HỒI THỨ CHÍN

K hang Hy hoàng đế khẽ gật đầu, ung dung, đĩnh đạc bước vào trong Bội Văn trai, mọi người đang bàn bạc rộn ràng bỗng nhiên im phăng phắc, các thái giám đi đi, lại lại cũng đều cong lưng, khom người, một tiếng ho cũng không có. Thi Thế Luân bỗng nhiên thấy rất căng thẳng, Thi cảm thấy rất rõ có hai nỗi sợ xâm chiếm đầu óc ông: Một là hoàng đế ở ngay sát bên mình; hai là không lường hết được "ý trời" lành dữ với mình ra sao. Từ khi thi đỗ tiến sĩ, rồi làm quan, tuy có được nhìn thấy hoàng đế mấy lần, nhưng chỉ được nhìn từ xa, được hoàng đế hỏi vài câu rồi phải khom mình lui bước: cho dù Thi có được đến gần thì cũng không dám nhìn kỹ. Lần này Thi vẫn phải quỳ mọp xuống, không dám ng849;ng đầu lên.



- Nhà ngươi nói cũng có ý đúng, nhưng tại sao đang nói lại im thế? Khang Hy ngồi xuống, cười tiếp: - Muốn nhìn trẫm thì cứ ngẩng đầu lên. Trẫm đâu có phải là hổ mà có thể ăn thịt "Thập bất toàn" ngươi?



Lời nói đó khiến cả ba: Trương, Mã, Đồng đều cười, không khí trong phòng phúc chốc dịu hẳn lại. Thi Thế Luân kh một hơi, cúi người xuống vái, rồi Thi ngẩng đầu lên thật và ông đưa mắt nhìn thẳng vào Khang Hy.



Khang Hy, năm mươi nhăm tuổi, nhà vua đội một chiếc mũ ngọc trai "thương long giáo tử", dải tơ sống mặt nhung thảo tua tơ sống mặc một chiếc áo thêu rồng vàng bằng sa "thạch thanh trực địa", may rất sát người, ngoài khoác một chiếc áo bào bằng vải sa cát bá mầu ngà, lưng thắt một dây lưng bằng bạch ngọc, râu nhà vua đã lốm đốm trắng, nhưng rủ xuống rất gọn; khóe miệng, mi mắt dù đã có những nếp răn khá dầy; dưới hàng lông mày rậm là hai con ngươi long lanh sáng, đen láy; trông dáng người vẫn còn khỏe, nhưng những cử chỉ đã có vẻ già lão - nếu nhà vua đứng ở một nơi nào đó, mặc một bộ áo dân thường thì rất giống một ông đồ nho với vẻ hiền từ, đúng mực. Không ai có thể ngờ được đó lại là một vị hoàng đế giỏi toán thuật, vẽ cũng tài, biết thiên văn, thông ngoại ngữ, năm tám tuổi đã lên ngôi hoàng đế, năm mười lăm tuổi đã quyền biến mọi việc, chỉ dùng mưu trí mà bắt được Ngao Bái (116); năm mười chín tuổi Càn cương độc đoán (117), quyết ý triệt Phiên, bốn lần tuần du Giang Nam, ba lần đánh Tây vực, đánh Đài Loan, yên định đông bắc, chỉnh đốn chính trị, tổ chức đào vận hà; mở khoa thi bác học, hồng nho; một tay thu hết anh hùng thiên hạ - nhà vua là một vị hoàng đế văn lược, vũ công không kém gì Đường thái tông, Tống thái tổ, tài ba gồm đủ...



Thấy Thi Thế Luân nhìn, Khang Hy nói:



- Không thể coi thường Thi Thế Luân khanh đâu vì chỉ có một khanh là dám nhìn ta như vậy!



Khang Hy cười lớn, bàn tay phải nhẹ vỗ trên tập tấu sớ



- Ta còn nhớ, năm đó, khi phụ thân khanh đem quân từ Đài Loan trở về; trẫm hỏi ông ta: khanh có mấy người con có thể đảm đương việc nước? Thi Lang nói có năm người, tuyệt nhiên không nói gì đến khanh. Sau này trẫm mới biết, Thi Lang còn có một người con út mười tám tuổi; năm người kia đều không trọng dụng được, cho nên phải ân âm, kẻ thật sự có tài là đứa con út! Ông ta đã đoán định rằng khanh có thể tự lập công danh, cho nên giấu biệt đi không nhắc tới, thật là: biết con không ai bằng cha!



Trương Đình Ngọc thấy Khang Hy vui vẻ, nên góp vui:



- Vừa rồi chúng thần đã nói với nhau là, trong sách xem tướng có nói đến ý "phá tướng quý", cũng tương tự như câu cùng hòa (118) trong tước nhi bài (119). Thi Lương lão tướng quân chắc có đọc qua chương ấy rồi, nên xét người không sai?



Thi Thế Luân không ngờ rằng Khang Hy lại thoải mái, độ lượng như vậy; nhà vua vừa trang nghiêm, vừa chan hòa nói chuyện về gia đình nhà cửa rất tự nhiên nên Thi thấy nhẹ hẳn người. Thi liền cười:



- Muôn tâu, theo nô tài nghĩ thì: Không biết cái ác của Tử Đô (120) là không có mắt; không biết cái đẹp của Vô Diệm (121) là không có tâm.



Mọi người nghe nói vậy đều cười lớn, bấy giờ Khang Hy liền nghiêm mặt lại nói:



- Thôi bây giờ ta đi vào công việc. Các khanh đứng cả dậy đi - Lý Đức Toàn, đem ghế ra cho các vị đại nhân đây ngồi!



Lý Đức Toàn là phó tổng quản thái giám ở điện Dưỡng Tâm, ông đã theo Khang Hy hơn hai mươi năm mọi công việc đều giải quyết rất chu đáo. Nghe nhà vua nói vậy, Lý liền luôn miệng dạ vâng và ông lập tức sai mấy tên tiểu thái giám đem ghế lại. Đợi cho mấy người đã yên vị, Khang Hy nói:



- Hôm nay ta cho gọi các ngươi đến thư phòng để bàn việc... Ngươi ở An Huy đảm nhận chức trách qua thập cáp (122) ở Tổng đốc phủ và là người cứng cỏi, biết nín nhịn; trẫm muốn dựa cậy vào sự cương nghị, liêm chính...



Nhà vua nghển người lên, rồi nói tiếp:



- Hiện nay, công việc của bộ Hộ càng ngày càng không ra làm sao cả! Trẫm thấy cần phải ra sức chỉnh đốn! Lần trước, Tứ a-ca từ An Huy dâng sớ về, nói bạc để tu sửa đê điều thiếu ba mươi vạn lạng. Trẫm cho rằng ít nhất ở đó cũng phải thiếu đến một trăm năm mươi vạn lạng, như vậy là cũng khó cho Tứ a-ca và Thập tam a-ca rồi. Ai ngờ bộ Hộ lại đến phàn nàn với thái tử, và rồi gạt đi không giải quyết. Trẫm cho người đi tra xét, biết được số bạc quốc khố mới thu được là ba triệu lạng, thế mà người ta đã cho vay đi hàng triệu lạng. Số bạc còn lại trẫm đã nói: kẻ nào còn động đến sẽ giết không tha. Cũng còn may là có chỉ ý đó của trẫm, chứ nếu không thì bọn họ đã vay hết cả rồi! Các quan chức nhà nước thanh liêm, túng bấn nên việc họ vay tiền ta cũng đã dự liệu tới, nhưng không ngờ lại quá thể



Nhà vua nói rồi, lắc đầu, dường như nhà vua phải ngậm miếng trám đắng mà nhai vậy, sau đó lại thở dài một tiếng. Mã Tề vội an ủi nhà vua:



- Muôn tâu hoàng thượng, tuy bạc không còn nhưng còn tiền nợ. Việc này thần cũng đã biết đôi chút, những tình tiết trong đó thật không thể kế hết được. Có một số quan viên trong bộ Hộ đã vay tiền, rồi lấy số tiền đó cho vay lấy lãi, số bạc đó thì đòi cũng dễ thôi. Trong quốc khố còn hơn hai triệu lạng nữa. Hiện nay nhà nước lại không phải động binh; nhưng nhất quyết không thể để cho Tứ da, Thập tam da vì chuyện sửa đê, đào sông mà có khó khăn.



- Nhưng điều đáng sợ lại chính là ở chỗ đó! - Đồng Quốc Duy trầm ngâm nói: - Các quan thì sướng khổ không đều, bổng lộc ít ỏi. Lời Đức vạn tuế nói thì vậy, nhưng đâu phải chỉ có bộ Hộ. Tình hình ở bộ Lại còn tệ hại hơn nữa. Ngoài sự phải biếu xén theo lệ thường, nếu bề dưới không "hiếu kính" thêm thì việc thăng tiến sẽ để đấy. Nếu ông không bị truất giáng do có lỗi thì cứ tạo chuyện ra. Còn bộ Hình, nếu không có chuyện kiện tụng nhau thì họ lại không vui. Chỉ cần có chuyện kiện tụng đến tay, thì nhất định các hữu tư ở đó sẽ áp giải phạm nhân, chứng nhân, láng giềng lên Kinh, làm tình làm tội họ. Chà, bách tính nói, thà chết chứ không dám sa vào chuyện kiện tụng, vì nếu kiện tụng thì không những họ sợ bị xử oan, mà còn sợ những việc làm tình, làm tội họ. Một người phạm tội là cả thôn cùng khốn. Do đó những trọng án mà dân phải tự giải quyết nhiều lắm!



Đồng Quốc Duy hàng ngày không hay nói, nhưng hôm nay lại nói không ngừng lời. Khang Hy ngồi lặng im nghe, không nói một câu, chỉ cứ nhìn tít ra ngoài cửa điện. Trương Đình Ngọc tuy tuổi không nhiều; năm ngoài hai mươi ông đã được bổ nhiệm vào Thượng thư phòng, đã tải việc đời, thâm trầm lão luyện, nhưng ông chỉ chăm chăm giữ câu châm ngôn "im lặng là vàng". Thật ra ông cũng đồng ý với kiến giải của Đồng Quốc Duy, tệ đoan trong lục bộ thật tình vượt xa những điều ông mới biết sơ sơ, nhưng ông có chỗ không được rõ dụng ý của Đồng Quốc Duy. Đồng là phần tử trung kiên của "Bát da đảng". Ông ta nói như vậy, há chẳng phải nói rằng Tứ a-ca và Thập tam a-ca làm đúng sao, công việc được giao họ làm tốt sao? Nghĩ mãi, Trương Đình Ngọc mới sực nghĩ ra là: những năm gần đây mọi công việc của lục bộ, tất cả đều một tay thái tử Dận Nhưng nắm hết. Thực tình mà nói lục bộ loạn, rối như một mớ bòng bong thì chính tích của thái tử còn ra làm sao nữa? Xưa nay Khang Hy vốn không bằng lòng vì sự tầm thường, vô năng của Dận Nhưng, tuy nhiên Đồng Quốc Duy vẫn không động thần sắc cứ nói, thì ra đó lại là cách lửa cháy lại đổ thêm dầu! Trương Đình Ngọc đang định cất tiếng thì Mã Tề đã nói:



- Bác Đồng, chính vì như bác nói nên hoàng thượng mới hạ chỉ lên án gay gắt mọi tệ nạn, do vậy ta cần ra sức chỉnh đốn.



Trương Đình Ngọc lúc này đã có được chủ ý, ông liền vỗ đùi thở dài một tiếng, rồi nói:



- Đó là vì mấy bọn chúng thần ở Thượng thư phòng không làm hết chức trách; "Vua lo thì bày tôi nhục, vua nhục thì bày tôi phải chết", cứ nghĩ đến hai câu này thì thần thấy hổ thẹn, ăn không ngon, ngủ không yên!



Khang Hy vẫn điềm nhiên, nhà vua lạnh lùng nói:



- Người nào có nợ của người ấy, không ai phải chịu lỗi thay cho ai. Nhưng là kẻ nhân thần cần phải biết suy xét, làm việc xấu thì phải biết thẹn với lương tâm



Nhà vua ho khan một tiếng, nét mặt dần dần dịu đi, cười rồi hỏi Thi Thế Luân:



- Nghe nói Tứ a-ca ở Đồng Thành triệu tập các diêm thương toàn tỉnh, bàn về việc quyên góp để lấy tiền sửa chữa đê bị vỡ, khanh có biết việc này không?



Thi Thế Luân vội cúi người đáp:



- Muôn tâu thánh thượng, ngày 19 tháng 5, thần rời An Huy. Đến Kinh thì được nghe nói là Tứ da, Thập tam da triệu tập diêm thương, yêu cầu mọi người góp tiền, kỳ thực...



Thi nói chưa hết lời thì Khang Hy xua tay ngăn lại, nói:



- Trẫm đã hạ chỉ gọi họ về Kinh. Đến tháng 10, trẫm định đi Nhiệt Hà săn bắn, rồi hội kiến với các vương công của Mông Cổ. Tất cả các hoàng tử đều phải tòng giá. Trước khi trẫm rời Kinh, từ nay đến đó các quan ai có nợ phải trả hết nợ. Trẫm điều khanh về đây, chính là để trao cho khanh nhiệm vụ này. Khanh đến bộ Hộ nhận chức Thị lang, nay hãy đến đó làm quen với công việc ở bộ, rồi bọn Tứ a-ca cũng sẽ trở về.



- Hoàng thượng! - Trương Đình Ngọc ở bên hỏi: - Bệ hạ rời Kinh lần này, phải chăng là thái tử sẽ tọa trấn ở Kinh?



Khang Hy không đáp, nhà vua chỉ chăm chú nhìn vào Thi Thế Luân nói:



- Có biết vì sao trẫm điều khanh về đây không? Ta biết khanh xưa nay không hề tơ hào một chút của ai, thanh liêm cần kiệm, tiền phụ thuế má chỉ lấy có bốn tiền, như vậy là tốt; nhưng khanh cũng có cùng khuyết điểm như Vu Thành Long: dám chống lại trên; người nghèo và các tú tài kiện quan, thì khanh đứng về phía người nghèo; tú tài và người giầu kiện quan trên thì khanh đứng về phía tú tài; cái tính kiên trì chân lý của khanh như vậy là khác với nhiều người. Ta khen khanh cái tính đó, nên ta gọi khanh về đây để giải quyết mọi việc về tài chính. Người làm việc không đủ thì đợi Tứ a-ca, Thập tam a-ca về đây điều thêm người, sẽ chọn mấy người đỗ tiến sĩ năm nay đưa vào bộ sử dụng.



Thi Thế Luân nghe hết chỉ ý, vội phục xuống khấu đầu nói:



- Đức vạn tuế thân vàng ở chốn cửu trùng, sáng suốt xét soi vạn dặm. Nói về những điều không phải của thần thì thật quả đúng như vậy. Thần biết lỗi sẽ xin sửa. Thần tính thẳng, cứng cỏi, không thiết thực nên không thích hợp để làm Kinh quan; thần cũng không đòi hỏi phải ở một tỉnh nào nhất định. Xin bệ hạ cứ điều thần đi tỉnh ngoài, hoặc án sát xử, hoặc đạo phủ, thần bảo đảm cho trong ba năm thì toàn cõi thần trị nhậm các nhà đêm không cần đóng cửa. Nay thần thấy công việc ở bộ Hộ nặng nề mà khó khăn; sức, tài của thần đều kém, sợ rằng không đảm đương nổi, sẽ làm thương tổn đến sự sáng suốt của hoàng thượng trong việc dùng người.



Khang Hy đập đập tay lên tờ sớ tấu, nói:



- Sợ rằng không làm được việc chăng! Trẫm rất biết, làm việc này khanh sẽ mất lòng với nhiều người. Nhưng đối với vua thì phải có lòng trung, những vấn đề nẩy sinh, trẫm sẽ đỡ cho ngươi. Trẫm sẽ cùng làm việc với ngươi, trong công việc trẫm sẽ thể tất bao dung cho ngươi. Như vậy khanh đâu phải lo công việc sẽ bị đổ bể.



Thi Thế Luân nuốt nước bọt, kỳ thật Thi sợ nhất là từ "bao dung" của nhà vua. Khoan nhân độ lượng, vốn là việc rất tốt, nhưng vào công việc, nó sẽ trở thành "phóng túng", sự tệ hại của nó sẽ khôn xiết kể. Từ năm Khang Hy thứ 42, sau khi thanh trừ Sách Ngạch Đồ, "thái tử đảng" thì thiên hạ vô sự. Từ đó Khang Hy một lòng muốn trở thành một con người hoàn mỹ cổ kim chưa hề có. Với thái độ "bao dung", "khoan hồng", nhà vua cứ một mực giản chính thi ân, khiến cho văn quan thì an nhàn, tự đắc; võ quan thì chơi bời phóng túng, lại trị thì bại hoại; sự tệ hại càng ngày càng ghê gớm; tất cả đều từ hai chữ "bao dung" mà ra. Như vậy, nhưng Khang Hy vẫn cứ vui mừng ngộ nhận về "thịnh đức", của mình. Trước thái độ của Khang Hy như vậy Thi Thế Luân sao dám cả gan khen chê? Ấp úng mãi, Thi mới dám bạo gan nói:



- Thần không phải sợ làm nhiều người mất lòng, nhưng sợ... mất lòng người "quá lớn!"



Trong "Bội Văn trai" bất giác người nọ ngó người kia; trong lòng họ đều biết Thi muốn nói cái gì, do vậy ai cũng chăm chú lắng nghe.



- Quá lớn...



Khang Hy hơi sững người, nhà vua quay mặt lại cười, nói:



- Này; ba vị phụ chính, trong các khanh có ai đã nhận hối lộ hoặc mượn tiền của ngân khố không?



Đồng Quốc Duy ngồi ngay phía dưới Khang Hy, vội cười xòa, nói:



- Nô tài tự mình cũng có tới mười mấy trang trại, ngoài bổng lộc rahoàng thượng đôi khi lại còn ân thưởng; lẽ nào thần dám dối bệ hạ mà làm điều xằng bậy? Ngay cả hai vị Trương, Mã; nô tài cũng dám bảo đảm!



Khang Hy cười nói:



- Trẫm sửa hai nơi hành cung, viên lâm; cũng là tiền chi dụng đúng quy định, không hề đụng đến ngân khố. Vậy hai chữ "quá lớn" khanh nói có ý gì?



Thi Thế Luân cúi đầu suy nghĩ lâu lâu, nói:



- Thần vào Kinh đã được một ít ngày, trong bộ Hộ cũng có một vài vị đồng niên, khi chuyện trò với nhau thì chúng thần đều cùng nhau than tiếc! Ngày nay trong triều có câu: "Không vay ngân khố không phải là hảo hán". Không biết bệ hạ có biết câu đó không? Ngay cả mấy vị ở Thượng thư phòng trước đây cũng đã có vay; đến khi Tứ da, Thập tam da vào bộ Hộ họ mới trả, nghe nói các vị a-ca... các vị a-ca...



Thi Thế Luân nhìn sắc mặt Khang Hy càng lúc càng khó đăm đăm, thì đột nhiên Thi rùng mình, nói cứ lắp bắp:



- Có thể có cả thái tử?



Trước những cử chỉ đó của Thi Thế Luân, Khang Hy đã hiểu rõ tất cả, Khang Hy đã rõ hàm nghĩa của cụm từ "quá lớn" của Thi, nhà vua giơ tay phủi phủi một góc áo:



- Như vậy cũng có gì là "quá lớn"!



Trương Đình Ngọc, Đồng Quốc Duy, Mã Tề bỗng nhiên ngồi không vững, cả ba người đều đỏ mặt và đứng cả lên. Đồng Quốc Duy cất tiếng, nhưng tưởng chừng như chỉ có ông mới nghe thấy:



- Xin bệ hạ trị tội khi quân của thần, chúng thần quả có vay bạc, nhưng đã trả đủ rồi.



- Tất cả ngồi xuống!



Khang Hy sững người một chút, bỗng nhiên nhà vua cười:



- Vay nợ đã trả đủ, như vậy đâu phải là khi quân? Dù sao cũng tất hơn là ra tay vơ vét mọi thứ trên người bách tính! Nhưng trẫm lại có điều không hiểu là lẽ nào ngay các khanh mà cũng thiếu bạc tiêu ư?



Đồng Quốc Duy đột nhiên quỳ ngay hai gối xuống, rập đầu liên tục nói:



- Tâu bệ hạ... chúng thần cũng là bất đắc dĩ. Khi xưa Hoàn Công mệt mỏi vì việc nước, Quản Trọng đã cho xây cung điện, gom mĩ nhân; chúng thần thật có những tình tiết khó nói...



- Nói láo! - Khang Hy đã cố gắng tự kiềm chế, nghe lời Đồng Quốc Duy khiến nhà vua thấy khó chịu; nên biến sắc mặt, nói: - Hoàn công trước sáng suốt, sau hôn ám; đó là một ông vua vong quốc! Quan văn thì chết vì can gián, quan võ thì chết về chiến trận, đó là bổn phận của kẻ thần tử. Thái tử có điều gì không phải thì các ngươi phải khổ gián; huống hồ trẫm hãy còn sống đây, thì vì sao các khanh lại không tâu bầy cho rõ? Mà lại bắt chước Quản Trọng để cùng chịu tiếng xấu!



Khang Hy nổi giận khiến ba đại thần và Thi Thế Luân đều vén áo rồi quỳ cả xuống, cả ba đều khấu đầu tạ tội. Tất cả các thái giám cung nữ trong nhà đều sợ hãi, mặt như chàm đổ, run rẩy không ai nói năng gì; phút chốc trong Bội Văn trai lặng ngắt như một tòa miếu hoang, chỉ có chiếc đồng hồ đại tọa lớn đúc vàng treo trên tường là thong thả "tích tắc" kêu đều. Đông cung thái tử Dận Nhưng là con thứ hai của Khang Hy, ông là con một của Hiếu Thành Nhân hoàng hậu Hách Xá Lý thị. Từ năm Khang Hy thứ 42 Sách Ngạch Đồ riêng tự kết đảng, âm mưu bức Khang Hy nhường ngôi rồi lập Dận Nhưng. Sự việc bại lộ; Sách Ngạch Đồ bị giết, Dận Nhưng sợ hãi nhà vua như chuột sợ mèo, trừ những lúc sớm tối thăm hỏi ra thì ông không dám luôn gặp Khang Hy. Các đại thần ở Thượng thư phòng luôn lo lắng, sợ rằng bố con không thể cùng hội cùng thuyền, từ đó sẽ nẩy sinh những điều không hay. Cho nên nay thấy Khang Hy công nhiên chỉ trích thái tử thì khỏi sao họ không sợ hãi, hoảng hồn? Trong lòng Trương Đình Ngọc bỗng lóe lên một ý nghĩ: giờ đây Khang Hy tức giận như thế này, toàn là do Đồng Quốc Duy gây nên, nhưng Đồng là quốc cữu, phía sau là Bát a-ca Dận Tự, một người đầy thế lực; bản thân mình lại là Hán thần, như vậy thì thật không nên can dự vào việc này. Mã Tề thì bản tính thẳng thắn, bộc trực, không muốn cùng liên đới chịu lỗi với Đồng Quốc Duy, nên ông khấu đầu nói:



- Nô tài vay tiền là có nguyên nhân riêng: hiện nay lục bộ, cửu khanh không ai không vay bạc ở ngân khố. Nô tài và mấy người khác đều là nhất phẩm đại thần, kỳ thực mỗi năm tiền bổng là một trăm tám mươi lạng, chỉ riêng số tiền này, không kể chuyện thù ứng, thì cũng không đủ để nuôi vợ con! Nhưng ơn nhờ sự ân thưởng của hoàng thượng, tiền thu hoạch thêm ở tỉnh bản quán, lại thêm tiền hoa lợi ở các trang viên, như vậy lẽ ra không phải vay bạc. Nhưng nếu thần không vay như thế, người ngoài làm sao biết được cụ thể mà thông cảm, họ lại nghĩ là chúng thần có những chuyện "bán ra, thu vào" này nọ, thì cái tiếng xấu "tham quan" đó, thần làm sao đương nổi?



- Đến như thế là cùng! Vay bạc thì được tiếng tốt, ngược lại không vay thì thành kẻ vô liêm sỉ, nghe biết được điều này thật làm cho người ta giật mình kinh sợ!



Khang Hy chống tay vào bàn đứng lên, đi vài bước, nhà vua chăm chú nhìn vào hai chữ "nhẫn nại", do chính tay mình viết trên tường phía tây, nên nét mặt lại trở lại như cũ. Khang Hy quay đầu nhìn Thi Thế Luân, khi đó nét mặt Thi đầy vẻ hoảng hốt, nói:



- Thi Thế Luân.



- Dạ, có thần.



- Trẫm càng nghĩ, càng thấy sự thể rất lớn!



Khang Hy thong thả bước; từng chữ, từng câu rành rọt nói:



- A-la-bố-thản của bộ Chuẩn Cát Nhĩ là đồ lang sói! Bọn chúng không chịu yên phận, chúng đã chiếm một giải mục trường lớn của bộ Ca Nhĩ Ca. Như vậy rất có thể trẫm sẽ thân chinh đi đánh chúng lần thứ tư! Khi ấy nhà nước sẽ động binh; trong tình hình đó ngân khố không thể không có bạc. Cho nên số nợ chồng chất của bộ Hộ nhất định phải tận thu về, vậy khanh không được do dự nữa. Khanh không nên tính trước, lo sau nhiều quá. Thượng thư bộ Hộ là Lương Thanh Tiêu, hôm nay trẫm sẽ hạ chỉ, để cho ông ta nghỉ hưu tại Kinh, khỏi cản trở công việc.



Mắt Khang Hy sáng quắc nhìn vào Trương Đình Ngọc:



- Trương Đình Ngọc, khanh hãy thảo chiếu.



Nói rồi, Khang Hy đẩy đuôi sam về phía sau, lại nói với Thi:



- Áo hoàng mã, kỳ bài vương mệnh; trẫm đều ban cho khanh; khanh có quyền quyết đoán. Phía sau khanh đã có thái tử, Tứ a-ca và Thập tam a-ca trợ giúp, khanh chỉ việc mạnh dạn mà làm. Trên từ trẫm, dưới là thái tử và quần thần; đối xử như nhau, cùng ra tay làm cho triệt để!



Thi Thế Luân lúc đầu còn chưa nhận nhiệm vụ ngay, vì Thi sợ nhất là tâm trí của hoàng đế Khang Hy không kiên định, nay thấy nhà vua quyết tâm như vậy thì như trút được gánh nặng, ông phục người sát đất, nghẹn ngào nói:



- Quốc sĩ báo đáp quân vương không nghĩ tới thân mình, nhà mình, bệ hạ tín nhiệm thần như vậy thần đâu dám không làm tròn chức vụ!



- Lời nói hay biết bao! - Khang Hy cảm khái buông lời, sau đó nhà vua nói tiếp:



- Trẫm vừa nói đến thái tử, kỳ thực trẫm hiểu rất rõ con trẫm. Thái tử không phải là con người hồ đồ, không hiểu biết. Một kẻ sĩ trung trinh như khanh phải làm sao phò tá thái tử để hoàn thành mọi việc cho tốt đẹp. Bên ngoài truyền ngôn rằng trẫm sẽ như thế này, thế khác với thái tử; những lời đó đều không đúng. Các khanh đã nghe rõ những lời trẫm chưa?



Bốn người đang lặng nghe vội vã khấu đầu vâng dạ; nhưng Khang Hy lại nói tiếp:



- Nay trẫm có lời cảnh báo, đại quyền trong thiên hạ, riêng một mình trẫm nắm, riêng một mình trẫm điều hành, không thể có chuyện phân quyền. Các khanh là phận thần tử không được có dị tâm kéo bè kết cánh, gây họa cho nước, mưu lợi cho riêng mình. Nếu bị trẫm phát giác thì bất kỳ ai cũng không thể giúp được kẻ đó thoát tội chết; nhưng nếu các khanh một lòng vì xã tắc, thì có trẫm đây, không kẻ nào có thể hại



Lời của Khang Hy thoạt nghe tưởng như những lời nói lộn xộn không theo một trật tự hợp lý nào, nhưng suy nghĩ kỹ sẽ thấy những lời đó từng ý gắn chặt với nhau, đầu đuôi ăn khớp, ý tứ sâu sắc. Mấy người này đều là những văn học gia tinh tế nên lời nhà vua nói họ đều lĩnh hội đầy đủ. Trên trán họ đều đẫm mồ hôi, nhất tề đều nói:



- Chúng thần xin vâng theo ý chỉ của thánh thượng



Tiếng họ nói to khiến ngay họ cũng thấy giật mình!



Ánh mắt Khang Hy có chút u sầu, nhà vua xua tay nói:



- Trẫm cũng mệt rồi. Thi Thế Luân đi gặp thái tử đi; mấy người các khanh chiều nay xuất trình thẻ bài vào đây, đem bản thẻ sắc chỉ đến trẫm xem.


--------------------


(116) Ngao Bái: người Mãn Thanh, phụ chính đại thần, sau kết đảng chuyên quyền.



(117) Càn cương độc đoán: quyết đoán về mọi chủ trương: đường lối của nhà nước.



(118) Cùng hòa: vật phát triển đến cùng thì trở thành đối lập với hiện trạng.



(119) Tước nhi bài: một chương trong sách về bói toán.



(120) Tử Đô: người đẹp trai nổi tiếng ở thời Xuân Thu nhưng tính tình ác độc.



(121) Vô Diệm: Hoàng hậu hiền thục nổi tiếng thời Xuân Thu nhưng rất xấu xí.



(122) Qua thập cáp: tiếng Mãn có nghĩa là "bảo vệ". Nó còn có nghĩa là "sai quan" của Đốc phủ.