Chương 1(tiếp)

Sự nhàn rỗi và cái tiết trời dịu dàng khiến bác sĩ Trương Vĩnh Cần cũng bớt dần nỗi dằn vặt tự dày vò căn vặn tâm trí mình. Sau cái đêm được mụ đàn bà giang hồ ăn xin và ả gái điếm mắt xanh mỏ đỏ ấp cho ngủ ngon lành ngáy o o bác sĩ Trương Vĩnh Cần lại đi làm bình thường. Suốt ba ngày mưa tầm tã rả rích lúc nào bác sĩ Cần cũng đi một đôi ủng Trung Quốc đen sì và sùm sụp cái mũ lông ếch-ki-mô dầy sụ trên đâu. Ngay cả lúc ăn, lúc đi đái đi ỉa và cả lúc leo lên giường đi ngủ bác sĩ Cần vẫn không lột cái mũ lông ra. Không phải vì ông ngại ông lười mà ông sợ bị trúng một cơn lành đột ngột có thể lăn quay ra tắc từ tức thì. Ba ngày đi lại trong gió trong mưa nhưng sức khỏe bác sĩ Cần vẫn bình thường. Huyết áp bình thường. Đầu không đau không nhức. Lưng không mỏi và chân không bị tê thấp. Cho đến ngày thứ tư trời quang mây tạnh cây cối đường phố khô ráo dần thì tự dưng bác sĩ Trương Vĩnh Cần muốn đi đi dạo chơi đâu đó. "Đi cho nó bớt căng cái đầu bớt nghĩ vớ vẩn". Bác sĩ Cần tự nhủ như vậy và không định trước đôi chân bác sĩ Cần thong thả đưa ông tới một khu phố tĩnh mịch có trồng hai hàng cây sấu già nua đang xạc xào rụng lá. Bác sĩ Cần đứng lặng trước một ngôi nhà Tây ba tầng lợp ngói có cổng xây cong cong nhai theo kiểu gô-tích cổ xưa. Một bụi hoa Ti-gôn ôm trùm lấy vòm cồng lòa xòa rủ xuống những đốm hoa tím bé liu tiu như lúc nào cũng saün sàng gợi lên bao kỷ niệm của thời gian ngày tháng đã phôi phai nếu như chính giữa trên vòm cổng người ta không treo sừng sững một tấm bảng sắt to tướng sơn đỏ kẻ nắn nót một dòng chữ vàng oai vệ: "Trụ sở tổ tuần tra khu phố". Đôi mắt bác sĩ Cần đăm đăm ngắm nhìn cái mái cổng gô tích và hai cánh cửa sắt vững chắc có những đường hoa văn rất cầu kỳ. Hai cánh cửa sắt đã rỉ quẹo đôi chỗ còn long cả dóng sắt, nom như hai hàm răng bị mẻ. Tuy nhiên nếu chăm chú nhìn thì vẫn thấy chính giữa mỗi cánh cổng vẫn còn được gắn hai chữ cái được uốn theo kiểu chữ cổ điển nom rất sang trọng cầu kỳ. Bác sĩ Cần đẩy cánh cổng sắt hoen gỉ kêu ken két rồi thong thả bước vào cái sân rộng thênh thang của ngôi nhà 3 tầng. Một đàn chim sẻ bay vù lên từ những bậc thềm gạch nứt toác phủ đầy rêu xanh loang lồ cạnh cái bang tin quét hắc ín nhòe nhoẹt hàng chứ phấn viết vì mấy ngày mưa tam tã. Bầu trời xỉn như miếng cao gấu và ngôi nhà 3 tầng đóng chặt tất ca các cửa sổ cứa ra vào khiến khung cành bỗng trở nên cô quạnh một cách khó hiểu. Thì ra hôm nay là ngày chủ nhật nên trụ sở tồ tuần tra không làm việc. Bác sĩ Cần chợt nhìn thấy một làn khói đùng đục đang đùn lên từ cột ống khói nhô lên trên mái ban công ở tầng hai. Màn khói đùn ra mỗi lúc một dầy chẳng mấy chốc nó đã phủ trùm lên những bậc cầu thang lộ thiên phủ trùm lên ngôi nhà phủ trùm lên cả mảnh sân vắng vẻ và cả những bức tường gạch nứt nẻ hao gầy. Hình như có ai đó đang ngôi trong ngôi nhà và đang đốt lửa trong lò sưởi. người đó đốt củi, đốt giấy báo vụn hay đang đốt những lốp cao su cũ. Khói xộc vào mũi bác sĩ Cần. Mùi khói khét lẹt hăng hắc ngột ngạt khiến ông bác sĩ chợt nhớ lại hôm nọ ông bị sặc khói trong mảnh sân ướt nhoen nhoét ở ngôi nhà ống số 9 phố Hàng Chuối. Bác sĩ Cần ngồi xuống chiếc ghế xi măng nứt vỡ lòi cả cốt sắt rỉ quẹo. Ông đăm đăm ngắm nhìn cảnh vật hoang vắng tuềnh toàng lạnh lẽo vô duyên của một nơi ở công cộng. Những hòn gạch lát sân nứt vỡ. Từng búi rêu xanh rì cũ kỹ giống như thời gian đang lên men. Bụi muồng muỗng già cỗi lá úa vàng ôm choàng lấy một gốc bàng xù xì cũng già đến nỗi không còn có thể đoán nổi tuổi. Những con chim sẻ vô tư giống nhau như lột đang nhầy nhót trên mái nhà nhô hắn ra cong cong như những ngón tay bị bỏng rộp. Tự dưng lòng bác sĩ Cần xe lại mũi ông cay xè va hai giọt nước mắt bỗng vô cớ ứa ra lăn trên bộ mặt dăn deo ửng đỏ lên vì gió lạnh của ông. Con người ta sinh ra ở đời ai cũng có một mái nhà của tuổi ấu thơ và thường thường mái nhà đó sẽ đeo đẳng che mãi trên đầu con người ta cho đến trọn đời dù đó chỉ là trong tâm tưởng hoài niệm. Buổi sáng hôm nay cái ngôi nhà Tây 3 tầng cũ mèm đang được dùng làm trụ sở tồ tuần tra khu phố đây và hai cánh cổng sắt rỉ quẹo của cái cong xây vòm uốn cong kiểu gô-tích và đàn chim sẻ và những bụi rong rêu xanh rì bỗng nhiên gợi lên trong lòng bác sĩ Cần một nỗi niềm rất khó tả. Cảnh vật xưa cũ tĩnh lặng của một nơi ở vừa lạ mà lại rất quen cứ chầm chậm đưa dắt tâm trí bác sĩ Trương Vĩnh Cần đắm chìm trôi dạt lội ngược về cái dĩ vãng xa xưa của đời ông. Ngôi nhà này gợi cho trí nhớ ông tìm về một ngôi nhà khác cũng có cỏ cây hoa lá rễ cành và những bụi rong rêu quằn quại và tiếng chim sẻ chíu chít quen thuộc như vậy. Cái dĩ vãng của tuổi ấu thơ tưởng như đã bị quên lãng bị vứt vào sọt rác giờ đây lại ngọ nguậy thức dậy len lỏi bò vào tim vào phổi ông bác sĩ khiến ông giống như một kẻ đang từ từ rơi vào chìm vào một thế giới mộng du thực ảo lẫn lộn. Rẽ bên phải là bước qua một ô ăn quan vẽ nghệch ngoặc bằng gạch non có ba ô nhà giàu và sáu ô nhà nghèo. Rẽ bên trái là bước qua núi qua sông qua hồ ba bể đắp bằng cát vàng cát đen cát trắng. Còn đây là cái đồn binh kê bằng dăm cây củi. Bước thêm dăm bước là ra tới biển trùng trùng sóng vỗ muốn bơi qua thì phải cởi áo cới quần kết làm bè mảng mới bơi qua được. Cái góc sân kia đâu như là cung điện của nàng công chúa cóc vừa là nơi bá quan văn võ bày tiệc cũng là nơi chú học trò Trương Vĩnh Cần đã tinh nghịch tốc váy cô em họ lên rồi vứt nắm cát đen xì vào cái xi líp hoa bé tí không che nổi cái háng mịn màng trắng nõn trắng nà của cô em họ. Dĩ vãng xa xăm tít mù khơi của đời thơ ấu bác sĩ Trương Vĩnh Cần chỉ còn sót lại vẻn vẹn có như vậy mà thôi. Và bác sĩ giật mình mở choàng mắt ra. Những giọt mưa lác đác cuối cùng đã tạnh mặc dù bầu trời vẫn giứ nguyên màu cao gấu và màn khói khét lẹt dày đặc cuồn cuộn bao phủ cái sân cũng đã tan biến từ lúc nào. Một người đàn bà to béo đi bốt đen kéo lê ống cao su từ trong dãy nhà hố xí công cộng ở góc sân đi tới. Người đàn bà điềm nhiêm bảo ông:
- Xong rồi đấy. Vào đi. Đừng có bậy be bét lên trên. Đi đúng lỗ vứt giấy vào thùng rồi nhớ phải dội nước trước khi ra. Đầy tràn cả hai bể nước đấy.
Bác sĩ Cần giật bắn người vâng dạ rối rít. Đợi người đàn bà kéo lê cái ống cao su lộp cộp bỏ đi rồi ông bác sĩ mới thở dài ngó quanh rồi đứng dậy len lén tập tễnh lẩn ra ngoài đường.

*
Dòng họ bác sĩ Trương Vĩnh Cần là một dòng họ khỏe mạnh lành lặn về thế chất và cũng còn có một đôi chút chữ nghĩa. Cụ nội bác sĩ Cần đã thi đỗ hương đỗ hội cuối đời làm tới quan huyện quan phủ. Đến đời ông bố bác sĩ thì bỏ Hán học xoay sang học chứ Tây rồi làm thư ký sở hỏa xa. Ông cụ là một viên chức nhút nhát cần mẫn chỉ biết sớm cắp ô đi tối cắp về chăm chỉ làm ăn nuôi một bà vợ và 11 người con có trai có gái trong đó bác sĩ Trương Vĩnh Cần là con thứ tám. Năm 1946 kháng chiến chống Pháp bùng nổ cũng là năm ông Cần đang học năm cuối cùng trường y sĩ Đông Dương. Ông theo gia đình chạy tản cư lên mạn Vĩnh Yên Phú Thọ rồi xin vào bộ đội làm quân y sĩ. Năm 1948 mẹ ông bị lao nên bố ông đành đem cả nhà hồi cư về Hà Nội rồi 2 năm sau đó cả nhà ông di tản sang Angiêri thuộc Pháp. Năm 1953 anh quân y sĩ Trương Vĩnh Cần được đi học một lớp bổ túc bác sĩ 6 tháng. Cũng năm đó ông cưới bà Phạm Thị Ngót là cán bộ cốt cán của một lớp chỉnh huấn chính trị. Bà Ngót là thành phần cố nông. Cuộc tình duyên của ông Cần bà Ngót sẽ bàn đến sau. Chỉ biết hai người ở với nhau được gần hai chục năm đến khi ông Cần bị kỷ luật khai trừ ra khỏi Đảng bị cách chức trưởng phòng khám và bị đuổi ra khỏi biên chế nhà nước rồi sau đó lại được tổ chức chiếu cố gọi cho đi làm hợp đồng trông coi nhà xác thì bà Ngót ly dị với ông Cần. Hai ông bà chia tay nhau cũng nhẹ nhàng vì không có con cái gì.
Cuộc tình duyên của anh cựu sinh viên trường y khoa Đông Dương và chị cán bộ cốt cán Phạm Thị Ngót là một cuộc tình duyên rất mãn nguyện. Mãn nguyện vì cả hai đều rất tự nguyện yêu nhau và tự nguyện đi tới hôn nhân. Ông Cần gặp bà Ngót trong một dịp chỉnh huấn tư tưởng tại trường bổ túc bác sĩ tại Việt Bắc. Ngay ngày đầu tiên gặp nhau họ đã để ý tới nhau để rồi mỗi ngày một say đắm hơn nể phục nhau hơn và chỉ bốn tháng sau đã đi đến một lễ cươi đời sống mới làm tưng bừng cả cái thôn nhỏ đang được chọn làm địa điểm thí điểm cho một khóa chỉnh huấn tư tưởng chính trị kiểu mẫu.
Cho mãi nhiều năm sau kể cả khi đã ly dị với bà Ngót rồi bác sĩ Cần vẫn băn khoăn không giải thích nổi vì sao ông lại tự nguyện mê đắm bà Ngót. Vì nhan sắc ư? Không phải rồi vì bà Ngót già hơn ông hai tuổi da đen răng vẩu hai vai vuông vức như vai một gã lực điền ấy là chưa kể bà có tật nói ngọng nhầm âm l với âm n và không thể nào nói được âm tr... Có một điều cuộc tình duyên này không hề bồng bột. Nó rất tự nguyện rất giác ngộ. Chính vì vậy gia đình ông Cần bà Ngót được tổ chức rất vững chắc từ năm này sang năm khác. Nó vừa là sự cảm hóa lẫn nhau vừa là sự tự nguyện cải tạo bản thân mình để cả vợ cả chồng cùng dắt tay nhau tiến lên trong cuộc đời. Nói như vậy không có nghĩa là hơn chục năm sống với nhau ông Cần bà Ngót không gặp phải những cái trục trặc khập khiễng khó xử. Có đấy, nhưng đó chỉ là những lục đục nho nhỏ về sinh hoạt ăn ở. Thí dụ bà Ngót có thói quen hay múc canh lên húp một nửa muôi còn thừa nửa muôi lại đổ luôn vào bát canh. Hoặc bà không thích rửa chân mà chỉ thích đập đập hai gan bàn chân vào nhau trước khi leo lên giường đệm mút để ngủ. Hoặc là nếu muốn soi mói kể thêm nữa thì bà Ngót còn có cái tật rất hay quên đánh răng. Và đến năm 40 tuổi thì bà nhất quyết bỏ luôn cái động tác đánh răng vào buổi sáng thay vào đó chỉ xúc miệng xòng xọc vài cái rồi nhổ toẹt ra thềm coi như là xong.
Tuy vậy đó chỉ là những trục trặc nho nhỏ vụn vặt. Nhìn toàn cục phải thừa nhận gia đình ông Cần bà Ngót là một gia đình mẫu mực. Nếu như họ có với nhau một hoặc hai đứa con thì đúng là một mẫu gia đình lý tưởng. Vì sao họ lại không có con. Tại ông hay tại bà. Đây là một bí mật mà cả ông Cần và bà Ngót không bao giờ chịu tiết lộ ra và không ai đổ vấy cho ai cả. Căn bệnh liệt dương mà bác sĩ Trương Vĩnh Cần mắc phải năm ông bước sang tuổi 45 không phải là nguyên nhân dẫn đến sự đổ vỡ của gia đình. Trong buổi tối nói chuyện tay đôi cuối cùng trước khi đưa nhau ra tòa bà Phạm Thị Ngót đã nói: Tôi chấp nhận chung sống với một người chồng đã bị bất lực vì sinh lý nhưng tôi không thể cùng chung sống với một người chồng bất lực về ý chí và hủ bại về đạo đức. Bác sĩ Trương Vĩnh Cần vốn là một ìng nhã nhặn ít nói. Ông rất ngại cái nhau to tiếng và sợ sự thô lỗ. Có lẽ luôn luôn ý thức được rằng mình là thành phần tiểu tư sản xuất thân trong một gia đình công chức dinh tê chạy sang nước ngoài theo địch nên ông Cần rất sợ cơ quan tổ chức. Cũng vì rất sợ cơ quan tổ chức nên ông Cần cũng rất sợ bị mắc sai lầm khuyết điểm. Từ khi tự nguyện xung phong vào bộ đội trở thành bác sĩ rồi được vào Đảng bác sĩ Cần sống rất cẩn trọng ý tứ giữ gìn. Hầu như không bao giờ ông mắc sai lầm khuyết điểm. Có thể nói cả đời ông chỉ duy nhất có một lần sa ngã phạm sai lầm. Nhưng oái ăm thay lần sa ngã sai lầm duy nhất đó đã tiêu hủy toàn bộ sự nghiệp của ông xô cuộc đời ông rơi xuống đáy sâu nhất của sự khốn cùng tủi nhục.
*
Người có công phát giác ra tội lỗi xấu xa nhơ bẩn của bác sĩ Trương Vĩnh Cần là một y sĩ gây mê hồi sức không làm việc ở phòng mổ mà lại làm việc ở phòng tổ chức của bệnh viện. Tên ông ta là Nguyễn Văn Sự. Y sĩ Sự quê ở một tỉnh đồng bằng châu thổ Bắc Bộ. Trời đất sinh ra y sĩ Sự gần như là để đối nghịch với bác sĩ Cần. Da ông Cần trắng trẻo thì da ông Sự đen nhẻm. Ngón tay ông Cần dài thon thì ngón tay ông Sự vuông vức và ngắn ngun ngún. Bác sĩ Cần đi đứng chậm chạp thì ông Sự đi lại thoăn thoắt. Bác sĩ Cần thích ngồi lỳ ở bàn giấy thì ông Sự suốt ngày không ngồi yên một chỗ được quá năm phút. Bác sĩ Cần có thói quen khi xỉa răng thì che mồm còn y sĩ Sự khi xỉa răng thì thường nhe cả hai hàm răng to tướng ra búng tăm tanh tách nghe rất vui tai. Một người làm việc ở phòng khám còn một người làm việc ở phòng tổ chức. Bác sĩ Cần và y sĩ Sự chỉ queI nhau ngoài mấy câu chào hỏi xã giao. Duy mhất chỉ có một lần trong đại hội công nhân viên chức y sĩ Sự đến bắt tay bác sĩ Cần vui vẻ: "Nghe tin chị Ngót trúng vào thành ủy viên khóa này xin thành thật chúc mừng anh chị. Cũng xin khoe với anh là tôi với chị Ngót là đồng hương đấy. Đồng hương rất gần cùng tổng khác xã mà thôi". Cũng cần phải nói rằng ông Cần và ông Sự chẳng có chuyện gì xích mích kèn cựa thù hằn lẫn nhau. Cái công việc phát giác ra tội lỗi xấu xa nhơ bẩn của bác sĩ Cần cũng chỉ là một tình cờ của y sĩ Sự. Khi lập biên bản hồ sơ kỷ luật bác sĩ Cần ông y sĩ Sự đã viết rất rõ ràng là ông chỉ tình cờ đi ngang qua phòng khám bệnh mà thôi. Vâng ông chỉ tình cờ đi ngang qua vào đúng buổi sáng một ngày tháng 10 trời đẹp trời ấy... Đã thành một thói quen cứ hai ngày một lần y sĩ Sự lại thu xếp công việc làm một tua thị sát từ phòng tổ chức đi khắp các khoa của bệnh viện. Đi tua hay nói cách khác là đi kiểm tra đôn đốc nhắc nhở tác phong đi đứng ăn mặc nói cười của anh chị em nhân viên y tá, hộ lý trong bệnh viện cũng là đi chào hỏi trò chuyện lắng nghe tâm sự nguyện vọng của các giáo sư bác sĩ các cán bộ thủ trưởng thủ phó các phòng ban. Đấy là trách nhiệm của người làm công tác tổ chức. Y sĩ Sự vẫn luôn vui vẻ nói như vậy. Trong những lần đi tua đó được lẳng lặng ghé mắt nhòm qua các khe cửa khép hờ hờ là một việc đầy hào hứng của y sĩ Sự. Vâng, đúng vào một buổi sáng ngày tháng 10 trời đẹp đến nao lòng đó ý sĩ Sự tình cờ đi ngang qua phòng khám bệnh của bệnh viện. Đáng lí ra thì y sĩ Sự không dừng lại nhưng bỗng nhiên ông ngửi thấy mùi rượu thơm rất lạ lùng đang từ từ phun ra từ khe cửa khép hố hờ. Cho đến mãi sau này y sĩ Sự vẫn không thể quên được cái mùi rượu đó. Nó nồng nàn ngầy ngậy ấm nóng mà lại thấm đượm hương vị không thể tả được của những loài thảo mộc bí ẩn nào đó chỉ có thể hái được trong các câu chuyện cổ tích từ những vùng rừng núi âm u hoang dại chưa bao giờ in vết chân người. Ngửi cái mùi rượu lạ hoắc bí ần đầy quyến rũ đó đang bay ra từ cánh cửa lại chỉ khép hờ hờ tự dưng y sĩ Sự thấy nước dãi ứa ra từ tất cả. các kẽ chân răng. Thế là ông y sĩ rón rén tiến lại ghé mắt nhòm vào. Nhưng cũng đúng lúc ấy cánh cửa bỗng đóng xập ngay lại trước mũi y sĩ Sự khiến ông y sĩ cụt hứng tức thì. Sau một nụ cười nửa miệng ra điều ta không thèm để ý tới ông y sĩ lửng thững bỏ đi.
Hai hôm sau đúng vào lúc ông y sĩ đi một tua qua các phòng các ban để kiểm tra khi đi ngang qua phòng khám y sĩ Sự lại bất chợt ngủi thấy mùi rượu kỳ lạ bí ẩn quyến rũ đó. Và lần này ông còn nghe có cả tiếng cười khúc khích tiếng rên rỉ sung sướng thỏa mãn của một cô gái hình như còn non choẹt. Không thể cưỡng lại nổi ông y sĩ lại rón rén tới gần cửa ghé mắt nhòm vào qua lỗ khóa. Trong phòng trống trơn chỉ có chiếc bàn làm việc của bác sĩ Cần kê cạnh một chiếc tủ đựng hồ sơ cao độ hai mét. Và lạ thay lúc này mùi rượu kỳ dị đó cũng biến mất và tiếng cười khúc khích tiếng rên rỉ của cô gái trẻ cũng chẳng còn. Ông y sĩ Sự lắc đầu ngạc nhiên rồi lại lững thững bỏ đi. Nhưng rồi hai hôm tiếp sau cũng đúng vào cái ngày đi tua thông lệ khi đi ngang qua phòng khám của bác sĩ Cần thì ông y sĩ lại ngửi thấy mùi rượu kỳ lạ đó và lại nghe tiếng một cô gái trẻ đang cười đùa rên rỉ. Nhưng khi ghé mắt nhòm qua lỗ khóa thì ông y sĩ chẳng nhìn thấy có ai ngoài cái bàn và cái tủ câm lặng vô hồn và tất nhiên cái mùi rượu và tiếng cô gái trẻ cũng chẳng còn. Thế này là thế nào nhỉ. Trong phòng có ma à? Ông y sĩ là người vô thần không bao giờ mê tín nên ông hết sức băn khoăn và có phần còn hơi tức tối khi ông chẳng thế giải thích nổi tại sao lại có chuyện kỳ quái như vậy. Tuy nhiên từ sau hôm đó y sĩ Sự bắt đầu để mắt tới phòng khám của bác sĩ Cần giống như ông hay để mắt tới khoa nhi nơi có mấy cô hộ lý trực buối trưa vẫn thường có tật xấu uống bớt sữa bột của tre con. Và trong một số báo cáo thúờng kỳ gửi lên ban giám đốc bệnh viện y sĩ Sự đã kể lại không thiếu một đìêu gì từ mùi rượu thơm khá nghi và tiếng cười đùa rên rỉ của cô gái trẻ ở trong phòng của bác sĩ Cần. Và ông y sĩ Sự kết luận: Có khả năng có hiện tượng hủ hóa thường xuyên trong phòng khám của bác sĩ Cần. Nhưng ai hủ hóa với ai thì chưa biết được vì chưa tóm được quả tang trai trên gái dưói. Cuối bản báo cáo sau phần kết luận ông y sĩ Sự hứa sẽ cố gắng điều tra vụ này đưa ra ánh sáng. Ông y sĩ Sự tin là ông sẽ tóm được thủ phạm của hiện tượng hủ hóa này vì hiện giờ ông đã có nghi vấn cho một người rồi. Nhưng người đó là ai thì ông y sĩ xin phép chưa nói ra mà ông sẽ để dành cho sự thật cung khai tên kẻ đó. Người bị ông y sĩ nghi ngờ đó chính là bác sĩ Trương Vĩnh Cần. Lý do thật đơn giản vì căn phòng này là nơi làm việc khám bệnh của bác sĩ Cần và cũng là nơi ông bác sĩ vẫn ngủ trưa tại đó. Để củng cố mối nghi ngờ này của mình ông y sĩ bèn tới tận nhà riêng của bác sĩ Cần gặp bà Ngót và tâm sự hết với bà. Khi nghe ông y sĩ Sự bày tỏ tinh thần trách nhiệm theo như ông nói để bảo vệ cán bộ của bệnh viện bà Ngót bỗng phá lên cười vui vẻ. Rồi chẳng giấu giếm gì bà Ngót mời ông Sự uống nước chè Hồng đào rồi nói toạc ra là chồng bà tức bác sĩ Cần đã bị liệt dương từ mấy năm nay khiến ông không còn khả năng chung đụng với phụ nữ nữa thì làm sao có thể hủ hóa được. Cỗ dọn đến tận miệng cũng đành chịu thôi. Để chứng minh cho ông y sĩ Sự tin hơn bà Ngót bèn lôi trong tủ ra quyển y bạ sức khỏe của bác sĩ Cần và cả một tập dầy hóa đơn mua thuốc tăng lực tráng dương bổ thận cúng cố chức năng bộ máy sinh dục nam giới mà bác sĩ Cần đã chăm chỉ tích cực tiêm uống xoa bóp ròng rã trong mấy năm nay. Khi thấy ông ý sĩ còn bán tín bán nghi bà Ngót cười bảo:
- Anh không tin vào giấy tờ chứ gì.
- Tin một nửa thôi ạ. Thế chị còn có một nhân chứng nào nữa ngoài cuốn sổ y bạ và tập hóa đơn mua thuốc này.
- Có chứ. Còn một nhân chứng cụ thể nữa chính tôi đây này. Nói đến đây bà Ngót hạ giọng che miệng túm tỉm.
- Thú thực với chú - Bà Ngót thân mật, đồi xưng hô thản nhiên gọi y sĩ Sự là chú - Thú thực với chú bao nhiêu năm nay rồi anh Cần giống như con gà sống thiến ấy mà. Tôi là vợ nên tôi hiểu anh ấy hơn ai hết. Tuy không chung đụng vợ chồng sống ly thân nhưng anh ấy làm việc gì đi đâu quan hệ chơi bời với những ai ai nhất cử nhất động của anh Cần cũng không qua được mắt tôi. Chú lo lắng có trách nhiệm quan tâm tới anh Cần như thế tôi rất cám ơn chú. Về phần tôi thì tôi cũng rất có trách nhiệm luôn luôn có trách nhiệm với anh Cần. Trách nhiệm của tôi còn nặng gấp đôi gấp ba trách nhiệm của chú ấy chứ. Tôi phải bảo vệ hạnh phúc thanh danh của gia đình chúng tôi chứ. Bởi vì tôi là vợ của anh Cần nhưng đồng thời cũng là người giới thiệu anh ấy vào Đang. Tôi nói thế chắc là chú tin tôi rồi có phải không? ông y sĩ Sự vâng dạ liên tục. Rồi ông lễ phép cúi chào bà Ngót xin phép ra về sau khi đã có lời xin lỗi là dám đường đột đến làm phiền bà và ông Sự cũng không quên nói thêm là mong bà Ngót thông cảm cho vì ông phải có trách nhiệm bảo vệ ông Cần. "Sau buổi hôm nay được đến trực tiếp báo cáo với chị và cũng được nghe chị trực tiếp cho biết ý kiến thì tôi rất yên tâm rất tin tưởng rồi ạ". Ông Sự chân thành liến láu nói như vậy. Nhưng đấy là ông Sự nói ra đằng mồm còn trong thâm tâm thì ông y sĩ chẳng yên tâm chẳng tin tưởng gì cả. Làm cán bộ tổ chức không thể cả tin tình cảm nhẹ dạ đơn giản như vậy. Cần phải nhẫn nại và có phương pháp đúng thì mới tiếp cận được sự thật. Ông y sĩ Sự tự nhủ như thế.

Lại nói về bà Ngót sau khi tiễn anh y sĩ cán bộ tổ chức cửa bệnh viện về rồi bà Ngót bèn khóa trái cổng ra vào lại rồi lên phòng khách ngồi suy nghĩ. Ban nãy bà ung dung xởi lởi tươi cười bao nhiêu thì bây giờ bà lại nhăn nhó ưu tư và băn khoăn bấy nhiêu. Bà tự hỏi: Cái thằng Sự nó bày đặt ra cái trò này là định có dụng ý gì. Nó định lật đổ ông Cần à? Nhưng nó lật đổ ông Cần để làm gì. Ông Cần là cái thứ gì mà nó cần lật đổ. Hay là nó định "đấu đá" bà. Mượn chồng đánh vợ. Nhưng mà thằng Sự là cái thá gì dám dại dột chống bà. Một anh cán bộ tổ chức quèn ở bệnh viện tỉnh có mà phát rồ tự dưng lại trườn mắt ra công khai và ngang nhiên đấu đá với một cán bộ tỉnh ủy viên. Hay là có ai đang nấp sau thằng cha y sĩ dở người này. Bà Ngót thầm điểm lại tất cả các bạn bè và kẻ thù của bà ở cái tỉnh này. Không có một ai khả dĩ có thể nêu tên để bà nghi vấn. Va lại, theo kinh nghiệm của bà thì mọi sóng to gió cả chỉ nổi lên trước kỳ đại hội Đảng bộ mà thôi. Vậy thì tại sao bỗng dưng lại có chuyện khó nghe như thế này. Bất chợt bà Ngót nhớ tới một câu nói nổi tiếng: Không có lửa làm sao có khói. Vậy thì cái gọi là lửa ấy ở trong chuyện này là gì. Đặt vấn dề như vậy bà trả lời ngay tắp tự: Lửa ở đây là gái chứ còn gì nữa. Nhưng rồi bà Ngót lại băn khoăn tự hỏi: Vô lý. Chồng bà bị liệt dương cơ mà. Đã hỏng bộ phận sinh dục thì lấy cái gì mà hủ với hóa. Hay là ông Cần đang đổ đốn ra phải lòng mê con nào rồi. Mê gái ư? ông Cần đang mê gái ư? Không thể có chuyện đó. Hàng tháng ông Cần vẫn đưa tiền lương cho bà không thiếu một xu. Hàng ngày ông đi đâu làm gì quan hệ với ai bà đều biết rất rõ. Đối với bà ông vẫn chu đáo kính trọng lịch sự. Tình cảm của ông đối với bà tuyệt nhiên không có biểu hiện gì khác. Vậy thì tại sao thằng Sự lại đem khói đến nhà bà? Lạ thật. Khó hiểu quá. Bà Ngót cứ đi đi lại lại trong phòng quần quanh với mối nghi ngờ ấy. Đầu óc bà cứ rối bung lên. Bỗng nhiên bà đứng sững lại ngã bổ người ra: Thôi chết rồi, bà nhớ ra rồi. Các cụ ngày xưa vẫn bảo đàn ông đứng tuổi mà bị liệt dương thì lại hay tò mò háo hức thích nghịch gái tơ cứ y như là mấy thằng ranh con mới lớn. Kẻ nào càng liệt nặng cái bộ phận ấy thì càng dâm càng háu gái. Thế thì đúng rồi. Nhất định ông Cần đang bị mắc vào vướng vào một con bé bệnh nhân trẻ ranh nào đó. Vậy là thằng Sự nó tinh quái nhưng nó là đứa thành tâm muốn giúp bà nên nó mới đến đây thả khói ra. Thế là rõ cả rồi. Chiều tối hôm đó vừa ở bệnh viện về chưa kịp ăn cơm bác sĩ Cần đã được bà Ngót mời lên phòng khách để nói chuyện. Đối với bác sĩ Cần thì bà Ngót không chỉ là vợ mà còn là cấp trên của ông. Lương bà gấp rưỡi lương ông. Bìa của bà là bìa B loại bìa đặc biệt của cán bộ cao cấp. Bìa của bác sĩ Cần là loại bìa E - loại bìa của mấy anh cán sự quèn. Tất cả những sự thua kém hiển nhiên đó cộng với bản tính luôn mặc cảm về thành phần giai cấp trung gian của mình cho nên bác sĩ Cần rất sợ bà cứ y như là một anh cán bộ cấp dưới sợ một cán bộ cấp trên trực tiếp của mình. Nói hơi ngoa chứ một con chuột nem nép như thế nào khi bò trước một con rắn thì mỗi khi được bà Ngót nhẹ nhàng mời lên để vợ chồng nói chuyện ông bác sĩ Cần cũng giống hệt như vậy Tất nhiên là ngay trong buổi tối hôm đó bác sĩ Trương Vĩnh Cần đã thành khẩn thú nhận với bà Ngót là đã bốn tháng nay rồi ông mắc phải chuyện dan díu với một cô bệnh nhân tim mạch tên là Ma Thị Thảo. Ông buồn rầu và thật thà nói đi nói lại đây chỉ là một triệu chứng bệnh lý của bệnh liệt dương chứ không phải là vấn để tình cảm tình yêu. Vốn rất hiểu chồng tin chồng nên bà Ngót ngồi nghe bình tĩnh và độ lượng. Bà hỏi:
- Tại sao cô ấy là họ Ma?
- Vì là người Tày.
- Cán bộ sở nào ty nào?
- Không phài cán bộ. Cô Ma Thị Thảo là học sinh sơ cấp trường văn hóa nghệ thuật của tỉnh.
- Bao nhiêu tuổi?
- Mười sáu tuổi.
Nghe ông Cần nói vậy bà Ngót ngồi lặng đi không hỏi thêm một câu nào nữa. Đêm hôm đó khi hai người lên giường đấp chung chăn bà Ngót bèn nhẹ nhàng kể lại những điều ông y sĩ Sự đã báo cáo với bà rồi bà hỏi chồng: thằng cha Sự nó có nói láo không. Nghe vợ hỏi vậy bác sĩ Cần ngượng nghịu lắc đầu: không nói láo đâu. Cô Ma Thị Thảo có một nậm rượu bằng vỏ quả bầu khô.
Cái mùi thơm kỳ quặc đó là mùi rượu trong cái nậm rượu qua bầu khô đó. Tôi không uống rượu mà cô Ma Thị Thảo uống rượu. Còn tiếng cười khúc khích ở đâu à. ở trong cái tủ đựng tài liệu. Cũng vì sợ người ta nhìn thấy nên cô Thảo rủ tôi chui vào tủ cho kín đáo.
Bà Ngót điềm tĩnh bảo chồng:
- Tính ông như thế thì đến già vẫn dại dột thôi. Chuyện đã trót lỡ rồi không nên nói tới nữa. Tôi không oán trách ông đâu. Nhưng mà từ nay ông phải chấm dứt. Phải dùng nghị lực lý trí để chấm dứt ngay nếu như ông còn nê tôi còn quí tôi và còn trân trọng cái gia đình này. Ông phải hứa với tôi như vậy. Tất nhiên là bác sĩ Cần đã rất cảm động hứa với bà Ngót.
Đêm đó bác sĩ Cần ngủ yên giấc nhưng bà Ngót thì không sao chợp mắt được. Cái chuyện hủ hóa này mà vỡ lở ra thì hậu quả của nó nghiêm trọng nguy hiểm không thể nào lường nổi vì cô Ma Thị Thảo vừa là người dân tộc lại đang tuổi vị thành niên. Như vậy chồng bà sẽ không chỉ phạm tội hủ bại đạo đức mà còn vi phạm pháp luật về hôn nhân và chính sách dân tộc. Chồng bà sẽ bị khai trử Đảng bị đuổi việc và còn có khả năng bị truy tố trước pháp luật. Nếu ông Cần bị như vậy thì chắc chắn bà sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bao công sức phấn đấu của bà bấy lâu nay có khi đổ ra sông ra bể cả. Vậy thì bằng mọi cách là phải chuyển ông Cần đi khỏi bệnh viện càng nhanh càng tốt trước khi chuyện hủ bại này vỡ lở.
Bà Ngót thầm nghĩ như vậy và vạch saün một kế hoạch gấp rút chuyển công tác cho bác sĩ Cần. Việc này trong tầm tay của bà vì ông trưởng ban tổ chức chính quyền thành phố là bạn thân cửa bà lại cùng khóa thành ủy viên lần này. Nhưng bà Ngót đã không thể ngờ ông y sĩ Sự còn hành động mau lẹ hơn bà.
*
Một tuần sau cái buổi tối bác sĩ Trương Vĩnh Cần thành tâm thú tội khai ra chuyện dan díu với cô Ma Thị Thảo bà Ngót thu xếp công việc rồi đưa chồng ra biển nghỉ mát. Bấy giờ đã cuối thu trời đất đã chớm lạnh cái bãi biển hai vợ chồng bà ra nghỉ vắng vẻ như hoang mạc. Hai vợ chồng bà ở một phòng sang trọng trong khu nhà nghỉ mát đặc biệt. Cũng đã lâu rồi bà Ngót không đưa bác sĩ Cần cùng đi nghỉ mát. Lần đi nghỉ này hai vợ chồng bà lại có dịp bàn bạc tính toán công việc sắp tới của bác sĩ Cần. Bà Ngót gợi ý rằng trước mắt bác sĩ Cần nên xin chuyển về công tác tại phòng y tế một huyện gần biển thuộc tỉnh. Cứ thế đã rồi tính sau. Trước mắt là để tránh xa cô bé Ma Thị Thảo và y sĩ Nguyễn Văn Sự. Nghe vợ nói như vậy bác sĩ Cần đã khóc vì ân hận và cũng vì biết ơn bà Ngót. Ông cầm tay bàn Ngót rưng rưng nói: Tôi xin cám ơn mình. Lại một lần nữa mình đã cứu sống sinh mạng chính trị của tôi đã mang lại hạnh phúc và sự bình yên cho cuộc đời tôi. Hết tuần nghỉ mát sống cuộc đời bao cấp vương giả đầy những đặc ân ở bãi biển. Trở về nhà bà Ngót đến tìm ngay ông bạn Trưởng ban Tổ chức chính quyền thành phố để lo chuyển công tác cho bác sĩ Cần. Tất nhiên là bà Ngót đưa ra một lý do khác tế nhị kín kẽ và rất hợp lý. Nhưng hỡi ôi mọi thủ tục đang được tiến hành thuận lợi thì đùng một cái giống như một trái bom tấn nổ tung ngay giữa bệnh viện đa khoa của tỉnh. Bác sĩ Trương Vĩnh Cần đã bị bắt qua tang đang hủ hóa với cô bé Ma Thị Thảo ngay tại trong phòng làm việc của mình. Bị bắt quả tang khi cả hai không còn một mảnh quần áo trên người đang lúc trai trên gái dưới như đã ghi rõ trong biên bản. Cũng cần nói thêm là kẻ đã bố trí bắt qủa tang vụ hủ hóa nối tiếng này không phải ai khác chính là ông y sĩ Nguyễn Văn Sự.
Vốn dĩ bản chất đã là một người nhút nhát mềm yếu nên sau cú "đánh úp" trời giáng của ông y sĩ Sự thì bác sĩ Cần hoàn toàn suy sụp. Sau khi bị bảo vệ ập vào phòng lôi thốc cả hai còn đang trần truồng ra khỏi tủ. Và lại cứ bị để trần truồng như thế cả hai trong suốt hơn một giờ đồng hồ để lập biên bản dưới hàng trăm đôi mắt nhạo báng khinh bỉ thương hại của y tá bác sĩ hộ lý trong bệnh viện. Bác sĩ Trương Vĩnh Cần đã rơi vào một trạng thái lú lẫn nửa điên nửa tỉnh. Những ngày tiếp sau đó chân tay ông giật liên hồi như động kinh. Mồm hơi méo đi và nước mắt cứ tuôn ra lã chã. Và hễ cứ mở miệng ra nói là ông lại lắp ba lắp bắp như người bị rụt lưỡi. Có lẽ cũng vì thể trạng như thế nên bác sĩ Cần không bị truy tố trước pháp luật. Ông chỉ bị khai trừ ra khỏi Đảng bị cách chức đuổi ra ngoài biên chế. án kỷ luật bác sĩ Trương Vĩnh Cần được công bố công khai trong tất cả các cơ quan ty sở các ngành trực thuộc tỉnh hoặc nằm trong địa bàn của tỉnh. Có lẽ đây là một cái án kỷ luật tội hủ hóa điển hình nhất gây nhiều sự căm phẫn khinh bỉ nhất từ trước đến nay. Sinh mạng chính trị của bác sĩ Trương Vĩnh Cần hoàn toàn bị vất vào sọt rác. Nhất là sau khi ly dị với bà Ngót bác sĩ Cần không thể ngẩng đầu lên mà đi lại được nữa. Ông đã cạn đường sống. Nhưng rồi không hẳn như thế, ông được gọi trở lại làm việc ở nhà xác của bệnh viện. Liệu bác sĩ Trương Vĩnh Cần còn có thể làm việc ở đâu thích hợp hơn yên ổn hơn khi bản thân ông đã là một cái xác thối rữa về chính trị đạo đức và nghề nghiệp.
Sau một tuần khô ráo quạnh quẽ thì lại bắt đầu một chuỗi ngày liên miên mưa phùn gió bấc. Gió bấc thổi về trời lại trở lạnh. Khí trời ẩm ướt và lúc nào cũng âm âm u u nặng nề cuộn đầy hơi nước khiến cho bệnh lao xương bệnh phong thấp và các bệnh đường hô hấp được thể tha hồ hoành hành. Tâm trí và tình cảm của con người trong những ngày này cũng trở nên u sầu buồn bã nghi hoặc chán chường tuyệt vọng. Bác sĩ Trương Vĩnh Cần vẫn đi làm bình thường. Những ý nghĩ quẩn quanh không thể giải thích nổi về bệnh tâm thần phân lập về luồng khí màu da cam hiện ra quấn quanh đầu các xác chết tưởng đã bị lãng quên thì nay lại hiện về ám ảnh giày vò bác sĩ Cần khiến ông lúc nào cũng ngơ ngơ ngác ngác như người mất hồn. Cũng vào những ngày này nhà xác tiếp tục nhận xác một bệnh nhân là một nhà thơ nổi tiếng bị đột tử vì uống quá nhiều rượu rắn đến nỗi vỡ bung cả dạ dầy gan ruột. Xác chết được chuyển từ hội trường trụ sở hội văn nghệ tỉnh tới nhà xác lúc 11 giờ đêm rồi đưa luôn vào tủ lạnh. 9 giờ sáng hôm sau bác sĩ Trương Vĩnh Cần và gã hộ lý lực lưỡng dở người mở tủ lạnh nhấc cái xác ông nhà thơ nổi tiếng ra đặt lên tấm phản gỗ để khâm liệm. Cũng đúng lúc đó cái lúc mà gã hộ lý lực lưỡng dở người vừa nâng đầu ông nhà thơ lên để luồn tấm vải trắng xuống dưới gáy ông ta thì đột nhiên bác sĩ Trương Vĩnh Cần lại nhìn thấy luồng khí màu da cam đặc quánh hiện ra sôi réo cuộn tròn quanh đầu người chết. Bác sĩ Cần không ngạc nhiên cũng không hốt hoảng. Ông đứng im nhìn chăm chăm luồng khí rồi bình tĩnh quay lại hỏi gã hộ lý.
- Nhìn rõ chứ?
Gã hộ lý dừng tay thán nhiên hỏi lại.
- Nhìn rõ cái gì ạ?
Bác sĩ Cần trỏ luồng khí
- Đấy thôi. Sờ sờ trước mắt kia kìa. Đặc quánh. Đặc như khói. Màu da cam nhé.
Gã hộ lý phì cười.
- Ông bác cứ khôi hài em.
Bác sĩ Cần nghiêm nghị
- Tôi không nhả. Nó đấy.
- Cái gì cơ ạ.
- Đây này. Chính nó. Đích thị là nó.
Bác sĩ Cần đẩy mạnh vào luồng khí. Tay ông tát vào mặt người chết. Gá hộ lý lùi n ay lại trố mắt nhìn ông bác sĩ.
- Ơ kìa... Ông bác.
Bác sĩ Cần trợn mắt:
- Nó là ma thì cũng phải và vỡ mặt nó ra.
- Nhưng em chẳng nhìn thấy cái gì cả.
- Vô lý. Đấy. Nó đang cuộn sôi réo lên đấy.
- Ông bác hoa mắt à.
- Láo.
Bác sĩ Cần quát lên rồi chồm tới vồ lấy luồng khí màu da cam. Gã hộ lý há hốc mồm
Mắt gã lồi lên. Hai tay gã run bắn. Rồi từ từ rất từ từ gã lùi dần lùi dần ra cửa. Cặp mắt gã lúc này chỉ còn toàn lòng trắng.
*
Ngay buổi trưa hôm đó bác sĩ Cần bỏ về nhà. Ông không ăn uống gì mà ngồi trùm chăn trên giường miên man suy ngẫm. Cái luồng khí dặc quánh màu da cam ấy là có thật. Ông không hoa mắt không mê muội. Ông đã sờ vào nó và nó đã liếm vào tay ông. Nó hiện hữu. ấy vậy mà tại sao gã hộ lý lại không nhìn thấy nó không nhận biết nó. Chẳng nhẽ chỉ có một mình ông là có thể nhìn thấy luồng khí màu da cam đó ư. Mà tại sao lại chí có một mình ông là có thể nhìn thấy nó nhận biết được nó giao lưu được với nó. Luồng khí màu da cam này là cái gì. Nó là linh hồn người chết. Vậy là trên cõi thế gian này có thực linh hồn con người. Và khi người ta chết đi thì nó thoát ra ngoài cái thể xác đó. Nó tồn tại quấn quít xung quanh đầu cái xác người. Ngày xưa các cụ vẫn nói khi con người chết ba ngày, hồn vật vờ quẩn quanh xác ngườ. Bay ngày thì hồn bay lên trời và bốn chín ngày sau thì hồn đầu thai vào kiếp khác. Nhưng đấy là chuyện ngày xưa và bác sĩ Cần thực tâm không tin vào những chuyện như thế. Nhưng không tin vào những điều đó thì cắt nghĩa thì hiểu về luồng khí màu da cam này như thế nào. Đó là một trường vật chất mới lạ vượt qua sức hiểu biết của con người hiện nay. Nó ẩn náu trong con người khi người ta sống và nó xuất hiện tồn tại khi con người đã lìa bỏ cuộc sống sinh học. Vậy thì đây là một hiện tượng siêu nhiên.
Nhưng nếu tất cả những điều trên chỉ là sự suy luận viền vông và luồng khí màu da cam đó chỉ là một ảo ảnh không có thật mà bác sĩ Cần lại nhìn thấy nó sờ mó nó giao lưu với nó được thì rõ ràng chỉ có thể hiểu ông đang bị một căn bệnh tâm thần phân liệt thể đặc biệt. Có thể nó gần giống như thể trạng bệnh ảo giác hoang tưởng. Để tìm kiếm câu trả lời cho những ý nghĩ rối bời gần như hoảng loạn của mình bác sĩ Cần cáo ốm xin nghỉ ở nhà. Bảy ngày liền ông đóng chặt cửa tự giam mình trong căn hộ 9 mét vuông. Bảy ngày liền ông chỉ ăn mì hai tôm uống nước lã đun sôi và thỉnh thoảng mới làm một chén cuốc lủi. Bảy ngày liền ông đái ra thứ nước giãi đỏ lòm và ỉa ra những viên cứt rắn đanh đen xì như cứt dê. Bảy ngày liền ông trùm chăn ngồi chồm chỗm trên giường đọc ngốn ngấu như ăn cướp từng chồng sách giải phẫu sinh lý học huyết học da liễu học di truyền học miễn dịch học phân tâm học thần kinh học... Ông đọc đến mờ mắt choáng đầu hai tai ù đi mà vẫn không tìm thấy một dòng nào nói về cái luồng khí màu da cam bí hiểm đó.
Chán nản tuyệt vọng mỏi mệt sang ngày thứ tám bác sĩ Cần bèn xỏ bốt mặc áo ấm và đội lên đầu chiếc mũ ếch-ki-mô dầy sụ rồi lững thững. bỏ ra ngoài đường đi dạo cho đỡ căng óc. Đôi chân ông đưa ông lang thang khắp các phố ngắn phố dài phố chéo phố dọc phố ngang. Rồi cuối cùng ông dừng bước lại trước một ngã tư rộng thênh thang đường nhựa bóng lỳ đèn xanh đèn đỏ thi nhau chớp nhay nháy. Cái ngã tư này ngày xưa hẹp như lỗ mũi san sát những lều quán nhà cửa lụp sụp lấn chiếm dựng tạp. Hơn năm nay người ta đã ủi bay hàng quán phạt đường mở lối mở cái ngã tư ra thênh thang lắp đèn cao áp sáng trắng lóa mắt. Trên bốn mặt vỉa hè lát gạch đã thấy mọc lên bốn tòa nhà cao tầng lát kính cửa số cửa ra vào đủ màu sắc nom rất lạ mắt. Tuy nhiên giữa nơi cái ngã tư hiện đại mới tinh khôi xặc xụa mùi nước hoa mùi ét xăng mùi dầu luyn mùi các loại sơn ngoại cay cay bác sĩ Cần bỗng ngửi thấy mùi hương trầm thoang thoảng. Mùi hương trầm bay ra từ góc tối chân mấy cây cột thép giàn giáo cao ngất ngưởng dựng biển quảng cáo vẽ một cái xe Honda khổng lồ đang lao vút đi trên nóc nhà như một gã phù thủy. Bác sĩ Cần bước lại gần thì thấy có tới hàng chục hàng trăm thẻ hương đỏ li ti đang nhấp nháy xung quanh một cái miếu nhỏ mái vỡ toang còn sót lại sau một gốc si già rậm rạp lùn tè tè ngoằn ngoèo uốn éo như cây cảnh cây thế. Một gã đồng cô mắt tím môi đỏ từ trong hốc tối chân mấy cây cột giàn giáo nhô ra túm lấy tay bác sĩ Cần rồi eo éo:
- Bác dâng hương cho mẹ chúa mẫu đi. Mẹ chúa cho bác tài cho bác lộc thì bác đừng quên thằng em yêu quí này của bác nhé. Nào bác cho em chút tài bác cho em chút lộc đi nào.
Gã đồng cô ôm chầm lấy lưng bác sĩ Cần bàn tay gã nhanh như chớp thọc ngay vào đũng quần ông bác sĩ. Bác sĩ Cần như choàng tỉnh ông hất tay gã đồng cô ra giằng co với gã một lúc rồi mau chân chạy thoát ra một chỗ sáng trên vừa hè dưới một cây đèn cao áp ngất ngưởng.

*
Tối hôm đó sau khi đi dạo về bác sĩ Cần mua một bát cổ cánh gà lơ go một nắm rau thơm hành chẻ ít tương ớt rồi ông đóng chặt cửa ngồi uống rượu một mình. Mà ông đâu còn bạn bè để mời rượu. Hơn hai chục năm nay từ ngày về làm việc ở cái nhà xác này bác sĩ Trương Vĩnh Cần sống cô độc lủi thủi như con chuột già rúc trong lỗ cống. Hình như tất cả người đời đều e ngại xa lánh cái khu nhà tường quét vôi xi măng xám xịt cái ga chót của đời người mà rồi cuối cùng ai cũng phải ghé lại. Mọi người đều ngại đều né tránh mặt ông như là sợ lây nhiễm cái âm khí lạnh lẽo tanh tưởi âm u của những xác chết. Bác sĩ Cần ngồi gật gù uống rượu một mình. Ông đã quá quen cảnh cô độc lẻ loi như thế này rồi. Ông đã mất hắn các nhu cầu muốn giao lưu chia sẻ cười nói cùng với một người thứ hai. Ngay từ bé bác sĩ Cần đã là một đứa trẻ nhút nhát cô độc. Lớn lên đi học đi làm ông vẫn rất nhút nhát cô độc. Bác sĩ Cần ngồi một mình trong phòng đối diện với đĩa đồ nhắm và chai rượu cuốc lui. Bác sĩ Cần bắt đầu nghiện rượu từ khi vào làm việc ở nhà xác. Người cô độc nhút nhát thì chỉ biết làm bạn với chén rượu mà thôi. Có nhiều cách uống rượu, nhưng bác sĩ Cần chọn cách uống chầm chậm nâng chén lên chầm chậm uống chầm
chậm và đặt chén xuống cũng chầm chậm. Vì uống chầm chậm rượu ngấm vào cững chầm chậm nên bác sĩ Cần cũng say rất chầm chậm. Đã bao năm nay rồi mình thế này trước tiên bao giờ bác sĩ Cần cũng rùng mình nhớ lại cô bệnh nhân bệnh tim mạch người dân tộc đã cùng ông thỏa thuê vui vầy nghịch ngợm những trò chơi tình ái rất tục tĩu nhưng cũng rất lạ lùng mà bác sĩ Cần chưa từng thấy ở quyển sách nào quyển kinh nào kể cả quyển Tố nữ kinh nổi tiếng của nước Tàu cổ xưa. Có thể nói cuộc sống sinh hoạt tình dục của bác sĩ Trương Vĩnh Cần từ khi lấy vợ đến khi bị liệt dương là rất khập khiễng tẻ nhạt và đơn điệu đến mức ỉu xìu như cơm thiu. Đời bác sĩ Cần có một chút ít ngày hả hê sung sướng thỏa mãn ấy chính lại là những ngày ông gian díu với cô bé Ma Thị Thảo.
Cho đến bây giờ mỗi khi nhớ lại bác sĩ Cần vẫn không thể hiểu được tại sao một cô bé người Tày mười sáu tuối lại biết được nhiều ngón bài làm tình lạ lùng kỳ quặc đến như vậy. Và cho đến bây giờ đã là một bợm rượu rồi đã nếm không biết bao loại rượu trên đời này rồi mà ông vẫn cứ như vẫn còn ngửi thấy mùi rượu thơm kỳ quái bí ẩn tỏa ra từ trong cái nậm quả bầu khô cô Thảo vẫn đeo tòng teng ở bên lườn. Da cô Thảo không trắng người cô Thảo không mềm mại tóc cô Thảo không dài và hơi thở của cô thậm chí còn hơi có mùi hôi hôi nồng nồng ngai ngái như mùi cỏ dại bị giẫm nát. Nhưng bù vào tất cả những khiếm khuyết đó cô bé Thảo có những ngón tay thật kỳ diệu và cái lưỡi nóng rát ngọt quánh như mật mía. Những ngón tay đó và cái lưỡi đó đã ám anh bác sĩ Cần mấy chục năm nay ông không thể nào quên được. Sau khi án kỷ luật hủ hóa được công bố cô Thảo đã bị đuổi học tống về quê. Rồi khi đã về làm ở nhà xác bác sĩ Cần thỉnh thoảng vẫn lén lút mò tìm địa chỉ tin tức của cô bé Thảo. Nhưng lần nào ông cũng chỉ hoài công vô ích. Rồi đến một hôm tình cờ bác sĩ Cần nghe được cái tin cô bé Ma Thị Thảo đã lấy một anh cán bộ trung cấp lâm nghiệp người Nùng làm trạm trưởng một trạm kiểm lâm một huyện đồng rừng âm u ở sát cùng biên giới miền Tây giáp nước Lào. Bác sĩ Cần đã mua một chai rượu về nhà đóng cửa ngồi uống một mình không biết để khóc hay là để cười cho đời ông và đời cô Thảo. Hôm đó bác sĩ Cần đã uống một trận bò lê bò càng nẩy đom đóm mắt đến nỗi rúc cả đầu xuống gầm giường cho chó ăn chè. Trong cơn tỉnh say đê mê bác sĩ Cần bỗng thấy những ngón tay kỳ diệu của cô Thảo vuốt ve khắp người ông và cái lưỡi nóng rát ngọt quánh như mật của cô liếm tem tép khắp mặt ông như chó liếm bột.
Trời lúc này lại đổ mưa. Hơn năm nay con đường nhựa chạy quanh co trong khu tập thế Thắng Lợi đã được mắc đèn cao áp. Ngồi trong nhà nhìn qua khung cửa sổ hẹp thấy rõ mồn một những hạt mưa bay chéo nhau dưới ánh đèn sáng trắng nom cảnh đêm khuya bỗng nhợt nhạt khả nghi như trong một bộ phim trinh thám. Bác sĩ Cần nâng chai rượu lên. Ôi chai rượu mới vơi non nửa. Ông bác sĩ chầm chậm đưa miệng chai vào mồm. Người ông đã thấy nóng và ngứa ngáy như ngồi gần lò than. Có lẽ ta đã bắt đầu say rồi. Bác sĩ Cần đứng dậy co chân trái lên và chậm rãi đếm một hai ba bốn... Cơn ngứa chạy rần rật từ gan bàn chân lên bắp chân đầu gối bắp đùi háng bụng ngực cổ mặt và khi đếm tới sáu mươi hai cơn ngứa chạy thốc lên đỉnh sọ thì cũng là lúc chân bác sĩ Cần qụy xuống. Ta không lên tới một trăm có nghĩa là say rồi. Bác sĩ Cần lột phăng cái mũ lông ếch ki mô ném xuống sàn nhà. Chai rượu đổ nghiêng và ông lê tới trước một tấm gương ố vàng. Một cái mặt khỉ già dăn dúm hiện lên trong gương. Cái mặt thật bệ rạc hèn hạ và đáng khinh bí làm sao. Cái mặt của ông đấy. Bác sĩ Cần bật khóc òa ngã dập mặt xuống nền nhà hai tay cào cào một miếng gỗ. Ông khóc nức lên. Mặt mũi tai lưỡi của ông dính nhơm nhớp rượu và tương ớt.
Tử ngày bị kỷ luật bị tống cổ khỏi biên chế bị tước quyền hành nghề bác sĩ rơi xuống thân phận một kẻ vô danh chuyên làm cái việc ghê tay là lau chùi và khâm liệm xác người. Đời bác sĩ Trương Vĩnh Cần đã thực sự bỏ đi. Vốn là một kẻ thiếu ý chí nhu nhược nên bác sĩ Cần càng không thể ngoi đầu lên được nữa. Làm ở khu nhà xác hàng ngày chung đụng với xác chết dần dần bác sĩ Cần cũng đâm hơi đơ đơ ngơ ngác giống như bao kẻ đã trọn đời làm cái công việc này. Thỉnh thoảng sau những ngày tối tăm mặt mũi trong cái khu nhà xác hoang vắng lạnh lẽo vô tình đó bác sĩ Cần cũng lén lút mò ra ga ra chợ rúc vào những xó xỉnh tối tăm bẩn thỉu với mấy cô ả gái điếm để được giải thoát một phần nỗi thèm muốn sinh lý tình dục vốn hay ứa trào rất mạnh mẽ và bất ngờ ở những người chẳng may mắc bệnh liệt dương. Đời bác sĩ Trương Vĩnh Cần đã hoàn toàn rơi xuống và bị nhấn chìm trong nỗi khổ đau tuyệt vọng còn tối tăm hơn cả đáy địa ngục. Nhiều lúc ông đã định tự tử nhưng rồi bản tính nhút nhát hèn yếu lại cứu sống ông. Và ông cứ lặng lẽ cam chịu nhẫn nhại âm thầm sống như vậy qua ngày qua tháng qua năm mang nặng trên lưng nỗi ám ảnh ân hận xấu hổ của một kẻ tội lỗi đang tự trừng phạt mình. Bác sĩ Cần không biết cuộc đời ông sẽ kết thúc thảm khốc nhục nhã như thế nào nếu như ông không tình cờ nhìn thấy những luồng khí màu da cam kỳ dị đó.
*
Một tuần sau gã hộ lý hộ pháp dở người vẫn phụ việc cho bác sĩ Trương Vĩnh Cần ở khu nhà xác trong một buổi sáng mặc quần đùi cởi trần vác bát chiết yêu ra ga mua phở bỗng tình cờ nhìn thấy ông bác sĩ Cần chân đi giầy bốt đen Trung Quốc đầu đội mũ lông ếch-ki-mô dày sụ tay xách cái va ly da cũ kỹ đang gù lưng chen thục mạng trong đám người đông nghịt đang cào cấu dẫm đạp lên nhau trèo lên đu lên con tàu đỗ ở sân ga phía Bắc của thành phố.
Bác sĩ Trương Vĩnh Cần đi đâu vậy?



Sự nhàn rỗi và cái tiết trời dịu dàng khiến bác sĩ Trương Vĩnh Cần cũng bớt dần nỗi dằn vặt tự dày vò căn vặn tâm trí mình. Sau cái đêm được mụ đàn bà giang hồ ăn xin và ả gái điếm mắt xanh mỏ đỏ ấp cho ngủ ngon lành ngáy o o bác sĩ Trương Vĩnh Cần lại đi làm bình thường. Suốt ba ngày mưa tầm tã rả rích lúc nào bác sĩ Cần cũng đi một đôi ủng Trung Quốc đen sì và sùm sụp cái mũ lông ếch-ki-mô dầy sụ trên đâu. Ngay cả lúc ăn, lúc đi đái đi ỉa và cả lúc leo lên giường đi ngủ bác sĩ Cần vẫn không lột cái mũ lông ra. Không phải vì ông ngại ông lười mà ông sợ bị trúng một cơn lành đột ngột có thể lăn quay ra tắc từ tức thì. Ba ngày đi lại trong gió trong mưa nhưng sức khỏe bác sĩ Cần vẫn bình thường. Huyết áp bình thường. Đầu không đau không nhức. Lưng không mỏi và chân không bị tê thấp. Cho đến ngày thứ tư trời quang mây tạnh cây cối đường phố khô ráo dần thì tự dưng bác sĩ Trương Vĩnh Cần muốn đi đi dạo chơi đâu đó. "Đi cho nó bớt căng cái đầu bớt nghĩ vớ vẩn". Bác sĩ Cần tự nhủ như vậy và không định trước đôi chân bác sĩ Cần thong thả đưa ông tới một khu phố tĩnh mịch có trồng hai hàng cây sấu già nua đang xạc xào rụng lá. Bác sĩ Cần đứng lặng trước một ngôi nhà Tây ba tầng lợp ngói có cổng xây cong cong nhai theo kiểu gô-tích cổ xưa. Một bụi hoa Ti-gôn ôm trùm lấy vòm cồng lòa xòa rủ xuống những đốm hoa tím bé liu tiu như lúc nào cũng saün sàng gợi lên bao kỷ niệm của thời gian ngày tháng đã phôi phai nếu như chính giữa trên vòm cổng người ta không treo sừng sững một tấm bảng sắt to tướng sơn đỏ kẻ nắn nót một dòng chữ vàng oai vệ: "Trụ sở tổ tuần tra khu phố". Đôi mắt bác sĩ Cần đăm đăm ngắm nhìn cái mái cổng gô tích và hai cánh cửa sắt vững chắc có những đường hoa văn rất cầu kỳ. Hai cánh cửa sắt đã rỉ quẹo đôi chỗ còn long cả dóng sắt, nom như hai hàm răng bị mẻ. Tuy nhiên nếu chăm chú nhìn thì vẫn thấy chính giữa mỗi cánh cổng vẫn còn được gắn hai chữ cái được uốn theo kiểu chữ cổ điển nom rất sang trọng cầu kỳ. Bác sĩ Cần đẩy cánh cổng sắt hoen gỉ kêu ken két rồi thong thả bước vào cái sân rộng thênh thang của ngôi nhà 3 tầng. Một đàn chim sẻ bay vù lên từ những bậc thềm gạch nứt toác phủ đầy rêu xanh loang lồ cạnh cái bang tin quét hắc ín nhòe nhoẹt hàng chứ phấn viết vì mấy ngày mưa tam tã. Bầu trời xỉn như miếng cao gấu và ngôi nhà 3 tầng đóng chặt tất ca các cửa sổ cứa ra vào khiến khung cành bỗng trở nên cô quạnh một cách khó hiểu. Thì ra hôm nay là ngày chủ nhật nên trụ sở tồ tuần tra không làm việc. Bác sĩ Cần chợt nhìn thấy một làn khói đùng đục đang đùn lên từ cột ống khói nhô lên trên mái ban công ở tầng hai. Màn khói đùn ra mỗi lúc một dầy chẳng mấy chốc nó đã phủ trùm lên những bậc cầu thang lộ thiên phủ trùm lên ngôi nhà phủ trùm lên cả mảnh sân vắng vẻ và cả những bức tường gạch nứt nẻ hao gầy. Hình như có ai đó đang ngôi trong ngôi nhà và đang đốt lửa trong lò sưởi. người đó đốt củi, đốt giấy báo vụn hay đang đốt những lốp cao su cũ. Khói xộc vào mũi bác sĩ Cần. Mùi khói khét lẹt hăng hắc ngột ngạt khiến ông bác sĩ chợt nhớ lại hôm nọ ông bị sặc khói trong mảnh sân ướt nhoen nhoét ở ngôi nhà ống số 9 phố Hàng Chuối. Bác sĩ Cần ngồi xuống chiếc ghế xi măng nứt vỡ lòi cả cốt sắt rỉ quẹo. Ông đăm đăm ngắm nhìn cảnh vật hoang vắng tuềnh toàng lạnh lẽo vô duyên của một nơi ở công cộng. Những hòn gạch lát sân nứt vỡ. Từng búi rêu xanh rì cũ kỹ giống như thời gian đang lên men. Bụi muồng muỗng già cỗi lá úa vàng ôm choàng lấy một gốc bàng xù xì cũng già đến nỗi không còn có thể đoán nổi tuổi. Những con chim sẻ vô tư giống nhau như lột đang nhầy nhót trên mái nhà nhô hắn ra cong cong như những ngón tay bị bỏng rộp. Tự dưng lòng bác sĩ Cần xe lại mũi ông cay xè va hai giọt nước mắt bỗng vô cớ ứa ra lăn trên bộ mặt dăn deo ửng đỏ lên vì gió lạnh của ông. Con người ta sinh ra ở đời ai cũng có một mái nhà của tuổi ấu thơ và thường thường mái nhà đó sẽ đeo đẳng che mãi trên đầu con người ta cho đến trọn đời dù đó chỉ là trong tâm tưởng hoài niệm. Buổi sáng hôm nay cái ngôi nhà Tây 3 tầng cũ mèm đang được dùng làm trụ sở tồ tuần tra khu phố đây và hai cánh cổng sắt rỉ quẹo của cái cong xây vòm uốn cong kiểu gô-tích và đàn chim sẻ và những bụi rong rêu xanh rì bỗng nhiên gợi lên trong lòng bác sĩ Cần một nỗi niềm rất khó tả. Cảnh vật xưa cũ tĩnh lặng của một nơi ở vừa lạ mà lại rất quen cứ chầm chậm đưa dắt tâm trí bác sĩ Trương Vĩnh Cần đắm chìm trôi dạt lội ngược về cái dĩ vãng xa xưa của đời ông. Ngôi nhà này gợi cho trí nhớ ông tìm về một ngôi nhà khác cũng có cỏ cây hoa lá rễ cành và những bụi rong rêu quằn quại và tiếng chim sẻ chíu chít quen thuộc như vậy. Cái dĩ vãng của tuổi ấu thơ tưởng như đã bị quên lãng bị vứt vào sọt rác giờ đây lại ngọ nguậy thức dậy len lỏi bò vào tim vào phổi ông bác sĩ khiến ông giống như một kẻ đang từ từ rơi vào chìm vào một thế giới mộng du thực ảo lẫn lộn. Rẽ bên phải là bước qua một ô ăn quan vẽ nghệch ngoặc bằng gạch non có ba ô nhà giàu và sáu ô nhà nghèo. Rẽ bên trái là bước qua núi qua sông qua hồ ba bể đắp bằng cát vàng cát đen cát trắng. Còn đây là cái đồn binh kê bằng dăm cây củi. Bước thêm dăm bước là ra tới biển trùng trùng sóng vỗ muốn bơi qua thì phải cởi áo cới quần kết làm bè mảng mới bơi qua được. Cái góc sân kia đâu như là cung điện của nàng công chúa cóc vừa là nơi bá quan văn võ bày tiệc cũng là nơi chú học trò Trương Vĩnh Cần đã tinh nghịch tốc váy cô em họ lên rồi vứt nắm cát đen xì vào cái xi líp hoa bé tí không che nổi cái háng mịn màng trắng nõn trắng nà của cô em họ. Dĩ vãng xa xăm tít mù khơi của đời thơ ấu bác sĩ Trương Vĩnh Cần chỉ còn sót lại vẻn vẹn có như vậy mà thôi. Và bác sĩ giật mình mở choàng mắt ra. Những giọt mưa lác đác cuối cùng đã tạnh mặc dù bầu trời vẫn giứ nguyên màu cao gấu và màn khói khét lẹt dày đặc cuồn cuộn bao phủ cái sân cũng đã tan biến từ lúc nào. Một người đàn bà to béo đi bốt đen kéo lê ống cao su từ trong dãy nhà hố xí công cộng ở góc sân đi tới. Người đàn bà điềm nhiêm bảo ông:

- Xong rồi đấy. Vào đi. Đừng có bậy be bét lên trên. Đi đúng lỗ vứt giấy vào thùng rồi nhớ phải dội nước trước khi ra. Đầy tràn cả hai bể nước đấy.

Bác sĩ Cần giật bắn người vâng dạ rối rít. Đợi người đàn bà kéo lê cái ống cao su lộp cộp bỏ đi rồi ông bác sĩ mới thở dài ngó quanh rồi đứng dậy len lén tập tễnh lẩn ra ngoài đường.



*

Dòng họ bác sĩ Trương Vĩnh Cần là một dòng họ khỏe mạnh lành lặn về thế chất và cũng còn có một đôi chút chữ nghĩa. Cụ nội bác sĩ Cần đã thi đỗ hương đỗ hội cuối đời làm tới quan huyện quan phủ. Đến đời ông bố bác sĩ thì bỏ Hán học xoay sang học chứ Tây rồi làm thư ký sở hỏa xa. Ông cụ là một viên chức nhút nhát cần mẫn chỉ biết sớm cắp ô đi tối cắp về chăm chỉ làm ăn nuôi một bà vợ và 11 người con có trai có gái trong đó bác sĩ Trương Vĩnh Cần là con thứ tám. Năm 1946 kháng chiến chống Pháp bùng nổ cũng là năm ông Cần đang học năm cuối cùng trường y sĩ Đông Dương. Ông theo gia đình chạy tản cư lên mạn Vĩnh Yên Phú Thọ rồi xin vào bộ đội làm quân y sĩ. Năm 1948 mẹ ông bị lao nên bố ông đành đem cả nhà hồi cư về Hà Nội rồi 2 năm sau đó cả nhà ông di tản sang Angiêri thuộc Pháp. Năm 1953 anh quân y sĩ Trương Vĩnh Cần được đi học một lớp bổ túc bác sĩ 6 tháng. Cũng năm đó ông cưới bà Phạm Thị Ngót là cán bộ cốt cán của một lớp chỉnh huấn chính trị. Bà Ngót là thành phần cố nông. Cuộc tình duyên của ông Cần bà Ngót sẽ bàn đến sau. Chỉ biết hai người ở với nhau được gần hai chục năm đến khi ông Cần bị kỷ luật khai trừ ra khỏi Đảng bị cách chức trưởng phòng khám và bị đuổi ra khỏi biên chế nhà nước rồi sau đó lại được tổ chức chiếu cố gọi cho đi làm hợp đồng trông coi nhà xác thì bà Ngót ly dị với ông Cần. Hai ông bà chia tay nhau cũng nhẹ nhàng vì không có con cái gì.

Cuộc tình duyên của anh cựu sinh viên trường y khoa Đông Dương và chị cán bộ cốt cán Phạm Thị Ngót là một cuộc tình duyên rất mãn nguyện. Mãn nguyện vì cả hai đều rất tự nguyện yêu nhau và tự nguyện đi tới hôn nhân. Ông Cần gặp bà Ngót trong một dịp chỉnh huấn tư tưởng tại trường bổ túc bác sĩ tại Việt Bắc. Ngay ngày đầu tiên gặp nhau họ đã để ý tới nhau để rồi mỗi ngày một say đắm hơn nể phục nhau hơn và chỉ bốn tháng sau đã đi đến một lễ cươi đời sống mới làm tưng bừng cả cái thôn nhỏ đang được chọn làm địa điểm thí điểm cho một khóa chỉnh huấn tư tưởng chính trị kiểu mẫu.

Cho mãi nhiều năm sau kể cả khi đã ly dị với bà Ngót rồi bác sĩ Cần vẫn băn khoăn không giải thích nổi vì sao ông lại tự nguyện mê đắm bà Ngót. Vì nhan sắc ư? Không phải rồi vì bà Ngót già hơn ông hai tuổi da đen răng vẩu hai vai vuông vức như vai một gã lực điền ấy là chưa kể bà có tật nói ngọng nhầm âm l với âm n và không thể nào nói được âm tr... Có một điều cuộc tình duyên này không hề bồng bột. Nó rất tự nguyện rất giác ngộ. Chính vì vậy gia đình ông Cần bà Ngót được tổ chức rất vững chắc từ năm này sang năm khác. Nó vừa là sự cảm hóa lẫn nhau vừa là sự tự nguyện cải tạo bản thân mình để cả vợ cả chồng cùng dắt tay nhau tiến lên trong cuộc đời. Nói như vậy không có nghĩa là hơn chục năm sống với nhau ông Cần bà Ngót không gặp phải những cái trục trặc khập khiễng khó xử. Có đấy, nhưng đó chỉ là những lục đục nho nhỏ về sinh hoạt ăn ở. Thí dụ bà Ngót có thói quen hay múc canh lên húp một nửa muôi còn thừa nửa muôi lại đổ luôn vào bát canh. Hoặc bà không thích rửa chân mà chỉ thích đập đập hai gan bàn chân vào nhau trước khi leo lên giường đệm mút để ngủ. Hoặc là nếu muốn soi mói kể thêm nữa thì bà Ngót còn có cái tật rất hay quên đánh răng. Và đến năm 40 tuổi thì bà nhất quyết bỏ luôn cái động tác đánh răng vào buổi sáng thay vào đó chỉ xúc miệng xòng xọc vài cái rồi nhổ toẹt ra thềm coi như là xong.

Tuy vậy đó chỉ là những trục trặc nho nhỏ vụn vặt. Nhìn toàn cục phải thừa nhận gia đình ông Cần bà Ngót là một gia đình mẫu mực. Nếu như họ có với nhau một hoặc hai đứa con thì đúng là một mẫu gia đình lý tưởng. Vì sao họ lại không có con. Tại ông hay tại bà. Đây là một bí mật mà cả ông Cần và bà Ngót không bao giờ chịu tiết lộ ra và không ai đổ vấy cho ai cả. Căn bệnh liệt dương mà bác sĩ Trương Vĩnh Cần mắc phải năm ông bước sang tuổi 45 không phải là nguyên nhân dẫn đến sự đổ vỡ của gia đình. Trong buổi tối nói chuyện tay đôi cuối cùng trước khi đưa nhau ra tòa bà Phạm Thị Ngót đã nói: Tôi chấp nhận chung sống với một người chồng đã bị bất lực vì sinh lý nhưng tôi không thể cùng chung sống với một người chồng bất lực về ý chí và hủ bại về đạo đức. Bác sĩ Trương Vĩnh Cần vốn là một ìng nhã nhặn ít nói. Ông rất ngại cái nhau to tiếng và sợ sự thô lỗ. Có lẽ luôn luôn ý thức được rằng mình là thành phần tiểu tư sản xuất thân trong một gia đình công chức dinh tê chạy sang nước ngoài theo địch nên ông Cần rất sợ cơ quan tổ chức. Cũng vì rất sợ cơ quan tổ chức nên ông Cần cũng rất sợ bị mắc sai lầm khuyết điểm. Từ khi tự nguyện xung phong vào bộ đội trở thành bác sĩ rồi được vào Đảng bác sĩ Cần sống rất cẩn trọng ý tứ giữ gìn. Hầu như không bao giờ ông mắc sai lầm khuyết điểm. Có thể nói cả đời ông chỉ duy nhất có một lần sa ngã phạm sai lầm. Nhưng oái ăm thay lần sa ngã sai lầm duy nhất đó đã tiêu hủy toàn bộ sự nghiệp của ông xô cuộc đời ông rơi xuống đáy sâu nhất của sự khốn cùng tủi nhục.

*

Người có công phát giác ra tội lỗi xấu xa nhơ bẩn của bác sĩ Trương Vĩnh Cần là một y sĩ gây mê hồi sức không làm việc ở phòng mổ mà lại làm việc ở phòng tổ chức của bệnh viện. Tên ông ta là Nguyễn Văn Sự. Y sĩ Sự quê ở một tỉnh đồng bằng châu thổ Bắc Bộ. Trời đất sinh ra y sĩ Sự gần như là để đối nghịch với bác sĩ Cần. Da ông Cần trắng trẻo thì da ông Sự đen nhẻm. Ngón tay ông Cần dài thon thì ngón tay ông Sự vuông vức và ngắn ngun ngún. Bác sĩ Cần đi đứng chậm chạp thì ông Sự đi lại thoăn thoắt. Bác sĩ Cần thích ngồi lỳ ở bàn giấy thì ông Sự suốt ngày không ngồi yên một chỗ được quá năm phút. Bác sĩ Cần có thói quen khi xỉa răng thì che mồm còn y sĩ Sự khi xỉa răng thì thường nhe cả hai hàm răng to tướng ra búng tăm tanh tách nghe rất vui tai. Một người làm việc ở phòng khám còn một người làm việc ở phòng tổ chức. Bác sĩ Cần và y sĩ Sự chỉ queI nhau ngoài mấy câu chào hỏi xã giao. Duy mhất chỉ có một lần trong đại hội công nhân viên chức y sĩ Sự đến bắt tay bác sĩ Cần vui vẻ: "Nghe tin chị Ngót trúng vào thành ủy viên khóa này xin thành thật chúc mừng anh chị. Cũng xin khoe với anh là tôi với chị Ngót là đồng hương đấy. Đồng hương rất gần cùng tổng khác xã mà thôi". Cũng cần phải nói rằng ông Cần và ông Sự chẳng có chuyện gì xích mích kèn cựa thù hằn lẫn nhau. Cái công việc phát giác ra tội lỗi xấu xa nhơ bẩn của bác sĩ Cần cũng chỉ là một tình cờ của y sĩ Sự. Khi lập biên bản hồ sơ kỷ luật bác sĩ Cần ông y sĩ Sự đã viết rất rõ ràng là ông chỉ tình cờ đi ngang qua phòng khám bệnh mà thôi. Vâng ông chỉ tình cờ đi ngang qua vào đúng buổi sáng một ngày tháng 10 trời đẹp trời ấy... Đã thành một thói quen cứ hai ngày một lần y sĩ Sự lại thu xếp công việc làm một tua thị sát từ phòng tổ chức đi khắp các khoa của bệnh viện. Đi tua hay nói cách khác là đi kiểm tra đôn đốc nhắc nhở tác phong đi đứng ăn mặc nói cười của anh chị em nhân viên y tá, hộ lý trong bệnh viện cũng là đi chào hỏi trò chuyện lắng nghe tâm sự nguyện vọng của các giáo sư bác sĩ các cán bộ thủ trưởng thủ phó các phòng ban. Đấy là trách nhiệm của người làm công tác tổ chức. Y sĩ Sự vẫn luôn vui vẻ nói như vậy. Trong những lần đi tua đó được lẳng lặng ghé mắt nhòm qua các khe cửa khép hờ hờ là một việc đầy hào hứng của y sĩ Sự. Vâng, đúng vào một buổi sáng ngày tháng 10 trời đẹp đến nao lòng đó ý sĩ Sự tình cờ đi ngang qua phòng khám bệnh của bệnh viện. Đáng lí ra thì y sĩ Sự không dừng lại nhưng bỗng nhiên ông ngửi thấy mùi rượu thơm rất lạ lùng đang từ từ phun ra từ khe cửa khép hố hờ. Cho đến mãi sau này y sĩ Sự vẫn không thể quên được cái mùi rượu đó. Nó nồng nàn ngầy ngậy ấm nóng mà lại thấm đượm hương vị không thể tả được của những loài thảo mộc bí ẩn nào đó chỉ có thể hái được trong các câu chuyện cổ tích từ những vùng rừng núi âm u hoang dại chưa bao giờ in vết chân người. Ngửi cái mùi rượu lạ hoắc bí ần đầy quyến rũ đó đang bay ra từ cánh cửa lại chỉ khép hờ hờ tự dưng y sĩ Sự thấy nước dãi ứa ra từ tất cả. các kẽ chân răng. Thế là ông y sĩ rón rén tiến lại ghé mắt nhòm vào. Nhưng cũng đúng lúc ấy cánh cửa bỗng đóng xập ngay lại trước mũi y sĩ Sự khiến ông y sĩ cụt hứng tức thì. Sau một nụ cười nửa miệng ra điều ta không thèm để ý tới ông y sĩ lửng thững bỏ đi.
Hai hôm sau đúng vào lúc ông y sĩ đi một tua qua các phòng các ban để kiểm tra khi đi ngang qua phòng khám y sĩ Sự lại bất chợt ngủi thấy mùi rượu kỳ lạ bí ẩn quyến rũ đó. Và lần này ông còn nghe có cả tiếng cười khúc khích tiếng rên rỉ sung sướng thỏa mãn của một cô gái hình như còn non choẹt. Không thể cưỡng lại nổi ông y sĩ lại rón rén tới gần cửa ghé mắt nhòm vào qua lỗ khóa. Trong phòng trống trơn chỉ có chiếc bàn làm việc của bác sĩ Cần kê cạnh một chiếc tủ đựng hồ sơ cao độ hai mét. Và lạ thay lúc này mùi rượu kỳ dị đó cũng biến mất và tiếng cười khúc khích tiếng rên rỉ của cô gái trẻ cũng chẳng còn. Ông y sĩ Sự lắc đầu ngạc nhiên rồi lại lững thững bỏ đi. Nhưng rồi hai hôm tiếp sau cũng đúng vào cái ngày đi tua thông lệ khi đi ngang qua phòng khám của bác sĩ Cần thì ông y sĩ lại ngửi thấy mùi rượu kỳ lạ đó và lại nghe tiếng một cô gái trẻ đang cười đùa rên rỉ. Nhưng khi ghé mắt nhòm qua lỗ khóa thì ông y sĩ chẳng nhìn thấy có ai ngoài cái bàn và cái tủ câm lặng vô hồn và tất nhiên cái mùi rượu và tiếng cô gái trẻ cũng chẳng còn. Thế này là thế nào nhỉ. Trong phòng có ma à? Ông y sĩ là người vô thần không bao giờ mê tín nên ông hết sức băn khoăn và có phần còn hơi tức tối khi ông chẳng thế giải thích nổi tại sao lại có chuyện kỳ quái như vậy. Tuy nhiên từ sau hôm đó y sĩ Sự bắt đầu để mắt tới phòng khám của bác sĩ Cần giống như ông hay để mắt tới khoa nhi nơi có mấy cô hộ lý trực buối trưa vẫn thường có tật xấu uống bớt sữa bột của tre con. Và trong một số báo cáo thúờng kỳ gửi lên ban giám đốc bệnh viện y sĩ Sự đã kể lại không thiếu một đìêu gì từ mùi rượu thơm khá nghi và tiếng cười đùa rên rỉ của cô gái trẻ ở trong phòng của bác sĩ Cần. Và ông y sĩ Sự kết luận: Có khả năng có hiện tượng hủ hóa thường xuyên trong phòng khám của bác sĩ Cần. Nhưng ai hủ hóa với ai thì chưa biết được vì chưa tóm được quả tang trai trên gái dưói. Cuối bản báo cáo sau phần kết luận ông y sĩ Sự hứa sẽ cố gắng điều tra vụ này đưa ra ánh sáng. Ông y sĩ Sự tin là ông sẽ tóm được thủ phạm của hiện tượng hủ hóa này vì hiện giờ ông đã có nghi vấn cho một người rồi. Nhưng người đó là ai thì ông y sĩ xin phép chưa nói ra mà ông sẽ để dành cho sự thật cung khai tên kẻ đó. Người bị ông y sĩ nghi ngờ đó chính là bác sĩ Trương Vĩnh Cần. Lý do thật đơn giản vì căn phòng này là nơi làm việc khám bệnh của bác sĩ Cần và cũng là nơi ông bác sĩ vẫn ngủ trưa tại đó. Để củng cố mối nghi ngờ này của mình ông y sĩ bèn tới tận nhà riêng của bác sĩ Cần gặp bà Ngót và tâm sự hết với bà. Khi nghe ông y sĩ Sự bày tỏ tinh thần trách nhiệm theo như ông nói để bảo vệ cán bộ của bệnh viện bà Ngót bỗng phá lên cười vui vẻ. Rồi chẳng giấu giếm gì bà Ngót mời ông Sự uống nước chè Hồng đào rồi nói toạc ra là chồng bà tức bác sĩ Cần đã bị liệt dương từ mấy năm nay khiến ông không còn khả năng chung đụng với phụ nữ nữa thì làm sao có thể hủ hóa được. Cỗ dọn đến tận miệng cũng đành chịu thôi. Để chứng minh cho ông y sĩ Sự tin hơn bà Ngót bèn lôi trong tủ ra quyển y bạ sức khỏe của bác sĩ Cần và cả một tập dầy hóa đơn mua thuốc tăng lực tráng dương bổ thận cúng cố chức năng bộ máy sinh dục nam giới mà bác sĩ Cần đã chăm chỉ tích cực tiêm uống xoa bóp ròng rã trong mấy năm nay. Khi thấy ông ý sĩ còn bán tín bán nghi bà Ngót cười bảo:

- Anh không tin vào giấy tờ chứ gì.

- Tin một nửa thôi ạ. Thế chị còn có một nhân chứng nào nữa ngoài cuốn sổ y bạ và tập hóa đơn mua thuốc này.

- Có chứ. Còn một nhân chứng cụ thể nữa chính tôi đây này. Nói đến đây bà Ngót hạ giọng che miệng túm tỉm.

- Thú thực với chú - Bà Ngót thân mật, đồi xưng hô thản nhiên gọi y sĩ Sự là chú - Thú thực với chú bao nhiêu năm nay rồi anh Cần giống như con gà sống thiến ấy mà. Tôi là vợ nên tôi hiểu anh ấy hơn ai hết. Tuy không chung đụng vợ chồng sống ly thân nhưng anh ấy làm việc gì đi đâu quan hệ chơi bời với những ai ai nhất cử nhất động của anh Cần cũng không qua được mắt tôi. Chú lo lắng có trách nhiệm quan tâm tới anh Cần như thế tôi rất cám ơn chú. Về phần tôi thì tôi cũng rất có trách nhiệm luôn luôn có trách nhiệm với anh Cần. Trách nhiệm của tôi còn nặng gấp đôi gấp ba trách nhiệm của chú ấy chứ. Tôi phải bảo vệ hạnh phúc thanh danh của gia đình chúng tôi chứ. Bởi vì tôi là vợ của anh Cần nhưng đồng thời cũng là người giới thiệu anh ấy vào Đang. Tôi nói thế chắc là chú tin tôi rồi có phải không? ông y sĩ Sự vâng dạ liên tục. Rồi ông lễ phép cúi chào bà Ngót xin phép ra về sau khi đã có lời xin lỗi là dám đường đột đến làm phiền bà và ông Sự cũng không quên nói thêm là mong bà Ngót thông cảm cho vì ông phải có trách nhiệm bảo vệ ông Cần. "Sau buổi hôm nay được đến trực tiếp báo cáo với chị và cũng được nghe chị trực tiếp cho biết ý kiến thì tôi rất yên tâm rất tin tưởng rồi ạ". Ông Sự chân thành liến láu nói như vậy. Nhưng đấy là ông Sự nói ra đằng mồm còn trong thâm tâm thì ông y sĩ chẳng yên tâm chẳng tin tưởng gì cả. Làm cán bộ tổ chức không thể cả tin tình cảm nhẹ dạ đơn giản như vậy. Cần phải nhẫn nại và có phương pháp đúng thì mới tiếp cận được sự thật. Ông y sĩ Sự tự nhủ như thế.



Lại nói về bà Ngót sau khi tiễn anh y sĩ cán bộ tổ chức cửa bệnh viện về rồi bà Ngót bèn khóa trái cổng ra vào lại rồi lên phòng khách ngồi suy nghĩ. Ban nãy bà ung dung xởi lởi tươi cười bao nhiêu thì bây giờ bà lại nhăn nhó ưu tư và băn khoăn bấy nhiêu. Bà tự hỏi: Cái thằng Sự nó bày đặt ra cái trò này là định có dụng ý gì. Nó định lật đổ ông Cần à? Nhưng nó lật đổ ông Cần để làm gì. Ông Cần là cái thứ gì mà nó cần lật đổ. Hay là nó định "đấu đá" bà. Mượn chồng đánh vợ. Nhưng mà thằng Sự là cái thá gì dám dại dột chống bà. Một anh cán bộ tổ chức quèn ở bệnh viện tỉnh có mà phát rồ tự dưng lại trườn mắt ra công khai và ngang nhiên đấu đá với một cán bộ tỉnh ủy viên. Hay là có ai đang nấp sau thằng cha y sĩ dở người này. Bà Ngót thầm điểm lại tất cả các bạn bè và kẻ thù của bà ở cái tỉnh này. Không có một ai khả dĩ có thể nêu tên để bà nghi vấn. Va lại, theo kinh nghiệm của bà thì mọi sóng to gió cả chỉ nổi lên trước kỳ đại hội Đảng bộ mà thôi. Vậy thì tại sao bỗng dưng lại có chuyện khó nghe như thế này. Bất chợt bà Ngót nhớ tới một câu nói nổi tiếng: Không có lửa làm sao có khói. Vậy thì cái gọi là lửa ấy ở trong chuyện này là gì. Đặt vấn dề như vậy bà trả lời ngay tắp tự: Lửa ở đây là gái chứ còn gì nữa. Nhưng rồi bà Ngót lại băn khoăn tự hỏi: Vô lý. Chồng bà bị liệt dương cơ mà. Đã hỏng bộ phận sinh dục thì lấy cái gì mà hủ với hóa. Hay là ông Cần đang đổ đốn ra phải lòng mê con nào rồi. Mê gái ư? ông Cần đang mê gái ư? Không thể có chuyện đó. Hàng tháng ông Cần vẫn đưa tiền lương cho bà không thiếu một xu. Hàng ngày ông đi đâu làm gì quan hệ với ai bà đều biết rất rõ. Đối với bà ông vẫn chu đáo kính trọng lịch sự. Tình cảm của ông đối với bà tuyệt nhiên không có biểu hiện gì khác. Vậy thì tại sao thằng Sự lại đem khói đến nhà bà? Lạ thật. Khó hiểu quá. Bà Ngót cứ đi đi lại lại trong phòng quần quanh với mối nghi ngờ ấy. Đầu óc bà cứ rối bung lên. Bỗng nhiên bà đứng sững lại ngã bổ người ra: Thôi chết rồi, bà nhớ ra rồi. Các cụ ngày xưa vẫn bảo đàn ông đứng tuổi mà bị liệt dương thì lại hay tò mò háo hức thích nghịch gái tơ cứ y như là mấy thằng ranh con mới lớn. Kẻ nào càng liệt nặng cái bộ phận ấy thì càng dâm càng háu gái. Thế thì đúng rồi. Nhất định ông Cần đang bị mắc vào vướng vào một con bé bệnh nhân trẻ ranh nào đó. Vậy là thằng Sự nó tinh quái nhưng nó là đứa thành tâm muốn giúp bà nên nó mới đến đây thả khói ra. Thế là rõ cả rồi. Chiều tối hôm đó vừa ở bệnh viện về chưa kịp ăn cơm bác sĩ Cần đã được bà Ngót mời lên phòng khách để nói chuyện. Đối với bác sĩ Cần thì bà Ngót không chỉ là vợ mà còn là cấp trên của ông. Lương bà gấp rưỡi lương ông. Bìa của bà là bìa B loại bìa đặc biệt của cán bộ cao cấp. Bìa của bác sĩ Cần là loại bìa E - loại bìa của mấy anh cán sự quèn. Tất cả những sự thua kém hiển nhiên đó cộng với bản tính luôn mặc cảm về thành phần giai cấp trung gian của mình cho nên bác sĩ Cần rất sợ bà cứ y như là một anh cán bộ cấp dưới sợ một cán bộ cấp trên trực tiếp của mình. Nói hơi ngoa chứ một con chuột nem nép như thế nào khi bò trước một con rắn thì mỗi khi được bà Ngót nhẹ nhàng mời lên để vợ chồng nói chuyện ông bác sĩ Cần cũng giống hệt như vậy Tất nhiên là ngay trong buổi tối hôm đó bác sĩ Trương Vĩnh Cần đã thành khẩn thú nhận với bà Ngót là đã bốn tháng nay rồi ông mắc phải chuyện dan díu với một cô bệnh nhân tim mạch tên là Ma Thị Thảo. Ông buồn rầu và thật thà nói đi nói lại đây chỉ là một triệu chứng bệnh lý của bệnh liệt dương chứ không phải là vấn để tình cảm tình yêu. Vốn rất hiểu chồng tin chồng nên bà Ngót ngồi nghe bình tĩnh và độ lượng. Bà hỏi:

- Tại sao cô ấy là họ Ma?

- Vì là người Tày.

- Cán bộ sở nào ty nào?

- Không phài cán bộ. Cô Ma Thị Thảo là học sinh sơ cấp trường văn hóa nghệ thuật của tỉnh.

- Bao nhiêu tuổi?

- Mười sáu tuổi.

Nghe ông Cần nói vậy bà Ngót ngồi lặng đi không hỏi thêm một câu nào nữa. Đêm hôm đó khi hai người lên giường đấp chung chăn bà Ngót bèn nhẹ nhàng kể lại những điều ông y sĩ Sự đã báo cáo với bà rồi bà hỏi chồng: thằng cha Sự nó có nói láo không. Nghe vợ hỏi vậy bác sĩ Cần ngượng nghịu lắc đầu: không nói láo đâu. Cô Ma Thị Thảo có một nậm rượu bằng vỏ quả bầu khô.

Cái mùi thơm kỳ quặc đó là mùi rượu trong cái nậm rượu qua bầu khô đó. Tôi không uống rượu mà cô Ma Thị Thảo uống rượu. Còn tiếng cười khúc khích ở đâu à. ở trong cái tủ đựng tài liệu. Cũng vì sợ người ta nhìn thấy nên cô Thảo rủ tôi chui vào tủ cho kín đáo.

Bà Ngót điềm tĩnh bảo chồng:

- Tính ông như thế thì đến già vẫn dại dột thôi. Chuyện đã trót lỡ rồi không nên nói tới nữa. Tôi không oán trách ông đâu. Nhưng mà từ nay ông phải chấm dứt. Phải dùng nghị lực lý trí để chấm dứt ngay nếu như ông còn nê tôi còn quí tôi và còn trân trọng cái gia đình này. Ông phải hứa với tôi như vậy. Tất nhiên là bác sĩ Cần đã rất cảm động hứa với bà Ngót.

Đêm đó bác sĩ Cần ngủ yên giấc nhưng bà Ngót thì không sao chợp mắt được. Cái chuyện hủ hóa này mà vỡ lở ra thì hậu quả của nó nghiêm trọng nguy hiểm không thể nào lường nổi vì cô Ma Thị Thảo vừa là người dân tộc lại đang tuổi vị thành niên. Như vậy chồng bà sẽ không chỉ phạm tội hủ bại đạo đức mà còn vi phạm pháp luật về hôn nhân và chính sách dân tộc. Chồng bà sẽ bị khai trử Đảng bị đuổi việc và còn có khả năng bị truy tố trước pháp luật. Nếu ông Cần bị như vậy thì chắc chắn bà sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bao công sức phấn đấu của bà bấy lâu nay có khi đổ ra sông ra bể cả. Vậy thì bằng mọi cách là phải chuyển ông Cần đi khỏi bệnh viện càng nhanh càng tốt trước khi chuyện hủ bại này vỡ lở.

Bà Ngót thầm nghĩ như vậy và vạch saün một kế hoạch gấp rút chuyển công tác cho bác sĩ Cần. Việc này trong tầm tay của bà vì ông trưởng ban tổ chức chính quyền thành phố là bạn thân cửa bà lại cùng khóa thành ủy viên lần này. Nhưng bà Ngót đã không thể ngờ ông y sĩ Sự còn hành động mau lẹ hơn bà.

*

Một tuần sau cái buổi tối bác sĩ Trương Vĩnh Cần thành tâm thú tội khai ra chuyện dan díu với cô Ma Thị Thảo bà Ngót thu xếp công việc rồi đưa chồng ra biển nghỉ mát. Bấy giờ đã cuối thu trời đất đã chớm lạnh cái bãi biển hai vợ chồng bà ra nghỉ vắng vẻ như hoang mạc. Hai vợ chồng bà ở một phòng sang trọng trong khu nhà nghỉ mát đặc biệt. Cũng đã lâu rồi bà Ngót không đưa bác sĩ Cần cùng đi nghỉ mát. Lần đi nghỉ này hai vợ chồng bà lại có dịp bàn bạc tính toán công việc sắp tới của bác sĩ Cần. Bà Ngót gợi ý rằng trước mắt bác sĩ Cần nên xin chuyển về công tác tại phòng y tế một huyện gần biển thuộc tỉnh. Cứ thế đã rồi tính sau. Trước mắt là để tránh xa cô bé Ma Thị Thảo và y sĩ Nguyễn Văn Sự. Nghe vợ nói như vậy bác sĩ Cần đã khóc vì ân hận và cũng vì biết ơn bà Ngót. Ông cầm tay bàn Ngót rưng rưng nói: Tôi xin cám ơn mình. Lại một lần nữa mình đã cứu sống sinh mạng chính trị của tôi đã mang lại hạnh phúc và sự bình yên cho cuộc đời tôi. Hết tuần nghỉ mát sống cuộc đời bao cấp vương giả đầy những đặc ân ở bãi biển. Trở về nhà bà Ngót đến tìm ngay ông bạn Trưởng ban Tổ chức chính quyền thành phố để lo chuyển công tác cho bác sĩ Cần. Tất nhiên là bà Ngót đưa ra một lý do khác tế nhị kín kẽ và rất hợp lý. Nhưng hỡi ôi mọi thủ tục đang được tiến hành thuận lợi thì đùng một cái giống như một trái bom tấn nổ tung ngay giữa bệnh viện đa khoa của tỉnh. Bác sĩ Trương Vĩnh Cần đã bị bắt qua tang đang hủ hóa với cô bé Ma Thị Thảo ngay tại trong phòng làm việc của mình. Bị bắt quả tang khi cả hai không còn một mảnh quần áo trên người đang lúc trai trên gái dưới như đã ghi rõ trong biên bản. Cũng cần nói thêm là kẻ đã bố trí bắt qủa tang vụ hủ hóa nối tiếng này không phải ai khác chính là ông y sĩ Nguyễn Văn Sự.

Vốn dĩ bản chất đã là một người nhút nhát mềm yếu nên sau cú "đánh úp" trời giáng của ông y sĩ Sự thì bác sĩ Cần hoàn toàn suy sụp. Sau khi bị bảo vệ ập vào phòng lôi thốc cả hai còn đang trần truồng ra khỏi tủ. Và lại cứ bị để trần truồng như thế cả hai trong suốt hơn một giờ đồng hồ để lập biên bản dưới hàng trăm đôi mắt nhạo báng khinh bỉ thương hại của y tá bác sĩ hộ lý trong bệnh viện. Bác sĩ Trương Vĩnh Cần đã rơi vào một trạng thái lú lẫn nửa điên nửa tỉnh. Những ngày tiếp sau đó chân tay ông giật liên hồi như động kinh. Mồm hơi méo đi và nước mắt cứ tuôn ra lã chã. Và hễ cứ mở miệng ra nói là ông lại lắp ba lắp bắp như người bị rụt lưỡi. Có lẽ cũng vì thể trạng như thế nên bác sĩ Cần không bị truy tố trước pháp luật. Ông chỉ bị khai trừ ra khỏi Đảng bị cách chức đuổi ra ngoài biên chế. án kỷ luật bác sĩ Trương Vĩnh Cần được công bố công khai trong tất cả các cơ quan ty sở các ngành trực thuộc tỉnh hoặc nằm trong địa bàn của tỉnh. Có lẽ đây là một cái án kỷ luật tội hủ hóa điển hình nhất gây nhiều sự căm phẫn khinh bỉ nhất từ trước đến nay. Sinh mạng chính trị của bác sĩ Trương Vĩnh Cần hoàn toàn bị vất vào sọt rác. Nhất là sau khi ly dị với bà Ngót bác sĩ Cần không thể ngẩng đầu lên mà đi lại được nữa. Ông đã cạn đường sống. Nhưng rồi không hẳn như thế, ông được gọi trở lại làm việc ở nhà xác của bệnh viện. Liệu bác sĩ Trương Vĩnh Cần còn có thể làm việc ở đâu thích hợp hơn yên ổn hơn khi bản thân ông đã là một cái xác thối rữa về chính trị đạo đức và nghề nghiệp.

Sau một tuần khô ráo quạnh quẽ thì lại bắt đầu một chuỗi ngày liên miên mưa phùn gió bấc. Gió bấc thổi về trời lại trở lạnh. Khí trời ẩm ướt và lúc nào cũng âm âm u u nặng nề cuộn đầy hơi nước khiến cho bệnh lao xương bệnh phong thấp và các bệnh đường hô hấp được thể tha hồ hoành hành. Tâm trí và tình cảm của con người trong những ngày này cũng trở nên u sầu buồn bã nghi hoặc chán chường tuyệt vọng. Bác sĩ Trương Vĩnh Cần vẫn đi làm bình thường. Những ý nghĩ quẩn quanh không thể giải thích nổi về bệnh tâm thần phân lập về luồng khí màu da cam hiện ra quấn quanh đầu các xác chết tưởng đã bị lãng quên thì nay lại hiện về ám ảnh giày vò bác sĩ Cần khiến ông lúc nào cũng ngơ ngơ ngác ngác như người mất hồn. Cũng vào những ngày này nhà xác tiếp tục nhận xác một bệnh nhân là một nhà thơ nổi tiếng bị đột tử vì uống quá nhiều rượu rắn đến nỗi vỡ bung cả dạ dầy gan ruột. Xác chết được chuyển từ hội trường trụ sở hội văn nghệ tỉnh tới nhà xác lúc 11 giờ đêm rồi đưa luôn vào tủ lạnh. 9 giờ sáng hôm sau bác sĩ Trương Vĩnh Cần và gã hộ lý lực lưỡng dở người mở tủ lạnh nhấc cái xác ông nhà thơ nổi tiếng ra đặt lên tấm phản gỗ để khâm liệm. Cũng đúng lúc đó cái lúc mà gã hộ lý lực lưỡng dở người vừa nâng đầu ông nhà thơ lên để luồn tấm vải trắng xuống dưới gáy ông ta thì đột nhiên bác sĩ Trương Vĩnh Cần lại nhìn thấy luồng khí màu da cam đặc quánh hiện ra sôi réo cuộn tròn quanh đầu người chết. Bác sĩ Cần không ngạc nhiên cũng không hốt hoảng. Ông đứng im nhìn chăm chăm luồng khí rồi bình tĩnh quay lại hỏi gã hộ lý.

- Nhìn rõ chứ?

Gã hộ lý dừng tay thán nhiên hỏi lại.

- Nhìn rõ cái gì ạ?

Bác sĩ Cần trỏ luồng khí

- Đấy thôi. Sờ sờ trước mắt kia kìa. Đặc quánh. Đặc như khói. Màu da cam nhé.

Gã hộ lý phì cười.

- Ông bác cứ khôi hài em.

Bác sĩ Cần nghiêm nghị

- Tôi không nhả. Nó đấy.

- Cái gì cơ ạ.

- Đây này. Chính nó. Đích thị là nó.

Bác sĩ Cần đẩy mạnh vào luồng khí. Tay ông tát vào mặt người chết. Gá hộ lý lùi n ay lại trố mắt nhìn ông bác sĩ.

- Ơ kìa... Ông bác.

Bác sĩ Cần trợn mắt:

- Nó là ma thì cũng phải và vỡ mặt nó ra.

- Nhưng em chẳng nhìn thấy cái gì cả.

- Vô lý. Đấy. Nó đang cuộn sôi réo lên đấy.

- Ông bác hoa mắt à.

- Láo.

Bác sĩ Cần quát lên rồi chồm tới vồ lấy luồng khí màu da cam. Gã hộ lý há hốc mồm

Mắt gã lồi lên. Hai tay gã run bắn. Rồi từ từ rất từ từ gã lùi dần lùi dần ra cửa. Cặp mắt gã lúc này chỉ còn toàn lòng trắng.
*

Ngay buổi trưa hôm đó bác sĩ Cần bỏ về nhà. Ông không ăn uống gì mà ngồi trùm chăn trên giường miên man suy ngẫm. Cái luồng khí dặc quánh màu da cam ấy là có thật. Ông không hoa mắt không mê muội. Ông đã sờ vào nó và nó đã liếm vào tay ông. Nó hiện hữu. ấy vậy mà tại sao gã hộ lý lại không nhìn thấy nó không nhận biết nó. Chẳng nhẽ chỉ có một mình ông là có thể nhìn thấy luồng khí màu da cam đó ư. Mà tại sao lại chí có một mình ông là có thể nhìn thấy nó nhận biết được nó giao lưu được với nó. Luồng khí màu da cam này là cái gì. Nó là linh hồn người chết. Vậy là trên cõi thế gian này có thực linh hồn con người. Và khi người ta chết đi thì nó thoát ra ngoài cái thể xác đó. Nó tồn tại quấn quít xung quanh đầu cái xác người. Ngày xưa các cụ vẫn nói khi con người chết ba ngày, hồn vật vờ quẩn quanh xác ngườ. Bay ngày thì hồn bay lên trời và bốn chín ngày sau thì hồn đầu thai vào kiếp khác. Nhưng đấy là chuyện ngày xưa và bác sĩ Cần thực tâm không tin vào những chuyện như thế. Nhưng không tin vào những điều đó thì cắt nghĩa thì hiểu về luồng khí màu da cam này như thế nào. Đó là một trường vật chất mới lạ vượt qua sức hiểu biết của con người hiện nay. Nó ẩn náu trong con người khi người ta sống và nó xuất hiện tồn tại khi con người đã lìa bỏ cuộc sống sinh học. Vậy thì đây là một hiện tượng siêu nhiên.

Nhưng nếu tất cả những điều trên chỉ là sự suy luận viền vông và luồng khí màu da cam đó chỉ là một ảo ảnh không có thật mà bác sĩ Cần lại nhìn thấy nó sờ mó nó giao lưu với nó được thì rõ ràng chỉ có thể hiểu ông đang bị một căn bệnh tâm thần phân liệt thể đặc biệt. Có thể nó gần giống như thể trạng bệnh ảo giác hoang tưởng. Để tìm kiếm câu trả lời cho những ý nghĩ rối bời gần như hoảng loạn của mình bác sĩ Cần cáo ốm xin nghỉ ở nhà. Bảy ngày liền ông đóng chặt cửa tự giam mình trong căn hộ 9 mét vuông. Bảy ngày liền ông chỉ ăn mì hai tôm uống nước lã đun sôi và thỉnh thoảng mới làm một chén cuốc lủi. Bảy ngày liền ông đái ra thứ nước giãi đỏ lòm và ỉa ra những viên cứt rắn đanh đen xì như cứt dê. Bảy ngày liền ông trùm chăn ngồi chồm chỗm trên giường đọc ngốn ngấu như ăn cướp từng chồng sách giải phẫu sinh lý học huyết học da liễu học di truyền học miễn dịch học phân tâm học thần kinh học... Ông đọc đến mờ mắt choáng đầu hai tai ù đi mà vẫn không tìm thấy một dòng nào nói về cái luồng khí màu da cam bí hiểm đó.

Chán nản tuyệt vọng mỏi mệt sang ngày thứ tám bác sĩ Cần bèn xỏ bốt mặc áo ấm và đội lên đầu chiếc mũ ếch-ki-mô dầy sụ rồi lững thững. bỏ ra ngoài đường đi dạo cho đỡ căng óc. Đôi chân ông đưa ông lang thang khắp các phố ngắn phố dài phố chéo phố dọc phố ngang. Rồi cuối cùng ông dừng bước lại trước một ngã tư rộng thênh thang đường nhựa bóng lỳ đèn xanh đèn đỏ thi nhau chớp nhay nháy. Cái ngã tư này ngày xưa hẹp như lỗ mũi san sát những lều quán nhà cửa lụp sụp lấn chiếm dựng tạp. Hơn năm nay người ta đã ủi bay hàng quán phạt đường mở lối mở cái ngã tư ra thênh thang lắp đèn cao áp sáng trắng lóa mắt. Trên bốn mặt vỉa hè lát gạch đã thấy mọc lên bốn tòa nhà cao tầng lát kính cửa số cửa ra vào đủ màu sắc nom rất lạ mắt. Tuy nhiên giữa nơi cái ngã tư hiện đại mới tinh khôi xặc xụa mùi nước hoa mùi ét xăng mùi dầu luyn mùi các loại sơn ngoại cay cay bác sĩ Cần bỗng ngửi thấy mùi hương trầm thoang thoảng. Mùi hương trầm bay ra từ góc tối chân mấy cây cột thép giàn giáo cao ngất ngưởng dựng biển quảng cáo vẽ một cái xe Honda khổng lồ đang lao vút đi trên nóc nhà như một gã phù thủy. Bác sĩ Cần bước lại gần thì thấy có tới hàng chục hàng trăm thẻ hương đỏ li ti đang nhấp nháy xung quanh một cái miếu nhỏ mái vỡ toang còn sót lại sau một gốc si già rậm rạp lùn tè tè ngoằn ngoèo uốn éo như cây cảnh cây thế. Một gã đồng cô mắt tím môi đỏ từ trong hốc tối chân mấy cây cột giàn giáo nhô ra túm lấy tay bác sĩ Cần rồi eo éo:

- Bác dâng hương cho mẹ chúa mẫu đi. Mẹ chúa cho bác tài cho bác lộc thì bác đừng quên thằng em yêu quí này của bác nhé. Nào bác cho em chút tài bác cho em chút lộc đi nào.

Gã đồng cô ôm chầm lấy lưng bác sĩ Cần bàn tay gã nhanh như chớp thọc ngay vào đũng quần ông bác sĩ. Bác sĩ Cần như choàng tỉnh ông hất tay gã đồng cô ra giằng co với gã một lúc rồi mau chân chạy thoát ra một chỗ sáng trên vừa hè dưới một cây đèn cao áp ngất ngưởng.



*

Tối hôm đó sau khi đi dạo về bác sĩ Cần mua một bát cổ cánh gà lơ go một nắm rau thơm hành chẻ ít tương ớt rồi ông đóng chặt cửa ngồi uống rượu một mình. Mà ông đâu còn bạn bè để mời rượu. Hơn hai chục năm nay từ ngày về làm việc ở cái nhà xác này bác sĩ Trương Vĩnh Cần sống cô độc lủi thủi như con chuột già rúc trong lỗ cống. Hình như tất cả người đời đều e ngại xa lánh cái khu nhà tường quét vôi xi măng xám xịt cái ga chót của đời người mà rồi cuối cùng ai cũng phải ghé lại. Mọi người đều ngại đều né tránh mặt ông như là sợ lây nhiễm cái âm khí lạnh lẽo tanh tưởi âm u của những xác chết. Bác sĩ Cần ngồi gật gù uống rượu một mình. Ông đã quá quen cảnh cô độc lẻ loi như thế này rồi. Ông đã mất hắn các nhu cầu muốn giao lưu chia sẻ cười nói cùng với một người thứ hai. Ngay từ bé bác sĩ Cần đã là một đứa trẻ nhút nhát cô độc. Lớn lên đi học đi làm ông vẫn rất nhút nhát cô độc. Bác sĩ Cần ngồi một mình trong phòng đối diện với đĩa đồ nhắm và chai rượu cuốc lui. Bác sĩ Cần bắt đầu nghiện rượu từ khi vào làm việc ở nhà xác. Người cô độc nhút nhát thì chỉ biết làm bạn với chén rượu mà thôi. Có nhiều cách uống rượu, nhưng bác sĩ Cần chọn cách uống chầm chậm nâng chén lên chầm chậm uống chầm

chậm và đặt chén xuống cũng chầm chậm. Vì uống chầm chậm rượu ngấm vào cững chầm chậm nên bác sĩ Cần cũng say rất chầm chậm. Đã bao năm nay rồi mình thế này trước tiên bao giờ bác sĩ Cần cũng rùng mình nhớ lại cô bệnh nhân bệnh tim mạch người dân tộc đã cùng ông thỏa thuê vui vầy nghịch ngợm những trò chơi tình ái rất tục tĩu nhưng cũng rất lạ lùng mà bác sĩ Cần chưa từng thấy ở quyển sách nào quyển kinh nào kể cả quyển Tố nữ kinh nổi tiếng của nước Tàu cổ xưa. Có thể nói cuộc sống sinh hoạt tình dục của bác sĩ Trương Vĩnh Cần từ khi lấy vợ đến khi bị liệt dương là rất khập khiễng tẻ nhạt và đơn điệu đến mức ỉu xìu như cơm thiu. Đời bác sĩ Cần có một chút ít ngày hả hê sung sướng thỏa mãn ấy chính lại là những ngày ông gian díu với cô bé Ma Thị Thảo.

Cho đến bây giờ mỗi khi nhớ lại bác sĩ Cần vẫn không thể hiểu được tại sao một cô bé người Tày mười sáu tuối lại biết được nhiều ngón bài làm tình lạ lùng kỳ quặc đến như vậy. Và cho đến bây giờ đã là một bợm rượu rồi đã nếm không biết bao loại rượu trên đời này rồi mà ông vẫn cứ như vẫn còn ngửi thấy mùi rượu thơm kỳ quái bí ẩn tỏa ra từ trong cái nậm quả bầu khô cô Thảo vẫn đeo tòng teng ở bên lườn. Da cô Thảo không trắng người cô Thảo không mềm mại tóc cô Thảo không dài và hơi thở của cô thậm chí còn hơi có mùi hôi hôi nồng nồng ngai ngái như mùi cỏ dại bị giẫm nát. Nhưng bù vào tất cả những khiếm khuyết đó cô bé Thảo có những ngón tay thật kỳ diệu và cái lưỡi nóng rát ngọt quánh như mật mía. Những ngón tay đó và cái lưỡi đó đã ám anh bác sĩ Cần mấy chục năm nay ông không thể nào quên được. Sau khi án kỷ luật hủ hóa được công bố cô Thảo đã bị đuổi học tống về quê. Rồi khi đã về làm ở nhà xác bác sĩ Cần thỉnh thoảng vẫn lén lút mò tìm địa chỉ tin tức của cô bé Thảo. Nhưng lần nào ông cũng chỉ hoài công vô ích. Rồi đến một hôm tình cờ bác sĩ Cần nghe được cái tin cô bé Ma Thị Thảo đã lấy một anh cán bộ trung cấp lâm nghiệp người Nùng làm trạm trưởng một trạm kiểm lâm một huyện đồng rừng âm u ở sát cùng biên giới miền Tây giáp nước Lào. Bác sĩ Cần đã mua một chai rượu về nhà đóng cửa ngồi uống một mình không biết để khóc hay là để cười cho đời ông và đời cô Thảo. Hôm đó bác sĩ Cần đã uống một trận bò lê bò càng nẩy đom đóm mắt đến nỗi rúc cả đầu xuống gầm giường cho chó ăn chè. Trong cơn tỉnh say đê mê bác sĩ Cần bỗng thấy những ngón tay kỳ diệu của cô Thảo vuốt ve khắp người ông và cái lưỡi nóng rát ngọt quánh như mật của cô liếm tem tép khắp mặt ông như chó liếm bột.

Trời lúc này lại đổ mưa. Hơn năm nay con đường nhựa chạy quanh co trong khu tập thế Thắng Lợi đã được mắc đèn cao áp. Ngồi trong nhà nhìn qua khung cửa sổ hẹp thấy rõ mồn một những hạt mưa bay chéo nhau dưới ánh đèn sáng trắng nom cảnh đêm khuya bỗng nhợt nhạt khả nghi như trong một bộ phim trinh thám. Bác sĩ Cần nâng chai rượu lên. Ôi chai rượu mới vơi non nửa. Ông bác sĩ chầm chậm đưa miệng chai vào mồm. Người ông đã thấy nóng và ngứa ngáy như ngồi gần lò than. Có lẽ ta đã bắt đầu say rồi. Bác sĩ Cần đứng dậy co chân trái lên và chậm rãi đếm một hai ba bốn... Cơn ngứa chạy rần rật từ gan bàn chân lên bắp chân đầu gối bắp đùi háng bụng ngực cổ mặt và khi đếm tới sáu mươi hai cơn ngứa chạy thốc lên đỉnh sọ thì cũng là lúc chân bác sĩ Cần qụy xuống. Ta không lên tới một trăm có nghĩa là say rồi. Bác sĩ Cần lột phăng cái mũ lông ếch ki mô ném xuống sàn nhà. Chai rượu đổ nghiêng và ông lê tới trước một tấm gương ố vàng. Một cái mặt khỉ già dăn dúm hiện lên trong gương. Cái mặt thật bệ rạc hèn hạ và đáng khinh bí làm sao. Cái mặt của ông đấy. Bác sĩ Cần bật khóc òa ngã dập mặt xuống nền nhà hai tay cào cào một miếng gỗ. Ông khóc nức lên. Mặt mũi tai lưỡi của ông dính nhơm nhớp rượu và tương ớt.

Tử ngày bị kỷ luật bị tống cổ khỏi biên chế bị tước quyền hành nghề bác sĩ rơi xuống thân phận một kẻ vô danh chuyên làm cái việc ghê tay là lau chùi và khâm liệm xác người. Đời bác sĩ Trương Vĩnh Cần đã thực sự bỏ đi. Vốn là một kẻ thiếu ý chí nhu nhược nên bác sĩ Cần càng không thể ngoi đầu lên được nữa. Làm ở khu nhà xác hàng ngày chung đụng với xác chết dần dần bác sĩ Cần cũng đâm hơi đơ đơ ngơ ngác giống như bao kẻ đã trọn đời làm cái công việc này. Thỉnh thoảng sau những ngày tối tăm mặt mũi trong cái khu nhà xác hoang vắng lạnh lẽo vô tình đó bác sĩ Cần cũng lén lút mò ra ga ra chợ rúc vào những xó xỉnh tối tăm bẩn thỉu với mấy cô ả gái điếm để được giải thoát một phần nỗi thèm muốn sinh lý tình dục vốn hay ứa trào rất mạnh mẽ và bất ngờ ở những người chẳng may mắc bệnh liệt dương. Đời bác sĩ Trương Vĩnh Cần đã hoàn toàn rơi xuống và bị nhấn chìm trong nỗi khổ đau tuyệt vọng còn tối tăm hơn cả đáy địa ngục. Nhiều lúc ông đã định tự tử nhưng rồi bản tính nhút nhát hèn yếu lại cứu sống ông. Và ông cứ lặng lẽ cam chịu nhẫn nhại âm thầm sống như vậy qua ngày qua tháng qua năm mang nặng trên lưng nỗi ám ảnh ân hận xấu hổ của một kẻ tội lỗi đang tự trừng phạt mình. Bác sĩ Cần không biết cuộc đời ông sẽ kết thúc thảm khốc nhục nhã như thế nào nếu như ông không tình cờ nhìn thấy những luồng khí màu da cam kỳ dị đó.
*

Một tuần sau gã hộ lý hộ pháp dở người vẫn phụ việc cho bác sĩ Trương Vĩnh Cần ở khu nhà xác trong một buổi sáng mặc quần đùi cởi trần vác bát chiết yêu ra ga mua phở bỗng tình cờ nhìn thấy ông bác sĩ Cần chân đi giầy bốt đen Trung Quốc đầu đội mũ lông ếch-ki-mô dày sụ tay xách cái va ly da cũ kỹ đang gù lưng chen thục mạng trong đám người đông nghịt đang cào cấu dẫm đạp lên nhau trèo lên đu lên con tàu đỗ ở sân ga phía Bắc của thành phố.

Bác sĩ Trương Vĩnh Cần đi đâu vậy?