- 49 -

“Ôi vòm trời trên đầu ta, vòm trời trong xanh thuần khiết, vòm trời thăm thẳm cao thâm! hố thẳm vô ngần của ánh sáng! Nhìn ngắm ngươi, ta run lên từng ước vọng linh thiêng.
Lao vụt xác hồn ta vào trong chốn cao viễn của ngươi, đó là chiều sâu thẳm của ta vậy! Náu thân trong cõi thuần khiết trinh tân của ngươi, đó là sự hồn hậu ngây thơ của ta vậy!
Thần linh được bao phủ bằng vẻ đẹp kiều diễm của ngài: và như thế đó, ngươi che giấu những tinh tú lóng lánh của nhà ngươi. Ngươi chẳng nói, và như thế đó, ngươi báo biểu cho ta trí huệ hiền minh của nhà ngươi.
Ngày hôm nay, ngươi đã vì ta mà đứng lên lồng lộng im lìm trên biển cả trào bọt; tình yêu thương từ ái cùng sự ngại ngùng e thẹn của nhà ngươi đang hiển lộ với linh hồn ta trào bọt.
Ngươi đã đến với ta trong vẻ diễm lệ vô song và được vẻ diễm lệ của mình che phủ, ngươi nói với ta bằng tiếng nói không lời, ngươi tự hiển lộ mình bằng Trí huệ Hiền minh của ngươi:
Ồ, làm sao ta lại không đoán ra được hết mọi nỗi niềm ngại ngùng e lệ của nhà ngươi! Ngươi đã đến với ta trước khi vầng dương ló dạng, ta, kẻ cô độc khôn cùng!
Chúng ta là bạn thâm giao từ khi hạnh ngộ. Chúng ta cùng chia nhau cơn sầu muộn, nỗi kinh hoàng và sự sâu thẳm; cả đến mặt trời cũng là của chung hai đứa.
Chúng ta không nói gì hết với nhau, bởi vì chúng ta biết quá nhiều sự việc: - chúng ta im lặng, và qua những nụ cười im bóng, chúng ta trao đổi hiểu biết cho nhau.
Ngươi há chẳng phải là ánh sáng phát ra từ lửa nóng của ta? Linh hồn ngươi há chẳng phải là chị em với trí tuệ ta?
Chúng ta đã chung đôi học hỏi tất cả mọi sự; chúng ta đã chung đôi học cách điệu tự vượt lên chính mình, thấu đạt đến bản lai diện mục của mình, và học cách cười những nụ cười trong sáng không mây che:
- Không mây, chúng ta mỉm cười với những con mắt trong suốt, xuyên qua những khoảng cách xa xôi vời vợi, trong khi ở bên dưới chúng ta, sự thúc ép, cưỡng bách, cứu cánh và tội lỗi bốc khói như mưa mù.
Và khi bước đi một mình, thì linh hồn ta khát vọng cái gì trong những đêm thâu và trên những nẻo đường lầm lỗi? Và khi trèo non vượt núi, ta tìm kiếm người nào trên những đỉnh cao, nếu không phải chính là ngươi?
Mọi cuộc lữ hành, mọi chuyến đăng sơn của ta, há chẳng phải chỉ là một nhu cầu, một phương kế của kẻ vụng về bất lực? Toàn thể ý chí ta chẳng có mục đích nào khác hơn là tung cánh bay vèo , bay vút đến bên ngươi .
Và ta đã thù hận cái gì, thù hận hơn cả thù hận những đám mây thoáng hiện, cùng tất cả những gì làm tối ám khuôn mặt ngươi? Nỗi thù hận của ta chính là điều ta thù hận nhất, bởi vì chính nó đã làm vẩn đục khuôn mặt kiều diễm của nhà ngươi!
Ta oán hận những làn mây thoáng hiện phôi pha, những con mèo hoang luồn lết; chúng nó cướp giật mất những gì ta với ngươi cùng có chung nhau: sự khẳng định thênh thang, tiếng “Vâng” thuận nhận vô hạn tất cả mọi sự việc trần gian.
Ta oán hận những kẻ môi giới trung gian và những kẻ pha trộn lẫn lộn, những làn mây trôi nổi phôi pha: cái bọn hỗn tạp bất quyết, chẳng hề dạy dỗ cách chúc phúc nguyện cầu hay lời nguyền rủa từ tận đáy tâm can. Ta thích chẳng thà ẩn trốn trong một chiếc thùng bưng bít không nhìn thấy trời cao, hay là trong một hố thẳm, hơn là đành lòng nhìn thấy ngươi, vòm trời rạng rỡ ánh sáng, bị những đám mây phù ảo pha phôi làm vẩn đục!
Và thường thường ta vẫn có ý muốn dính chặt chúng lại bằng những tia chớp óng vàng, và tựa sấm sét ầm vang, ta muốn đánh chập chọe trên cái bụng dạ bồ hóng của chúng nó, như một tay chơi chập chọe cuồng nộ điên rồ. Vì bọn chúng đã cướp mất của ta cái tiếng “Vâng” thuận mệnh lồng lộng của nhà ngươi, hỡi vòm trời cao xanh thuần khiết trên kia! Vòm trời sáng rỡ, hố thẳm chan chứa vô ngần ánh sáng! Bởi vì bọn chúng che lấp mất không cho ngươi nghe thấy tiếng “Vâng” lồng lộng của hồn ta!
Bởi vì ta thà chọn ồn ào sấm động cùng những hủy hoại của thời tiết xấu hơn là sự nghỉ ngơi an lạc đầy do dự cẩn trọng của mấy con mèo; và giữa nhân gian, ta thù ghét nhất là cái bọn dụ dự trù trừ bất quyết, bước đi rón rén, những đám mây phất phơ thoáng hiện, nghi ngờ, do dự.
Và “Kẻ nào không biết nguyện cầu chúc phúc thì phải học nguyền rủa cho thâm trầm” - bài học đó rơi xuống cho ta tự trời xanh trong sáng, cái ngôi sao nhấp nhánh ánh cườm trên vòm trời của ta, ngay cả trong những đêm tăm tối.
Thế mà, ta mãi mãi chúc phúc và thốt lên tiếng “Vâng” thuận nhận, miễn là ngươi cứ mãi mãi hiện diện quanh ta, hỡi trời xanh trong sáng, hỡi hố thẳm rạng ngời ánh sáng! - ta mang lời chấp nhận thênh thang qua suốt những hố thẳm.
Ta đã trở thành kẻ nói lời chúc phúc và kẻ thốt lên tiếng “Vâng” thuận mệnh; ta đã tranh đấu suốt bao lâu vì chuyện đó. Ta đã làm một chiến sĩ đấu tranh quyết liệt, cốt để có được cái ngày bàn tay ta tự do chúc phúc.
Và đây là lời giáng phúc của ta: hãy hiện thể ở bên trên vạn sự như mình là bầu trời thăm thẳm của chính mình, mình là mái nhà cong tròn che chở cho chính mình, là chiếc chuông màu thiên thanh và sự chắc tâm mãi mãi muôn đời của chính mình. Ồ, hạnh phúc xiết bao là kẻ chúc phúc theo lối đó!
Bởi vì vạn sự cùng nhận cuộc tẩy lễ ở tại suối nguồn của thiên thu vĩnh cửu, bên kia bến bờ thiện ác; nhưng thiện và ác chính chúng cũng chỉ là những bóng mờ phiêu hốt, những nỗi phiền muộn ẩm ướt, những làn mây thoáng hiện pha phôi.
Quả vậy, đây là một lời chúc phúc chứ không phải một câu nguyền rủa, khi dạy rằng: “Trên vạn sự trùng trùng, có bầu trời ngẫu nhiên, bầu trời hồn nhiên thăm thẳm, bầu trời chắc-có-lẽ, bầu trời táo bạo gan lì”.[1]
“Bởi sự ngẫu nhiên tình cờ”[2] - đấy là chỗ cao nhã quý phái tối sơ trên trần thế, ta đã đem sự cao nhã ấy giao trả cho vạn sự trần gian, ta đã giải phóng vạn sự ra khỏi vòng nô lệ cho cứu cánh, mục tiêu.
Niềm tự do thanh thản như trời xanh lồng lộng ấy, ta đã đem đặt lên mọi sự vật, giống như những chiếc chuông xanh ngát thiên thanh, khi ta dạy rằng ở bên trên vạn sự và bởi vạn sự, chẳng có một “ý chí vĩnh cửu” nào xác định ý chí của mình cả.
Thay thế ý chí kia, ta đã đặt vào sự táo bạo gan lì và cơn điên cuồng hào sảng, lúc ta dạy rằng: “Chỉ có một điều sẽ đời đời là bất khả, - đấy là: có lý”.
Tuy nhiên, một chút ít lý tính, một chút Trí huệ Hiền minh, rải rác từ tinh cầu này sang vì sao nọ, - cái chút men kia được pha trộn vào mọi sự: vì tình yêu sự điên cuồng hào sảng mà chất men Trí huệ Hiền minh được pha trộn vào mọi sự!
Một chút ít Trí huệ Hiền minh hẳn nhiên vẫn là điều khả dĩ; nhưng ta đã tìm gặp trong mọi sự vật niềm xác nhiên hoan lạc này: đó là vạn sự vẫn cứ còn ưa thích nhảy múa trên đôi chân của sự Ngẫu nhiên.
Ôi! Vòm trời trên đầu ta! Vòm trời cao viễn xanh lơ thuần khiết! Giờ đây, điều này đối với ta là vẻ thuần khiết mênh mang của nhà ngươi, ấy là: chẳng hề có con nhện thiên thu và mạng nhện ngàn đời vạn kiếp của lý trí:
- Ngươi hãy làm cái rầm thượng để cho những Ngẫu nhiên thần thánh đi về nhảy múa, ngươi hãy làm một cái bàn linh thánh cho những con xúc xắc và những tay chơi linh hiện!
Nhưng nhà ngươi đỏ mặt? Ta đã thốt ra những điều bất khả diễn ngôn? Ta đã nguyền rủa chăng khi muốn nguyện cầu chúc phúc cho ngươi?
Hoặc giả, lòng ngại ngùng e thẹn cuộc chung đôi đã khiến ngươi đỏ mặt? - Ngươi muốn bảo ta hãy đi đi; hãy im lặng bởi vì giờ đây ngày đã sáng?
Trần gian thì sâu thẳm - sâu thẳm vô ngần hơn là ánh ngày đã từng tư tưởng đến. Và sự vật trần gian đều không thể biểu ngôn trước ánh ngày. Nhưng ánh sáng ban ngày đã đến: vậy, chúng ta hãy chia biệt nhau thôi!
Ôi! Vòm trời trên đầu ta, vòm trời bẽn lẽn, nồng nàn! ôi, hạnh phúc của hồn ta trước buổi rạng đông! Ngày đã đến: chúng ta hãy chia biệt nhau thôi!”

Zarathustra đã nói như thế.









[1] “bầu trời” dịch chữ Himmel , còn có nghĩa nữa là thiên đàng , không thể dịch được cả hai nghĩa trong cùng một chữ.
[2] “Bởi sự ngẫu nhiên tình cờ” trong nguyên bản là von Ohngefãhr , còn có thể hiểu là: “đức ngài Ngẫu Nhiên”, vì ở đây Nietzsche dùng Ohngefãhr như một danh từ riêng với tước hiệu von ở trước để chỉ thuộc dòng quý tộc.