Chương IV
Tác giả: Robert van Gulik
Chiêng, trống, phèng la và cả tiếng đờn cò réo rắt nổi lên chào đón vị phán quan và hoà thượng trụ trì. Ban nhạc của tu viện lo phụ trách công việc đó. Lối một trăm tu sĩ đã có mặt đông đủ ở phía tận sau phòng hội. Trên một chục ngọn đèn lồng chiếu sáng căn phòng.
Tất cả đứng dậy lúc vị hoà thượng trụ trì đặt chân vào phòng hội. Không chậm trễ, vị hoà thượng dẫn Dịch Nhân Tiết đến một cái bục cao trên đó đã sắp sẵn ba cái ghế có lưng dựa, tay ghế có chạm trổ tinh vi. Hoà thượng trụ trì đưa tay ra dấu mời Dịch Nhân Tiết ngồi lên chiếc ghế bên mặt, đoạn ông ngồi vào chiếc ghế sát cạnh. Chiếc ghế thứ ba vẫn còn bỏ trống.
Một tu sĩ bước tới cho biết đạo sĩ Tuyên Minh vừa mới bước ra ngoài nhưng sẽ trở vào trong chốc lát. Vị hoà thượng trụ trì gật đầu và ra lệnh cho tu sĩ mang trái cây và đồ giải khát đến.
Dịch Nhân Tiết nhìn chăm chú lên một chiếc bục cao khác được thắp sáng với nhiều hàng nến lung linh cháy. Một người đàn bà khá đẹp mặc áo màu xanh có thêu chỉ vàng, hai tay ôm lấy một vương trượng, trên đầu tóc có cài nhiều bông hoa giấy. Có lẽ đó là bà tiến sĩ Hoàng Môn, nữ hoàng trong Lão giáo. Bảy người đàn ông và một người đàn bà chậm rãi nhảy múa trước mặt nữ hoàng theo tiếng nhạc cử rất trịnh trọng. Những người này biểu hiệu cho tám “đấng bất tử” trong Lão giáo và đang chào mừng nữ chúa của họ.
Dịch Nhân Tiết thấy lạ, hỏi:
- Hai người đàn bà kia cũng là người trong tu viện?
- Không hẳn vậy. Người đàn bà đóng vai nữ chúa là một nữ diễn viên của đoàn Quan Lai. Đó là cô Đinh. Lát nữa, cô ta sẽ biểu diễn một vũ khúc hấp dẫn trong đó cô sẽ trình diễn những pha tung và hứng chén đĩa rất tài tình. Còn người đàn bà đóng vai “bà chúa thế giới loài hoa” chính là vợ của nghệ sĩ Quan Lai.
Dịch Nhân Tiết ngồi xem tuồng mà lòng nôn nóng, có lẽ vì tâm trí của vị phán quan còn bị chi phối bởi lắm chuyện khác. Đầu óc của ông như bị nhức nhối trong lúc tay chân giá lạnh. Vị phán quan nhìn đám khán giả trước mặt. Có những bức chắn ngang bức vách ngăn cách các khán giả. Trong đám khán giả có bóng hai người đàn bà. Một người mặt mũi thoa đầy son phấn mặc áo dài nhung đen. Người kia là một thiếu nữ, cũng phục sức màu đen. Khuôn mặt cô gái có những nét khá đều đặn mặc dầu đôi lông mày cô nàng hơi dày. Cả hai chăm chú theo dõi vở tuồng.
Hoà thượng trụ trì để ý đến mỗi cái nhìn của Dịch Nhân Tiết nên nói ngay:
- Chẳng hay quan lớn muốn tìm danh tánh hai người đàn bà kia chăng? Đó là bà Bảo Mẫu và trưởng nữ là cô Mai Quế.
Dịch Nhân Tiết chăm chú nhìn tám đấng “bất tử” rời khỏi sân khấu cùng với nữ chúa đi trước, hai bên có hai chú tiểu theo hầu. Âm nhạc điếc tai lại nổi lên với tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng phèng la… lẫn với tiếng vỗ tay của khán giả.
Dịch Nhân Tiết hắt hơi luôn mấy cái. Vị phán quan ngờ rằng lại có luồng gió lạnh thổi vào. Ông vờ lên tiếng:
- Một màn tuyệt đẹp!
Hoà thượng trụ trì lẩm bẩm:
- Đại lão hoà thượng có lẽ bận việc nên vắng mặt trong buổi trình diễn hôm nay.
Dịch Nhân Tiết không nói năng gì. Im lặng kéo dài một giây khi trên sân khấu xuất hiện một diễn viên có dáng dấp nhà nghề. Chắc chắn đó là vị trưởng đoàn gánh hát. Sau khi cúi đầu thật thấp về hướng hoà thượng trụ trì, nghệ sĩ lên tiếng:
- Như thường lệ, chúng tôi sắp chấm dứt buổi trình diễn với một màn ngắn trong đó diễn tả một linh hồn tội lỗi đang tìm cách chuộc lỗi. Nữ diễn viên Ngẫu Dương sẽ đóng vai đó. Xin cảm ơn hoà thượng trụ trì, cảm ơn quan khách, cảm ơn tất cả quý vị đã chịu khó theo dõi chúng tôi từ nãy đến giờ.
Có tiếng rì rầm trong đám khán giả nhưng rồi một giọng kèn đầy ai oán nổi lên, như gieo rắc sự đau thương trong khắp căn phòng. Một thiếu nữ mặc quần áo màu trắng xuất hiện. Nàng bắt đầu nhảy múa nhịp nhàng theo tiếng kèn, giọng quyển. Đôi tay áo rộng và dài cùng với thân áo phất phơ tung bay trong gió. Dịch Nhân Tiết nghiêng mình ra phía trước để được nhìn rõ hơn. Mặt nữ diễn viên thoa đầy phấn. Dịch Nhân Tiết hơi ngạc nhiên nới nhỏ với Tào Can:
- Nhà ngươi xem thử có phải là thiếu nữ trong đám khán giả đã xuất hiện trên sân khấu không?
Tào Can nhón gót, nghiêng hẳn cả mình ra phía trước nhìn thật kỹ rồi nói:
- Bẩm quan lớn. Thiếu nữ đó vẫn còn ngồi trong đám khán giả. Nàng ngồi cạnh thân mẫu của nàng.
Dịch Nhân Tiết lại nhoài mình ra phía trước nhìn kỹ lần nữa:
- Phải! Nhà ngươi có lý. Trông nàng có vẻ sợ hãi như trong lúc nàng bắt gặp một con ma. Tôi tự hỏi là vì sao nữ diễn viên ấy lại hoá trang giống như con gái bà Bảo Mẫu.
Nói đến đây, Dịch Nhân Tiết ngưng hẳn. Một chiến sĩ vẻ mặt hung dữ xuất hiện trên sân khấu. Anh ta mặc y phục màu đen, vừa vặn, càng làm nổi bật lên những bắp thịt no tròn. Mặt anh ta trét đầy phấn đỏ với những sọc ngang trắng. Ánh sáng các ngọn nến toả những vệt sáng đỏ lên chiếc mũ tròn và cây gươm do anh ta múa tít trong không khí.
Dịch Nhân Tiết nói nhỏ với Tào Can:
- Chính hắn ta!
Tào Can sửng sốt chưa hiểu ý của Dịch Nhân Tiết thì ông này nói tiếp:
- Chính hắn đã ôm người đàn bà cụt một cánh tay… mà ta đã bắt gặp cảnh ấy qua cánh cửa sổ ma. Hãy gọi ngay trưởng đoàn gánh hát đến đây cho ta.
Diễn viên múa kiếm trông thật tài tình. Hắn vừa đi những đường kiếm tuyệt hảo, vừa nhảy múa quanh người đàn bà. Mỗi cử chỉ của hắn ăn nhịp theo tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng phèng la… Cứ mỗi giây hắn tiến gần lại hơn người đàn bà rồi đột nhiên với một sự nhanh chóng phi thường, hắn hạ lưỡi kiếm xuống, chỉ cách vai thiếu nữ không đầy một sợi tóc. Bỗng có tiếng thất thanh nổi lên dưới đám khán giả. Hai tay Mai Quế níu chặt lấy lan can trong lúc đôi mắt nàng như bị cảnh trên sân khấu thôi miên, mở to nhìn, đôi ngươi không động đậy. Bà Bảo Mẫu nói nhỏ gì bên tai nàng nhưng hình như nàng không nghe thấy gì cả.
Dịch Nhân Tiết cũng buông một tiếng thở dài:
- Nếu diễn viên vụng về một chút thôi thì tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra. Diễn viên nào đó vậy?
Hoà thượng trụ trì đáp:
- Diễn viên Mặc Đức. Nhận xét của quan lớn rất chí lý. Hắn đã tỏ ra bất cẩn. Nhưng lúc này hắn bắt đầu thận trọng hơn rồi đó.
Người chiến sĩ vừa múa kiếm vừa vũ xa xa dần người đàn bà. Khuôn mặt trét đầy phấn mang một màu sắc ảm đạm dưới ánh sáng chập chờn của những ngọn nến.
Tào Can trở lại với viên trưởng đoàn gánh hát.
- Bẩm quan lớn. Xin giới thiệu đây là ông Quan Lai.
Dịch Nhân Tiết vờ hỏi:
- Vì sao nhà ngươi không giới thiệu cho khán giả biết diễn viên Mặc Đức xuất hiện trên sân khấu?
Quan Lai cười gượng:
- Bẩm quan lớn, cũng có lúc chúng tôi thiếu sót. Diễn viên Mặc Đức có tài múa kiếm, từng được sự hâm mộ của khán giả. Lúc này hắn đóng vai người chiến sĩ trừng trị một linh hồn tội lỗi.
Dịch Nhân Tiết gật đầu:
- Bản chức có cảm tưởng đó như là một sự hành hạ thật sự.
Nàng Ngẫu Dương chống đỡ một cách vất vả những lưỡi kiếm của đối phương. Mồ hôi chảy dài lên trên lớp phấn. Ngực nàng phồng lên xẹp xuống với một nhịp điệu vội vã. Cánh tay trái của nàng có vẻ tù túng. Dịch Nhân Tiết không nhìn thấy rõ vì ống tay áo quá dài và quá rộng.
Dịch Nhân Tiết nói lớn, giọng bực tức:
- Vì sao ta lại chỉ thấy những người đàn bà cụt tay khắp nơi như vậy?
Vừa lúc đó lưỡi kiếm của Mặc Đức liếm đúng vào ống tay áo phía trái của Ngẫu Dương lấy mất một viếng vải.
Bên dưới, bà Bảo Mẫu thét lên một tiếng la kinh khủng.
Dịch Nhân Tiết chực đứng dậy định ra lệnh cho diễn viên chấm dứt trò biểu diễn toát mồ hôi lạnh đó, nhưng vừa lúc ấy một con gấu khổng lồ, bộ lông màu nâu xuất hiện trên sân khấu. Con vật quay cái đầu to lớn về phía người chiến sĩ. Người này vừa múa gươm vừa lùi dần vào trong.
Dịch Nhân Tiết ngồi xuống lại.
Con gấu rống lên vài tiếng giận dữ rồi chậm rãi bước về phía vũ nữ. Nàng đưa ống tay áo bên mặt lên che mặt với những dấu hiệu tỏ ra sợ hãi. Con vật vẫn tiến bước. Nhạc ngưng hẳn. Một sự im ắng đầy chết chóc đổ xuống trong căn phòng.
Dịch Nhân Tiết la lớn:
- Con vật sẽ giết chết nàng!
Nhưng Quan Lai đứng cạnh với giọng tự tin:
- Xin quan lớn cứ yên tâm. Con vật này do nàng Ngẫu Dương nuôi. Hơn thế nữa, con vật còn bị cột vào một sợi dây sắt ở phía bên kia cây cột.
Dịch Nhân Tiết không trả lời. Dường như những gì diễn ra trên sân khấu không còn làm cho vị phán quan thích thú nữa. Bà Bảo Mẫu cũng không để ý đến vở tuồng, tuy nhiên nét mặt bà vẫn còn xanh mét vì quá xúc động.
Người chiến sĩ đi một đường gươm tuyệt đẹp rồi biến mất.
Con gấu vờn vòng quanh Ngẫu Dương. Nàng lại tiếp tục vũ. Nàng xoay mình nhẹ nhàng trên hai đầu ngón tay cái.
Dịch Nhân Tiết hỏi:
- Mặc Đức biến đâu mất rồi?
Quan Lai vui vẻ:
- Bẩm quan lớn hắn ta hiện ở trong buồng dành cho các nghệ sĩ. Hắn cần cởi bỏ bộ đồ tuồng.
- Một giờ trước đây hắn ta ở đâu?
- Hắn có mặt trên sân khấu từ lúc tuồng bắt đầu diễn đến giờ. Hắn đóng vai thần chết, mang mặt nạ bằng gỗ. Nhờ có sức khoẻ hơn người lại có tài múa kiếm và chỉ có hắn mới đảm nhận nổi vai đó.
Dịch Nhân Tiết không nghe thêm những tiếng nói sau cùng của Quan Lai. Đôi mắt ông vẫn nhìn lên con vật trong lúc nầy đã đứng thẳng mình lên bằng hai chân sau và đang chực vồ lấy vũ nữ. Ngẫu Dương vẫn tiếp tục vũ trong khi con vật mở to miệng để lộ hàm răng nhọn màu vàng lợt. Bỗng nàng ngã xuống. Dịch Nhân Tiết định la lên một tiếng, nhưng liền đó Ngẫu Dương đã kịp đứng dậy. Nàng đưa bàn tay mềm mại nhẹ vuốt đầu con vật và đột nhiên nàng ôm choàng lấy cổ nó, đoạn người và vật dìu nhau vào bên trong giữa những tràng pháo tay nổi lên như sấm dậy.
Dịch Nhân Tiết rút khăn lau mồ hôi trên trán. Trải qua những phút đầu óc bị căng thẳng quá độ, tự nhiên vị phán quan quên mình đang bị cảm. Nhưng lúc này ông ta lại cảm thấy nhức nhói ở hai bên thái dương.
Dịch Nhân Tiết đứng dậy định cáo từ thì hoà thượng trụ trì đã vội để tay lên vai và nói:
- Xin quan lớn ráng đợi nghe thi sĩ Tùng Lập ngâm thơ đã.
Một người đàn ông, dáng còn trẻ, cằm không râu, nét mặt khá thông minh, bước ra sân khấu.
Sau khi cúi đầu chào khán thính giả, thi sĩ cất tiếng:
Hỡi các người hãy nghe ta
Từ các tu sĩ đến các chú tiểu
Các người đã xem vở tuồng
Linh hồn tội lỗi
Các người nên ăn năn hối hận
Thì đấng thiêng liêng
Sẽ chỉ dẫn đường ngay lối thẳng
Để các người tiến bước
Tuy nhiên những kẻ gian trá
Bên đứng thần linh
Để thu hết lợi cho mình
Những người đàn bà đẹp
Nhưng lòng dạ xấu xa
Mỗi người sẽ gặp số phận mình
Và ánh dương sẽ làm tan dần
Những đám mây buổi sáng…
Đọc đến đây thi sĩ Tùng Lập lại cúi đầu chào khán thính giả giữa lúc ban nhạc chấm dứt câu thơ cuối cùng.
Dịch Nhân Tiết nhìn qua hoà thượng trụ trì với cặp mắt dò hỏi.
Đoạn sau bài thơ được đọc lên trong ngôi tu viện với cái tên “Tu Viện Chiêu Vân” kể ra không hợp chút nào, nghe ra còn chối tai nữa là khác. Hoà thượng trụ trì tỏ ra khó chịu vô cùng nên truyền lệnh cho Quan Lai:
- Cho gọi ngay thanh niên đó đến đây cho ta.
Quay sang Dịch Nhân Tiết, hoà thượng trụ trì nói tiếp:
- Quan lớn chắc cũng bực mình về tên thi sĩ vô tài này.
Thi sĩ Tùng Lập vừa tới, hoà thượng trụ trì đã xẵng giọng:
- Ông Tùng Lập. Với lý do nào mà ông lại thêm đoạn ứng khẩu sau vào một bài thơ đã có sẵn? Ông có biết rằng chính đoạn thơ ứng khẩu sau đó sẽ phá hỏng hết bầu không khí ấm cúng mà chúng ta đã cố gắng tạo ra được trong ngày hội hôm nay không?
Tùng Lập không tỏ một chút nào xúc cảm cả. Với cái nhìn ngạo nghễ, thi sĩ trả lời:
- Bẩm hoà thượng, khi đã ứng khẩu thì những lời thơ đó ít khi diễn tả đúng theo như ý muốn của mình được.
Hoà thượng trụ trì giận đến đỏ mặt. Không khí đang căng thẳng, thi sĩ Tùng Lập lại nói tiếp:
- Những câu thơ ngắn dễ sáng tác hơn. Ví dụ:
Hai vị hoà thượng
Vị đầu ở mặt đất
Vị thứ hai ở dưới đất
Hai vị hoà thượng
Một vị thuyết pháp cho tu sĩ
Vị kia thuyết pháp cho giun dế.
Hoà thượng trụ trì đập mạnh đầu cây gậy xuống nền nhà của phòng hội.
Tức giận, nhưng chế ngự được sự giận dữ đó, hoà thượng trụ trì quát lớn:
- Thôi ông có thể rút lui, ông Tùng Lập ạ!
Lúc Tùng Lập bước đi. Dịch Nhân Tiết quay lại từ giã hoà thượng trụ trì.
Dịch Nhân Tiết nhận thấy đôi bàn tay của hoà thượng trụ trì còn run lên vì giận dữ.
Đi được vài bước, Dịch Nhân Tiết nói với Tào Can:
- Bây giờ ta muốn gặp tất cả các diễn viên của đoàn hát. Nhà người có biết họ ở căn phòng nào không?
- Bẩm quan lớn. Họ ở ngay cùng một tầng lầu với tầng lầu tôi ở, nhưng phải theo một hành lang chéo ngang.
Dịch Nhân Tiết lẩm bẩm:
- Chưa bao giờ ta thấy một nơi nào lắm ngõ, lắm ngách như ở đây. Ấy! Thế sao nhà ngươi lại nói với ta là ngôi tu viện này không có hoành đồ gì cả. Theo luật pháp thì tu viện nào cũng phải có một hoành đồ đàng hoàng chứ?
- Vị tăng sĩ lo việc nghi lễ ở đây giải thích cho biết là toà nhà nằm ở ngoài nơi chánh điện cấm chỉ tín đồ bước vào. Chỉ có vị hoà thượng trụ trì và các tu sĩ đã tuyên thệ mới được phép vào. Dường như không ai có thể diễn tả hoặc ghi lại trên mặt giấy. Chính vị tăng sĩ đó cũng xác nhận việc thiếu một bức hoành đồ quả thật bất tiện vì ngôi tu viện này quá rộng, các tu sĩ nhiều khi còn lạc đường, huống hồ các khách lạ.
Dịch Nhân Tiết chau mày:
- Quả là vô lý. Kể từ khi kinh đô để cho Lão giáo được hoạt động tự do thì họ lại vượt cả lên luật pháp. Ta còn nghe nói dường như ảnh hưởng đạo Phật cũng khởi sự lan tràn vào trong triều. Ta không rõ đạo nào mới đáng gọi là chánh giáo.
Dịch Nhân Tiết bước qua một hành lang đi vào một phòng nhỏ. Một vị tu sĩ bước ra. Dịch Nhân Tiết nhờ vị tu sĩ gọi cho một chú tiểu hầu dẫn ông đến gặp đạo sĩ Tuyên Minh, khi vị này đã thay xong quần áo. Tào Can lên tiếng mượn thêm một cây đèn.
Cả ba người đứng đợi đoàn tu sĩ ở phòng hội bước ra để bớt phần náo nhiệt.
Dịch Nhân Tiết nói nhỏ với Tào Can:
- Hãy xem kìa! Tất cả xem bộ khoẻ mạnh cả đấy chứ. Tốt hơn hết là những người đó phải lo tròn nhiệm vụ xã hội của họ, họ cần lập gia đình, sinh con đẻ cháu…
Vị phán quan lại hắt hơi một cái.
Tào Can nhìn Dịch Nhân Tiết mà lòng lo lắng. Vị phán quan thường tỏ ra rất bình tĩnh nhưng lần này ông ta lại nôn nóng lộ rõ, ắt hẳn trong lòng có lắm điều bất như ý.
Tào Can hỏi:
- Chẳng hay hoà thượng trụ trì đã giải thích cặn kẽ về cái chết của ba thiếu nữ?
- Không rõ ràng gì cả! Theo ta nghĩ thì ba cái chết đó đã xảy ra trong những trường hợp khá bí ẩn. Đợi lúc trở về lại Hàn Nguyên ta sẽ tìm biết thêm tin tức ở những gia đình các nạn nhân. Và chúng ta sẽ còn trở lại đây với một đội lính vệ và cả một ban thư ký để mở một cuộc điều tra rộng lớn hơn. Và nhà ngươi nên biết rằng chắc chắn là ta sẽ không loan tin trước cho ai hay về cuộc thăm viếng sắp tới của chúng ta. Hãy dành sự ngạc nhiên đó cho vị hoà thượng trụ trì…