- 45 -

“Hỡi các bạn, việc gì đã xảy đến cho ta? Các bạn nhìn thấy ta bị rối loạn, bị xô đẩy xa vời, vâng phục dẫu lòng chẳng muốn, và sẵn sàng bỏ đi, - hỡi ôi! Bỏ đi xa biệt các bạn .
Ờ, một lần nữa Zarathustra lại phải quay trở về trong nỗi cô đơn, nhưng lần này con gấu quay trở về hang động mà lòng chẳng được vui!
Chuyện gì đã xảy đến cho ta? Ai đã ban cho ta lệnh đó? Hỡi ôi! Cô nàng tình nhân giận dữ của ta đã đòi hỏi như thế, nàng đã ngỏ lời cùng ta. Ta chưa từng bao giờ nói tên nàng cho các bạn biết sao?
Hôm qua, khi chiều xuống, giờ phút im lặng nhất của ta đã lên tiếng với ta: đấy chính là tên cô nàng tình nhân kinh khủng của ta.
Và đây là những gì đã xảy ra, - bởi vì ta phải nói hết tất cả cho các bạn nghe, để tim các bạn đừng nhẫn tâm với kẻ bỏ ra đi vội vã!
Các bạn có biết nỗi kinh hoàng của kẻ thiếp ngủ?
Hắn rùng mình ớn lạnh toàn thân, vì cảm thấy mặt đất lùi trượt tan bay và mộng mị khởi đầu.
Ta nói cho các bạn điều này bằng ẩn dụ: hôm qua, vào giờ phút im lặng nhất, mặt đất đã lùi trượt dưới chân ta; và giấc mộng đã khởi đầu.
Chiếc kim đồng hồ xê dịch, chiếc đồng hồ của đời ta ngưng đập, chưa bao giờ ta cảm nghe một sự im lặng tịch mịch như thế chung quanh ta, đến độ lòng ta hoảng sợ.
Thình lình, ta nghe như có một giọng gì lên tiếng không lời: “Mi biết rõ điều đó mà, Zarathustra ”.
Khi nghe tiếng thì thào đó, ta đã bật kêu lên vì kinh hoàng, máu dồn ngược hết lên mặt ta, nhưng ta vẫn im lặng.
Lúc bấy giờ, tiếng đó lại thoảng nhẹ không lời: “Mi biết rõ điều đó mà, Zarathustra, nhưng mi lại không nói!”
Sau cùng, ta đành trả lời, với dáng điệu thách đố: “Ờ, ta biết đó, nhưng ta không muốn nói ra!”
Lúc bấy giờ, tiếng nói lại thoảng nhẹ không lời: “Mi không muốn à, hỡi Zarathustra? Thật thế chăng? Mi đừng ẩn trốn đằng sau dáng điệu thách đố ấy!”
Và ta, ta bật khóc nức nở run rẩy như một đứa trẻ và bảo: “Hỡi ôi! Ta muốn lắm, nhưng làm thế nào ta có thể nói ra được? Hãy xá miễn cho ta việc ấy! Đấy là một việc vượt quá sức ta!”
Lúc bấy giờ, giọng đó vang vọng không lời: “Sá gì bản thân mi, hỡi Zarathustra? Hãy thốt ra lời của mình rồi vỡ vụn tan thây!”
Ta đã trả lời: “Hỡi ôi! Đấy có phải là lời của ta chăng? Ta là ai? Ta chờ đợi một kẻ xứng đáng hơn nữa; kẻ mà ta cũng không xứng được đập vỡ chính mình vào kẻ ấy”.
Lúc bấy giờ, tiếng đó vang vọng không lời: “Sá gì bản thân mi? Mi hãy còn chưa đủ khiêm cung, lòng khiêm cung mang lớp da cứng rắn nhất”.
Và ta đã trả lời: “Có gì mà lớp da của lòng khiêm cung ta chưa từng chịu đựng đâu! Ta cư ngụ ở dưới chân đỉnh cao ta: chiều cao của những đỉnh cao ta cao vượt ngần nào? Chưa từng có kẻ nào nói cho ta nghe điều ấy. Nhưng ta biết rất rõ những thung lũng của ta”.
Lúc bấy giờ, tiếng đó lại văng vẳng không lời: “Ồ, hỡi Zarathustra, kẻ nào phải dời chuyển những ngọn núi thì cũng phải dời chuyển những thung lũng và những miền sâu”.
Và ta trả lời: “Lời của ta hãy còn chưa dời chuyển được những ngọn núi và những gì ta rao giảng chưa đến được quả tim loài người. Quả thật là ta đã đến với loài người, nhưng ta hãy còn chưa đến được với họ”.
Lúc bấy giờ, giọng đó thoang thoảng không lời: “Mi có biết chăng? Giọt sương rơi trên cỏ ban đêm vào giờ phút im lặng nhất”.
Và ta trả lời: “Bọn chúng chế giễu ta khi ta đã khám phá và bước đi theo con đường riêng của mình; thực ra, lúc ấy chân ta đã run rẩy.
Và bọn chúng đã bảo với ta điều này: “Mi chẳng còn biết đến con đường nữa, và bây giờ mi lại chẳng biết đến cả chuyện bước đi!”
Lúc bấy giờ, tiếng đó lại văng vẳng không lời: “Có sá gì những lời chế giễu của bọn chúng! Mi là kẻ đã học quên đi sự vâng phục: giờ đây mi phải ban lệnh chỉ huy.
Mi há không biết kẻ được tất cả mọi người cần thiết nhất à? Đấy là kẻ ban lệnh chỉ huy những sự việc vĩ đại.
Thành tựu những sự việc vĩ đại là điều khó khăn, nhưng vô vàn khó khăn hơn nữa là ban lệnh đối trị những sự việc vĩ đại.
Và đây là lỗi lầm không thể nào tha thứ được của mi: mi có quyền lực, nhưng mi lại không muốn thống ngự trị vì”.
Ta đã trả lời: “Ta thiếu tiếng rống của con mãnh sư để ra lệnh”.
Lúc bấy giờ, tiếng đó lại thoang thoảng bên ta như một giọng thì thào: “Chính những lời lẽ im lặng nhất mới mang lại bão tố. Chính những tư tưởng đến nhẹ nhàng trên bước chân bồ câu mới điều động thế giới.
Ồ, hỡi Zarathustra, mi phải bước đi như bóng ma của những gì sẽ xảy đến một ngày gần đây, mi sẽ ban lệnh thống trị như thế, và trong khi ban lệnh thống ngự, mi là kẻ đi tiên phong dẫn đạo”.
Ta trả lời: “Ta xấu hổ”.
Lúc bấy giờ, giọng nói đó lại vang vọng không lời: “Mi phải trở lại làm trẻ thơ và không xấu hổ.
Mi hãy còn mang giữ lòng kiêu hãnh của tuổi trẻ trong lòng, mi chỉ có được tuổi trẻ quá muộn màng: nhưng kẻ nào muốn trở thành trẻ thơ thì cũng phải vượt thắng tuổi trẻ của mình”.
Và ta mặc tưởng trầm tư một hồi lâu với tấm thân run rẩy. Sau cùng, ta vẫn lặp lại câu trả lời đầu tiên: “Ta không muốn”.
Lúc bấy giờ, chung quanh ta như bùng nổ một tràng cười. Hỡi ơi! Chuỗi cười ấy xé nát lòng ta và xuyên thủng tim ta!
Và lần cuối cùng, tiếng đó lại vang vọng bên ta: “Ồ, hỡi Zarathustra, hoa quả của mi đã chín muồi, nhưng mi lại chưa chín muồi cho những hoa quả của mi!
Vậy thì một lần nữa mi phải quay trở vào trong nỗi cô đơn, để sự cứng rắn của mi được dịu dàng thêm nữa”.
Và chung quanh ta lại nổi lên một tràng cười và những bước chân xào xạc chạy trốn; rồi thì chung quanh ta là một sự im lặng trùng trùng. Nhưng lúc bấy giờ ta đã nằm duỗi dài trên đất, mồ hôi vã ra đầy thân thể.
Giờ đây, các bạn đã nghe hết mọi chuyện và các bạn đã biết vì sao ta lại phải quay trở về trong nỗi cô đơn. Hỡi các bạn, ta chẳng hề giấu giếm các bạn điều gì.
Nhưng các bạn cũng học biết được từ miệng ta ai là kẻ lặng lẽ kín đáo nhất loài người - kẻ vẫn hằng ước muốn mình là như thế!
Hỡi các bạn, hãy còn một điều nữa ta muốn bày tỏ cùng các bạn, hãy còn một điều nữa ta muốn ban cho các bạn. Tại sao ta đã không ban nó cho các bạn trước đây? Ta là một kẻ bủn xỉn keo kiệt chăng?”
Nhưng khi Zarathustra thốt ra những lời này, nỗi đau đớn đột nhiên vồ chụp lấy hắn trước ý nghĩ rằng mình sắp phải lìa bỏ những bạn bè, đến nỗi hắn òa lên khóc nức nở; và chẳng ai có thể an ủi làm hắn nguôi khuây. Rồi trong đêm tối, hắn một mình bỏ đi biền biệt, bỏ lại đằng sau những bạn hữu.