Chương 16

Cho đến nay khắp gầm trời vẫn còn hai điều bí ẩn. Đó là nguồn gốc sự
sống và nguồn gốc quả đất. Các độc giả ơi cho dù còn hai điều bí ẩn trên nhưng chúng ta cũng biết rằng ngay từ lúc mới tạo thành, quả đất luôn chịu đựng những vận động thăng trầm mãnh liệt. Nó xảy ra âm ỉ, huyền bí, trải qua hàng triệu năm trời, làm thay đổi lớp vỏ ngoài của trái đất. ( Hay nói như nhà địa lý học nổi danh Rùa Đá, thì làm thay đổi lớp cùi của quả đất ).


Chỗ lõm xuống thành sông thành biển, chỗ lồi lên thành núi cao, lại có chỗ phẳng lì, đá bị bóp vụn ra thành cát, cát nhiều vô kể, tụ cồn lớp lớp như đại dương. Nơi đó gọi là sa mạc.


Sa mạc rất rộng, rất nóng. Ai cai quản sa mạc? Không có kẻ nào khác,
ngoài những cơn gió hung dữ. Giữa một trưa hè oi bức, mặt trời đổ lửa xuống chảo cát khổng lồ nóng rẫy lên như rang. Đột nhiên có những tiếng hú rùng rợn vang lên. Bầu trời tối xầm lại, mặt trời đỏ ngầu như ứa máu. Và trong bụi đen xoáy tròn của những đám mây sà xuống, hàng vạn cồn cát đang nằm lịm như một đại dưong chết, bỗng đùng đùng nhổm dậy tiến vào lấp kín các bình nguyên xanh rờn cỏ.


Sa mạc là biển cát mênh mông, giấu đầy tai họa và những chuyện bí hiểm.


Đã bao đời nay rồi, muôn loài vừa kinh sợ sa mạc, vừa tò mò thèm khát
những kho của vô tận cất giấu trong lòng sa mạc. Những kẻ hèn yếu, dút dát thì đừng có bén mảng đến sa mạc làm gì mà chết uổng đời. Còn những ai gan góc, khôn ngoan thì đã từng đóng xe, quẩy gánh, mở bao cuộc lộ trình xuyên sa mạc để buôn bán lùng kiếm của ngon vật lạ ở đời. Và không ít kẻ ra đi đã gửi đời cho cõi vô tận không còn có ngày về. Một đống xương khô vương vãi trong ngôi miếu đổ nát, những cỗ xe gãy tan tành vứt bên đường, từng đàn chim ác sải cánh, kêu gào quanh những ngôi mộ cô đơn, gối vào doi cát. Đó chẳng phải là dấu vết của một cuộc lộ trình, một cuộc đời ngang dọc còn lưu lại đó hay sao?


Trong chuyến đi lang thang trên sa mạc khô cằn cùng với Kiến Vống,
những phút rỗi rãi trong buổi chiều tà nghỉ lại ven đường, tôi có ghi chép lại một vài mẩu chuyện nhỏ. Tập bản thảo này bị thất lạc trong hoàn cảnh nào tôi cũng không nhớ nữa. Nghe nói sau này lọt vào tay thi sĩ Ong Vàng nổi tiếng. Thi sĩ mến cuộc đời chìm nổi của tôi, nên có gửi tặng cho tôi một hũ mật ong chính cống. Và đặt cho tập chép ấy một cái tên ngồ ngộ : “Những bài ca chép trên vết bánh xe rơm”.


Đỡ phải kể dài dòng, xin mời độc giả thưởng thức một vài bài ca - trích
trong tập đó, để hiểu thêm về chuyến chu du của tôi.

Những bài ca chép trên vết bánh xe rơm.
(Trích đoạn)


Bài ca tâm sự
Đã mười hôm xe rơm mải miết
Bon bánh trên sa mạc hoang vu
Ôi chuyến đi buôn cát mịt mù
Kinh thành Nắng chắc còn xa lắc.


Cây xương rồng
Xe lăn qua miếu đổ nát
Gặp cây Xương Rồng đói khát
Chìa ra nắm cành đầy gai
Như đang hậm họe dọa ai.


Ngày nắng nỏ
Đường xa cứ đi hoài
Vết lộ trình mê mải
Cát trắng, lại cát trắng
Gió đùa trên đầu ta
Muôn ngàn doi cát xa xa
Giăng thành chiến luỹ, thách ta xông vào.


Đêm mơ về tổ cũ
Nhớ về tổ cũ gò Me
Có cây Lúc Lắc lá xoè đơm hoa
Đêm dài ngủ nẻo trời xa
Giật mình thức giấc ngỡ nhà đâu đây
Thảm cỏ non sương rơi đầy
Tôi cùng Kiến bạn vui vầy sớm trưa
Kìa đồng nội sau cơn mưa
Cỏ cây tươi tốt như vừa tưới xong
Hoa Ngô bay khắp cánh đồng
Cho chàng Châu Chấu mơ màng dạo chơi
Đêm khuya sao rắc đầy trời
Ra xem Đom Đóm lả lơi lập lèo
Mùa thu về vắng tiếng Ve
Cây thay lá mới, Chích Choè hót vang
Đàn Ong rộn rã lên đàng
Bay đi tìm cánh hoa vàng ngẩn ngơ.


Gặp bão cát
Trời chiều rất oi bức
Sa mạc vắng lạ thường
Không khí đặc quánh lại
Như báo điều bất thường
Hú hú hú - bỗng chốc
Gió gào lên hãi hùng
Cuốn lên cơn lốc bụi
Che phủ vầng mặt trời.
Hùng mạnh sao những cơn bão cát
Như đàn Trâu dữ tợn quăng mình
Xe rơm bị quật đổ nhào
Tôi và Vống vội chui vào gầm xe
Nằm dưới đó chúng tôi nhìn thấy
Sóng cát khổng lồ ào ạt cuốn trôi
May mà to phúc - bọn tôi
Sắp chôn biển cát. Lạy trời bão
tan.
Chui khỏi xe thân còn run rẩy
Vẫn ngỡ là đương ở trong mơ
Chú chàng Kiến Vống bơ phờ
Lên xe mà vẫn ngây đờ khúc đuôi.


Bạn đường
Gặp một đàn Kiến Đen buôn mật
Cẳng gầy khô, tính nết lầm lì
Nhập thành một bọn cùng đi
Qua sa mạc vắng se se nỗi buồn.
Những chiều muộn đứng bên doi cát
Túm tụm quanh một hũ mật nồng
Chào mời nhau húp thoả thê
Rồi kể lể chuyện đời kỳ quặc
Tôi nhớ cụ Kiến Đen râu bạc
Khi đêm về là cất lời ca
Giọng khàn khàn mỏi mệt bay xa
Theo gió lẫn vào đêm dày đặc
Lời ca kể đời ai lưu lạc
Sống can trường và chết thảm thương
Lòng thuỷ chung của kẻ bạn đường
Thà mất của, quyết không bỏ bạn.
Ta sẽ tới những kinh đô cát sạn
Tắm nắng trời, uống gió bốn phương
Sẽ đọ gươm với gã dị thường
Sống vất vưởng bị họ hàng ruồng bỏ…


Chống lại bão cát
Lại bão cát bất ngờ ập đến
Sa mạc gầm lên cát cuốn mù trời
Bọn buôn mật khôn ngoan nằm xuống
Xếp chồng xe vây thành tường luỹ
Che đỡ cho thân Kiến yếu mềm
Chụm đầu quấn chặt râu nhau
Chống đuôi cong tếu lâu nhâu ra ngoài
Mặc kệ gió suốt đêm gào thét
Vật vã trên sa mạc hoang vu
Sáng ra trời quang, mây tạnh
Đoàn Kiến Đen buôn mật chui ra
Phủi cát bám trên lưng, trên cánh
Vểnh râu lên, tất cả cười ha hả
Vui vẻ nhất không ai thiệt mạng
Chén no nê rồi lại lên đường.


Chia tay
Đường đến đây phân làm đôi ngả
Bọn Kiến Đen buôn mật rẽ ngang
Cỗ xe rơm nép sát đường
Nhường lối xe mật đầy sóng sánh
Lời tạm biệt vang lên
Khua cẳng, múa râu chào
Chúc nhau câu thượng lộ
Mà lòng dạ xốn xang
Thôi thế là tạm biệt
Cắm cúi đẩy xe đi
Đi rồi lại đứng lại
Đôi râu cứ ngẩn ngơ
Chiều vàng xuống kia rồi
Mây trời sao đỏ thế
Đường ngoằn nghèo xa tắp
Đi một mình buồn ghê