Làm bác sĩ thế nào

Một buổi tối, tôi đang uống trà thì có một chàng thanh niên rất trẻ, có thể nói hầu như trẻ con, với những sợi ria rất mờ, đến thăm.
Anh ta nói:
- Thưa thầy.
- Ấy, cứ gọi tôi là chú, hay bác thôi, cho nó thân mật.
- Không, thưa thầy. Mọi người đều nói thầy là bậc chữ nghĩa, đáng tin. Em không dám làm mất thì giờ của thầy. Xin thầy cho em lời khuyên để bước vào đường đời ạ.
Tôi mỉm cười theo cách để cậu bé yên lòng, nói:
- Được, vậy em muốn hỏi tôi điều gì?
- Thưa thầy, em muốn hỏi nên làm nghề gì cho tốt ạ?
- A, chữ tốt có năm bảy đường.
- Em muốn làm nghề gì đóng góp nhiều cho xãhội, lại làm em hạnh phúc.
- Cậu đòi hỏi nhiều quá. Thôi, vậy cậu muốn làm gì?
- Em muốn làm những nghề nhân đức như thầy thuốc, kỹ sư, nhà văn...
- Thế cơ à?
Tôi thực sự kêu lên.
- Thời buổi này mà vẫn có người như thế cơ à. Quý lắm đấy.
- Dạ. Thế em có nên làm bác sĩ không ạ?
- Sao cậu cứ nhất định phải chọn nghề thầy thuốc?
- Dạ, vì nó cao quý lắm ạ. Cứu người, đẩy lùi cái chết. Được làm việc ở những nơi trang nghiêm.
- Nên lắm em ạ.
- Nên ạ?
- Phải.
Cậu bé lộ vẻ phấn khởi:
- Em có khát vọng tự tay đẩy lùi những căn bệnh thế kỷ.
- Cao quý lắm.
- Thế ạ?
- Phải. Trước tiên cậu được mặc áo blu trắng. Cố nhiên sau khi tốt nghiệp, và xin được việc làm như ý.
- Vâng.
- Thế rồi cậu sẽ ngồi sau một bàn giấy to.
- Vâng.
- Mọi người sẽ nhìn vào chỗ cậu, trông chờ chỉ một mình cậu thôi.
- Vì họ muốn em chữa khỏi bệnh mà.
- Phải. Cậu sẽ làm họ hy vọng. Cậu nhìn những chỗ họ bị tổn thương, nói phải như thế này như thế kia thì mới khỏi bệnh được.
- Đó là chức trách của em.
- Đúng quá đi mất. Chức trách của cậu, đầu tiên, là an ủi người bệnh. Sau đó cậu sẽ kê đơn. Cậu kê đơn như thế nào?
- Dạ, em kê đúng bệnh đúng thuốc, diệt tận căn, trừ mọi triệu chứng.
- Này, cậu chắc gì biết đúng bệnh của người ta mà kê đúng thuốc được. Sau nữa, dù cậu chẩn đoán đúng, thì lấy đâu ra thuốc cho họ?
- Có nhà nước, hoặc các hiệu thuốc chứ ạ.
- Vớ vẩn. Thế cậu định moi rỗng kho nhà nước, tự gánh lấy tội hà lạm công quỹ à? Thế này nhé, chẳng hạn họ là bệnh nhân da liễu, cậu sẽ kê cho họ cồn rửa.
- Vâng.
- Sau đó là nước xanh.
- Vâng.
- Cuối cùng là tuýp mỡ đáng năm trăm đồng.
- Đấy chỉ là những thuốc ban đầu thôi ạ.
- Đấy là tất cả. Dù bệnh nhân có da liễu kiểu gì,
cậu cũng chỉ kê đại loại như thế thôi đã. Bảo hiểm y tế của họ chỉ đáng hưởng như thế, kể cả khi họ phải đóng hai mươi phần trăm. Thế cậu sẽ làm gì, nếu bệnh nhân của cậu lại là nội khoa?
- Dạ, em sẽ chẩn bệnh ngay.
- Không, thật ngớ ngẩn. Cậu sẽ viết một phiếu chụp X quang, điện tâm đồ, chụp cắt lớp não, hay bất cứ thứ gì cậu thích. Lúc đó rồi sao? Các đồng nghiệp sáng ý của cậu sẽ hiểu ngay phải làm gì. Họ sẽ ra những giá chính thức và làm luật mà không một người có thu nhập bình thường nào chấp nhận được cả!
- Thế thì vô lý quá.
- Không vô lý một tí nào. Bảo hiểm y tế không đủ chi dùng, thì phải lấy từ túi bệnh nhân chứ. Ai bảo họ mang bệnh. Ai bảo họ không đeo khẩu trang, mặc bảo hộ lúc làm việc. Ai xui họ đi lại ngoài đường, hay trèo lên mái đảo lại ngói đâu. Họ tự làm ra bệnh, còn kêu ca bác sĩ nỗi gì. Và bây giờ mới là mấu chốt đây. Cậu có nhận thấy các cửa hàng dược phẩm rất sẵn ở ta không?
Cậu thanh niên gật đầu xác nhận một cách đề phòng.
- Thế nếu thuốc không bán được thì sao? Các cửa hàng chết đói à? Nhưng không, không bao giờ như thế đâu nhé. Nghĩa là luôn luôn có người mua thuốc, dù không có đơn.
- Bệnh nhân không tin bác sĩ ạ?
- Không phải họ không tin. Có điều họ tin ở họ hơn. Họ tự biết bệnh họ hay bị thì dùng loại thuốc nào tốt nhất mà không cần qua các bệnh viện trạm xá để bác sĩ kém đủ các hạng phán linh tinh, ra đủ loại thuốc mà có khi làm bệnh nặng thêm. Thế cậu làm thế nào để thầy yêu, bạn quý, bệnh nhân tin tưởng?
- Em sẽ tuân theo y đức.
- Cậu nói cứ như sách ấy. Phải làm thế này cơ: Ngoài quy định cấp phát bảo hiểm, cậu cứ kê đơn thuốc thật đắt tiền vào. Bệnh nhân sẽ tự nhủ, thuốc ngoại mới lạ, giá cao cắt cổ, hẳn phải có công hiệu kỳ diệu chứ. Thế là họ sung sướng bỏ tiền ra mua. Dược sĩ biết ơn anh, nếu anh liên kết làm ăn với họ, anh được họ lại quả đều đều.
Tôi mệt mỏi hớp một ngụm trà. Rồi lại hỏi:
- Thế cậu có định dự trữ thuốc cho riêng mình không?
- Tủ thuốc cá nhân ấy ạ?
- Ừ, tủ cá nhân để cung ứng cộng đồng ấy mà.
- Dạ, có. Cổ kim, đông tây, thầy thuốc nào cũng có kho dược riêng.
- Phải lắm! Thế cậu làm thế nào tiêu thụ chúng?
- Thì khi cháu, hoặc bệnh nhân cần.
- Không được! Dứt khoát không được dùng phí phạm! Cậu phải nhìn mặt bệnh nhân, một khi họ tỏ ra bối rối hoang mang cực độ, thì phải bắt họ chờ đợi thật lâu, rồi ngoáy ra giấy dòng chữ mà không một ai, kể cả dược sĩ cao cấp biết được nó là tên thuốc gì. Sau đó, khi bệnh nhân đãtìm bốn phương tám hướng mà không thấy thuốc đó, thứ thuốc cải tử hoàn sinh đó, thì cậu nói cậu có. Chỉ một mình cậu có, rõ chưa. Khi đó, một khi họ đã phải hầu như quỳ xuống chân cậu rồi, thì cậu lấy từ tủ cá nhân ra bất cứ thuốc nào cậu muốn, đưa cho người ta dùng. Dù phải mua với bất cứ giá nào, bệnh nhân cũng hàm ơn cậu vô kể. Dĩ nhiên cậu đừng lú mà cho họ thứ thuốc gây tử vong.
- Tiêu cực thế kia ạ?
- Thế rồi, khi cậu đãnổi tiếng là người có lắm phương thuốc lạ, là “người giời” rồi, thì cậu bắt đầu tuyên bố là mình sắp sáng chế ra loại thuốc rẻ tiền chữa được những căn bệnh trầm kha như ung thư, yếu sinh lý, AIDS... Với phong cách bí ẩn mà tôi tin cậu đủ khôn ngoan tạo ra cho mình, tôi tin cậu sẽ thành công lớn đấy.
- Thầy nói làm em nghi ngờ.
- Cậu nghi ngờ tôi phải không? Khi cậu đãnổi tiếng và giàu có rồi, nhớ làm việc từ thiện. Cậu sẽ trở thành anh hùng dân tộc. Khi đó, có thể người ta sẽ đúc tượng đồng của cậu.
Tôi khoan khoái ngửa mình trên chiếc ghế dựa cổ lỗ sĩ:
- Đó, đó là những điều chỉ ra cho cậu thấy làm bác sĩ có nên không. Còn quyết định hay không, tùy cậu chọn.
Cậu thanh niên lắp bắp:
- Thế còn những nghề khác em thích ạ?
Tôi mỉm cười:
- Cậu ơi, kỹ sư thì khó mà làm cho người khác phải lệ thuộc cả phần xác lẫn phần hồn vào cá nhân mình, nhà văn lại càng như thế.
Cậu bé giận dữ đứng lên:
- Bác nói thế nào ấy! Dù sao, cháu cũng chọn nghề cháu thích. Cháu nghĩ nghề nào lương thiện cũng tốt, và những người trong nghề thì cũng có người nọ người kia. Nếu cháu làm nghề y, cháu sẽ là danh y có đức. Cháu biết tiếng nhiều người cao quý như vậy.
Tôi thân thiện chìa tay ra bắt tay chàng thanh niên:
- Chúc thành công!


4 - 11 - 1998