Chương 15

Don Alfonson: "Eccovi il medico, signore bel1e."
Ferrando và Guglielmo: "Despina in maschera, che triste pelle!"


Cosi fan Tutte của Lozenro da Ponte



Người đời kể rằng có một thời El-ahrairah và những người theo ngài mất hết vận may. Kẻ thù đánh đuổi họ buộc họ phải đến sống ở vùng đầm lầy Kelfazin. Bây giờ nếu ai đó hỏi tôi vùng đầm lầy Kelfazin này ở đâu thì có thể tôi không biết, nhưng vào cái lúc mà El-ahrairah và người của ông sống ở đó thì trong tất cả những nơi khốn khổ nhất thế giới, đó là nơi tồi tàn hơn cả. Chẳng có thức ăn gì ngoài thứ cỏ thô ráp, mà cả đến loại cỏ ấy cũng mọc lẫn với những bụi cây đầy gai góc và sỏi đá. Mặt đất thì quá ẩm ướt không thể đào hang, đào được đến đâu nước lại ngập đến đấy. Nhưng muôn loài tỏ ra sợ hãi và nghi ngại những trò lừa gạt của ngài, đã không cho ngài thoát ra khỏi vùng đất khốn khổ đó và hàng ngày Hoàng tử Cầu Vồng thường hạ cố xuống vùng này để kiểm tra xem El-ahrairah có còn ở đây không. Hoàng tử Cầu Vồng có quyền lực đối với cả bầu trời lẫn đồi núi và Thần Mặt trời đã ra lệnh cho Hoàng tử cai trị thế giới theo trật tự mà mình nghĩ là tốt nhất.
Một hôm khi hoàng tử xa giá xuống đầm lầy, El-ahrairah đến gặp hoàng tử và nói, "Thưa Hoàng tử Cầu Vồng, người của tôi lạnh cóng và không thể sống dưới lòng đất vì quá ẩm ướt. Thức ăn thì nghèo nàn và thảm hại đến nỗi họ ngã bệnh hàng loạt mỗi khi thời tiết trở nên xấu đi. Tại sao Ngài lại bắt chúng tôi ở đây, ngược lại với mong muốn của chúng tôi? Bọn thỏ chúng tôi vô hại cơ mà."
"Này El-ahrairah," Hoàng tử Cầu Vồng lúc bấy giờ mới lên tiếng "các loài vật trên đời đều biết ngươi là phường trộm cắp và là tên đại bịp. Chính những trò lừa gạt đã bắt giữ nhà ngươi ở đây và ngươi sẽ phải sống ở đây chừng nào ngươi chưa thuyết phục được chúng ta rằng ngươi sẽ là một con thỏ trung thực."
"Nếu vậy thì chúng tôi sẽ chẳng bao giờ ra khỏi đây được," El- ahrairah nói, "bởi vì tôi còn mặt mũi nào mà bảo người của tôi không được dùng trí khôn để kiếm sống nữa. Ngài có cho phép chúng tôi rời khỏi đây, nếu tôi có thể bơi qua một cái hồ đầy cá chó không?"
"Không," ông hoàng nói giọng cương quyết, "Ta đã biết rõ cái trò này rồi, Ei-ahrairah ạ và ta còn biết nó được thực hiện như thế nào nữa kia."
"Vậy Ngài có cho phép chúng tôi rời khỏi đây nếu tôi có thể ăn trộm được rau diếp từ vườn thượng uyển của vua Darzin không?"
Vua Darzin đang trị vì những thành phố loài vật giàu có và rộng lớn nhất vào thời ấy; lính canh của vua nổi tiếng khắp nơi vì thói dữ tợn và vườn rau diếp của vua được bao bọc bởi một hào nước sâu và được hàng ngàn lính canh gác ngày đêm. Nó ở gần cung điện nhà vua, tọa lạc ở ngoại vi thành phố nơi thần dân của vua sinh sống. Vì thế nghe El-ahrairah nhắc đến chuyện ăn cắp rau diếp của vua thì Hoàng tử Cầu Vồng cả cười mà rằng: "Ngươi cứ việc thử đi, El-ahrairah ạ và nếu ngươi làm được, ta sẽ cho phép các ngươi sinh sôi nảy nở khắp nơi và không ai có khả năng ngăn cản các ngươi vào các vườn rau từ nay cho đến ngày thế giới này tận diệt. Nhưng thực tế thì sẽ khác đấy, ngươi sẽ bị lính canh giết chết và thế giới này bớt được một tên đại bịp miệng lưỡi dẻo quẹo như ngươi."
"Được thôi," El-ahrairah đáp lại "Để rồi xem. "
Bấy giờ Yona - một con nhím đang ở gần đấy tìm kiếm sên và ốc trong đầm lầy, tình cờ nghe lỏm được chuyện thách đố giữa hai người bèn chạy vội đến cung điện của vua Darzin xin được trọng thưởng vì đã cảnh báo nhà vua về kẻ thù của Ngài. "Muôn tâu bệ hạ," chú ta khụt khịt mũi nói "tên trộm xảo trá nhất đời El-ahrairah tuyên bố rằng hắn sẽ ăn trộm rau diếp của Người, hắn sẽ tìm cách lừa được Người mà lẻn vào vườn rau đấy ạ."
Nghe vậy, Đức vua đích thân ra vườn, cho gọi tên Đội trưởng đội thị vệ đến.
"Ngươi có nhìn thấy những luống rau diếp kia không?" Vua hỏi "Chưa có một chiếc lá nào bị đánh cắp kể từ khi hạt được gieo xuống. Chẳng bao lâu nữa có thể ăn được và khi ấy ta muốn tổ chức một bữa đại yến cho tất cả thần dân. Nhưng ta nghe được rằng siêu lừa El- ahrairah có ý đến đây ăn trộm rau diếp của ta. Hãy tăng gấp đôi lính canh, hãy kiểm tra chặt chẽ tất cả những người làm vườn và nhổ cỏ hàng ngày. Không một chiếc lá rau nào được đưa ra ngoài vườn chừng nào hoặc ta hoặc Đội trưởng đội nếm thử của ta chưa ra lệnh."
Đội trưởng đội thị vệ thực hiện tất cả theo chỉ thị của vua. Đêm ấy El-ahrairah ra khỏi vùng đầm lầy Kelfazin, bí mật đến hào nước rộng bao quanh vườn rau. Đi cùng với ngài là Đội trưởng Cốt Cán đáng tin cậy tên là Giỏ Cua. Họ ngồi rình trong bụi, quan sát đám lính đông gấp đôi thường ngày đang rảo qua rảo lại. Khi trời vừa hửng sáng họ trông thấy đám người làm vườn và nhổ cỏ đi đến bức tường rào, mỗi người đều bị ba tên tính theo dõi sát sao. Trong số đó có một người mời đi thay cho người cậu bị ốm, nhưng lính gác không cho người này vào vì không quen mặt, thiếu chút nữa chúng còn ném anh ta xuống hào nước trước khi để cho anh ta quay về nhà. Thế là El-ahrairah và Đội trưởng Cốt Cán quay về trong buồn phiền giận dữ. Ngày hôm đó, Hoàng tử cầu Vồng lại bước xuống đầm lầy mỉa mai hỏi, "Này Hoàng tử của Ngàn kẻ thù, rau diếp đâu rồi?"
"Tôi đang cho người vận chuyển tới." El-ahrairah đáp giọng tỉnh rụi "Chả là có quá nhiều rau mà." Nói đoạn ngài và Giỏ Cua bí mật chuồn xuống những cái hang ít ỏi không bị ngập nước, theo một lối khác thoát ra ngoài, nói chuyện và suy nghĩ về chuyện này suốt một ngày một đêm.
Trên đỉnh một ngọn đồi ở gần cung điện vua Darzin có một khu vườn, con cháu của nhà vua và của các cận thần thường được các phu nhân và nhũ mẫu mang đến đây chơi đùa. Không có tường hào bao quanh khu vườn này. Nó chỉ được canh gác khi đám trẻ con quyền quý đến đây chơi, vào ban đêm thì nơi này trở nên vắng ngắt bởi vì ở đây chẳng có gì để ăn trộm hoặc săn bắn cả. Đêm hôm sau, Giỏ Cua, như đã được El-ahrairah căn dặn từ trước những gì cần phải làm, đến khu vườn và đào một cái hố. Ông ta nấp trong hố suốt cả đêm, sáng sớm hôm sau khi bọn trẻ được dẫn đến đây chơi, ông lẻn ra ngoài nhập cuộc với chúng. Có nhiều trẻ con đến nỗi mỗi bà mẹ hoặc nhũ mẫu đều nghĩ Giỏ Cua là của người khác. Bời vì ông cũng chỉ bằng tầm bọn trẻ con và nom không có gì khác biệt với chúng, nên có thể kết bạn rất nhanh với đám trẻ. Ciỏ Cua đầy mưu mẹo và biết vô số trò chơi, chẳng mấy chốc ông cũng chạy nhảy, chơi đùa như thể ông cũng là một trong số những đứa trẻ ấy. Khi bọn trẻ đến giờ quay về nhà, Giỏ Cua cũng đi theo. Họ về đến cổng thành, lính canh trông thấy Giỏ Cua đi cùng với hoàng tử con vua bèn chặn ông lại, hỏi ông con cái nhà ai, nhưng hoàng tử đã phán, "Hãy để cho cậu ấy yên. Đó là bạn của ta." Thế là Giỏ Cua được vào lâu đài cùng với những người khác.
Bây giờ, ngay khi Giỏ Cua đã vào được trong cung điện, ông vội vã chuồn đi và chạy vào một trong những cái hang tối đen trong lòng đất và trốn ở đó suốt cả ngày. Đợi khi trời tối, ông chui ra, tìm cách đến nhà kho trong cung, nơi người ta đang chuẩn bị thức ăn để phục vụ đức vua cùng các cận thần và hoàng hậu, phi tần của ngài. Nơi đấy có nhiều rau xanh, củ quả, thậm chí còn có cả hạt dẻ và dâu tây, bởi vì thời ấy người của vua Darzin đi khắp mọi nơi, băng qua những cánh rừng và đồng ruộng để tìm và cống nộp cho hoàng gia những vật phẩm ngon lành nhất. Kho lương thực không hề có lính canh, Giỏ Cua giấu mình trong bóng tối. Và suốt thời gian đó, ông làm mọi việc để phá hỏng mọi thứ trừ những cái mà ông ăn.
Đêm hôm ấy, vua cho gọi Đội trưởng đội nếm thử đến hỏi xem liệu rau diếp đã hái được chưa. Người này bẩm báo rằng nhiều cây đã đến độ thu hoạch và đã được hái mang về nhà kho.
"Tốt lắm." vua phán "Chúng ta sẽ ăn hai ba cây vào bữa tối nay."
Nhưng sáng hôm sau cả vua lẫn quan đều bị đau bụng. Ăn bất cứ thứ gì cũng chỉ làm cho họ mệt hơn, bởi vì Giỏ Cua náu mình trong kho chứa đồ ăn đã ra sức làm hỏng thức ăn ngay khi chúng được mang vào. Đức vua ăn thêm rất nhiều rau diếp nhưng cũng chẳng thấy khá hơn chút nào. Trái lại, mỗi lúc ông một mệt hơn.
Năm ngày sau, Giỏ Cua lại chuồn ra ngoài vui chơi với bọn trẻ và quay trở lại chỗ El-ahrairah. Khi hay tin vua ngã bệnh và Giỏ Cua đã làm tất cả những điều mình căn dặn thì El-ahrairah bèn bắt tay ngay vào việc cải trang. Ngài cắt béng cái đuôi trắng của mình đi và bảo Giỏ Cua tỉa bới bộ lông của mình, rồi phết bùn và nước quả mâm xôi lên người. Sau đó ngài phủ lên khắp người những cọng cỏ ngỗng dài lượt thượt và lá cây ngưu bàng to, thậm chí còn tìm cách thay đổi mùi của mình nữa. Cuối cùng cả đến những bà vợ của ngài cũng chịu không nhận ra chồng mình nữa. Xong xuôi, ngài bảo Giỏ Cua đi sau mình một quãng và như thế ngài tìm đường đến cung điện vua Darzin, còn Giỏ Cua thì đợi ở ngoài thành, trên đỉnh một ngọn đồi gần đó.
Khi đến trước cổng cung điện, El-ahrairah yêu cầu được gặp Đội Trưởng đội thị vệ. "Hãy dẫn ta đến gặp Đức vua." ngài nói "Hoàng tử Cầu Vồng đã cử ta đến đây. Ngài hay tin Đức vua long thể bất an nên đã phái ta vượt ngàn dặm xa xôi từ mạn Kelfazin đến đây, để tìm hiểu và điều trị bệnh cho Đức vua. Mau lên, ta không quen phải chờ đợi lâu."
"Làm sao tôi biết được điều này là thật hay giả?" Đội trưởng đội thị vệ hỏi.
"Với ta tất cả như nhau thôi," El-ahrairah trả lời "Bệnh trạng một vị vua nhỏ bé thì là cái gì đối với một vị danh y tài ba đến từ vùng đất bên ngoài dòng sông vàng của Thần Mặt trời? Ta sẽ trở về báo lại với Hoàng tử Cầu Vồng rằng đám lính canh của nhà vua chỉ là một lũ ngốc, đã đối xử với ta như một kẻ quê mùa mình đầy chấy rận."
Nói rồi, ngài quày quả quay đi và bắt đầu bước đi, nhưng Đội trưởng đội thị vệ trở nên lo sợ trước những lời đe dọa kia đã cho gọi ngài quay lại. Ei-ahrairah để cho bọn chúng phải thuyết phục hồi lâu mới đồng ý để lính canh đưa mình đến gặp Đức vua.
Sau năm ngày ăn phải thực phẩm có độc và chịu đựng những cơn đau bụng, Đức vua chẳng còn bụng dạ đâu mà nghi ngờ cái người đã thưa rằng mình là người được Hoàng tử Cầu Vồng cử đến để chữa căn bệnh bí hiểm, nên đã cầu xin thầy thuốc xem bệnh cho mình và hứa sẽ làm theo tất cả những gì mà người này yêu cầu.
El-ahrairah thực hiện một cuộc khám bệnh tổng quát. Ngài vạch mắt, soi tai, nhìn răng, xem xét phân, nước tiểu, cả móng guốc và hỏi xem nhà vua đã ăn những gì. Sau đó vị thầy thuốc yêu cầu được đến kiểm tra nhà kho và vườn rau diếp. Quay lại bên giường bệnh của Đức vua, El-ahrairah tỏ vẻ nghiêm trọng mà nói, "Muôn tâu Đức vua, thần biết rằng đây là một tin xấu đối với bệ hạ, nhưng nguyên nhân của căn bệnh này chính là thứ rau diếp mà bệ hạ cho để trong nhà kho."
"Rau diếp ư?" vua Darzin kêu lên "Không thể nào! Tất cả đều được gieo trồng từ những hạt giống tốt, khỏe và được canh gác ngày đêm."
"Lạy trời," El-ahrairah nói, "thần biết điều đó rất rõ. Nhưng chúng đã bị nhiễm bệnh từ con Lousepedoodle đáng sợ, nó chuyên gieo rắc bệnh tật qua Gunpat xứ Cludge - một loại ví rút chết người, trời ơi lại đúng là như thế - đã được cách ly bởi Avvago tím và trưởng thành trong những khu rừng xanh xám của Okey Pokey. Đấy, bây giờ thì bệ hạ cũng hiểu, thần đã nêu ra vấn đề một cách đơn giản, như trước đến giờ thần vẫn luôn như thế. Về phương diện y thuật, còn có những vấn đề phức tạp khác nhưng thần thiết nghĩ không nên làm bệ hạ phải mệt đầu."
"Nhưng ta không sao tin được." Đức vua kêu lên.
"Có một cách đơn giản nhất có thể chúng minh cho bệ hạ thấy." El-ahrairah nói "Nhưng chúng ta không nhất thiết phải làm cho một thần dân khác của bệ hạ bị lây bệnh. Xin bệ hạ ra lệnh cho lính mang một tù nhân đến đây."
Đám lính đi ra ngoài và sinh vật đầu tiên mà chúng tìm thấy chính là Giỏ Cua đang đứng xớ rớ trên đỉnh đồi. Chúng lôi ông qua cổng và đưa đến điện kiến Đức vua.
"Thì ra là một con thỏ." Ei-ahrairah dài giọng kêu lên "Một loài vật xấu xa! Thế lại càng tốt. Con thỏ ghê tởm kia, mau ăn những cây rau diếp này."
Giỏ Cua làm theo và chẳng bao lâu bắt đầu lăn ra đất, quằn quại rên rỉ. Ông đá chân lên như trong cơn kinh giật, trợn ngược cả hai mắt rồi gặm sàn nhà như điên, sùi cả bọt mép ra ngoài.
"Nó bị ốm nặng rồi đấy," El-ahrairah nói "Chắc là nó đã ăn một cây bị hỏng nặng. Hoặc là một giả thiết khác có vẻ hợp lý hơn, có lẽ căn bệnh này đặc biệt nguy hiểm với loài thỏ. Dù vậy, trong bất cứ trường hợp nào cũng phải cảm tạ trời đất vì nó đã không rơi vào Thánh thượng. Phải, nó đã giúp chúng ta đạt được mục đích. Hãy ném con thỏ kia ra ngoài. Thần cũng xin mạo muội có lời khuyên Thánh thượng," El- ahrairah nói tiếp "đừng để vườn rau tai hại kia lại làm gì bởi vì chúng sẽ đâm chồi nảy lộc ra hoa và hạt lại gieo xuống đất. Căn bệnh sẽ lan đi khắp vùng. Thần biết chuyện này làm bệ hạ buồn lòng, nhưng phải diệt trừ tận gốc."
Đúng lúc ấy, như một sự may mắn, chính Đội trưởng đội thị vệ đi vào phòng cùng với chú nhím Yona.
"Muôn tâu Thánh thượng," Đội trưởng đội thị vệ kêu to "con vật này vừa từ vùng đầm lầy Kelfazin đến. Bọn người của El-ahrairah đang tập trung quân để gây chiến. Chúng nói sẽ mở một cuộc đột kích vào vườn rau của bệ hạ để ăn trộm rau diếp của hoàng gia. Cúi xin Đức vua ân chuẩn để thần đích thân cầm quân đi tiêu diệt hết phản loạn."
"Chà chà!" Đức vua phán, "trẫm nghĩ ra một diệu kế có thể nổi là một mũi tên trúng hai đích. 'Đặc biệt nguy hiểm đối với loại thỏ'. Tốt lắm! Tốt lắm! Lũ thỏ chết tiệt này, cứ để chúng lấy tất cả số rau diếp chúng muốn. Thực ra ngươi hãy cho người chở một ngàn cây xuống vùng đầm lầy Kelfazin và để ở đấy. Ô hô hô thật là một trò đùa! Bây giờ thì ta cảm thấy khỏe hơn rồi đó."
"Đệ nhất mưu kế!" El-ahrairah trầm trồ thốt lên. "Đức vua thật không hổ đanh là một vị hoàng đế của những con người vĩ đại. Thần tin rằng Ngài đang dần dần hồi phục. Với rất nhiều chứng bệnh, cách chữa trị thật đơn giản một khi đã ngộ ra được. Ô không không, thần không dám xin bệ hạ ban thưởng đâu. Trong bất cứ trường hợp nào thì cũng không có gì được coi là có giá trị trên mảnh đất rạng ngời ánh sáng bên kia dòng sông vàng của Thần Mặt trời. Thần chỉ làm những điều mà Hoàng tử Cầu Vồng yêu cầu. Thế là đủ. Có lẽ Đức vua sẽ thật là khoan dung nếu Ngài ra lệnh cho thị vệ của người đưa thần xuống chân đồi chăng?" nói xong ngài cúi chào và rời khỏi cung.
Tối hôm ấy, khi El-ahrairah ra lệnh cho những chú thỏ của mình gào to hơn và chạy lên chạy xuống trong những đầm lầy ở Kelfazin thì Hoàng tử Cầu Vồng xa giá xuống bờ sông.
"El-ahrairah," Hoàng tử gọi to "ta có bị bỏ bừa mê không đấy?"
"Cũng có thể lắm chứ." El-ahrairah đáp "Bọn Lousepedoodle đáng sợ…"
"Có đến một ngàn cây rau diếp chất thành đống trên đầm lầy. Ai đã mang rau diếp đến đây?"
"Tôi chẳng đã nói với Ngài là chúng đang được chuyển đến đó sao?" El-ahrairah hỏi lại "Ngài khó có thể mong đợi người của tôi vừa yếu đuối vừa đói khát lại đủ sức mang ngần ấy rau diếp từ vườn của vua Darzin đến đây. Tuy vậy, họ sẽ mau chóng hồi phục, với đơn thuốc mà tôi sẽ kê ra. Tôi là một danh y mà, tôi có thể nói như vậy và nếu Ngài chưa được nghe đầy đủ thì Hoàng tử Cầu Vồng ạ, ngài cũng có thể dùng đơn thuốc ấy và Ngài bắt buộc phải làm thế nhanh thôi, từ một nguồn thông tin khác. Giỏ Cua đâu hãy ra đây gom rau diếp lại cho ta."


Hoàng tử Cầu Vồng chứng kiến El-ahrairah thực hiện đúng cam kết của mình nên cũng đành phải giữ lời mà cho phép loài thỏ được ra khỏi vùng đầm lầy Kelfazin và sinh sôi nảy nở ở khắp nơi. Từ ngày ấy đến nay, không có thế lực nào trên trái đất có thể ngăn được loài thỏ bước vào vườn rau bởi vì El-ahrairah đã bày cho chúng trăm phương ngàn kế tốt nhất trên đời.