Ngôi nhà tranh của cô Honey
Tác giả: Roald Dahl
Cô Honey gặp Matilda ngoài cổng, rồi cả hai lặng lẽ đi qua con đường High Street của ngôi làng. Họ đi ngang cửa hiệu rau, mà nơi cửa kính được chất đầy ắp táo và cam, cửa hiệu thịt heo lủng lẳng các tảng thịt bò tươi rói cùng với những con gà vàng bóng... Họ đi ngang ngân hàng, cửa hiệu bán tạp phẩm, cửa hiệu bán đồ điện, rồi đi mãi tới tận bên kia làng. Họ bước vào một con đường nhỏ hẹp, nơi chẳng còn bóng dáng xe cộ lẫn người qua lại.
Bây giờ, khi chỉ còn hai người với nhau, đột nhiên Matilda trở nên sinh động hẳn lên. Dường như luồng năng lượng bị ém kín bên trong được thoát ra ngoài, bé đi lon ton bên cô Honey, thỉnh thoảng lại nhảy lên như con dê nhỏ. Những ngón tay bé xíu chỉ trỏ lung tung, và miệng bé líu lo nói chuyện không ngớt. Nào là... Em có thể chuyển dời bất cứ mọi vật, chứ không chỉ làm ngã nhào chiếc ly xuống bàn... Em có thể xê dịch được bàn ghế... Kể cả khi có người ngồi trên ghế, em cũng xô đẩy họ được, thậm chí những đồ vật to hơn bàn ghế cũng chẳng ăn thua gì... Em chỉ cần tập trung sức mạnh vào đôi mắt, làm cho chúng nóng rực lên, rồi em nhìn chăm chú vào vật thể mà em muốn di chuyển. Em phải tập trung thật căng, đôi mắt bốc cháy luôn cũng được, nhưng điều đó không quan trọng...
- Bình tĩnh nào cô bé, bình tĩnh lại đi. Chúng ta đừng quá kích động khi mọi việc còn quá sớm để kết luận.
- Nhưng cô cho rằng nó thú vị, phải không cô Honey?
- Ồ, cô cho rằng nó còn hơn cả thú vị nữa đấy. Nhưng kể từ nay, chúng ta phải bước đi thật dè dặt, Matilda.
- Tại sao chúng ta phải bước đi thật dè dặt hả cô Honey?
- Vì chúng ta đang chơi đùa với một sức mạnh quá huyền bí, làm chúng ta chẳng biết gì về nó cả. Cô nghĩ điều này có thể tốt, có thể siêu phàm đấy, nhưng dù sao, chúng ta hãy cẩn thận khi giải quyết nó.
Đây là những lời khuyên khôn ngoan của một con người từng trải, nhưng Matilda quá kích động để nhìn thấy được điều đó. Bé vẫn nhảy trên một chân:
- Em không hiểu tại sao chúng ta phải cẩn thận?
Cô Honey kiên nhẫn đáp:
- Cô đang cố giải thích cho em rằng, chúng ta đang đối phó với điều chúng ta không biết. Một điều không thể giải thích được. Nói cho đúng từ, thì đó là một sự kiện phi thường.
- Em là một sự kiện phi thường ư?
- Hoàn toàn có thể giải thích như thế. Nhưng ngay lúc này, cô thích em đừng nghĩ về bản thân như là cái gì đó thật khác thường. Sau này chúng ta sẽ khám phá thêm về sự kiện phi thường đó, nhưng chỉ có hai ta thôi, và phải đảm bảo là thật cẩn thận.
- Lúc đó cô muốn em làm thêm chứ, cô Honey?
Cô Honey đáp:
- Đó là điều cô muốn đề nghị đấy.
- Tốt quá.
Cô Honey nói tiếp:
- Bản thân, cô còn sửng sốt hơn em khi thấy điều em đã làm, có sẽ cố tìm cho được lời giải thích hợp lý.
- Như là gì?
- Như là, có cái gì liên quan đến việc em phát triển sớm không.
- Em không hiểu?
- Một đứa trẻ phát triển sớm, bộc lộ sự thông minh trước tuổi. Em chính là đứa trẻ phát triển sớm đáng kinh ngạc đấy.
- Thật à cô?
- Ừ. Em phải biết điều đó. Hãy xem khả năng đọc sách và khả năng toán học của em.
- Có lẽ cô nói đúng ạ.
Cô Honey kinh ngạc trước một đứa trẻ không hề biết kiêu ngạo. Cô nói tiếp:
- Cô tự hỏi, khả năng đột nhiên xảy ra với em, là có thể di chuyển một vật mà không chạm tay vào nó, có liên quan tới sức mạnh não bộ của em không?
Rồi cô mỉm cười:
- Nhưng dù cho có điều gì đó xảy ra, kể từ nay, chúng ta phải bước đi thật dè dặt. Cô không quên được nét lạ lùng trên khuôn mặt em sau khi em làm ngã nhào cái ly.
- Có phải cô nghĩ rằng, điều đó có thể làm em bị đau, hả cô Honey?
- Nó làm em cảm thấy thật khác thường, phải không?
- Nó làm em cảm thấy thật thú vị. Trong giây lát đó, em đang bay qua những vì sao trên đôi cánh bạc. Em đã nói cho cô biết rồi đấy. Và em cũng nói rằng lần sau diễn ra dễ dàng hơn lần trước. Em nghĩ, càng luyện tập thì càng dễ dàng hơn.
Cô Honey đi chậm lại để đứa bé có thể bắt kịp cô, mà không cần phải nhảy nhót lên. Khung cảnh thanh bình nơi con đường nhỏ, khi ngôi làng lùi dần sau lưng họ. Đó là một buổi chiều mùa thu óng ả, hai bên đường rậm rạp những bụi mâm xôi, và những cây táo gai đầy trái chín đỏ là quà tặng cho lũ chim trời khi mùa đông lạnh lẽo chớm đến. Vươn mình cao hơn cả là loài cây sồi, cây tiêu huyền, cây tần bì, và một cây dẻ trái ngọt. Cô Honey - muốn thay đồi đề tài - đã đọc tên các loại cây cho bé nghe, chỉ cho bé cách nhận dạng chúng qua hình dáng của lá và vỏ cây. Matilda tiếp nhận ngay lời cô, và cất số kiến thức quý giá đó vào trí óc của bé.
Cuối cùng, ở bên đường, họ nhìn thấy cánh cổng nhỏ được đóng bằng năm thanh gỗ. Cô Honey nói:
- Lối này.
Rồi cô mở cánh cổng, dẫn Matilda vào trong và đóng cổng lại. Cả hai đi dọc theo con đường mòn nhỏ để vào sâu bên trong. Mỗi bên đường có một cây phỉ thật cao, bạn có thể trông thấy từng chúm trái nâu chín nặng trĩu. Cô Honey giải thích, lũ sóc sẽ tới hái hết các chùm quả để cất dành làm thức ăn cho những tháng dài lạnh lẽo sắp tới. Matilda hỏi:
- Cô sống ở đây sao?
- Phải.
Cô Honey chỉ trả lời một tiếng như thế.
Matilda chưa từng suy nghĩ xem nơi nào là nhà của cô Honey. Bé chỉ biết, đó là một cô giáo, từ đâu đó xuất hiện trong trường, dạy học, rồi hết giờ học thì... biến mất. Lũ học trò bé con như bọn bé có bao giờ thắc mắc xem các giáo viên đi đâu sau giờ tan họ? Có bao giờ hỏi nhau: giáo viên đó sống một mình, hay sống với mẹ, hay sống với người chồng?
- Cô sống một mình à, cô Honey?
- Ừ, một mình.
Họ đi lên lớp cỏ đầy bùn, cẩn thận từng bước chân, nếu không muốn bùn văng lên mắt cá. Vài con chim thấy động vội nháo nhác bay lên. Khung cảnh chỉ có thế. Cô Honey báo trước:
- Nơi cô ở chỉ là túp lều tranh của người tá điền. Em đừng mong đợi nhiều quá. Chúng ta gần tới rồi.
Họ tới một con đường nhỏ dẫn đến ngôi nhà có tường gạch màu đỏ. Ngôi nhà nhỏ tới nỗi nó giống nhà dành cho búp bê hơn là nhà dành cho người. Lớp gạch cũ với nhiều chỗ vỡ nát, và màu đỏ đã ngả sang màu heo héo. Một ống khói bé tẹo đã nhô lên từ trên mái tranh. Phía trước nhà có hai cánh cửa sổ, mà kích thước mỗi cánh cửa thì không lớn hơn một trang báo. Bên hông nhà, cây sồi già khổng lồ xoè hết tàn lá to lớn ra, vừa như che rợp bóng mát cho nó, vừa như giấu diếm nó khỏi những cặp mắt tò mò của người bên ngoài.
Hơi bối rối một chút xíu, cô Honey nhanh nhẹn đẩy mạnh cho cánh cổng mở toang ra, bước vào. Matilda liền đi theo sau. Bé cảm thấy sờ sợ. Nơi này có vẻ không thật và hoàn toàn xa xôi với thế giới của bé. Nó giống như một bức tranh minh hoạ trong truyện cổ tích Grim hoặc Andersen. Đó là ngôi nhà mà người thợ xẻ gỗ nghèo nàn cùng sống với Hansel và Gretel. Đó cũng là ngôi nhà của người bà của cô bé quàng khăn đỏ, là ngôi nhà của bẩy chú lùn. Nói chung, đó là ngôi nhà trong truyện cổ tích.
Cánh cửa trước loang lổ bởi lớp sơn cũ màu xanh bong ra từng mảng, và không có ổ khoá. Cô Honey nhấc then cài lên, mở rộng cửa rồi bước vào nhà. Dù không cao lắm, cô phải cúi thấp đầu khi đi ngang qua ngưỡng cửa. Matilda nối gót sau cô. Bé thấy mình như đứng trong một đường hầm hẹp và tăm tối. Cô Honey nói:
- Em có thể đi thẳng vào nhà bếp giúp cô pha trà.
Nhà bếp - nếu bạn muốn gọi nó là nhà bếp - chẳng hơn cái tủ đựng áo quần là bao. Có cánh cửa sổ nhỏ nơi bức tường sau, dưới cửa sổ là chậu rửa chén, nhưng không thấy vòi nước đâu cả. Nơi bức tường đối diện có chiếc kệ gỗ, phía bên trên kệ là tủ chén. Còn ngay trên kệ chỉ có một bếp dầu hôi, một chảo và một chai sữa. Cô Honey nói:
- Em có thể đi lấy nước trong khi cô nhóm lửa. Giếng nằm ở sau nhà. Cầm theo cái xô. Nó đây. Ra tới giếng em sẽ thấy sợi dây. Móc xô vào dây rồi thả xuống giếng, nhưng đừng ngã xuống đó đấy nhé.
Chưa hết ngạc nhiên, Matilda cũng cầm lấy cái xô và đi ra phía sau vường. Cái giếng có mái che bằng gỗ, một dụng cụ có thể quay và một sợi dây thả tòong teng xuống cái lỗ đen ngòm. Matilda níu sợi dây, móc quai xô vào rồi hạ dần tay quay cho tới khi bé nghe tiếng "tõm" rồi dây chùng lại. Bé vội vàng kéo xô lên. Ồ, lạ chưa kìa, trong xô có nước. Bé mang xô nước vào và hỏi:
- Đủ chưa ạ?
- Được đấy. Em chưa từng làm điều này sao?
- Chưa ạ. Vui lắm. Làm sao cô lấy đủ nước cho vào bồn tắm?
- Cô không tắm bồn tắm. Cô tắm đứng. Cô múc đầy xô nước, đặt nó lên bếp dầu hôi cho tới khi nó ấm, rồi cô cởi đồ vào xối lên người.
- Cô tắm bằng cách đó thật à?
- Thật. Người nghèo ở nước Anh vẫn thường tắm bằng cách đó đấy. Mà họ không có bếp dầu hôi như cô đâu. Họ phải đặt xô nước lên lò sưởi đấy.
- Cô có nghèo không, cô Honey?
- Có. Rất nghèo. Nhưng nó là cái bếp dầu hôi còn tốt đấy.
Nghe nói thế, bếp dầu hôi khè ra thêm một ngọn lửa xanh mạnh mẽ, rồi nước trong chảo bắt đầu sôi ùng ục lên. Cô Honey lấy từ trong tủ chén ra bình trà và bỏ ít lá trà vào bình. Cô cũng lấy ra nửa ổ bánh mì nâu, cắt hai lát mỏng, rồi phết lên đó một lớp bơ margrine. Matilda thầm nghĩ, bơ margrine, hẳn là cô nghèo ghê lắm.
Cô Honey lấy chiếc khay ra, đặt lên đó hai ca nhựa, bình trà, nửa chai sữa, và cái dĩa đựng hai lát bánh mì. Cô nói:
- Cô e là chẳng có đường đâu. Cô không ăn đường.
- Vậy là được rồi cô ạ.
Matilda đáp. Trong trí khôn của bé, dường như bé hiểu sự tế nhị của hoàn cảnh, nên cẩn thận không nói điều gì làm cho người bạn lớn phải lúng túng. Cô Honey đề nghị:
- Chúng ta hãy ăn trong phòng khách.
Cô bưng khay, qua nhà bếp, ra khỏi con đường hầm tối tăm để vào căn phòng phía trước. Matilda theo sát cô, nhưng khi tới nơi được gọi là phòng khách, bé dừng lại, nhìn quanh với vẻ kinh ngạc. Căn phòng nhỏ xíu, vuông vức và trần trụi như xà lim nhà tù. Ánh sáng chiều nhợt nhạt chiếu vào phòng qua khung sửa sổ nhỏ xíu của bức tường trước. Cửa sổ trơ trọi không màn che. Đồ vật duy nhất trong phòng là hai thùng gỗ lật úp, coi như là ghế, và thùng gỗ thứ ba, to hơn một tí, coi như là bàn. Tất cả chỉ có thế. Tường nhà không có tranh, sàn nhà không có thảm, còn trần nhà thì thấp tới nỗi Matilda có thể nhảy lên là chạm tay tới nó.
Matilda sợ hãi. Có thật đây chính là nơi mà cô giáo xinh đẹp dịu hiền ăn mặc gọn gàng của bé ở không? Đây là nơi cô phải trở về sau một ngày làm việc sao? Khó tin quá. Nhưng hẳn phải có lý do nào đó chứ? Chắc là có điều gì lạ xảy ra quanh đây.
Cô Honey đặt khay trên cái thùng gỗ lập úp (được coi như là bàn), nói với Matilda:
- Ngồi xuống đi cưng, ngồi xuống đi. Chúng ta sẽ dùng một tách trà thật ngon. Ăn bánh mì nhé? Cả hai lát là của em đấy. Cô không bao giờ ăn thêm khi về nhà. Vì cô đã dùng bữa trưa thịnh soạn ở trong trường, nên cô no bụng cho đến tận sáng hôm sau.
Matilda cẩn thận ngồi xuống thùng gỗ lật úp. Bé không tỏ ra khách sáo, cầm lát bánh mì phết bơ margrine và bắt đầu ăn. Nếu ở nhà, bé sẽ ăn bánh mì nướng phết bơ và mứt dâu, và thêm một cái bánh xốp nữa. Nhưng thế này mà lại vui hơn. Ngôi nhà chứa đựng điều bí ẩn nào đó, và Matilda đang mong đợi để tìm hiểu xem bí ẩn đó là gì.
Cô Honey rót trà và thêm chút sữa vào hai ca nhựa. Cô chẳng tỏ vẻ gì khó chịu khi ngồi trên thùng gỗ lật úp, trong căn phòng trơ trụi, uống trà bằng ca nhựa mà cô đang đặt lên đầu gối. Cô nói:
- Cô suy nghĩ rất nhiều về điều em đã làm với cái ly. Đó là sức mạnh tuyệt vời mà em được ban tặng đấy, em biết không?
Matilda cố ngưng nhai bánh mì để trả lời:
- Vâng, em biết, thưa cô Honey.
- Theo cô, trong lịch sử thế giới, chưa có một ai có khả năng di chuyển một đồ vật mà không chạm vào nó, hoặc thổi nó, hoặc không dùng bất cứ sự giúp đỡ khác ở bên ngoài.
Matilda gật đầu nhưng không nói gì.
- Cái đang nói là phải tìm cho ra giới hạn thật sự của sức mạnh này. Cô biết em đang nghĩ rằng em có thể dời chuyển bất cứ đồ vật nào, nhưng cô có sự nghi ngờ về điều đó.
Matilda nói:
- Em muốn được thử với vật gì đó thật to lớn.
- Còn khoảng cách thì sao? Lúc nào em cũng phải ở gần với đồ vật mà em muốn di chuyển à?
- Em không biết. Nhưng nếu tìm hiểu được nó thì vui lắm ạ.