Cổ Mộ và Ma Trí
BÁT PHONG XUY BẤT ĐỘNG
Tác giả: Cổ Mộ và Ma Trí
Khi Tô Đông Pha đến Cô Châu ở Giang Bắc nhậm chức, ông thường qua đàm đạo với sư Phật Ấn trên chùa Kim Sơn ở bên kia sông. Một hôm, Tô Đông Pha làm được bài thơ Thiền tâm đắc bèn sai tiểu đồng sang sông gởi cho sư Phật Ấn xin ấn chứng. Thơ rằng:
Kế thủ thiên trung thiên
Hào quang chiếu đại thiên
Bát phong xuy bất động
Đoan toạ tử kim liên
(Cúi đầu lạy đức Như Lai
Hào quang rạng rỡ chiếu soi muôn trời
Bát phong gào thét tơi bời
Toà sen Ngài vẫn mỉm cười ngồi yên.)
Sư Phật Ấn xem xong liền viết vào hai chữ, bảo tiểu đồng mang về.
Tô Đông Pha chắc mẫm thế nào cũng được sư Phật Ấn khen ngợi về sự tinh tấn trong tham thiền. Nhưng khi mở ra chỉ thấy hai chữ: “Đồ thối”. Không dằn được nóng giận, ông liền kêu đò qua sông tìm sư Phật Ấn để hỏi cho ra lẽ.
Sư Phật Ấn đã ra cổng chùa đón đợi sẵn. Tô Đông Pha vừa thấy sư liền lớn tiếng: “Ta với thiền sư là bằng hữu chi giao, thơ của ta, ông không khen thì thôi, cớ sao lại còn chửi mắng như vậy?”.
Phật Ấn giả như không hiểu chuyện gì, hỏi: “Ta chửi ông cái gì?”.
Tô Đông Pha đưa hai chữ “Đồ thối” ra.
Phật Ấn cả cười: “Chẳng phải ông đã nói là Bát phong xuy bất động à? Sao Đồ thối còn vượt sông sang bên nầy?”.
Tô Đông Pha không còn biết nói sao nữa.
Người ta nói:
Bát phong là tám thứ: Xưng, Cơ, Huỷ, Dự, Lợi, Suy, Khổ, Lạc (khen ngợi, chê bai, hạ thấp, đề cao, lợi lộc, tốn hao, khổ não, vui vẻ). Đây là các trạng thái tình cảm thường thấy thường gặp trong cuộc đời con người, được nhà Phật xem như tám loại gió. Phật được tôn là Thiên Trung Thiên, Thánh Chí Thánh, tám thứ gió ấy chẳng làm Ngài xuy chuyển (Bát phong xuy bất động).
Tô Đông Pha ca ngợi định lực ấy của Phật, và nghĩ rằng mình cũng đã được đến mức “Bát phong xuy bất động”. Sư Phật Ấn kiểm chứng bằng cách viết hai chữ “Đồ thối” (tức là chữ Suy trong Bát phong). Kết quả cho thấy: Tô Đông Pha chưa thể đạt đến cảnh giới “Bát phong xuy bất động”!
Cho hay, nói và tưởng thì dễ, nhưng làm thì thật khó.
(Theo Chan Gushi )