Chương 22

Giang Thanh đã trở thành cả một vấn đề. Tháng tư trước lúc Mao triệu tôi về ít lâu thì bà từ Liên-xô trở về. Bà ở lại Thanh Đảo với chúng tôi.
Việc điều trị bằng tia Cobalt đã thành công, nhưng từ khi bà bị căn bệnh ung thư này, càng ngày bà càng bẳn tính. Chưa đầy hai ngày sau. bà đã đuổi ban tham mưu của Mao ra khỏi lâu đài, vì bà không chịu nổi sụ ồn ào do chúng tôi gây ra. Ngay cả tiếng nước trong cầu tiêu chảy róc rách cũng làm bà khó chịu. Bà chất vấn: ở đây ai cần nghỉ ngơi, các đồng chí hay tôi?
Bà vẫn được hai bác sĩ phụ khoa chăm sóc. Tuy nhiên, từ cuối năm 1956 khi Hứa Đạo đi khỏi bà không còn bác sĩ nội khoa nào chăm sóc bà nữa và vì thế bà cần đến tôi.
- Thỉnh thoảng tôi mới cần đến đồng chí. Khi nào đồng chí không có ở đây, y tá của tôi có thể gọi điện cho đồng chí để xin đơn thuốc và chỉ dẫn.
Tôi đành phải chấp nhận đề nghị của bà.
Chẳng bao lâu sau sự thỏa thuận này của chúng tôi đã gây ra bao phiền toái. Vài ngày sau khi chúng tôi bị đuổi ra khỏi lâu đài thì cô y tá của Giang Thanh gọi điện cho tôi. Lúc đó vào khoảng 23 giờ. Trời mưa như trút. nhưng Giang Thanh vẫn muốn gặp tôi ngay. Qua điện thoại tôi được biết mạch của bà vẫn bình thường và bà không sốt. Tôi khuyên bà nên dùng thuốc chống ngạt mũi và hứa sáng hôm sau tôi sẽ đến chỗ bà ngay lập tức. Tôi không có ô tô và cũng chẳng muốn đội mưa chỉ vì cái mũi ngạt của Giang Thanh.
Vài phút sau chuông điện thoại lại reo. Giang Thanh tức tối và bảo cô y tá nói lại với tôi rằng một bác sĩ chẳng ngó ngàng gì đến bệnh nhân mà kê đơn, thì thật là vô trách nhiệm.
Tôi cũng bực mình. Lúc này đã khuya và Giang Thanh cũng biết rằng trời mưa rất to. Bệnh của bà chẳng có gì hơn là ngạt mũi sơ sơ, còn cách cư xử của bà chứng tỏ bà chẳng coi tôi ra gì. Tôi bảo có y tá:
- Nếu đồng chí ấy không muốn, đồng chí ấy chẳng cần dùng loại thuốc này. Ngày mai tôi sẽ đến.
Hôm sau Giang Thanh công khai trách chúng tôi. Hai bác sĩ phụ khoa phải trở về Bắc Kinh và bà dự định tổ chức một bữa tiệc để chia tay họ. Theo thông lệ thì bữa tiệc phải có mặt tôi, nhưng bà cố tình lờ không mời tôi và qua các nhân viên của bà, bà nói đó là sự trừng phạt đối với lối cư xử tệ bạc của tôi.
Rồi đến lượt Mao bị cảm lạnh. ở Thanh Đảo tháng 7 tiết trời vẫn lạnh và mưa. Mặc dù vậy, sáng nào chủ tịch cũng đi bơi ở bãi tắm riêng của ông ở Sơn Đông. Sau cuộc họp đảng, ông bị ho, ăn kém ngon và hay bị mệt. Những loại thuốc Tây của tôi cũng vô hiệu, nên mấy ngày sau tôi không cho dùng nữa. Bí thư thứ nhất tỉnh Sơn Đông - Trụ Đông, đã thuyết phục Mao để cho bác sĩ Lưu Huệ Mẫn, một bác sĩ chuyên khoa nổi tiếng về y học Trung quốc ở Vân Nam điều trị.
Lần đầu tiên Mao sẵn sàng chịu điều trị theo phương pháp y học cổ truyền. Ông chẳng tin vào y học Trung quốc lắm, mặc dù bề ngoài ông vẫn khuyến khích và ông ghét thứ nước sắc từ thảo dược vừa nóng vừa đắng vốn là phương thuốc nổi tiếng của phương pháp điều trị truyền thống này. Vì bệnh cảm nặng làm ông khó chịu, nên ông vẫn quyết định thử dùng một lần xem sao.
Tôi chưa nắm được công dụng của y học Trung quốc, nhưng những phương pháp điều trị bằng cây cỏ cũng có vẻ mang lại hiệu quả. Cũng có lần, bố tôi được một bác sĩ nổi tiếng của Trung quốc chữa khỏi bệnh bằng phương pháp này sau khi cách điều trị bằng y học phương Tây bất lục. Tôi nghĩ Mao cũng nên thử chữa bệnh bằng phương pháp này.
Bác sĩ Lưu Huệ Mẫn, 60 tuổi, là một người cao lớn, gầy gò, giản dị và thẳng thắn. Mao đón tiếp ông rất ưu ái - như mỗi khi ông đón tiếp những người ông mới gặp gỡ lần đầu. Ông giài thích ý nghĩa của tên của người bác sĩ:
- Huệ mẫn có nghĩa là người mang lại hạnh phúc cho mọi người. Xin bác sĩ hãy mang lại hạnh phúc cho tôi bằng sự điều trị của bác sĩ.
Bác sĩ bắt mạch vâ khám lưỡi Mao. Ông nói với vẻ quan trọng. Chủ tịch bị cảm nặng. Chúng ta phải cho Chủ tịch uống thuốc giải cảm.
Mao biết rằng ông bị cảm lạnh và chẳng cần phải nói, ông chỉ muốn được chữa khỏi bệnh. Ông nói: Tôi chẳng hiểu gì về y học Trung quốc. Đồng chí bàn với bác sĩ Lý về cách điều trị, rồi bỏ đi.
Bác sĩ Lưu tỏ ra cung kính Mao bằng cách cúi thấp mình theo truyền thống, sau đó chúng tôi đi ra ngoài để cùng với Trụ Đông bàn cách chữa bệnh cho Mao.
Bác sĩ Lưu muốn sắc hai hỗn hợp thảo dược để Mao dùng ngay truớc khi đi ngủ.Sau đó Mao phải đắp kín bằng chăn dày để ra mồ hôi. Tôi biết Chủ tịch sẽ chẳng ưa gì cách chữa bệnh theo kiểu này. Ông không thích thuốc đắng, chỉ thích ở những nơi mát mẻ và thích đắp chăn vải mỏng.
Mao đành chấp nhận đề nghị của tôi:
- Được tôi sẽ thử một lần xem sao.
Vợ Trụ Đông chuẩn bị thuốc. Tôi kiểm tra thành phần của thuốc và khẳng định thuốc là vô hại. Vì thứ thuốc này không thể mang đi kiểm tra mức độ an toàn kỹ luỡng ở Ban dược của Phó Liêm Phương, nên tôi đã cẩn thận thỏa thuận với Ban y tế trung ương ở Bắc Kinh. Cuối cùng thì bốn thang của thứ thuốc này đã sắc ra được một loại nước đắng mầu nâu sẫm. Một thang được niêm phong và cất giữ cho Ban y tế trung ương. Sau đó tôi và Trụ Đông lấy mình làm những con thỏ thí nghiệm để nếm thử loại thuốc này. Khi không thấy có triệu chứng ngộ độc nào, thì Mao mới uống thứ thuốc đó.
Mao đã trải qua một đêm khổ sở, mồ hôi vã ra dưới lớp chăn dày và hôm sau ông vẫn không hề thấy đỡ. Bác sĩ Lưu thuyết phục Mao tiếp tục dùng thuốc.
Vào buổi sáng ngày thứ ba, bác sĩ Lưu bắt mạch và khám lưỡi Mao. Ông nghĩ Chủ tịch đã khỏi bệnh.
Nhưng Mao lại nghĩ khác. Ông vẫn ho và sổ mũi. Những triệu chứng vẫn như cũ và ba ngày tiếp theo vẫn không có một dấu hiệu bình phục nào.
Bác sĩ Lưu kinh ngạc khám lại cho Chủ tịch lần nữa. Lần này ông kết luận nguyên nhân bệnh tật của Mao không phải do cảm lạnh, mà là suy nhược nói chung. Ông kê một toa thuốc gồm hồn hợp nhân sâm và những thảo dược truyền thống của Trung quốc để tạo ra cho Mao sự cân bằng về dụ trữ dinh dưỡng. Đó là những loại thảo dược thông thường theo cách đĩều trị của Trung quốc, và mặc dù tôi nghi ngờ về việc cần cung cấp thuốc bổ thêm cho Mao, nhưng tôi chẳng có ý kiến ngăn cản việc kê dơn. Ngay cả Ban y tế trung ương cũng đồng ý việc này, tôi và Trụ Đông lại tiếp tục làm những con thỏ thí nghiệm.
Tình trạng sức khỏe của Mao vẫn chẳng khá hơn chút nào trước sự kinh ngạc của vị bác sĩ kia. Tôi cho rằng, một nơi có khí hậu ấm áp hơn sẽ giúp Mao và tôi cũng chẳng tin vào phỏng đoán của Trụ Đông là khí hậu sẽ thay đổi hàng ngày. Cuối cùng tôi đề nghị Mao trở lại Bắc Kinh. Ông đồng ý và đầu tháng tám, khi chúng tôi chưa tới Trung Nam Hải thì sức khỏe của ông đã khá hơn nhiều.



Giang Thanh đã trở thành cả một vấn đề. Tháng tư trước lúc Mao triệu tôi về ít lâu thì bà từ Liên-xô trở về. Bà ở lại Thanh Đảo với chúng tôi.

Việc điều trị bằng tia Cobalt đã thành công, nhưng từ khi bà bị căn bệnh ung thư này, càng ngày bà càng bẳn tính. Chưa đầy hai ngày sau. bà đã đuổi ban tham mưu của Mao ra khỏi lâu đài, vì bà không chịu nổi sụ ồn ào do chúng tôi gây ra. Ngay cả tiếng nước trong cầu tiêu chảy róc rách cũng làm bà khó chịu. Bà chất vấn: ở đây ai cần nghỉ ngơi, các đồng chí hay tôi?

Bà vẫn được hai bác sĩ phụ khoa chăm sóc. Tuy nhiên, từ cuối năm 1956 khi Hứa Đạo đi khỏi bà không còn bác sĩ nội khoa nào chăm sóc bà nữa và vì thế bà cần đến tôi.

- Thỉnh thoảng tôi mới cần đến đồng chí. Khi nào đồng chí không có ở đây, y tá của tôi có thể gọi điện cho đồng chí để xin đơn thuốc và chỉ dẫn.

Tôi đành phải chấp nhận đề nghị của bà.

Chẳng bao lâu sau sự thỏa thuận này của chúng tôi đã gây ra bao phiền toái. Vài ngày sau khi chúng tôi bị đuổi ra khỏi lâu đài thì cô y tá của Giang Thanh gọi điện cho tôi. Lúc đó vào khoảng 23 giờ. Trời mưa như trút. nhưng Giang Thanh vẫn muốn gặp tôi ngay. Qua điện thoại tôi được biết mạch của bà vẫn bình thường và bà không sốt. Tôi khuyên bà nên dùng thuốc chống ngạt mũi và hứa sáng hôm sau tôi sẽ đến chỗ bà ngay lập tức. Tôi không có ô tô và cũng chẳng muốn đội mưa chỉ vì cái mũi ngạt của Giang Thanh.

Vài phút sau chuông điện thoại lại reo. Giang Thanh tức tối và bảo cô y tá nói lại với tôi rằng một bác sĩ chẳng ngó ngàng gì đến bệnh nhân mà kê đơn, thì thật là vô trách nhiệm.

Tôi cũng bực mình. Lúc này đã khuya và Giang Thanh cũng biết rằng trời mưa rất to. Bệnh của bà chẳng có gì hơn là ngạt mũi sơ sơ, còn cách cư xử của bà chứng tỏ bà chẳng coi tôi ra gì. Tôi bảo có y tá:

- Nếu đồng chí ấy không muốn, đồng chí ấy chẳng cần dùng loại thuốc này. Ngày mai tôi sẽ đến.

Hôm sau Giang Thanh công khai trách chúng tôi. Hai bác sĩ phụ khoa phải trở về Bắc Kinh và bà dự định tổ chức một bữa tiệc để chia tay họ. Theo thông lệ thì bữa tiệc phải có mặt tôi, nhưng bà cố tình lờ không mời tôi và qua các nhân viên của bà, bà nói đó là sự trừng phạt đối với lối cư xử tệ bạc của tôi.

Rồi đến lượt Mao bị cảm lạnh. ở Thanh Đảo tháng 7 tiết trời vẫn lạnh và mưa. Mặc dù vậy, sáng nào chủ tịch cũng đi bơi ở bãi tắm riêng của ông ở Sơn Đông. Sau cuộc họp đảng, ông bị ho, ăn kém ngon và hay bị mệt. Những loại thuốc Tây của tôi cũng vô hiệu, nên mấy ngày sau tôi không cho dùng nữa. Bí thư thứ nhất tỉnh Sơn Đông - Trụ Đông, đã thuyết phục Mao để cho bác sĩ Lưu Huệ Mẫn, một bác sĩ chuyên khoa nổi tiếng về y học Trung quốc ở Vân Nam điều trị.

Lần đầu tiên Mao sẵn sàng chịu điều trị theo phương pháp y học cổ truyền. Ông chẳng tin vào y học Trung quốc lắm, mặc dù bề ngoài ông vẫn khuyến khích và ông ghét thứ nước sắc từ thảo dược vừa nóng vừa đắng vốn là phương thuốc nổi tiếng của phương pháp điều trị truyền thống này. Vì bệnh cảm nặng làm ông khó chịu, nên ông vẫn quyết định thử dùng một lần xem sao.

Tôi chưa nắm được công dụng của y học Trung quốc, nhưng những phương pháp điều trị bằng cây cỏ cũng có vẻ mang lại hiệu quả. Cũng có lần, bố tôi được một bác sĩ nổi tiếng của Trung quốc chữa khỏi bệnh bằng phương pháp này sau khi cách điều trị bằng y học phương Tây bất lục. Tôi nghĩ Mao cũng nên thử chữa bệnh bằng phương pháp này.

Bác sĩ Lưu Huệ Mẫn, 60 tuổi, là một người cao lớn, gầy gò, giản dị và thẳng thắn. Mao đón tiếp ông rất ưu ái - như mỗi khi ông đón tiếp những người ông mới gặp gỡ lần đầu. Ông giài thích ý nghĩa của tên của người bác sĩ:

- Huệ mẫn có nghĩa là người mang lại hạnh phúc cho mọi người. Xin bác sĩ hãy mang lại hạnh phúc cho tôi bằng sự điều trị của bác sĩ.

Bác sĩ bắt mạch vâ khám lưỡi Mao. Ông nói với vẻ quan trọng. Chủ tịch bị cảm nặng. Chúng ta phải cho Chủ tịch uống thuốc giải cảm.

Mao biết rằng ông bị cảm lạnh và chẳng cần phải nói, ông chỉ muốn được chữa khỏi bệnh. Ông nói: Tôi chẳng hiểu gì về y học Trung quốc. Đồng chí bàn với bác sĩ Lý về cách điều trị, rồi bỏ đi.

Bác sĩ Lưu tỏ ra cung kính Mao bằng cách cúi thấp mình theo truyền thống, sau đó chúng tôi đi ra ngoài để cùng với Trụ Đông bàn cách chữa bệnh cho Mao.

Bác sĩ Lưu muốn sắc hai hỗn hợp thảo dược để Mao dùng ngay truớc khi đi ngủ.Sau đó Mao phải đắp kín bằng chăn dày để ra mồ hôi. Tôi biết Chủ tịch sẽ chẳng ưa gì cách chữa bệnh theo kiểu này. Ông không thích thuốc đắng, chỉ thích ở những nơi mát mẻ và thích đắp chăn vải mỏng.

Mao đành chấp nhận đề nghị của tôi:

- Được tôi sẽ thử một lần xem sao.

Vợ Trụ Đông chuẩn bị thuốc. Tôi kiểm tra thành phần của thuốc và khẳng định thuốc là vô hại. Vì thứ thuốc này không thể mang đi kiểm tra mức độ an toàn kỹ luỡng ở Ban dược của Phó Liêm Phương, nên tôi đã cẩn thận thỏa thuận với Ban y tế trung ương ở Bắc Kinh. Cuối cùng thì bốn thang của thứ thuốc này đã sắc ra được một loại nước đắng mầu nâu sẫm. Một thang được niêm phong và cất giữ cho Ban y tế trung ương. Sau đó tôi và Trụ Đông lấy mình làm những con thỏ thí nghiệm để nếm thử loại thuốc này. Khi không thấy có triệu chứng ngộ độc nào, thì Mao mới uống thứ thuốc đó.

Mao đã trải qua một đêm khổ sở, mồ hôi vã ra dưới lớp chăn dày và hôm sau ông vẫn không hề thấy đỡ. Bác sĩ Lưu thuyết phục Mao tiếp tục dùng thuốc.

Vào buổi sáng ngày thứ ba, bác sĩ Lưu bắt mạch và khám lưỡi Mao. Ông nghĩ Chủ tịch đã khỏi bệnh.

Nhưng Mao lại nghĩ khác. Ông vẫn ho và sổ mũi. Những triệu chứng vẫn như cũ và ba ngày tiếp theo vẫn không có một dấu hiệu bình phục nào.

Bác sĩ Lưu kinh ngạc khám lại cho Chủ tịch lần nữa. Lần này ông kết luận nguyên nhân bệnh tật của Mao không phải do cảm lạnh, mà là suy nhược nói chung. Ông kê một toa thuốc gồm hồn hợp nhân sâm và những thảo dược truyền thống của Trung quốc để tạo ra cho Mao sự cân bằng về dụ trữ dinh dưỡng. Đó là những loại thảo dược thông thường theo cách đĩều trị của Trung quốc, và mặc dù tôi nghi ngờ về việc cần cung cấp thuốc bổ thêm cho Mao, nhưng tôi chẳng có ý kiến ngăn cản việc kê dơn. Ngay cả Ban y tế trung ương cũng đồng ý việc này, tôi và Trụ Đông lại tiếp tục làm những con thỏ thí nghiệm.

Tình trạng sức khỏe của Mao vẫn chẳng khá hơn chút nào trước sự kinh ngạc của vị bác sĩ kia. Tôi cho rằng, một nơi có khí hậu ấm áp hơn sẽ giúp Mao và tôi cũng chẳng tin vào phỏng đoán của Trụ Đông là khí hậu sẽ thay đổi hàng ngày. Cuối cùng tôi đề nghị Mao trở lại Bắc Kinh. Ông đồng ý và đầu tháng tám, khi chúng tôi chưa tới Trung Nam Hải thì sức khỏe của ông đã khá hơn nhiều.