Chương 77

Đám tang Trần Nghị là dấu hiệu đáng ghi nhớ đầu tiên của tôi về sự tồn tại phương án của Mao phục hồi những người bị đày đoạ. Trần Nghị, cựu bộ trưởng bộ ngoại giao, qua đời ngày 6 tháng giêng năm 1972. Ông là con người cởi mở, cống hiến cho đảng, không ngần ngại đánh giá sự quá trớn và sai lầm của Cách mạng văn hoá, chủ nghĩa cuồng tín của hồng vệ binh. Trong đại hội đảng tháng hai năm 1967 phó chủ tịch Tăng Trần Linh và Lý Phú Xuân kịch liệt phê bình Lâm Bưu, Giang Thanh và những người phe cánh họ vì cách mạng văn hoá đã ra khỏi tầm kiểm soát. Lúc đó, cũng trên cuộc họp ủy ban quân sự Diệp Kiếm Anh, Hứa Tương Thanh và Nhĩ Dung Trường cũng phát biểu tương tự tuyên bố của nguyên soái Trần Nghị. Ngày 17 tháng hai năm 1967 Tăng Trần Linh viết một bức thư cho chính phủ, trong đó nói là ông cảm thấy hối hận đã tham gia đấu tranh vì cách mạng, tham gia hồng quân và kết hợp với các lực lượng vũ trang của Mao ở Tân Giang đầu những năm 1930
Bức thư của ông được trao cho Chủ tịch. Tôi không thể hình dung, tất cả cái gì lộn xộn trong trong đầu Tăng Trần Linh ra sao - Mao viết lề thư - Điều này đối với tôi hoàn toàn bất ngờ.
Sau đó Mao mời một số người trong Tiểu ban Cách mạng văn hoá, để cùng nhau đáp lời. Mao tán thành với Lâm Bưu, buộc tội Tăng Trần Linh, Trần Nghị và những người đứng ở phía họ là âm mưu phục hồi nền quân chủ và kéo lùi cách mạng văn hoá.
Hành động của Lâm Bưu và Giang Thanh, như vậy, đã được tán thành, họ nhận được quyết định mở chiến dịch toàn dân chống lại những người phê bình họ. Người ta đuổi Trần Nghị khỏi phòng làm việc. Sự trả thù cũng nhắm vào các ủy viên Bộ chính trị và hội đồng quân sự đến nỗi cả hai cơ quan này tê liệt luôn. Tiểu nhóm cách mạng trung ương Cách mạng văn hoá thực tế nhận được sự im lặng của Bộ chính trị.
Trần Nghị chết trong tình trạng thất thế.
Đám tang ông được ấn định lúc ba giờ ngày 10 tháng giêng ở nghĩa trang Bắc Bảo Sơn, nơi đã chôn nhiều lãnh tụ cách mạng. Sự có mặt của Mao đã nằm ngoài dự kiến. Ông và người chiến hữu cũ của ông chưa bao giờ sống trong hoà bình. Trong buổi lễ, thay cho Mao, Chu Ân Lai phải là người chủ trì. Người ta trao cho Diệp Kiếm Anh đọc điếu văn. Diệp đã gửi tóm tắt cho Chủ tịch để làm tin. Họ đã được làm trong khuôn khổ con đường chính thức. Trần Nghị được coi là con người có công và có cả sai lầm.
Mao xoá từ nói về sai lầm và bằng cách như thế đã hồi phục Trần Nghị.
Trong ngày chôn Trần Nghị, Mao, khi tỉnh giấc, đột nhiên quyết định tham gia tang lễ. Ông thậm chí không kịp mặc quần áo. Mặc bộ đồ lụa và đi giầy da, ông cũng tuyên bố rằng nhanh chóng phải đi. Chúng tôi nói trên đường gió thổi mạnh, trời lạnh, Mao phẩy tay.
Chúng tôi vẫn kịp khoác cho ông áo choàng ấm và mũ. Trên đoạn đường ngắn tới xe. Mao phải vật lộn với gió thổi vào mặt.
Chúng tôi có mặt ở nơi tổ chức lễ tang sớm hơn số đông những người được mời. Vợ goá của người quá cố Trương Thanh cùng con cái đã ở đó từ trước. Khi bà đi vào phòng truy điệu, Mao đứng dậy, có người đi kèm đỡ, tiến đến bà nắm lấy tay bà.
Bà vợ goá nức nở. Mao mắt nhay nháy. Trần Nghị đã là một đồng chí tốt -Mao an ủi.
Chu Ân Lai, Diệp Kiếm Anh và Chu Đức tới. Tôi nghe thấy sau lưng vang lên tiếng ai đó Chủ tịch khóc!, và sau điều này thì phòng tràn ngập tiếng thút thít.
Nhưng Chủ tịch không khóc. Ông chỉ đơn giản nhấp nháy mắt, cố kìm để không trào nước mắt ra.
Ông cũng vẫn là một kịch sĩ tài ba.
Trong lễ tang có mặt cả thái tử Campuchia lưu vong Norodom Sihanu. Khi nói chuyện với ông, Mao đã nói về ý định hợp tác với những người lãnh đạo bị lưu đầy.
Sau đó Mao đề cập tới sự kiện tháng hai, nói là đó là nỗ lực của Trần Nghị và những người cựu trào trung thành với lãnh tụ nhằm chống lại Lâm Bưu, Trần Bá Đạt, Vương Lý, Quang Phương và Từ Bích Nhưỡng - những người cực đoan làm hại Cách mạng văn hoá.
Sau đám tang Trần Nghị bắt đầu làn sóng phục hồi cho những người oan ức. Một trong những người đầu tiên được phục hồi là Dương Thành Vũ, cựu tổng tham mưu trưởng. Người ta phục hồi ông ta cùng với cùng với Dư Lĩnh Diệm, chính ủy không quân trước đây và Phó Trung Bích, cựu tư lệnh cận vệ Bắc Kinh. Lâm Bưu đã bắt họ ngày 24 tháng ba năm 1968. Lời buộc tội Lâm Bưu chống họ là giả - Mao nói. Ông viết viết vài dòng cho Dương Thành Vũ và yêu cầu Uông Đông Hưng chuyển thư. Dương Thành Vũ, tôi hiểu đồng chí - viết Mao - Đã có sai lầm trong quan hệ với đồng chí, Dư và Phó .
Cuộc trở về tiếp theo là La Thụy Khanh. Lâm Bưu cũng giả mạo buộc tội La Thụy Khanh - Mao thú nhận - Tôi nghe Lâm Bưu và đuổi La Thụy Khanh. Tôi thiếu cẩn thận, hấp tấp nghe lời xúc xiểm của ông ta. Vì thế hôm nay tôi buộc phải tự phê bình bản thân.
Mao chưa bao giờ thú nhận rằng Cách mạng văn hoá là sai lầm. Nhưng sự phản bội của Lâm Bưu làn ông tin vào sự cần thiết thay đổi chiến lược.
Mao trao việc phục hồi cho những người lãnh đạo bị đày ải cho Chu Ân Lai.



Đám tang Trần Nghị là dấu hiệu đáng ghi nhớ đầu tiên của tôi về sự tồn tại phương án của Mao phục hồi những người bị đày đoạ. Trần Nghị, cựu bộ trưởng bộ ngoại giao, qua đời ngày 6 tháng giêng năm 1972. Ông là con người cởi mở, cống hiến cho đảng, không ngần ngại đánh giá sự quá trớn và sai lầm của Cách mạng văn hoá, chủ nghĩa cuồng tín của hồng vệ binh. Trong đại hội đảng tháng hai năm 1967 phó chủ tịch Tăng Trần Linh và Lý Phú Xuân kịch liệt phê bình Lâm Bưu, Giang Thanh và những người phe cánh họ vì cách mạng văn hoá đã ra khỏi tầm kiểm soát. Lúc đó, cũng trên cuộc họp ủy ban quân sự Diệp Kiếm Anh, Hứa Tương Thanh và Nhĩ Dung Trường cũng phát biểu tương tự tuyên bố của nguyên soái Trần Nghị. Ngày 17 tháng hai năm 1967 Tăng Trần Linh viết một bức thư cho chính phủ, trong đó nói là ông cảm thấy hối hận đã tham gia đấu tranh vì cách mạng, tham gia hồng quân và kết hợp với các lực lượng vũ trang của Mao ở Tân Giang đầu những năm 1930

Bức thư của ông được trao cho Chủ tịch. Tôi không thể hình dung, tất cả cái gì lộn xộn trong trong đầu Tăng Trần Linh ra sao - Mao viết lề thư - Điều này đối với tôi hoàn toàn bất ngờ.

Sau đó Mao mời một số người trong Tiểu ban Cách mạng văn hoá, để cùng nhau đáp lời. Mao tán thành với Lâm Bưu, buộc tội Tăng Trần Linh, Trần Nghị và những người đứng ở phía họ là âm mưu phục hồi nền quân chủ và kéo lùi cách mạng văn hoá.

Hành động của Lâm Bưu và Giang Thanh, như vậy, đã được tán thành, họ nhận được quyết định mở chiến dịch toàn dân chống lại những người phê bình họ. Người ta đuổi Trần Nghị khỏi phòng làm việc. Sự trả thù cũng nhắm vào các ủy viên Bộ chính trị và hội đồng quân sự đến nỗi cả hai cơ quan này tê liệt luôn. Tiểu nhóm cách mạng trung ương Cách mạng văn hoá thực tế nhận được sự im lặng của Bộ chính trị.

Trần Nghị chết trong tình trạng thất thế.

Đám tang ông được ấn định lúc ba giờ ngày 10 tháng giêng ở nghĩa trang Bắc Bảo Sơn, nơi đã chôn nhiều lãnh tụ cách mạng. Sự có mặt của Mao đã nằm ngoài dự kiến. Ông và người chiến hữu cũ của ông chưa bao giờ sống trong hoà bình. Trong buổi lễ, thay cho Mao, Chu Ân Lai phải là người chủ trì. Người ta trao cho Diệp Kiếm Anh đọc điếu văn. Diệp đã gửi tóm tắt cho Chủ tịch để làm tin. Họ đã được làm trong khuôn khổ con đường chính thức. Trần Nghị được coi là con người có công và có cả sai lầm.

Mao xoá từ nói về sai lầm và bằng cách như thế đã hồi phục Trần Nghị.

Trong ngày chôn Trần Nghị, Mao, khi tỉnh giấc, đột nhiên quyết định tham gia tang lễ. Ông thậm chí không kịp mặc quần áo. Mặc bộ đồ lụa và đi giầy da, ông cũng tuyên bố rằng nhanh chóng phải đi. Chúng tôi nói trên đường gió thổi mạnh, trời lạnh, Mao phẩy tay.

Chúng tôi vẫn kịp khoác cho ông áo choàng ấm và mũ. Trên đoạn đường ngắn tới xe. Mao phải vật lộn với gió thổi vào mặt.

Chúng tôi có mặt ở nơi tổ chức lễ tang sớm hơn số đông những người được mời. Vợ goá của người quá cố Trương Thanh cùng con cái đã ở đó từ trước. Khi bà đi vào phòng truy điệu, Mao đứng dậy, có người đi kèm đỡ, tiến đến bà nắm lấy tay bà.

Bà vợ goá nức nở. Mao mắt nhay nháy. Trần Nghị đã là một đồng chí tốt -Mao an ủi.

Chu Ân Lai, Diệp Kiếm Anh và Chu Đức tới. Tôi nghe thấy sau lưng vang lên tiếng ai đó Chủ tịch khóc!, và sau điều này thì phòng tràn ngập tiếng thút thít.

Nhưng Chủ tịch không khóc. Ông chỉ đơn giản nhấp nháy mắt, cố kìm để không trào nước mắt ra.

Ông cũng vẫn là một kịch sĩ tài ba.

Trong lễ tang có mặt cả thái tử Campuchia lưu vong Norodom Sihanu. Khi nói chuyện với ông, Mao đã nói về ý định hợp tác với những người lãnh đạo bị lưu đầy.

Sau đó Mao đề cập tới sự kiện tháng hai, nói là đó là nỗ lực của Trần Nghị và những người cựu trào trung thành với lãnh tụ nhằm chống lại Lâm Bưu, Trần Bá Đạt, Vương Lý, Quang Phương và Từ Bích Nhưỡng - những người cực đoan làm hại Cách mạng văn hoá.

Sau đám tang Trần Nghị bắt đầu làn sóng phục hồi cho những người oan ức. Một trong những người đầu tiên được phục hồi là Dương Thành Vũ, cựu tổng tham mưu trưởng. Người ta phục hồi ông ta cùng với cùng với Dư Lĩnh Diệm, chính ủy không quân trước đây và Phó Trung Bích, cựu tư lệnh cận vệ Bắc Kinh. Lâm Bưu đã bắt họ ngày 24 tháng ba năm 1968. Lời buộc tội Lâm Bưu chống họ là giả - Mao nói. Ông viết viết vài dòng cho Dương Thành Vũ và yêu cầu Uông Đông Hưng chuyển thư. Dương Thành Vũ, tôi hiểu đồng chí - viết Mao - Đã có sai lầm trong quan hệ với đồng chí, Dư và Phó .

Cuộc trở về tiếp theo là La Thụy Khanh. Lâm Bưu cũng giả mạo buộc tội La Thụy Khanh - Mao thú nhận - Tôi nghe Lâm Bưu và đuổi La Thụy Khanh. Tôi thiếu cẩn thận, hấp tấp nghe lời xúc xiểm của ông ta. Vì thế hôm nay tôi buộc phải tự phê bình bản thân.

Mao chưa bao giờ thú nhận rằng Cách mạng văn hoá là sai lầm. Nhưng sự phản bội của Lâm Bưu làn ông tin vào sự cần thiết thay đổi chiến lược.

Mao trao việc phục hồi cho những người lãnh đạo bị đày ải cho Chu Ân Lai.