Tết quê P- III

III
Quê duyên hải thuộc cái rốn Bắc Bộ nắng gió hào phóng, đồng đất mênh mông, trù phú đấy nhưng vắt kiệt sức người, nhất là giới đàn bà. Các bà phần nhiều sinh đẻ mấy lứa liền, cả trai lẫn gái khôi ngô, xây được cái nhà mái bằng cuối đời, là kiệt sức. Nhớ Tết trước Thị đã nói: “Quê em lạ lắm anh ạ, toàn các bà chết trước. Thương lắm!”.
Đàn ông đến ngoài thất thập “cổ lai hy” lại phải gà trống nuôi con, lại phải hồi xuân. Mỗi cụ ông mỗi kiểu, họ quật lên để sống. Phần nhiều dáng cao, mũi thẳng, nước da sóng gió. Giờ họ chống can, đội mũ phớt, áo bành tô, đi lại trên đường thôn. Họ say, họ tỉnh, họ tốt, họ xấu. Đủ cả.
Chú Láng của Thị đã sang tuổi bảy tư, nằm trong số đàn ông đặc biệt đó. Chú cao, khỏe, nổi tiếng vó bè một vùng. Chú đầy tính cách và tự tin, thời trẻ lấy thím có khuôn mặt đẹp nhất làng, sinh đàn con cả trai lẫn gái. Nghèo nhưng đầy chất đàn ông, đầy tự trọng. Nổi tiếng vó bè dọc một nhánh con sông Vân úc, chú kéo lưới, các con trai chú dồn cá dọc hai bờ, vui lắm. Cảnh này Thị cũng đã kể từ ngày mới quen ất.
Như phận nhiều người đàn bà ở quê, thím Láng đẹp người, đẹp nết sau khi xây xong cái nhà mái bằng ở giữa mấy sào vườn rộng rãi thì lăn ra chết. Chú Láng khi thím sống thì chửi bới, mỗi lần thím đi phiên chợ Hệ về là phải có thứ ngon cho chú nhắm rượu, không có là bị chửi. Từ ngày vợ mất chú có nỗi buồn hận lạ lùng, chú uống rượu ít hơn trước, chuyển qua thói nghiện nghe băng cát-sét, nhất là những bài nhạc buồn. Chú nghe ở nhà chòi góc vườn cao vọi, mở vô-lum to, ngỡ cả xã nghe được. Nhiều nhà suốt đêm thao thức vì những bài hát từ cái chòi của ông Láng.
Các bà khuất bóng sớm, các ông sống dai dẳng. ở quê sinh ra cách “làm mối ngược”, tức là con cháu to gan làm mối cho các cụ. Ngày chớm xuân, sau khi nghe một loạt bài ca buồn ở cái đài của mình, chú Láng diện áo bành, đội mũ phớt, cầm can đi ra đình làng.
Ô, cụ Láng diện bảnh quá, da dẻ cứ như trai tráng.
- Cụ Láng đẹp giai ơi, cụ đẹp duyên được rồi đấy.
Chú Láng nghe lạ tai, thấy đám trẻ cứ chỉ trỏ mình mà cười. Chú đập cái can xuống đất, chửi một thôi một hồi. Lũ trẻ không tha, cứ cười ầm lên. Chú Láng thấy vành tai nóng, khuôn mặt cũng nóng ran. Bất chợt có đám các cô đi chùa về. Lũ trẻ càng cười trêu mạnh hơn.
Chú Láng cảm thấy không nên chửi đổng nữa. Chửi thế nó phàm phu tục tử. Trong đám các cô đi chùa về có một người nhà dọc bờ sông Vân úc đã biết tài vó bè của ông Láng từ năm nao, sau khi chồng mất một mình nuôi con thì đêm đêm không ngủ được vì tiếng đài nỉ non của ông Láng. Vườn nhà ông to đẹp mê hồn, các con cũng yên bề cả, ông ấy lại có máu đàn hát đến hay... Lũ trẻ tinh ranh biết tỏng điều đó.
- Cụ Láng ơi. Cụ về với cô Tân đi!
Cô Tân gần năm mươi, tóc còn xanh lắm, dáng đậm tần tảo, da dẻ còn thanh xuân. Cô liếc ông già Láng rồi mất hút vào lùm cây vải lối chùa...
Đêm ấy chú Láng không ngủ. Lâu nay bữa cơm rượu sáng tối, chú có thói bắt bí đàn con thay nhau dâng hầu. Mấy hôm chú bắt bí nhiều hơn. Thậm chí có ngày chú bỏ ăn. Đàn con đâm hoảng:
- Sao vậy bố? Hay cơm rượu nhà con sắm không ngon?
Chú Láng vùng dậy:
- Chúng mày sang thưa chuyện với nhà cô Tân cho tao!
Các con trố mắt:
- Sao ạ?
Chú Láng quát:
- Giăng sao gì! Tao muốn sống với cô ấy!
Đàn con hiểu, chẳng đứa nào ích kỷ, chuẩn bị lễ mọn sang hỏi cô Tân cho bố. Cô Tân về êm thấm với ông Láng. nhà không còn tiếng chửi như trước.
Chú Láng trẻ khỏe ra. Diện cái mũ phớt, áo bành mới, chú năng ra đình làng chơi. Nhiều lần chú khen cô Tân tuổi đầu năm mà mông má còn đẫy đà đáo để, tính lại hiền thục, sống êm ấm lắm.
Mừng chó chú Láng. Làng quê từ Tết Ngựa này chắc có nhiều người đàn ông theo gương chú Láng.
IV
Ngày cận Tết. Điện thoại réo liên hồi:
- Chị em bị cảm. Báo anh biết...
Tối lại réo:
- Chị em bị cảm, chưa lên được!...
Rồi vợ ất cũng lên được như con sứa dạt vào bờ. Thị về quê ăn phải món canh cá, thịt lợn chó, hay là hoa quả như cam Tàu nên bị “thổ tả” nặng lắm. Cả nhà hoảng hồn. May có anh bác sĩ về Tết tìm cho dăm vị thuốc mới đỡ. Thị sốt cao lắm.
Thị sốt triền miên. Cả ngày đêm trong mê sảng. Chưa bao giờ Thị lâm cảnh ngộ như vậy. ất hoảng. Bây giờ ất mới biết hoảng.
Tỉnh dậy Thị hốc hác như đã nằm lịm đi hàng năm trời. Chỉ ăn được múi bưởi vườn nhà đưa lên cúng Tết. Má tóp, mắt đỏ quạch, tay run run cầm múi bưởi. Thị nói như mê sảng:
- Chuyện chú Láng vui lắm. Lũ trẻ reo hò quanh ông nhà ta hôm lùa bắt con lợn chó vui lắm. Mà các cháu con mấy thằng em mới tuyệt chứ. Giống ông bà nội, cứ như tranh vẽ...
Rồi lại nói:
- Hôm nào anh về mà xem. Cầu phà Hệ cũng sắp bắc rồi đấy. Tết sau anh về thẳng nhà được rồi. Năm nay nhà em lại nuôi con lợn chó như các năm trước. Chắc còn thơm thịt hơn năm trước!
Ất nhắm mắt lại thấy một cây cầu mới bắc qua con sông hiền hòa trong xanh và một chú lợn chó chạy loạn trong khu vườn rộng.
Đêm mùng 3 Tết Ngựa khó quên
14-2-2002