PHẦN THỨ HAI - 24 -

… và chỉ khi nào tất cả các ngươi đều chối bỏ phủ nhận ta, lúc đó ta mới trở lại cùng các ngươi.

Thực ra, hỡi các anh em, lúc ấy chính là lúc ta dõi tìm những bạn bè thất lạc của ta bằng đôi mắt khác; lúc ấy ta sẽ yêu thương các ngươi bằng một tình yêu khác.

Zarathustra, phần thứ nhất
(Về đức hạnh ban phát)



ĐỨA BÉ VỚI TẤM GƯƠNG

Rồi Zarathustra lại quay trở về núi cao cùng nỗi cô đơn của thạch động, xa lánh loài người để chờ đợi, giống như một kẻ gieo hạt đã tung vãi hạt giống xuống đất. Song tâm hồn Zarathustra tràn đầy nôn nao khát vọng đối với những kẻ mà hắn yêu thương, vì hắn còn có nhiều điều để ban cho họ. Quả vậy, điều khó khăn nhất trên đời là: vì tình yêu nên khép chặt lại bàn tay rộng mở, và giữ lòng hổ thẹn khi ban cho.


Năm tháng cứ trôi qua biền biệt như thế với nhà ẩn sĩ cô đơn; nhưng trí huệ hắn tăng trưởng làm hắn nhức nhối đau đớn vì sự sung mãn của mình. Tuy nhiên, vào một buổi sáng kia, thức dậy trước lúc bình minh, Zarathustra nằm dài trên giường suy nghĩ miên man rồi sau cùng tự nhủ lòng mình như thế này:

“Vì sao ta lại kinh hãi trong giấc mộng đến độ phải thức dậy? Có phải ta thấy một đứa bé tay cầm một tấm gương tiến đến gần ta?
Đứa bé bảo ta: “Ồ, Zarathustra! Hãy tự nhìn mình trong gương xem!”
Khi nhìn vào gương, ta đã bật kêu lên một tiếng, tim ta run rẩy cảm xúc: kẻ ta nhìn thấy trong gương không phải là ta mà là một khuôn mặt nhăn nhó với nụ cười chế giễu của một con quỷ.
Thực ra, ta hiểu quá rõ ý nghĩa cùng lời cảnh cáo mà giấc mộng đó gửi đến ta: học thuyết của ta đang bị lâm nguy, cỏ dại muốn mọc lên thay chỗ lúa mì.


Những thù địch của ta đã trở nên có quyền thế và chúng đã làm méo mó hình ảnh học thuyết ta, đến độ những bằng hữu thân thiết cũng thấy hổ thẹn đối với những tặng vật ta đã dành cho họ.
Ta đã mất những người bạn; đã đến lúc ta phải đi tìm những người ta đã đánh mất!”


Dứt lời, Zarathustra vụt đứng dậy, không phải như một người kinh hoàng lo âu muốn lấy lại hơi thở, nhưng đúng hơn như một kẻ tiên tri và một ca sĩ bị Quỷ thần nhập phách. Kinh ngạc, sững sờ, con ó và con rắn trố mắt nhìn Zarathustra: bởi vì, giống như buổi bình minh, một hạnh phúc tương lai đang tỏa rạng trên gương mặt hắn.


Zarathustra bảo: “Chuyện gì xảy đến cho ta, hỡi hai con thú thân yêu? Ta đã chẳng thay đổi đấy sao? Lạc phúc đã chẳng ùa đến với ta như một cơn dông tố?


Hạnh phúc của ta thì điên cuồng và chỉ nói toàn chuyện điên rồ: hạnh phúc của ta hãy còn quá trẻ - vậy các ngươi nên kiên nhẫn với nó!
Ta hãy còn bị thương tổn vì hạnh phúc mình: ước gì tất cả những kẻ đau khổ đều là những y sĩ của ta!


Ta lại có thể đi xuống với bạn bè và cả với những kẻ thù của ta nữa! Zarathustra lại có thể ăn nói và bố thí ban phát rộng rãi, và làm điều thiện cho những kẻ hắn thương yêu.


Tình yêu nôn nao hối hả của ta tràn lan thành thác lũ chảy ào ào xuống buổi bình minh và chiều tà. Từ trên cao những ngọn núi u tịch và những đám mây dông bão của cơn đau đớn, linh hồn ta gầm thét phóng mình xuống những thung lũng.


Đã quá lâu ta bị thiêu đốt trong lửa khát khao, đôi mắt dõi nhìn trong cõi xa xăm.


Đã quá lâu ta thuộc về cô đơn: vì thế ta đã quên đi nghệ thuật im lặng.


Ta đã hoàn toàn biến thành mồm miệng, biến thành một tiếng gầm thét của thác nước lao xuống từ những tảng đá cao ngất, ta muốn phóng những lời nói của ta xuống những lũng sâu.


Và cứ để cho dòng thác của tình yêu ta phóng tới những nơi tuyệt lộ! Vì có dòng lũ nào cuối cùng lại không tìm được đường đổ ào ra biển?
Cố nhiên ta mang trong tâm hồn ta một cái hồ, một cái hồ cô đơn tự mình đầy đủ cho chính mình; nhưng dòng lũ của tình yêu ta sẽ kéo cái hồ ấy xuống đồng bằng, ra tận biển cả.


Ta là những con đường mới, một lời nói mới đã đến với ta; giống như tất cả những kẻ sáng tạo, ta đã chán ngán những ngôn ngữ cũ. Tinh thần ta không còn muốn phóng chạy trên những đế giày cũ kỹ hư mòn.
Mọi ngôn ngữ đều quá chậm chạp đối với ta: - hỡi bão tố, ta nhảy vọt lên xe mi! Và cả mi nữa, ta muốn quất đánh mi bằng sự chế nhạo hiểm độc của ta!


Ta muốn băng vượt qua những trùng khơi bao la như một tiếng thét dài ngây ngất hoan say, cho đến khi tìm thấy những hòn đảo Vĩnh Phúc nơi các bằng hữu ta trú ngụ:
Và cả những thù địch của ta trong bọn họ. Ờ, giờ đây ta yêu thương mê dại mỗi một kẻ ta có thể ngỏ lời cùng họ! Cả những thù địch cũng góp phần vào niềm lạc phúc thiên thu của ta.


Và khi ta muốn leo lên con ngựa hung dữ nhất thì chính ngọn thương của ta giúp ta nhiều nhất, đấy là chiếc bàn đạp tốt nhất cho chân ta:
Ngọn thương mà ta lao về phía những kẻ thù! Ta biết ơn vô ngần những thù địch của ta vì cuối cùng ta lại phóng được ngọn thương.


Đám mây ta căng phồng như muốn vỡ nứt; giữa những tràng cười của cơn chớp động, ta muốn phóng những trận mưa đá rào rào xuống những lũng sâu.


Lúc ấy buồng ngực ta phồng căng dữ dội, và nó sẽ thổi ra cơn bão dữ trên những núi cao; như thế ngực ta sẽ được xoa dịu lại.
Thật vậy, hạnh phúc và tự do của ta ào đến như một cơn dông! Nhưng phải để cho những kẻ thù ta tưởng rằng đó chính là Quỷ dữ đang nổi giận ào ào trên đầu bọn chúng.


Ờ, hỡi các bạn, cả đến các bạn nữa, các bạn cũng bị kinh hoàng khiếp đảm vì Trí huệ hiền minh man dại của ta; và có lẽ các bạn sẽ bỏ chạy trốn xa khỏi nó, cùng với các thù địch của ta.


Ồ, giá gì ta biết kêu gọi các bạn bằng những tiếng sáo mục đồng vi vút! Giá gì con sư tử Trí huệ hiền minh của ta học gầm thét trìu mến dịu dàng! Hai chúng ta đã chung học biết bao nhiêu điều cùng nhau!
Trí huệ hiền minh hoang dại của ta đã hoài thai trên những đỉnh núi cô đơn; nó đã sinh hạ đứa con bé nhỏ nhất của mình trên những tảng đá khô cằn.


Và giờ đây, trong cơn điên rồ, Trí huệ hiền minh già lão và dữ tợn của ta chạy băng qua sa mạc khắc bạc để đi tìm những bãi cỏ xanh mềm mại!


Hỡi các bạn, chính trên thảm cỏ dịu mượt nhung tơ của lòng bạn, chính trong tình yêu của các bạn, Trí huệ hiền minh ấy muốn đặt đứa con thân yêu nhất của nó vào!”



Zarathustra đã nói như thế.