacques đối với em và chú ý đến nét mặt hiền lành của Moutier. Bà vẫn chờ đợi anh kể câu chuyện đã hứa, gắp cho anh những miếng ngon, rót cho anh những cốc rượu đầy.
Hai đứa trẻ không ăn nữa, ngội tựa lưng vào ghế và bắt đầu ngáp. Moutier bảo chúng: "Hãy đi chơi một lúc đã, các cháu."
- Chơi ở đâu, chú? - Jacques hỏi, đứng dậy khỏi ghế, rồi bế em nó để xuống đất.
Moutier: Chú cũng không biết. Bà chủ quán, bà chỉ giúp chỗ cho hai cháu!
- Ra đây, các cháu, ra ngoài vườn - bà chủ quán nói và mở cửa sau - ở cuối đường đi có chậu nước đầy và gáo múc. Các cháu hãy tưới rau và hoa đi.
Jacques: Cháu có thể lấy nước để rửa cho em cháu đuợc không ạ?
Bà chủ quán: Được. Nhưng đừng làm ướt chân.
Paul và Jacques đã đi khuất ra ngoài vườn, đang cười nói râm ran. Moutier vừa ăn vừa suy nghĩ. Bà chủ quán kéo ghế ngồi trước mặt anh, đợi anh ăn xong để dọn bàn. Moutier uống nốt ngụm rượu trong cốc, ngẩng lên nhìn bà chủ quán, mỉm cười và hỏi:
"Bà có muốn nghe câu chuyện về hai đứa trẻ? Chuyện thế này, cũng không dài lắm đâu. Rồi bà giúp tôi cách giải quyết."
Mountier kể cho bà chủ quán nghe anh đã bắt gặp hai đứa trẻ như thế nào, anh nhắt lại với giọng nói run run đầy xúc động những quan tâm săn sóc của Jacques đối với em, lòng nhiệt tình, tinh thần quả cảm chống chọi với gian khổ cùng với đức tin vào Thánh Đồng Trinh của nó.
"Và bây giờ bà đã hiểu rõ đầu đuôi sự việc, anh nói, bà hãy bảo tôi nên giải quyết thế nào đối với hai đứa trẻ này? Bỏ mặc chúng thì tôi không đang tâm. Như vậy là trúc bỏ một gánh nặng mà tôi có điều kiện đảm nhận được, hơn nữa, còn là từ bỏ một ân huệ mà Chúa ban cho tôi. Nhưng tôi còn phải xa, tôi xuất ngũ và nay về nhà, cách đây bốn chặng, mỗi chặng bảy tám dặm. Làm thế nào đem chúng theo trong lúc mưa gió lầy lội như thế này? Tôi lại là đàn ông, đem chúng về tôi biết trông nom làm sao. Anh tôi cũng bán quán như bà, bận suốt ngày. Bố mẹ tôi đã qui tiên cả. Các chị tôi đông con. Vậy mà lại thêm hai đứa trẻ bố chẳng có, mẹ thì không, tiền bạc không một xu. Bà chủ quán, bà là người tử tế... bà hãy bảo tôi... vào địa vị tôi, bà làm thế nào?
Bà chủ quán: Làm thế nào?... Làm thế nào?... Tôi thấy cũng khó thật.
Moutier: Vậy tôi mới phải hỏi bà.
Bà chủ quán: Làm thế nào à?... Trước hết là không nên để chúng lang thang.
Moutier: Tôi cũng nghĩ như thế.
Bà chủ quán: Chỉ có một cách... không biết anh có đồng ý?
Moutier: Có lẽ tôi đã đồng ý. Bà cứ nói đi.
Bà chủ quán: Để chúng ở đây với tôi.
Moutier nhìn bà chủ quán với vẻ ngạc nhiên, làm bà cuối gằm và ửng mặt lên như vừa nói một điều sai lầm.
"Tôi biết ngay là anh không tán thành - bà chủ quán nói như hối hận - Anh cho là tôi không tốt, tôi sẽ để chúng lay lắt, sống khổ sở...
Moutier: Tôi không nói thế, không nghĩ thế đâu, bà chủ quán ạ. Chỉ có điều... chỉ có điều... Tôi xin nói thật là tôi chưa biết bà nhiều lắm.
Bà chủ quán: Anh cứ nói thẳng là anh chưa biết gì về tôi. Anh có thể đi hỏi những người gần đây xem tôi, bà Blidot, là người thế nào. Anh hỏi cha xứ, hỏi ông hàng thịt, bác chữa xe, ông bịt móng ngựa, thầy giáo, bà bán bánh, chị hàng xóm và những người khác nữa. Họ sẽ cho anh biết tôi không phải là người xấu. Tôi góa chồng, năm nay hăm sáu tuổi, không có con, tôi sống với cô em gái năm nay mười bảy tuổi. Chúng tôi sống không đến nổi nào, không thiếu thốn gì. Ngoài ra còn để dành mỗi năm một ít gửi tiết kiệm. Tôi chỉ thiếu trẻ con. Bây giờ lại có hai đứa bé này. Anh để tôi giữ cho. Tôi không đòi hỏi gì cả, cũng không lợi dụng gì chúng. Tôi chăm nom chúng, không để chúng khổ đâu. Anh có thể yên tâm."
Moutier đứng dậy, nắm hai bàn tay bà chủ quán và nhìn bà với lòng biết ơn sâu sắc.
"Cảm ơn bà, rất cảm ơn; nhà cha xứ ở đâu, thưa bà?"
- Gần đây, ngay trước mặt. Khu vườn của giáo đường, anh đẩy cổng mà vào."
Moutier đội mũ, đến gặp cha xứ để hỏi thăm về bà Blidot, và xin một lời khuyên. Mười lăm phút sau, anh quay về, vui vẻ, bình tĩnh, chắc là kết quả khả quan.
+
+ +
"Bà sẽ có mấy cháu bé, bà chủ quán tuyệt diệu của tôi, ngày mai tôi để các cháu ở lại đây với bà; bà có đồng ý cho tôi ở lại đến ngày mai không?"
Bà chủ quán: Anh muốn ở lại đến bao lâu thì ở. Chắc anh muốn có thêm một thời gian để xem tôi là người như thế nào và xem tôi sắp xếp cho các con tôi thế nào... Tôi đã có thể gọi chúng ta "các con tôi", phải thế không?
Moutier: Chúng cũng là con tôi nữa chứ. Sẽ có ngày tôi về thăm chúng.
Bà chủ quán: Bao giờ anh về được thì về. Lúc nào cũng sẳn sàng có giường cho anh ngủ, có bánh mì và rượu để đãi anh. Thôi, bây giờ tôi phải đi xem các con tôi thế nào đây. Tôi bắt đầu công việc của người làm mẹ đây. Trước hết phải để chúng nằm không xa tôi và cô em tôi. Rồi phải sắm sửa quần áo, chăn màn, giày dép cho chúng.
Moutier: Đúng đấy. Tôi chưa nghĩ đến. Thật là phiền bà quá. Cũng chẳng giấu gì bà, tôi không có điều kiện chi trả những món tiền ấy đâu, tôi chỉ còn đủ tiền ăn đường và mười franc để dự phòng những bấc trắc, như vá một chỗ áo rách, khâu một chỗ giày đứt chỉ, giúp một người nghèo... Tôi định chia đôi, để lại cho bà năm franc.
Bà chủ quán: Anh cứ giữ cả, không cần phải để lại. Tôi sẽ tự lo được, anh có lòng thế là quí rồi. Hai đứa trẻ sẽ không thiếu thốn gì."
Bà chủ quán đứng dậy mỉm cười, âu yếm gật đầu và đi ra...



"Có chổ trọ cho tôi, cho hai đứa trẻ và con chó của tôi không?" Moutier hỏi nguời chủ quán ở đầu làng.
- Có, mời anh vào nhà, có đủ chổ cho cả đoàn - Chủ quán trả lời, giọng phấn khởi.
Một phụ nữ có nét mặt tươi cười xuất hiện ở ngưỡng cửa.
"Mời anh vào! - để tôi giải phóng cho anh chàng kỵ sỹ này! - chị vừa nói vừa cười và bế thằng Jacques từ trên vai anh Moutier xuống. Lại còn thằng Cún đang ngủ trên lưng con chó nữa! Thằng bé kháu khỉnh quá, con chó cũng xinh! Nó cứ ngay ra như một con chó bằng chì, sợ làm thằng bé thức dậy!"
Nhưng nghe tiếng lào xào xung quanh thằng Paul cũng thức dậy. Nó mở mắt nhìn. Không thấy anh đâu, nó mếu và gọi, giọng run run:
"Anh Jacques! Anh Jacques đâu rồi?"
Jacques: Anh đây Paul ạ, anh đây. Chúng ta gặp may. Em có nhìn thấy chú này không? Chú ấy tốt quá, đưa chúng ta đến đây. Em sắp đuợc ăn đấy. Có phải không chú? Paul sắp được ăn phải không chú?
Moutier: Đúng cháu ạ. Bánh và cả thức ăn nữa.
Bà chủ quán lắng nghe, vẻ ngạc nhiên.
Moutier: Bà chưa hiểu gì cả. Có đúng thế không, bà chủ quán? Chuyện này, tôi sẽ kể cho bà nghe. Tôi nhặt được hai đứa trẻ này ở trong rừng và đưa về đây. Thằng bé này - anh nói và âu yếm xóa tay lên đầu Jacques, - là một đứa trẻ ngoan và tốt bụng. Tôi sẽ kể về nó. Nhưng bà hãy cho bọn tôi ăn đã, hai đứa bé này đói lắm rồi. Cho chúng tôi món gì ngon ấy. Con chó này thì cứ để tôi phục vụ, người bạn lâu năm của tôi đấy, phải không Capitaine?
Con Capitaine khỏa đuôi và liếm tay Moutier để xác nhận lời nói của chủ. Moutier tháo chiếc áo đang đắp cho Paul và đặt nó xuống đất. Paul nhìn mọi người, mỉm cười với Jacques, với Moutier và ôm chầm lấy con Capitaine. Bà chủ quán dọn bàn ăn. Bà để hai đứa trẻ ngồi lên ghế, đặt trước mỗi đứa trẻ một đỉa xúp, một lát bánh, rồi bày lên bàn nào là phó-mát, nào là bơ, củ cải xà và rau xà lách.
"Nào, mời anh. hãy ăn trước những món này - bà chủ quán nói với Moutier - Phó mát ngon đấy, bơ cũng thế. Củ cải vừa mới đào, còn xà lách thì trôn kỹ rồi."
Moutier ngồi vào bàn. Paul và Jacques đang đói lao vội vào món xúp. Jacques nhìn em ăn vài thìa, thấy Paul ăn một mình được, mới yên trí và bắt đầu ăn. Ăn súp xong, Jacques đưa em bánh và bơ, và nước ngọt. Rồi đến món thịt cừu hầm đỗ và khoai. Nét mặt Jacques rạng rỡ hẳn lên. Paul chốc chốc lại nắm tay anh nó mà hôn. Jacques chăm sóc em chu đáo đến cảm động. Không một lúc nào rời em. Cái gì cũng dành cho em trước, còn nó thì sau. Moutier để ý theo dõi anh cũng thấy sung sướng.
"Tội nghiệp hai đứa trẻ! - Anh nghĩ thầm - Nếu con Capitaine không phát hiện được, chúng sẽ như thế nào. Thằng bé Jacques này ngoan quá, yêu em, chăm sóc em rất mực; không biết giải quyết cho chúng thế nào đây? Lạy Chúa, hãy chỉ bảo cho con."
Bà chủ quán cũng quan sát sự chăm sóc của Jacques đối với em và chú ý đến nét mặt hiền lành của Moutier. Bà vẫn chờ đợi anh kể câu chuyện đã hứa, gắp cho anh những miếng ngon, rót cho anh những cốc rượu đầy.
Hai đứa trẻ không ăn nữa, ngội tựa lưng vào ghế và bắt đầu ngáp. Moutier bảo chúng: "Hãy đi chơi một lúc đã, các cháu."
- Chơi ở đâu, chú? - Jacques hỏi, đứng dậy khỏi ghế, rồi bế em nó để xuống đất.
Moutier: Chú cũng không biết. Bà chủ quán, bà chỉ giúp chỗ cho hai cháu!
- Ra đây, các cháu, ra ngoài vườn - bà chủ quán nói và mở cửa sau - ở cuối đường đi có chậu nước đầy và gáo múc. Các cháu hãy tưới rau và hoa đi.
Jacques: Cháu có thể lấy nước để rửa cho em cháu đuợc không ạ?
Bà chủ quán: Được. Nhưng đừng làm ướt chân.
Paul và Jacques đã đi khuất ra ngoài vườn, đang cười nói râm ran. Moutier vừa ăn vừa suy nghĩ. Bà chủ quán kéo ghế ngồi trước mặt anh, đợi anh ăn xong để dọn bàn. Moutier uống nốt ngụm rượu trong cốc, ngẩng lên nhìn bà chủ quán, mỉm cười và hỏi:
"Bà có muốn nghe câu chuyện về hai đứa trẻ? Chuyện thế này, cũng không dài lắm đâu. Rồi bà giúp tôi cách giải quyết."
Mountier kể cho bà chủ quán nghe anh đã bắt gặp hai đứa trẻ như thế nào, anh nhắt lại với giọng nói run run đầy xúc động những quan tâm săn sóc của Jacques đối với em, lòng nhiệt tình, tinh thần quả cảm chống chọi với gian khổ cùng với đức tin vào Thánh Đồng Trinh của nó.
"Và bây giờ bà đã hiểu rõ đầu đuôi sự việc, anh nói, bà hãy bảo tôi nên giải quyết thế nào đối với hai đứa trẻ này? Bỏ mặc chúng thì tôi không đang tâm. Như vậy là trúc bỏ một gánh nặng mà tôi có điều kiện đảm nhận được, hơn nữa, còn là từ bỏ một ân huệ mà Chúa ban cho tôi. Nhưng tôi còn phải xa, tôi xuất ngũ và nay về nhà, cách đây bốn chặng, mỗi chặng bảy tám dặm. Làm thế nào đem chúng theo trong lúc mưa gió lầy lội như thế này? Tôi lại là đàn ông, đem chúng về tôi biết trông nom làm sao. Anh tôi cũng bán quán như bà, bận suốt ngày. Bố mẹ tôi đã qui tiên cả. Các chị tôi đông con. Vậy mà lại thêm hai đứa trẻ bố chẳng có, mẹ thì không, tiền bạc không một xu. Bà chủ quán, bà là người tử tế... bà hãy bảo tôi... vào địa vị tôi, bà làm thế nào?
Bà chủ quán: Làm thế nào?... Làm thế nào?... Tôi thấy cũng khó thật.
Moutier: Vậy tôi mới phải hỏi bà.
Bà chủ quán: Làm thế nào à?... Trước hết là không nên để chúng lang thang.
Moutier: Tôi cũng nghĩ như thế.
Bà chủ quán: Chỉ có một cách... không biết anh có đồng ý?
Moutier: Có lẽ tôi đã đồng ý. Bà cứ nói đi.
Bà chủ quán: Để chúng ở đây với tôi.
Moutier nhìn bà chủ quán với vẻ ngạc nhiên, làm bà cuối gằm và ửng mặt lên như vừa nói một điều sai lầm.
"Tôi biết ngay là anh không tán thành - bà chủ quán nói như hối hận - Anh cho là tôi không tốt, tôi sẽ để chúng lay lắt, sống khổ sở...
Moutier: Tôi không nói thế, không nghĩ thế đâu, bà chủ quán ạ. Chỉ có điều... chỉ có điều... Tôi xin nói thật là tôi chưa biết bà nhiều lắm.
Bà chủ quán: Anh cứ nói thẳng là anh chưa biết gì về tôi. Anh có thể đi hỏi những người gần đây xem tôi, bà Blidot, là người thế nào. Anh hỏi cha xứ, hỏi ông hàng thịt, bác chữa xe, ông bịt móng ngựa, thầy giáo, bà bán bánh, chị hàng xóm và những người khác nữa. Họ sẽ cho anh biết tôi không phải là người xấu. Tôi góa chồng, năm nay hăm sáu tuổi, không có con, tôi sống với cô em gái năm nay mười bảy tuổi. Chúng tôi sống không đến nổi nào, không thiếu thốn gì. Ngoài ra còn để dành mỗi năm một ít gửi tiết kiệm. Tôi chỉ thiếu trẻ con. Bây giờ lại có hai đứa bé này. Anh để tôi giữ cho. Tôi không đòi hỏi gì cả, cũng không lợi dụng gì chúng. Tôi chăm nom chúng, không để chúng khổ đâu. Anh có thể yên tâm."
Moutier đứng dậy, nắm hai bàn tay bà chủ quán và nhìn bà với lòng biết ơn sâu sắc.
"Cảm ơn bà, rất cảm ơn; nhà cha xứ ở đâu, thưa bà?"
- Gần đây, ngay trước mặt. Khu vườn của giáo đường, anh đẩy cổng mà vào."
Moutier đội mũ, đến gặp cha xứ để hỏi thăm về bà Blidot, và xin một lời khuyên. Mười lăm phút sau, anh quay về, vui vẻ, bình tĩnh, chắc là kết quả khả quan.

+
+ +

"Bà sẽ có mấy cháu bé, bà chủ quán tuyệt diệu của tôi, ngày mai tôi để các cháu ở lại đây với bà; bà có đồng ý cho tôi ở lại đến ngày mai không?"
Bà chủ quán: Anh muốn ở lại đến bao lâu thì ở. Chắc anh muốn có thêm một thời gian để xem tôi là người như thế nào và xem tôi sắp xếp cho các con tôi thế nào... Tôi đã có thể gọi chúng ta "các con tôi", phải thế không?
Moutier: Chúng cũng là con tôi nữa chứ. Sẽ có ngày tôi về thăm chúng.
Bà chủ quán: Bao giờ anh về được thì về. Lúc nào cũng sẳn sàng có giường cho anh ngủ, có bánh mì và rượu để đãi anh. Thôi, bây giờ tôi phải đi xem các con tôi thế nào đây. Tôi bắt đầu công việc của người làm mẹ đây. Trước hết phải để chúng nằm không xa tôi và cô em tôi. Rồi phải sắm sửa quần áo, chăn màn, giày dép cho chúng.
Moutier: Đúng đấy. Tôi chưa nghĩ đến. Thật là phiền bà quá. Cũng chẳng giấu gì bà, tôi không có điều kiện chi trả những món tiền ấy đâu, tôi chỉ còn đủ tiền ăn đường và mười franc để dự phòng những bấc trắc, như vá một chỗ áo rách, khâu một chỗ giày đứt chỉ, giúp một người nghèo... Tôi định chia đôi, để lại cho bà năm franc.
Bà chủ quán: Anh cứ giữ cả, không cần phải để lại. Tôi sẽ tự lo được, anh có lòng thế là quí rồi. Hai đứa trẻ sẽ không thiếu thốn gì."
Bà chủ quán đứng dậy mỉm cười, âu yếm gật đầu và đi ra...