- 12 -
Tác giả: Friedrich Nietzsche
Ở một vài nơi nào đó trên thế giới, hãy còn có những dân tộc và những đoàn lũ, nhưng nơi chúng ta, thì không có như thế, hỡi các anh em của ta: nơi chúng ta chỉ còn có những Quốc gia.
Quốc gia? Quốc gia là cái gì thế? Nào! Hãy dỏng tai lên, ta sẽ nói cho các anh em nghe về cái chết của những dân tộc.
Quốc gia chính là con quỷ lạnh lùng nhất trong số những con ác quỷ lạnh lùng. Nó dối trá một cách lạnh lùng; và đây là lời lẽ dối trá thoát ra từ miệng nó: “Ta, Quốc gia, ta là Dân tộc”.
Quả là một sự láo khoét! Chính những kẻ sáng tạo mới là những người đã hình thành các dân tộc, những người treo trên đầu các dân tộc một đức tin và một tình yêu: họ đã phụng sự cho đời sống như thế.
Song những kẻ hủy hoại đã giăng bẫy đám đông, và chúng gọi đó là một Quốc gia: chúng treo lủng lẳng trên đầu đám đông một lưỡi gươm cùng hàng trăm thèm muốn.
Nơi nào hãy còn có dân tộc, thì dân tộc không hiểu Quốc gia và thù ghét nó như một con mắt quỷ quái, như một xúc phạm đến các phong tục và lề luật.
Đây là dấu hiệu ta báo cho các anh em biết: mỗi một dân tộc đều sử dụng một ngôn ngữ riêng biệt để nói về thiện và ác; dân tộc láng giềng không hiểu được ngôn ngữ đó. Ngôn ngữ ấy, nó đã tự sáng tạo nên trong các phong tục và lề luật của nó.
Nhưng Quốc gia thì lại dối trá trong tất cả những ngôn ngữ nói về thiện và ác; trong tất cả những lời lẽ Quốc gia phát biểu, Quốc gia đều nói dối, - và tất cả những gì Quốc gia có được, Quốc gia đã đánh cắp.
Mọi sự đều giả ngụy nơi Quốc gia; Quốc gia, kẻ càu nhàu gắt gỏng, cắn xé với những chiếc răng đánh cắp. Ngay cả ruột rà của Quốc gia cũng là giả mạo.
Sự lẫn lộn tất cả những ngôn ngữ nói về thiện và ác, đấy là dấu hiệu ta báo cho các anh em biết; đấy là ấn tích của Quốc gia. Thật ra, dấu hiệu ấy biểu lộ một ý chí khát khao được chết. Thực vậy, đấy là một lời mời gọi những kẻ rao giảng sự chết!
Loài người sinh sôi nảy nở quá nhiều, thừa thãi: Quốc gia được bày đặt ra cho những kẻ dư thừa.
Các anh em hãy nhìn xem, Quốc gia cuốn hút bọn thừa thãi vô dụng ấy mãnh liệt đến độ nào! Quốc gia ngấu nghiến và tiêu hóa bọn chúng dữ dội chừng nào!
“Chẳng còn gì lớn hơn ta trên mặt đất: ta là ngón tay ban lệnh thống ngự của Thượng đế” - con ác quỷ gầm rống lên như thế. Và không phải chỉ có bọn tai dài, mắt cận mới quỳ gối trước ác quỷ thôi đâu!
Hỡi ơi! Cả trong các anh em nữa, hỡi các tâm hồn cao cả, con ác quỷ Quốc gia cũng thầm thì những lời dối trá đen tối khủng khiếp của nó! Hỡi ôi! Con ác quỷ đã đoán nhận ra những tấm lòng giàu có ham thích được ban phát phung phí.
Vâng, con ác quỷ ấy đã đoán nhận ra các anh em, ngay cả các anh em là những kẻ đã chiến thắng vị Thượng đế cổ xưa kia! Cuộc chiến đấu đã làm các anh em chán nản thấm mệt, và giờ đây sự chán ngán ấy phụng sự cho thần tượng mới!
Thần tượng mới ấy muốn sắp xếp chung quanh mình những anh hùng và những người đáng tôn kính. Con ác quỷ lạnh lẽo ấy muốn sưởi ấm dưới mặt trời của những ý thức an bình.
Thần tượng mới ấy sẵn sàng ban cho các anh em tất cả, miễn là các anh em tôn sùng nó: với giá đó, nó sẽ mua sự rạng rỡ của đức hạnh các anh em và tia nhìn lóe ra từ đôi mắt kiêu ngạo của các anh em.
Nó muốn dùng các anh em như một miếng mồi nhử đám đông người dư thừa. Quả thật, nó đã tạo ra một bộ máy tạc đạn, một con ngựa của thần chết, om sòm huyên náo trong đồ trang bị kỳ cục nặng nề của những vinh dự thần thánh!
Vâng, nó đã tạo nên một cái chết cho đám đông, một cái chết tự tán tụng xưng dương mình là sự sống: quả thật, đấy là phần vụ thiện hảo nhất cho những kẻ rao giảng sự chết!
Quốc gia ở khắp những nơi mà tất cả mọi người đều bị nhiễm độc, những người tốt cũng như những kẻ xấu; Quốc gia, nơi bọn họ cùng đánh mất mình, người tốt cũng như kẻ xấu; Quốc gia là chốn mà sự tự tử chậm của tất cả mọi người được gọi là “đời sống”.
Hãy nhìn bọn dư thừa vô tích sự kia! Bọn chúng ăn cắp công trình của những kẻ phát kiến và kho tàng của các nhà hiền triết: bọn chúng gọi sự đánh cắp đó là “văn minh” - và tất cả mọi sự đều biến thành bệnh hoạn bất hạnh đối với bọn chúng!
Hãy nhìn những kẻ dư thừa vô tích sự kia! Bọn chúng luôn luôn bệnh hoạn, bọn chúng mửa mật mình ra và gọi đó là những tờ nhật báo. Bọn chúng ngấu nghiến lẫn nhau nhưng lại không thể tiêu hóa lẫn nhau được.
Hãy nhìn những kẻ dư thừa vô tích sự kia! Bọn chúng tích tập tài sản và trở thành nghèo nàn hơn với mớ tài sản đó. Bọn chúng khao khát thèm muốn quyền lực và trước nhất là phương tiện của quyền lực, bọn chúng khao khát thèm muốn được nhiều tiền bạc, - bọn bất lực đó!
Hãy nhìn bọn chúng leo trèo, những con khỉ tinh lanh! Bọn chúng leo trèo tốp nọ đến tốp kia và kéo nhào lẫn nhau vào trong bùn lầy, hầm hố.
Tất cả bọn chúng đều muốn tiến gần đến chiếc ngai vàng thống trị: đấy là cơn điên cuồng của bọn chúng - làm như thể hạnh phúc đã nằm sẵn trên ngai vàng! Thường thì bùn lầy ngự trên chiếc ngai và thường thì chiếc ngai nằm trong bùn lầy.
Ta thấy tất cả bọn chúng đều như những thằng điên, những con khỉ leo trèo nhốn nháo, hăng hái bộp chộp. Thần tượng của bọn chúng - con ác quỷ lạnh lẽo - bốc mùi hôi thối: tất cả bọn chúng, những kẻ tôn thờ thần tượng đó đều bốc mùi hôi thối.
Hỡi các anh em, các anh em muốn chết ngộp trong mùi hôi bốc lên từ những chiếc mõm và từ những khát khao thèm muốn của bọn chúng hay sao? Tốt hơn nên đập vỡ kính rồi nhảy ào ra bên ngoài!
Các anh em hãy trốn chạy xú khí của bọn chúng! Các anh em hãy tránh xa hương khói của những cuộc hiến tế con người như thế!
Đối với những tâm hồn lớn, hãy còn có thể thực hiện được một đời sống tự do. Thực ra, kẻ nào sở đắc ít ỏi chừng nào thì càng ít bị chiếm hữu chừng đó: hãy ngợi ca sự bần hàn khiêm tốn!
Chỉ nơi nào Quốc gia chấm dứt, nơi đó mới khởi sự có con người không dư thừa: chỉ nơi đó mới khởi đầu khúc ca tất yếu, âm điệu độc đáo duy nhất và bất khả thay thế.
Nơi nào Quốc gia chấm dứt, - hãy nhìn xem, hỡi các anh em! Các anh em không nhìn thấy chiếc cầu vồng ngũ sắc và những chiếc cầu dẫn đến Siêu nhân hay sao?
Zarathustra đã nói như thế.