Chương 3

Bà Blidot gọi cô em gái Elfit đang giặt quần áo, kể cho cô nghe chuyện vừa rồi và nhờ cô giúp một tay bố trí phòng ở cho hai đứa trẻ gần phòng hai chị em bà.
"Thật là Trời đem cho chúng lại cho ta để thêm vui cửa, vui nhà - Elfit nói - Chúng có xinh không chị ? Có ngoan không?
Bà Blidot: Có xinh không, có ngoan không à? Em cứ đến mà xem. Chúng không phải là những đứa khó bảo, không như lũ trẻ nhà ông Penaud trước nhà ta đâu.
Elfit: Được. Vậy chúng đang ở đâu, em phải đến xem tận nơi mới được. Chúng đang ở trong phòng à chị?
Bà Blidot: Không. Chúng đang ở ngoài vườn.
Elfit chạy ra vườn, Jacques đang nhặt cỏ ở luống cà rốt, Paul vơ cỏ và bó thàng từng bó cỏ.
Nghe tiếng bước chân của Elfit, hai đứa trẻ ngoái lại, để lộ hai gương mặt hiền lành, tươi tắn. Jacques thấy Elfit nhìn không nói gì, nó đứng lên nhìn với vẻ lo ngại.
Jacques: Cháu và em Paul làm thế này là sai hở bà? Bà có bực mình không? Không phải lỗi em cháu đâu. Cháu bảo nó chơi bó cỏ cháu vừa nhổ đấy.
Elfit: Không sao đâu cháu ạ. Cô không bực đâu. Cô còn vui là khác. Các cháu đã nhổ cỏ dại để nó khỏi át rau của cô.
Paul: Của cô?
Elfit: ừ, của cô đấy.
Paul: Không phải, cô nói dối. Của bà ở trong bếp vừa cho chúng cháu ăn cơm lúc nãy kia. Cháu không cho cô chiếm vườn của bà ấy đâu.
Elfit: Ha, ha, ha! Thằng bé này buồn cười thật. Cháu định làm thế nào để cấm cô lấy rau đây?
Paul: Cháu cầm cái gậy to, cháu bảo anh Jacques đuổi cô.
Elfit chạy lại ôm chằm lấy Paul, bế nó lên, hôn ba bốn cái, rồ để xuống đất. Paul sợ, còn Jacques thì định xông lại cứu em.
"Cô là em của bà vừa cho các cháu ăn đấy, Elfit cười - và ở cùng với bà ấy, cho nên vườn của bà ấy cũng là của cô.
- Vậy càng hay! - Jacques reo lên - Cháu thấy cô cũng tốt như bà ấy; cháu muốn cả chú Moutier cũng ở đây, chú ấy cũng tốt lắm.
Elift: Chú ấy không ở đây được. Chú ấy để các cháu ở lại đây; các cô sẽ chăm nom các cháu và thương các cháu, nếu các cháu ngoan, biết vâng lời.
Jacques không nói gì, cuối gằm xuống, mặt đỏ lên, hai giọt nước mắt lăn dài trên má.
Elfit: Chú ấy sẽ quay lại, cháu yên tâm. Mà ngày hôm nay chú ấy cũng chưa đi, vẫn còn ở đây.
Jacques lấy tay lau mắt, rồi lại vui vẻ nhổ cỏ tiếp. Con Capitaine vào, thấy cửa mở, nó ra vườn và lại gần Paul, ngồi xuống cạnh những bó cỏ. Nó bới cỏ rối tung. Paul cố đẩy nó ra mà không được.
"Anh Jacques, Paul gọi, anh đuổi nó đi. Nó bới nát những bó cỏ của em."
Jacques chạy đến hỗ trợ giữa lúc con Capitaine chơi đùa lấy mõm đẩy ngã Paul xuống đất. Jacques quàng tay vào cổ, cố sức kéo con chó ra mà không nổi.
"Tao van mầy, Capitaine yêu quí. Mày để yên cho em Paul tao chơi. Mày đừng trêu nó, mầy khỏe hơn nó, khỏe hơn cả tao nữa - Jacques nói như van nài con Capitaine.
Con Capitaine như hiểu câu nói, quay lại phía Jacques, liếm tay nó, lại liếm cả mặt Paul, nhìn chúng một cách thân mật rồi thong thả bước đi về với chủ.
+
+ +
Bà chủ quán đi rồi, Moutier ngồi lại, hai tay chống lên bàn, ôm đầu, suy nghĩ.
"Cho bà chủ quán hai đứa trẻ một cách dễ dàng như vậy, mình có vội vàng lắm không? - Moutier tự hỏi - Bà ấy nói cũng đúng, mình đã quen biết gì bà ấy đâu... Hỏi linh mục, thì linh mục nói bà ấy tốt. Nhưng một linh mục nhân từ thì bao giờ cũng chỉ nói những điều tốt lành cho người khác. Nói điều xấu cho người khác là không đúng với lòng lành của Chúa. Nhưng xem ra linh mục nói cũng có vẻ chân thành. Tuy vậy vẫn phải đi hỏi thêm cho chắc chắn. Từ giờ tới lúc ăn cơm trưa ta sẽ đến từng nhà để hỏi. Hai đứa trẻ rất xinh. Thằng Jacques rất ngoan. Nếu giao chúng cho những người xấu là độc ác, là làm khổ chúng. Không thể làm như thế được."
Thế rồi Moutier để cái túi du lịch trên bàn, gọi con Capitaine đi theo. Thoạt tiên, anh đến một nhà ngay cạnh đấy, nhà ông hàng thịt.
"Xin lỗi ông - anh nói khi bước vào. - Tôi đến vì một chuyện... à vì một việc... nghĩa là không phải vì một việc... nhưng vì một chuyện giống như việc... một việc không phải của ông... cũng không phải của tôi... "
Ông hàng thịt ngạc nhiên nhìn anh, nửa tươi cười, nửa lo sợ. Rồi hỏi:
"Thế là thế nào? Chuyện gì vậy?"
Moutier: Thế này. Tôi muốn biết ý kiến của ông về bà Blidot, chủ quán cạnh đây.
Ông hàng thịt: Về mặt nào? Để làm gì?
Moutier: Về mọi mặt. Tôi muốn biết bà ấy là người như thế nào. Có thể ủy thác mấy đứa trẻ cho bà ấy đuợc không. Bà ấy có phải là người tốt, người hiền lành, quý trẻ con không?
Ông hàng thịt: Ông ơi, về mặt ấy thì trên đời này không ai hơn bà ấy. Bà ấy là người dễ tính, hiền lành, hay thương người, chịu khó, ở đây ai cũng quý bà ấy. Ai có việc gì khó khăn bà ấy cũng giúp đỡ. Hai chị em bà ấy là những viên ngọc của vùng này. Anh cứ đến hỏi cha xứ. Ơ đây ai thế nào thì cha biết, cha hiểu từng người.
Moutier: Thế là đủ rồi. Xin cảm ơn ông.
Moutier chào và đi ra. Quá một quãng, anh rẽ vào nhà ông làm bánh.
"Tôi không mua bánh đâu, thưa ông - Moutier nói ngay khi buớc chân vào cửa - Tôi chỉ muốn xin ông một vài ý kiến về bà Blidot, chủ quán ở gần đây, xem có thể nhờ bà ấy nuôi giúp mấy đứa trẻ hay không."
Ông hàng bánh: Nhờ được đấy. Không ai hơn đâu.
Moutier: Xin cảm ơn ông đã cho biết. Chào ông.
Thấy hỏi thăm đã tương đối đủ, Moutier định quay về. Nhưng anh lại nảy ra một ý nghĩ mới, là hỏi thêm chủ quán ở đầu làng.
"Hỏi thêm người này nữa, anh nghị bụng, nếu họ cũng nói là bà Blidot tốt, thì có thể yên tâm gửi mấy đứa trẻ được."
Chủ quán đang đứng trước ở cửa. Trông thấy Moutier đi đến, anh ta nhận ra ngay. Thoạt đầu anh cau mặt lại, nhưng thấy Moutier đến gần, anh ta tưởng Moutier quay lại hàng mình để ăn, nên vội làm niềm nở:
"Mời anh vào! Tôi xin phục vụ tận tình."
Moutier sờ tay lên mũ, bước vào. Con Capitaine cứ đi vòng quanh người chủ quán, hít hít và nhe răng gầm gù, như sắp cắn xé.
"A - Moutier nghĩ bụng - con Capitaine không thiện cảm, chắc là có chuyện gì đây. Hẵn là người này không tốt, con Capitaine đã đánh hơi thấy."
Chủ quán thấy vậy sợ hãi cứ vòng quanh, đổi chỗ đứng nhìn con chó có vẻ bực tức lắm. Còn con Capitaine thì càng gầm gừ dữ hơn.
Nhưng rồi Moutier cũng đe được con chó, bắt nó im và nằm vào một chỗ. Anh hỏi thẳng người chủ quán, không đưa đẩy gì, xem lãi biết gì về bà Blidot.
"Không biết - Lão trả lời khinh khỉnh - đối với hạng người ấy tôi không chơi.
- Vậy bà ấy là hạng người xấu?
- Xấu vô cùng! Một người kiêu kỳ, không thèm trò chuyện với ai, không đi lại chơi bời với ai. Hai chị em suốt ngày ở trong nhà, hoặc có đi dạo thì đi với nhau thôi, lúc nào cũng như những bà hoàng. Hàng bà ta toàn những thức không ngon, chổ ngủ củng chẳng ra thế nào. Anh đã vào đấy rồi lại ra là đúng. Hàng tôi thì khác hẳn: ăn uống ngon, chổ ngủ tốt, phục vụ tận tình, không đâu được như thế này đâu. Mời anh vào.
Rồi quay vào, như để tìm ai, chủ quán quát gọi:
"Torchonnet đâu? Đồ ăn hại, đồ súc vật!
- Thưa ông, con đây. - Trả lời là một đứa bé gày gò, xanh xao, ăn mặc rách rưới, giọng nói yếu ớt, từ trong cửa đi ra, cúi lom khom trước ông chủ dữ tợn.
"Sao mày ở đây? Sao không ở dưới bếp? Đứng đây để nghe trộm à? Nói mau! Đồ súc vật! Trả lời đi!
Sau mỗi câu "Trả lời đi" lão lại đá thằng bé một cái, làm nó kêu rú lên, hai hàm răng đánh vào nhau, khiến nó không trả lời được nữa.
"Vào bếp - lão thôi đánh và nói - bảo vợ tao chuẩn bị bữa ăn ngon cho ông đây, đi nhanh lên không chết bây giờ?
Lão chưa nói hết lời, thằng bé đã phải nhón hai cẳng gầy nhom và cái thân hình ốm yếu chạy vào bếp.
Moutier lắng nghe và nhìn lão một cách khinh bỉ, rồi đứng dậy và nói:
"Tôi không ăn, tôi đến không phải để trọ, đến chỉ để hỏi về bà Blidot. Những điều ông vừa cho tôi biết thế là đủ rồi. Bà ấy là người tốt nhất, chính trực nhất ở vùng này. Tôi sẽ ủy thác cho bà ấy kho báu của tôi." Càng nghe Moutier nói, lão chủ càng tức tối. Nhưng khi nghe hai tiếng "kho báu" lão đổi nét mặt ngay. Lão tỏ ra nhã nhặn, nắm tay Moutier giữ lại. Nhưng anh đã gỡ ra với vẻ khinh ghét. Con Capitaine thấy vậy lao vào chủ quán, cắn một miếng vào tay, một miếng vào chân và sắp sửa nhẩy lên mặt lão. Nhưng Moutier đã kịp giữ dây xích kéo ra xa. Chủ quán giơ nắm đấm về phía Moutier và chạy vội vào nhà để băng những chỗ bị chó cắn. Moutier mắng con chó đã hung hăng quá và dắt nó về...



Bà Blidot gọi cô em gái Elfit đang giặt quần áo, kể cho cô nghe chuyện vừa rồi và nhờ cô giúp một tay bố trí phòng ở cho hai đứa trẻ gần phòng hai chị em bà.
"Thật là Trời đem cho chúng lại cho ta để thêm vui cửa, vui nhà - Elfit nói - Chúng có xinh không chị ? Có ngoan không?
Bà Blidot: Có xinh không, có ngoan không à? Em cứ đến mà xem. Chúng không phải là những đứa khó bảo, không như lũ trẻ nhà ông Penaud trước nhà ta đâu.
Elfit: Được. Vậy chúng đang ở đâu, em phải đến xem tận nơi mới được. Chúng đang ở trong phòng à chị?
Bà Blidot: Không. Chúng đang ở ngoài vườn.
Elfit chạy ra vườn, Jacques đang nhặt cỏ ở luống cà rốt, Paul vơ cỏ và bó thàng từng bó cỏ.
Nghe tiếng bước chân của Elfit, hai đứa trẻ ngoái lại, để lộ hai gương mặt hiền lành, tươi tắn. Jacques thấy Elfit nhìn không nói gì, nó đứng lên nhìn với vẻ lo ngại.
Jacques: Cháu và em Paul làm thế này là sai hở bà? Bà có bực mình không? Không phải lỗi em cháu đâu. Cháu bảo nó chơi bó cỏ cháu vừa nhổ đấy.
Elfit: Không sao đâu cháu ạ. Cô không bực đâu. Cô còn vui là khác. Các cháu đã nhổ cỏ dại để nó khỏi át rau của cô.
Paul: Của cô?
Elfit: ừ, của cô đấy.
Paul: Không phải, cô nói dối. Của bà ở trong bếp vừa cho chúng cháu ăn cơm lúc nãy kia. Cháu không cho cô chiếm vườn của bà ấy đâu.
Elfit: Ha, ha, ha! Thằng bé này buồn cười thật. Cháu định làm thế nào để cấm cô lấy rau đây?
Paul: Cháu cầm cái gậy to, cháu bảo anh Jacques đuổi cô.
Elfit chạy lại ôm chằm lấy Paul, bế nó lên, hôn ba bốn cái, rồ để xuống đất. Paul sợ, còn Jacques thì định xông lại cứu em.
"Cô là em của bà vừa cho các cháu ăn đấy, Elfit cười - và ở cùng với bà ấy, cho nên vườn của bà ấy cũng là của cô.
- Vậy càng hay! - Jacques reo lên - Cháu thấy cô cũng tốt như bà ấy; cháu muốn cả chú Moutier cũng ở đây, chú ấy cũng tốt lắm.
Elift: Chú ấy không ở đây được. Chú ấy để các cháu ở lại đây; các cô sẽ chăm nom các cháu và thương các cháu, nếu các cháu ngoan, biết vâng lời.
Jacques không nói gì, cuối gằm xuống, mặt đỏ lên, hai giọt nước mắt lăn dài trên má.
Elfit: Chú ấy sẽ quay lại, cháu yên tâm. Mà ngày hôm nay chú ấy cũng chưa đi, vẫn còn ở đây.
Jacques lấy tay lau mắt, rồi lại vui vẻ nhổ cỏ tiếp. Con Capitaine vào, thấy cửa mở, nó ra vườn và lại gần Paul, ngồi xuống cạnh những bó cỏ. Nó bới cỏ rối tung. Paul cố đẩy nó ra mà không được.
"Anh Jacques, Paul gọi, anh đuổi nó đi. Nó bới nát những bó cỏ của em."
Jacques chạy đến hỗ trợ giữa lúc con Capitaine chơi đùa lấy mõm đẩy ngã Paul xuống đất. Jacques quàng tay vào cổ, cố sức kéo con chó ra mà không nổi.
"Tao van mầy, Capitaine yêu quí. Mày để yên cho em Paul tao chơi. Mày đừng trêu nó, mầy khỏe hơn nó, khỏe hơn cả tao nữa - Jacques nói như van nài con Capitaine.
Con Capitaine như hiểu câu nói, quay lại phía Jacques, liếm tay nó, lại liếm cả mặt Paul, nhìn chúng một cách thân mật rồi thong thả bước đi về với chủ.

+
+ +

Bà chủ quán đi rồi, Moutier ngồi lại, hai tay chống lên bàn, ôm đầu, suy nghĩ.
"Cho bà chủ quán hai đứa trẻ một cách dễ dàng như vậy, mình có vội vàng lắm không? - Moutier tự hỏi - Bà ấy nói cũng đúng, mình đã quen biết gì bà ấy đâu... Hỏi linh mục, thì linh mục nói bà ấy tốt. Nhưng một linh mục nhân từ thì bao giờ cũng chỉ nói những điều tốt lành cho người khác. Nói điều xấu cho người khác là không đúng với lòng lành của Chúa. Nhưng xem ra linh mục nói cũng có vẻ chân thành. Tuy vậy vẫn phải đi hỏi thêm cho chắc chắn. Từ giờ tới lúc ăn cơm trưa ta sẽ đến từng nhà để hỏi. Hai đứa trẻ rất xinh. Thằng Jacques rất ngoan. Nếu giao chúng cho những người xấu là độc ác, là làm khổ chúng. Không thể làm như thế được."
Thế rồi Moutier để cái túi du lịch trên bàn, gọi con Capitaine đi theo. Thoạt tiên, anh đến một nhà ngay cạnh đấy, nhà ông hàng thịt.
"Xin lỗi ông - anh nói khi bước vào. - Tôi đến vì một chuyện... à vì một việc... nghĩa là không phải vì một việc... nhưng vì một chuyện giống như việc... một việc không phải của ông... cũng không phải của tôi... "
Ông hàng thịt ngạc nhiên nhìn anh, nửa tươi cười, nửa lo sợ. Rồi hỏi:
"Thế là thế nào? Chuyện gì vậy?"
Moutier: Thế này. Tôi muốn biết ý kiến của ông về bà Blidot, chủ quán cạnh đây.
Ông hàng thịt: Về mặt nào? Để làm gì?
Moutier: Về mọi mặt. Tôi muốn biết bà ấy là người như thế nào. Có thể ủy thác mấy đứa trẻ cho bà ấy đuợc không. Bà ấy có phải là người tốt, người hiền lành, quý trẻ con không?
Ông hàng thịt: Ông ơi, về mặt ấy thì trên đời này không ai hơn bà ấy. Bà ấy là người dễ tính, hiền lành, hay thương người, chịu khó, ở đây ai cũng quý bà ấy. Ai có việc gì khó khăn bà ấy cũng giúp đỡ. Hai chị em bà ấy là những viên ngọc của vùng này. Anh cứ đến hỏi cha xứ. Ơ đây ai thế nào thì cha biết, cha hiểu từng người.
Moutier: Thế là đủ rồi. Xin cảm ơn ông.
Moutier chào và đi ra. Quá một quãng, anh rẽ vào nhà ông làm bánh.
"Tôi không mua bánh đâu, thưa ông - Moutier nói ngay khi buớc chân vào cửa - Tôi chỉ muốn xin ông một vài ý kiến về bà Blidot, chủ quán ở gần đây, xem có thể nhờ bà ấy nuôi giúp mấy đứa trẻ hay không."
Ông hàng bánh: Nhờ được đấy. Không ai hơn đâu.
Moutier: Xin cảm ơn ông đã cho biết. Chào ông.
Thấy hỏi thăm đã tương đối đủ, Moutier định quay về. Nhưng anh lại nảy ra một ý nghĩ mới, là hỏi thêm chủ quán ở đầu làng.
"Hỏi thêm người này nữa, anh nghị bụng, nếu họ cũng nói là bà Blidot tốt, thì có thể yên tâm gửi mấy đứa trẻ được."
Chủ quán đang đứng trước ở cửa. Trông thấy Moutier đi đến, anh ta nhận ra ngay. Thoạt đầu anh cau mặt lại, nhưng thấy Moutier đến gần, anh ta tưởng Moutier quay lại hàng mình để ăn, nên vội làm niềm nở:
"Mời anh vào! Tôi xin phục vụ tận tình."
Moutier sờ tay lên mũ, bước vào. Con Capitaine cứ đi vòng quanh người chủ quán, hít hít và nhe răng gầm gù, như sắp cắn xé.
"A - Moutier nghĩ bụng - con Capitaine không thiện cảm, chắc là có chuyện gì đây. Hẵn là người này không tốt, con Capitaine đã đánh hơi thấy."
Chủ quán thấy vậy sợ hãi cứ vòng quanh, đổi chỗ đứng nhìn con chó có vẻ bực tức lắm. Còn con Capitaine thì càng gầm gừ dữ hơn.
Nhưng rồi Moutier cũng đe được con chó, bắt nó im và nằm vào một chỗ. Anh hỏi thẳng người chủ quán, không đưa đẩy gì, xem lãi biết gì về bà Blidot.
"Không biết - Lão trả lời khinh khỉnh - đối với hạng người ấy tôi không chơi.
- Vậy bà ấy là hạng người xấu?
- Xấu vô cùng! Một người kiêu kỳ, không thèm trò chuyện với ai, không đi lại chơi bời với ai. Hai chị em suốt ngày ở trong nhà, hoặc có đi dạo thì đi với nhau thôi, lúc nào cũng như những bà hoàng. Hàng bà ta toàn những thức không ngon, chổ ngủ củng chẳng ra thế nào. Anh đã vào đấy rồi lại ra là đúng. Hàng tôi thì khác hẳn: ăn uống ngon, chổ ngủ tốt, phục vụ tận tình, không đâu được như thế này đâu. Mời anh vào.
Rồi quay vào, như để tìm ai, chủ quán quát gọi:
"Torchonnet đâu? Đồ ăn hại, đồ súc vật!
- Thưa ông, con đây. - Trả lời là một đứa bé gày gò, xanh xao, ăn mặc rách rưới, giọng nói yếu ớt, từ trong cửa đi ra, cúi lom khom trước ông chủ dữ tợn.
"Sao mày ở đây? Sao không ở dưới bếp? Đứng đây để nghe trộm à? Nói mau! Đồ súc vật! Trả lời đi!
Sau mỗi câu "Trả lời đi" lão lại đá thằng bé một cái, làm nó kêu rú lên, hai hàm răng đánh vào nhau, khiến nó không trả lời được nữa.
"Vào bếp - lão thôi đánh và nói - bảo vợ tao chuẩn bị bữa ăn ngon cho ông đây, đi nhanh lên không chết bây giờ?
Lão chưa nói hết lời, thằng bé đã phải nhón hai cẳng gầy nhom và cái thân hình ốm yếu chạy vào bếp.
Moutier lắng nghe và nhìn lão một cách khinh bỉ, rồi đứng dậy và nói:
"Tôi không ăn, tôi đến không phải để trọ, đến chỉ để hỏi về bà Blidot. Những điều ông vừa cho tôi biết thế là đủ rồi. Bà ấy là người tốt nhất, chính trực nhất ở vùng này. Tôi sẽ ủy thác cho bà ấy kho báu của tôi." Càng nghe Moutier nói, lão chủ càng tức tối. Nhưng khi nghe hai tiếng "kho báu" lão đổi nét mặt ngay. Lão tỏ ra nhã nhặn, nắm tay Moutier giữ lại. Nhưng anh đã gỡ ra với vẻ khinh ghét. Con Capitaine thấy vậy lao vào chủ quán, cắn một miếng vào tay, một miếng vào chân và sắp sửa nhẩy lên mặt lão. Nhưng Moutier đã kịp giữ dây xích kéo ra xa. Chủ quán giơ nắm đấm về phía Moutier và chạy vội vào nhà để băng những chỗ bị chó cắn. Moutier mắng con chó đã hung hăng quá và dắt nó về...