CHƯƠNG XX

Trong khi Andre và Rosa vừa dọn dẹp bàn ghế trong phòng khách vừa cãi vã lẫn nhau, thì Isaura ngồi trên một chiếc ghế đẩu, chân bị xích vào tường, trong một căn xà lim tối tăm xây sát các túp lều dành cho nô lệ. Đã hai tháng nay nàng không được nhìn thấy ánh sáng ban ngày.
Sáng hôm ấy ông Miguel được phép vào thăm Isaura để trình bày cho nàng nghe dự định của Leoncio và khuyên bảo nàng ưng thuận những điều kiện do ông chủ đưa ra. Thật là một cảnh tượng não lòng : giá có ai trông thấy hai con người bị số phận vùi dập ấy, người đó sẽ không sao ghìm nổi nước mắt.
Đây là lần đầu tiên hai cha con được gặp nhau sau khi Isaura bị bắt. Họ ôm lấy nhau khóc hồi lâu. Khi những dòng lệ đã cạn, ông Miguel bắt đầu nói cho Isaura biết mục đích của buổi viếng thăm.
- Con ạ, - ông kết thúc, - cơ sự đã đến nông nỗi này, con phải đành tâm nhận lấy sự hy sinh này mà thôi. Chỉ có thế con mới ra khỏi được nơi giam cầm ghê sợ này. Cha biết là cuộc hôn nhân này sẽ là một cực hình ghê gớm đối với con, nhưng thà thế còn hơn chịu chết mòn chết héo trong căn xà lim này.
Chưa bao giờ Isaura xanh xao nhợt nhạt như bấy giờ.
- Ông chủ thật có lòng nhân đức lớn lao, - cuối cùng nàng nói, - mới để cho con được tự do lựa chọn giữa hai nhục hình. Con chưa rõ nhục hình nào nhân đức hơn. Người ta nói con đẹp, con được dạy dỗ như một tiểu thư, con biết rõ phẩm giá của con. Người ta nói là chẳng thiếu gì những người con gái con nhà ganh tị với nhan sắc và tài năng của con. Nhưng những thứ đó có ích gì khi con phải làm vợ một thằng gù chẳng ra hình người ? Có thể tưởng tượng được một cách trừng phạt nào độc ác hơn không ?
Rồi nàng cười phá lên, tiếng cười quằn quại có một âm vang kỳ dị trong chốn giam cầm ảm đạm này.
- Kìa con, Isaura, - ông Miguel nói, gan ruột rối bời, - cũng không đến nỗi khủng khiếp như con tưởng tượng đâu. Con còn trẻ, thời gian là đồng minh của con. Chỉ cần nhẫn nhục và kiên tâm một chút, rồi con sẽ quen dần với cuộc sống mới. Ít ra con cũng được tự do. Rồi con sẽ thấy, cha con mình sẽ sống được những ngày hạnh phúc.
- Những ngày hạnh phúc ư ! Chỉ có cái chết mới giải thoát được con ra khỏi những nỗi thống khổ này. Chỉ có một cách thôi để con khỏi đau đớn…
- Vậy con bằng lòng đi lấy chồng chứ ?
- Không đâu, cha ạ. Chỉ có mỗi cái chết thôi, con đã nói mà…
- Con im đi con ! Đừng có nói nhảm. Cha muốn con sống, cha cần con sống. Con nỡ nào bỏ cha già lại một mình, sống lay lắt những ngày tàn trong cảnh khốn cùng và vô hy vọng ?
- Con xin lỗi cha, cha yêu quý của con ! - Isaura kêu lên và ôm chầm lấy cha. Cha nói phải. Con biết rằng con phải sống vì cha. Nhưng quả thật nó quá sức con ! Người ta giam cầm con, người ta đánh đập con, người ta đối xử với con còn tệ hơn đối xử với bất cứ con vật nào, rồi người ta lại nói rằng vì thương hại con mà bắt con lấy con quái vật ấy !
- Belchior cũng chẳng đến nỗi nào, - ông Miguel nói dối, - vả lại con sẽ quen đi. Con cứ vững tâm đi con ạ. Khi đã được trả tự do rồi, con sẽ lại thanh thản và yêu đời. Chắc chắn là con sẽ sống hạnh phúc với chồng con.
- Hạnh phúc ! - Isaura kêu lên với một nụ cười thảm đạm. - Con van cha, cha hãy vì thương hại con mà đừng bao giờ nói đến hạnh phúc nữa ! Giá lòng con chưa bao giờ quyến luyến ai, giá con chưa bao giờ yêu ! Ôi ! Giá Alvaro có thể đem con về làm nô tỳ ! Con sẽ không cần anh ấy yêu con. Anh ấy đã tỏ ra hào hiệp bao nhiêu, đã làm hết sức mình để cứu con ra khỏi dặm trường khổ ải này… Giá được như thế, có lẽ con sẽ có thể có hạnh phúc được. Nhưng liệu con còn có quyền được nghĩ đến anh ấy nữa không ? Liệu anh ấy có còn nhớ đến một con nô tỳ thống khổ nữa không ?
- Đừng nghĩ đến con người ấy nữa con ạ, - ông Miguel nói. - Con hãy xua đuổi kỷ niệm của mối tình không thể nào có được ấy đi. Đây vừa là một lời khuyên vừa là một lời cầu xin của cha.
- Nhưng tại sao, thưa cha, tại sao ?
- Thân phận của con không cho con có quyền nghĩ đến người ấy, con ạ. Giữa người ấy và con có cả một vực thẳm. Cái tình yêu mà con đã khơi dậy trong lòng người con trai ấy chỉ là một cảm xúc nhất thời, chẳng có gì bền lâu cả. Cha rất khổ tâm khi phải nói như vậy, nhưng đó là sự thật.
- Có chuyện gì xảy ra thế ? - Isaura lo lắng hỏi. - Anh ấy chết rồi sao ?
- Không, người ấy lấy vợ rồi.
- Lấy vợ rồi ? Alvaro mà lấy vợ ? Con không tin. Ai nói với cha như vậy ?
- Chính người ấy nói, con yêu quý và tội nghiệp của cha ạ. Con hãy đọc bức thư này.
Tay run run, Isaura cầm lấy bức thư và đọc lướt qua rất nhanh. Đọc xong, nàng như đã hoá đá. Không có lấy một lời kêu than, một giọt nước mắt. Nàng tái nhợt đi. Nàng ngồi yên như thế một hồi lâu, rồi lại ôm chầm lấy cha khóc nức nở. Nước mắt làm cho nàng nguôi đi được một chút. Khi nàng ngẩng lên để lau nước mắt, Isaura có vẻ như đã trấn tỉnh lại được. Thật ra, nàng đã bị cái vố ấy làm cho suy sụp hoàn toàn. Isaura chỉ còn là cái bóng của mình nữa mà thôi.
- Con chết rồi, cha ạ, - cuối cùng nàng nói. - Bây giờ cha muốn làm gì con thì làm.
- Kìa con, cố lên con… - ông Miguel hôn lên trán con nói, mọi sự sẽ ổn cả, rồi con sẽ thấy.
Ông Miguel vốn nhân hậu và vị tha, nhưng những tình cảm đam mê mãnh liệt đều xa lạ đối với ông. Ông không thể hiểu rằng mình yêu cầu ở con một sự hy sinh mà nàng không thể có được. Đối với ông, hạnh phúc là ở chỗ có được một cuộc sống vật chất dễ dàng và yên ổn, và chắc chắn là ông thành thật khi ông hứa với Isaura một cuộc sống khả quan hơn trước. Ông sẽ hết sức ngạc nhiên nếu có ai nói với ông rằng bắt buộc Isaura từ bỏ một mối tình như thế tức là vĩnh viễn làm vỡ trái tim nàng.
Malvina đi bách bộ trong phòng khách, chờ đợi kết quả của cuộc diện kiến giữa hai cha con Isaura. Trên ngưỡng cửa, Rosa và Andre đứng khoanh tay, cũng trong một tâm trạng đợi chờ tương tự.
Người thiếu phụ thấy lòng se lại khi chợt trông thấy Isaura vịn cánh tay ông Miguel bước ra. Người nô tỳ trông như một bóng ma. Nước da xanh xao, tóc xoã rũ rượi, hai chân đứng không vững, nàng không còn có gì giống với người thiếu nữ tươi đẹp rạng rỡ mà giọng hát xưa kia đã từng tràn ngập gian phòng khách này, biến nó thành một cõi tiên.
Thế nhưng, mặc dầu tiều tuỵ như thế, nàng vẫn còn rất đẹp. Gương mặt phờ phạc và ngơ ngác vẫn giữ những đường nét thanh tú. Đôi mắt đen và to để lọt ra ngoài một ánh sáng xa mờ như từ thế giới bên kia dọi lại. Làn tóc rối xoã trên hai vai đem lại cho dáng dấp nàng một vẻ đẹp man dại và bi đát.
- Isaura đấy ư ? Trời ơi, có thể nào lại như thế ! - Malvina thì thào, không sao cầm được nước mắt khi trông thấy lại người bạn cũ. Nàng đã toan van xin chồng rủ lòng khoan dung, nhưng sực nhớ đến những chuyện Leoncio kể, nàng lại tự kiềm chế, và với một giọng nghe như dửng dưng, nàng hỏi Isaura :
- Thế nào, Isaura, em có bằng lòng lấy người mà chúng tôi đã chọn cho em không ?
Isaura không đáp, chỉ cúi đầu nhìn xuống đất. Ông Miguel trả lời thay :
- Thưa phu nhân có ạ. Nó bằng lòng.
- Như thế là tốt, - Malvina quay về phía Isaura. - Tôi không muốn người ta cứ tiếp tục hành hạ em. Em nên biết rằng mặc dầu đã xảy ra những sự việc như vừa qua, tôi chỉ muốn tốt cho em mà thôi. Chúng tôi sẽ trả tự do cho em, đồng thời lại tìm cho em một người chồng tốt.
Thấy Isaura im lặng, Malvina vội nói tiếp rất nhanh :
- Belchior là một chàng trai dễ thương, hiền lành và chăm chỉ. Tôi tin là hai người sẽ rất thuận thảo với nhau. Hơn nữa, để có được tự do, không có sự hy sinh nào là quá lớn, phải không Isaura ?
- Thưa phu nhân phải ạ, - cô gái đáp. - Cớ sự đã như vậy, thì con cũng xin phục tòng số mệnh của con.
Nhưng nàng lại nghĩ thầm : " Người ta đưa mình ra khỏi ngục thất để đem đi hành hình. "
- Tốt lắm, Isaura ạ. Thế mới biết em là một cô gái ngoan ngoãn và thông minh. Andre, đi gọi Belchior đến đây ! Ta muốn tự báo tin này cho anh ta biết. Anh ta đã chờ đợi giây phút này lâu lắm rồi ! Cả ông nữa, ông Miguel ạ, tôi tin chắc là ông bằng lòng với cái giải pháp mà chúng tôi đã tìm được cho con ông. Nó sẽ được tự do và được lấy một người da trắng, như thế rất có lợi. Dù sao thì cũng còn hơn một cuộc đời luôn luôn phải trốn tránh.
Malvina nói một thôi một hồi như thể để khỏi suy nghĩ gì thêm. Nàng nói tiếp :
- Isaura ạ, để tỏ lòng thương yêu em, tôi sẽ làm chứng cho lễ thành hôn này, cuộc lễ sẽ chấm dứt những nỗi khổ của em và đem lại sự yên ổn trong ngôi nhà của chúng ta.
Rồi nàng đến mở nắp một cái tráp đựng nữ trang để trên bàn, lấy ra một sợi dây chuyền vàng khá nặng quàng vào cổ Isaura.
- Isaura, xin em nhận cho tặng vật này. Đây là quà cưới của tôi.
- Xin cảm ơn nữ chủ nhân rất nhiều. Nữ chủ nhân thật tốt bụng đối với em.
Nhưng nàng nghĩ thầm : " Đây là sợi dây thòng lọng của đao phủ quàng vào cổ người tử tù. "
Vừa lúc ấy, Belchior bước vào bên cạnh Andre.
- Thưa phu nhân, con đây ạ. Phu nhân cần gì ạ ?
- Tôi muốn chúc mừng anh, Belchior.
- Chúc mừng con ? Thưa phu nhân về việc gì ạ ?
- Anh nên biết rằng Isaura sắp được tự do, và… Thôi anh thử đoán phần tiếp theo đi.
- Chắc chắn là cô ấy sẽ ra đi. Thật đáng tiếc !
- Anh không đoán được rồi. Vậy anh nên biết rằng Isaura đã quyết định lấy anh.
- Thưa phu nhân sao kia ạ ? Phu nhân giễu con…
- Không hề, Belchior ạ. Vả lại anh cũng thấy là cô ấy đang có mặt ở đây. Cô ấy đang đợi anh. Anh mau mau chuẩn bị đi, lễ cưới sẽ cử hành vào sáng mai, ngay ở phòng này.
- Thưa phu nhân, đây là một giấc mơ, chẳng lẽ lại thật ! - Belchior kinh ngạc lắp bắp, rồi sụp xuống lạy Malvina.
- Anh đứng dậy đi Belchior, - nàng nói. - Anh phải cảm ơn Isaura mới đúng.
Anh làm vườn lập tức chạy đến quỳ xuống chân Isaura.
- Ôi ! Bà chúa của tôi ! - anh ta vừa nói vừa ôm lấy chân Isaura một cách đột ngột đến nỗi nàng suýt ngã lăn ra, vì nàng đã quá suy yếu.
Người ta không biết cái cảnh này nên cười hay nên thét lên nữa.
- Isaura, - anh gù lắp bắp, - em không nhìn tôi sao ? Tôi đây, Belchior đây mà, đang quỳ dưới chân em. Em nhìn tôi đi. Tôi yêu em. Tôi cảm thấy mình như một ông vua ! Em đưa tay cho tôi hôn nào !...
Isaura đưa ra cho anh ta một bàn tay giá lạnh và ngoảnh mặt đi, lòng tự nhủ : " Trời ơi, mình bị đẩy vào một trò hề khủng khiếp nào thế này. "
Belchior hôn tay nàng và khóc hu hu như đứa con nít.
- Đồ ngu xuẩn ! - Andre thì thầm với Rosa. - Làm sao hắn lại không thấy là chuyện này quá hoang đường đối với một thằng khốn khổ như hắn ?
- Tôi thì dù có cho hàng núi vàng tôi cũng xin chịu thôi ! - Ông chủ có những ý thật quỷ quái. Chỉ có ông ấy mới đi gả một cô tiên cho một con cóc như vậy.
- Nhưng rõ ràng là anh muốn ở vào địa vị con cóc ấy lắm.
- À ! Cái đó thì đúng, - Andre reo lên. - Cô ấy với tôi hẳn là rất hợp !