85. Khoảnh khắc có quyền thế nhất định

* Ðời người còn có những cái so với thành công còn quan trọng hơn, đó chính là đức tính tốt đẹp và tâm hồn yên tĩnh.
* Biện pháp hữu hiệu nhất để từ chối kẻ hối lộ là: không cho anh ta một tí lợi ích nào.
Vì được nó phải trải bao gian khổ, chịu đựng mọi đau khổ; một khi giành được nó thì càng gian khổ hơn, càng đau khổ hơn.
Nó chính là quyền thế.
Khỏi cần phải nói, leo lên được vị trí quyền lực quyết không phải là việc dễ dàng, nhẹ nhàng, không trải qua biết bao khó khăn không được, có người thậm chí còn phải dùng hết mọi mưu kế, thậm chí bất chấp mạo hiểm ngồi tù, mất đầu. Tràn ngập ham muốn quyền lực có thể cũng là một trong nhược điểm của nhân tính. Ðương nhiên, nó cũng có thể trở thành động lực thúc đẩy của đời người. Rất nhiều người xem có quyền thế là vẻ vang, là rạng rỡ. Anh ta có thể từ việc chỉ huy người khác sáng lập và phát triển sự nghiệp của một đoàn thể, cảm thấy giá trị của mình được thực hiện.
Nhưng, bất cứ sự vật nào đều có được tất phải có mất. Vẻ vang cũng tất nhiên kèm theo đau khổ. Sau khi có quyền thế nhất định ít nhất thể nghiệm được đau khổ sốt ruột của 3 phương diện. Một là sốt ruột vì hưng vong, thịnh suy của đoàn thể mà bạn quản lý. Bạn là chúa tể quyền lực của đoàn thể này, số phận của đoàn thể sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến số phận của bạn, nó thịnh thì bạn thịnh, nó bị phá sản và giải thể thì bạn và thuộc hạ của bạn đều phá sản, mà bạn so với thuộc hạ còn tổn thất nhiều hơn - tổn thất của quyền thế. Vì thế, trong đoàn thể này, cùng là một cá nhân, bạn so với thuộc hạ tất nhiên phải nhiều hơn một phần sốt ruột, nhiều hơn một nấc đau khổ.
Hai là sốt ruột vì quyền lực, địa vị và danh dự mà bạn có. Bạn biết địa vị của bạn đến như thế nào, bạn cũng có thể sợ người khác dùng phương pháp như nhau để giành và thay quyền lực và địa vị của bạn. Bạn tất nhiên có thể bị cuốn hút vào cuộc cạnh tranh về quyền lực - Mặc dù cuộc cạnh tranh này cũng có thể là cuộc đọ năng lực quang minh chính đại. Quyền thế của bạn cao hơn người một cấp, bạn lại có thể vô hình trung bị đặt vào "đích ngắm của mọi người", cũng có thể bạn trở thành đối tượng của phần đông kẻ tiểu nhân ghen tỵ, thành đối tượng xoi móc, ảnh hưởng của từng lời nói từng việc làm của bạn đối với danh dự của bạn càng trực tiếp hơn, càng thêm vui buồn có liên quan với nhau hơn. Một câu nói không thích đáng, một việc nhỏ không thích đáng, ở người khác có thể không thành vấn đề gì, nhưng ở bạn lại có thể trở thành cái "thóp" để người khác viết hàng lô bài báo. Do vậy, bạn ở địa vị quyền lực, đôi khi có cảm giác cưỡi trên lưng hổ khó xuống.
Ba là sốt ruột vì sự nghiệp cá nhân bạn. Trong trường hợp bình thường, quyền thế đối với bất cứ người nào đều không thể là cái gì vĩnh viễn không đổi, luôn luôn đều có thể xuất hiện thăng trầm, chìm nổi. Nếu như bạn đem toàn bộ số phận và toàn bộ sự nghiệp của bạn đều buộc chặt vào đó, quan trường chìm nổi sẽ trực tiếp dẫn đến hưng suy của số mệnh và sự nghiệp của bạn. Nếu như bạn sau khi rút khỏi quan trường vẫn có thể tiếp tục sự nghiệp mà bạn có sở trường, sự sốt ruột của bạn có thể ít đi một nấc. Nếu như không phải là như thế hoặc trên vũ đài quyền thế bạn đã phóng đãng mình, làm cho mình trở thành không có năng lực gì nữa, chỉ có thể khua chân múa tay ra lệnh, như thế thì, một khi từ vũ đài quyền thế bị đổ ngã, bạn làm như thế nào? Bạn không thể không vì nó mà sốt ruột.
Trước khi có quyền thế, nằm ở ngoài vũ đài quyền thế có thể không biết được lúc đầu như thế. Sau khi có quyền thế mới biết được sự chèn ép và cạnh tranh trên vũ đài quyền lực so với các loại cạnh tranh sự nghiệp khác, không biết phải phức tạp hơn bao nhiêu lần, tàn khốc hơn bao nhiêu lần. Những ví dụ minh chứng cực đoan nhất là gia thế các đời đế vương của Trung Quốc, họ cảm nhận sâu sắc nhất với việc này. Ðại đa số các đế vương thay ngôi phế vị đều xây dựng trên bể máu tàn sát lớn ở nơi cung đình. Ông vua cuối cùng của nhà Tùy là Dương Ðộng, trước khi bị cưỡng bức uống rượu thuốc độc tự sát, đã quỳ vái trước tượng phật cầu đảo: ?Mong kiếp sau không giáng sinh lại vào gia đình đế vương nữa?. Lời cầu nguyện này đại để đã nói lên được tiếng lòng của nhiều đế vương và những người trong gia tộc của họ.
Sau khi có một quyền thế nhất định, mặc dù có thể ung dung tự đắc, có cảm giác gió xuân được ý, hoặc khi thao túng quyền lực, vẫy gió gọi mưa, có thể mặt mày hớn hở, múa chân múa tay. Nhưng chúng ta có thể cảm nhận ra, anh ta thật ra không có được niềm hạnh phúc của những người bình thường tự cảm thấy một cách thực tế. Anh ta hầu như hoàn toàn sống trong những lời đánh giá của người khác đối với anh ta. Anh ta chỉ có thể từ những lời khen của người khác đối với anh ta, từ sự kính trọng của người khác đối với anh ta tìm được sự an ủi và thỏa mãn. Mà khi anh ta tỉnh ngộ đến điểm này, anh ta có thể cảm thấy việc làm của mình vô vị biết mấy, còn không bằng một giấc mơ đẹp.
Ðương nhiên, trong xã hội ngày nay của chúng ta, người có quyền thế trước hết là đầy tớ của nhân dân. Mọi việc làm của bạn đều là vì lợi ích của đa số quần chúng. Giá trị sinh mệnh của bạn, phát huy quyền thế của bạn đều ở chỗ phục vụ cho đa số quần chúng. Như thế, bạn cần phải bỏ ra càng nhiều hơn so với quần chúng bình thường. Khi bạn xem việc hiến dâng này là vui vẻ, xem là ý nghĩa của sinh mệnh, thì tất cả mọi đau khổ và sốt ruột của bạn trên vị trí quyền thế có thể sẽ tan đi như mây khói.
Tôi sở dĩ ở phần trước đã không ngại phiền hà trình bày mọi đau khổ của tâm linh sau khi có quyền lực có thể gặp phải, là muốn nói rõ, có quyền lực thật ra không phải là hoàn toàn tốt đẹp thảnh thơi như người đời thường nghĩ, tưởng là người có quyền thế chỉ có vẻ vang, rạng rỡ và như gió xuân. Trên thực tế, chúng ta không cần thiết, cũng không nên coi quyền thế là mục tiêu và giá trị cao nhất của sinh mệnh, nó nhiều nhất cũng chỉ là một trong những thủ đoạn chúng ta thực hiện giá trị sinh mệnh.
Ngược lại chúng ta có thể vận dụng thủ đoạn có sức mạnh này - có một quyền thế nhất định, để làm nhiều việc hơn có ích cho văn minh và tiến bộ xã hội - trên đời nhiều việc có ích cũng đều phải nhờ quyền lực mới có thể làm nên. Nếu muốn làm cho cuộc đời của bạn thật sự có một số rạng rỡ và vẻ vang, chỉ có vì sự phát triển và tiến bộ của nhân loại lưu lại dấu tích thiết thực của bạn, thật sự vì đa số quần chúng làm nên vài sự việc có ích. Bắt đầu từng ly từng tí làm việc có ích cho dân chúng. Có quyền thế so với không có quyền thế càng dễ dàng phát huy tính sáng tạo của bạn, bạn nên mượn cái đó để thực hiện tốt hơn giá trị đời người của mình.
Nếu như bạn coi có quyền lực nhất định là thành công của một mặt của đời người - cho dù đây không có chút nào sai lầm, nhưng bạn vẫn nên hiểu rằng, đời người còn có những cái so với thành công còn quan trọng hơn, đó chính là đức tính tốt đẹp, tâm hồn yên tĩnh.
Có người trước khi nắm quyền, phẩm hạnh đoan chính, hành vi lương thiện, cử chỉ khiêm nhường, sau khi nắm quyền đã trở nên ngang ngược hống hách, trở nên ác nghiệt, trở nên đểu cáng, đó có thể là khôi phục lại nguyên hình, biểu hiện của trước khi nắm quyền là một hiện tượng giả tạo và ngụy trang; có thể là vì biến đổi trạng thái tâm lý sau khi thỏa mãn ham muốn quyền lực; có thể là chịu ô nhiễm của phong thái bất chính trên vũ đài quyền lực. Tóm lại, người có quyền thế nên cảnh giác sự thay đổi của mình.
Ðối với thế giới bên ngoài, người có quyền thế phải cảnh giác với những người đem hối lộ. Tất cả những người đem hối lộ tìm đến cửa của bạn đều không thể mang theo lòng tốt. Họ chẳng qua là muốn dùng một chút ân huệ đem làm mồi, dẫn dụ bạn mắc lưỡi câu. Ðể bạn bước vào con đường gian ác, thậm chí trượt xuống vực sâu tội lỗi. Anh ta muốn dùng cái mồi 100 đồng, câu được những thứ 500 đồng, 5000 đồng, 50.000 đồng. Bạn lơ là một chút sẽ có thể ngăn chặn không nổi sự cám dỗ cỏn con này, mà bị kiềm chế của người đem hối lộ - bạn hoặc là về tinh thần, về tình cảm bị làm tù binh của anh ta, hoặc là về mặt kinh tế, về vật chất để cho anh ta nắm đàng chuôi. Cả hai việc này đều chỉ có thể làm tăng nỗi khổ tinh thần của bạn, bạn chỉ sợ xẩy ra chuyện, lúc nào cũng nơm nớp lo sợ. Việc này so sánh với chút ?ân huệ? kia mà bạn được ban đầu, trên thực tế bạn tổn thất nặng nề. Bạn đã mất những cái quý báu nhất của đời người: đạo đức tốt đẹp, tâm hồn yên tĩnh.
Có người nói biện pháp hữu hiệu nhất từ chối người đem hối lộ là, không cho anh ta một tí lợi ích nào. Thà để cho những người đem hối lộ mắc vào vòng một chút, sẽ nói bạn "keo kiệt lắm", nói bạn không hiểu ý vị, còn hơn mắc vào tròng của anh ta, để anh ta câu được bạn.