Hồi Kết
Tác giả: Ân Văn Thạc
Trên con đường cũ đất Sơn Đông, bóng chiều đã ngả, chỉ thấy một chiếc xe đi sau kéo sau một con lừa lúc la lúc lắc trên đường, người cưỡi lừa và người trên xe cười cười, nói nói. Ai đó vậy? Người cưỡi lừa là đương triều tể tướng Lưu Dung. Xe sau, ngồi trên là vợ ông, Lâm Đại Hà, và cặp vợ chồng Văn Thừa, Kỷ Hà.
Lưu Dung hỏi:
- Văn Thừa này, phòng của ta, ngươi đã đi xem chưa?
Văn Thừa nói:
- Chưa ạ, dân chúng coi giùm cho rồi ạ?
Lưu Dung cười bảo:
- Trước hãy nói tình người, sau hãy trách cứ.
Lâm đại gia nói:
- Dân chúng mến quan vì tấm lòng yêu dân, thì đâu dám trách gì.
Lưu Dung nói:
- Hai chữ “yêu dân" ấy làm sao ta đảm đương nổi. Ta chỉ là một lão nhà quê thôi.
Số là sau khi trị tội Hòa Thân, hoàng đế Gia Khánh biết tấm lòng yêu nước của Lưu Dung, phong cho làm Thể Nhân các đại học sĩ, Thái tử Thái Bảo. Nhưng Lưu Dung từ chối xin được về nghỉ ở Chư Thành Sơn Đông. Cửu Vương gia nghe thấy, vội chạy đến dinh của Lưu Dung mắng rằng:
- Chà chà Lưu Gù ơi Lưu Gù, đấu đá xong Hòa Thân lui về nhà hưởng phúc lành đấy hả?
Lưu Dung nói:
- Xin Vương gia đến chơi Chư Thành một chuyến xem tôi đón tiếp Ngài như thế nào?
Cửu Vương gia vội nói:
- Thôi lý lẽ làm gì? Triều đình đang cần người. Vua Gia Khánh mới sửa sang triều chính, việc lớn nhỏ đang chờ có người lo cho đây!
Lưu Dung nói:
- Giang sơn rồi sẽ có nhân tài xuất hiện. Vẻ đẹp trăm năm lo gì chẳng có người chăm. Tôi đã đến lúc phải nghỉ rồi!
Cửu Vương gia hạ giọng bảo:
- Ngươi đi về có cần tiền, cứ đến ta!
Lưu Dung cười bảo:
- Lưu tôi vốn ngày dát dua! Cứ nghe đến hai chữ “tiền tài", đã sợ người khác lại cho là thế nọ thế kia rồi!
Cửu Vương gia bảo:
- Ta không nói chơi đâu, cần thì cứ lấy. Ta cũng là thành tâm thôi. Bây giờ già rồi, nhiệt tình cũng chẳng còn bao nhiêu nữa!
Lưu Dung nói:
- Ở triều dễ khiến người già sớm!
Hai người bàn bạc một hồi, rồi nói chuyện phiếm. Cửu Vương gia đem sự thể nói với vua Gia Khánh. Vua Gia Khánh cảm động, bảo:
- Về thì về thôi! Ta đã cố giữ mà không nổi. Chỉ bảo Lưu Dung trước khi đi, đến ta tiễn một chén rượu!
Ngày lên đường đã tới, Lưu Dung dẫn vợ là Lâm Đại Hà cùng Văn Thừa, Kỷ Hà đến Tử Cấm Thành. Vua Gia Khánh cho bầy tiệc ở vườn ngự, để sẵn bút mực, thấy Lưu Dung đến, liền ra đón. Lưu Gù giới thiệu vợ mình với vua Gia Khánh. Lâm Đại gia vội đến bái lạy.
Vua Gia Khánh nói:
- Lưu ái khanh, một nhà của ngươi thế là được sum họp, chỉ có ta mỗi ngày trước việc triều đình thêm lo lắng, bận tâm thôi.
Lưu Dung vội nói:
- “Chín vạn dặm đất nước ta, đâu chẳng là giang sơn của đức vua".
Gia Khánh nói:
- Khanh đi rồi, núi cao, sông rộng, biết ngày nào trở lại. Ta có hai việc nói với khanh.
Lưu Dung vội nói:
- Thần đâu dám!
Vua Gia Khánh nói:
- Thứ nhất, dù khanh đến đâu, cũng hãy nhớ đó là giang sơn nhà Đại Thanh. Thứ hai, trẫm biết ngươi làm thơ, viết chữ đều giỏi, trẫm xin ngươi mấy chữ.
Lưu Dung nói:
- Muôn tâu, thần thật đáng tội chết.
Vua Gia Khánh nói:
- Lưu ái khanh không phải người thường, đừng ngại.
Lưu Dung biết vua mến tài mình, liền nghĩ một bài thơ rồi hạ bút viết. Vua Gia Khánh ngâm xong chỉ còn biết gật đầu, ưng ý, liền cầm lấy chén rượu nói:
- Lưu ái khanh, lên đường bình an!
Lưu Dung và Lâm Đại gia đều chúc vua "muôn tuổi! muôn tuổi!" rồi ra khỏi đại nội, cùng Văn Thừa, Kỷ Hà đi ra ngoài thành.
Bài thơ Lưu Dung viết tặng vua Gia Khánh thế nào? Nguyên văn như sau:
Mưa nhuần cây cỏ mấy trăm năm,
Rờ rỡ chim hoa, giấc ngủ lành...
Thiên hạ thái bình, ngày tháng rảnh.
Xa, thư (1) muôn dặm thảy giang san
Chú thích:
(1)Thư đồng văn, xa đồng quỹ: ý nói đất nước thống nhất, giàu mạnh, có nền văn hóa cao (ND).