- 39 -

Lúc ta đang nằm ngủ, thì có một con cừu đến gặm vòng hoa trường xuân trên đầu ta; trong khi gặm ăn, cừu nọ be be: “Zarathustra không còn là một học giả nữa”.
Sau đó con cừu bỏ đi với bộ dạng vênh vang kiêu hãnh. Một đứa trẻ đã thuật lại cho ta nghe câu chuyện này.
Ta thích nằm dài nơi nào có những đứa trẻ chơi đùa, nằm dài theo bức tường đổ nát rêu phong, giữa những cây thảo nhi và cây anh túc màu đỏ.
Ta hãy còn là một học giả đối với các đứa bé thơ ngây và cả đối với những cây thảo nhi và cây anh túc màu đỏ. Chúng hoàn toàn hồn nhiên vô tội ngay cả trong sự hung tợn của mình.
Nhưng ta không còn là một học giả đối với những con cừu. Đấy là số phận của ta - xin chúc phúc cho số phận đó!
Bởi vì, đây là sự thật: ta đã rời khỏi căn nhà những học giả và đã đóng ập cửa lại sau lưng ta.
Linh hồn khát khao của ta đã ngồi chung bàn với bọn chúng quá lâu, ta không như bọn chúng, được huấn luyện để theo đuổi tri thức như để đập vỡ những hạt hồ đào.
Ta yêu mến tự do và khí trời trên mặt đất tươi mát phiêu diêu; ta thích được nằm ngủ yên trên những tấm da bò còn hơn là ngủ trên những lễ mạo tôn vinh cùng những phẩm giá đáng tôn kính của chúng.
Ta quá nồng nàn và bị thiêu hủy cháy bỏng vì những tư tưởng của chính mình: chúng thường làm ta hụt mất cả hơi thở. Lúc đó, ta phải bước ra ngoài bầu trời cao rộng khoảng khoát, xa những căn phòng chứa đầy bụi bặm.
Nhưng rồi cả bọn chúng cũng ngồi mát mẻ dưới bóng cây tươi mát: khắp nơi, bọn chúng chỉ muốn làm những khán giả và bọn chúng cẩn trọng không đến ngồi trên những bậc thang bị mặt trời hun nóng.
Như kẻ đứng dừng lại trên đường phố, há hốc miệng ngắm nhìn những khách bộ hành qua lại, bọn chúng cũng há hốc miệng chờ đợi và nhìn những tư tưởng của người khác.
Nếu ta chạm tay đến bọn chúng thì vụt cái, dẫu trái với ý chúng, chúng để thoát ra mịt mù bụi bặm chung quanh, giống như những bao đựng bột; nhưng ai mà còn đoán rằng bụi mù của bọn chúng là đến từ hạt giống và sự vinh quang vàng óng của những cánh đồng mùa Hạ?
Khi chúng tưởng mình là kẻ Trí huệ Hiền minh thì những lời châm chọc ti tiện, những chân lý bé nhỏ của chúng làm ta rùng mình ớn lạnh: Trí huệ Hiền minh của bọn chúng thường mang mùi vị của đầm lầy hôi thối! Và thực vậy, ta đã từng nghe tiếng ếch nhái kêu gào ỏm tỏi trong những lời lẽ bọn chúng!
Bọn chúng rất khéo léo và có những ngón tay xảo diệu: sự đơn giản chân chất của ta nào có đáng gì bên cạnh sự phức tạp của chúng! Những ngón tay xảo diệu của bọn chúng muốn xuyên qua, đan kết, thêu dệt: chúng đan những đôi tất dài cho tinh thần như thế đó!
Bọn chúng đúng là những chuyển động tuyệt hảo của quả lắc: miễn là người ta để ý lên dây cót bọn chúng cho chắc! Lúc bấy giờ, chúng sẽ chỉ giờ không nhầm lẫn và đồng thời phát ra một tiếng tích tắc đầy khiêm tốn.
Chúng làm việc, giống như những máy xay và những chày giã: chỉ cần vứt hạt giống lúa mì vào đó! Chúng sẽ biết làm thế nào nghiền nát và biến nó thành một thứ bụi trắng!
Những ngón tay đó canh chừng và nghi kỵ đối với những ngón tay xảo diệu nhất. Sẵn óc đặt bày ra sự tinh quái nhỏ nhen, bọn chúng rình dò những kẻ mang kiến thức khập khiễng, - bọn chúng rình dò như những con nhện.
Ta đã luôn nhìn thấy bọn chúng cẩn trọng chế hóa thuốc độc của mình; và bao giờ bọn chúng cũng mang găng bằng thủy tinh để che các ngón tay khi chế hóa.
Bọn chúng cũng biết chơi với những con xúc xắc gian lận; ta đã nhìn thấy bọn chúng nồng nhiệt chơi đùa đến độ đổ cả mồ hôi.
Chúng ta xa lạ lẫn nhau và những đức hạnh của chúng còn làm ta kinh tởm hơn là những sự giả ngụy cùng những con xúc xắc gian lận của chúng.
Và khi nào sống với chúng, ta luôn luôn ở bên trên bọn chúng. Chính vì thế, bọn chúng mới thù ghét ta.
Chúng chẳng muốn nghe ai bảo rằng có kẻ bước đi trên đầu bọn chúng; vì thế bọn chúng đã tích tụ đầy những gỗ, đất cùng rác rưởi dơ bẩn giữa ta và đỉnh đầu bọn chúng.
Như thế bọn chúng dập tắt được tiếng bước chân ta; và cho đến bây giờ, chính những kẻ học giả nhất là những kẻ ít nghe nói về ta nhất.
Bọn chúng đã đặt xen vào giữa bọn chúng và ta tất cả những sự yếu đuối, tất cả những lỗi lầm của con người: - trong ngôi nhà của bọn chúng, bọn chúng gọi đó là “một trần nhà đôi”.
Nhưng, mặc tất cả, ta vẫn bước đi trên đầu bọn chúng với những tư tưởng của ta. Ngay cả khi muốn bước đi trên những lỗi lầm của riêng ta, ta cũng sẽ còn bước đi bên trên và trên đầu bọn chúng.
Bởi vì loài người chẳng bao giờ bình đẳng với nhau; sự công chính dạy như thế. Và điều ta ước muốn, bọn chúng không có quyền ước muốn!



Zarathustra đã nói như thế.