Ông Wormwood
Tác giả: Roald Dahl
Bố mẹ Matilda làm chủ một ngôi nhà xinh xắn với ba phòng ngủ trên lầu, còn tần trệt có phòng ăn, phòng khách và nhà bếp. Ông bố là tay buôn bán xe hơi cũ, và hình như khá buôn may bán đắt.
Ông bố phổng mũi lên nói:
- Mạt cưa chính là một trong những bí mật góp phần vào thành công của tao. Mà tao chẳng phải tốn xu nào cả. Tao tha hồ lấy nó miễn phí từ những xưởng cưa.
Matilda hỏi:
- Ba lấy mạt cưa làm gì?
- Ha! Mày muốn biết thật à?
- Con chẳng thấy mạt cưa có liên quan tới việc bán xe hơi cũ của ba.
- Bởi vì mày là một đứa ngu ngốc.
Ông bố nói thế. Lời lẽ ông ta chưa bao giờ tế nhị, nhưng Matilda quen rồi. Bé cũng biết ông ta khoác lác và bé sẽ hỏi tới.
- Chắc hẳn ba rất khôn ngoan mới tìm ra được cách dùng một đồ vật không tốn tiền. Ước gì con có thể làm như vậy.
- Không được đâu. Mày quá ngu ngốc. Nhưng tao sẽ không ngại khi kể cho thằng Mike nghe điều này, vì một ngày nào đó, nó sẽ cùng làm ăn chung với tao.
Rồi ông bố quay sang đứa con, nói:
- Tao luôn vui sướng khi mua một chiếc xe mà tay chủ xe ngốc nghếch làm hư hại hộp số nặng nề, khiến nó kêu lọc cọc như điên. Giá nó rẻ lắm. Sau đó, tao chỉ phải trộn mạt cưa với dầu nhớt trong hộp số. Thế là nó chạy êm như ru.
Matilda hỏi:
- Nó chạy êm trong bao lâu rồi mới kêu lọc cọc trở lại?
- Khá đủ để người mua chạy được khoảng một trăm dặm.
Matilda kêu lên:
- Như vậy là không lương thiện, là lừa đảo.
Ông bố gầm gừ:
- Lương thiện chẳng bao giờ làm ai giàu có cả. Khách hàng tới đó là để bị gạt.
Ông Wormwood có dáng người nhỏ thó như chuột, với hàm răng trước chìa ra bên dưới đám ria. Ông ta thích mặc bộ vest sọc ca-rô tươi màu và diện cà vạt màu vàng hoặc xanh đọt chuối. Ông nói tiếp:
- Lấy đồng hồ cây số làm thí dụ. Khi một người muốn mua xe cũ, điều đầu tiên hắn ta muốn biết, là chiếc xe đã chạy bao nhiêu đặm. Đúng không?
Đứa con trai đáp:
- Đúng.
- Tao mua của một lão già ngốc chiếc xe mà đồng hồ chỉ một trăm năm mươi ngàn dặm, với giá rất rẻ. Nhưng sẽ không ai thèm mua lại một chiếc xe có chỉ số như vậy đâu. Thời buổi này, mày không thể lấy cái đồng hồ cây số ra, rồi chỉnh lùi lại, như mày từng làm cách đây mười năm được. Họ gắn chặt đến nỗi mày khó mà chỉnh được nó. Vậy tao phải làm gì đây? Tao sử dụng bộ óc của tao, thế đấy.
- Bằng cách nào?
Thằng Mike hỏi, vẻ lôi cuốn. Dường như nó thừa hưởng được được thói ưa thích lừa bịp của cha nó.
- Tao đã ngồi suy nghĩ rất lâu, làm sao đổi được cái đồng hồ chỉ một trăm năm mươi ngàn dặm thành mười nàng dặm, mà không tháo tung nó ra từng mảnh chứ? Nếu tao chạy lùi chiếc xe thì tất nhiên con số sẽ quay lùi thôi. Nhưng có ai chạy lùi hết chục ngàn dặm này sang chục ngàn dặm khác không? Không thể được!
- Không thể được!
- Tao gõ mạnh vào đầu tao. Tao sử dụng trí tuệ của tao. Khi mày được trời cho một trí tuệ thông minh như tao, mày phải dùng nó thôi. Đột nhiên, câu trả lời nảy ra. Nói cho mày biết, cảm giác của tao lúc đó hệt như cảm giác của người đã phát hiện ta thuốc penicilin. Tao la lên: "Eureka! Tôi tìm ra rồi!"
Đứa con hỏi:
- Ba đã làm gì?
- Đồng hồ cây số hoạt động được là nhờ sợi dây điện nối với bánh xe trước. Thế là trước hết tao gỡ sợi dây điện đó ra. Sau đó, tao kiếm máy khoan điện tốc độ cao, và nối với một đầu sợi dây điện. Khi máy khoan quay, nó làm cho sợi dây điện quay lui. Mày hiểu ý tao không? Mày thoe kịp tao chứ?
Thằng Mike gật đầu:
- Hiểu rồi, ba.
- Máy khoan chạy với tốc độ kinh khiếp, khi tao bật máy khoan lên, con số nơi đồng hồ quay lui nhìn thấy mà mê. Tao xoá được năm mươi ngàn dặm trên đồng hồ chỉ torng vòng vài phút. Và lúc tao hoàn tất công việc, chiếc xe mới chạy có mười ngàn dặm và nó sẵm sàng đưa ra bán. Tao nói với khách: "Hầu như nó còn mới nguyên. Mới chạy không mười ngàn dặm thôi. Nó là của một bà già chỉ lái xe đi mua sắm mỗi tuần một lần".
Thằng Mike hỏi:
- Ba thật sự cho đồng hồ cây số chạy lùi bằng máy khoan điện à?
- Tao tiết lộ bí mật làm ăn của tao, mày đừng có đi mách lẻo với người khác đấy. Mày không muốn cha mày bị tù chứ?
- Con chẳng nói với ai đâu. Ba gian lận nhiều chiếc xe không?
- Bất cứ chiếc xe nào qua tay tao đều được đối đãi như thế. Chúng đều được chỉnh đồng hồ cây số xuống khoảng mười ngàn dặm trước khi đưa ra bán. Nghĩ xem, chỉ có mình tao sáng chế ra được điều đó. Tao đã bỏ túi một số tiền lớn.
Matilda, nãy giờ ngồi nghe, nói:
- Nhưng, ba, điều đó còn bất lương hơn việc dùng mạt cưa nữa. Ba lừa đảo những người đã tin tưởng ba.
Ông bố trừng mắt:
- Nếu không thích thì mày đừng ăn uống gì trong nhà này. Tất cả đều được mua bằng tiền lời đó.
- Đồng tiền dơ bẩn. Con ghét nó.
Hai đốm màu đỏ xuất hiện nơi má ông bố, ông ta hét lên:
- Mày tưởng mày là ai chứ? Tổng giám mục ở Canterbury hả? Mày đang giảng cho tao nghe về sự lương thiện hả? Mày chỉ là đứa bé dốt nát nên mày chẳng biết mày đang nói về cái gì cả!
Bà mẹ chen vào:
- Đúng đấy, Harry - rồi quay sang Matilda - mày dám nói năng với ba mày như thế hả? Ngậm miệng lại đi, để mọi người yên ổn xem chương trình ti vi này.
Gia đình họ đang ngồi trong phòng khách, cùng ngồi ăn tối trước cái ti vi, khay ăn đặt trên đầu gối. Bốn khay nhôm đựng bốn khẩu phần ăn gồm thịt hầm, khoai tây luộc, và đậu. Bà Wormwood ngồi nhai chóp chép, mắt dán vào màn hình đang chiếu vở kịch truyền hình nhiều tập của Mỹ. Bà ta là một phụ nữ đồ sộ với mái tóc được nhuộm màu bạch kim, nhưng nơi chân tóc, bạn dễ dàng nhìn thấy màu nâu xỉn lộ ra. Bà ta trang điểm đậm đen, nhưng không thể che dấu được thân hình phì nộn nằm dưới lớp quần áo thắt chặt nhiều chỗ, để tránh cho da thịt bị xổ tung ra ngoài.
Matilda gọi:
- Mẹ ơi, mẹ có phiền không nếu con ăn tối trong phòng ăn để con có thể đọc sách?
Ông bố liếc đôi mắt sắc nhọn:
- Tao phiền đấy. Bữa tối là lúc sum họp gia đình. Không ai được rời bàn cho tới khi mọi người ăn xong.
- Nhưng chúng ta đâu có ngồi bàn? Chúng ta chưa từng ngồi bàn. Chúng ta luôn luôn để khay trên đầu gối, vừa ăn vừa xem ti vi.
- Cho tao hỏi, xem ti vi thì có gì là sai nào?
Ông bố đột ngột chuyển sang giọng ngọt ngào và nguy hiểm. Matilda không tự tin để trả lời ông bố, nên bé giữ im lặng. Bé có thể cảm thấy được sự tức giận sục sôi trong lòng. Bé biết ghét bố mẹ mình như thế này là sai, nhưng bé thấy khó mà không ghét họ. Những cuốn sách bé đọc đã cho bé một quan điểm về cuộc đời mà họ chưa từng biết. Giá mà họ đọc được Dickens hay Kipling, họ sẽ hiểu rằng, với cuộc sống, có nhiều thứ hơn là việc đi lừa đảo người khác và xem ti vi.
Còn điều này nữa. Bé tức giận vì bị mắng là dốt nát và ngu ngốc, khi bé biết rằng mình không phải thế. Sự phẫn nộ trong bé ngày càng sôi sục, và tối đó, khi nằm trên giường, bé quyết định rằng: mỗi lần bố hoặc mẹ cư xử cộc cằn với bé, thì bé sẽ trả đũa lại bằng cách này hay cách khác. Một, hai chiến thắng nho nhỏ sẽ giúp bé chịu đựng sự ngốc nghếch của họ, và ngăn bé đừng phát điên lên. Các bạn phải nhớ rằng bé vẫn chưa được năm tuổi, và với đứa trẻ nhỏ như thế, nó không dễ dàng chỉ trích lại những người lớn đầy quyền lực như bố mẹ nó. Vì thế, bé quyết dịnh tấn công. Và ông bố, sau những gì xảy ra trước cái ti vi tối hôm đó, đứng đầu tiên trong danh sách của bé.