hồi thứ bốn mươi mốt

Khi võ sĩ dẫn Vương Bình vào chầu thì Vương Bình quỳ lạy tâu:
- Tôi thần là Vương Bình kiến giá, xin Bệ hạ mở lượng hải hà mà rộng dung cho tôi nhờ.
Thiên Tử mắng lớn:
- Ngươi không kể đến đạo quân thần, làm ra công việc như vậy thì còn mặt nào dám nhìn trẫm nữa.
Vương Bình lạy lục, tâu:
- Xin Bệ hạ dung tha cho tôi được trở lại vụ án đó để lấy công mà chuộc tội.
Thiên Tử nói:
- Ngươi đã biết tội sao? Vậy khi trước ai xui ngươi làm như vậy?
Vương Bình tâu:
- Ấy cũng tại lòng tôi không cứng cỏi nên mới nghe lầm lời vợ tôi là Mã thị, thấy của hối lộ thì đem lòng tham, cứ xúi giục tôi bênh vực Lưu Thái Hậu, cho nên mới sanh ra chuyện này. Xin Bệ hạ xét lại công các của tôi lâu nay mà rộng dung.
Thiên Tử phán:
- Ngươi đã làm đến chức Hình Bộ Thượng thơ sao còn nghe lời đàn bà làm chi. Việc này Trẫm còn chưa tin, vậy giao cho Bao khanh bắt Mã thị đến tra xét cho ra sự thực, rồi đem Quách Hòe ra giữa triều đình mà tra khảo cho Trẫm xem.
Bàng Hồng tâu:
- Vả Bao Chuẩn là người có tội mà Bệ hạ không nói đến, lại giao cho lão tra án nữa, nếu làm như vậy tôi e quần thần không phục đâu.
Thiên Tử nói:
- Vậy Bao khanh có tội chi Bàng khanh cứ tâu cho trẫm rõ.
Bàng Hồng tâu:
- Vả Vương Bình là người của Bao Chuẩn tiến cử, mà Vương Bình làm ra tội khi quân như vậy thì Bao Chuẩn cũng có tội tiến cử bất lực vậy.
Thiên Tử nghe tâu chưa kịp phán thì Bao Công đã quỳ tâu:
- Việc ấy tôi cũng có tội, song tôi lập được công chuộc lại rồi
Thiên Tử hỏi:
- Vậy chớ Bao khanh lập được công chi hãy tâu cho trẫm rõ.
Bao Công tâu:
- Đêm trước tôi đi tuần du gặp một người nội giám là Vương Ân vâng lời Lưu Thái Hậu đem của hối lộ lót với Vương Bình, lấy đó mà suy ra thì việc ly miêu oán chúa là có thêm bằng cớ rồi.
Bàng Hồng tâu:
- Hôm trước Bao Chuẩn bắt được người nội giám sao không tâu cho bệ hạ biết để đến hôm nay bị hạch tội tiến cử không đúng người mới đem ra kể công, xin bệ hạ chớ tin.
Thiên Tử nghe hai đàng tâu như vậy thì do dự không biết phải trái thế nào, xảy có Phú Bậc tâu:
- Tôi xét lại Bao Chuẩn là người trung can nghĩa khí, từ trào thần đến dân dã ai ai cũng biết, xin bệ hạ chớ nên nghe lời Bàng Quốc Trượng mà bỏ dạ trung thần. Hãy trao cho Bao Chuẩn tra xét việc này thì mới minh bạch được.
Thiên Tử gật đầu nói:
- Lời khanh rất phải.
Bèn kêu Bao Công hỏi:
- Vậy chớ Bao khanh đã tha Vương Ân hay chưa?
Bao Công tâu:
- Tôi đang giam tại dinh tôi.
Thiên Tử nghe tâu liền sai Âu Dương Tu đến dinh Bao Công dẫn Vương ân đến tại giữa triều để đối chứng. Lại sai Bàng Chi Hổ đến dinh Vương Bình bắt Mã thị phu nhân và lục soát tìm số tiền hối lộ của Lưu Thái Hậu.
Lúc Bàng Chi Hổ vừa lãnh lệnh ra đi thì có Văn Ngạn Bác quỳ tâu:
- Chẳng nên sai người nào họ Bàng dự đến việc này, nếu sai đi tra xét của hối lộ ấy tôi e sanh điều tồi tệ chớ chẳng không.
Thiên Tử nghe tâu liền phán:
- Vậy chớ nội trào có ai ra lãnh việc này chăng?
Hỏi vừa dứt lời thì có Trị Giám viên là Đồ Điêu bước ra tâu:
- Tôi xin lãnh chỉ cho.
Thiên Tử nhận lời, bèn sai Đỗ Điêu ra đi.
Chẳng bao lâu, Âu Dương Tu dẫn Vương Ân đến. Vương Ân quỳ lạy tâu:
- Việc này Thái Hậu nương nương sai tôi đi, đem theo năm chục đỉnh vàng ròng, ba chục hột minh châu và một tờ mật chiếu đến cho Vương Bình. Ra đi thì tôi sợ lầm nhưng tôi không dám cãi lời. Đến chừng tôi giao vật ấy cho Vương Bình xong, vừa trở ra một đỗi xa thì gặp Bao Chuẩn bắt tôi mà giam tại dinh đã hai đêm nay.
Thiên Tử nghe tâu chưa kịp nói thì đã thấy Đỗ Điêu đem nạp vàng bạc, châu báu của Lưu Thái Hậu trước Kim loan điện.
Thiên Tử thấy mấy vật ấy thì mặt mày có vẻ thẹn thùng và nghĩ thầm:
- Lưu Thái hậu làm đến bậc Quốc mẫu mà lại đem vàng bạc châu báu mà lo với quần thần, thì trẫm lấy làm hổ thẹn lắm.
Nghĩ như vậy bèn khiến Vương ân trở về cung, còn của hối lộ thì trả lại cho Lưu Thái hậu.
Tiếp đó, Thiên Tử nói với Bao Công:
- Nay trẫm giao nội vụ cho khanh tra xét. Vậy khanh hãy hết lòng vì trẫm làm cho ra lẽ đặng mẹ con trẫm được gặp mặt nhau, ấy là ơn trọng lắm.
Phán rồi liền bãi chầu, các quan ai về dinh nấy.
Khi Bao Công về đến dinh thì truyền quân dẫn Vương Bình ra mắng rằng:
- Vả ngươi là người ăn cơm vua hưởng lộc nước, lẽ ra phải hết lòng giúp nước, có đâu lại nghe lời đàn bà mà làm điều tồi tệ như vậy?
Vương Bình nói:
-Thật là tôi quá ngu si nên nghe lời người vợ bất hiền nay đến nỗi này, xin đại nhân rộng lòng tha thứ.
Bao Công nói:
- Ngươi làm đến chức Hình Bộ Thượng thơ mà hành động như vậy thì chỉ có cái chết mà thôi.
Vương Bình lạy lục nói:
- Tội tôi đáng muôn thác, song đại nhân nghĩ đến tình cố hữu và đồng hương mà ra ơn xuống phước cho.
Bao Công nói:
- Tội ngươi nặng lắm, không thể nào dung tha được.
Nói rồi khiến quân dẫn Mã thị vào xét hỏi.
Mã thị thưa:
- Xin đại nhân chớ tin lời Vương Bình mà oan ức cho tôi. Vả lại tôi là phận đàn bà đâu dám xen vào việc triều chính mà chồng tôi lại đổ cho tôi, xin đại nhân xét lại.
Bao Công nói:
- Đàn bà như vậy thật cũng già mồm lắm.
Liền quay lại hỏi Vương Bình:
- Vợ ngươi đã khai như vậy thì ngươi tính lẽ nào?
Vương Bình nổi giận mắng Mã thị thì Mã thị cũng mắng Vương Bình. Hai vợ chồng cãi lẫy nhau, làm cho Bao Công bực mình truyền quân tra khảo.
Cuối cùng hai vợ chồng chịu đau không nổi phải khai sự thật.
Bao Công hỏi Vương Bình:
- Vậy chớ khi vợ ngươi xui khiến ngươi như vậy thì Lưu
Thái hậu đã sai người đem lễ vật đến chưa?
Vương Bình thưa:
- Khi vợ tôi xui khiến tôi làm việc ấy thì Lưu Thái hậu chưa sai người đem lễ vật đến.
Bao Công hỏi Mã thị thì Mã thị cũng khai như vậy.
Bao Công nói:
- Vậy việc này phải chờ tra xét Quách Hòe rồi sẽ định đoạt.
Nói rồi sai quân dẫn vợ chồng Vương Bình và Quách Hòe giam vào thiên lao.
Hôm sau, Thiên Tử lâm trào thì Bao Công dâng biểu cho Thiên Tử xem, Thiên Tử xem rồi thì khiến Bao Công dẫn vợ chồng Vương Bình ra pháp tràng mà xử tử.
Bao Công vâng lệnh lui ra, làm y như lời Thiên Tử phán.

Lời bàn.

Từ xưa đến nay, những việc có liên quan đến xét xử dính líu đến nhiều người. Vụ việc nào lớn thì sự dính líu càng phức tạp hơn, bởi lẽ người có tội bao giờ cũng tìm cách trốn tránh tội lỗi của chính mình bằng cách mua chuộc kẻ có quyền.
Như Vương Bỉnh là người không có liên quan gì, được tiến cử tra xét, nhưng lại vì việc tra xét mà vướng vào tội lôĩ, làm cả hai vợ chồng đều mất mạng.
Sự thật xưa nay hễ tội lỗi thường hay kéo đến tột lỗi muốn khỏi tội lỗi mà xông vào tội lỗi. Đó là tâm lý ở đời. Vì vậy Bao Công là người rất rành về tâm lý, nên đã khám phá ra những tội lỗi liên quan đến sự việc một cách rất tài tình.
Suy nghiệm về nhận xét và hành động của Bao Công chúng ta mới hiểu thấu được tài năng đặc biệt ấy.