Chương 15

Khi từ nhà ga trở về, Mạnh Giao và Hải Đường đi vào hoa viên trước, và bỗng cảm thấy một sự hoang vắng lạ thường. Một con ác là cô đơn, hót trên mái nhà bếp, càng làm tăng sự vắng lặng. Lúc hai người bước vào nhà, Chu má đang đi ngang qua, ôm một đống quần áo để giặt. Bà ta hỏi Hải Đường:
- Tôi đã lột khăn giường. Nếu cô đồng ý, tôi sẽ tháo cả màn cửa. Cô không dọn vào phòng cô Mẫu Đơn, phải không?
- Không, tại sao phải dọn? Tôi sẽ ở lại phòng của tôi.
Khi bước vào thư phòng, nàng trông thấy hai lá thư và một gói khá lớn nằm trên bàn giấy. Nàng nhận được ngay chữ viết của chị. Một trong hai lá thư gửi cho nàng, lá kia gửi cho Mạnh Giao.
Mẫu Đơn viết gì trong thư mà không thể đích thân nói? Nàng đưa cho Mạnh Giao lá thư và cái gói. Vẻ mặt chàng căng thẳng, lông mày nhíu lại một hai lần, bao giờ cũng là dấu hiệu của một sự tập trung căng thẳng trong tâm trí.
Một sự im lặng chết chóc bao trùm căn phòng, khi mỗi người cầm một lá thư và ngồi xuống ghế bên cửa sổ.
“Em gái yêu quý, Chị sẽ không trở lại nữa. Đường đời dẫn chúng ta xa nhau. Cái chị đang làm có vẻ kỳ lạ đối với em, và chị biết Đại Ca đau khổ lắm. Anh vẫn yêu chị và chị cảm thấy một sự đau đớn vô cùng phải xa anh. Em có thể giúp anh vượt qua được nỗi đam mê đối với chị, nhưng chị không nghĩ anh có thể hoàn toàn xoá bỏ chị khỏi ký ức của anh. Tại sao lại phải như thế? Chị đã học hỏi được rất nhiều điều trong một năm qua, nhưng có một điều không thể thay đổi là tình yêu của chị đối với Tần Châu. Chị không dằn được lòng chị. Đại ca rất là tuyệt vời trong sự hiểu biết. Điều duy nhất chị có thể nói là nếu chị làm anh đau đớn thì quả thực chị không bao giờ muốn như vậy.
Chị của em thật là vô phúc. Có phải là lỗi của chị không thể lấy được Tần Châu, và phải lấy tên thô lỗ ấy, và có phải là lỗi của chị khi chị yêu người anh họ mà không thể lấy được không? Chị không biết tại sao bây giờ chị phải nói những chuyện này với em. Có lẽ chị muốn bào chữa cho chị trước mắt em.
Hãy tin chị, chị cảm thấy nỗi đau vô cùng cho Đại ca. Khi chị đi rồi, em hãy hết lòng săn sóc cho anh. Phải, chị rất sung sướng, sung sướng vô cùng được trở lại với Tần Châu. Dù số phận chị thế nào, chị cũng không cần. Yêu thương và khổ lụy, yêu thương và đau buồn không bao giờ tách rời được. Em còn trẻ, và có lẽ khi em yêu, em sẽ hiểu.
Chị của em Mẫu Đơn” Nàng buông rơi lá thư trên đùi. Nàng nhìn Mạnh Giao, lá thư mở trong tay, rất buồn bã, và tràn ngập lòng thương hại chàng. Nàng chưa bao giờ trông thấy một bộ mặt nhàu nát đến thế và đồng thời cũng tức giận đến thế. Chàng dường như biết nàng đang nhìn mình, và vội quay nhìn chỗ khác, nheo mắt nhìn xuống.
Một cái gì đang phấn đấu để kiềm chế bên trong chàng, trong khi môi chàng mím chặt thành một sự im lặng run rẩy. Những đường gân máu nổi hằn trên thái dương. Chỉ giây lát, chàng ngẩng lên và những đường căng bên miệng dịu xuống. Chàng hỏi:
- Thế nào?
Hải Đường nhìn chàng chăm chăm trong một giây, trước khi nàng nói, hầu như lạnh lùng, "Em xin lỗi cho chị em. Chị ấy hối tiếc những gì chị ấy đã làm... Đây, anh có muốn đọc không?" Nàng đứng dậy, đặt lá thư vào tay chàng trước khi chàng có thể trả lời, và bước qua cửa thư phòng trở về phòng riêng của nàng.
Chàng cảm thấy dễ chịu được ngồi một mình, và cảm phục sự khéo léo tế nhị của Hải Đường. Chàng đã đọc lá thư Mẫu Đơn viết cho chàng, một lá thư tàn ác, trái ngược với bộ mặt rất kiều diễm ấy, như cái tia sáng loé phía sau của một con báo trườn đi. Tại sao nàng cần phải cứng rắn và tàn nhẫn như thế khi nàng đã bỏ đi? Những lời lẽ của nàng toát ra sự cứng cỏi, lạnh như băng giá của một nụ hôn tử thần.
“Đại Ca thân mến, Với một nỗi buồn không cùng trong tim, em viết lá thư này cho anh, bởi vì em không có can đảm tự mình nói trước mặt anh.
Em biết anh là người duy nhất có một sự thông cảm vĩ đại và độc nhất, và em cầu khẩn anh sẽ hiểu em, đứa em họ Mẫu Đơn thiếu may mắn của anh.
Em không thể nói dối anh. Em không muốn lừa dối anh. Em không thể cho anh biết tại sao hay là lúc nào, cái sự kiện tàn ác tràn lên trong tâm thức và linh hồn em.
Em không yêu anh, và sẽ không bao giờ muốn gặp lại anh nữa.
Em yêu anh một lần, yêu điên cuồng mù quáng, với tất cả đam mê trong tim em, nhưng em nghĩ đó chỉ là sự mới lạ và lôi cuốn của một cái gì không biết. Bây giờ em biết anh, em đã thức tỉnh và nhận thức rằng cái mà em coi là tình yêu ấy chỉ là sự thán phục cho một người đàn ông đã thay đổi cuộc đời em, và đã dậy em biết cười.
Em vẫn khâm phục anh và tôn thờ anh như một người đàn ông, và một nhà tư tưởng đã phá vỡ những trói buộc của phe Tân Khổng Giáo, và dạy cho mọi người, đàn ông cũng như đàn bà, phải sống đúng với và làm tròn bản năng của mình, theo đúng sự tốt lành tự nhiên trong tim mình. Điều này em mang ơn anh, và sẽ mãi mãi mang ơn anh.
Em hiểu nỗi buồn khổ của anh, bởi vì em cũng cảm thấy như thế. Nhưng em không yêu anh như anh yêu em, và em không thể bắt em bày tỏ những gì mà em không cảm thấy.
Xin hãy quên người em họ Mẫu Đơn đi. Đừng đi tìm em, bởi vì em sẽ biến mất vĩnh viễn khỏi cuộc đời anh.
Rất đau buồn Mẫu Đơn, em họ của anh” Có một cái gì cố tình tàn phá trong lá thư mà chàng không thể giải thích rõ ràng. Giống như nghe một ban hoà tấu hay, nhưng bỗng nhiên bị một con khỉ làm gián đoạn, nhảy ngang qua sân khấu với tiếng kêu chói tai. Một nỗi chua chát dâng lên trong lòng Mạnh Giao và cổ họng cảm thấy nghẹt. Sự tan vỡ của giấc mộng khiến chàng kinh hoàng và không chống đỡ được.
Điều làm Mạnh Giao ngỡ ngàng là nhát đâm sắc bén trong câu cuối cùng. Chàng biết rõ niềm đam mê nồng nhiệt của nàng lạnh nhạt dần trong mấy tháng vừa qua. Cần gì phải nói những lời này trong thư sau khi chia tay? Thực vậy, chàng đã làm mọi điều chiều theo ước muốn của nàng; chàng nghĩ chàng hiểu nàng.
Nhưng lời nói của nàng là một sự thẳng thắn không thương xót, phản bội không lời xin lỗi, chia tay không có nước mắt. Bỗng nhiên chàng nhớ lại kinh nghiệm tình yêu đầu tiên của chàng; người con gái trước kia đã thay lòng, bỏ chàng để lấy một người chồng giầu, cũng có cùng một cảm giác thú vật cứng rắn thế này.
Điều này càng làm chàng tin tưởng thêm rằng cái luật đầu tiên của đàn bà là chiếm hữu hoàn toàn một người đàn ông - kết hôn với người đàn ông và sau đó chỉ huy, điều khiển và xử dụng người đàn ông theo sự tiện lợi của mình. Khi hủy diệt tình yêu của chàng, Mẫu Đơn đã hủy diệt nhiều hơn tình yêu ấy. Nàng đã làm sống lại trong lòng chàng những tư tưởng thù ghét đàn bà, đàn bà dùng móng vuốt và nước mắt để đạt được một căn nhà an toàn để nuôi dưỡng con cái - bản năng của người đàn bà cũng giống như bản năng làm tổ của loài chim - và khi làm như thế, đàn bà không cần thiết phải vô tâm, nhưng chỉ là tuân theo những định luật của bản năng muôn đời. Người đàn ông độc thân khôn ngoan là một con cá khôn khéo chỉ cắn những mồi nào có thể và tránh cái mạng lưới rộng lớn của môi hôn và những con mắt đắm đuối.
Mắt chàng chợt trông thấy một hàng chữ tái bút viết vội, khác hẳn những hàng chữ viết đẹp ngay ngắn của lá thư. Hiển nhiên là nàng viết thêm, có lẽ đêm hôm qua sau những nụ hôn cuồng loạn, nóng bỏng và phơi trần mà cả hai cùng ngạc nhiên.
“Tái Bút. Xin tha lỗi cho em. Xin tha lỗi cho em tất cả mọi việc. Cái gì em viết đã viết rồi. Đây em tặng anh cuốn nhật ký của em, một phần đáy hồn của em đó. Có lẽ nó sẽ giúp anh hiểu em hơn.” Mạnh Giao bỏ mặc cái gói, không mở ra, vì chàng coi là không thực sự quan trọng. Nếu trong đó có một lời giải thích, thì chàng muốn đọc nó trong lúc bình tĩnh và khách quan, như thể đó là một tài liệu lịch sử hoặc một cuốn nhật ký của một người nào đó viết cả một thế kỷ trước, không liên hệ cá nhân mà chàng đang cảm thấy rất sâu sắc lúc đó. Tại sao nàng phải viết, "Em sẽ biến mất vĩnh viễn khỏi cuộc đời của anh?" Cương quyết, lạnh lùng, và nhẫn tâm. Chàng cảm thấy như thể chàng đang đọc một lá thư của một cô gái bao kinh nghiệm và có tài, và trước kia Mẫu Đơn từng viết loại thư như thế, để cắt đứt một cuộc dan díu mà nàng không còn muốn nữa. Dụng cụ của một cuộc trao đổi. Sự thực là, nàng rõ ràng bỏ chàng để tìm một tình yêu khác, để bắt đầu một cuộc lãng mạn khác. Chàng sẽ đọc cuốn nhật ký ba bốn ngày nữa, có lẽ là một tuần nữa. Chàng cần phải đánh giá lại hoàn cảnh và phục hồi lại sự quân bình của chàng.
Lúc ăn tối ngày hôm sau, Hải Đường hỏi chàng, "Tại sao anh nhìn em như thế?" Mạnh Giao vội trả lời, "Anh nhìn em hả? Anh xin lỗi. Anh không định như vậy." Mắt Mạnh Giao có một cái nhìn tập trung sâu xa, tìm kiếm và xâm nhập đến nỗi một người con gái bình tĩnh và tự tin phải hổ thẹn. Hải Đường trông thấy sự giày vò trong lòng chàng, sự đăm chiêu, và nỗi cô đơn khủng khiếp đằng sau cái nhìn trừng trừng của chàng.
- Có phải anh không nghĩ đến chị của em?
- Không. Anh nghĩ về đàn bà, về bản chất đàn bà. Anh xin lỗi đã nhìn em để tìm...
- Tìm cái gì?
- Để tìm dấu vết lừa dối của đàn bà ở em.
Cái nhìn của nàng, ngơ ngác, mệt mỏi và chua chát, quay đi chỗ khác. "Anh có tìm thấy không? Anh phải nhìn kỹ hơn nữa..." - Anh vô cùng xin lỗi.
- Vậy thì đừng xét đoán em bằng chị em.
Nàng cúi xuống và hỷ mũi trong một chiếc khăn tay nàng lôi ra từ ống tay áo. Rồi nàng quay khuôn mặt trong sáng nhìn chàng, như thể không có gì xảy ra. Nàng hỏi:
- Anh có muốn em ra đi không? Anh biết lúc nào em cũng có thể về quê mà.
- Em có muốn về không?
Nàng trả lời, "Không," và nhẹ nhàng nói thêm, "Trừ phi anh muốn em đi. Anh đã đọc lá thư chị em viết cho em. Chị ấy hy vọng em sẽ ở lại. Em yêu thích Bắc Kinh lắm. Em thích căn nhà này, cả anh và căn phòng của em, và cái lợi được học hỏi rất nhiều ở anh. Không ai có thể đòi hỏi hơn thế được. Nếu anh muốn em ở lại thì em sẽ ở lại. Em muốn ở lại. Chị em... Anh đã đọc cuốn nhật ký của chị ấy chưa?... Chưa?... Em biết chị ấy có một cuốn nhật ký. Em không tò mò xoi bói..." Nàng nói mấy chữ cuối cùng một cách kiêu hãnh.
Mạnh Giao cảm thấy phải bào chữa. "Vậy thì anh năn nỉ em ở lại... Xin đừng hiểu lầm anh. Anh có một cảm giác chắc chắn... rằng rồi sẽ khác đi." Chàng chợt nghiêng đầu lắng nghe.
- Cái gì thế?
- Anh nghĩ anh nghe thấy giọng nói ấy, giọng của chị em. Anh chắc điên mất.
- Điều đó là tự nhiên rồi, sau khi chị ấy ở trong nhà này quá lâu như thế. Đôi khi em cũng nghe thấy giọng của chị. Đêm qua, em chợt thức giấc nửa đêm, và định gọi chị, rồi bỗng nhiên em nhó lại chị đã đi rồi...
Nhưng tại sao anh chưa đọc cuốn nhật ký?
- Anh không muốn đọc. Không muốn đọc lúc này. Anh muốn cảm thấy đủ xa cách Mẫu Đơn trước khi anh đọc.
Nàng tiếp tục ăn cơm, và bỗng giận dữ lớn tiếng, "Bác đầu bếp này thực là quá đáng!" Nàng nhấn chuông và bảo người hầu, "Mang bát canh này đi ngay. Bảo bác đầu bếp đừng làm món này. Không còn đồ ăn ngon hay sao?" Người đầu bếp chạy lên, không dám nhìn thẳng vào cô chủ trẻ. Nàng cho ông ta cơ hội để giải thích. "Bác nghĩ rằng bác có thể làm cá ươn trong khi tôi ở đây hả, tuy nhiên bác biết che giấu bằng gừng và dấm. Hãy nhìn đây..." Người đầu bếp yếu ớt giải thích, "Tôi mua cá ở chợ sáng naỵ.." Hải Đường không thèm nhìn ông ta. "Chủ nhân sẽ ăn cơm nhà trong ba bốn ngày sắp tới, bữa trưa và bữa tối. Tôi thấy món bánh nhân cà tím hết rồi. Hãy làm thêm một ít nữa, hoặc mua tại chợ Đông An. Nhớ là chủ nhân thích món đó." Quay lại Mạnh Giao khi người đầu bếp đi rồi, nàng nói, "Hắn ta thực là điên. Bởi vì tuần trước chúng ta đi vắng và trong nhà lộn xộn, tất cả đầy tớ đều chểnh mảng... Một mình Chu má vẫn như thường. Bà ta lượm những đồ dơ mà không cần phải nhắc bảo. Em thích bà ta lắm. Anh đã thấy màn cửa mà bà ta đã giặt ủi và treo trong phòng Mẫu Đơn chưa?" Mạnh Giao không biết, và mặt chàng tỏ ra dễ chịu. Thực là tốt khi nghe những chuyện vớ vẩn đàn bà ở nàng. Chàng nói:
- Hãy uống trà trong thư phòng.
Đây là buổi tối đầu tiên chỉ có hai người với nhau. Bầu không khí quá mới mẻ nhưng vẫn có vẻ như một cái gì quen cũ. Chàng cảm thấy chàng chưa bao giờ thực sự nhìn kỹ Hải Đường, và chàng nhìn nàng một lần nữa, mặc dù chàng đã nhìn hàng ngàn lần trước đôi mắt trong sáng, thẳng thắn mở to của nàng và cái núm đồng tiền xuất hiện và biến mất từ khoé miệng nàng.
- Tại sao em biết anh thích bánh nhân cà tím?
Hải Đường cười tự mãn. "Một người đàn bà phải nhìn thấy tất cả. Em không tưởng tượng anh sống một mình được. Anh không biết anh ăn cái gì, phải không?" Mạnh Giao tận hưởng sự săn sóc đàn bà này. Chàng không thể chống lại cái cảm giác hoàn toàn thoa? mãn và yên bình mà sự hiện diện của người em họ trẻ tuổi này đem lại cho chàng. Dường như nàng cần phải ngồi đây với chàng, ngồi thẳng trên ghế, hai chân khép lại, bẽn lẽn và kín đáo, khác hẳn người chị lãng mạn và nằm dài ra. Giọng của nàng thanh tao và nhỏ nhẹ, không có tiếng rinh rích như chuông của Mẫu Đơn.
Giữa những ngụm trà, nàng thường giơ tay có những ngón tay mềm mại, cẩn thận điều chỉnh lại chiếc trâm trên mái tóc. Khuôn mặt nàng và sự cân xứng của đường nét mang một nét giống Mẫu Đơn, nhưng vẻ xa xôi mơ màng của mắt người chị không có ở đó; Hải Đường dường như là một bản sao tinh khiết của Mẫu Đơn. Chàng hỏi:
- Phòng này có vẻ khác lạ. Cái gì vậy?
Hải Đường mỉm cười. "Anh không nhận thấy ư? Sáng nay lúc anh vắng nhà, Chu má và em đã thay màn cửa. Em tìm thấy mảnh vải giường sa tanh màu xanh kia." Nàng chỉ vào chiếc ghế trường kỷ gọn ghẽ phủ tấm vải xanh và trắng. "Anh không nghĩ là màu xanh đẹp hơn hay sao? Em bao giờ cũng thích màu xanh.
Cái tấm vải cũ màu tím đang đem đi giặt. Anh có muốn thay lại không?" Mạnh Giao nhớ lại Mẫu Đơn rất thích màu tím, đặc biệt là quần áo ngủ.
- Không. Như thế đẹp hơn. Anh nghĩ căn phòng đã thay đổi - trông sáng sủa hơn.
Sau khi dùng trà, Hải Đường hỏi, "Anh có muốn làm việc bây giờ không? Nếu anh muốn ở một mình, em sẽ trở về phòng em." - Không, trừ phi em muốn thế. Anh quen với sự hiện diện của hai chị em rồi. Thỉnh thoảng cũng rất là cô đơn.
- Vậy thì em sẽ thêm than vào lò và ngồi đây đọc sách. Chiều nay em cũng cảm thấy cô đơn trong phòng của em, vì chị em đã đi rồi.
Lần đầu tiên chàng hưởng một sự bình tĩnh và yên ổn mà chàng không cảm thấy suốt một năm qua; chàng gần như là một con tầu cập bến sau một đêm bão tố.
Cái cảm giác cá nhân bị Mẫu Đơn làm nhục vẫn còn đau nhói trong lòng Mạnh Giao. Chàng ngạc nhiên khám phá rằng chàng đã không còn nghĩ đến nàng và tính nhẩm ngày nào nàng trở về đến Thượng Hải và Hàng Châu nữa. Chàng sẽ không bao giờ tin một người đàn bà nào nữa, và tìm thấy sự thoải mái trong cái ý nghĩ khuyển nho cho rằng tất cả đàn bà đều giống nhau, rằng cái gì đã xảy ra cho chàng chỉ là cái mà chàng phải trông đợi sẽ xảy ra. Nhưng tim chàng vẫn hồi hộp khi trí tưởng tượng của chàng trông thấy nụ cười của Mẫu Đơn và nghe thấy giọng nói của nàng, và chàng có một cảm giác rất mạnh về sự vắng mặt của nàng, sự trống rỗng mỗi khi về nhà.
- Con chó cái đã bỏ ta. Ta mất tất cả rồi.
Hải Đường trông thấy sự bồn chồn này ở chàng, và rất tội nghiệp cho chàng, nhưng nàng không nói gì cả.
Vào đêm thứ ba, chàng nói với nàng sau bữa ăn tối, "Anh phải đi ra ngoài." - Làm việc hả?
- Không, chỉ thăm một người bạn.
Chàng muốn tự thuyết phục về sự trống rỗng của tình yêu đàn bà, và đi tới ngõ Hạnh Hoa để tìm sự an ủi trong vòng tay ôm của một gái điếm, và đồng thời trút bỏ sự trả thù của tinh thần chàng đối với đàn bà.
Cũng là điều thú vị đem tình yêu xuống mức thú vật thấp nhất và tách tình yêu ra khỏi tình cảm, nhưng cũng không đủ sức thuyết phục. Chàng trở lại tối hôm sau, và mặc dầu chàng không muốn, chàng bao giờ cũng tìm thấy sự đáp ứng của con người; người gái điếm mà chàng ân ái cũng là một con người, với tình cảm ấm áp, có khả năng lôi cuốn nồng nhiệt. Thực ra, một vài gái điếm yếu đuối và ngu dốt đã năn nỉ chàng trở lại với họ. Tuy chàng cố gắng, tình yêu, dù là tình yêu mua được, tình yêu thấp hèn nhất, cũng không phải hoàn toàn chỉ là vật dục đối với chàng. Chàng không thể nào không nghĩ tới Mẫu Đơn như lần đầu chàng gặp nàng trên thuyền - thành thực, thẳng thắn, rung cảm với tất cả những thứ tốt đẹp trong thiên nhiên, tràn đầy một niềm vui sống, một tinh thần độc nhất khác với tất cả những người đàn bà mà chàng từng biết.
Chàng không trở lại ngõ Hạnh Hoa nữa. Dù bận rộn hay rảnh rỗi, tâm trí chàng chỉ có một ý nghĩ:
Mẫu Đơn.
Chàng cố gắng đi chơi và gặp gỡ nhiều người, chú tâm tới những vấn đề nhà nước, nhưng cũng vô dụng.
Nàng ở bên chàng từng giây phút của mỗi ngày. Chàng cố nghĩ xấu về nàng - rằng nàng lạnh lùng và tàn nhẫn - nhưng cũng không kết quả. Trí óc chàng cố gắng hết sức tìm những lý do để quên nàng, nhưng trái tim chàng hành động ngược lại. Về thể xác, chàng cảm thấy tim chàng chảy máu, và tình yêu này là một nỗi đau nhức nhối lúc nào cũng bắt chàng phải nhớ. Rồi chàng cố tự thuyết phục nàng yêu chàng và nàng cũng không yêu chàng. Điều nào mới đầu nghe cũng có lý, nhưng rồi lại thấy phi lý. Chàng cảm thấy trong những xúc cảm sâu xa nhất của con người, con ngưòi không biết được trí óc mình - cho đến khi khủng hoảng xẩy ra. Phải, nàng thích chạy theo đàn ông trẻ. Điều ấy chứng tỏ cái gì? Đam mê và tình yêu là hai thứ khác nhau... Trong cái tâm trạng bối rối, chàng không thể nào đẩy nàng ra khỏi tâm trí được. Chàng đã luyện được khả năng đương đầu với những vấn đề lớn và cùng một lúc nghĩ đến nàng. Ban đêm khi Hải Đường lui về phòng riêng rồi, chàng nằm không ngủ được. Nàng đã bỏ đi vĩnh viễn rồi. Tiếng hát tiếc hận thiên thu trở lại tâm trí chàng:
"Em đưa anh lên tới đỉnh trời, rồi em liệng anh xuống." Chàng vươn hai tay vào bóng tối để thấy rằng nàng không có đó. Chàng thầm gọi tên nàng và biết rằng sẽ không có tiếng trả lời. Linh hồn chàng là một sự cô đơn khủng khiếp. Sự kiện này xảy ra đêm đầu tiên và mỗi đêm. Không có sự tạm yên. Rồi chàng biết rằng số phận chàng sẽ phải sống như thế suốt cuộc đời còn lại của chàng; không thể trốn thoát khỏi cái giếng cô đơn. Và chàng biết rằng viết thư cho nàng cũng vô ích. Viết thì có ích lợi gì?
Chàng biết rằng chàng không bao giờ đạt tới cái điểm mà chàng có thể đọc cuốn nhật ký của nàng một cách bình tĩnh như chàng hy vọng. Chính sự tò mò đàn bà của Hải Đường đã thúc giục chàng phải đọc.
Nàng trông thấy cái gói chưa mở ra và nhét lên kệ sách sau bàn giấy của chàng, với sợi giây trắng còn nguyên vẹn.
- Tại sao, anh sợ đọc nó à?
Mạnh Giao bào chữa. "Không, anh chỉ nghĩ anh để nó nguội đôi chút. Anh ghét bị bực mình. Anh không thể nào khách quan được." - Tại sao không để em đọc trước? Em là em của chị ấy và đang thèm muốn đọc. Và em có thể khách quan hơn anh bởi vì em biết chị ấy hơn anh.
- Vậy thì em đọc đI.
Hải Đường nhìn thẳng mặt chàng. "Chị ấy muốn anh đọc. Và em muốn anh đọc đi. Hãy đương đầu với nó, rồi anh sẽ cảm thấy dễ chịu hơn." - Tại sao em nói thế?
- Anh không thể nào xóa bỏ được một sự bí mật bằng cách để nguyên sự bí mật ấy. Em tin rằng chị em không tệ đâu. Chị ấy chỉ sinh ra khác em thôi.
Nàng cầm cái gói từ trên kệ sách và đặt ngay ngắn trước mặt chàng và nói, "Đây! Em sẽ để anh một mình.
Và nếu có những điều trong ấy anh không hiểu, những chuyện về gia đình em hoặc quá khứ của chị ấy, anh có thể hỏi em." Mạnh Giao thấy một người con gái như Hải Đường có thái độ như thế thực là bất thường. Khi chàng trông thấy nàng biến mất sau cánh cửa thư phòng, chàng bắt buộc phải thán phục sự tế nhị khéo léo và sự thông minh của nàng.
Những hàng chữ trong cuốn nhật ký không ghi ngày tháng, trừ một vài biệt lệ hiếm hoi, nhưng cũng dễ đoán ra ngày tháng bằng những sự kiện nhắc tới. Một vài hàng ghi lại cuộc gặp gỡ đầu tiên của Mẫu Đơn và chàng, nhưng tất cả dường như viết năm vừa qua tại Bắc Kinh. Đây là những hàng ghi vội ý nghĩ của nàng khi phấn đấu chống lại tâm trí nàng. Một vài sự kiện chiếm tới ba bốn trang, và đôi khi cả mấy tháng cuốn nhật ký mới được viết tiếp. Những chữ "tình yêu của tôi" và "chàng" thì thực là lẫn lộn khó hiểu, vì khi thì dùng cho Tần Châu hoặc Phùng Nam Đạt khi thì chính chàng. Như vậy có câu hoàn toàn vô ích:
"Ôi, chàng thật là tuyệt vời" hoặc "Tôi sẽ chẳng bao giờ yêu một người khác trong đời này." Nàng đang nói về ai vậy? Đọc cuốn nhật ký giống như sống trên một hành tinh có bốn năm mặt trăng cùng một lúc, vì thế chàng không biết, và chắc Mẫu Đơn cũng không biết, mặt trăng nào "hôn" nàng bằng ánh sáng bạc qua khung cửa sổ. Một vài hàng thì thẳng thắn một cách kinh hoàng, và có chỗ chứng tỏ khả năng của nàng có thể tự phân tích một cách thô bạo.
"Khi tôi lớn lên, và học biết nhiều về người lớn, tôi quyết định sống mỗi giây phút một cách cuồng nhiệt cho tới khi tôi mệt nhoài hoặc không còn cảm giác gì nữa. Phải, tôi là một người nổi loạn. Tôi bao giờ cũng là một đứa trẻ nổi loạn, thất thường và không ai có thể bắt tôi làm cái gì tôi không muốn."...
"Điều duy nhất tôi mong ước là sự tự do hoàn toàn. Có phải như thế là vì cha tôi quá nghiêm khắc quá uy quyền không?"...
"Những ngôi sao nhìn xuống tôi và tôi không thể nghỉ ngơi được. Tôi có thể cảm thấy được các ngôi sao - giống như đôi mắt lấp lánh tuyệt diệu của chàng khi nhìn tôi, và rồi thấy gần tôi hơn..." "Tôi không biết tại sao mùa xuân này tôi mỏi mệt như thế. Cơn gió thổi qua cửa sổ vờn người tôi như cái vuốt ve của người yêu." Về mối liên hệ với Mạnh Giao, nàng nói rõ ràng một cách ngạc nhiên và thường là mâu thuẫn, chứng tỏ những sự giày vò và xung đột ở tận sâu trong tâm trí nàng. Một đoạn tiêu biểu:
"Hôm nay tôi đi với chàng ra Thiên Kiều. Tôi nghĩ chàng đi là vì tôi. Chàng thực là một sự thất vọng. Được rồi, tôi là hạ lưu như chàng nói, nhưng tôi thích thế. Có một cái gì cặn bã, người làm trò xiếc, kẻ trình diễn gấu, và trẻ con chạy quanh với mũi rãi lòng thòng, giữa cát bụi và sự Ồn ào. Một ông bố nửa người để trần, đứng trên bụng một đứa con gái mười hai tuổi, hai chân nó quỳ ngược lại và thân người nó cong như một cánh cung, mặt và cổ nó căng thẳng đau đớn trong khi mẹ nó đi thu những đồng tiền của khách đứng xem.
Tôi có thể khóc được. Nhưng chàng vẫn bình tĩnh. Có phải chàng già rồi không? Được rồi, có những thứ làm tôi cảm động. Tôi yêu thích cơn lốc và sự náo nhiệt của cuộc sống này, của mọi người đầy sức sống.
Tôi yêu thích cái bi kịch và sức sống của đám đông. Chàng không nhìn thấy ư? Rồi chúng tôi bước vào một quán trà lộ thiên. Tôi bắt đầu nói chuyện với một người hầu bàn trẻ. Tôi bỏ chạy theo người hầu bàn trẻ khi một ngưòi hát dạo mù đi ngang qua, vừa hát vừa gảy đàn ghi ta và đám đông tụ lại quanh ông ta. Người đó đứng lên, gác một chân lên cái gốc cây cụt. "Qúy anh, quý chú, quý thím, hãy nghe lão gia hát." Đám đông cười rộ lên. Ông ta cao giống như một người Mãn Châu, mặt bóng loáng như đồng, và rất mạnh mẽ cường tráng, với hai mắt mở nhưng không trông thấy gì nữa. Người ta có thể trông thấy bụng ông ta phình lên khi ông há cái cổ họng mạnh mẽ. Ông ta hát bản "Chiêu Quân Rời Hán." Khuôn mặt ấy, giọng hát ấy, kết hợp với đôi mắt mù của ông ta, khiến ông ta trông rất bi thương và rất xúc động. Nhưng ông ta không quan tâm.
Thật là một con người đáng khen! Người ta nói người mù là nhạc sĩ hay; có lẽ đúng. Người ta có thể đi theo một con người như thế tới tận cùng trái đất. Cái gì đã làm ông ta bị mù? Có lẽ một cuộc phiêu lưu lãng mạn nào đó? Ai biết được? Tôi quá mê say. Tôi đứng đó lắng nghe người ca sĩ tới hai chục phút, và quên hẳn Mạnh Giao. Tôi trở lại nói chuyện với người hầu bàn trẻ. Tôi nghĩ chàng ghen. Nhưng chàng không hề ghen. Ôi, chàng thực đáng phục! - tôi muốn nói Đại Ca, chứ không phải người ca sĩ Mãn Châu."...
"Tôi muốn dâng trọn cho Mạnh Giao, và tôi cũng muốn Mạnh Giao phải là của riêng tôi. Có lẽ chàng tự hỏi tại sao chúng tôi không phải là một tình bạn lý tưởng, một sự giao cảm của hai tinh thần ở một tầm mức trí thức cao. Kể từ khi đến sống với chàng, tôi cố tránh bàn luận với chàng về tư tưởng và sách vở, trái hẳn với Hải Đường. Tôi sợ tôi sẽ trở thành một môn đệ của chàng, và ngại mối liên hệ sư phụ- đệ tử sẽ thay thế những người tình. Tôi muốn gặp chàng một cách bình đẳng:
chàng là một người đàn ông trọn vẹn và tôi một người đàn bà trọn vẹn. Trong lãnh vực tư tưởng và học thuật, tôi sẽ không bao giờ bình đẳng với chàng." Rồi xa bên dưới là một lời ghi chú kỳ lạ:
"Chàng có khả năng đam mê thân xác không, một sự đầu hàng toàn vẹn của cơ thể và sự xóa bỏ của tinh thần? Chắc tôi làm chàng hoảng sợ trong cái đêm đầu tiên tại Đông Lục. Tôi có thể nhận ra thế trên mặt chàng. Tôi muốn là một con điếm của chàng, hiến dâng toàn thể thân xác. Tôi muốn chàng lạm dụng tôi, đi thật sâu vào tôi và hành hạ thân tôi. Và chàng làm gì? Chàng quá lịch sự tao nhã đối với tôi. Qúa nhiều pháo nổ mà không có hành động. Tất cả chỉ là mân mê vuốt ve, chứ không phải là tình yêu - tất cả chỉ là lý trí. Tôi không cần phải vuốt ve sửa soạn trước. Có người đàn bà nào muốn một người tình trí thức không? Niềm hoan lạc lớn nhất của chàng dường như là thẩm mỹ. Chàng nói tình yêu không phải là hành động của cái ống bơm và lỗ trục. Có lẽ như thế, nhưng -"...
"Tôi không hiểu tình yêu, sự bí mật lớn nhất trên đời này, một sự hoà trộn của cái cao cả và cái buồn cười, của thú vật và tinh thần. Có thể nào có một thứ như thế không? Có tình yêu mà không có nhục dục không?
Có người đàn bà nào không muốn bị chế phục bởi người đàn ông mình yêu, bị cắm sâu vào người, xé rách bên trong ra, và bị vùi dập không? Tôi có phải là một con chó cái không? Nhưng tôi đúng như thế?"...
"Hai trình độ của chúng tôi không bao giờ gặp nhau được. Tôi khám phá ra lỗi lầm của tôi. Tôi không có ý nói chàng không đam mê. Chàng rất đam mê. Nhưng bạn có thích nhìn người tình của bạn trần truồng trên giường chỉ hút thuốc và nói chuyện gẫu trong khi bạn bừng bừng trong người không?...
Khi viết về Nam Đạt:
"Tình yêu là lạc thú của thể xác. Hôm ấy khi tôi trông thấy chàng trèo từ cống lên, mặt và quần áo dính đầy bùn, chàng biểu hiện cái cảm xúc tuyệt vời của tuổi trẻ và sức mạnh thể xác. Cái điều tôi không thể quên là cách đi như chạy của chàng khi chúng tôi quay lại Đông Đàn Bạch Lầu, những bước chân mau lẹ, hai vai rộng, cánh tay gân guốc quàng lấy tôi cho tới khi tôi đau. Tôi bị kích thích đến nỗi nếu không bị vợ chàng quấy phá thì tôi đã đầu hàng rồi. Tôi bàn cãi chuyện này với Mạnh Giao, và chàng đồng ý với tôi. Chàng nói sự lôi cuốn tình dục ở người đàn bà hoàn toàn là thể xác."...
"Tôi cho rằng sự huy hoàng của tình yêu, vẻ đẹp của nó, và ngay cả sự nồng nhiệt của lòng ham muốn chỉ có thể có được khi hai ngưòi tình phải xa nhau, và tâm hồn và trí tưởng tượng hành hạ cảm giác và đưa tới sự thôi miên về tình yêu. Có tình yêu nào mà không có đau buồn, không có mơ ước? Sự ao ước thèm muốn là tình yêu, như tôi biết từ tình yêu của tôi với Tần Châu. Liệu tôi có yêu chàng nhiều như thế nếu chàng sống bên tôi hàng ngày như một người chồng không? Hãy thú nhận đi, Mẫu Đơn, hãy thành thực với chính mình."...
"Tình yêu là mẹ của thảm kịch, thảm kịch tinh thần. Nếu không thì nó trở thành một hài kịch nông cạn hoặc là một tình yêu ba bữa một ngày. Tại sao phải như thế thì tôi không biết. Tôi phải hỏi Mạnh Giao về điểm này. Có lẽ tôi có thể yêu Mạnh Giao trở lại khi tôi phải xa cách chàng, khi tôi mất chàng." "Ai trên đời này muốn đọc về những chuyện tình chính đáng? Tất cả những chuyện tình lớn trên đời này đều có yếu tố bất chính. Cái giây phút cô dâu bước lên kiệu hoa về nhà chồng, là câu chuyện chấm dứt tại đó, bởi vì độc giả không còn thích thú nữa. Những ngư phủ đúng nghĩa quan tâm tới những con cá lớn vuột mất chứ không phải những con cá đã bắt được." Nhưng những hàng viết về Hải Đường làm Mạnh Giao hết sức ngạc nhiên. Đây là một bộc lộ bất ngờ!
Chàng chưa bao giờ ngờ Hải Đường bí mật yêu chàng. Nàng đã giữ kín tình yêu ấy đến nỗi không lộ ra một cảm giác nào.
"Trong tất cả những người trên đời này, người tôi yêu mến nhất là Bạch Huệ. Bởi vì chúng tôi cùng là đàn bà, chúng tôi có một sự thông cảm hoàn toàn, không thể có giữa đàn ông và đàn bà. Tôi thán phục sự thông minh tinh tế và cảm xúc, cũng như quan niệm của chị ấy về cuộc đời, và rất hợp với tôi. Như vậy không có gì ngăn cản; giống như mặt trăng trên một bầu trời quang đãng. Chị ấy có thể làm bất cứ cái gì cho tôi, cũng như tôi sẵn lòng làm bất cứ cái gì cho chị ấy. Khi chị và Như Thủy yêu nhau, tôi không cho chị biết chính tôi cũng yêu Như Thủy. Tôi không thể tạo cho chị nỗi đau không cùng ấy nếu chị biết. Ôi, Bạch Huệ! Chị ấy đối với tôi hơn là một người chị em. Tôi còn nhớ một hôm trời mưa chúng tôi ngồi cùng nhau nhìn những hàng nước mưa chảy xuống khuôn cửa sổ. Niềm vui của chúng tôi trọn vẹn, và chị nói, "Hàng này của tôi, hàng này của chị. Coi xem ai thắng." Rồi những hàng nước mưa nhập làm một, và chúng tôi phá ra cười. Không ai hiểu được chúng tôi nếu họ nhìn chúng tôi lúc đó. Phải, chúng tôi giống như hai giọt nước. Về phần Hải Đường, tôi yêu nó và ghét nó. Tính khí chúng tôi khác hẳn nhau. Cái mà tôi không thể chịu đựng được em gái tôi là sự trách móc im lặng của nó. Giá nó cứ nói thẳng ra cái điều nó nghĩ, nhưng nó không nói. Nhưng dù những sự khác nhau, tôi yêu nó và rất thán phục. Một hôm tôi nói với nó, "Đừng chối. Chị biết em yêu Đại Ca." thì nó trả lời, "Em yêu thì đã sao? Anh ấy là của chị rồi mà." Việc này có giống như tôi từ chối không cho Bạch Huệ biết tôi yêu Như Thủy không? Hay là rất khác?
"Chúng tôi chỉ bàn về tình yêu của tôi với Mạnh Giao. Hải Đường nói, "Chị, đừng hiểu lầm cái điều em sắp nói với chị đây. Em không phải là người chỉ ưa lý thuyết. Ñt nhất em không nghĩ em như thế. Nhưng đối với một người con gái, việc đầu tiên và việc cuối cùng là có chồng và gia đình. Chị đang đùa rỡn với chính chị.
Em muốn nói chị đang lãng phí thời giờ. Chị không thấy rằng chị không muốn lấy chồng chừng nào chị còn tiếp tục với anh ấy?" Tôi không thể nào đồng ý với nó hơn nữa.
Mẫu Đơn rất tưởng tượng, nhạy cảm và đam mê, nhưng bên dưới sự mơ mộng, sự cẩu thả, có lẽ nàng đang tìm kiếm cái mà đàn bà phải tìm kiếm, cái mà đàn bà đã tìm kiếm từ thuở ban sơ - một người chồng lý tưởng. Giống các đàn bà khác, nàng cũng lo lắng xây một cái tổ cho nàng. Nàng chán một niềm đam mê mà không có viễn ảnh hôn nhân. Nàng viết:
"Tham vọng của tôi là trở thành một bà mẹ có nhiều con. Tôi không thể có con với chàng mà không làm nhục cả chàng lẫn tôi. Thế nhưng nhu cầu sâu xa nhất của tôi là có một thằng bé con Mạnh Giao mà tôi sẽ nuôi nấng và cho bú vú tôi." Tất cả những hạt giống của nàng đều kêu gào phải được tưới bón. Giống như một bông hoa nở, nàng đang phóng ra những làn sóng của hương thơm mê mẩn để lôi cuốn đàn ong, sợ rằng chúng sẽ chết vì phấn hoa vô sinh của chúng. Có lẽ Mẫu Đơn chưa sẵn sàng làm tổ, hoặc có lẽ nàng chưa bao giờ sẵn sàng. Nàng yêu thích được tự do; có lẽ điều này đã đẩy nàng hoảng hốt đi gõ những cánh cửa đã khoá, hết chiếc này đến chiếc khác - những cánh cửa đã khoá từ bên trong. Tần Châu, Mạnh Giao, Phùng Nam Đạt:
họ là những người nàng không thể lấy được. Tuy thế trong nhật ký có một hàng chữ rất đau đớn:
"Ôi, đối với mười người như Phùng Nam Đạt, hãy cho tôi một đứa con của tôi, và tôi sẽ sống và chết mãn nguyện." Một lần nàng nói với Hải Đường, "Làm đàn bà thực là phức tạp."