Friedrich Nietzsche
- 21 -
Tác giả: Friedrich Nietzsche
Ta có một câu hỏi chỉ dành riêng cho ngươi, hỡi người anh em. Giống như một máy thăm dò, ta ném câu hỏi này vào tâm hồn ngươi để biết tâm hồn ngươi sâu thẳm ngần nào.
Ngươi còn trẻ và đang khao khát có vợ con. Nhưng ta hỏi ngươi: Ngươi có phải là một người đàn ông có quyền ao ước một đứa trẻ?
Ngươi có phải là người đã tự chiến thắng bản thân, làm chủ các giác quan cùng các đức hạnh của mình? Ta hỏi ngươi như thế.
Hay là trong ước vọng của ngươi, chỉ có con thú và nhu cầu của con thú lên tiếng? Hoặc sự cô đơn? Hay sự bất hòa với chính bản thân ngươi?
Ta muốn sự chiến thắng và tự do của ngươi khát vọng đến đứa con. Ngươi phải dựng nên những đền điện bằng xương bằng thịt cho sự chiến thắng lẫn giải thoát của ngươi.
Ngươi phải xây dựng một cái gì cao vượt hơn mình. Nhưng trước hết, ngươi phải tự xây dựng chính bản thân, cả thân thể lẫn tâm hồn cho thẳng đứng.
Ngươi không nên chỉ truyền giống ngươi rộng ra, mà còn phải nâng giống ngươi cao lên.[1] Khu vườn hôn nhân có thể giúp ngươi làm điều đó.
Ngươi phải sáng tạo nên một thể xác cốt cách thượng đẳng, một vận chuyển đầu tiên, một bánh xe tự xoay vần, - ngươi phải sáng tạo nên một kẻ sáng tạo.
Hôn nhân: đấy là tên ta dùng để gọi cái ý chí chung đôi muốn sáng tạo nên tạo vật độc nhất vô nhị, vượt bỏ những người đã khai sinh ra nó. Tôn kính lẫn nhau, đấy là hôn nhân; tôn kính kẻ ước muốn một ý chí như thế.
Đấy phải là ý nghĩa và chân lý cho cuộc hôn nhân của ngươi. Còn cái mà những kẻ dư thừa vô tích sự gọi là hôn nhân - ôi, đám đông những kẻ dư thừa vô tích sự! - thời ta sẽ gọi nó bằng gì?
Hỡi ôi! Sự nghèo nàn tâm hồn chung đôi! Hỡi ôi! Sự nhơ nhuốc tâm hồn chung đôi! Hỡi ôi! Sự tự mãn đáng thương chung đôi!
Hôn nhân, đấy, đấy là cái tên bọn họ dùng để gọi tất cả những điều trên; và họ bảo rằng sự phối ngẫu của họ đã được ghi dấu trên trời!
Ờ! Ta không thù ghét chi cái trời của những kẻ dư thừa vô tích sự đó! Không, ta không thù ghét chi những con thú bị vướng lưới trời!
Và hãy tránh xa ta nữa vị Chúa trời khập khễnh bước đến để chúc phúc cho điều mà ông ta không kết hợp!
Ngươi đừng cười những cuộc hôn nhân như thế! Có đứa con nào thiếu cớ khóc cho cha mẹ chúng?
Ta thấy người đàn ông này đáng kính và đã chín mùi để lĩnh hội được ý nghĩa của mặt đất: nhưng khi nhìn thấy vợ y, thì trái đất đối với ta giống như chốn cư trú dành cho những người điên.
- Ừ, ta muốn rằng trái đất phải vặn mình run rẩy khi ta nhìn thấy một bậc thánh rập đôi với một con ngỗng cái.
Có kẻ lên đường như một anh hùng đi tìm chân lý, nhưng chỉ chộp được một sự dối trá ti tiện được trang sức hoa mỹ. Hắn gọi đó là hôn nhân.
Kẻ khác thì e dè trong giao dịch và khó khăn trong lựa chọn. Rồi đột nhiên hắn làm hư hỏng vĩnh viễn kẻ phối ngẫu của mình. Hắn gọi đó là hôn nhân.
Kẻ khác nữa, đi tìm một nữ tỳ có các đức hạnh của một thiên thần. Rồi bỗng hắn biến thành một tỳ nữ, làm tôi mọi cho một người đàn bà, và giờ đây, tự hắn lại cần phải biến thành một thiên thần.
Ta chỉ thấy khắp nơi những kẻ mua bán, đầy thận trọng và tất cả bọn họ đều có đôi mắt gian xảo. Nhưng ngay cả kẻ gian xảo nhất trong bọn cũng mua vợ của mình như mua một con mèo trong túi kín.
Nhiều cơn điên ngắn ngủi thoáng qua, - đấy là điều ngươi gọi là tình yêu. Và hôn nhân của ngươi kết thúc cho nhiều cơn điên ngắn ngủi bằng một sự ngu xuẩn dài hạn.
Tình yêu của ngươi đối với đàn bà và tình yêu của đàn bà đối với đàn ông: A! Giá gì đó là lòng thương dành cho những vị thần đau khổ và che mặt! Nhưng điều thường xảy ra chỉ là hai con thú đánh hơi lẫn nhau.
Và ngay cả tình yêu tuyệt hảo nhất của ngươi cũng chỉ là một ẩn dụ ngây ngất và một nhiệt tình đớn đau. Tình yêu ấy là một ngọn đuốc có nhiệm vụ soi sáng bước chân ngươi trên những con đường cao vời.
Một ngày kia, ngươi phải yêu vượt quá chính ngươi! Vậy thì trước hết, hãy học yêu! Chính vì thế ngươi phải uống cạn chén đắng của tình yêu ngươi.
Có nỗi đắng cay trong chén rượu tình tuyệt vời nhất: như thế, nó gợi dậy trong lòng ngươi nỗi niềm hoài vọng Siêu nhân; như thế nó khiến ngươi thấy khát, hỡi kẻ sáng tạo!
Cơn khát của kẻ sáng tạo, mũi tên của dục vọng bắn về đích Siêu nhân, hỡi người anh em, hãy nói cho ta biết, đấy có phải là ý chí ngươi trong hôn nhân?
Đối với ta, một ý chí như thế và một cuộc hôn nhân như thế là điều linh thánh”.
Zarathustra đã nói như thế.
Chú thích:
[1] “Ngươi không nên chỉ truyền giống ngươi rộng ra, mà còn phải nâng giống ngươi cao lên”: Nicht nur fort sollst du dich pflanzen, sondern hinauf! Nietzsche chơi chữ với động từ fortpflanzen nghĩa là truyền lan (theo nghĩa sinh vật học) và bứng cây trồng nơi khác, và động từ hinpflanzen nghĩa là nhổ bứng từ một cây gốc đem trồng ra chỗ khác, để sinh ra một cây mạnh mẽ hơn.