Chương 5 -2

Trời sáng sao, màu xanh lam đùng đục, lạnh giá. Bét-xô-nốp không phân biệt rõ được giữa bóng tối trên tuyến hàng quân ngoằn ngoèo như một dải băng kéo dài trên thảo nguyên đầy sao, bị những khối xe tăng vuông vức chắn lại: bóng dài của những chiếc xe với đèn pha bịt lại, những chiếc xe tải, đám chiến sĩ xúm xít lại. Ông nghe rõ tiếng động cơ ô tô và máy kéo đứng tại chỗ rồ lên ở trên đường; những tiếng nói khàn khàn như bị cảm lạnh, la ó, văng tục ở phía trước.
-Ê này, các cậu xe tăng, lính kỹ thuật, mẹ kiếp, làm gì mà đứng chôn chân ở đây thế hả?
-Bỏ mẹ thật, các bố ấy say mèm ra rồi!
-Dọn ngay cái mớ sắt thép của mình khỏi đường đi. Các anh khệnh khang như là đi dự đám cưới ấy! Chắc lại nốc rượu rồi mắt mờ cả đi!
-Giải phóng mặt đường. Cho đi với.
-Anh em ơi, hình như có cấp trên nào đến ấy… Hai xe con!…
Bét-xô-nốp đi vào giữa những tiếng la hét láo nháo đó, ông biết rằng anh em bộ đội con ít biết mặt ông, trên áo choàng ngắn của ông lại không đeo phù hiệu và quân hiệu cấp tướng nhưng khi trông thấy chiếc mũ lông cao của ông, tiếng xỉ vả trong đám đông dần dần lặng đi và một giọng nói lanh lảnh gần đó thốt lên:
-Hình như một ông tướng…
-Ai là chỉ huy đơn vị xe tăng?-Bét-xô-nốp hỏi bằng một giọng mệt mỏi, rin rít, không to lắm.-Tôi yêu cầu báo cáo.
Yên lặng như tờ. Sau khi trao đổi với nhau, ủy viên Hội đồng quân sự Ve-xnin và Bô-gi-scô rời xe đi tới. Họ dừng lại và cũng im lặng. Các xạ thủ súng máy, đội bảo vệ nhảy từ chiếc xe thứ hai xuống lòng đường.
Bét-xô-nốp chờ đợi. Không ai lên tiếng cả.
Từ khối đen sẫm đồ sộ của chiếc xe tăng gần nhất bị những mảng tuyết xam xám phủ lấp lánh trên vỏ bốc lên mùi kim khí bị nung trong băng giá, mùi dầu ma dút đăng đắng, đông lại. Trong xe tăng hình như không có ai, đèn tắt, chiếc xe tăng như chết lặng. Chỉ thấy ở tháp xe một vật gì đó đen đen, hơi ngọ nguậy, che lấp các vì sao nhưng không thấy tiếng động ở đó.
-Tôi bảo: chỉ huy đơn vị xe tăng hãy đến gặp tôi,-Bét-xô-nốp nhắc lại cũng bằng giọng khi nãy.-Tôi chờ đây.
-Hỏi ai kia? Đằng ấy là bộ binh, không chỉ huy được tớ! Tốt hơn hết là đi vòng tránh xe tăng kẻo không sẽ sinh chuyện đấy!-một giọng hằn học vang lên ở phía trên và bóng đen lờ mờ đó nhô ra khỏi tháp xe, động đậy rõ hơn trên nền trời sao.
-Nào, xuống gặp trung tướng đi, cái đầu bò đội mũ lính tăng! Sao lại nói chuyệu kiểu ấy?-Bô-gi-scô nói với sự vui vẻ thái quá và chộp lấy tay vịn bằng sắt leo lên nóc xe, thúc giục người đứng trên đó-Mau lên, mau lên! Xuống gặp trung tướng!
-Gặp tướng nào nữa? Đừng có lừa tôi? Đây có phải trẻ con đâu… Ông tướng lóp ngóp cùng với bộ binh ấy à? Còn ai ở bộ tham mưu nữa nào?
-Thôi, thôi, chú mình, lý sự dài dòng quá. Nhảy từ trên trời xuống đất đi!
Chiếc đèn pin lóe lên ở trên cao, ánh sáng xanh ngụy trang của nó lôi từ trong bóng đêm ra một người nhìn từ phía dưới lên dường như cao lớn, vận áo liền quần có lẽ mặc ra ngoài áo bông. Người đó từ từ leo từ tháp pháo xuống nóc xe rồi nhảy xuống đường.
-Bô-gi-scô, bấm đèn nữa đi,-Bét-xô-nốp ra lệnh.-Và dẫn anh ta lại đây.
-Nào, nào, chú mình, lại gần đây, đừng sợ.-Bô-gi-scô nói.
Anh lính xe tăng dừng lại trước mặt Bét-xô-nốp, ở dưới mặt đất trông người nhỏ hẳn đi nhưng dẫu sao anh ta cũng cao hơn ông một cái đầu. Anh ta lúng túng, vụng về, trong bộ quân phục của mình, khuôn mặt kích động dính đầy muội, cặp mắt đầy khói đen cụp xuống dưới ánh đèn pin, đôi môi cũng đen sì, run lật bật. Anh ta thở ì ạch, phả ngay ra hơi rượu nồng nặc.
-Anh say rượu à?-Bét-xô-nốp hỏi.-Hãy nhìn thẳng vào tôi, anh lính xe tăng!
-Không… đồng chí trung tướng. Tiêu chuẩn của tôi… tôi… tiêu chuẩn…-Người lính xe tăng cố gắng đáp, vẫn không ngước được mi mắt đen rầu rĩ lên, lỗ mũi anh ta phập phồng.
-Phiên hiệu đơn vị, quân hàm? Đồng chí từ đâu tới?
Đôi môi rộp lên của người lính xe tăng động đậy liên hồi:
-Trung đoàn xe tăng độc lập số 45, tiểu đoàn một, chỉ huy đại đội ba, trung úy A.Giéc-ma-trép…
Bét-xô-nốp chăm chú nhìn anh ta, vẫn chưa tin là anh ta trả lời đúng.
-Sao lại 45? Bằng cách nào anh lại ở đây được, đồng chí đại đội trưởng?-ông hỏi rất rành rọt.-Trung đoàn 45 đã được phiên chế vào một tập đoàn quân khác và theo như tôi được biết, nó đang phòng ngự ở phía trước! Anh hãy trả lời rõ ràng hơn.
Người lính xe tăng bỗng ngẩng đầu lên, mí mắt anh ta mở to, ánh mắt đen mờ đục vì say rượu lộ vẻ khiếp sợ, trông như hề. Anh ta nói giọng khàn khàn:
-Làm gì có phòng ngự ở đó. Quân Đức đã chiếm được làng rồi. Chúng đánh tập hậu. Đại đội của tôi chỉ còn lại có ba chiếc xe tăng này… Hai chiếc bị đạn xuyên thủng… Trang bị không đầy đủ… Tôi và số còn lại của đại đội… chạy thoát…
-Các anh đã chạy thoát?-Bét-xô-nốp hỏi lại và mãi tới phút này mới hiểu thật rõ tất cả, ông lặp lại cái từ ngữ sắc nhọn, gai góc thường hay nghe nói vào năm bốn mốt:-Các anh đã chạy thoát? Và những người khác cũng đã chạy thoát hả trung úy? Còn ai chạy thoát nữa?-Bét-xô-nốp giận dữ lặp lại, dằn từng tiếng “chúng tôi đã chạy thoát” và “tôi đã chạy thoát”.
-Chà, đồ khốn kiếp.-Trong đám anh em chiến sĩ có người nguyền rủa.
Người lính xe tăng nói giọng nghẹn ngào:
-Tôi không biết… không biết ai đã chạy thoát. Tôi đã vọt ra cùng với những xe tăng này… không có liên lạc, thưa đồng chí trung tướng… Ra-đi-ô hỏng. Tôi không thể…
-Anh còn nói gì nữa không?
Bét-xô-nốp bị đau nhói ở đầu gối, cố nén giận, ông không còn trông rõ một người riêng biệt nào nữa, chỉ nghe thấy những khẩu lệnh tách bạch, tiếng rúng của động cơ ở sau lưng hàng quân dài đã dừng lại, thở ì ạch như một cơ thể sống, y như thể nó đã bị đánh tan trên đường đi tới nơi mà từ đó người trung úy xe tăng say khướt này trong cơn tuyệt vọng mù quáng đã bỏ chạy cùng với ba chiếc xe tăng giờ đây đang ngáng trở đường đi và ông cảm thấy như có một cái gì độc hại giống như chính sự hoảng loạn đang lượn lờ trong không khí như một bóng đen. Các chiến sĩ đứng quanh người lính xe tăng lặng người đi.
Bét-xô-nốp nhắc lại:
-Anh không nói thêm gì nữa chứ, trung úy?
Người lính xe tăng hít không khí qua lỗ mũi, tựa hồ như khóc không thành tiếng.
-Thiếu tá Tít-cốp.-Bét-xô-nốp ra lệnh trong bóng tối bằng một giọng rành rọt cứng rắn, không khoan nhượng như người ta ta tuyên đọc bản án không được phép kháng án.-Hãy bắt giam hắn!… Và đưa ra tòa án quân sự xét xử như một tên hèn nhát!
Ông hiểu rõ hiệu lực không thể cưỡng lại được của mệnh lệnh của mình, hiểu rõ rằng mệnh lệnh của ông sẽ được thi hành ngay tức khắc và khi trông thấy dáng người thấp, đanh chắc như thép của thiếu tá Tít-cốp trong đội bảo vệ của mình với hai chiến sĩ súng máy khỏe như lực sĩ tiến lại gần người lính xe tăng, ông chau mày, bất giác quay đi, buông từng tiếng nhát gừng với thiếu tá Bô-gi-scô:
-Anh hãy kiểm tra xem những người khác trong xe tăng thế nào!
-Rõ, thưa đồng chí tư lệnh!-Bô-gi-scô đáp bằng một tiếng hô yếu ớt thể hiện sự ngạc nhiên và phục tùng như thể lúc này từ thân mình của vị tư lệnh phát ra một luồng sóng chết chóc, chạm cả vào người anh, một sĩ quan tùy tùng. Và điều đó khiến Bét-xô-nốp khó chịu. Ông đi trên đường về phía trước.