Chương 60

Tháng 5-1966, bùng lên ngọn lửa đấu tranh chính trị, Mao lui vào bóng tối.
- Tôi để những người khác tham gia chính trị - Mao tâm sự với tôi kế hoạch của mình vài ngày sau khi phê chuẩn Chỉ thị 16-5 - Chúng tôi chuẩn bị đi nghỉ hè.
Đó là một chiến lược quen thuộc, một khả năng để những con rắn độc - kẻ thù của ông - bò ra khỏi hang.
Mao dự kiến đến Hàng Châu, tránh xa đam mê chính trị.
Tính cách của Mao chẳng đem lại sự vui sướng ở các nhà lãnh đạo đảng. Cách mạng văn hoá cần sự lãnh đạo của nó, hơn nữa mục đích thật sự của Mao, tôi nghĩ, tatc vẫn còn là điều bí mật đối với đa số người hăng hái của ông. Lưu Thiếu Kỳ và Đặng Tiểu Bình đến Hàng Châu đầu tháng sáu, kể cho Mao về sự phát triển của phong trào và đẻ tư vấn xem sẽ làm cái gì tiếp theo.
- Tôi cho phép họ tự làm - Chủ tịch nói, chỉ vào họ - Tôi cần nghỉ ngơi.
Nhậy cảm đánh lừa của Mao quả là thâm độc. Thiếu sự lãnh đạo của Mao, đảng sẽ gặp sự hỗn loạn.
Mao đang phấn chấn. Ông được đưa lên lên đồi Đĩnh Gia gần biệt thự của mình. Chính quyền tỉnh Triết Giang hầu như hàng ngày tổ chức những buổi dạ hội Nhưng Chủ tịch thường trầm ngâm và im lặng.
Giữa tháng sáu Mao lại nghĩ đến đi tiếp. Lần này- về quê mình Sào Sơn.
Lần cuối cùng Mao ở Sào Sơn vào năm 1959. Bí thư thứ nhất văn phòng trung ương đảng Đào Chu đã xây cho Chủ tịch một biệt thự mới ở chỗ gọi là Đình Thuý. Mao nói là khi nào từ chức, ông ta muốn được sống ở Sào Sơn, trong ngôi nhà mái rạ.
Biệt thự mà Đào Chu dựng lên, đã trả lời mong ước của ông.
Hang Đình Thuý là một góc nhỏ ấm cúng nằm ở chân đồi. Bao quanh nó là bụi cây và rừng, ngăn cách khỏi thế giới bên ngoài. Mao biết rõ vùng này. Thuở nhỏ ông nhặt củi trong rừng và giờ đây ông nhớ lại về sự quỳ của mình cho tảng đá lớn. Những hòn đá bà trên đỉnh đồi hình trống lớn.
Mao thường bò vào gian Hổ phục, xây trên đồi bên cạnh.
Bắc Kinh xa cách hẳn nơi đây, tin tức đến với ông rất khó. Các giao liên đặc biệt chuyển tài liệu qua hai-ba ngày. Tôi biết cái gì xảy ra ở thủ đô, bất kỳ khi nào hỏi giao liên.
Theo phán đoán, thủ đô đã đâm vào địa ngục hỗ loạn. Trường học đóng cửa, sinh viên đập phá khắp thành phố. Không ai, kiểm soát được tình hình.
Tôi muốn thu được những chi tiết để biết sự kiện xảy ra, nhưng người đối thoại của tôi hoặc là không biết chi tiết hoặc là sợ nói về chúng.
Tôi biết rằng thủ trưởng cũ của tôi Phó Liêm Chương, người khuyên tôi quay về Trung quốc và xếp tôi vào đại học tổng hợp công nhân, đã trở thành nạn nhân Cách mạng văn hoá. Phó buộc phải từ chức từ năm 1958. Thói quen của ông muốn biết về hoạt động của các nhà lãnh đạo, khi xuất hiện sự chú ý đến sức khoẻ của nó cuối cùng làm cho bệnh nhân phát cáu và tống khứ ông.
Từ trước tôi biết ít về cuộc sống của Phó, và bây giờ người ta chuyển cho Mao một bức thư của thủ trưởng cũ của tôi.
Người ta cho Phó quay lại từ cuộc từ chức, được đấu tố ông ta. Ông định tự tử và giờ đây ông cầu cứu Mao.
- Phó Liêm Chương- một con người tốt -Mao nói với tôi - Ông đã từ chức và không dây dưa vào chính trị. Chẳng có lý do gì chống lại ông ta cả. Tôi sẽ làm một cái gì đó để bảo vệ ông ta.
Nhưng áp lục của Mao hoặc là quá yếu hoặc là quá muộn. Cuối năm 1966, bằng sức mạnh, ông đã bị lôi ra khỏi nhà bởi đám thanh niên của bộ phận quân nhu. Sau đó về Phó tôi không khi nào được nghe nữa. Chỉ biết rằng ông chết, nhưng xác ông không được tìm thấy.
Một mùa hè nóng cực kỳ. Chúng tôi hàng ngày hàng ngày bơi trong bể bơi, tuy nhiên biệt thự không được trang bị máy lạnh, quạt điện chẳng giúp được mấy. Mao quyết định ra đi, và chúng tôi lại đi về Vũ Hán.
Tại đây tiếp nhận tin tức từ Bắc Kinh được nhiều hơn. Các giao liên đến hàng ngày. Tôi đã nhận bức thư đầu tiên từ Lý Liên sau một số tháng. Tôi đã không ởỷ Bắc Kinh và không nhìn thấy nhà của mình hơn một năm rồi - từ lúc tôi đi với đội công tác trong chiến dịch bốn sạch ở làng Thạch Tư.
Theo dõi cách mạng văn hoá, Mao khoái chí về cuộc đảo chính, theo đúng ý ông được tiến hành ở Bắc Kinh. Kẻ thù của ông đã phô trương sức mạnh, mà không biết rằng chính họ đã cho ông khả năng nhẹ nhàng hơn để tiêu diệt họ. Tôi ước đoán điều này từ cuộc nói chuyện với Chủ tịch và từ những bức thư, mà ông viết ngày 8 tháng sáu 1966 cho Giang Thanh ở Thượng Hải.
Mao chưa bao giờ có kế hoạch thực Cách mạng văn hoá. Nhưng bức thư của ông gửi vợ cho thấy ông nghĩ về điều này chính lúc ấy. Sự nghi ngờ số đông những người quanh ông càng tăng lên, lòng tin vào Giang Thanh cũng tăng theo.
- Hàng ngày, với sự quan tâm nhiều, tôi đọc tài liệu và các tư liệu khác - Mao viết cho Giang Thanh khi về Vũ Hán - Sự hỗn loạn lớn dẫn đến một trật tự lớn. Chu kỳ lặp lại 7 hoặc 8 năm. Ma quỷ và quái vật sẽ rời bỏ chúng ta. Tính chất giai cấp của chúng nói lên điều này.
Mao phàn nàn về sự không hài lòng ông thử thánh nó từ sự tâng bốc trơ tráo của Lâm Bưu. Tôi không tin là một số cuốn sách mỏng, mà tôi viết, lại trở nên huyền diệu và mạnh mẽ đến thế, như nói trong đó - Mao phàn nàn - Điều này tương tự với các vua đời trước, nói rằng rằng dưa hấu là ngọt vì rằng bản thân nó như thế. Nhưng sau khi Lâm Bưu bắt đầu thổi phồng lên, toàn đảng và toàn dân noi gương ông ta. Mao xác nhận rằng sự tâng bốc Lâm Bưu sùng bái lãnh tụ là bước đầu tiên trong cuộc sống của ông, khi ông chấp nhận những ý kiến khác trái ngược với ý kiến riêng về vấn đề những vấn đề rất quan trọng. Cá nhân có những ý nghĩ nổi tiếng phát hiện ra rằng khó mà sống thực tế như danh tiếng buộc phải làm thế - Mao viết, trích dẫn lời hoàng đế thời Hán Lý Quốc - Những từ này được chaap nhận với tôi một cách chính xác.
Mao phản đối sự tâng bốc trong phiên họp thường vụ Bộ chính trị vào tháng tư ở Hàng Châu. Nhưng Lâm Bưu không để ý điều này, vẫn lặp lại những lời nịnh bợ của mình vào tháng 5. Bởi vì báo chí phóng đại quá mức tầm quan trọng của các bài tôi viết đến nỗi dường như siêu nhân viết ra, tôi buộc phải tranh luận. Tôi cho rằng mục đích của nó là ở chỗ chiến thắng ma quỷ (kẻ thù của Mao trong đảng), nhưng lại gây nên sức mạnh bí hiểm của tôi.
Mao chưa bao giờ tin rằng Cách mạng văn hoá đạt được mục đích của mình. Ông cũng chẳng tin rằng chủ nghĩa xã hội đã đến Trung quốc để thực hiện một cái gì đó tốt hơn.
Nhưng Mao tin rằng ý tưởng của ông là bất diệt và chủ nghĩa xã hội cuối cùng sẽ chiến thắng.
Mao cảnh cáo Giang Thanh: Đừng để chiến thắng đầu độc mình. Hãy thường xuyên nghĩ về yếu kém, khuyết điểm và sai lầm của mình. Tôi đã nói với bà hàng chục lần rồi
Giang Thanh khá xúc động bởi bức thư của lãnh tụ đến mức muốn in nó ra và phổ biến để cho những người khác cùng đọc. Mao trao đổi một số ý nghĩ thầm kín của bà, và Giang Thanh chấp nhận điều đó như là biểu thị sự thật. Điều này làm nâng cao vị thế của bà. Giang Thanh cũng bắt đầu chọn những nội dung bức thư từ những thời gian gần đây, khi Mao phát hiện ra điều này Mao và lôi ra các bản copy. Tôi đã copy một bức thư, trước khi đưa lại nó vào văn phòng, và thậm chí giữ đến bây giờ.
Trong thời gian một phần tư thế kỷ tôi thường nghĩ đến bức thư này. Đến tận hôm nay, thậm chí với sự đánh giá tất cả những cái gì xảy ra, tôi vẫn còn nhìn thấy trong đó một bằng chứng rằng Mao là nhà chính trị rất tinh tường thậm chí hơn là ông nghĩ.
Lâm Bưu, con người Mao không khi nào hoàn toàn tin vào ông ta và ông sử dụng Lâm Bưu để chống những kẻ thù của mình trong đảng đang phát biểu chống lại ông ta, nhưng sau khi Mao chết phái hữu quay lại đến quyền lực.
Mao không về Bắc Kinh, mà quan sát cách mạng văn hoá từ xa, và tôi đã tránh được sa bẫy bất ngờ. Tôi không chui vào làm nạn nhân của chiến dịch chính trị trước đây và tin là điều này sẽ không động đến tôi.
Tuy nhiên Mao, có lẽ, nghĩ khác.
Đầu tháng 6 Mao quyết định quay về thủ đô. Tình hình ở Bắc Kinh trở nên nóng bỏng - Mao với tôi có vào một buổi chiều - Chúng ta không thể chỉ nghe báo cáo để biết cái gì đang xảy ra. Chúng ta cần tự bản thân phải nhìn thấy. Chỉ khi đó chúng ta mới có thể phân biệt đây là những người tốt, đâu là những người xấu. Tạm thời tôi cần phải ở đây, nhưng anh ngày mai quay về trước va xem cái gì đang xảy ra ở đó.
Ông ta muốn tôi kể cho ông về ấn tượng của mình từ Cách mạng văn hoá.
Tình hình chính trị ở Bắc Kinh khá là phức tạp.
Dưới ngọn lửa thậm chí có cả những người hăng hái thân cận của Mao. Tôi, một bác sĩ thường không dính líu vào chính trị, liệu có thể phân biệt ai là bạn, ai là thù hay không?
- Tôi không có khả năng phân biệt những người tốt trong số những người xấu - tôi phản đối - Ai sẽ nhắc nhở tôi điều này?
Mao khuyên gặp Đào Chu, người mà tôi biết từ khi ông bí thư thứ nhất đảng bộ tỉnh Quảng Đông. Đào Chu đã thay Lỗ Đình Nghị chức trưởng ban tuyên huấn.
- Nói với ông ta là tôi gửi anh tới - Mao vạch đường cho tôi - Hãy để ông ta giúp anh thấy phong trào cách mạng nổi loạn làm được cái gì. Hãy nhìn những biểu ngữ lớn mà quần chúng đang giơ cao. Khi nào tôi về Bắc Kinh, anh hãy kể cho tôi nghe anh nghĩ gì về tất cả việc này.
Tôi đang cân nhắc việc được giao. Dưới sự che chở trực tiếp của Mao, tôi cảm thấy mình còn an toàn. Trong tình thế đơn thương độc mã, được chỉ định để đánh giá phong trào mà tôi chẳng hiểu biết, tôi sẽ rơi vào vòng nguy hiểm. Hàng nghìn người chết trong thời gian này, khi tôi nghĩ - Mao nói với tôi vài tuần trước đây - Tất cả mọi thứ phải bị đảo lộn tùng phèo. Tôi thích những cuộc ẩu đả lớn.
Nhưng tôi không thích những cuộc ẩu đả lớn, Cách mạng văn hoá làm tôi rất sợ. Nhưng ngày hôm sau tôi bay về Bắc Kinh, như Mao đã ra lệnh.
Tôi có mặt ở thủ đô 16 tháng sáu năm 1966, ngày mà Mao thực hiện cuộc bơi đáng chú ý của mình trên sông Dương Tử. Tôi cũng không thể hiểu được những người nước ngoài sẽ sửng sốt thế nào khi một ông già 73 tuổi lại có thể bơi nhanh hơn và xa hơn kỷ lục Ôlimpic.
Tôi biết sông Dương Tử chảy xiết như thế nào. Mao, vẫn như trong các cuộc bơi của mình trước đây, nằm ngửa bụng, dòng nước chảy mang theo ông ta đi, chẳng có gì đặc biệt cả trong cái trò vớ vẩn này.
Đối với tôi, cuộc bơi của Mao trên sông Dương Tử nghĩa là sự đày ải mà ông tự đặt ra đã kết thúc.
Ông quay lại sân khấu chính trị.
Hai ngày sau, 18 tháng sáu, Mao có mặt ở Bắc Kinh, để tóm quyền lãnh đạo vào tay mình.



Tháng 5-1966, bùng lên ngọn lửa đấu tranh chính trị, Mao lui vào bóng tối.

- Tôi để những người khác tham gia chính trị - Mao tâm sự với tôi kế hoạch của mình vài ngày sau khi phê chuẩn Chỉ thị 16-5 - Chúng tôi chuẩn bị đi nghỉ hè.

Đó là một chiến lược quen thuộc, một khả năng để những con rắn độc - kẻ thù của ông - bò ra khỏi hang.

Mao dự kiến đến Hàng Châu, tránh xa đam mê chính trị.

Tính cách của Mao chẳng đem lại sự vui sướng ở các nhà lãnh đạo đảng. Cách mạng văn hoá cần sự lãnh đạo của nó, hơn nữa mục đích thật sự của Mao, tôi nghĩ, tatc vẫn còn là điều bí mật đối với đa số người hăng hái của ông. Lưu Thiếu Kỳ và Đặng Tiểu Bình đến Hàng Châu đầu tháng sáu, kể cho Mao về sự phát triển của phong trào và đẻ tư vấn xem sẽ làm cái gì tiếp theo.

- Tôi cho phép họ tự làm - Chủ tịch nói, chỉ vào họ - Tôi cần nghỉ ngơi.

Nhậy cảm đánh lừa của Mao quả là thâm độc. Thiếu sự lãnh đạo của Mao, đảng sẽ gặp sự hỗn loạn.

Mao đang phấn chấn. Ông được đưa lên lên đồi Đĩnh Gia gần biệt thự của mình. Chính quyền tỉnh Triết Giang hầu như hàng ngày tổ chức những buổi dạ hội Nhưng Chủ tịch thường trầm ngâm và im lặng.

Giữa tháng sáu Mao lại nghĩ đến đi tiếp. Lần này- về quê mình Sào Sơn.

Lần cuối cùng Mao ở Sào Sơn vào năm 1959. Bí thư thứ nhất văn phòng trung ương đảng Đào Chu đã xây cho Chủ tịch một biệt thự mới ở chỗ gọi là Đình Thuý. Mao nói là khi nào từ chức, ông ta muốn được sống ở Sào Sơn, trong ngôi nhà mái rạ.

Biệt thự mà Đào Chu dựng lên, đã trả lời mong ước của ông.

Hang Đình Thuý là một góc nhỏ ấm cúng nằm ở chân đồi. Bao quanh nó là bụi cây và rừng, ngăn cách khỏi thế giới bên ngoài. Mao biết rõ vùng này. Thuở nhỏ ông nhặt củi trong rừng và giờ đây ông nhớ lại về sự quỳ của mình cho tảng đá lớn. Những hòn đá bà trên đỉnh đồi hình trống lớn.

Mao thường bò vào gian Hổ phục, xây trên đồi bên cạnh.

Bắc Kinh xa cách hẳn nơi đây, tin tức đến với ông rất khó. Các giao liên đặc biệt chuyển tài liệu qua hai-ba ngày. Tôi biết cái gì xảy ra ở thủ đô, bất kỳ khi nào hỏi giao liên.

Theo phán đoán, thủ đô đã đâm vào địa ngục hỗ loạn. Trường học đóng cửa, sinh viên đập phá khắp thành phố. Không ai, kiểm soát được tình hình.

Tôi muốn thu được những chi tiết để biết sự kiện xảy ra, nhưng người đối thoại của tôi hoặc là không biết chi tiết hoặc là sợ nói về chúng.

Tôi biết rằng thủ trưởng cũ của tôi Phó Liêm Chương, người khuyên tôi quay về Trung quốc và xếp tôi vào đại học tổng hợp công nhân, đã trở thành nạn nhân Cách mạng văn hoá. Phó buộc phải từ chức từ năm 1958. Thói quen của ông muốn biết về hoạt động của các nhà lãnh đạo, khi xuất hiện sự chú ý đến sức khoẻ của nó cuối cùng làm cho bệnh nhân phát cáu và tống khứ ông.

Từ trước tôi biết ít về cuộc sống của Phó, và bây giờ người ta chuyển cho Mao một bức thư của thủ trưởng cũ của tôi.

Người ta cho Phó quay lại từ cuộc từ chức, được đấu tố ông ta. Ông định tự tử và giờ đây ông cầu cứu Mao.

- Phó Liêm Chương- một con người tốt -Mao nói với tôi - Ông đã từ chức và không dây dưa vào chính trị. Chẳng có lý do gì chống lại ông ta cả. Tôi sẽ làm một cái gì đó để bảo vệ ông ta.

Nhưng áp lục của Mao hoặc là quá yếu hoặc là quá muộn. Cuối năm 1966, bằng sức mạnh, ông đã bị lôi ra khỏi nhà bởi đám thanh niên của bộ phận quân nhu. Sau đó về Phó tôi không khi nào được nghe nữa. Chỉ biết rằng ông chết, nhưng xác ông không được tìm thấy.

Một mùa hè nóng cực kỳ. Chúng tôi hàng ngày hàng ngày bơi trong bể bơi, tuy nhiên biệt thự không được trang bị máy lạnh, quạt điện chẳng giúp được mấy. Mao quyết định ra đi, và chúng tôi lại đi về Vũ Hán.

Tại đây tiếp nhận tin tức từ Bắc Kinh được nhiều hơn. Các giao liên đến hàng ngày. Tôi đã nhận bức thư đầu tiên từ Lý Liên sau một số tháng. Tôi đã không ởỷ Bắc Kinh và không nhìn thấy nhà của mình hơn một năm rồi - từ lúc tôi đi với đội công tác trong chiến dịch bốn sạch ở làng Thạch Tư.

Theo dõi cách mạng văn hoá, Mao khoái chí về cuộc đảo chính, theo đúng ý ông được tiến hành ở Bắc Kinh. Kẻ thù của ông đã phô trương sức mạnh, mà không biết rằng chính họ đã cho ông khả năng nhẹ nhàng hơn để tiêu diệt họ. Tôi ước đoán điều này từ cuộc nói chuyện với Chủ tịch và từ những bức thư, mà ông viết ngày 8 tháng sáu 1966 cho Giang Thanh ở Thượng Hải.

Mao chưa bao giờ có kế hoạch thực Cách mạng văn hoá. Nhưng bức thư của ông gửi vợ cho thấy ông nghĩ về điều này chính lúc ấy. Sự nghi ngờ số đông những người quanh ông càng tăng lên, lòng tin vào Giang Thanh cũng tăng theo.

- Hàng ngày, với sự quan tâm nhiều, tôi đọc tài liệu và các tư liệu khác - Mao viết cho Giang Thanh khi về Vũ Hán - Sự hỗn loạn lớn dẫn đến một trật tự lớn. Chu kỳ lặp lại 7 hoặc 8 năm. Ma quỷ và quái vật sẽ rời bỏ chúng ta. Tính chất giai cấp của chúng nói lên điều này.

Mao phàn nàn về sự không hài lòng ông thử thánh nó từ sự tâng bốc trơ tráo của Lâm Bưu. Tôi không tin là một số cuốn sách mỏng, mà tôi viết, lại trở nên huyền diệu và mạnh mẽ đến thế, như nói trong đó - Mao phàn nàn - Điều này tương tự với các vua đời trước, nói rằng rằng dưa hấu là ngọt vì rằng bản thân nó như thế. Nhưng sau khi Lâm Bưu bắt đầu thổi phồng lên, toàn đảng và toàn dân noi gương ông ta. Mao xác nhận rằng sự tâng bốc Lâm Bưu sùng bái lãnh tụ là bước đầu tiên trong cuộc sống của ông, khi ông chấp nhận những ý kiến khác trái ngược với ý kiến riêng về vấn đề những vấn đề rất quan trọng. Cá nhân có những ý nghĩ nổi tiếng phát hiện ra rằng khó mà sống thực tế như danh tiếng buộc phải làm thế - Mao viết, trích dẫn lời hoàng đế thời Hán Lý Quốc - Những từ này được chaap nhận với tôi một cách chính xác.

Mao phản đối sự tâng bốc trong phiên họp thường vụ Bộ chính trị vào tháng tư ở Hàng Châu. Nhưng Lâm Bưu không để ý điều này, vẫn lặp lại những lời nịnh bợ của mình vào tháng 5. Bởi vì báo chí phóng đại quá mức tầm quan trọng của các bài tôi viết đến nỗi dường như siêu nhân viết ra, tôi buộc phải tranh luận. Tôi cho rằng mục đích của nó là ở chỗ chiến thắng ma quỷ (kẻ thù của Mao trong đảng), nhưng lại gây nên sức mạnh bí hiểm của tôi.

Mao chưa bao giờ tin rằng Cách mạng văn hoá đạt được mục đích của mình. Ông cũng chẳng tin rằng chủ nghĩa xã hội đã đến Trung quốc để thực hiện một cái gì đó tốt hơn.

Nhưng Mao tin rằng ý tưởng của ông là bất diệt và chủ nghĩa xã hội cuối cùng sẽ chiến thắng.

Mao cảnh cáo Giang Thanh: Đừng để chiến thắng đầu độc mình. Hãy thường xuyên nghĩ về yếu kém, khuyết điểm và sai lầm của mình. Tôi đã nói với bà hàng chục lần rồi

Giang Thanh khá xúc động bởi bức thư của lãnh tụ đến mức muốn in nó ra và phổ biến để cho những người khác cùng đọc. Mao trao đổi một số ý nghĩ thầm kín của bà, và Giang Thanh chấp nhận điều đó như là biểu thị sự thật. Điều này làm nâng cao vị thế của bà. Giang Thanh cũng bắt đầu chọn những nội dung bức thư từ những thời gian gần đây, khi Mao phát hiện ra điều này Mao và lôi ra các bản copy. Tôi đã copy một bức thư, trước khi đưa lại nó vào văn phòng, và thậm chí giữ đến bây giờ.

Trong thời gian một phần tư thế kỷ tôi thường nghĩ đến bức thư này. Đến tận hôm nay, thậm chí với sự đánh giá tất cả những cái gì xảy ra, tôi vẫn còn nhìn thấy trong đó một bằng chứng rằng Mao là nhà chính trị rất tinh tường thậm chí hơn là ông nghĩ.

Lâm Bưu, con người Mao không khi nào hoàn toàn tin vào ông ta và ông sử dụng Lâm Bưu để chống những kẻ thù của mình trong đảng đang phát biểu chống lại ông ta, nhưng sau khi Mao chết phái hữu quay lại đến quyền lực.

Mao không về Bắc Kinh, mà quan sát cách mạng văn hoá từ xa, và tôi đã tránh được sa bẫy bất ngờ. Tôi không chui vào làm nạn nhân của chiến dịch chính trị trước đây và tin là điều này sẽ không động đến tôi.

Tuy nhiên Mao, có lẽ, nghĩ khác.

Đầu tháng 6 Mao quyết định quay về thủ đô. Tình hình ở Bắc Kinh trở nên nóng bỏng - Mao với tôi có vào một buổi chiều - Chúng ta không thể chỉ nghe báo cáo để biết cái gì đang xảy ra. Chúng ta cần tự bản thân phải nhìn thấy. Chỉ khi đó chúng ta mới có thể phân biệt đây là những người tốt, đâu là những người xấu. Tạm thời tôi cần phải ở đây, nhưng anh ngày mai quay về trước va xem cái gì đang xảy ra ở đó.

Ông ta muốn tôi kể cho ông về ấn tượng của mình từ Cách mạng văn hoá.

Tình hình chính trị ở Bắc Kinh khá là phức tạp.

Dưới ngọn lửa thậm chí có cả những người hăng hái thân cận của Mao. Tôi, một bác sĩ thường không dính líu vào chính trị, liệu có thể phân biệt ai là bạn, ai là thù hay không?

- Tôi không có khả năng phân biệt những người tốt trong số những người xấu - tôi phản đối - Ai sẽ nhắc nhở tôi điều này?

Mao khuyên gặp Đào Chu, người mà tôi biết từ khi ông bí thư thứ nhất đảng bộ tỉnh Quảng Đông. Đào Chu đã thay Lỗ Đình Nghị chức trưởng ban tuyên huấn.

- Nói với ông ta là tôi gửi anh tới - Mao vạch đường cho tôi - Hãy để ông ta giúp anh thấy phong trào cách mạng nổi loạn làm được cái gì. Hãy nhìn những biểu ngữ lớn mà quần chúng đang giơ cao. Khi nào tôi về Bắc Kinh, anh hãy kể cho tôi nghe anh nghĩ gì về tất cả việc này.

Tôi đang cân nhắc việc được giao. Dưới sự che chở trực tiếp của Mao, tôi cảm thấy mình còn an toàn. Trong tình thế đơn thương độc mã, được chỉ định để đánh giá phong trào mà tôi chẳng hiểu biết, tôi sẽ rơi vào vòng nguy hiểm. Hàng nghìn người chết trong thời gian này, khi tôi nghĩ - Mao nói với tôi vài tuần trước đây - Tất cả mọi thứ phải bị đảo lộn tùng phèo. Tôi thích những cuộc ẩu đả lớn.

Nhưng tôi không thích những cuộc ẩu đả lớn, Cách mạng văn hoá làm tôi rất sợ. Nhưng ngày hôm sau tôi bay về Bắc Kinh, như Mao đã ra lệnh.

Tôi có mặt ở thủ đô 16 tháng sáu năm 1966, ngày mà Mao thực hiện cuộc bơi đáng chú ý của mình trên sông Dương Tử. Tôi cũng không thể hiểu được những người nước ngoài sẽ sửng sốt thế nào khi một ông già 73 tuổi lại có thể bơi nhanh hơn và xa hơn kỷ lục Ôlimpic.

Tôi biết sông Dương Tử chảy xiết như thế nào. Mao, vẫn như trong các cuộc bơi của mình trước đây, nằm ngửa bụng, dòng nước chảy mang theo ông ta đi, chẳng có gì đặc biệt cả trong cái trò vớ vẩn này.

Đối với tôi, cuộc bơi của Mao trên sông Dương Tử nghĩa là sự đày ải mà ông tự đặt ra đã kết thúc.

Ông quay lại sân khấu chính trị.

Hai ngày sau, 18 tháng sáu, Mao có mặt ở Bắc Kinh, để tóm quyền lãnh đạo vào tay mình.