- 75 -

1

Khi Zarathustra thốt ra những lời trên, thì hắn đang đứng ở lối vào thạch động, nhưng sau những lời cuối cùng, Zarathustra rời bỏ những người khách và chạy trốn một lúc ra bên ngoài với bầu trời lồng lộng thênh thang. Zarathustra nói lớn:
“Hỡi những mùi hương trinh tuyền chung quanh ta, hỡi niềm hạnh phúc thanh thản an bình chung quanh ta! Nhưng mà, các con thú của ta đâu rồi? Của ta, của ta, con ó và con rắn của ta!
Hỡi hai con thú của ta, hãy nói cho ta rõ: tất cả những con người thượng đẳng đó, - có lẽ họ không thơm tho lắm? Ôi những mùi hương trinh tuyền chung quanh ta! Chỉ lúc này ta mới biết rõ và mới cảm thấy ta yêu thương các ngươi dường nào, hỡi những con thú của ta!”
Và Zarathustra còn nói một lần nữa: “Ta yêu các ngươi, hỡi những con thú của ta!” Trong khi đó con ó và con rắn dựa kề ôm chặt Zarathustra khi hắn thốt lên những lời này, và chúng ngước đôi mắt lên nhìn hắn. Cả ba cùng đứng lặng im như thế hít thở khí trời trinh khiết. Bởi vì ở ngoài này, không khí tốt lành hơn là nơi những con người thượng đẳng.

2

Nhưng khi Zarathustra vừa mới rời khỏi hang đá thì lão già Pháp sư đứng lên và ngỏ lời, lão vừa nói vừa đưa cặp mắt tinh quái nhìn quanh: “Hắn ta đã ra khỏi hang rồi!
Và hỡi những Con người thượng đẳng - xin cho phép ta cù lét các ngài bằng cái tên đầy ngợi ca nịnh hót này, như chính Zarathustra đã gọi. Tinh thần tinh quái lừa đảo của ta, tinh thần pháp sư, đã xâm chiếm lấy hồn ta: con quỷ u buồn của ta,
- con quỷ mà tận thâm tâm, là kẻ thù địch của lão già Zarathustra đó: xin hãy tha thứ cho nó! Giờ đây, con quỷ ấy muốn thi thố trò quỷ thuật của nó trước mặt các ngài. Đây là giờ của nó ; và ta hoài công chiến đấu chống lại tà thần đồi bại xấu xa ấy.
Với tất cả các ngài, bất luận những danh dự mà các ngài tự ban cho mình bằng lời nói, dẫu rằng các ngài tự ban cho mình tên là “những tinh thần tự do” hay “những kẻ chân thực” hay “những kẻ khổ hạnh của tinh thần”, “những kẻ được tháo tung xiềng xích” hay “những kẻ nuôi khát vọng vĩ đại”,
với tất cả các ngài, những kẻ đang đau đớn vì sự kinh tởm mênh mông như ta, kẻ mà đối với hắn Thượng đế cũ xưa đã chết rồi, nhưng vẫn còn chưa có một đấng Thượng đế mới nằm trong nôi hồng quấn quanh những lớp tã, với tất cả các ngài thì tà thần xấu xa của ta, con quỷ pháp sư của ta, sẽ sẵn lòng cho tất cả các ngài.
Ta biết rõ các ngài, hỡi những con người thượng đẳng, ta biết rõ hắn ta, - ta biết rõ lão quỷ lùn mà ta miễn cưỡng yêu thương, lão Zarathustra đó: rất thường khi ta thấy hắn có vẻ giống với một chiếc mặt nạ xinh đẹp của bậc thánh nhân,
- giống với một sự giả trang mới mẻ quái lạ làm tươi vui tà thần xấu xa của ta, con quỷ u sầu của ta: - thường khi dường như ta yêu thương Zarathustra vì có lợi ích cho tà thần xấu xa của ta.
Nhưng mà nó đang xâm chiếm hồn ta, tà thần xấu xa đó, tinh thần của sự u sầu, con quỷ của buổi hoàng hôn, nó đang quật ngã ta: và thực ra, hỡi những người thượng đẳng, nó nuôi một khát vọng,
- các ngươi hãy mở rộng mắt ra! - khát vọng muốn trần truồng , trong bộ dáng đàn ông hay đàn bà, ta hãy còn chưa biết rõ: nhưng nó đang đến đó, nó quật ngã ta. Khổ thân cho ta! Xin các ngài hãy mở rộng giác quan!
Ánh ngày đang hạ thấp xuống đối với mọi sự vật trần gian; buổi chiều tà đang đến, ngay cả đối với những sự vật tốt đẹp nhất. Hãy lắng tai nghe và nhìn kỹ, hỡi những con người thượng đẳng, cái tinh thần phiền não u sầu trong buổi hoàng hôn này, dẫu khoác lấy bề ngoài nam nhân hay nữ giới, quả là một con quỷ ghê gớm ngần nào!”
Viên Pháp sư già nói như thế, và ranh mãnh đưa mắt nhìn khắp lượt chung quanh, rồi lão vươn tay nâng chiếc đàn thất cầm của mình lên tấu khúc.

3

Quang đãng trên không,
Khi hạt sương trong
Đã rơi xuống vỗ về lòng đất lạnh,
Không chút dư âm, bóng mờ sương ảnh
- Hạt cam lồ như cánh đấng từ bi
Mang hài sen nhẹ lướt bước chân đi -
Ngươi nhớ chăng, nhớ những khi lửa nóng
Đốt tâm can, ngày xưa ngươi khát vọng
Hạt sương lòng trong bóng mát cành dương,
Nước mắt thần hàn gắn vết đau thương,
Nhưng tiếc thay trên đường khô cỏ cháy,
á nh tà dương đã bạo tàn đuổi chạy
Đuổi ngươi qua bóng tối mấy hàng cây,
á nh mặt trời đầy hiểm độc, gắt gay.

Cười chế nhạo: “Phải mày là chân lý?”
Không! Trật rồi hắn chỉ là thi sĩ!
Một loài nai đầy quỷ quyệt đáng khinh.
Hắn phải dối lừa, cố ý, chân tình,
Như lúc đi săn hắn rình mồi thú,
Thú hóa trang với sắc màu đầy đủ,
Hắn làm theo để tự hóa trang chơi,
Tự biến thành ra giống thú, con mồi.

Vậy chăng, kẻ tự xưng tôi chân lý?…
Không đâu! Hắn chỉ điên và thi sĩ,
Dùng đôi lời bóng bẩy khá nhiều duyên,
Hát ca vang trong mặt nạ chàng điên,
Bước lang thang trên miền ngôn ngữ bịa,
Trên cầu vồng với muôn màu sắc tía,
Giữa thiên đàng bịp, giữa địa cầu lừa,
Bước lang thang bay đây đó đong đưa,
Chỉ một chàng điên! Lại vừa thi sĩ!

Vậy chăng, kẻ tự xưng tôi chân lý?…
Không êm, chẳng cứng,
Không ầm ĩ, chẳng lạnh lùng,
Bị hóa thành hình ảnh đóng vào khung,
Hay lại được tôn sùng làm tượng đá,
Trước đền thờ đấng Thiên vương cao cả,
Giữa cung môn làm bộ hạ đứng bên thềm:
Không! Hắn tận thù chân lý dựng đền,
Tránh điện nguy nga quen miền thảo mãng,
Tính bất thường thích linh miêu kết bạn,
Phóng mình qua mọi cửa hắn tung bay,
Bất cứ đâu! Không nhất định đó đây,
Hít khí trời trong núi cây rừng rậm,
Hít đam mê, hít thiết tha say đắm!
Mong được đùa trong cây rậm rừng già,
Giữa đám hùm beo sặc sỡ màu hoa,
Thân hồng mạnh và đẹp như là tội lỗi,
Với đôi môi đầy tình yêu khiêu gợi,
Ngạo đời tuyệt diệu, quỷ đói, thiên thần,
Chạy nhảy, dã man, luồn trốn, nói gian.

Hoặc nữa, làm đại bàng đôi mắt quắm,
Nhìn từ lâu, đăm chiêu nhìn hố thẳm:
Trong hố thẳm chúng chìm đắm hồn say,
Hạ thấp dần chúng nhẹ lướt vòng xoay,
Bỗng như điện, như tên bay thẳng cánh,
Xuống đàn cừu lẹ làng không kịp tránh,
Như hổ đói chúng vồ mạnh cừu non,
Với giống cừu chúng thù hận linh hồn,
Ghét luôn ai tướng cừu còn dính mặt,
Tóc láy như len, lờ đờ cặp mắt,
Vẻ dịu dàng xám ngắt giống cừu non.

Hổ báo rừng già, ác điểu đầu non,
Là ước vọng của tâm hồn thi sĩ,
Có khuôn mặt, ngươi lấy làm thích chí,
Hỡi chàng điên, chàng thi sĩ điên ơi!…

Ngươi là kẻ quá hiểu rõ con người,
Như Thượng đế, như loài cừu không khác:
Thượng đế ở trong người, đành xé nát,
Cừu trong người, cũng cười lạt phân thây.
Hạnh phúc ngươi là ở tại nơi đây!
Hạnh phúc của độc ưng hay độc báo,
Hạnh phúc của thi nhân, của chàng điên bạo!…

Trên không trong lành,
Khi mảnh trăng thanh
Đưa nhẹ hào quang sắc xanh màu lá,
Với chút ghen, giữa ánh hồng chiều hạ,
- Thù ghét ban ngày,
Trợt bước chân bay,
Trước những vườn hoa nghiêng cây hồng thắm,
Cho đến khi chúng âm thầm chìm lặn
Mờ hẳn trong đêm:

Nhớ ngày xưa ta cũng rớt từ trên,
Từ giấc mơ điên khi thèm chân lý.
Từ ánh ban ngày để cùng tri kỷ,
Nay sợ ngày, ánh sáng chỉ thêm đau,
Ta chìm dần trong chiều tối, đêm sâu:
Cháy tâm can ta ôm đầu ước vọng,
- Ngươi nhớ chăng, nhớ những khi lửa nóng,
Sôi máu hồng ngươi ước vọng bao lần
Ước làm sao ta kiếm được chữ chân
Chân là được ra khỏi ngàn chân lý!
Chỉ để làm điên!
Chỉ làm thi sĩ!