Chương X

Hôm sau, khi bình minh vừa hé rạng, Ulysses đã tỉnh giấc sớm bởi chàng còn có rất nhiều việc cần làm. Chàng và Telemachus cùng người chăn lợn Eumaeus mặc quần áo giáp vào, cầm gươm và giáo rồi cùng đi tới trang trại nơi đức vua già Laertes, cha của Ulysses đang an dưỡng tuổi già với sự phục vụ của đám người hầu thân cận. Lúc này, ông không còn minh mẫn nữa, chính vì vậy việc duy nhất ông có thể làm là chăm sóc vườn tược. Ulysses bảo những người khác vào trong nhà yêu cầu người quản gia già chuẩn bị bữa sáng cho mọi người, còn chàng một mình đi vào vườn nho để gặp cha. Hai mươi năm rồi chàng không được ở bên cạnh, chăm sóc cha, bây giờ cha chàng đã già lắm rồi, chàng muốn làm một điều gì đó để cha được vui lòng.

Trong vườn là một ông già tóc bạc đang mặc bộ quần áo làm vườn cũ, tay đeo găng bằng da và chân đi ủng cũng được làm từ da bò. Ông đang di chuyển từng bước chậm chạp, kiên nhẫn chăm sóc những cây nho xanh mởn. Mặc dù công việc này có vẻ hơi nặng nhọc đối với một người già ở tuổi Laertes nhưng Ulysses nhận thấy sự thanh thản và thích thú ở cha mình. Những người hầu của ông đã đi lượm đá về làm đập và chỉ còn lại một mình đức vua già Laertes ở lại trong vườn. Ông chăm chú làm việc đến nỗi mãi khi Ulysses tới gần hỏi ông là nô lệ của ai, ai là chủ sở hữu khu vườn này, ông mới nhìn lên. Ulysses cũng nói rằng chàng là một người lạ mặt đến Ithaca có chút việc, nhưng có một lần trong chuyến hành trình dài của mình, chàng có gặp đức vua của đảo này và đức vua nói rằng Laertes chính là cha của mình.

Laertes vô cùng ngạc nhiên khi nhìn thấy một người chiến binh trong bộ áo giáp sắt bước vào trong vườn bởi từ lâu rồi không có ai ăn vận như vậy đến thăm ông. Ông nói rằng mình là cha của Ulysses và đã từ lâu rồi ông cùng gia đình chẳng nhận được chút tin tức nào của chàng cả. Ông tâm sự mình đã quá già rồi, không còn đủ sức để gánh vác mọi chuyện trong nước, hiện tại hoàng cung đang gặp chuyện phiền toái nhưng chẳng ai có thể thay đổi được tình hình. Ông rất buồn vì Ulysses mãi chẳng trở về tiếp quản mọi chuyện, có Ulysses, mọi rắc rối sẽ được giải quyết. Nói một hồi, Laertes hỏi:
- Thế nhà ngươi là ai? Từ đâu đến?

Ulysses đáp lại rằng chàng đến từ Sicily, một hòn đảo cách đây, rất xa, năm năm trước chàng có gặp Ulysses và hi vọng lần này đến đây, Ulysses đã quay trở về nhà đề hai người bạn cũ gặp mặt, tâm tình. Sau đó, người đàn ông già ngồi sụp xuống mắt nhoà lệ bởi năm năm ròng trôi qua nhưng Ulysses vẫn chưa trở về từ Sicily, như vậy rất có thể chàng đã chết ở một đất nước xa xôi nào đó. Ulysses không thể chịu được khi cha mình khóc nên đã xin lỗi cha và nói rằng chàng chính là Ulysses, con trai của ông. Sau bao nhiêu gian lao, cuối cùng chàng đã trở về nhà và giết chết tất cả lũ người cầu hôn đáng ghét. Chàng cũng nói với cha rằng chàng đã gặp vợ và con trai, con trai của chàng đã lớn và nó cũng là một chàng trai dũng cảm.

Vua Laertes cũng giống như Penelope ban đầu không dám tin vào những gì Ulysses nói, ông bắt chàng phải chứng minh điều chàng vừa nói. Ulysses hiểu được tâm trạng của cha nên cũng không trách ông vì đã không tin chàng. Chàng chỉ cho ông xem vết sẹo trên chân của mình rồi nhìn xung quanh và nói:
- Con sẽ chỉ cho cha thấy những cây mà cha đã tặng riêng cho con khi con còn là một cậu bé suốt ngày chạy theo cha và đòi cha thứ này, thứ nọ như những đứa trẻ vẫn thường nhõng nhẽo với cha mẹ của mình. Cha đã tặng con mười ba cây lê và nói rằng chúng thuộc về con và chỉ một mình con thôi, ngoài ra con còn có năm mươi hàng nho và bốn mươi cây vải nữa. Đó là tài sản mà hồi còn nhỏ con rất yêu quý, tự hào và coi là vật báu.

Laertes vui mừng khôn xiết nhưng sức ông quá yếu nên không thể thể hiện được cảm xúc của mình. Ulysses đỡ cha lên và an ủi cha. Tuy nhiên, khi Laertes bình tĩnh trở lại, ông thở dài và nói:
- Làm thế nào chúng ta có thể đối mặt được với lòng hận thù của họ hàng những kẻ đã chết trên đảo Ithaca và trên những hòn đảo khác đây?

- Cha ơi, cha hãy vững tâm lên! - Ulysses đáp - Rồi chuyện gì cũng có cách giải quyết mà. Bây giờ chúng ta hãy quay trở vào nhà và dùng bữa sáng cùng với Telemachus. Ba người chúng ta chưa bao giờ được ngồi ăn chung mâm, cùng nhau uống lượn và trò chuyện. Cha biết không, đây chính là việc con muốn làm nhất khi quay trở về đất nước đây.

Vị vua già đi tắm, sau đó ông mặc một bộ quần áo mới rất đẹp khiến ông có vẻ trẻ hơn đến chục tuổi. Ulysses ngạc nhiên tự hỏi tại sao cha chàng lúc này lại khoẻ khoắn như vậy, phải chăng niềm hạnh phúc và vui sướng đã tiếp thêm sức mạnh cho ông?

- Trông ta có còn khoẻ mạnh như hồi ta đoạt đàn gia súc của Nencus cách đây rất lâu rồi và nếu ta còn có đủ sức để chiến đấu chống lại lũ người cầu hôn không?

Một lát sau, tất cả những người phục vụ của vị vua già Laertes bước vào, ai nấy đều vui sướng khi thấy Ulysses trở về. Họ cùng nhau ăn sáng và nói chuyện rôm rả.

Vào thời gian này, mọi người trong thành phố đều biết rằng những người cầu hôn đã bị giết chết nên họ tụ tập đông đúc tại nhà của Ulysses. Ai nấy đều khóc lóc thảm thiết, đau buồn trước sự ra đi của những người thân yêu. Họ thu lượm những xác chết và đem đi mai táng, sau đó họ tập trung lại thành một hội đồng lớn. Cha của Antinous, Eupeithes phát biểu rằng tất cả bọn họ sẽ bị người đời chê cười, nhạo báng nếu không giết chết Ulysses trước khi anh ta chạy trốn tới nhà Nestor tại Pylas. Mặc dù nhà tiên tri đã nói rằng các chàng trai trẻ đáng bị chết và ngay cả khi họ không chết dưới tay của Ulysses thì họ cũng sẽ phải chịu đựng một cái chết đau đớn hơn rất nhiều lần nhưng chẳng ai chịu lắng nghe những gì ông nói. Phần lớn những người đàn ông quay trở về nhà, trang bi vũ khí và Eupeithes dẫn họ đi đến trang trại của Laertes. Tuy nhiên, các vị thần trên thiên đàng quan tâm đến Ulysses và cử nữ thần Athene đến giảng hòa để tránh phiền phức đối với chàng dũng sĩ tài ba.

Những kẻ đang nóng lòng muốn trả thù kẻo đến gần ngôi nhà trên trang trại, trong khi đó phía Ulysses chỉ có vẻn vẹn tất cả mười hai người bao gồm Ulysses, Telemachus, người chăn lợn, người chăn bò và mấy người hầu của Laertes. Họ đều tự trang bị vũ khí cho mình và không lựa chọn cách chỉ đứng bên trong bảo vệ ngôi nhà mà dũng cảm tiến lên phía trước mặt đối mặt với kẻ thù. Họ động viên nhau hãy cố gắng, còn vua Laertes cầu nguyện nữ thần Athene đến cứu giúp rồi ném mũi giáo của mình về phía Eupeithes; cây giáo đâm xuyên qua mũ của hắn ta khiến Eupeithes ngã xuống đất. Tuy nhiên, trong lúc gay cấn như vậy, nữ thần Athene xuất hiện và hét lên:
- Hãy dừng tay, hỡi những người đàn ông của đảo Ithaca. Như vậy là quá đủ rồi, ta không muốn nhìn thấy máu của bất cứ ai chảy nữa. Đã đến lúc hòa bình được lập rồi đấy.

Những kẻ muốn trả thù chạy toán loạn còn Ulysses thét lên rồi lao nhanh về phía chúng nhưng một tiếng sấm vang trời đã cản chân chàng. Nữ thần Athene yêu cầu chàng ngừng lại nếu không chàng sẽ khiến cho thần Dớt vĩ đại nổi giận. Ulysses vui vẻ nghe theo, hòa bình được lập ra trên hòn đảo Ithaca và giữa Ithaca với các hòn đảo khác.

Đây chính là phần kết của câu chuyện về Ulysses, con trai của Laertes bởi chúng ta không biết gì hơn về những chuyến thám hiểm đi tìm vùng đất của những người đàn ông chưa từng nghe nói về biển hoặc chưa từng ăn thức ăn có muối. Hãy để cho những chuyến thám hiểm đó trở thành một ẩn số đối với những người yêu quý Ulysses và đối với những người đang muốn biết rõ hơn về tình hình của chàng dũng sĩ khôn ngoan, tài ba này.