Ngô Tất Tố
ĐẺ CHẬM MẤT VÀI NGHÌN NĂM
Tác giả: Ngô Tất Tố
Theo tin của báo Tự do, ở tỉnh Tân An mới có một cuộc tôn vương. Đức tân quân hãy còn đương tuổi ấu xung, ngài lên ngôi sau khi ra đời độ vài ba ngày, có lẽ còn chưa khai sinh, chưa kịp đặt tên, đặt hiệu. Cứ như bài tường thuật của báo Tự do, thì ngài chỉ là cháu ngoại một người hương chức, gọi là Hương X. Không phải người của cành vàng lá ngọc nào cả. Sở dĩ ngài được lên ngôi báu hoàn toàn nhờ ở mệnh trời. Người ta nói rằng: bà thân của ngài, năm nay tuổi mới đến thì. Người còn là hạng gái tân, chưa có kết duyên với ai. Thế mà từ mấy tháng trước, tự nhiên thân thế của người cứ phinh phính lớn giữa lớn ra, y như một người có chửa. Ông Hương, bà Hương cho là chuyện lạ, đã cố gạn hỏi căn do.
Người nói: chính người chưa từng gần với đàn ông. Chỉ vì một hôm nằm mơ được ăn một quả đào tiên rồi sinh ra thế. Nếu là ngày xưa tất nhiên người không thể ở nhà được nữa. Vì nếu ở nhà sẽ bị làng bắt mất trâu. Nhưng ở ngày nay thì không ai động đến lông chân, người vẫn tự do như thường. Thấm thoát hết hạn 9 tháng 10 ngày, quả đào tiên ở trong bụng người cố nhiên phải tìm đường ra. Thì ra đó là một đứa con trai, cũng như vô số cái bào thai khác. Chắc là chung quanh đứa con trai ấy cũng chẳng có gì lạ đâu.
Nhưng vì ông Hương bà Hương hoặc giả có đọc truyện Phấn trang lâu, cho nên mới nói thêm rằng: Thằng con trai ấy lúc lọt lòng mẹ, tay phải thấy có hai chữ "sơn hà" tay trái thì có hai chữ "xã tắc". Sơn hà xã tắc nằm ở trong tay, chẳng phải là vua thì gì? Thế là dân kéo đến bệ kiến rất đông. Họ đặt đứa con trai ấy lên bàn thờ, rồi họ thi lễ bái và gọi là vua. Việc đó đến tai quan quận. Trong lúc lễ đang cử hành một cách linh đình thì có lính quận đến bắt. Dân làng, ông Hương, bà Hương và đức Thái mẫu đều chạy tán loạn, chỉ còn ấu quân vẫn nằm nghiễm nhiên trên bàn thờ. Thế là tân quân ấy hóa ra ông Phế đế. Than ôi, quốc tộ thật là ngắn ngủi! Cái đó chỉ vì ngài đẻ khí chậm. Giả sử đẻ sớm vài nghìn năm nữa, nếu không làm vua quyết là ngài cũng làm chúa. Các vị vua chúa ngày xưa cũng thường ra đời một cách đột ngột như ngài. Bà mẹ ông Tiết chỉ vì nuốt trứng chim chả thành ra có mang, rồi mới sinh ra ông Tiết. Bà mẹ ông Tắc thì vì ướm chân vào cái vết chân một người to lớn, bà liền thụ thai rồi sinh ra ông Tắc. Đức thánh mẫu của đạo Thiên chúa tuy có chồng nhưng vẫn là gái đồng trinh, chỉ vì mơ thấy thiên sứ hiện vào mình mà cũng có thai và cũng đẻ ra đức chúa Giêsu. Những chuyện ấy đều có chép ở Kinh thi và kinh thánh của đạo Thiên chúa, chắc không sai với sự thực. Bởi sự giáng sinh khác thường cho nên đức chúa Giêsu mới trở nên vị chúa cứu thế, ông Tiết mới làm ông Tổ nhà Chu, khiến cho muôn đời sùng bái. Cuộc ra đời của vị ấu quân Tân An có khác gì thế.
Nếu không bị ông quận Tân An phá ngang, thì chưa biết chừng sau này có khi ngài làm vua làm chúa chứ kém gì! Bởi thế có người đã trách ông quận Tân An không biết lịch sự, dám làm một việc bạo nghịch. Trách là phải! Có điều trong lúc phong trào phụ nữ giải phóng đương thịnh hành, nếu những việc ấy mà không bị ngăn cản, e rằng trong nước sẽ không đủ nhà bảo anh để chứa những đấng dị nhân.