Chương 11

Ðiều mà bốn cậu học trò miệng còn thơm mùi cà phê sữa khôngn ngờ đến, đã xảy ra. Ðó là việc chị Hồng bí thư Ðoàn trường đã tìm đến nhà cô giáo Hạnh Tần. Ngôi nhà nhỏ nhắn màu sơn xanh nằm trên đường Nguyễn Chí Thanh. Có một vòm cây râm mát. Chỗ bàn làm việc của cô giáo, phía trên tường có một bức tranh, ngay trong bức tranh ấy có ghi thêm mấy câu thơ. Nghe đâu là của một cậu học trò lớp mười hai trước khi đi vào quân ngũ đã sáng tác và tặng riêng cho Hạnh Tần. Bài thơ được viết nắn nót bằng nét chữ mềm mại:
Nắng chiều trăm giọt đầy vơi
Nghe từng sợi tóc buông lơi chiều về
Cành ngâu bóng mát thầm thì
Dương cầm từng phím nhủ mi sao về
Hương tóc vây nỗi đam mê
Nghe cô giáo hát trong khi khuya về
Cùng ngồi bên giậu tường vi
Sương rơi ướt tóc nhớ chi đêm về
Chị Hồng đã đứng khoanh tay thầm đọc mấy câu lục bát đó rồi buột miệng:
-     Cô giáo tiểu tư sản quá nghen! Cái bài thơ gợi sự nhung nhớ ẻo lả, bệnh hoạn như thế này tôi không hiểu sao chị lại không xóa đi!
Hạnh Tần hiền lành:
- Quà tặng của một cậu học trò giỏi môn văn.
Hồng nói tỉnh bơ.
- Giỏi môn văn để rồi viết những thứ linh tinh như thế thì khó mà chấp nhận được.
Mục đích của chị ta đến nhà Hạnh Tần không ngoài việc tìm hiểu nguyên nhân mà cô giáo phải nằm bệnh viện. Vì lý do gì? Trên đời này không có sự việc gì xảy ra mà không có nguyên nhân của nó. Nhưng nguyên nhân cô giáo trình bày cho Ban giám hiệu nhà trường không có sứt thuyết phục. Trong buổi họp ban thường kỳ của nhà trường, khi thầy hiệu trưởng đề cập đến vấn đề này, cô giáo chỉ nói “Do thiếu cẩn thận khi băng qua đường nên đã bị xe đụng”. Liệu chừng đúng bao nhiêu phần trăm của sự thật? Lại nghe bọn học trò xì xào là do bọn Kỳ râu chọc ghẹo nên cô giáo mới bị xe đụng. Vậy thì có gì mà không “tố cáo” tội lỗi của bọn học trò lếu láo này. Do đó, khi xảy ra vụ cô giáo bị xe đụng thì chị ta quyết tâm làm sáng tỏ “bí ẩn” của vụ này nhằm lập thành tích để có chuyện báo cáo với Ban giám hiệu. Gương mặt chị ta trở nên trầm ngâm:
-      Chị Hạnh Tần ạ! Chị cứ thoải mái kể lại sự việc. Ðó là một kinh nghiệm quý báu, nó sẽ bổ sung cho kho tàng lý luận và thực tiễn của chúng ta khi đối phó với bọn phản cách mạng. Chị cứ tự nhiên, bọn mình là chị em bạn gái với nhau đang chuyện trò thân mật...
Hạnh Tần cảm thấy khó xử. Biết kể như thế nào bây giờ đây? Ðã từ lâu, cô giáo không hề muốn nhắc lặi chuyện này. Ông Tám điếc đã dẫn hai cậu học trò ngỗ nghịch đến xin lỗi rồi. Hai cậu này đã biết lỗi và tự hứa sẽ cố gắng học thật giỏi. Vậy thì còn cớ gì mà mình lại lôi chuyện này ra nữa? Nhưng khi chị Hồng - người làm công tác tư tưởng đã đến nhà để hỏi chuyện thì mình phải từ chối như thế nào đây?
Ðầu óc cô giáo quay cuồng với những câu hỏi ấy. ngoài sân nắng nhạt dần và lũ chim bồ câu đã bay về trên mái ngói. Sao chúng ta không nói với nhau về vẻ đẹp của chim bồ câu, về ráng chiều màu hồng? Chị Hồng nhắc lại:
- Chị Hạnh Tần ạ! Em mời chị uống nước. Chẳng có gì phải ngượng ngùng cả. Em sẽ lắng nghe những lời tâm huyết của chị...
- Chuyện ấy đã qua rồi. Chẳng có gì mà phải kể lại đâu. Chị cứ xem như là tôi bị đụng xe một cách tình cờ. Thôi, mình nói sang chuyện khác nhé!
Chị Hồng giật nảy người như đỉa phải vôi:
- Không! Không được đâu! Nghị quyết của Ðoàn trường trong tháng này là quyết tâm làm sáng tỏ vụ việc của chị. Khi vấn đề nào đã được đưa vào nghị quyết rồi thì chỉ còn tìm cách thực hiện mà thôi. Nào! Chị kể lại đi.
Vậy là từ một nạn nhân của vụ đụng xe, cô giáo có cảm tưởng mình trở thành một thủ phạm vậy. Lòng buồn rười rượi. Tại sao lúc nào con người cũng phải cảnh giác với nhau và soi mói nhau một cách trắng trợn đến thế?
Cùng ngồi đối diện với nhau, khoảng cách chỉ là một cái bàn nhỏ, nhưng mỗi người đeo đuổi một ý nghĩ khác nhau. Một khi ý nghĩ đã khác nhau thì dù có nằm chung giường cũng chỉ là đồng sàng dị mộng chứ huống hồ gì giữa họ đang có khoảng cách là chiều rộng của một cái bàn. Từ cái bàn này, cậu học trò lớp mười hai đã hồn nhiên ghi tặng cho cô giáo những vần thơ bay bướm. Hình ảnh đó là một ấn tượng đẹp như vần thơ, như ca dao, dân ca mà cô giáo đứng trên bục giảng rao giảng về cái đẹp. Cái đẹp bao giờ cũng gắng bó mật thiết với một sự tự do. Tự do ngay trong ý nghĩ. Vốn là người thông minh trong nhiều năm làm công tác tư tưởng, chị Hồng đã kịp thời can thiệp:
- Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm. Một trong những điều mà Bác đã dạy, chị cần thực hiện như vậy chị Hạnh Tần ạ!
Cô giáo không nghe những lời gọi mời tha thiết ấy. Tâm hồn của một cô giáo dạy môn văn đang phiêu du theo những vần thơ. Cô giáo đang nghĩ đến những tình cảm đẹp của học trò dành cho mình khi nằm ở bện viện. Sự ngây thơ bé bỏng ấy chính là niềm an ủi lớn lao, là chỗ dựa vững chắc trong tình cảm tôn sư trọng đạo. Trong lúc này, chị Hồng cũng suy nghĩ lung lắm. Có gì bí ẩn nên cô giáo không dám kể lại chăng? Chị ta gõ năm đần ngón tay xuống bàn một cách có tính toán. Ðã đến lúc lật “con bài tẩy” hay không? Con bài tẩy ấy chính là quy tội cho sự nghịch ngợm của bọn Kỳ râu. Nói huỵch toẹt ra chứ giấu diếm làm cái gì? Ðiều làm cho Hồng không hiểu nổi là tại sao cô giáo không kết tội bọn Kỳ râu? Nếu cô giáo tố cáo hành động của bọn học trò lếu láo này, thì đây là cơ sở để Ðoàn trường đề nghị với ban giám hiệu xử lý bằng hình thức kỷ luật cao nhất. Phải có kỷ luật sắc thì mới giữ được nội quy của nhà trường. Tại sao Hạnh Tần không tích cực giúp cho Ðoàn trường trong vụ việc này?
Sau một hồi dò xét lẫn nhau, không thể kéo dài không khí nặng nề này nữa, chị Hồng quyết định lật “con bài tẩy”.
- Thưa chị, có phải bọn thằng Kỳ râu là thủ phạm để chị bị đụng xe?
Ðiều mà cô giáo tưởng rằng đã được giấu kín không một ai biết thì Ðoàn trường đã nắm rõ. Nghe chị Hồng nói vậy, Hạnh Tần cảm thấy choáng váng. Hai má đỏ ửng lên và mồ hôi ròng ròng chảy ướt lưng. Chị Hồng cười khảy và dứng lên khỏi ghế. Không cần phải nghe cô giáo nói thêm một lời nào nữa. Chị ta xin phép cô giáo ra về. Chỉ cần nhìn gương mặt tái nhợt nhạt kia là đủ rồi. Cô giáo muốn bao che tội lỗi của học trò thì tôi cũng có cách kỷ luật bọn nó. Chị Hồng cười thầm với suy nghĩ độc đáo của mình. Chị ta bước ra khỏi nhà.  Hạnh Tần cứng đờ lưỡi và cảm thấy như mình đã bị xúc phạm một cách ghê gớm. Bản tính hiền lành không giúp ích được cho cô giáo trong tình huống này. Khách vừa ra khỏi nhà, cô giáo nằm vật xuống giường. Lần đầu tiên hai giọt nước mắt ứa ra khỏi hố mắt.  Một ngày sắp hết.



Ðiều mà bốn cậu học trò miệng còn thơm mùi cà phê sữa khôngn ngờ đến, đã xảy ra. Ðó là việc chị Hồng bí thư Ðoàn trường đã tìm đến nhà cô giáo Hạnh Tần. Ngôi nhà nhỏ nhắn màu sơn xanh nằm trên đường Nguyễn Chí Thanh. Có một vòm cây râm mát. Chỗ bàn làm việc của cô giáo, phía trên tường có một bức tranh, ngay trong bức tranh ấy có ghi thêm mấy câu thơ. Nghe đâu là của một cậu học trò lớp mười hai trước khi đi vào quân ngũ đã sáng tác và tặng riêng cho Hạnh Tần. Bài thơ được viết nắn nót bằng nét chữ mềm mại:
Nắng chiều trăm giọt đầy vơi
Nghe từng sợi tóc buông lơi chiều về
Cành ngâu bóng mát thầm thì
Dương cầm từng phím nhủ mi sao về
Hương tóc vây nỗi đam mê
Nghe cô giáo hát trong khi khuya về
Cùng ngồi bên giậu tường vi
Sương rơi ướt tóc nhớ chi đêm về
Chị Hồng đã đứng khoanh tay thầm đọc mấy câu lục bát đó rồi buột miệng:
-     Cô giáo tiểu tư sản quá nghen! Cái bài thơ gợi sự nhung nhớ ẻo lả, bệnh hoạn như thế này tôi không hiểu sao chị lại không xóa đi!
Hạnh Tần hiền lành:
- Quà tặng của một cậu học trò giỏi môn văn.
Hồng nói tỉnh bơ.
- Giỏi môn văn để rồi viết những thứ linh tinh như thế thì khó mà chấp nhận được.
Mục đích của chị ta đến nhà Hạnh Tần không ngoài việc tìm hiểu nguyên nhân mà cô giáo phải nằm bệnh viện. Vì lý do gì? Trên đời này không có sự việc gì xảy ra mà không có nguyên nhân của nó. Nhưng nguyên nhân cô giáo trình bày cho Ban giám hiệu nhà trường không có sứt thuyết phục. Trong buổi họp ban thường kỳ của nhà trường, khi thầy hiệu trưởng đề cập đến vấn đề này, cô giáo chỉ nói “Do thiếu cẩn thận khi băng qua đường nên đã bị xe đụng”. Liệu chừng đúng bao nhiêu phần trăm của sự thật? Lại nghe bọn học trò xì xào là do bọn Kỳ râu chọc ghẹo nên cô giáo mới bị xe đụng. Vậy thì có gì mà không “tố cáo” tội lỗi của bọn học trò lếu láo này. Do đó, khi xảy ra vụ cô giáo bị xe đụng thì chị ta quyết tâm làm sáng tỏ “bí ẩn” của vụ này nhằm lập thành tích để có chuyện báo cáo với Ban giám hiệu. Gương mặt chị ta trở nên trầm ngâm:
-      Chị Hạnh Tần ạ! Chị cứ thoải mái kể lại sự việc. Ðó là một kinh nghiệm quý báu, nó sẽ bổ sung cho kho tàng lý luận và thực tiễn của chúng ta khi đối phó với bọn phản cách mạng. Chị cứ tự nhiên, bọn mình là chị em bạn gái với nhau đang chuyện trò thân mật...
Hạnh Tần cảm thấy khó xử. Biết kể như thế nào bây giờ đây? Ðã từ lâu, cô giáo không hề muốn nhắc lặi chuyện này. Ông Tám điếc đã dẫn hai cậu học trò ngỗ nghịch đến xin lỗi rồi. Hai cậu này đã biết lỗi và tự hứa sẽ cố gắng học thật giỏi. Vậy thì còn cớ gì mà mình lại lôi chuyện này ra nữa? Nhưng khi chị Hồng - người làm công tác tư tưởng đã đến nhà để hỏi chuyện thì mình phải từ chối như thế nào đây?
Ðầu óc cô giáo quay cuồng với những câu hỏi ấy. ngoài sân nắng nhạt dần và lũ chim bồ câu đã bay về trên mái ngói. Sao chúng ta không nói với nhau về vẻ đẹp của chim bồ câu, về ráng chiều màu hồng? Chị Hồng nhắc lại:
- Chị Hạnh Tần ạ! Em mời chị uống nước. Chẳng có gì phải ngượng ngùng cả. Em sẽ lắng nghe những lời tâm huyết của chị...
- Chuyện ấy đã qua rồi. Chẳng có gì mà phải kể lại đâu. Chị cứ xem như là tôi bị đụng xe một cách tình cờ. Thôi, mình nói sang chuyện khác nhé!
Chị Hồng giật nảy người như đỉa phải vôi:
- Không! Không được đâu! Nghị quyết của Ðoàn trường trong tháng này là quyết tâm làm sáng tỏ vụ việc của chị. Khi vấn đề nào đã được đưa vào nghị quyết rồi thì chỉ còn tìm cách thực hiện mà thôi. Nào! Chị kể lại đi.
Vậy là từ một nạn nhân của vụ đụng xe, cô giáo có cảm tưởng mình trở thành một thủ phạm vậy. Lòng buồn rười rượi. Tại sao lúc nào con người cũng phải cảnh giác với nhau và soi mói nhau một cách trắng trợn đến thế?
Cùng ngồi đối diện với nhau, khoảng cách chỉ là một cái bàn nhỏ, nhưng mỗi người đeo đuổi một ý nghĩ khác nhau. Một khi ý nghĩ đã khác nhau thì dù có nằm chung giường cũng chỉ là đồng sàng dị mộng chứ huống hồ gì giữa họ đang có khoảng cách là chiều rộng của một cái bàn. Từ cái bàn này, cậu học trò lớp mười hai đã hồn nhiên ghi tặng cho cô giáo những vần thơ bay bướm. Hình ảnh đó là một ấn tượng đẹp như vần thơ, như ca dao, dân ca mà cô giáo đứng trên bục giảng rao giảng về cái đẹp. Cái đẹp bao giờ cũng gắng bó mật thiết với một sự tự do. Tự do ngay trong ý nghĩ. Vốn là người thông minh trong nhiều năm làm công tác tư tưởng, chị Hồng đã kịp thời can thiệp:
- Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm. Một trong những điều mà Bác đã dạy, chị cần thực hiện như vậy chị Hạnh Tần ạ!
Cô giáo không nghe những lời gọi mời tha thiết ấy. Tâm hồn của một cô giáo dạy môn văn đang phiêu du theo những vần thơ. Cô giáo đang nghĩ đến những tình cảm đẹp của học trò dành cho mình khi nằm ở bện viện. Sự ngây thơ bé bỏng ấy chính là niềm an ủi lớn lao, là chỗ dựa vững chắc trong tình cảm tôn sư trọng đạo. Trong lúc này, chị Hồng cũng suy nghĩ lung lắm. Có gì bí ẩn nên cô giáo không dám kể lại chăng? Chị ta gõ năm đần ngón tay xuống bàn một cách có tính toán. Ðã đến lúc lật “con bài tẩy” hay không? Con bài tẩy ấy chính là quy tội cho sự nghịch ngợm của bọn Kỳ râu. Nói huỵch toẹt ra chứ giấu diếm làm cái gì? Ðiều làm cho Hồng không hiểu nổi là tại sao cô giáo không kết tội bọn Kỳ râu? Nếu cô giáo tố cáo hành động của bọn học trò lếu láo này, thì đây là cơ sở để Ðoàn trường đề nghị với ban giám hiệu xử lý bằng hình thức kỷ luật cao nhất. Phải có kỷ luật sắc thì mới giữ được nội quy của nhà trường. Tại sao Hạnh Tần không tích cực giúp cho Ðoàn trường trong vụ việc này?
Sau một hồi dò xét lẫn nhau, không thể kéo dài không khí nặng nề này nữa, chị Hồng quyết định lật “con bài tẩy”.
- Thưa chị, có phải bọn thằng Kỳ râu là thủ phạm để chị bị đụng xe?
Ðiều mà cô giáo tưởng rằng đã được giấu kín không một ai biết thì Ðoàn trường đã nắm rõ. Nghe chị Hồng nói vậy, Hạnh Tần cảm thấy choáng váng. Hai má đỏ ửng lên và mồ hôi ròng ròng chảy ướt lưng. Chị Hồng cười khảy và dứng lên khỏi ghế. Không cần phải nghe cô giáo nói thêm một lời nào nữa. Chị ta xin phép cô giáo ra về. Chỉ cần nhìn gương mặt tái nhợt nhạt kia là đủ rồi. Cô giáo muốn bao che tội lỗi của học trò thì tôi cũng có cách kỷ luật bọn nó. Chị Hồng cười thầm với suy nghĩ độc đáo của mình. Chị ta bước ra khỏi nhà.  Hạnh Tần cứng đờ lưỡi và cảm thấy như mình đã bị xúc phạm một cách ghê gớm. Bản tính hiền lành không giúp ích được cho cô giáo trong tình huống này. Khách vừa ra khỏi nhà, cô giáo nằm vật xuống giường. Lần đầu tiên hai giọt nước mắt ứa ra khỏi hố mắt.  Một ngày sắp hết.