Nguyệt - người bạn không biết viết văn

Với bạn học cũ, tôi luôn luôn dựng lên cảnh ngày gặp nhau thật huy hoàng, bữa đó có thể là ngày họp lớp, đá m học trò xưa vừa ă n tiệc đứ ng vừa nhắc kỷ niệm ngày xưa. Nhưng tưởng tượng cách xa thực tế, tôi gặp Giàu ở bến tàu, nó chạy xe ôm, gặp lúc nó đ ang đỏ mặt tía tai dành khách, nó giật giỏ xách tôi, thiếu đ iều bồng tôi qu ă ng lên xe của nó. Tôi gặp Tiên đ ang làm kế toán viên của ngân hàng, bữa tôi lại làm thủ tục vay vốn, nó cứ càu nhàu, sao cái hình trong giấy không giống người ngoài đờ i, còn mụt ruồi dưới cằm đâ u? Bữa gặp Nguyệt cũng bất ngờ, tôi uốn tóc ở tiệm cạnh nhà Nguyệt, nó nhận ra tôi trước, chạy ào qua, nắm tay tôi lắc lia lắc lịa, mừng thôi là mừng, trong lúc con bạn nó đ ang ngượng nghịu với cái đầ u chôm bôm, tóc tai cuốn từng cuốn như chả giò ( Đá ng lẽ mình nên xuất hiện trước mặt nó bằng dáng vẻ thanh lịch, tươm tất hơn mới phải - người viết v ă n mà). Nó bảo, trời ơi, đú ng là con Tư thiệt rồi, lâu quá không gặp.
Rồi nó kéo tôi về nhà mình, tất tả bưng ly nuớc lọc ra, miệng ríu rít hỏi tôi lúc này làm nghề gì, tôi nói viết v ă n, nó à ra rồi nói với cái giọng tội nghiệp xót xa cho phận con bạn bẽ bàng:
- Vậy à, ờ, ráng đ i, ai biểu hồi đó mầy giỏi v ă n làm chi.


Lời của nó thiết tha đế n nỗi làm tôi tin rằng mình tội nghiệp thiệt, thấy thương quá đ i. Người không viết v ă n sướng hơn mình nhiều.
Thì chuyện của Nguyệt chứng minh đ iều đó , nó sống vui lạ lùng. Nó bảo, trái tim của nó chia ba phần tươi đỏ , "Cuộc đờ i tao dành cho ảnh phần nhiều. Phần cho con, phần để cho... phim" (tôi ngờ rằng nó cải biên thơ của Tố Hữu). Hai mươi ba tuổi nó lấy chồng, lấy ngay người yêu đầ u tiên và duy nhất, không phải tơ tưởng chọn lựa người này người kia, không phải lúc nào cũng lơ mơ, thấy thằng nào cười đẹ p đẹ p là... muốn yêu thêm nữa. Nguyệt thì chỉ cần ch ă m ch ă m thương một mình chồng, rồi bây giờ thêm đứ a con trai vừa đủ tuổi vô mẫu giáo. Chuyện chi xài trong nhà thì không phải lo, anh chồng làm chủ một cửa hàng máy v ă n phòng gánh hết. Một ngày Nguyệt lo cơm hai bữa, lo tắm cho con cũng hai lần thêm một lần lo chuyện ngủ cho chồng (nói tới chuyện này nó cười lỏn lẻn bí ẩn lắm). Nó giỏi giang, chu đáo , làm việc nào ra việc ấy (chắc là vì không biết viết v ă n như tôi?). Nấu món nào chồng cũng thích, bạn bè chồng tới nhà hai n ă m sau còn nhắc bữa ă n cá lóc luộc mẻ nghe ngon tới bây giờ. Chủ nhật này làm bánh xèo, Chủ nhật sau nấu bánh canh, Nguyệt đ em cho cha mẹ hai bên, ông bà già cảm độ ng quá chừng, con nhỏ thiệt siêng, hiếu thảo, ngoài chợ bán thiếu gì, làm chi cho cực, con. Nó cười, ra chợ mua không có lòng bằng chính mình bỏ công làm. Họ hàng hai bên có giỗ quảy, nhắn là nó tới, phụ nấu nướng một tay. Một ngày bình thường bắt đầ u từ việc đư a con đ i nhà trẻ, nấu cơm xong, thời gian chờ chồng tan sở, nó ủi đồ lớn đồ nhỏ trong nhà, thay dây thun lưng quần cho con, đơ m lại nút áo chồng, rãnh nữa coi phim bộ Đà i Loan. Nó nói nó không thích phim Mỹ, khó hiểu lắm, hỏng giống phim Đà i Loan, coi lần nào cũng khóc muốn chết. Tánh nó là vậy, trong sáng, chân chất, chuyện trong phim mà nó đ inh ninh như ở ngoài đờ i, như thể xảy ra ở trong xóm nó, kế nhà nó. Cảm giác đó lâu rồi tôi không còn nữa, tôi rành sáu câu cách xếp đặ t, dàn dựng bi kịch, nghề viết v ă n cũng gần giống vậy mà.


Nên Nguyệt tội nghiệp tôi là phải rồi. Làm sao tôi có thể sống thanh thản, thoải mái như nó, thí dụ như đ i chợ, gặp đứ a bé ă n xin, nó thương quá móc tiền ra cho rồi thôi, Nguyệt chẳng cần tự hỏi chắc có một bi kịch nào đó trong nhà đứ a trẻ đã đẩ y nó ra đườ ng. Không biết cuộc sống nó thế nào, đê m nay nó ngủ đâ u? Tương lai nó sẽ ra sao? Nguyệt nhìn con chim bay qua mà không phải nghĩ tầm phào, tại sao con chim nó bay có một mình, chắc ba mẹ nó bị bắn rồi, lúc này người ta s ă n chim, hủy hoại môi trường dữ lắm. Những bữa tối nó thanh thản dạo phố với chồng, con, ghé ngã N ă m chợ mua bong bóng bay, hay ă n cháo trắng hột vịt muối, tóm lại là không suy nghĩ gì hết, vui trọn cả tấm lòng. Còn tôi lúc nào cũng nghĩ nhiều lắm, toàn chuyện trời ơi đấ t hỡi, nghĩ coi ông nọ gặp rồi yêu bà kia như thế nào, nghĩ coi anh lính đó sẽ chết như thế nào, con nhỏ nầy hành độ ng làm sao khi thấy ba nó lấy má ghẻ...


Nguyệt thì không biết viết v ă n, hồi nhỏ, nó dốt nhất môn nầy. Cô Thủy chê nó thiệt tình quá, không biết tưởng tượng mộng mơ, bay bổng. Vậy mà hay, tâm hồn ở dưới đấ t nên nó biết thịt heo đù i trước mềm hơn đù i sau, cá kèo kho xổi ngon hơn kho mặn, còn cá chốt rửa bằng dầu ă n vừa sạch nhớt vừa mềm, hâm mấy lửa vẫn ngon như thường, nó biết gạo Tài Nguyên ngon cơm hơn Nàng Gáo, quần áo đổ đố ng ở chợ phường vừa tốt vừa rẻ. Nó biết nhiều sự kiện của đầ u trên xóm dưới, nhờ thu lượm đượ c của con nhỏ làm móng dạo, rồi quan tâm, bàn tán như thể chuyện của nhà mình.


Nên lần gặp lại này, toàn là Nguyệt nói, tỉ tỉ chuyện dưới đấ t trên trời, luôn cả chuyện chính trị, nó chê tổng thống Mỹ không đẹ p trai, mặt mày xương xẩu, quạu quọ, nó thương chủ tịch M vừa mất chức, tội nghiệp, hồi trước giờ nhờ ổng mà cả xóm ít khi cúp đ iện, đườ ng sá cũng đượ c sửa đà ng hoàng. Rồi Nguyệt nói dài tới chuyện nhà, chuyện nó nhằn chồng đ i nhậu khuya, thằng con hồi hôm này đá i dầm nhưng tuyệt không nói tới v ă n chương, chẳng hỏi nhau lúc này viết đượ c không, nhiều ít, truyện vừa rồi đạ t không, rồi chê bủng chê beo tiểu thuyết mới của ông C nào đó như am hiểu lý luận phê bình lắm. Nó nói lúc rảnh quá chừng nó cũng đọ c sách, sao không thấy ghi tên Tư, tôi hỏi nó đọ c sách gì, Nguyệt kể ra nào là "Tình như mây khói", "Yêu mãi người ơi", "Mai em theo chồng"... loại sách vừa dễ hiểu vừa có chữ bự coi không mỏi mắt. Tôi cười cười, con Nguyệt thắc mắc "Nhớ hồi nhỏ mầy thèo lẻo nhất lớp, bây giờ sao khôn quá trời, bắt người khác nói không à". Tôi cũng giật mình, ờ, ờ mình hỏng biết nói gì, rồi nhìn vẻ mặt lấp lánh cười của nó mà buồn, bao giờ, chừng nào mình mới đượ c sống vui giống vậy? Tôi biểu Nguyệt cứ nói đ i, mình thích nghe hơn. Bởi có những chuyện tôi biết thì tôi để dành... viết hết rồi. Bi kịch ở chỗ là cuộc đờ i nầy không chỉ có bấy nhiêu thôi.


Còn nhiều thứ, ngoài v ă n chương thi phú ra, thí dụ như bạn bè. Con Nguyệt khoe, gặp đượ c nhiều bạn bè cũ lắm. Như mới vừa đ i đá m cưới con Thảo "khoai lang" nè, coi ú vậy lấy đượ c chồng đẹ p trai, ờ, bữa đó còn ngồi chung Thúy "ở dơ", bây giờ đ iệu dữ à, mấy ngón tay lúc nào cũng nhón nhón vảnh vảnh thấy cười lắm. Như mới gặp thằng Nguyên hồi hôm qua nè, nó ẵm con đ i chích ngừa ở dưới phường, thằng nhỏ giống hệt nó, tròn vo, ú quây. Như thằng Nghĩa ngày nào cũng lùa hai con bò của ông nội nó ngang nhà, Nguyệt rủ nó ghé uống nước rồi đ i nhưng Nghĩa mắc cỡ, cầm cây roi quất con bò chạy cà cồng cà cưỡng, lầm lũi đ i mất. Như hôm qua gặp ba cặp vợ chồng Nguyệt, Mỹ, Tho rủ nhau đ i nhậu ốc lác luộc sả, ốc bươu nướng, mấy đứ a nhỏ khoái lắm. "Ủa, Tư, mầy hỏng gặp tụi nó hả?", Nguyệt hỏi, giọng tiếc hùi hụi. Tôi bảo không, à, có, mà không, tôi không có bạn, lúc bạn cần, bạn tìm thì tôi đ ang bận viết cái gì đó nên không thể phân tâm mà bỏ đ i chơi, đế n lúc tôi rảnh rang, sực nhớ, chợt thèm gặp một người nào đó để nhậu, nói chuyện chơi thì không còn ai cả. Có gặp thì cũng như gặp Nguyệt bây giờ, lượng sượng, không biết nói chuyện gì, giống như một đứ a ở trên trời, một đứ a dưới đấ t, có chuyện gì chung đâ u.


Nguyệt thì chẳng bao giờ cô đơ n như thế. Nó để dành cả tâm hồn không vướng bận để quan tâm, chia sẻ, chu toàn hết thảy chuyện lặt vặt của cuộc đờ i. Còn tôi thì đ ang đứ ng trên biển v ă n chương mênh mang chưa thấy đâ u là bờ bến, đườ ng đờ i cũng dở sống dở chín, chưa đâ u tới đâ u, hai vai không trọn vai nào.
Bữa gặp Nguyệt về, tôi ngơ ngẩn hết mấy ngày. Nhớ cái cảnh nó vừa chổng mông lau nhà vừa nghe nhạc, loại nhạc mang âm hưởng dân ca lời lẽ cực kỳ dễ hiểu kiểu như "Nhà anh, giậu đổ bìm leo mà nhà em rào mấy lượt rào, hỏi chớ con đườ ng mòn nào xui hai đứ a gặp nhau...". Cứ đê m về tôi mong đượ c nằm mơ, mong thấy vía mình vừa chơi ô tô với con vừa kể cho chồng nghe một câu chuyện gì đó thật hay lượm ở ngoài chợ cá, vừa kể hai đứ a vừa cười ngắc nga ngắc nghẻo. Xong rồi coi Lưu Tuyết Hoa trong phim "Xóm vắng" vừa khóc với Tần Hán vừa hát "Buồn lòng tôi hát câu dân ca xưa để vơi nỗi sầu... Mấy ai qua cầu mà mong về đư ợc người ơi..." bằng tiếng của ca sỹ Cẩm Ly (vô lý vậy mới gọi là mơ chứ). Nhưng chờ hoài không thấy...


Cuộc sống đó , không ít người vẫn "khi dễ" là nhàm chán, cạn èo, tầm thường... Rồi một đô i lần trong đờ i chợt rưng rưng nhận ra, muốn sống vậy cũng không dễ.