Chương 5

Đêm hôm đó, Masa chờ chồng rất lâu mà không thấy chồng về.
Đã mấy lần chị đun lại ấm trà trên bếp dầu. Bên kia, sau cánh cửa cao bằng gỗ sồi, rất im ắng và đáng sợ thế nào ấy.
Guxev và Masa ở một căn phòng trong một ngôi nhà xưa kia lộng lẫy, to lớn, bây giờ thì bỏ hoang. Trong thời gian cách mạng, những người ở ngôi nhà này đã rời bỏ nó. Trong bốn năm, mưa gió và bão tuyết đã làm hỏng nặng phần bên trong ngôi nhà.
Căn phòng khá rộng. Trên trần, giữa những hình khắc chạm vàng và những đám mây có hình một người đàn bà béo tròn đang bay, với nụ cười rộng mở và xung quanh là những đứa trẻ có cánh.
“Em thấy không, Masa, - Guxev rất hay chỉ lên trần và bảo vợ, - người đàn bà vui tươi chưa kìa, lại đẫy đà nữa, có những đứa con, thật đúng là phụ nữ nhé”.
Phía trên chiếc giường mạ vàng, chân giường hình chân sư tử có treo chân dung một ông già đội bộ tóc giả rắc phấn, miệng mím chặt, có ngôi sao trên áo. Guxev gọi ông ta là “Tướng Toptưgin”(1). “Cái ông này không tha ai bao giờ, hễ có gì không vừa ý, là ông ta dẫm nát liền”. Masa sợ nhìn lên bức chân dung. Chạy qua căn phòng có một chiếc ống sắt của lò sắt làm tường bị ám khói. Trên các ngăn giá, trên bàn, nơi Masa nấu những bữa ăn đạm bạc, rất gọn gàng và sạch sẽ.
Cánh cửa gỗ sồi có hình chạm trổ mở sang một gian phòng cao có hai dãy cửa sổ. Các ô kính vỡ được bít kín bằng gỗ. Trần nhà đôi chỗ bong lớp trát. Vào những đêm nhiều gió, gió lùa vào như rít lên, lũ chuột chạy lịch rịch.
Masa ngồi bên bàn. Lửa bếp dầu kêu xèo xèo. Từ xa, gió đưa về tiếng chuông đồng hồ buồn bã, - đồng hồ điểm hai tiếng. Vẫn chưa thấy Guxev đâu. Masa nghĩ:
“Anh ấy tìm kiếm điều gì? Anh ấy còn thiếu điều gì nhỉ? Lúc nào anh ấy cũng muốn tìm ra một điều gì. Thật là một con người không ngồi yên được bao giờ... Giá như anh ấy nhắm mắt lại, dù chỉ một lần thôi và ngả đầu trên vai ta, thì ta sẽ bảo: anh đừng tìm kiếm gì nữa, anh không thể tìm được gì quý hơn niềm xót thương của em đâu”.
Những giọt nước mắt ngưng lăn trên làn mi Masa. Chị thong thả lau đi rồi tì một bên má lên bàn tay. Trên đầu chị, người đàn bà vui tươi cùng lũ trẻ cứ bay mãi mà không thể nào bay đi được. Masa nghĩ:
“Nếu ta xinh đẹp đậm đà thế kia, chắc hẳn anh ấy chẳng rời bỏ ta đi đâu”.
Guxev bảo chị rằng anh ấy sắp đi xa, nhưng đi đâu thì chị không biết, chị sợ, không dám hỏi. Bản thân chị cũng thấy rằng sống với chị trong căn phòng tuyệt vời này, trong yên tĩnh, không được tự do như trước, anh khổ sở lắm, anh không chịu nổi. Đêm đêm, nếu nằm mơ gì đó là anh nghiến răng ken két, kêu lên khàn khàn, ngồi dậy trên giường và thở hổn hển, răng anh nghiến chặt và cả mặt, cả ngực đều đầy mồ hôi. Rồi anh nằm vật ra ngủ thiếp đi. Sáng ra, người anh u uất, dáng vẻ bồn chồn.
Masa dịu dàng với anh hơn một bà mẹ. Vì vậy mà anh yêu chị và thương chị, nhưng hễ sáng ra là anh chỉ mắt trước mắt sau tính chuyện đi đâu đó.
Masa đi làm. Chị vẫn đem khẩu phần ăn về nhà. Anh chị thường không có đồng nào trong túi. Guxev thử làm nhiều việc, nhưng chỉ làm ít hôm lại bỏ. “Các cụ già bảo rằng ở Trung Quốc nhiều vàng lắm, - anh thường nói, - chưa chắc đã đúng như thế, nhưng đất đai ở đó, quả thật chúng ta còn chưa biết... Masa, anh sẽ đi Trung Quốc để xem bên ấy nó ra làm sao”.
Với cảm giác buồn rầu đến chết, Masa chờ cái giờ phút Guxev ra đi. Trên cả thế gian này, ngoài anh ra, chị không còn ai. Từ năm mười lăm tuổi, chị đã đi làm nhân viên bán hàng ở các cửa hàng, làm thủ quỹ ở các con tàu chạy trên sông Neva. Chị sống cô đơn buồn tẻ.
Một năm trước đây, trong một ngày hội, chị quen Guxev trên một chiếc ghế đá ở công viên. Anh hỏi: “Tôi thấy chị ngồi một mình, xin cho phép tôi ngồi cùng, chứ tôi ngồi một mình buồn lắm”. Chị ngước mắt nhìn lên, thấy mặt anh dễ thương, đôi mắt vui vẻ, phúc hậu và anh không say rượu. “Được thôi”, - chị đáp ngắn gọn. Thế là họ đi dạo trong công viên với nhau đến tận tối, Guxev kể về chiến tranh, về các trận tập kích, các cuộc đảo chính, - về những chuyện không thể đọc thấy trong một cuốn sách nào. Anh tiễn Masa về đến tận nhà và từ hôm ấy, bắt đầu đến chị luôn. Masa trao thân gửi phận cho anh một cách giản dị và thoải mái. Và khi đó, chị đã yêu anh vì toàn bộ máu thịt chị cảm thấy anh là người thân thiết của chị. Cũng từ lúc ấy, bắt đầu nỗi đau khổ của chị...
Ấm trà đã sôi, Masa nhấc ấm ra rồi lại ngồi yên. Đã lâu, chị có cảm giác như sau cánh cửa, ở gian phòng bỏ trống bên kia có tiếng sột soạt. Chị buồn quá, đến nỗi chẳng lắng tai nghe nữa. Nhưng giờ đây, chị nghe rất rõ ở bên đó lệt xệt có tiếng chân ai. Masa mở nhanh cửa và thò đầu sang.
Ánh đèn đường lọt vào gian phòng qua một ô cửa sổ, chiếu sáng yếu ớt vào mấy cái cột thấp trông như mấy cái vệt lấm tấm. Ở giữa mấy cái cột ấy, Masa nhìn thấy một ông già tóc bạc, không đội mũ, mặc chiếc áo bành tô dài, - ông già đứng đó, vươn cổ ra nhìn Masa.
Hai đầu gối chị tưởng như muốn khuỵu xuống.
- Cụ cần gì ở đây? - chị thì thầm hỏi.
Ông già vẫn cứ vươn cổ ra mà nhìn chị. Ông ta giơ ngón tay trỏ lên ra ý dọa dẫm. Masa đóng sập ngay cửa lại, tim chị đập thình thịch. Chị lắng tai nghe, - tiếng chân giờ đây xa dần: có lẽ ông già đang theo cầu thang chính xuống dưới.
Chẳng mấy chốc, từ mé kia của gian phòng vang lên những tiếng bước chân nhanh nhẹn, mạnh mẽ của chồng chị. Guxev bước vào trông rất vui vẻ, người nhem nhuốc bồ hóng.
- Cho anh rửa ráy một chút nào, - anh vừa nói vừa cởi khuy cổ, - ngày mai anh đi, tạm biệt nhé. Em có trà nóng đấy à? Tuyệt lắm. - Anh rửa mặt, rửa cái cổ vạm vỡ, rửa hai tay đến tận khuỷu, chà xát kĩ, rồi anh liếc nhìn vợ. - Em cứ yên tâm, anh không chết đâu, anh sẽ trở về. Suốt bảy năm mà bom đạn, lưỡi lê có giết nổi anh đâu. Giờ tận số của anh còn xa lắm. Đến lúc phải chết thì trốn cũng chả được: nháy mắt một cái là hết tất cả thôi mà.
Anh ngồi vào bàn bóc vỏ củ khoai tây luộc, bẻ ra một miếng, chấm muối.
- Mai, em chuẩn bị cho anh hai bộ quần áo sạch - sơ mi, quần, xà cạp. Đừng quên xà phòng. Sao, em lại khóc đấy à?
- Em sợ lắm, - Masa đáp, quay mặt đi, - có một ông cụ già nào đó quanh quẩn bên kia, giơ ngón tay ra dọa. Guxev, anh đừng đi.
- Chỉ vì ông cụ già giơ tay ra dọa mà không đi à?
- Ông ấy dọa thế là báo điềm dữ đấy.
- Tiếc rằng anh lại đi, nếu không, thế nào anh cũng sẽ nói chuyện với ông già một cách nghiêm chỉnh. Chắc chắn đó là một kẻ nào đó trước kia ở đây, nay lang thang trong đêm mà thì thầm, mà xua đuổi ta đi đó thôi.
- Guxev, anh có trở về với em nữa không?
- Anh bảo anh sẽ trở về là anh sẽ trở về. Gớm em hay lo lắng quá đấy.
- Anh có đi xa không?
Guxev huýt sáo miệng, hất đầu về phía trần nhà và đôi mắt như cười cười, anh rót trà nóng ra tách.
- Ở tít trên các tầng mây, Masa, anh bay như cái bà vui tươi kia kìa.
Masa chỉ cúi đầu xuống. Guxev ngáp một cái, rồi bắt đầu cởi áo quần ngoài, Masa khẽ khàng thu dọn bát đĩa tách chén rồi ngồi xuống mạng tất - chị không ngước mắt lên. Khi chị cởi áo ngoài và lại gần giường thì Guxev đã ngủ, hai tay đặt trên ngực, thanh thản khép hai hàng mi. Masa ghé nằm bên cạnh và nhìn chồng. Mấy giọt nước mắt lăn trên má chị, anh ấy đáng quý với chị xiết bao. Chị rất nhớ trái tim sôi nổi của anh.
“Anh ấy bay đi đâu, anh ấy tìm kiếm cái gì nhỉ?” Rạng sáng Masa trở dậy giặt áo cho chồng và sắp xếp những thứ quần áo sạch. Guxev thức giấc. Anh uống trà, bông đùa, vuốt má Masa. Anh để lại một xấp tiền. Anh khoác chiếc túi lên vai, đứng lại một chút ở cửa rồi hôn Masa.
Thế là rốt cuộc, chị vẫn không biết anh đi đâu.