Chương 22

[Yamaa Tsuneteru] (5/11/1918 – 19/10/2001) người Nhật. Nhà thơ, nghệ nhân gốm sứ trường phái “Hòn đất”. Sinh trưởng ở vùng nông thôn Nara, cảnh sơn thủy tươi đẹp và lịch sử lâu đời của Nara đã được thể hiện trong các tác phẩm gốm sứ và thơ ca của ông sau này. Về già, ông trở lại Nara tiếp tục sáng tạo nghệ thuật gốm sứ. Tháng 10 năm 2001, trong một vụ cướp ở triển lãm gốm sứ tại Giang Kinh (Trung Quốc), ông đã bị sát hại.

Từ hồi trai trẻ ông đã rất say mê nghệ thuật, khi còn là sinh viên ông đã tranh thủ học nghệ thuật gốm sứ, theo học đại sư Yagi Kazukusa ở Kyoto; trong thời gian này ông kết thân với Yagi Kazuo - con trai cả của đại sứ. Thời kỳ đầu, ông Yamaa chịu ảnh hưởng rất đậm của phong trào gốm sứ Trung Quốc mà sư phụ truyền cho, sử dụng chất men rất tinh tế. Thời trẻ ông Yamaa làm nghề y, sang tuổi trung niên, sau khi chuyên tâm hoạt động nghệ thuật, ông đã cùng các bạn thân là Yagi Kazuo và Yamanishi Hikaru lập ra trường phái “Hòn đất” lẫy lừng trong giới nghệ thuật Nhật Bản. Ông không đưa “Hòn đất” tiến lên theo trào lưu Âu hóa cực đoan. Ông kiên định tôn chỉ của “Hòn đất”, tích cực dung hòa giữa truyền thống và cách tân đã sáng tạo nên những tác phẩm xuyên suốt cổ kim như “Vô tư lự”, “Không gian”, “Trăng tàn”, “Huỳnh hỏa trùng tương vọng”, và từ đó xác lập vị trí bậc thầy của mình. Phong cách nghệ thuật của ông không chỉ là bỏ qua phép đối xứng và cân bằng, mà chủ yếu thể hiện rõ “thần thái hiện lên từ chất liệu đất”, được ca ngợi là “nhà nghệ sĩ gốm sứ khiến người ta tràn trề hứng khởi mạnh mẽ nhất”. Tác phẩm của ông luôn mang nét tâm tình nhất quán, những nỗi bi thương sâu lắng; những hồi ức đối với quá khứ luôn xuyên suốt các tác phẩm gốm sứ nghệ thuật và thơ ca của ông.

Yamaa Tsuneteru rất yêu mến văn hóa Trung Quốc, các tác phẩm thơ của ông ngoài thơ tiếng Nhật, thơ tam cú ra, còn có rất nhiều bài thơ theo lối Trung Quốc.

Những năm cuối đời, ông rất nhiệt tình vun đắp cho lĩnh vực giao lưu văn hóa nghệ thuật Trung – Nhật. Sau khi bị hại, ông đã được thị trưởng thành phố Giang Kinh truy tặng danh hiệu “công dân danh dự Giang Kinh”, một chiếc chìa khóa vàng của thành phố Giang Kinh đã được tùy táng cùng ông tại nghĩa trang Vạn Quốc của Giang Kinh

(Từ điển nghệ thuật Nhật Bản)


Đó là thu hoạch của Quan Kiện trong cả buổi sáng hôm nay. Anh đã đọc đi đọc lại cả trăm lần, cơ hồ đã thuộc lòng, nhưng vẫn không thấy hữu ích gì với mình. Anh lại nhìn tác giả đoạn này: Innouse Hitoshi – một người trong nhóm biên soạn bộ từ điển.

Mình phải tiếp tục tra mới được. Thư viện Giang Kinh là một trong vài thư viện lớn nhất toàn quốc, nói là có hàng triệu cuốn sách cũng không ngoa, có vô số sách nói về nghệ thuật Nhật Bản.

Anh ngồi trên ghế, vươn vai vặn hông, tay vừa đưa lên đã bị ghì chặt vào lưng ghế. Cố cựa quậy cũng không được.
“Thế nào, đã chịu thua rồi chứ?”. Là Âu Dương San. Chứ còn ai vào đây nữa?
- Kìa, đừng đùa. Em đã bao nhiêu tuổi rồi?
Người nữ nhân viên quản lý thư viện ngồi đằng xa đang lừ mắt nhìn hai người.
- Anh đã biết rồi còn gì, em chỉ kém anh hơn ba trăm ngày, đừng quên quà sinh nhật của em, nghe chưa? Sao mà khéo thật, Giang Kinh rộng là thế mà chúng ta lại gặp nhau ở đây!
- Đúng là quá “khéo”. Anh có đem theo di động đây, em gọi về báo cáo với mẹ anh rằng anh đang chăm chỉ học hành, em đang chăm chỉ canh gác anh!
- Ai canh gác anh? Đừng có mà tưởng bở! Em đang tra cứu tài liệu thì có!
- Này, hồi nọ ai đã nói ghét nhất là vào thư viện, vì ở đây cấm ăn uống, cấm nói to, cấm gọi di động? - Kiện kéo ghế cho San ngồi. Với San, anh luôn luôn là một người anh tốt bụng.
- Hôm nay là ngoại lệ. Vì hôm qua có một tay công an trẻ tìm em, hỏi cụ thể về “mười nơi có ma ở Giang Kinh”. Hồi trước em viết cái bài báo ấy, là bê nguyên xi nội dung của bà chị họ, chứ em có biết gì đâu? Nhưng anh chàng cảnh sát khôi ngô ấy cứ cố hỏi kỹ, em ngớ ra không nói được, cho nên hôm nay đến đây để bổ sung. Anh thì sao? Đang học gì? Yamaa Tsuneteru à?
- Chuyện dài lắm. Để lúc khác sẽ kể cho em nghe.
- Anh không coi em là tâm phúc nữa à? - San mở to đôi mắt tròn xoe, đôi mắt trong veo khiến người ta phải rung động. Câu này, hai người thường nói với nhau từ hồi bé. Kiện nghe xong đành “chào thua” vậy.
Anh hạ thấp giọng: “Thế thì anh nói tóm tắt các ý chính vậy, anh đang điều tra xem ai đã hại Thi Di…”.
- Điều này anh đã nói rồi, đã có news gì chưa, ví dụ, có tìm thấy gì ở nhà Thi Di không? Bà mẹ Thi Di không cầm chổi rễ lùa anh ra khỏi nhà chứ?
- Em vội lo gì thế? Anh vẫn chân tay nguyên lành đây thôi? Ở nhà Thi Di anh nhìn thấy cái này…
Kiện lục túi áo lấy ra cái hộp xinh xắn, đưa cho San xem.
- Chỉ là một đôi hoa tai, có gì đặc biệt đâu?
- Anh cũng vừa mới biết kiểu hoa tai “đom đóm” này bắt nguồn từ một tác phẩm nghệ thuật gốm sứ Nhật Bản nổi tiếng “Huỳnh hỏa trùng tương vọng”, tác giả chính là ông Yamaa Tsuneteru. Năm năm trước ông ta bị sát hại ở Giang Kinh, một số tác phẩm của ông ấy cũng bị cướp đi. Cùng bị giết hôm đó còn có một bảo vệ người Trung Quốc, em biết là ai không? Là ông Hoàng Quán Hùng – cha của Thi Di.
San trợn tròn mắt, cô ngồi xuống bên Kiện, đọc đoạn thông tin viết về người nghệ sĩ này trong cuốn “Từ điển nghệ thuật Nhật Bản” rồi hỏi “Sau đó thì sao?”.

Anh nhớ là mình đã nói với em rồi, hình như trước đây Thi Di có điều bí mật gì đó không cho anh biết, có lẽ là về việc này. Cảnh sát từng coi ông Hùng là nghi phạm số một, đã làm nội ứng, hợp tác với bọn trộm, và là nghi phạm duy nhất…
- Cũng giống như anh hiện nay! - Có lẽ San biết Kiện sẽ không để bụng, hoặc căn bản chẳng nghĩ gì xa xôi.
- Cảm ơn em đã nhắc anh. Hiện nay anh rất muốn biết sự thật, Thi Di cũng thế, chắc là rất mong điều tra ra vụ án cướp của giết người vì cảnh sát đã gác vụ ấy lại. Điều bí mật của Thi Di là cô ấy đang điều tra sự việc, anh đoán rằng cô ấy đã lựa chọn trọng điểm khác xa với bên cảnh sát. Có thể đoán rằng hướng điều tra của cảnh sát sẽ là những kẻ địch của ông Yamaa Tsuneteru, các vụ án trộm cướp tác phẩm nghệ thuật, những người bảo vệ và các mối liên hệ khác. Một khi không thể có manh mối gì, thì sẽ kết luận như thông lệ. Vì trong các vụ tương tự, thường thấy các bảo vệ thông đồng với bên ngoài, cho nên cha của Thi Di trở thành nghi phạm số một. Nhất là lại phát hiện thấy nhiều dấu vân tay và tóc của ông ta trên quần áo của ông Yamaa Tsuneteru…
- Họ đã vật lộn!
- Đó là chứng cứ rất có sức thuyết phục. Nhưng Thi Di rất muốn thanh minh cho cha, muốn tìm ra hung thủ giết cha mình, nên cô ấy sẽ không tin…
- Không tin, hay là không muốn tin?
- Dù sao thì, cô ấy vẫn đặt trọng tâm vào ông Yamaa Tsuneteru. Cảnh sát thì không tìm thấy ai là kẻ thù của ông ấy, điều này cũng có thể nhận ra ngay trong từ điển: một nghệ sĩ đam mê nghệ thuật. Anh cảm thấy ông ấy không hề ganh đua với đời, cho nên rất khó mà có kẻ thù rõ rệt. Nhưng liệu có thể vì những nhân tố khác không? Chắc hẳn cảnh sát phải có hàng chồng tư liệu mà vẫn không thể phá án, chứng tỏ vụ này không hề đơn giản, không đơn giản chỉ là một vụ cướp của giết người. Anh cho rằng Thi Di muốn chứng minh rằng những nhân tố khác về ông Yamaa Tsuneteru đã dẫn đến việc ông ấy bị hại.
- Em nghe ù cả tai rồi, nhưng em không cho rằng anh đang nói nhảm nhí!
- Thi Di điều tra về con người ông ấy nên mới biết về hoa tai đom đóm. Nhưng anh không hiểu Thi Di bắt tay vào từ đâu, anh đã mất cả buổi sáng mới chỉ đọc thấy độc cái đoạn này.
San cười cười: “Anh mới chỉ là hạng nghiệp dư! Bà chị họ em nói là, đến thư viện tìm sách, có thể nhờ nhân viên thư viện giúp cho, và nếu họ đang vui vẻ thì ta sẽ đỡ tốn không ít thời gian”.Tâm trạng của nữ nhân viên thư viện Diêu Tố Vân đang chẳng nhẹ nhõm gì. Cuộc hôn nhân ngắn ngủi vừa kết thúc, chị trở lại cuộc sống độc thân nhưng lại cảm thấy chẳng hề có tự do. Các bạn chị nói với chị rằng đây là quá trình tất yếu, rồi sẽ có lúc cảm thấy sáng sủa.

Chị đã chú ý đến Kiện và San đang ngồi thì thầm rất lâu, cho nên khi Kiện bước đến chỗ chị, chị đã giữ vẻ mặt nặng trình trịch. Kiện cười bẽn lẽn: “Em muốn tìm vài tư liệu về nghệ thuật gốm sứ Nhật Bản, nhưng không thạo mấy, chị có thể giúp em không ạ?”.
Nụ cười đầm ấm có thể làm tan băng giá, huống chi mới chỉ là vẻ mặt nặng nề?
Nghệ thuật gốm sứ Nhật Bản? Thì ra lớp trẻ ngày nay không chỉ biết đến “Ảo tưởng cuối cùng”, “Đại Đường hào hiệp” và NBA… Diêu Tố Vân lập tức thấy mến anh chàng trông hơi “thộn” này.
- Cậu đã gặp may! Lúc này tôi đang không bận lắm. Cô bé đang í ới kia là bạn gái của cậu chứ gì? Suýt nữa tôi gọi người lôi cô ấy ra ngoài! - Tố Vân biết, nếu là cô gái kia hỏi, chắc mình sẽ coi như tai điếc!
- Là em gái ạ. Cô ấy hơi nghịch ngợm. Chắc chị đã đoán ra hồi nhỏ em phải khốn khổ ra sao rồi!
Tố Vân thấy vui vui, nói: “Hình như cậu đã tìm từ điển, từ điển chỉ ghi qua loa thôi. Cậu muốn đọc kỹ về nghệ thuật gốm sứ Nhật Bản thì có thể tìm các nguyên tác của Nhật, cậu có biết tiếng Nhật không? Tôi có thể tìm giúp cậu một lô báo chí, thông tin… nhưng cậu phải nhờ phiên dịch. Nếu cậu thật sự mong muốn, tôi có thể giúp cậu nối mạng với một số thư viện của Nhật, sẽ có các nội dung giao lưu quốc tế và các dịch vụ công cộng nữa…”.


Quan Kiện nghệt ra. Anh nghĩ đây là lần đầu trong đời mình sẽ có riêng một phiên dịch. Không chỉ riêng Diêu Tố Vân nhìn Kiện và San thì thầm. Ba Du Sinh cũng đang ẩn đằng sau một giá sách lớn quan sát đôi nam nữ. Trông vẻ thân thiết của hai người đủ thấy họ rất đẹp đôi. Thật dễ hiểu khi nghe nói họ quen nhau từ bé và là đôi bạn thân.
Cho đến khi Hoàng Thi Di xuất hiện.
Nếu Kiện đúng là hung thủ, thì là vì điều này ư? Nhưng tại sao còn phải giết Chử Văn Quang?


Tại sao Thi Di lại vừa khéo lại là con của Hoàng Quán Hùng? Trực giác mách bảo anh phải liên hệ hai vụ án này với nhau, nhưng nếu chỉ là ngẫu nhiên, và đó là hai vụ hoàn toàn tách biệt thì sao?


Tạm thời vẫn chưa thể loại trừ khả năng Quan Kiện là nghi phạm. Một khi chưa có chứng cứ thì không thể loại trừ bất cứ ai liên quan, kể cả Âu Dương San.


Có lẽ, giết người không phải xuất phát từ thâm tâm Quan Kiện. Phải hiểu rằng những người có khả năng đặc biệt thường bỏ qua “ý thức”, còn “vô thức” thì lại vượt lên. Liệu vô thức của Quan Kiện có “độc bộ giang hồ” không?


Đó là lập luận gần đây của Ba Du Sinh đối với vụ án mạng Hoàng Thi Di. Anh dù cố gắng ép mình phải gạt bỏ chiều hướng “thiên kiến”, thì tiêu điểm suy nghĩ trong anh vẫn cứ rơi vào Quan Kiện. Hôm nay anh đến thư viện tra cứu tư liệu về “mười nơi có ma ở Giang Kinh” với chủ tâm cố đưa Quan Kiện ra khỏi vị trí nghi phạm, thì anh lại bất ngờ chứng kiến cái cảnh này.