Quán nhớ

Trong đá m bạn nhỏ cùng xóm, lớn lên tản mác, chỉ nó là người đ i xa nhất, cách núi sông đã đà nh, mà còn cách biển, bên này bên đó không thể cùng lúc ngắm mặt trời lên. Lâu lắm nó mới về, nó bảo, bây giờ xứ mình cái gì cũng khác, nhờ có tình bạn tụi mày mà tao còn biết đườ ng về, nhờ một thứ nữa là cái tiệm tạp hóa của dì Hai, may, cứ nhìn tiệm đó mà tao không lạc.


Lối sống v ă n minh không làm nó quên tiếng tiệm ngày xưa, ngày mà cả nó và tôi còn nhỏ xíu, ngày nào má nó cũng kêu thằng Út ơi, thằng Út à, chạy lại đằ ng tiệm mua giùm má ít đồ . Bữa sáng chạy ra mua tương mua củi về nấu bữa cơm sớm cho má nó lót lòng đ i làm phụ hồ, ba đ i đạ p xích lô, trưa cả hai người về, cho đỡ mệt. Chiều xách chai mua dầu về thắp đe n, bữa nào ba nó vui, muốn nhâm nhi với mấy ông bạn, nó đ ong thêm xị rượu. Nó biết đ i tiệm mua đồ từ lúc còn chưa biết mặt của mấy tờ giấy bạc, ở nhà đư a tiền, nó chạy lại xòe tay ra mấy tờ bạc bèo nhèo đư a dì Hai, “má con dặn mua hết bi nhiêu đồ ng muối”. Dặn mua ít món còn nhớ, dặn nhiều nó phải vừa đ i vừa nhẩm, gặp cái chạc cây, vấp ngã, quên mất, lại phải mếu máo chạy về hỏi lại. Ở nhà sai biểu cái gì còn mê chơi, dùng dằng chứ bảo đ i tiệm là nó te tái đ i ngay, mua món đồ còn dư một vài tr ă m, thể nào dì Hai cũng thối lại bằng mấy cục kẹo chanh, kẹo dừa xanh xanh đỏ đỏ , ngọt dai dẳng cả một tuổi thơ của đá m con nhà nghèo.


Tiệm tạp hóa của dì Hai cất dửa mé sông, nhà nhỏ, hàng hóa chất đầ y ra lối đ i, treo lùm đu m líu đí u không thấy đượ c đầ u người. Nhỏ vậy, chật chội vậy mà dường như hỏi món gì cũng có, gạo củi mắm muối thì nói gì, tiệm có cả những thứ n ă m thì mười họa mới bán đượ c một lần. Chen chúc nhau những kệ cao kệ thấp, thùng nhỏ, thùng to, hủ sành, hủ mủ… không có cái thứ tự nào cho món lớn nhất như sịa nia thúng mủng, nhỏ nhất như cục đá lửa, cái dao lam… Bạn tôi nói với tôi rằng, mười mấy n ă m qua, mỗi lần bước vào những siêu thị hàng hóa bày bán hào nhoáng, nó vẫn thường nhớ tới tiệm của dì Hai, nó nói có một cái gì đó đầ y sự sống, ấm áp trong cái quán bề bộn, hỗn độ n của dì. Nên nhớ nhiều lắm. Nhớ đù m cốm gạo treo trên vách, mấy cái keo đự ng bánh kẹp, bánh men, cái diệm đự ng củ cải muối để kế bên rổ hột vịt, ở góc nhà là thạp đườ ng mía vàng ong óng, một lần nó lén lấy tay múc thử, dì Hai rầy, “cái thằng sao ở dơ ở dáy vậy con, sao không nói để dì lấy dao xắn cho”. Nó còn nhớ nắp đậ y trên cái lon đự ng tiền lẻ của dì lúc nào cũng dính dâm dấp bột gạo, bột củ n ă ng. Qua bao nhiêu n ă m rồi, nó vẫn thắc mắc, tự hỏi, làm sao dì nhớ rành vị trí từng thứ hàng hóa trong tiệm của mình, để người ta hỏi cái gì, dì lẹ làng, ph ă m ph ă m lôi ra ngay thứ ấy, mà từ cái chỗ đô i khi ta không ngờ tới. Tôi cười, với dì, cái tiệm đó có một trật tự riêng, tụi mình không biết đượ c đâ u.
Bởi dì đã mở tiệm hàng này từ lúc chúng tôi chưa đượ c sinh ra. Có vài ba cái tiệm như thế cho xóm lao độ ng nghèo nhưng không có cái nào lâu đờ i như tiệm của dì. Mỗi gia đi nh trong xóm nhỏ nầy, ai đ i ai đế n dì rành hết thảy. Buôn bán lâu n ă m, dì còn thuộc nết ă n, xài từng nhà. Như cậu Ba chỉ thích ă n bí hầm dừa với đườ ng mía, vừa ngọt vừa thanh, dì Chín mê món cháo trắng ă n với cải xá bấu, sáng nào cũng nấu, nhà mợ Bảy thích xài xà bông bột hơn loại kem… Với cư dân trong xóm, khi đã vượt qua đượ c đậ n cơm ngày hai bữa thiếu trước hụt sau, ai cũng tự hỏi, hồi đó sống sao đượ c nếu vắng những tiệm buôn bán lẻ trong xóm mình ha. Làm ngày nào đủ chi ngày ấy, đủ hai ký gạo, hai tr ă m đồ ng muối, n ă m tr ă m đồ ng đườ ng, với bột ngọt, tương, chao… lắt nhắt, vụn vặt, không người bán biết mua ở đâ u. Rồi mấy đứ a con gái để nh đ oảng như tôi vất vả biết chừng nào, đô i khi không lấy đượ c chồng chứ hỏng phải chuyện chơi, vì lâu lâu vô bếp một lần, đ ang nấu canh, kho cá, tá hỏa lên trong nhà hết đườ ng hết muối, sai đứ a con nít chạy lẹ ra tiệm mua về nêm vẫn kịp, thiệt hú hồn, may quá. Lớn lên, xa nhà, đ i rày đâ y mai đó , nhớ về xóm cũ, từng cái cây ngọn cỏ, con đườ ng dường như mỗi thứ đã trở thành một phần đờ i… Cả cái tiệm tạp hóa bình dị, mộc mạc của người đà n bà góa chồng hiền hậu mà cả đờ i chẳng đứ a nào quên tên gọi: dì Hai.


Nó lại th ă m, dì Hai than lúc nầy già cả rồi, con mắt ngó không thấy đườ ng, đê m nào cũng nghe đ au nhức mình mẩy. Dì nắn bóp tay nó (cái bàn tay chuyên môn lén quẹt đườ ng mía ă n), khen lúc nầy con lớn quá, mập ra. Nó cười, thì mười mấy n ă m rồi còn gì, xóm xưa trở thành phố thị, hàng quán tíu tít mọc lên. Mọi thứ đã đổ i rồi, sao dì với tiệm của dì không thay đổ i gì hết vậy? Dì Hai cười, nếu cái gì cũng đổ i hết thì bây biết đườ ng đâ u mà về.


Tôi thấy chút xíu nữa nó đã rớt nước mắt. Nó nén lòng, mếu máo cười, bảo, “Lâu quá, hỏng ă n kẹo của tiệm dì Hai, dì bán cho con n ă m tr ă m kẹo đ i, dì!”. Dì cười, “Cái thằng, buôn bán gì, lâu lâu con mới về, dì đã i”, rồi dì lụm cụm lấy cho nó một vốc kẹo dừa.


Hồi xưa nó cũng chỉ mê mỗi món kẹo dừa, mê tới mức cả hàm r ă ng sún hết trọi.