Vị Tổng Tư lệnh tiễu phỉ.

Ngày 1/12, thành phố Alkon nằm cách Groznui về phía đông khoảng 10 km bị bao vây. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Nga cho biết, quân Liên bang cần khống chế thành phố này trong vòng 2-3 ngày. Igor Sergeiev còn nói thêm với các nhà báo, các biện pháp áp dụng đối với Chechnya sẽ kết thúc trong vòng 1-3 tháng tới.
Trong trận đánh này, trong 9 xác chết được đưa đến vị trí đóng quân của trung đoàn cường kích đường không của quân đội Liên bang, có ba xác lính đánh thuê là người Ảrập, từ dáng vẻ bề ngoài của thi thể cũng như tiền tệ họ đem theo đã chứng minh điều này.
Bộ đội Liên bang tiếp tục bao vây Groznui, trong vòng một ngày đêm vừa qua đã tiến hành tập kích 50 điểm mà bọn phiến quân đang đồn trú.
Đại diện toàn quyền về Chechnya của Chính phủ Nga Kosmal tuyên bố Guemes thành phố lớn thứ nhì sắp tới sẽ trở thành thủ phủ mới của Chechnya.
Đến ngày 4/12, Tư lệnh cụm tập đoàn liên hợp quân đội vùng Bắc Kapkaz, Thượng tướng Kadalsev tuyên bố “Tính đến ngày hôm đó, quân đội Liên bang đã hoàn thành chiến dịch bao vây Groznui".
Như vậy giải phóng Groznui chỉ còn là vấn đề thời gian.
Nhổ cỏ tận gốc - trận quyết chiến cuối cùng của Putin
Ngày 6/12, một lần nữa máy bay chiến đấu của không quân Nga lại bay vào vùng trời thành phố Groznui. Lần này họ không ném bom mà là ném truyền đơn, nội dung truyền đơn không phải là tài liệu tuyên truyền tâm lý chiến mà là thông điệp “dọn sạch thành phố” do Bộ chỉ huy quân sự Nga công bố.
Nội dung của truyền đơn đề cập: Nếu cư dân của thành phố không chịu rời bỏ thành phố trước ngày 11 theo hành lang an toàn qua thôn “1 tháng 5”, thì sẽ bị coi là “phần tử khủng bố” và sẽ bị tiêu diệt.
Kể từ ngày 1/11 khi quân Nga tiến quân vào Chechnya, thì đây là lần đầu họ ra “thông điệp tối hậu”. Một nhà báo có mặt ở Groznui nói, đại bộ phận dân thường Chechnya không có cách gì rời khỏi thành phố Groznui đã bị quân Nga bao vây.
Trong đêm của ngày hôm trước Groznui đã phải chịu đựng 60 quả bom của quân Nga. Đài Truyền hình độc lập Nga đưa tin một số bể dầu lớn đã bị hoả lực quân Nga phá huỷ gây ra các đám cháy trên một số vùng thuộc Groznui.
Quan chức Chechnya cho biết, vẫn còn gần 5 vạn người ở lại trong thành phố. Nhưng sĩ quan chỉ huy quân Nga lại tuyên bố rằng hầu như toàn bộ thành phố Groznui đã bị lính Chechnya chiếm giữ. Bản thân quan chức của Chechnya cũng thừa nhận, trong đêm hôm đó đã có thêm 400 lính Chechnya tăng viện cho Groznui.
Từ mọi phía quân Nga ngày càng áp sát Groznui, có điều vì không muốn khống chế hành lang Ulus - Matan ở mạn Tây Nam Groznui nên quân Nga đã đụng độ với lực lượng vũ trang Chechnya. Vì hai làng Ulus và Mantan trở thành lối thoát duy nhất từ Groznui ra bên ngoài.
Vì lo ngại rằng quân đội của mình sẽ phải chịu tổn thất lớn, cho nên bộ chỉ huy quân đội Nga vẫn không chịu mở chiến dịch quy mô lớn trên mặt đất, tuy nhiên, cùng với việc quân Nga siết chặt vòng vây đối với Groznui, thì những trận chiến ngày càng ác liệt, đặt quân Nga vào tình thế phải mạo hiểm chấp nhận thương vong nặng nề hơn.
Ngoài ra, quân Nga cũng chưa thử đánh chiếm đại bản doanh của quân du kích Chechnya đặt tại một vùng núi phía nam, do quân Nga đã chiếm được phần lớn đường đất Chechnya, hơn nữa đã phong toả những căn cứ chiến lược quan trọng, khiến cho lực lượng vũ trang Chechnya phải từng bước điều chỉnh chiến thuật, bắt đầu áp dụng cách đánh du kích để đối phó với quân Nga. Đó là một bước ngoặt nguy hiểm khi quân Nga đang cố gắng tránh khả năng đánh gần.
Sau khi được đọc những tờ truyền đơn mang tính cảnh báo của quân dội Nga, nhiều cư dân thành phố Chechnya bắt đầu rời khỏi thành phố theo tuyến đường Gradski ở miền Tây Chechnya.
Một số người di tản khỏi Groznui khác thì yêu cầu người Nga kéo dài thêm thời hạn trong thông điệp cuối cùng. Do rất nhiều truyền đơn của quân Nga ném xuống vì thời tiết xấu đã bị gió thổi bạt hết, nên khá nhiều dân trong thành phố Groznui không hề được đọc bản truyền đơn mang tính cảnh báo này của quân Nga.
Mặt khác, Tổng thống Mỹ Clinton đã đưa ra những lời chỉ trích gay gắt nhất đối với Nga trong vấn đề chính sách đối với Chechnya. Nhân bài diễn thuyết về nhân quyền tại Nhà Trắng Clinton nói, thông điệp tối hậu của Nga đe dọa tính mạng dân thường Chechnya. Ông cho rằng, Nga sẽ phải trả giá đắt cho hành động đó của mình, hành động đó chỉ tô đậm thêm chủ nghĩa cực đoan và hạ thấp vị thế quốc tế của Matxcơva.
Trong một bản tuyên bố, Ngoại trưởng các nước thuộc Liên minh châu Âu cũng cực lực lên án Nga, và họ đang xem xét chuyện từ chối cùng Nga ký một số hiệp định hợp tác, Thư ký tổ chức An ninh châu Âu là ông Volbayk sắp sửa tiến hành cuộc đi thăm Chechnya với sự đồng ý của Nga, cũng hết sức can ngăn Nga chớ nên thực hiện hành động đã nêu trong thông điệp cuối cùng.
Bộ trưởng Ngoại giao Anh là Robin Kook đã nói: “Nếu như Nga không tôn trọng những nguyên tắc nhân đạo cơ bản nhất thì phương Tây sẽ không tiếp tục giúp đỡ Nga nữa”, ông nói tiếp, ngoại trừ việc Nga giải tỏa uy hiếp, nếu không thì ông hy vọng rằng tại Hội nghị cấp cao Chính phủ các nước Liên minh châu Âu sẽ nhóm họp vào ngày 10 đến 11/12 tại Hensinki sẽ phải “cân nhắc” lại vấn đề viện trợ kinh tế Nga.
Trước đó, ông Kook đã triệu tập Đại sứ Nga Iuri Pukin đến Bộ Ngoại giao, nhằm tăng cường sức ép ngoại giao đối với Matxcơva.
Tổng thống Pháp Jacque Chirac cho thông điệp cuối cùng của Nga là điều “không ai có thể chấp nhận được”, ông nói thêm biện pháp duy nhất để giải quyết vấn đề Chechnya là thông qua con đường chính trị.
Lời nói đó được ông Chirac phát biểu trong cuộc hội đàm với Tổng thống Ucraina Leonit Cusma, ông kêu gọi “Hãy nhanh chóng bắt tay đối thoại”.
Thủ tướng Italia, ông Marxim Daraima cũng nghiêm khắc phê bình Nga về cuộc chiến Chechnya, theo ông thì phải chấm dứt ngay “cuộc chiến tranh khủng khiếp và không thể chấp nhận được” này.
Tại Cairo, Lãnh tụ tín đồ Mutslim và đạo Itslam Aicập Mufuti Seck Vasailio viết bài kêu gọi các quốc gia theo đạo Islam tẩy chay Nga để trả thù cho những hành động của Nga tại Chechnya.
Trong thời gian đoàn đại biểu tổ chức Hội nghị Islam do Iran đứng đầu rời khỏi Matxcơva để đi thị sát vùng Bắc Kapkaz đang bị chiến tranh dày xéo, thì Bộ trưởng Ngoại giao Iran Caman Caraxi cảnh cáo rằng hành động bạo lực ở Chechnya đã gây tâm trạng “không yên” trong các quốc gia hồi giáo.
Tổng Thư ký khối NATO George Robertson cũng cảnh cáo Nga: Việc Nga đe dọa tàn sát dân thường ở Groznui “là điều không thể chấp nhận được”, ông thúc giục Nga nghe theo lời kêu gọi hãy biết ghìm nén làm theo yêu cầu của dư luận quốc tế.
Cho dù phương Tây đã đưa ra lời chỉ trích gay gắt, nhưng ngày 7/12 Thủ tướng Nga vẫn nhắc lại, ngoại trừ trường hợp Chechnya chịu giao nộp kẻ cầm quyền hiếu chiến đã chỉ huy quân xâm phạm lãnh thổ Nga, nếu không thì phía Nga sẽ không có ý định cùng với người Chechnya tìm tòi giải pháp chính trị. Viên sĩ quan chỉ huy quân đội Nga ở vùng Bắc Kapkaz Kadaksev cho rằng quân Nga ra thời hạn cho dân thường Chechnya sơ tán khỏi Groznui chính là lời khuyến cáo đầy thiện chí. Nhằm vào lời tuyên bố của Tổng thống Clinton ở Washington rằng Nga sẽ phải trả giá đắt cho hành động tuyên bố bản thông điệp cuối cùng đối với nhân dân Groznui, Thủ tướng Nga Putin nói, ông không nắm được “nội dung cụ thể” của bản thông điệp đó. đồng thời Putin cũng nhấn mạnh rằng ông "rất hiểu sự lo lắng của dư luận kể cả của nước Mỹ về chủ nghĩa nhân đạo đối với người Chechnya”.
"Điều tôi muốn đặc biệt nhấn mạnh ở đây là, tuyệt nhiên không phải là sự xâm lược được phát động do khiêu khích. Bottrikh có mấy làng bị chiếm đóng. Mới đầu thì thấy không có ý nghĩa gì. Nhưng nếu chúng ta kết hợp với việc xem xét một chiến lược chính trị quốc gia độc lập được xây dựng với hai phía tựa giáp biển mà tôi vừa đề cập ở trên, thì thấy ý chính là ở chỗ đó. Đương nhiên các vụ việc xảy ra sau đó bất luận như thế nào cũng là điều bọn khủng bố quốc tế không lường hết. Chúng không thể ngờ Nga còn có thể thực hiện đòn mạnh mẽ khiến chúng tổn thương nặng nề. Bất luận là bọn khủng bố quốc tế hay là những người cứng rắn ở nước ngoài đều không ngờ đến đòn trừng phạt lại là như vậy”.
Phóng viên hỏi:
“Ngài có cho rằng các vụ đánh bom xảy ra ở Dagetxtan cùng với Matxcơva và Volgadonxk có liên quan với nhau không?
Putin trả lời:
“Tất nhiên có liên quan. Đó là điều không nghi ngờ. Đó là một nhóm nhỏ bọn khủng bố quốc tế hòng dọa nạt nhân dân, tạo ra sự hoảng loạn, khiến những người lãnh đạo chính trị quốc gia bó tay. Đó là tội ác do giở hết các thủ đoạn mà không làm gì được. Đúng vậy, ý đồ của chúng là gây ra đổ máu, nhưng chúng không đạt được. Những người này phải bị tiêu diệt, không thể có một kết cục nào khác. Tôi xin nhắc lại: bài học chống khủng bố quốc tế đã chứng minh rằng một khi ta co lại, bọn xâm lược sẽ quay đầu trở lại, thì thương vong sẽ nặng hơn. Chúng ta không có cách lựa chọn. Đương nhiên chúng ta phải tăng cường công tác của cơ quan bảo vệ pháp luật. Chúng ta phải cố gắng hết sức để ngăn chặn xảy ra thương vong mới, nhưng ngoài con đường đấu tranh với bọn khủng bố ra chúng ta không còn có sự lựa chọn nào khác”.
Phóng viên lại hỏi:
“Ai sẽ chịu trách nhiệm chủ yếu gánh nặng đấu tranh với bọn khủng bố? Trung ương Liên bang hay là địa phương gánh?”.
Putin trả lời:
“Sự thật đây là vấn đề then chốt, có thể nói then chốt là then chốt. Bởi vì có thể nói, nếu chỉ dựa vào các nhân viên công tác cơ quan của Liên bang thì không thể hoàn thành được nhiệm vụ này. Căn cứ địa của nhóm vũ trang tác chiên ở Dagetxtan phải mất nhiều năm mới xây dựng lên được. Căn cứ địa của bọn khủng bố ẩn náu hoạt động ở các thành phố, vùng biên cương và châu lý trong biên giới Liên bang Nga, cũng mất nhiều năm mới tạo dựng được, chúng đều bỏ nhiều công mới có được. Cơ quan bảo vệ luật pháp ngăn chặn thành công nhiều sự kiện, cũng có những việc không ngăn chặn được. Vấn đề không phải ở chỗ trách nhiệm ai chịu, mà vấn đề ở chỗ phòng ngừa sự kiện đó lại tái phát, chỉ có phối hợp hành động mới làm được việc đó”.
Phóng viên hỏi tiếp:
“Trong tình hình nghiêm trọng hiện nay, ngài cho điều gì là quan trọng nhất?”.
Putin đáp:
“Tôi cho rằng điều quan trọng nhất là đoàn kết xã hội. Chúng ta đang xây dựng một nhà nước dân chủ mới. Chúng ta không chỉ có quyền mà chúng ta còn có trách nhiệm triển khai tranh luận nhiều vấn đề liên quan đến phương hướng ưu tiên phát triển. Trong tranh luận tìm ra chân lý, song chúng ta không có quyền không đoàn kết xung quanh nhiệm vụ trung tâm. Nhiệm vụ trung tâm là bảo vệ công dân của chúng ta để họ không bị bọn khủng bố làm hại, bảo vệ sự toàn vẹn của đất nước chúng ta. Chỉ cần chúng ta đoàn kết lại, chúng ta nhất định hoàn thành được nhiệm vụ.
“Cùng thời gian này, quân Nga một mặt vừa tiếp tục không kích căn cứ địa của phần tử vũ trang Chechnya, mặt khác sau khi tàn quân phỉ bị tiêu diệt ở Dagetxtan đã thiết lập mấy phòng tuyến dọc theo ranh giới hành chính với Chechnya. Bố trí bộ đội bảo vệ và cảnh sát ở phòng tuyến thứ nhất, bố trí quân đội ở phòng tuyến thứ hai và phòng tuyến thứ ba, nếu bọn phỉ phá vỡ vòng tuyến thứ nhất, quân đội sẽ bước vào chiến đấu. Phó Tổng tham mưu trưởng thứ nhất Valeri Manilốp còn ngầm tỏ ý, không loại trừ khả năng Bộ Quốc phòng thực thi hành động mặt đất ở Chechnya”.
Tổng thống Chechnya Matxkhadov ra sức biện minh rằng mình không có quan hệ với bọn khủng bố, đồng thời tích cực tìm sự giúp đỡ của thế giới bên ngoài.
Tối 21/9, Tổng thống Bắc Osetchi là Chasosev, Tổng thống Ingut Oset và Tổng thống Chechnya Matxkhadov tổ chức gặp gỡ ở thủ phủ mới Magad của Ingut. Ba bên thảo luận tình hình của khu vực này, đặc biệt là vấn đề cơ quan bảo vệ pháp luật ở vùng biên giới hiệp tác với nhau để ngăn chặn các phần tử khủng bố từ Chechnya xâm nhập vào các nước cộng hoà khác. Điều này do Oset tiết lộ khi phát biểu trên Đài Truyền hình Độc lập.
Tổng thống Ingut nói: “Chúng tôi cho rằng Tổng thống Yeltsin cần phải gặp gỡ ngay Matxkhadov. Maxkhadov chuẩn bị khi gặp gỡ sẽ đưa ra một loạt kiến nghị nhằm ổn định tình hình vùng này, trong đó bao gồm thành lập nhóm hành động hợp tác chống lại hành vi trộm cướp”. Ôxép cho rằng cuộc gặp gỡ các nhà lãnh đạo vùng bắc Kapkaz từ 27 đến ngày 28/9 có thể được coi là giai đoạn quá độ cho lần gặp gỡ này.
Ôxép nói Matxkhadov cảnh cáo bọn khủng bố từ Chechnya xâm nhập vào Dagetxtan. Matxkhadov nói không hề có qua lại với kẻ tổ chức khủng bố ở Matxcơva, Volgrad và các thành phố khác.
Điều đó Putin không để mắt, liên tục trong ba ngày 23, 24, 25/9 đã lệnh cho quân Nga tập kích Groznui và một nhà máy lọc dầu phía tây nam làm 6 người chết. Ngoài ra còn hai người bị quân Nga bắn chết ở nơi khác.
Ngày 24, 4 máy bay công kích SU 25 bắn hơn 10 quả tên lửa vào đài truyền hình của căn cứ quân sự Khamkhara. Căn cứ quân sự này đã đổi thành tổng bộ cảnh sát. Cảnh sát Chechnya nói, vụ tập kích làm ba người chết, 20 người bị thương, 10 ngôi nhà bị phá huỷ. Ngoài ra, tên lửa của quân Nga bắn vào một xe ôtô ở làng Xamatski làm 8 người chết. Làng Xamatski cách Groznui 50 km về phía tây.
Ngày 25, cuộc tập kích làm 10 người chết, phá huỷ trung tâm thông tin và thiết bị của trong biên giới nước cộng hoà chủ trương độc lập.
Phủ Tổng thống Chechnya cho hay có 12 chiếc máy bay phản lực Nga hồi 8h30, phá huỷ tháp quay truyền hình và trung tâm khống chế điện thoại di động, làm chết 10 người, 25 người bị thương, đưa tổng số người bị thương vong trong ba ngày bắn phá lên tới 41 người.
Tư lệnh không quân Nga Konukov nói với phóng viên, để tiêu diệt phần tử vũ trang, không quân Nga sẽ tiếp tục đánh vào mục tiêu trong biên giới Chechnya. Vị tư lệnh này cho rằng, để hoàn thành nhiệm vụ này chưa cần đến không quân chiến lược, chỉ mới sử dụng đến vũ khí có độ chính xác cao, bao gồm tên lửa điều khiển laser và bom. Ông ta nói, cho đến lúc này không quân Nga chưa bị tổn thất chiếc máy bay nào. Đây là lần đầu tiên quân Nga tập kích đường không vào thủ phủ Chechnya kể từ sau khi kết thúc cuộc chiến tranh đẫm máu ở Chechnya 1994 đến năm 1996.
Ngày 26, cùng với tiếng bom oanh tạc của máy bay Nga, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergeiev cảnh cáo rằng quân Nga đã trì hoãn kế hoạch tiến công mặt đất đối với Chechnya. Ông nói: “Chúng tôi đã trì hoãn nhiều kế hoạch hành động mặt đất, để xem tình hình cụ thể, mục tiêu chủ yếu của chúng tôi là tiêu diệt bọn thổ phỉ”.
Đó là lần đầu Nga tuyên bố tiến công mặt đất, nhiều dấu hiệu chứng tỏ xung đột vũ trang ở Chechnya đang diễn biến thành một cuộc chiến tranh toàn diện.
Vượt biên giới tiễu phỉ, Putin kiên quyết xuất quân
Thủ tướng Nga Putin đạo diễn ra sao đây trước cuộc chiến tranh Chechnya sắp xảy ra là cả một bài toán, khi phải đối mặt trước một số người nghi ngờ hành động vũ trang đang tiến hành ở Chechnya liệu có giành được thắng lợi hay không, Putin tỏ ra kiên quyết “chúng ta nhất định sẽ tiêu diệt bọn khủng bố ngay tại căn cứ địa của chúng”. Song ông Putin cũng tỏ ý, bây giờ vẫn chưa vội tiêu diệt các phần tử khủng bố và các phần tử vũ trang nước ngoài, mà phải thiết kế một chiến thuật đánh chắc chắn, áp dụng biện pháp tiệm tiến từng bước quét sạch sào huyệt của chúng. Putin cho rằng để tránh thương vong về người sẽ không sử dụng quá nhiều phương thức đánh mạnh. Đồng thời ông tuyên bố sẵn sàng đàm phán với Tổng thống Chechnya Matxkhadov, nhưng đưa ra yêu cầu Matxkhadov phải giao nộp vô điều kiện bọn khủng bố quốc tế và tỏ lòng thông cảm đối với thương vong gây ra cho dân thường.
Đối với màn khói Putin đưa ra, Tổng thống Chechnya lập tức phản ứng. Ngày 26/9, phía Chechnya tuyên bố, để tránh cuộc chiến tranh quy mô lớn, Tổng thống Chechnya Matxkhadov muốn tiến hành đối thoại chính trị một cách xây dựng ban lãnh đạo Nga. Matxkhadov mong muốn còn hy vọng thông qua biện pháp ngoại giao để giải quyết vấn đề hoà bình và vấn đề quan hệ Nga - Chechnya. Điều đó do Bí thư về báo chí của Tổng thống Chechnya Apumut Limov nói với phóng viên. Ông ta nói Matxkhadov tin tưởng “nhân dân Chechnya và nhân dân Nga đều không mong muốn xảy ra một cuộc chiến tranh”. Đồng thời Matxkhadov kêu gọi quốc tế cử quan sát viên đến Chechnya, Matxkhadov bảy tỏ: “Chính quyền Chechnya sẽ bảo đảm an toàn cho các quan sát viên quốc tế ở Chechnya”.
Ngày 27/9, Tổng thống Chechnya Matxkhadov lại ra lời kêu gọi gửi công chúng Chechnya. Ông nói “Để bảo đảm trật tự cuộc sống của công dân, ông sẵn sàng tiến hành bất kỳ đối thoại chính trị nào với người lãnh đạo của Nga”.
Maxkhadov chỉ trích tình báo Nga làm cho sự cố gắng của lãnh đạo Chechnya về vấn đề này nhiều lần bỏ lỡ. Nhưng ông bảo đảm sẽ không tiếc bất cứ giá nào để tránh xảy ra cuộc chiến tranh quy mô lớn ở Chechnya. Cùng ngày, trước lời kêu gọi của Matxkhadov, Thủ tướng Liên bang Nga Putin sau buổi gặp Tổng thống tại điện Kremlin, ông đã nói với phóng viên rằng công tác trù bị cho cuộc gặp gỡ giữa Yeltsin với Tổng thống Chechnya Matxkhadov không hề bị đình lại, song cuộc gặp gỡ chỉ có thể được tiến hành “trong trường hợp Tổng thống Nga thấy cần và cuộc gặp phải có lợi cho Nga”.
Cùng thời gian đó, áp lực quân sự không ngừng gia tăng, ngày 27/9 không quân Nga lại xuất kích hơn 50 lần gồm máy bay oanh tạc SU 24 và máy bay cường kích SU 25, đã oanh tạc vào kho đạn dược và kho nhiên liệu nhà máy lọc dầu, căn cứ của bọn khủng bố trên toàn tuyến biên giới Chechnya. Ngoài ra Nga còn bắn phá một số mục tiêu ở thủ phủ Groznui và Gudekmet của Chechnya.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergeiev nói, quân đội Liên bang Nga sẽ triệt để tiêu diệt bọn thổ phỉ Chechnya. Phía quân đội tuyên bố, quân đoàn 58 của Nga đã sẵn sàng, chỉ cần Matxcơva ra lệnh là tiến công Chechnya.
Nhưng cũng có chuyên gia Nga cho rằng chiến thuật Nga tiến công Chechnya bằng đường không khó có hiệu quả. Họ nhận định, do mục đích cuộc chiến tranh và tình hình chính trị Chechnya hoàn toàn khác với tình hình của NATO ở Kosovo, cho nên áp dụng cùng một biện pháp, cũng khó đạt hiệu quả.
Giống như ở Kosovo, mục tiêu công kích của không quân Nga là những trang bị cơ sở chủ yếu tại chỗ: Trung tâm thông tin, sân bay, đường quốc lộ, cầu cống, giếng dầu và nhà máy lọc dầu.
Ở Kosovo, mục tiêu của chiến tranh là ép Tổng thống ở Milosevich phải ngừng trấn áp bọn theo chủ nghĩa ly khai. Còn ở Chechnya, mục đích bắn phá của không quân Nga là muốn phá huỷ căn cứ của bọn phản loạn cắt đứt tuyến tiếp viện và thông tin liên lạc, đặc biệt là phá huỷ đài phát thanh truyền hình.
Các nhà phân tích cho rằng mục tiêu chiến lược của Nga là khiến bọn phản loạn không còn cách gì gây lại các hành động khủng bố mới đối với Nga.
Tướng Konukov chỉ huy không quân Nga cuối tuần tuyên bố, trong các ngày 3/8 đến ngày 27/9, Nga đã huy động 1.700 lần chiếc máy bay để bắn phá, phá huỷ 30 cầu cống, 250 km đường của Chechnya.
Tướng Konukov đưa cho các phóng viên xem tấm ảnh chụp từ máy bay. Từ trên cao có thể nhìn thấy mục tiêu bị máy bay SU 25 bắn phá. Trong cuộc họp phóng viên còn chiếu phim do máy bay mang máy quay phim được.
Học giả chính trị Nga Ivan Saplaichuk nói với phóng viên báo “Thời đại” Nga: “Nga từng nghiêm khắc phê phán những việc làm của Nato ở Kosovo, nhưng nay họ cũng sử dụng đúng biện pháp đó ở Chechnya”. Đồng sự của ông là Balanovxki thì nói: “Suy nghĩ của Nga khi áp dụng hành động quân sự ở Chechnya là cố hết sức để giảm nhẹ tổn thất, giống như NATO đã làm ở Kosovo”. Nga dùng không quân đánh vào Chechnya còn có mục đích chính trị là kích sự bất hoà trong giới lãnh đạo quân sự Chechnya, cuối cùng để xây dựng lại ở Groznui một chính quyền có lợi cho Matxcơva.
Balanovxki cho rằng nếu Nga không có máy bay và hệ thống vũ khí có tính năng tiên tiến như của NATO, thì cũng không thể bắn chính xác vào các mục tiêu đã định như NATO đã làm, vậy họ làm như thế là mạo hiểm.
Số dân thường Chechnya bị chết đã lên đến hàng trăm người. Chính quyền Chechnya cho rằng, sự tổn thất mà dân thường sẽ phải gánh chịu khiến cho tất cả người Chechnya một lần nữa đoàn kết chống lại Nga.
Ngày 28/9, tổng đại diện của nước Cộng hoà Chechnya tại Nga Manbech Vaxiakaev nói với phóng viên, phía quan chức Chechnya “chính xác là gần đây nhất Nga sẽ bắt đầu sử dụng hành động trên mặt đất”. Ông nói: “Theo sự phát triển của các vụ việc, Chechnya đang gấp rút chuẩn bị chiến tranh để chống xâm lược”.
Xem ra, phía Chechnya đã ý thức được rằng cuộc chiến tranh này khó tránh khỏi, bởi vì, đối với Chính phủ Nga, sau khi chiến tranh Chechnya kết thúc, trong vòng ba năm phải suy nghĩ làm thế nào đối phó với nước cộng hoà phản loạn này. Dù là điện Kremlin hay là Bộ Quốc phòng cũng đều không từ bỏ nỗ lực. Sau khi bọn phỉ ở Chechnya gây ra những sự kiện đổ máu, lại càng phải kiên định quyết tâm này.
Điều khiến người ta thấy kỳ lạ là, việc đàm luận trước tiên khả năng đánh điểm vào căn cứ của bọn vũ trang lại không phải là những quân nhân, mà là những người làm về tin tức thời sự. NATO bắn phá Nam Tư trong một thời gian ngắn với tổn thất nhỏ nhất đã bức Milosevich đồng ý để quân đội NATO vào Kosovo. Phía quân sự Nga công khai phê phán phương pháp tác chiến này. Tổng tham mưu trưởng Anatoli Khvasnin vào cuối tháng 3 còn quả quyết trang bị kỹ thuật quân sự và vũ khí của Nam Tư bị phá huỷ là không có, chủ yếu là dân thường bị chết.
Tuy nhiên, sau khi Vladimir Putin lãnh đạo chính phủ, tinh thần của quân đội thay đổi mạnh mẽ. Dưới sự lãnh đạo của ông, đã vạch ra một kế hoạch chuẩn bị giai đoạn đầu tiến công từ trên không phá huỷ hoàn toàn trang thiết bị quân sự và công nghiệp của Chechnya, sau đó tiến hành tấn công trên mặt đất. Đồng thời Bộ trưởng Quốc phòng Igo Sergeiev nêu rõ đã định ra mấy phương án, sẽ tuỳ theo tình hình diễn biến để quyết định thực hiện phương án nào.
Người Chechnya cũng không cam ngồi chờ chết. Ngày 26/9 Matxkhadov chủ trì hội nghị bộ tư lệnh tác chiến, phê chuẩn kế hoạch phòng ngự bí mật Groznui. Hôm sau, Chechnya tuyên bố tổng động viên, bắt dân thường đào chiến hào ở mọi nơi. Để sẵn sàng chiến đấu, họ đã tích trữ thực phẩm, tất cả các hầm phòng không ở Groznui đều được sử dụng trở lại. Quan chức hải quan Dalaev nói, nếu quân đội liên bang vào Chechnya “sẽ không thể dễ dàng đến phủ tổng thống như hồi tháng 12/1994”. Ông ta nói, ngay từ biên giới sẽ gặp phải sự phản kích vũ trang vì nước cộng hoà đã tiến hành bố trí phòng ngự nhiều tầng nhiều lớp. Chính quyền Chechnya đồng thời mời quan sát viên quốc tế cho họ thấy kết quả oanh tạc của Nga.
Basaev và Khatav đồng thời huấn luyện mấy đội hành động lật đổ, những đội này sẽ thâm nhập sâu vào các vùng lân cận tiến hành hành động khủng bố để ngăn chặn oanh tạc. Theo các tài liệu trinh sát bọn khủng bố có kế hoạch đóng giả quân đội liên bang, cho quân lái 10-15 ôtô quân sự về phía Makhachikhara. Bọn khủng bố cố gắng bắt bớ người tối đa, khiến quân đội liên bang phải rút quân.
Tại Ingut, bọn khủng bố đã qua huấn luyện ở trại của Khatav đã bị bắt, chúng là công dân Nga Evphrunsev và Miroskin. Miroskin do có tội đang bị truy nã toàn liên bang, hiện dùng chứng minh thư mang tên khác.
Miroskin và Evphrunsev đã ở một tháng tại Osetchi Kapkaz thủ phủ của Bắc Osetchi. Nhiệm vụ của chúng là tiến hành trinh sát, chọn địa điểm để hoạt động khủng bố. Khi hoàn thành nhiệm vụ xong chúng trở về Chechnya, chúng bị bắt khi trên đường từ Ingut đến biên giới Chechnya.
Để chống bọn khủng bố thâm nhập, tất cả các biên giới hành chính với Chechnya đều bị khống chế nghiêm ngặt. Tại Ingut, Bắc Osetchia, Dagetxtan và Stavropon tất cả các thành phố ở vùng biên cương đều áp dụng các biện pháp bảo đảm an ninh.
Như vậy, nếu chỉ dựa vào tiến công đường không thì không thể cắt đứt sự “thẩm thấu” của bọn phản loạn vũ trang, đội biên phòng liên bang phải tiến hành cùng Bộ Quốc phòng và Bộ Nội vụ tranh thủ lập một vành đai “phòng dịch” xung quanh Chechnya, điều đó có nghĩa là quyết định phải xuất quân trên mặt đất.
Ngày 2/10, cuộc tiến công trên mặt đất mà hai bên đã “chờ đợi” lần cuối cùng đã đến. Mấy nghìn quân Nga và hơn 1.000 xe bọc thép ồ ạt tiến vào Chechnya. Quan chức hành chính địa phương Nonski là Nicolaev nói: “Quân đội Nga hình thành đội ngũ dài 80 km tối thứ năm tiến vào Nonski và Senskopski ở miền Bắc Chechnya”. Cùng lúc đó, quân Chechnya tiến hành đào chiến hào để ngăn cản bước tiến của Nga.
Tiếp sau đó, đội quân của Nga tiến sâu vào Chechnya 5 km và chiếm cứ một vùng phía bắc sông Chiolek.
Cùng ngày, một mũi quân khác theo hướng Ingitsechia tiến vào miền Tây Chechnya, còn hướng chính tiến vào Bamut cách thủ phủ Groznui 30 km về phía tây nam.
Bộ Quốc phòng Nga ở Matxcơva cự tuyệt thừa nhận hoặc phủ nhận việc điều binh có liên quan. Nhưng Putin nói, Nga cự tuyệt thừa nhận độc lập của Chechnya, bởi vậy có quyền đóng quân ở bất cứ nơi nào ở Chechnya để lùng bắt quân phản loạn ly khai Chechnya.
Đây là lần đầu tiên Nga tiến quân vào Chechnya kể từ khi chiến tranh Chechnya của Nga 1994 đến 1996 đến nay.
Tổng thống Chechnya Matxkhadov tuy phủ nhận có liên hệ với hoạt động của bọn khủng bố, song từ lâu ông đã chiêu nạp tên quân phiệt nổi tiếng Basaev vào lực lượng vũ trang của mình, đồng thời uỷ nhiệm Basaev phụ trách tuyến phía đông giáp với Dagetxtan. Sami Basaev nguyên là thủ tướng Chechnya, chính lực lượng vũ trang phản loạn của ông ta hồi tháng 8 và tháng 9 đã chiếm mấy làng của Dagetxtan, mục đích là xây dựng một quốc gia độc lập trong một nước cộng hoà vùng Kapkaz. 34 tuổi, Basaev dũng mãnh thiện chiến, ông ta nổi danh trong thời kỳ chiến tranh Chechnya ở Bukinôpxkơ năm 1995.
Trong cuộc bầu cử tổng thống, Basaev đã đành chịu thua Matxkhadov. Sau mấy tháng làm thủ tướng, ông ta gia nhập hàng ngũ phái chống đối của tổng thống. Nga vốn luôn quy các sự kiện bạo lực về cho Basaev và cho rằng ông ta được Matxkhadov ủng hộ, giờ đây càng có lý do cho rằng cử chỉ này của Matxkhadov là công nhiên khẳng định chủ nghĩa khủng bố.
Chiến tuyến của quân Nga không ngừng mở rộng, ngày 4/10 quân Nga đã vào Chechnya 10 km, thiết lập 3 lớp “An toàn khu”, cắt đứt mối liên hệ của quân phản loạn với bên ngoài.
Nhưng đến giờ này, quân Nga vẫn không thừa nhận kế hoạch của họ triển khai tiến công toàn diện. Người phát ngôn quân đội Nga nói, quân đội Nga tiến công không ngừng vào làng mạc Chechnya, có điều là căn cứ mà họ chiếm lĩnh thì ở gần làng mạc, họ cũng đã chiến đấu với quân phản loạn ở quy mô nhỏ.
“Ngôn ngữ đối thoại với thổ phỉ rất đơn giản, chúng bắn hoặc khiêu khích chúng tôi, chúng tôi liền tiêu diệt chúng”.
Ông ta nói: Nga đang tiếp tục tập kích đường không “chuẩn xác và chính xác” vào các mục tiêu của Chechnya.
Thông tấn xã Nga đưa tin, pháo binh Nga bắn phá vào miền Đông và miền Nam của Chechnya.
Tổng Tham mưu phó thứ nhất của lực lượng vũ trang Nga, Thượng tướng Manilov nhấn mạnh với giới báo chí: Quân đội Nga đang bố trí trong biên giới Chechnya, để đảm bảo cho việc xây dựng “An toàn khu” giữa các vùng của Chechnya với Nga. Vì vậy quân Nga đang chiếm lĩnh các cao điểm có ý nghĩa chiến lược và chiến thuật và xây dựng phòng tuyến, pháo binh và không quân cũng tiến hành pháo kích và không kích và các khu hầm luỹ của bọn vũ trang ly khai Chechnya.
Ông nói: “Một số nơi biên giới Chechnya đang diễn ra xung đột nhỏ, song chúng tôi chưa hành động với quy mô lớn và cũng không có kế hoạch làm như vậy”.
Manilov tiết lộ, “An toàn khu” xây dựng tại các vùng của Chechnya do 3 phòng tuyến hợp thành: phòng tuyến thứ nhất do bộ đội bảo vệ Bộ Nội vụ và cảnh sát bảo vệ, phòng tuyến thứ hai và ba do bộ đội vũ trang Nga bảo vệ. Nhiệm vụ của quân đội là đối phó với quân phản loạn Chechnya đốt phá phòng tuyến thứ nhất.
Lãnh tụ Chechnya nói, gần các làng mạc ở biên giới phía đông Chechnya đã từng xảy ra xung đột. Quân đội Nga vượt qua vùng đồng bằng rộng lớn miền Bắc Chechnya, xâm nhập sâu vào lãnh thổ Chechnya chừng 10 km.
Máy bay chiến đấu của Nga oanh tạc Chechnya gần hai tuần lễ, khiến cho hàng vạn dân tị nạn chạy vào vùng lân cận miền Tây.
Đồng thời, bộ đội bảo vệ Nga đã chiếm lĩnh làng đầu tiên của Chechnya là làng Borodinovxka. Làng này ở vào cách biên giới Chechnya 3 km.
Ngày 6/10, bộ đội cơ động của Bộ Nội vụ và Bộ Quốc phòng Nga đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng an toàn khu với biên giới của Chechnya, an toàn khu đã cách ly khu bọn phỉ vũ trang chiếm cứ với khu vực sát nách Bắc Kapkaz, tin này do Xielov Phó Tư lệnh quân khu Bắc Kapkaz nói với phóng viên ở Vladi-Kapkaz.
Ông còn nhấn mạnh rằng ở Chechnya sẽ không diễn ra hành động quy mô lớn trên mặt đất. Một số nhà phân tích quân sự cho rằng không quân dường như chuẩn bị căn cứ cho quân đội trên mặt đất, quan điểm đó là sai lầm. Máy bay oanh tạc tiến hành bắn phá có định điểm: vũ khí và kho đạn dược, nhà máy ngầm chế tạo chất độc và căn cứ quân sự của bọn khủng bố.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergeiev khi trả lời phóng viên cũng đã giải thích, quân đội liên bang chấp hành xây dựng an toàn khu ở Chechnya. “Kế hoạch này được xác nhận, quân đội liên bang có vượt qua sông Chiolek hay không được quyết định bởi cục diện cụ thể hình thành”.
Bộ trưởng Quốc phòng vạch rõ, phần tử vũ trang đang ngoan cố chống lại quân đội liên bang về mọi mặt đã thâm nhập sâu trong biên giới Chechnya. “ở một số nơi đã vượt qua sông Chiolek, một số nơi chưa vượt qua”.
Đã từ lâu, Phó Tổng tham mưu thứ nhất Bộ Quốc phòng Nga Manilov khi nói đến vấn đề xây dựng an toàn khu với vùng tiếp giáp Chechnya đã chỉ ra rằng thủ lĩnh của bọn phỉ vũ trang bất hợp pháp Chechnya có “ý đồ hòng thay đổi cục diện cực kỳ bất lợi đối với chúng”. “Đến nay, cục diện ở Kapkaz, Chechnya, cả nước Nga và toàn thế giới đều bất lợi đối với bọn khủng bố”.
Ông nói, dân thường Chechnya chạy ra ngoài với quy mô lớn tạo áp lực tâm lý đối với bọn đầu sỏ vũ trang Chechnya. Tất cả mọi người đều biết, dân thường rời khỏi Chechnya không phải là đối tượng dẫn đến sự oanh kích của không quân Nga. “Tất cả các cuộc tập kích đường không đều chuẩn xác bắn trúng vào trang thiết bị của bọn khủng bố”.
“Chúng tôi từ trước tới nay chưa bao giờ nói gộp lẫn dân Chechnya với bọn thổ phỉ”. Trên 80% người Chechnya “không muốn đồng loã với bọn thổ phỉ và bọn khủng bố, không cho chúng vào khu dân cư của mình”.
Ngày 5/10, Tổng thống Chechnya Matxkhadov ký sắc lệnh ban bố tình trạng chiến tranh ở nước cộng hoà. Đối với Chechnya mà nói, người ta chỉ cảm thấy một điều: chiến tranh bắt đầu. Rõ ràng, đây là sự trả lời đối với Liên bang Nga, quân Nga đã khống chế hai vùng đồng bằng của Chechnya là Noxkha và Senkovxkha, chiếm lĩnh trận địa xung quanh làng Kangalinxkha.
Đại đa số những phần tử vũ trang và đại đa số cư dân nam giới ở vùng này đều đã rời các điểm dân cư, rút vào nội địa Chechnya, những phần tử vũ trang mỗi tổ 5 đến 10 người gặp trên đường tiến công, chỉ là để bảo vệ cho lực lượng chủ yếu của Chechnya rút lui. Theo trinh sát cho biết ở cử vào các thôn trấn đã cấu trúc chiến hào, ở những nơi quân đội Liên bang Nga có thể đi qua đều đã chôn mìn.
Cùng lúc đó, quân đội không tiến vào làng, bộ chỉ huy đàm phán với thủ lĩnh và ngành hành chính. Theo lời của Sergei Pleganov người phụ trách trung tâm tin tức của quân đội liên bang đóng tại Dagetxtan, những cuộc đàm phán đó nhằm hai mục đích: buộc các phần tử vũ trang phải rời khỏi thôn làng, phải tiếp xúc với đại biểu chính quyền địa phương. Như vậy nó sẽ giúp cho quân đội Liên bang Nga tiến vào trung tâm Chechnya mà không bị tổn thất và đồng thời tìm hiểu số phận của 3 phi công Nga bị mất tích gần 4 ngày qua. Có tin, các phần tử vũ trang ở gần Urtx-Mantan đã tìm thấy xác chiếc máy bay SU 25 bị mất tích khi đang trinh sát trên không ngày 3/10, nhưng họ nói phi công đã được quân đội liên bang cứu thoát, không quân Nga đã phủ nhận tin này. Hai phi công của máy bay cường kích oanh tạc SU 24 bị mất tích, họ đã tham gia vào cuộc tìm kiếm chiếc máy bay bị mất tích ở Nam Groznui 20 km và đến 18h ngày 4/10 đã bị mất liên lạc với người chỉ huy. Viên sĩ quan trung tâm tin tức không quân là Balakhov nói, đã tiến hành công tác cứu viện hơn hai ngày tại nơi có thể máy bay rơi, nhưng đến nay vẫn không có kết quả.



Ngày 1/12, thành phố Alkon nằm cách Groznui về phía đông khoảng 10 km bị bao vây. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Nga cho biết, quân Liên bang cần khống chế thành phố này trong vòng 2-3 ngày. Igor Sergeiev còn nói thêm với các nhà báo, các biện pháp áp dụng đối với Chechnya sẽ kết thúc trong vòng 1-3 tháng tới.

Trong trận đánh này, trong 9 xác chết được đưa đến vị trí đóng quân của trung đoàn cường kích đường không của quân đội Liên bang, có ba xác lính đánh thuê là người Ảrập, từ dáng vẻ bề ngoài của thi thể cũng như tiền tệ họ đem theo đã chứng minh điều này.

Bộ đội Liên bang tiếp tục bao vây Groznui, trong vòng một ngày đêm vừa qua đã tiến hành tập kích 50 điểm mà bọn phiến quân đang đồn trú.

Đại diện toàn quyền về Chechnya của Chính phủ Nga Kosmal tuyên bố Guemes thành phố lớn thứ nhì sắp tới sẽ trở thành thủ phủ mới của Chechnya.

Đến ngày 4/12, Tư lệnh cụm tập đoàn liên hợp quân đội vùng Bắc Kapkaz, Thượng tướng Kadalsev tuyên bố “Tính đến ngày hôm đó, quân đội Liên bang đã hoàn thành chiến dịch bao vây Groznui".

Như vậy giải phóng Groznui chỉ còn là vấn đề thời gian.

Nhổ cỏ tận gốc - trận quyết chiến cuối cùng của Putin

Ngày 6/12, một lần nữa máy bay chiến đấu của không quân Nga lại bay vào vùng trời thành phố Groznui. Lần này họ không ném bom mà là ném truyền đơn, nội dung truyền đơn không phải là tài liệu tuyên truyền tâm lý chiến mà là thông điệp “dọn sạch thành phố” do Bộ chỉ huy quân sự Nga công bố.

Nội dung của truyền đơn đề cập: Nếu cư dân của thành phố không chịu rời bỏ thành phố trước ngày 11 theo hành lang an toàn qua thôn “1 tháng 5”, thì sẽ bị coi là “phần tử khủng bố” và sẽ bị tiêu diệt.

Kể từ ngày 1/11 khi quân Nga tiến quân vào Chechnya, thì đây là lần đầu họ ra “thông điệp tối hậu”. Một nhà báo có mặt ở Groznui nói, đại bộ phận dân thường Chechnya không có cách gì rời khỏi thành phố Groznui đã bị quân Nga bao vây.

Trong đêm của ngày hôm trước Groznui đã phải chịu đựng 60 quả bom của quân Nga. Đài Truyền hình độc lập Nga đưa tin một số bể dầu lớn đã bị hoả lực quân Nga phá huỷ gây ra các đám cháy trên một số vùng thuộc Groznui.

Quan chức Chechnya cho biết, vẫn còn gần 5 vạn người ở lại trong thành phố. Nhưng sĩ quan chỉ huy quân Nga lại tuyên bố rằng hầu như toàn bộ thành phố Groznui đã bị lính Chechnya chiếm giữ. Bản thân quan chức của Chechnya cũng thừa nhận, trong đêm hôm đó đã có thêm 400 lính Chechnya tăng viện cho Groznui.

Từ mọi phía quân Nga ngày càng áp sát Groznui, có điều vì không muốn khống chế hành lang Ulus - Matan ở mạn Tây Nam Groznui nên quân Nga đã đụng độ với lực lượng vũ trang Chechnya. Vì hai làng Ulus và Mantan trở thành lối thoát duy nhất từ Groznui ra bên ngoài.

Vì lo ngại rằng quân đội của mình sẽ phải chịu tổn thất lớn, cho nên bộ chỉ huy quân đội Nga vẫn không chịu mở chiến dịch quy mô lớn trên mặt đất, tuy nhiên, cùng với việc quân Nga siết chặt vòng vây đối với Groznui, thì những trận chiến ngày càng ác liệt, đặt quân Nga vào tình thế phải mạo hiểm chấp nhận thương vong nặng nề hơn.

Ngoài ra, quân Nga cũng chưa thử đánh chiếm đại bản doanh của quân du kích Chechnya đặt tại một vùng núi phía nam, do quân Nga đã chiếm được phần lớn đường đất Chechnya, hơn nữa đã phong toả những căn cứ chiến lược quan trọng, khiến cho lực lượng vũ trang Chechnya phải từng bước điều chỉnh chiến thuật, bắt đầu áp dụng cách đánh du kích để đối phó với quân Nga. Đó là một bước ngoặt nguy hiểm khi quân Nga đang cố gắng tránh khả năng đánh gần.

Sau khi được đọc những tờ truyền đơn mang tính cảnh báo của quân dội Nga, nhiều cư dân thành phố Chechnya bắt đầu rời khỏi thành phố theo tuyến đường Gradski ở miền Tây Chechnya.

Một số người di tản khỏi Groznui khác thì yêu cầu người Nga kéo dài thêm thời hạn trong thông điệp cuối cùng. Do rất nhiều truyền đơn của quân Nga ném xuống vì thời tiết xấu đã bị gió thổi bạt hết, nên khá nhiều dân trong thành phố Groznui không hề được đọc bản truyền đơn mang tính cảnh báo này của quân Nga.

Mặt khác, Tổng thống Mỹ Clinton đã đưa ra những lời chỉ trích gay gắt nhất đối với Nga trong vấn đề chính sách đối với Chechnya. Nhân bài diễn thuyết về nhân quyền tại Nhà Trắng Clinton nói, thông điệp tối hậu của Nga đe dọa tính mạng dân thường Chechnya. Ông cho rằng, Nga sẽ phải trả giá đắt cho hành động đó của mình, hành động đó chỉ tô đậm thêm chủ nghĩa cực đoan và hạ thấp vị thế quốc tế của Matxcơva.

Trong một bản tuyên bố, Ngoại trưởng các nước thuộc Liên minh châu Âu cũng cực lực lên án Nga, và họ đang xem xét chuyện từ chối cùng Nga ký một số hiệp định hợp tác, Thư ký tổ chức An ninh châu Âu là ông Volbayk sắp sửa tiến hành cuộc đi thăm Chechnya với sự đồng ý của Nga, cũng hết sức can ngăn Nga chớ nên thực hiện hành động đã nêu trong thông điệp cuối cùng.

Bộ trưởng Ngoại giao Anh là Robin Kook đã nói: “Nếu như Nga không tôn trọng những nguyên tắc nhân đạo cơ bản nhất thì phương Tây sẽ không tiếp tục giúp đỡ Nga nữa”, ông nói tiếp, ngoại trừ việc Nga giải tỏa uy hiếp, nếu không thì ông hy vọng rằng tại Hội nghị cấp cao Chính phủ các nước Liên minh châu Âu sẽ nhóm họp vào ngày 10 đến 11/12 tại Hensinki sẽ phải “cân nhắc” lại vấn đề viện trợ kinh tế Nga.

Trước đó, ông Kook đã triệu tập Đại sứ Nga Iuri Pukin đến Bộ Ngoại giao, nhằm tăng cường sức ép ngoại giao đối với Matxcơva.

Tổng thống Pháp Jacque Chirac cho thông điệp cuối cùng của Nga là điều “không ai có thể chấp nhận được”, ông nói thêm biện pháp duy nhất để giải quyết vấn đề Chechnya là thông qua con đường chính trị.

Lời nói đó được ông Chirac phát biểu trong cuộc hội đàm với Tổng thống Ucraina Leonit Cusma, ông kêu gọi “Hãy nhanh chóng bắt tay đối thoại”.

Thủ tướng Italia, ông Marxim Daraima cũng nghiêm khắc phê bình Nga về cuộc chiến Chechnya, theo ông thì phải chấm dứt ngay “cuộc chiến tranh khủng khiếp và không thể chấp nhận được” này.

Tại Cairo, Lãnh tụ tín đồ Mutslim và đạo Itslam Aicập Mufuti Seck Vasailio viết bài kêu gọi các quốc gia theo đạo Islam tẩy chay Nga để trả thù cho những hành động của Nga tại Chechnya.

Trong thời gian đoàn đại biểu tổ chức Hội nghị Islam do Iran đứng đầu rời khỏi Matxcơva để đi thị sát vùng Bắc Kapkaz đang bị chiến tranh dày xéo, thì Bộ trưởng Ngoại giao Iran Caman Caraxi cảnh cáo rằng hành động bạo lực ở Chechnya đã gây tâm trạng “không yên” trong các quốc gia hồi giáo.

Tổng Thư ký khối NATO George Robertson cũng cảnh cáo Nga: Việc Nga đe dọa tàn sát dân thường ở Groznui “là điều không thể chấp nhận được”, ông thúc giục Nga nghe theo lời kêu gọi hãy biết ghìm nén làm theo yêu cầu của dư luận quốc tế.

Cho dù phương Tây đã đưa ra lời chỉ trích gay gắt, nhưng ngày 7/12 Thủ tướng Nga vẫn nhắc lại, ngoại trừ trường hợp Chechnya chịu giao nộp kẻ cầm quyền hiếu chiến đã chỉ huy quân xâm phạm lãnh thổ Nga, nếu không thì phía Nga sẽ không có ý định cùng với người Chechnya tìm tòi giải pháp chính trị. Viên sĩ quan chỉ huy quân đội Nga ở vùng Bắc Kapkaz Kadaksev cho rằng quân Nga ra thời hạn cho dân thường Chechnya sơ tán khỏi Groznui chính là lời khuyến cáo đầy thiện chí. Nhằm vào lời tuyên bố của Tổng thống Clinton ở Washington rằng Nga sẽ phải trả giá đắt cho hành động tuyên bố bản thông điệp cuối cùng đối với nhân dân Groznui, Thủ tướng Nga Putin nói, ông không nắm được “nội dung cụ thể” của bản thông điệp đó. đồng thời Putin cũng nhấn mạnh rằng ông "rất hiểu sự lo lắng của dư luận kể cả của nước Mỹ về chủ nghĩa nhân đạo đối với người Chechnya”.
"Điều tôi muốn đặc biệt nhấn mạnh ở đây là, tuyệt nhiên không phải là sự xâm lược được phát động do khiêu khích. Bottrikh có mấy làng bị chiếm đóng. Mới đầu thì thấy không có ý nghĩa gì. Nhưng nếu chúng ta kết hợp với việc xem xét một chiến lược chính trị quốc gia độc lập được xây dựng với hai phía tựa giáp biển mà tôi vừa đề cập ở trên, thì thấy ý chính là ở chỗ đó. Đương nhiên các vụ việc xảy ra sau đó bất luận như thế nào cũng là điều bọn khủng bố quốc tế không lường hết. Chúng không thể ngờ Nga còn có thể thực hiện đòn mạnh mẽ khiến chúng tổn thương nặng nề. Bất luận là bọn khủng bố quốc tế hay là những người cứng rắn ở nước ngoài đều không ngờ đến đòn trừng phạt lại là như vậy”.

Phóng viên hỏi:

“Ngài có cho rằng các vụ đánh bom xảy ra ở Dagetxtan cùng với Matxcơva và Volgadonxk có liên quan với nhau không?

Putin trả lời:

“Tất nhiên có liên quan. Đó là điều không nghi ngờ. Đó là một nhóm nhỏ bọn khủng bố quốc tế hòng dọa nạt nhân dân, tạo ra sự hoảng loạn, khiến những người lãnh đạo chính trị quốc gia bó tay. Đó là tội ác do giở hết các thủ đoạn mà không làm gì được. Đúng vậy, ý đồ của chúng là gây ra đổ máu, nhưng chúng không đạt được. Những người này phải bị tiêu diệt, không thể có một kết cục nào khác. Tôi xin nhắc lại: bài học chống khủng bố quốc tế đã chứng minh rằng một khi ta co lại, bọn xâm lược sẽ quay đầu trở lại, thì thương vong sẽ nặng hơn. Chúng ta không có cách lựa chọn. Đương nhiên chúng ta phải tăng cường công tác của cơ quan bảo vệ pháp luật. Chúng ta phải cố gắng hết sức để ngăn chặn xảy ra thương vong mới, nhưng ngoài con đường đấu tranh với bọn khủng bố ra chúng ta không còn có sự lựa chọn nào khác”.

Phóng viên lại hỏi:

“Ai sẽ chịu trách nhiệm chủ yếu gánh nặng đấu tranh với bọn khủng bố? Trung ương Liên bang hay là địa phương gánh?”.

Putin trả lời:

“Sự thật đây là vấn đề then chốt, có thể nói then chốt là then chốt. Bởi vì có thể nói, nếu chỉ dựa vào các nhân viên công tác cơ quan của Liên bang thì không thể hoàn thành được nhiệm vụ này. Căn cứ địa của nhóm vũ trang tác chiên ở Dagetxtan phải mất nhiều năm mới xây dựng lên được. Căn cứ địa của bọn khủng bố ẩn náu hoạt động ở các thành phố, vùng biên cương và châu lý trong biên giới Liên bang Nga, cũng mất nhiều năm mới tạo dựng được, chúng đều bỏ nhiều công mới có được. Cơ quan bảo vệ luật pháp ngăn chặn thành công nhiều sự kiện, cũng có những việc không ngăn chặn được. Vấn đề không phải ở chỗ trách nhiệm ai chịu, mà vấn đề ở chỗ phòng ngừa sự kiện đó lại tái phát, chỉ có phối hợp hành động mới làm được việc đó”.

Phóng viên hỏi tiếp:

“Trong tình hình nghiêm trọng hiện nay, ngài cho điều gì là quan trọng nhất?”.

Putin đáp:

“Tôi cho rằng điều quan trọng nhất là đoàn kết xã hội. Chúng ta đang xây dựng một nhà nước dân chủ mới. Chúng ta không chỉ có quyền mà chúng ta còn có trách nhiệm triển khai tranh luận nhiều vấn đề liên quan đến phương hướng ưu tiên phát triển. Trong tranh luận tìm ra chân lý, song chúng ta không có quyền không đoàn kết xung quanh nhiệm vụ trung tâm. Nhiệm vụ trung tâm là bảo vệ công dân của chúng ta để họ không bị bọn khủng bố làm hại, bảo vệ sự toàn vẹn của đất nước chúng ta. Chỉ cần chúng ta đoàn kết lại, chúng ta nhất định hoàn thành được nhiệm vụ.

“Cùng thời gian này, quân Nga một mặt vừa tiếp tục không kích căn cứ địa của phần tử vũ trang Chechnya, mặt khác sau khi tàn quân phỉ bị tiêu diệt ở Dagetxtan đã thiết lập mấy phòng tuyến dọc theo ranh giới hành chính với Chechnya. Bố trí bộ đội bảo vệ và cảnh sát ở phòng tuyến thứ nhất, bố trí quân đội ở phòng tuyến thứ hai và phòng tuyến thứ ba, nếu bọn phỉ phá vỡ vòng tuyến thứ nhất, quân đội sẽ bước vào chiến đấu. Phó Tổng tham mưu trưởng thứ nhất Valeri Manilốp còn ngầm tỏ ý, không loại trừ khả năng Bộ Quốc phòng thực thi hành động mặt đất ở Chechnya”.

Tổng thống Chechnya Matxkhadov ra sức biện minh rằng mình không có quan hệ với bọn khủng bố, đồng thời tích cực tìm sự giúp đỡ của thế giới bên ngoài.

Tối 21/9, Tổng thống Bắc Osetchi là Chasosev, Tổng thống Ingut Oset và Tổng thống Chechnya Matxkhadov tổ chức gặp gỡ ở thủ phủ mới Magad của Ingut. Ba bên thảo luận tình hình của khu vực này, đặc biệt là vấn đề cơ quan bảo vệ pháp luật ở vùng biên giới hiệp tác với nhau để ngăn chặn các phần tử khủng bố từ Chechnya xâm nhập vào các nước cộng hoà khác. Điều này do Oset tiết lộ khi phát biểu trên Đài Truyền hình Độc lập.

Tổng thống Ingut nói: “Chúng tôi cho rằng Tổng thống Yeltsin cần phải gặp gỡ ngay Matxkhadov. Maxkhadov chuẩn bị khi gặp gỡ sẽ đưa ra một loạt kiến nghị nhằm ổn định tình hình vùng này, trong đó bao gồm thành lập nhóm hành động hợp tác chống lại hành vi trộm cướp”. Ôxép cho rằng cuộc gặp gỡ các nhà lãnh đạo vùng bắc Kapkaz từ 27 đến ngày 28/9 có thể được coi là giai đoạn quá độ cho lần gặp gỡ này.

Ôxép nói Matxkhadov cảnh cáo bọn khủng bố từ Chechnya xâm nhập vào Dagetxtan. Matxkhadov nói không hề có qua lại với kẻ tổ chức khủng bố ở Matxcơva, Volgrad và các thành phố khác.

Điều đó Putin không để mắt, liên tục trong ba ngày 23, 24, 25/9 đã lệnh cho quân Nga tập kích Groznui và một nhà máy lọc dầu phía tây nam làm 6 người chết. Ngoài ra còn hai người bị quân Nga bắn chết ở nơi khác.

Ngày 24, 4 máy bay công kích SU 25 bắn hơn 10 quả tên lửa vào đài truyền hình của căn cứ quân sự Khamkhara. Căn cứ quân sự này đã đổi thành tổng bộ cảnh sát. Cảnh sát Chechnya nói, vụ tập kích làm ba người chết, 20 người bị thương, 10 ngôi nhà bị phá huỷ. Ngoài ra, tên lửa của quân Nga bắn vào một xe ôtô ở làng Xamatski làm 8 người chết. Làng Xamatski cách Groznui 50 km về phía tây.

Ngày 25, cuộc tập kích làm 10 người chết, phá huỷ trung tâm thông tin và thiết bị của trong biên giới nước cộng hoà chủ trương độc lập.

Phủ Tổng thống Chechnya cho hay có 12 chiếc máy bay phản lực Nga hồi 8h30, phá huỷ tháp quay truyền hình và trung tâm khống chế điện thoại di động, làm chết 10 người, 25 người bị thương, đưa tổng số người bị thương vong trong ba ngày bắn phá lên tới 41 người.

Tư lệnh không quân Nga Konukov nói với phóng viên, để tiêu diệt phần tử vũ trang, không quân Nga sẽ tiếp tục đánh vào mục tiêu trong biên giới Chechnya. Vị tư lệnh này cho rằng, để hoàn thành nhiệm vụ này chưa cần đến không quân chiến lược, chỉ mới sử dụng đến vũ khí có độ chính xác cao, bao gồm tên lửa điều khiển laser và bom. Ông ta nói, cho đến lúc này không quân Nga chưa bị tổn thất chiếc máy bay nào. Đây là lần đầu tiên quân Nga tập kích đường không vào thủ phủ Chechnya kể từ sau khi kết thúc cuộc chiến tranh đẫm máu ở Chechnya 1994 đến năm 1996.

Ngày 26, cùng với tiếng bom oanh tạc của máy bay Nga, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergeiev cảnh cáo rằng quân Nga đã trì hoãn kế hoạch tiến công mặt đất đối với Chechnya. Ông nói: “Chúng tôi đã trì hoãn nhiều kế hoạch hành động mặt đất, để xem tình hình cụ thể, mục tiêu chủ yếu của chúng tôi là tiêu diệt bọn thổ phỉ”.

Đó là lần đầu Nga tuyên bố tiến công mặt đất, nhiều dấu hiệu chứng tỏ xung đột vũ trang ở Chechnya đang diễn biến thành một cuộc chiến tranh toàn diện.

Vượt biên giới tiễu phỉ, Putin kiên quyết xuất quân

Thủ tướng Nga Putin đạo diễn ra sao đây trước cuộc chiến tranh Chechnya sắp xảy ra là cả một bài toán, khi phải đối mặt trước một số người nghi ngờ hành động vũ trang đang tiến hành ở Chechnya liệu có giành được thắng lợi hay không, Putin tỏ ra kiên quyết “chúng ta nhất định sẽ tiêu diệt bọn khủng bố ngay tại căn cứ địa của chúng”. Song ông Putin cũng tỏ ý, bây giờ vẫn chưa vội tiêu diệt các phần tử khủng bố và các phần tử vũ trang nước ngoài, mà phải thiết kế một chiến thuật đánh chắc chắn, áp dụng biện pháp tiệm tiến từng bước quét sạch sào huyệt của chúng. Putin cho rằng để tránh thương vong về người sẽ không sử dụng quá nhiều phương thức đánh mạnh. Đồng thời ông tuyên bố sẵn sàng đàm phán với Tổng thống Chechnya Matxkhadov, nhưng đưa ra yêu cầu Matxkhadov phải giao nộp vô điều kiện bọn khủng bố quốc tế và tỏ lòng thông cảm đối với thương vong gây ra cho dân thường.

Đối với màn khói Putin đưa ra, Tổng thống Chechnya lập tức phản ứng. Ngày 26/9, phía Chechnya tuyên bố, để tránh cuộc chiến tranh quy mô lớn, Tổng thống Chechnya Matxkhadov muốn tiến hành đối thoại chính trị một cách xây dựng ban lãnh đạo Nga. Matxkhadov mong muốn còn hy vọng thông qua biện pháp ngoại giao để giải quyết vấn đề hoà bình và vấn đề quan hệ Nga - Chechnya. Điều đó do Bí thư về báo chí của Tổng thống Chechnya Apumut Limov nói với phóng viên. Ông ta nói Matxkhadov tin tưởng “nhân dân Chechnya và nhân dân Nga đều không mong muốn xảy ra một cuộc chiến tranh”. Đồng thời Matxkhadov kêu gọi quốc tế cử quan sát viên đến Chechnya, Matxkhadov bảy tỏ: “Chính quyền Chechnya sẽ bảo đảm an toàn cho các quan sát viên quốc tế ở Chechnya”.

Ngày 27/9, Tổng thống Chechnya Matxkhadov lại ra lời kêu gọi gửi công chúng Chechnya. Ông nói “Để bảo đảm trật tự cuộc sống của công dân, ông sẵn sàng tiến hành bất kỳ đối thoại chính trị nào với người lãnh đạo của Nga”.

Maxkhadov chỉ trích tình báo Nga làm cho sự cố gắng của lãnh đạo Chechnya về vấn đề này nhiều lần bỏ lỡ. Nhưng ông bảo đảm sẽ không tiếc bất cứ giá nào để tránh xảy ra cuộc chiến tranh quy mô lớn ở Chechnya. Cùng ngày, trước lời kêu gọi của Matxkhadov, Thủ tướng Liên bang Nga Putin sau buổi gặp Tổng thống tại điện Kremlin, ông đã nói với phóng viên rằng công tác trù bị cho cuộc gặp gỡ giữa Yeltsin với Tổng thống Chechnya Matxkhadov không hề bị đình lại, song cuộc gặp gỡ chỉ có thể được tiến hành “trong trường hợp Tổng thống Nga thấy cần và cuộc gặp phải có lợi cho Nga”.

Cùng thời gian đó, áp lực quân sự không ngừng gia tăng, ngày 27/9 không quân Nga lại xuất kích hơn 50 lần gồm máy bay oanh tạc SU 24 và máy bay cường kích SU 25, đã oanh tạc vào kho đạn dược và kho nhiên liệu nhà máy lọc dầu, căn cứ của bọn khủng bố trên toàn tuyến biên giới Chechnya. Ngoài ra Nga còn bắn phá một số mục tiêu ở thủ phủ Groznui và Gudekmet của Chechnya.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergeiev nói, quân đội Liên bang Nga sẽ triệt để tiêu diệt bọn thổ phỉ Chechnya. Phía quân đội tuyên bố, quân đoàn 58 của Nga đã sẵn sàng, chỉ cần Matxcơva ra lệnh là tiến công Chechnya.

Nhưng cũng có chuyên gia Nga cho rằng chiến thuật Nga tiến công Chechnya bằng đường không khó có hiệu quả. Họ nhận định, do mục đích cuộc chiến tranh và tình hình chính trị Chechnya hoàn toàn khác với tình hình của NATO ở Kosovo, cho nên áp dụng cùng một biện pháp, cũng khó đạt hiệu quả.

Giống như ở Kosovo, mục tiêu công kích của không quân Nga là những trang bị cơ sở chủ yếu tại chỗ: Trung tâm thông tin, sân bay, đường quốc lộ, cầu cống, giếng dầu và nhà máy lọc dầu.

Ở Kosovo, mục tiêu của chiến tranh là ép Tổng thống ở Milosevich phải ngừng trấn áp bọn theo chủ nghĩa ly khai. Còn ở Chechnya, mục đích bắn phá của không quân Nga là muốn phá huỷ căn cứ của bọn phản loạn cắt đứt tuyến tiếp viện và thông tin liên lạc, đặc biệt là phá huỷ đài phát thanh truyền hình.

Các nhà phân tích cho rằng mục tiêu chiến lược của Nga là khiến bọn phản loạn không còn cách gì gây lại các hành động khủng bố mới đối với Nga.

Tướng Konukov chỉ huy không quân Nga cuối tuần tuyên bố, trong các ngày 3/8 đến ngày 27/9, Nga đã huy động 1.700 lần chiếc máy bay để bắn phá, phá huỷ 30 cầu cống, 250 km đường của Chechnya.

Tướng Konukov đưa cho các phóng viên xem tấm ảnh chụp từ máy bay. Từ trên cao có thể nhìn thấy mục tiêu bị máy bay SU 25 bắn phá. Trong cuộc họp phóng viên còn chiếu phim do máy bay mang máy quay phim được.

Học giả chính trị Nga Ivan Saplaichuk nói với phóng viên báo “Thời đại” Nga: “Nga từng nghiêm khắc phê phán những việc làm của Nato ở Kosovo, nhưng nay họ cũng sử dụng đúng biện pháp đó ở Chechnya”. Đồng sự của ông là Balanovxki thì nói: “Suy nghĩ của Nga khi áp dụng hành động quân sự ở Chechnya là cố hết sức để giảm nhẹ tổn thất, giống như NATO đã làm ở Kosovo”. Nga dùng không quân đánh vào Chechnya còn có mục đích chính trị là kích sự bất hoà trong giới lãnh đạo quân sự Chechnya, cuối cùng để xây dựng lại ở Groznui một chính quyền có lợi cho Matxcơva.

Balanovxki cho rằng nếu Nga không có máy bay và hệ thống vũ khí có tính năng tiên tiến như của NATO, thì cũng không thể bắn chính xác vào các mục tiêu đã định như NATO đã làm, vậy họ làm như thế là mạo hiểm.

Số dân thường Chechnya bị chết đã lên đến hàng trăm người. Chính quyền Chechnya cho rằng, sự tổn thất mà dân thường sẽ phải gánh chịu khiến cho tất cả người Chechnya một lần nữa đoàn kết chống lại Nga.

Ngày 28/9, tổng đại diện của nước Cộng hoà Chechnya tại Nga Manbech Vaxiakaev nói với phóng viên, phía quan chức Chechnya “chính xác là gần đây nhất Nga sẽ bắt đầu sử dụng hành động trên mặt đất”. Ông nói: “Theo sự phát triển của các vụ việc, Chechnya đang gấp rút chuẩn bị chiến tranh để chống xâm lược”.

Xem ra, phía Chechnya đã ý thức được rằng cuộc chiến tranh này khó tránh khỏi, bởi vì, đối với Chính phủ Nga, sau khi chiến tranh Chechnya kết thúc, trong vòng ba năm phải suy nghĩ làm thế nào đối phó với nước cộng hoà phản loạn này. Dù là điện Kremlin hay là Bộ Quốc phòng cũng đều không từ bỏ nỗ lực. Sau khi bọn phỉ ở Chechnya gây ra những sự kiện đổ máu, lại càng phải kiên định quyết tâm này.

Điều khiến người ta thấy kỳ lạ là, việc đàm luận trước tiên khả năng đánh điểm vào căn cứ của bọn vũ trang lại không phải là những quân nhân, mà là những người làm về tin tức thời sự. NATO bắn phá Nam Tư trong một thời gian ngắn với tổn thất nhỏ nhất đã bức Milosevich đồng ý để quân đội NATO vào Kosovo. Phía quân sự Nga công khai phê phán phương pháp tác chiến này. Tổng tham mưu trưởng Anatoli Khvasnin vào cuối tháng 3 còn quả quyết trang bị kỹ thuật quân sự và vũ khí của Nam Tư bị phá huỷ là không có, chủ yếu là dân thường bị chết.

Tuy nhiên, sau khi Vladimir Putin lãnh đạo chính phủ, tinh thần của quân đội thay đổi mạnh mẽ. Dưới sự lãnh đạo của ông, đã vạch ra một kế hoạch chuẩn bị giai đoạn đầu tiến công từ trên không phá huỷ hoàn toàn trang thiết bị quân sự và công nghiệp của Chechnya, sau đó tiến hành tấn công trên mặt đất. Đồng thời Bộ trưởng Quốc phòng Igo Sergeiev nêu rõ đã định ra mấy phương án, sẽ tuỳ theo tình hình diễn biến để quyết định thực hiện phương án nào.
Người Chechnya cũng không cam ngồi chờ chết. Ngày 26/9 Matxkhadov chủ trì hội nghị bộ tư lệnh tác chiến, phê chuẩn kế hoạch phòng ngự bí mật Groznui. Hôm sau, Chechnya tuyên bố tổng động viên, bắt dân thường đào chiến hào ở mọi nơi. Để sẵn sàng chiến đấu, họ đã tích trữ thực phẩm, tất cả các hầm phòng không ở Groznui đều được sử dụng trở lại. Quan chức hải quan Dalaev nói, nếu quân đội liên bang vào Chechnya “sẽ không thể dễ dàng đến phủ tổng thống như hồi tháng 12/1994”. Ông ta nói, ngay từ biên giới sẽ gặp phải sự phản kích vũ trang vì nước cộng hoà đã tiến hành bố trí phòng ngự nhiều tầng nhiều lớp. Chính quyền Chechnya đồng thời mời quan sát viên quốc tế cho họ thấy kết quả oanh tạc của Nga.

Basaev và Khatav đồng thời huấn luyện mấy đội hành động lật đổ, những đội này sẽ thâm nhập sâu vào các vùng lân cận tiến hành hành động khủng bố để ngăn chặn oanh tạc. Theo các tài liệu trinh sát bọn khủng bố có kế hoạch đóng giả quân đội liên bang, cho quân lái 10-15 ôtô quân sự về phía Makhachikhara. Bọn khủng bố cố gắng bắt bớ người tối đa, khiến quân đội liên bang phải rút quân.

Tại Ingut, bọn khủng bố đã qua huấn luyện ở trại của Khatav đã bị bắt, chúng là công dân Nga Evphrunsev và Miroskin. Miroskin do có tội đang bị truy nã toàn liên bang, hiện dùng chứng minh thư mang tên khác.

Miroskin và Evphrunsev đã ở một tháng tại Osetchi Kapkaz thủ phủ của Bắc Osetchi. Nhiệm vụ của chúng là tiến hành trinh sát, chọn địa điểm để hoạt động khủng bố. Khi hoàn thành nhiệm vụ xong chúng trở về Chechnya, chúng bị bắt khi trên đường từ Ingut đến biên giới Chechnya.

Để chống bọn khủng bố thâm nhập, tất cả các biên giới hành chính với Chechnya đều bị khống chế nghiêm ngặt. Tại Ingut, Bắc Osetchia, Dagetxtan và Stavropon tất cả các thành phố ở vùng biên cương đều áp dụng các biện pháp bảo đảm an ninh.

Như vậy, nếu chỉ dựa vào tiến công đường không thì không thể cắt đứt sự “thẩm thấu” của bọn phản loạn vũ trang, đội biên phòng liên bang phải tiến hành cùng Bộ Quốc phòng và Bộ Nội vụ tranh thủ lập một vành đai “phòng dịch” xung quanh Chechnya, điều đó có nghĩa là quyết định phải xuất quân trên mặt đất.

Ngày 2/10, cuộc tiến công trên mặt đất mà hai bên đã “chờ đợi” lần cuối cùng đã đến. Mấy nghìn quân Nga và hơn 1.000 xe bọc thép ồ ạt tiến vào Chechnya. Quan chức hành chính địa phương Nonski là Nicolaev nói: “Quân đội Nga hình thành đội ngũ dài 80 km tối thứ năm tiến vào Nonski và Senskopski ở miền Bắc Chechnya”. Cùng lúc đó, quân Chechnya tiến hành đào chiến hào để ngăn cản bước tiến của Nga.

Tiếp sau đó, đội quân của Nga tiến sâu vào Chechnya 5 km và chiếm cứ một vùng phía bắc sông Chiolek.

Cùng ngày, một mũi quân khác theo hướng Ingitsechia tiến vào miền Tây Chechnya, còn hướng chính tiến vào Bamut cách thủ phủ Groznui 30 km về phía tây nam.

Bộ Quốc phòng Nga ở Matxcơva cự tuyệt thừa nhận hoặc phủ nhận việc điều binh có liên quan. Nhưng Putin nói, Nga cự tuyệt thừa nhận độc lập của Chechnya, bởi vậy có quyền đóng quân ở bất cứ nơi nào ở Chechnya để lùng bắt quân phản loạn ly khai Chechnya.

Đây là lần đầu tiên Nga tiến quân vào Chechnya kể từ khi chiến tranh Chechnya của Nga 1994 đến 1996 đến nay.

Tổng thống Chechnya Matxkhadov tuy phủ nhận có liên hệ với hoạt động của bọn khủng bố, song từ lâu ông đã chiêu nạp tên quân phiệt nổi tiếng Basaev vào lực lượng vũ trang của mình, đồng thời uỷ nhiệm Basaev phụ trách tuyến phía đông giáp với Dagetxtan. Sami Basaev nguyên là thủ tướng Chechnya, chính lực lượng vũ trang phản loạn của ông ta hồi tháng 8 và tháng 9 đã chiếm mấy làng của Dagetxtan, mục đích là xây dựng một quốc gia độc lập trong một nước cộng hoà vùng Kapkaz. 34 tuổi, Basaev dũng mãnh thiện chiến, ông ta nổi danh trong thời kỳ chiến tranh Chechnya ở Bukinôpxkơ năm 1995.

Trong cuộc bầu cử tổng thống, Basaev đã đành chịu thua Matxkhadov. Sau mấy tháng làm thủ tướng, ông ta gia nhập hàng ngũ phái chống đối của tổng thống. Nga vốn luôn quy các sự kiện bạo lực về cho Basaev và cho rằng ông ta được Matxkhadov ủng hộ, giờ đây càng có lý do cho rằng cử chỉ này của Matxkhadov là công nhiên khẳng định chủ nghĩa khủng bố.

Chiến tuyến của quân Nga không ngừng mở rộng, ngày 4/10 quân Nga đã vào Chechnya 10 km, thiết lập 3 lớp “An toàn khu”, cắt đứt mối liên hệ của quân phản loạn với bên ngoài.

Nhưng đến giờ này, quân Nga vẫn không thừa nhận kế hoạch của họ triển khai tiến công toàn diện. Người phát ngôn quân đội Nga nói, quân đội Nga tiến công không ngừng vào làng mạc Chechnya, có điều là căn cứ mà họ chiếm lĩnh thì ở gần làng mạc, họ cũng đã chiến đấu với quân phản loạn ở quy mô nhỏ.

“Ngôn ngữ đối thoại với thổ phỉ rất đơn giản, chúng bắn hoặc khiêu khích chúng tôi, chúng tôi liền tiêu diệt chúng”.

Ông ta nói: Nga đang tiếp tục tập kích đường không “chuẩn xác và chính xác” vào các mục tiêu của Chechnya.

Thông tấn xã Nga đưa tin, pháo binh Nga bắn phá vào miền Đông và miền Nam của Chechnya.

Tổng Tham mưu phó thứ nhất của lực lượng vũ trang Nga, Thượng tướng Manilov nhấn mạnh với giới báo chí: Quân đội Nga đang bố trí trong biên giới Chechnya, để đảm bảo cho việc xây dựng “An toàn khu” giữa các vùng của Chechnya với Nga. Vì vậy quân Nga đang chiếm lĩnh các cao điểm có ý nghĩa chiến lược và chiến thuật và xây dựng phòng tuyến, pháo binh và không quân cũng tiến hành pháo kích và không kích và các khu hầm luỹ của bọn vũ trang ly khai Chechnya.

Ông nói: “Một số nơi biên giới Chechnya đang diễn ra xung đột nhỏ, song chúng tôi chưa hành động với quy mô lớn và cũng không có kế hoạch làm như vậy”.

Manilov tiết lộ, “An toàn khu” xây dựng tại các vùng của Chechnya do 3 phòng tuyến hợp thành: phòng tuyến thứ nhất do bộ đội bảo vệ Bộ Nội vụ và cảnh sát bảo vệ, phòng tuyến thứ hai và ba do bộ đội vũ trang Nga bảo vệ. Nhiệm vụ của quân đội là đối phó với quân phản loạn Chechnya đốt phá phòng tuyến thứ nhất.

Lãnh tụ Chechnya nói, gần các làng mạc ở biên giới phía đông Chechnya đã từng xảy ra xung đột. Quân đội Nga vượt qua vùng đồng bằng rộng lớn miền Bắc Chechnya, xâm nhập sâu vào lãnh thổ Chechnya chừng 10 km.

Máy bay chiến đấu của Nga oanh tạc Chechnya gần hai tuần lễ, khiến cho hàng vạn dân tị nạn chạy vào vùng lân cận miền Tây.

Đồng thời, bộ đội bảo vệ Nga đã chiếm lĩnh làng đầu tiên của Chechnya là làng Borodinovxka. Làng này ở vào cách biên giới Chechnya 3 km.

Ngày 6/10, bộ đội cơ động của Bộ Nội vụ và Bộ Quốc phòng Nga đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng an toàn khu với biên giới của Chechnya, an toàn khu đã cách ly khu bọn phỉ vũ trang chiếm cứ với khu vực sát nách Bắc Kapkaz, tin này do Xielov Phó Tư lệnh quân khu Bắc Kapkaz nói với phóng viên ở Vladi-Kapkaz.

Ông còn nhấn mạnh rằng ở Chechnya sẽ không diễn ra hành động quy mô lớn trên mặt đất. Một số nhà phân tích quân sự cho rằng không quân dường như chuẩn bị căn cứ cho quân đội trên mặt đất, quan điểm đó là sai lầm. Máy bay oanh tạc tiến hành bắn phá có định điểm: vũ khí và kho đạn dược, nhà máy ngầm chế tạo chất độc và căn cứ quân sự của bọn khủng bố.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergeiev khi trả lời phóng viên cũng đã giải thích, quân đội liên bang chấp hành xây dựng an toàn khu ở Chechnya. “Kế hoạch này được xác nhận, quân đội liên bang có vượt qua sông Chiolek hay không được quyết định bởi cục diện cụ thể hình thành”.

Bộ trưởng Quốc phòng vạch rõ, phần tử vũ trang đang ngoan cố chống lại quân đội liên bang về mọi mặt đã thâm nhập sâu trong biên giới Chechnya. “ở một số nơi đã vượt qua sông Chiolek, một số nơi chưa vượt qua”.

Đã từ lâu, Phó Tổng tham mưu thứ nhất Bộ Quốc phòng Nga Manilov khi nói đến vấn đề xây dựng an toàn khu với vùng tiếp giáp Chechnya đã chỉ ra rằng thủ lĩnh của bọn phỉ vũ trang bất hợp pháp Chechnya có “ý đồ hòng thay đổi cục diện cực kỳ bất lợi đối với chúng”. “Đến nay, cục diện ở Kapkaz, Chechnya, cả nước Nga và toàn thế giới đều bất lợi đối với bọn khủng bố”.

Ông nói, dân thường Chechnya chạy ra ngoài với quy mô lớn tạo áp lực tâm lý đối với bọn đầu sỏ vũ trang Chechnya. Tất cả mọi người đều biết, dân thường rời khỏi Chechnya không phải là đối tượng dẫn đến sự oanh kích của không quân Nga. “Tất cả các cuộc tập kích đường không đều chuẩn xác bắn trúng vào trang thiết bị của bọn khủng bố”.

“Chúng tôi từ trước tới nay chưa bao giờ nói gộp lẫn dân Chechnya với bọn thổ phỉ”. Trên 80% người Chechnya “không muốn đồng loã với bọn thổ phỉ và bọn khủng bố, không cho chúng vào khu dân cư của mình”.

Ngày 5/10, Tổng thống Chechnya Matxkhadov ký sắc lệnh ban bố tình trạng chiến tranh ở nước cộng hoà. Đối với Chechnya mà nói, người ta chỉ cảm thấy một điều: chiến tranh bắt đầu. Rõ ràng, đây là sự trả lời đối với Liên bang Nga, quân Nga đã khống chế hai vùng đồng bằng của Chechnya là Noxkha và Senkovxkha, chiếm lĩnh trận địa xung quanh làng Kangalinxkha.

Đại đa số những phần tử vũ trang và đại đa số cư dân nam giới ở vùng này đều đã rời các điểm dân cư, rút vào nội địa Chechnya, những phần tử vũ trang mỗi tổ 5 đến 10 người gặp trên đường tiến công, chỉ là để bảo vệ cho lực lượng chủ yếu của Chechnya rút lui. Theo trinh sát cho biết ở cử vào các thôn trấn đã cấu trúc chiến hào, ở những nơi quân đội Liên bang Nga có thể đi qua đều đã chôn mìn.

Cùng lúc đó, quân đội không tiến vào làng, bộ chỉ huy đàm phán với thủ lĩnh và ngành hành chính. Theo lời của Sergei Pleganov người phụ trách trung tâm tin tức của quân đội liên bang đóng tại Dagetxtan, những cuộc đàm phán đó nhằm hai mục đích: buộc các phần tử vũ trang phải rời khỏi thôn làng, phải tiếp xúc với đại biểu chính quyền địa phương. Như vậy nó sẽ giúp cho quân đội Liên bang Nga tiến vào trung tâm Chechnya mà không bị tổn thất và đồng thời tìm hiểu số phận của 3 phi công Nga bị mất tích gần 4 ngày qua. Có tin, các phần tử vũ trang ở gần Urtx-Mantan đã tìm thấy xác chiếc máy bay SU 25 bị mất tích khi đang trinh sát trên không ngày 3/10, nhưng họ nói phi công đã được quân đội liên bang cứu thoát, không quân Nga đã phủ nhận tin này. Hai phi công của máy bay cường kích oanh tạc SU 24 bị mất tích, họ đã tham gia vào cuộc tìm kiếm chiếc máy bay bị mất tích ở Nam Groznui 20 km và đến 18h ngày 4/10 đã bị mất liên lạc với người chỉ huy. Viên sĩ quan trung tâm tin tức không quân là Balakhov nói, đã tiến hành công tác cứu viện hơn hai ngày tại nơi có thể máy bay rơi, nhưng đến nay vẫn không có kết quả.