Câu chuyện của cô Honey

Cô Honey nói:
- Chúng ta không cần phải vội vã. Vậy dùng thêm một tách trà nữa nhé? Và em ăn nốt lát bánh mì kia đi, chắc em đói lắm rồi.
Matilda cầm lát bánh thứ hai lên, chậm rãi ăn. Bơ Margarine cũng không đến nỗi tệ. Nếu không biết trước, chưa chắc bé có thể nói được sự khác biệt của nó với bơ sữa. Đột nhiên, bé hỏi:
- Cô Honey, ở trường họ trả tiền cho cô tệ lắm hả?
Cô Honey ngước nhìn lên:
- Không quá tệ đâu. Cô nhận lương như những người khác.
- Nhưng chắc chắn là rất ít nếu cô quá nghèo như thế này. Những giáo viên khác có sống trong ngôi nhà không bàn ghế, không bếp gas, và không nhà tắm như cô không?
Giọng cô Honey hơi nghẹn đi:
- Không đâu, cô là ngoại lệ.
Matilda muốn thăm dò sự thật, bèn nói tiếp:
- Em cho là cô thích cuộc sống đơn giản. Ít bàn ghế thì việc quét dọn dễ dàng hơn. Cô không phải chà bóng đồ đạc, cũng không phải phủi bụi mỗi ngày. Nếu cô không có tủ lạnh, cô không phải đi cửa hàng để mua trứng, sốt mayonnaise, và kem lạnh để chất đầy vào đó. Nó tiết kiệm cho cô nhiều thứ.
Tới đây, Matilda thấy khuôn mặt cô Honey căng ra. Toàn thân cô cứng lại. Đôi vai nhô lên cao. Môi cô mím chặt lại. Hai tay cô bóp chặt ca nhựa, đăm đăm nhìn vào trong đó như thể đang tìm kiếm cách trả lời cho những câu hỏi không ngây thơ chút nào.
Mộg khoảng im lặng dài và đầy bối rối. Không khí trong phòng bỗng thay đổi, nó nhuốm vẻ kỳ lạ và bí mật bao phủ khắp nơi. Matilda nói:
- Em xin lỗi vì đã hỏi cô những câu đó, thưa cô Honey. Nó không phải là việc của em.
Lúc này, dường như cô Honey đã thức tỉnh. Cô rùng mình nhẹ rồi thận trọng đạt ca nhựa xuống khay. Cô nói:
- Sao em lại không thể hỏi được chứ? Em có quyền hỏi. mà có thể là chính cô lại muốn em hỏi điều đó. Có thể đó là lý do để cô mời em tới đây. Sự thật, em là người khách đầu tiên tới ngôi nhà tranh này từ khi cô dọn tới cách đây hai năm.
Matilda không nói gì. Bé có thể cảm nhận được sự căng thẳng mỗi lúc một lớn dần lên. Cô Honey tiếp:
- Em khôn ngoan hơn tuổi nhiều lắm, cưng ạ, điều đó làm cô rối trí. Em có vẻ ngoài là một đứa bé, nhưng em chẳng trẻ con chút nào vì trí tuệ và khả năng suy luận của em phát triển như một người lớn. Có lẽ mọi người sẽ gọi em là đứa bé trưởng thành, nếu em hiểu ý cô muốn nói.
Matilda vẫn không nói gì. Bé chờ đợi điều kế tiếp.
- Từ trước đến nay, cô thấy thật khó mà nói với bất cứ ai về vấn đề của cô. Cô không chịu được sự lúng túng, và thiếu cả cam đảm. Mọi can đảm đã bị bẻ gãy từ lúc cô còn nhỏ. Nhưng đột nhiên, lúc này, cô khao khát muốn kể cho một ai đó. Cô biết em chỉ là một đứa bé con, nhưng đâu đó, trong người em có phép lạ, và cô đã tận mắt nhìn thấy phép lạ ấy.
Matilda trở nên tỉnh táo hẳn. Giọng nói mà bé đang nghe chính là tiếng thổn thức cầu xin được giúp đỡ. Phải là thế. Chắc chắn là thế. Rồi tiếng nói tiếp tục cất lên:
- Uống thêm trà nhé? Cô nghĩ vẫn còn trong bình đấy.
Matilda gật đầu. Cô Honey rót trà ra hai ca nhựa và thêm sữa vào. Cô cầm ca bằng cả hai tay rồi im lặng nhấp từng ngụm nhỏ. Một im lặng thật lâu trước khi cô hỏi:
- Cô kể em nghe một câu chuyện nhé?
- Vâng ạ.
- Năm nay cô hai ba tuổi. Khi cô chào đời, cha cô là bác sĩ trong ngôi làng này. Gia đình cô có ngôi nhà cũ, nhưng rộng rãi, xinh đẹp, xây bằng gạch đỏ. Ngôi nhà ẩn trong rừng, phía sau khu đồi, chắc là em không biết đâu.
Matilda im lặng.
- Cô sinh ra ở đó. Và bi kịch thứ nhất xảy ra: mẹ cô mất năm cô lên hai tuổi. Cha cô, đầy bận rộn, cần phải có ai đó để quản lý ngôi nhà và chăm sóc cô. Thế là ông mời người em gái chưa chồng của mẹ cô đến sống với cha con cô. Dì cô đồng ý và tới ngay.
Matilda hỏi:
- Người dì của cô bao nhiêu tuổi khi tới đây?
- Không già lắm. Khoảng ba mươi tuổi, nhưng cô ghét dì ấy ngay từ đầu, và cô nhớ mẹ cô biết bao nhiêu. Dì ấy không phải là con người tử tế. Cha cô không biết điều đó vì ít khi ông ở nhà, mà mỗi lần có mặt ông thì dì ấy lại cư xử khác đi.
Cô Honey dừng lại để nhấp một ngụm trà:
- Cô không hiểu tại sao cô lại kể cho em nghe điều này.
Matilda giục:
- Cô làm ơn kể tiếp đi.
- Sau đó là bi kịch thứ hai. Lúc cô được năm tuổi, cha cô chết thật đột ngột. Mới hôm trước, cha vẫn còn đó, hôm sau, cha đã mất. Thế là chỉ còn mình cô sống với dì, và dì trở thành người giám hộ hợp pháp của cô. Dì có đủ mọi quyền lực của bậc cha mẹ, và hiểu theo cách khác, dì trở thành người chủ thật sự của ngôi nhà.
Matilda hỏi:
- Cha cô chết như thế nào?
- Thật thú vị khi em hỏi câu đó. Lúc cho cô mới mất, cô còn quá nhỏ để hỏi câu như thế, nhưng sau này, cô phát hiện có một sự bí ẩn bao quanh cái chết của ông.
- Họ không biết cha cô chết như thế nào à?
Cô Honey ngần ngừ:
- Không phải thế. Chỉ vì không ai tin rằng cha cô lại làm điều đó. Ông ấy là con người khôn ngoan và sáng suốt.
- Cha cô làm cái gì?
- Tự tử.
Matilda kinh ngạc, bé thở mạnh:
- Thật vậy sao?
- Thì nó là vậy, nhưng ai mà biết được?
Cô Honey nhún vai, quay mặt đi, và nhìn đăm đăm ra bên ngoài cửa sổ nhỏ xíu.
- Em biết cô nghĩ gì. Cô nghĩ rằng người dì đã giết ông ấy và làm ra vẻ như ông ấy tự làm điều đó.
Cô Honey lắc đầu:
- Cô không nghĩ gì cả. Chẳng ai dám nghĩ tới điều đó nếu thiếu chứng cớ.
Căn phòng nhỏ yên lặng hẳn đi. Matilda để ý thấy hai bàn tay cầm ca của cô Honey run lên nhè nhẹ. Bé hỏi tiếp:
- Rồi sau đó? Chuyện gì xảy ra khi cô ở một mình với người dì? Bà ấy tử tế với cô không?
- Tử tế? Bà ấy là ma là quỷ. Ngay sau khi cha cô mất đi, bà ấy biến thành một con người đáng sợ, cuộc sống của cô là cơn ác mộng dài.
- Bà ấy làm gì cô?
- Cô không muốn nói về điều đó. Khủng khiếp lắm. Cuối cùng, cô sợ hãi đến nỗi khi bà ấy bước vào phòng là cô run lên. Em phải hiểu là cô không có cá tính mạnh mẽ bằng em. Lúc nào cô cũng thẹn thùng và nhút nhát.
- Cô không còn bà con nào khác sao? Người chú, người cậu, người cô, người dì, hoặc ông bà?
- Theo cô biết thì không có. Những người đó, hoặc đã chết, hoặc sang định cư ở nước Úc. Và cô e rằng tới bây giờ, thì vẫn thế.
- Vậy cô lớn lên trong ngôi nhà đó với dì cô, nhưng chắc là cô phải đi học chứ?
- Vâng, cô đi học ở chính cái trường mà em đang học.
Cô Honey đột nhiên dừng lại, xoay xoay cái ca không trong tay.
- Cô muốn giải thích cho em hiểu rằng, sau ngần ấy năm cô bị thống trị và trở nên sợ hãi dễ dàng bởi bà dì ác độc, tới nỗi, bất cứ mệnh lệnh nào của bà ấy, cô đều làm theo ngay. Năm mười tuổi, cô trở thành nô lệ của bà ấy. Cô làm tất cả công việc trong nhà. Trải giường cho bà ấy. Giặt giũ và ủi quần áo cho bà ấy. Nấu ăn cho bà ấy. Cô đã học được cách làm tất cả.
- Nhưng chắc chắn là cô có thể than phiền với ai đó.
Cô Honey hỏi lại:
- Với ai? Và cô quá sợ để mà than phiền. Cô nói rồi, cô là nô lệ của bà ấy.
- Bà ấy đánh cô chứ?
- Chúng ta đừng đi quá sâu vào chi tiết.
- Khủng khiếp quá. Chắc là cô khóc nhiều lắm.
- Chỉ khóc khi nào cô có một mình. Cô không được phép khóc trước mặt bà ấy. Nhưng cô thường xuyên sống trong sợ hãi.
- Sau khi cô tốt nghiệp thì sao?
- Cô là một học sinh sáng chói. Cô có thể vào đại học dễ dàng, nhưng vấn đề đó không được đặt ra.
- Tại sao vậy, cô Honey?
- Vì cô phải ở nhà để làm việc nhà.
Matilda im lặng. Cô Honey tiếp tục xoay xoay cái ca, như chờ đợi câu hỏi kế:
- Rồi cô trở thành giáo viên như thế nào?
- Cô vào trường cao đẳng sư phạm. Trường đó chỉ có cách nhà 45 phút ngồi xe buýt. Cô được phép đi học với điều kiện: mỗi buổi chiều phải về nhà ngay để giặt giũ, ủi quần áo, lau nhà và nấu bữa tối.
- Lúc đó cô bao nhiêu tuổi?
- Cô vào trường Cao đẳng sư phạm lúc cô mười tám tuổi.
- Cô có thể thu dọn đồ đạc và bỏ đi được rồi.
Cô Honey thở dài nhè nhẹ:
- Cô đợi có việc làm đã. Nhưng em đừng quên rằng lúc đó cô sợ người dì đến nỗi không dám nghĩ đến điều đó. Em không thể tưởng tượng được, bị một người khác có cá tính quá mạnh mẽ kiểm soát mình, biến mình yếu đuối như một cọng bún. Đó là câu chuyện buồn của đời cô. Cô nói vậy đủ rồi đấy.
Matilda kêu lên:
- Cô đừng dừng lại. Cô chưa nói xong mà. Cuối cùng, sao cô thoát được bà ấy và tới sống trong ngôi nhà nhỏ này?
- À, đó là chuyện khác. Cô hãnh diện vì điều đó.
Matilda nài nỉ:
- Cô hãy kể đi.
- Khi cô được nhận vào dạy học. bà ấy nói rằng cô mắc nợ bà ấy nhiều tiền lắm. Cô hỏi tại sao, bà ấy bảo bà ấy cho cô ăn suốt từng ấy năm, mua giày và mua quần áo cho cô. Tính ra, tới cả ngàn bảng. Cô phải trả nợ cho bà ấy bằng cách đưa hết tiền lương của cô trong mười năm liên tục. Bà ấy chỉ cho lại tiền túi mỗi bảng một tuần. Bà ấy sắp xếp với nhà trường, và tiền lương của cô được đưa trực tiếp vào tài khoản của bà ấy. Cô buộc phải ký tên đồng ý.
Matilda kêu lên:
- Lẽ ra cô không nên làm như vậy. Tiền lương của cô là cơ hội cho cô tự do.
- Cô biết. Nhưng lúc đó, hầu như đời cô là nô lệ cho bà ấy rồi, nên cô không dám phản đối. Cô vẫn còn nợ bà ấy lắm.
- Rồi cô trốn được bằng cách nào?
Cô Honey mỉm cười. Nụ cười lần đầu tiên Matilda thấy:
- À, cách đây hai năm rồi. Đó là chiến thắng vĩ đại của cô.
- Vậy cô kể đi.
- Cô thường dậy sớm và đi dạo trong khi người dì vẫn còn ngủ. Một ngày nọ, cô bắt gặp ngôi nhà tranh này. Hoàn toàn không có người ở. Cô hỏi xem người chủ của nó là ai. Nó là ngôi nhà của người nông dân. Cô đến gặp người đó, mà nông dân họ cũng dậy rất sớm đấy. Ông ấy đang vắt sữa bò. Cô bèn hỏi xem cô muốn thuê ngôi nhà được không. Thoạt đầu, ông ấy không chịu, vì ngôi nhà chẳng có gì để ở cả, nó rỗng tuếch. Cô nói: "Ông cứ cho tôi thuê. Tôi thích cảnh lãng mạn. Tôi sống được mà." Ông ta bảo: "Cô điên quá, nhưng nếu cô khăng khăng đòi thuê, thì cứ trả tôi mười xu một tuần." Cô đưa ngay bốn mươi xu là tiền ứng trước một tháng.
Matilda kêu lên:
- Tuyệt vời quá! Đột nhiên cô có ngôi nhà riêng! Nhưng làm sao cô lấy được can đảm để báo cho người dì biết?
Cô Honey nở nụ cười thứ hai:
- Căng đấy! Nhưng cô cương quyết làm điều đó. Một buổi tối, nấu ăn cho bà ấy xong, cô lên lầu, thu dọn vài món cá nhân cho vào một hộp giấy, xuống lầu, rồi thông báo là cô ra đi, vì mới thuê được một ngôi nhà. Người dì bùng nổ lên, bà ấy thét to: "Thuê nhà? Làm sao mày có thể thuê nhà trong khi tiền túi của mày chỉ có một bảng mỗi tuần chứ?" Cô nói cô đã thuê được nhà rồi, bà ấy vẫn thét lớn: "Rồi mày sẽ ăn bằng gì?" Cô trả lời: "Cháu sẽ tự lo được!" Rồi cô lao ra khỏi cửa trước.
Matilda kêu lên:
- Hoan hô! Vậy là cuối cùng, cô được tự do!
- Cuối cùng cô được tự do! Không thể nói cho em biết điều đó tuyệt vời như thế nào.
- Nhưng suốt hai năm qua, cô phải xoay sở đển sống với số tiền một bảng một tuần?
Giọng cô thật dịu dàng:
- Vâng, cô trả tiền thuê nhà mười xu, còn lại bao nhiêu, cô mua dầu cho bếp dầu và cây đèn, rồi mua sữa, trà, bánh mì, bơ margarine. Cô chỉ cần có thế thôi. Mà cô đã nói rằng, cô đượ bữa ăn trưa thịnh soạn trong trường đấy.
Matilda trân trối nhìn cô. Cô Honey đã làm một điều thật can đảm làm sao! Trong đôi mắt bé, cô bỗng trở thành một vị nữ anh hùng. Bé chợt nhớ ra, hỏi tiếp:
- Mùa đông thì hẳn là lạnh lắm hả cô?
- Cô đã có bếp dầu. Em sẽ ngạc nhiên khi biết có có thể làm cho nơi này trở nên ấm cúng.
- Cô có giường không, cô Honey?
Cô Honey lại mỉm cười:
- Không có, nhưhg họ nói rằng, ngủ trên mặt phẳng cứng là có lợi cho sức khoẻ đấy.
Ngay lập tức, Matilda có thể thấy được toàn bộ câu chuyện sẽ đi về hướng nào. Cô Honey cần được giúp đỡ. Không thể nào để cô ấy tiếp tục cuộc sống như thế này mãi. Bé nói:
- Cô Honey, cô sẽ khấm khá hơn, nếu cô bỏ việc và lãnh tiền trợ cấp thất nghiệp.
- Cô sẽ không bao giờ làm điều đó. Cô thích công việc dạy học.
Matilda suy nghĩ:
- Em cho rằng người dì ác độc của cô vẫn còn ở trong căn nhà cũ.
- Năm nay, bà ấy chỉ khoảng năm mươi tuổi. Bà ấy sẽ còn ở đó lâu đấy.
- Và cô cho rằng ý cha cô muốn bà ấy là chủ căn nhà mãi mãi?
- Cô chắc chắn cha cô không muốn như thế. Cha mẹ thường để cho người giám hộ quyền chiếm giữ căn nhà trong khoảng thời gian nào đó. Và rồi ngôi nhà được uỷ thác lại cho người con. Khi người con trưởng thành, nó sẽ là tài sản của người con.
Matilda hỏi:
- Vậy thì ngôi nhà đó là của cô?
Giọng cô buồn bã hẳn đi:
- Di chúc của cha cô không được tìm thấy. Dường như nó đã bị ai huỷ đi rồi.
- Không đoán được ai sao?
- Không đoán được.
Matilda kêu lên:
- Nhưng nếu không có di chúc, được nhiên, ngôi nhà vẫn thuộc về cô, vì cô là con của cha cô?
- Cô biết, nhưng dì cô đã trình ra một tờ giấy, viết rằng, cha cô để lại ngôi nhà cho người em vợ để đáp lại sự tử tế vì đã chăm sóc cô. Cô chắc chắn giấy tờ đó là giả mạo, nhưng chẳng ai chứng minh được.
- Cô không thử thuê một luật sư giỏi để đấu tranh cho chuyện đó sao?
- Cô không có tiền để làm điều đó, và em phải nhớ rằng người dì của cô là một hình ảnh rất được kính trọng trong xã hội. Bà ấy có thể lực lắm.
- Bà ấy là ai?
Cô Honey lưỡng lự giây lát rồi nhỏ nhẹ đáp:
- Cô Trunchbull.